Zapis stenograficzny (1228) z 65. posiedzenia

Komisji Nauki, Edukacji i Sportu

w dniu 20 listopada 2009 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (druk senacki nr 711, druki sejmowe nr 2436 i 2493).

Legislator jest w drodze, ale myślę, że możemy rozpocząć procedowanie, a on się włączy w trakcie. Pracujemy dzisiaj w wyjątkowych okolicznościach. Ja muszę jeszcze przeprosić panią podsekretarz stanu za liczne telefony, które były. To się normalnie nie zdarza, ale one w połowie dotyczyły właśnie ustawy - Karta Nauczyciela. Dzwonią różne osoby, posłowie, szefowie klubów, bo to jest ustawa specjalnej troski, że tak powiem, cokolwiek miałoby to znaczyć.

Proszę państwa, otwieram posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Jeszcze raz bardzo serdecznie witam panią minister Krystynę Szumilas, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, panią Lillę Jaroń, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, oraz pozostałych przedstawicieli ministerstwa.

Proszę państwa, procedowanie nad tą ustawą odbywa się w trybie nagłym, można powiedzieć. Ja muszę powiedzieć, że kiedy we wczesnych godzinach rannych - czy też może późnych nocnych - zostałem poinformowany o konieczności zajęcia się tą ustawą, to miałem duże opory i gdyby nie to, że były kolejne interwencje, to nie wiem... W każdym razie sytuacja jest rzeczywiście poważna.

Ta nowelizacja jest obszerna. Proszę państwa, to są dwie strony tekstu pisanego maczkiem. Jednak mamy informacje, że kalendarz wymaga tego, ażeby to nastąpiło jak najszybciej. Nawet posłowie zarówno Platformy, jak i PiS, przekazywali mi prośbę - nie wiem, czy można powiedzieć, że prośbę, ale ja to państwu przekazuję jako ich prośbę - żeby ją uchwalić bez poprawek, bo ten kalendarz jest napięty. Była to prośba, nie traktujmy tego jak nacisków, ale traktujmy właśnie jako prośbę. Myślę jednak, że pani minister zaraz nam tę wiedzę zarówno co do kalendarza, jak i meritum uporządkuje.

Bardzo proszę, Pani Minister.

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Projekt ustawy będący przedmiotem obrad komisji jest projektem przygotowanym przez komisje sejmowe na wniosek samorządów terytorialnych. To samorządy terytorialne wnosiły o podjęcie tej inicjatywy.

Chodzi w niej przede wszystkim o przesunięcie terminów wypłacania tak zwanego dodatku uzupełniającego, który muszą wypłacić samorządy, jeżeli nauczyciele nie uzyskali na ich terenie w danym roku kalendarzowym średnich wynagrodzeń. Poza tym ustawa dotyczy przesunięcia terminu przygotowania sprawozdania do regionalnej izby obrachunkowej o osiągnięciu średnich wynagrodzeń na terenie poszczególnych jednostek samorządów terytorialnych i zobowiązuje wszystkie samorządy do przedstawienia takiego sprawozdania.

Ustawa zobowiązuje również ministra do wydania rozporządzenia w sprawie wzoru sprawozdania dla regionalnej izby obrachunkowej oraz formularza do wyliczenia średnich wynagrodzeń nauczycieli. To jest najtrudniejszy dla Ministerstwa Edukacji Narodowej element tej ustawy, ponieważ jest zapisane dość rygorystycznie, że w ciągu miesiąca od daty wejścia w życie tej ustawy minister powinien takie rozporządzenie przyjąć, co jest karkołomne ze względu na terminy, negocjacje społeczne i narzucony ustawowo tryb uzgodnień międzyresortowych i przede wszystkim z partnerami społecznymi. Jednak ze względu na wagę tego zadania spróbujemy się z tym problemem zmierzyć. Tak więc w tej chwili nie wnosimy już o zmiany ze względu na to, że aby rzeczywiście postulowane przez samorządy zmiany weszły w życie w terminie, który umożliwiłby wyjście z roku 2009 i otwarcie się na rok 2010, to ta ustawa musi być przyjęta jak najszybciej. Chodzi o to, żeby weszła w życie jeszcze w tym roku kalendarzowym, żeby rzeczywiście miała efekt, skutek prawny i pozwoliła na przesunięcie tych terminów.

Są tutaj także zmiany, które porządkują, doprecyzowują. Te zmiany uwzględniają zapytania samorządów, doprecyzowują przepisy ustawy tak, żeby łatwo i jednoznacznie można było policzyć te średnie wynagrodzenia oraz dodatek wyrównawczy.

Chciałabym Wysokiej Komisji powiedzieć, że ustawa uzyskała w Sejmie praktycznie jednogłośnie poparcie. Tylko jeden poseł głosował przeciw i jeden wstrzymał się od głosowania. O ile pamiętam, czterystu dziewiętnastu posłów głosowało za. A więc wszystkie kluby sejmowe poparły tę ustawę i są za szybkim jej uchwaleniem. Dziękuję.

Bardzo dziękuję, Pani Minister.

Proszę państwa, witam panią legislator Danutę Drypę. Chyba po raz pierwszy u nas. Tak? Bardzo serdecznie witamy i bardzo prosimy o opinię, jeśli jej opracowanie przez nas było możliwe.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag do tej ustawy.

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Nie zgłasza uwag, to znaczy, że ona jest dobra, tak?)

Jak pan przewodniczący wie, trudno jest powiedzieć, że na pewno wszystko jest super, bo zawsze można znaleźć coś, co można udoskonalić, poprawić. Tak jak pani minister powiedziała, główną intencją projektodawców było przesunięcie terminów, tak żeby ta ustawa mogła być w ogóle wykonywana.

