Zapis stenograficzny z 92. posiedzenia

Komisji Nauki, Edukacji i Sportu

w dniu 10 sierpnia 2010 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach (druk senacki nr 956, druki sejmowe nr 3261 i 3294).

Otwieram posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Bardzo gorąco witam pana ministra Marciniaka z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, witam magnificencję pana rektora, witam panów senatorów.

Nasze obecne posiedzenie, a mamy ich dzisiaj trzy, dotyczy rozpatrzenia ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii Ekonomicznej imienia Karola Adamieckiego w Katowicach.

Czy to był projekt rządowy? Tak, to był projekt rządowy. Dlatego bardzo proszę pana ministra o przedstawienie ustawy.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Sprawa jest prosta. To zacna uczelnia, która spełnia wymogi ustawowe, ma sześć uprawnień do nadawania stopnia doktora. Jesteśmy za, bo zasługuje ona na to, nie tylko ze względów formalnych, ale także ze względu na jakość kształcenia. Bez wstydu możemy przyjąć, że jest to uniwersytet. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo.

My już parę lat temu bardzo mocno dyskutowaliśmy na temat interpretacji art. 3 ustawy o szkolnictwie wyższym. Największe emocje wzbudził Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Nie wiem, na ile te argumenty, które wtedy padały, są znane, ale ponieważ jest precedens, nie będziemy wracać do tamtej dyskusji. Jednak nas oprócz tych sześciu uprawnień doktorskich oczywiście bardzo interesuje, chcielibyśmy tego się dowiedzieć przy tej okazji, jaka jest liczba profesorów, czy są jakieś uprawnienia habilitacyjne. Gdyby pan rektor krótko nam powiedział o uczelni, ale także o tych konkretnych rzeczach, o których wspomniałem, bylibyśmy bardzo wdzięczni.

Bardzo proszę, Panie Rektorze.

Dziękuję uprzejmie.

Panie Przewodniczący! Panowie Senatorowie!

Akademia Ekonomiczna w tej chwili jest uczelnią czterowydziałową. Na Wydziale Zarządzania mamy uprawnienia habilitacyjne z zakresu zarządzania i ekonomii. Na Wydziale Ekonomii, drugim naszym wydziale, mamy uprawnienia habilitacyjne z ekonomii oraz doktorskie z zarządzania. Wydział Finansów i Ubezpieczeń ma uprawnienia habilitacyjne z ekonomii. I wreszcie wydział nowo powołany, w ubiegłym roku, Wydział Informatyki i Komunikacji ma uprawnienia doktorskie. Wydaje mi się, że w najbliższym czasie będzie szansa zdobycia następnych uprawnień, ponieważ finanse zostały wyodrębnione jako dyscyplina naukowa, w której będzie można ubiegać się o stopnie wyższe aniżeli magisterskie. Wobec tego myślę, że w najbliższym czasie uzyskamy następne uprawnienie.

Uczelnia w tej chwili ma około piętnastu tysięcy studentów, jeśli bierze się pod uwagę wszystkie typy studiów, i około setki samodzielnych pracowników naukowych. Ogółem zatrudniamy czterystu osiemdziesięciu ośmiu pracowników, tyluż pracowników naukowych, i mniej więcej tyluż pracowników niebędących nauczycielami akademickimi.

Wydaje mi się, że uczelnia prowadzi bardzo dynamiczną współpracę z zagranicą. Jeśli chodzi o obszar Unii Europejskiej, to mamy podpisanych ponad sto umów. Ważne jest, że nie są to umowy martwe, bo uczelnia znana jest z tego, że ma bardzo efektywną współpracę z zagranicą. Wydaje mi się, że jest to element bardzo ważny i warty podkreślenia. Jednocześnie jest bardzo dobra współpraca pomiędzy uczelniami ekonomicznymi, ale także z uczelniami w regionie. Współpracujemy bardzo mocno z Politechniką Śląską, mamy pewne wspólne przedsięwzięcia z Uniwersytetem Śląskim, zarówno dydaktyczne, jak i w zakresie infrastruktury. Jako jedni z niewielu w Polsce budujemy bardzo piękną, nowoczesną bibliotekę, robimy to razem z Uniwersytetem Śląskim. Współpracujemy także z GIG, Głównym Instytutem Górnictwa, który w tej chwili właściwie tylko w 25% zajmuje się górnictwem, a pozostała jego działalność obejmuje zupełnie inne branże. Wydaje mi się, że w zakresie współpracy naukowej jesteśmy partnerem docenianym i jednocześnie mającym dosyć duże osiągnięcia w obszarze badań naukowych, prowadzonych wspólnie zarówno z Politechniką Śląską, jak i z Głównym Instytutem Górnictwa.