Z kolei dodane dwa ustępy doprecyzowują, tak jak pani minister powiedziała, treść ustawy i nakładają dodatkowe obowiązki na ministra. Jeśli zostaną one przez niego wypełnione, to samorządy będą miały łatwiejszą pracę.

Biuro w związku z tym nie zgłasza uwag. Dziękuję.

Oczywiście dążymy do doskonałości. Myślałem raczej o tak zwanych grubych potknięciach, które się przy tak szybkim procedowaniu zdarzają.

Pan senator Kowalski, pan senator Massalski, pan senator Szaleniec.

Bardzo proszę.

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Pani Minister!

Przede wszystkim chciałbym podziękować i pogratulować szybkiego reagowania na to, o co akurat bardzo prosiły samorządy. Bo, proszę państwa, ta jednomyślność w Sejmie wynika z tego, że terminy podane wcześniej w ustawie - Karta Nauczyciela były, powiedzmy, zabójcze dla samorządów. Stąd prośby, a także wiele pism. Zresztą ja też trochę byłem zamieszany w powstawanie tych zmian i bardzo dziękuję, że ministerstwo tak szybko zareagowało i zgadza się na te terminy, które tutaj zostały zaproponowane.

Miałbym jednak jedno pytanie do pani minister. Czy zdążycie z tymi rozporządzeniami? Jest to naprawdę olbrzymie wyzwanie, a bez rozporządzeń będą problemy, żeby ta ustawa mogła wejść w życie. Dziękuję.

Dziękuję panu senatorowi.

Panie Senatorze, nie wiem, czy przy tej szybkości pani z Biura Legislacyjnego i senatorowie nie powinni zostać wyposażeni w kaski o odpowiedniej konstrukcji.

Pan senator Massalski, bardzo proszę.

Panie Przewodniczący! Pani Minister!

Ja chciałbym tylko powiedzieć, że wszelkie zabiegi zmierzające do poprawy sytuacji materialnej nauczycieli, a myślę, że w efekcie tej ustawy to nastąpi, należy popierać, jest to bowiem grupa, od której zależy wychowanie młodego pokolenia. Jest to niezwykle ważna sprawa, a wiemy, jaka jest sytuacja materialna nauczycieli. Tak więc ja bardzo popieram tę ustawę i przyłączam się do głosu kolegi, mojego poprzednika. Dziękuję bardzo.

Dziękuję.

Pan senator Szaleniec.

Mój głos będzie w podobnym duchu. Niestety, ja również wysłuchałem wielu kąśliwych uwag - bo to my przyjmowaliśmy tamte rozstrzygnięcia - że będzie to trudne do wprowadzenia. Było wiele obaw, dlatego bardzo się cieszę, że jest ta nowelizacja. Aczkolwiek trochę mam pretensję do ministerstwa i trochę do siebie, że nie wykazaliśmy odpowiedniej czujności wtedy, kiedy przyjmowaliśmy tę ustawę, bo jak sobie przypominam, były jakieś głosy powątpiewające, czy będzie można to zrealizować. Ale koniec końców wydaje mi się, że to dobrze, bo wprawdzie w ostatniej chwili, ale mamy szansę poprawić również nasz błąd. Dziękuję.

Czyli nie tylko kaski, ale i jazda figurowa, można powiedzieć.

Pani Minister, bardzo proszę, bo było pytanie.

Tak jak powiedziałam, termin wydania rozporządzenia jest karkołomny. My oczywiście dołożymy wszelkich starań, żeby to rozporządzenie jak najszybciej weszło w życie. Jest jednak zapisana pewna procedura rządowa, zresztą narzucona przez prawo, występowania o opinie. Strona społeczna ma trzydzieści dni na wydanie takiej opinii, więc będziemy też apelować o to, żeby te opinie były wydane szybciej.

W każdym razie myślę, że przygotowane już przez Ministerstwo Edukacji Narodowej formularze i wzór sprawozdania są informacją dla samorządów terytorialnych, jak obliczać średnie. Doprecyzowanie tej ustawy pozwoli też rozwiać wiele wątpliwości samorządów co do sposobu obliczania tych średnich. Będziemy wspólnie starać się doprowadzić do sytuacji, żeby przede wszystkim prawidłowo zostały obliczone średnie wynagrodzenia nauczycieli w roku 2009 i żeby w konsekwencji w tych samorządach, w których te średnie nie zostaną osiągnięte, było to wypłacone zgodnie z rzeczywistością.

Proszę państwa...

(Senator Zbigniew Szaleniec: Mam pytanie.)

Proszę bardzo.

Czy spróbujemy jeszcze dzisiaj wprowadzić to do porządku obrad?

Sformułowanie "spróbujemy wprowadzić" dalece odbiega od rzeczywistości, w której się znajdujemy.

Proszę państwa, stawiam wniosek o przyjęcie tej ustawy bez poprawek, jako że nikt poprawki nie zgłosił. Ale jeszcze jest ten moment, że można ją zgłosić...

A zatem stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki. (7)

Kto jest przeciwnego zdania? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Proszę państwa, jednomyślnie przyjęliśmy tę ustawę bez poprawek.

Czy pan senator Kowalski podjąłby się bycia sprawozdawcą?

Jest zgoda komisji w tej kwestii. Bardzo prosimy.

A zatem pozostaje mi podziękować naszym gościom: pani minister Szumilas, pani minister Lilli Jaroń. Jeszcze raz gratuluję wszystkim przedstawicielom ministerstwa, senatorom, pani legislator.

Zamykam posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Dziękuję bardzo.