Uczelnia, mimo że te uprawnienia doktorskie, które pozwalały nam przekształcić się czy aplikować o przekształcenie się, ostatnio uzyskała, w zasadzie już dosyć dawno była do tego przygotowana, nieco inaczej ustalaliśmy priorytety, inaczej była ustawiona strategia uczelni. W tej chwili, kiedy powstała ta możliwość przekształcenia się w uniwersytet, z różnych względów uważamy, że wystąpienie i aplikowanie o przekształcenie w uniwersytet było zasadne. Dziękuję uprzejmie.

Dziękuję bardzo.

Poproszę naszego legislatora o opinię.

Dziękuję.

Ustawa nie budzi zastrzeżeń.

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę pan senator.

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Magnificencjo Rektorze! Szanowni Państwo!

Przede wszystkim cieszę się bardzo, że możemy dzisiaj debatować nad taką ustawą. Przyznam się, że też bardzo czekałem, aż ta możliwość się pojawi, ponieważ z Akademią Ekonomiczną w Katowicach, można powiedzieć, dość ściśle współpracuję, jak sobie przypominam, chyba od 1997 r. Pan rektor wymienił tu uczelnie, z którymi Akademia Ekonomiczna blisko współpracuje w regionie górnośląskim. Miałem przyjemność jako pracownik Politechniki Śląskiej już wtedy z nią współpracować, ale chciałbym jeszcze dodać, że ma też miejsce współpraca z moją obecną uczelnią, z Politechniką Opolską, z czego jestem bardzo zadowolony.

Trudno tu coś jeszcze dodawać do tego, co pan rektor powiedział. Myślę, że jest to absolutnie... Mimo że jest to czwarta ustawa, jeśli chodzi o akademie ekonomiczne, to w żadnym wypadku nie widzę takiej gradacji, że jest to czwarte miejsce. W Polsce te akademie to są bardzo dobre uczelnie ekonomiczne, myślę, że w pewnym sensie działają na tym samym czy zbliżonym poziomie. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo.

Mam pewne pytanie. Zostało tu podane, że jest około stu pracowników samodzielnych, ale nie wiemy, dla ilu z nich jest to pierwsze miejsce zatrudnienia.

Druga sprawa. Było powiedziane, że łącznie nauczycieli akademickich jest około czterystu osiemdziesięciu, a nienauczycieli akademickich jest podobna liczba. Patrzę tu na pana ministra... Wydaje mi się, że w AGH nie ma więcej niż trzydzieści tysięcy studentów, a pracowników jest pięć tysięcy, więc są to jakieś w ogóle nieporównywalne liczby. Czy nie jest to jakaś omyłka?

To jest kwestia natury uczelni. Kierunków ekonomicznych jest niewiele, wobec tego ci fachowcy są tutaj skoncentrowani. Dlatego mnie nie zaskakują te liczby. To jest rząd wielkości generalnie właściwy dla uczelni ekonomicznych. To nie jest mała liczba jak na uczelnią ekonomiczną, raczej średnia. Dzisiaj politechniki - pomijam już fakt, że często rozwijają się w kierunkach dawniej uniwersyteckich, na niektórych politechnikach jest nawet malarstwo - są dużo większe ze swojej natury. Tak więc to dla mnie nie jest zaskakujące.

Rozumiem, że pan minister myślał nie o malarstwie pokojowym, ale artystycznym.

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Pytanie do pana rektora: jaka jest specyfika tego wydziału, który zajmuje się informatyką i komunikacją? Jaki wymiar ma ta komunikacja? No bo wy jesteście ekonomistami. To po pierwsze.

Druga kwestia. My zawsze chwalimy, rektorzy, często ministrowie, parlamentarzyści z regionu mówią o samych mocnych stronach, a zawsze powinno mówić się prawdę, pokazywać mocne i słabe strony.

Bardzo proszę, Panie Rektorze.

Wydział Informatyki i Komunikacji to jest nowy wydział, młody. Kiedy zastanawialiśmy się nad nazwą, oczywiście zawsze powstawał ten problem, jak rozumieć komunikację, czy to aby nie jest problem transportu. Otóż nie, jest to komunikacja o zupełnie innym charakterze, mówimy tu o komunikacji w sensie informatycznym, nawet nie humanistycznym, nie takim, że to jest pewna dziedzina psychologii, taki kierunek otwarty na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jest to pewna zwarta koncepcja wydziału, który w pewnym sensie jest nastawiony na informatykę ekonomiczną, jeżeli taka w ogóle istnieje, można o tym dyskutować. Druga część to będzie informatyka o charakterze inżynieryjnym, jako że uniwersytet rozumiemy jako pewne uniwersum, rozszerzanie działalności również o nauki techniczne, jak i nauki humanistyczne. Wobec tego jest to pewien problem poszukiwania czy też koncepcja poszukiwania nowych rozwiązań w obszarze komunikowania się w ogóle. Tak to jest rozumiane, nie ma to więc nic wspólnego z tradycyjną komunikacją.

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Czy to będzie kształcenie inżynierów, czy licencjatów z informatyki?)

Z informatyki na obecnym etapie będziemy kształcili magistrów, to jest ta część, która jest typowa dla uczelni ekonomicznych, a prawdopodobnie, jeszcze nie mamy pełnej obsady kadrowej, będziemy zmierzali również w kierunku kształcenia licencjatów inżynierów. Pracuje u nas pan profesor Niederliński, wokół którego próbujemy tworzyć grupę inżynierów, i taki kierunek inżynieryjny chcemy uruchomić.

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Było pytanie, czy inżynierów. Pan powiedział, że magistrów, licencjatów i inżynierów, więc ja już się pogubiłem.)

Magistrzy będą tam, gdzie jest kierunek informatyka ekonomiczna, tam będą i licencjat, i magisterium. A tam, gdzie będziemy kształcili na kierunku informatyka, będzie to licencjat, ale inżynierski, czyli z tytułem inżyniera.

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Ale, Panie Rektorze, niechże pan nie mówi "licencjat inżynierski", bo nam się coś w głowach przewraca, przecież tak nie można mówić.)

Po prostu będzie to inżynier, po pierwszym stopniu będzie to inżynier.

Dziękuję bardzo.

Pan senator.

Ja powiedziałbym tak: to jest bardzo dobra uczelnia, ona w Katowicach funkcjonuje właściwie od bardzo dawna i ma bardzo silne związki praktyczne z regionem, ma stosunkowo dużo zleceń. Tak że pod takim względem praktycznym i praktyk to jest bardzo dobra uczelnia. Jednocześnie spełnia wszystkie wymogi formalne. Miałem okazję tam być - to było już trochę dawno, ale w każdym razie teraz, współcześnie - w czasie nadawania doktoratu honorowego panu profesorowi Leszkowi Balcerowiczowi i warto było zobaczyć, ile było osób i jak silnie region i właściwie absolwenci tej uczelni byli tam reprezentowani. Nie ulega wątpliwości, że w sytuacji spełnienia warunków formalnych i takiego dobrego osadzenia w praktyce i w działalności naukowej taka nazwa jest w pełni uzasadniona.

Wnoszę o to, abyśmy przyjęli tę ustawę bez poprawek.

Dziękuję, Panie Senatorze. Sam zamierzałem taki wniosek złożyć.

Pytałem jeszcze pana rektora, dla ilu z tych stu pracowników samodzielnych jest to pierwsze miejsce zatrudnienia.

W tej chwili nie dysponuję dokładną liczbą, ale około dziewięćdziesięciu pracowników jest zatrudnionych na pierwszym etacie. Drugoetatowców są śladowe ilości.

Bardzo dziękuję.

Pan senator Szaleniec.

Jeszcze jedno. Chciałbym poprzeć mojego przedmówcę i jednocześnie powiedzieć, że spojrzenie na tę uczelnię, na jej wartość, na zaplecze, na sposób prowadzenia zajęć przez pryzmat studenta jest również bardzo ważne. Mam okazję osobiście tego doświadczać, ponieważ moje dziecko tam studiuje, i wiem, jak to jest z punktu widzenia studenta. Dziękuję bardzo.

Bardzo dziękuję.

Chciałbym zapytać, gdyż pan senator w zasadzie złożył wniosek formalny, czy był to też wniosek, żebyśmy już zamknęli dyskusję, bo zwyczajowo zawsze...

Ja właśnie tak myślałem, ale sądzę, że nigdy dość komplementów, tak że...

Prawda jest taka, że my jednak wybiegamy poza materię, ale myślę, że mieścimy się w jakichś granicach. Oczywiście pozwalamy, żeby ta dyskusja się odbywała.

Ponieważ nie widzę innych zgłoszeń, potraktuję ten moment jako właściwy do przegłosowania przyjęcia tej ustawy bez poprawek.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki. (7)

Kto jest przeciwny? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję bardzo. Ustawę przyjęliśmy bez poprawek.

Chciałbym zaproponować na sprawozdawcę pana senatora Knosalę...

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Jest zgoda.

Proszę państwa, bardzo dziękuję przede wszystkim panu ministrowi, panu rektorowi. Dziękuję panom senatorom, legislatorom i obsłudze naszej komisji, która dzisiaj jest tutaj trochę gościnnie.

Zamykam posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

O 14.00 mamy kolejne posiedzenie.

Bardzo dziękuję.