Zapis stenograficzny (890) z 43. posiedzenia

Komisji Nauki, Edukacji i Sportu

w dniu 7 maja 2009 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (druk senacki nr 550, druki sejmowe nr 1462, do druku nr 1462, 1793, 1793-A).

Otwieram posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Bardzo serdecznie witam panią minister Szumilas, witam przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej, witam panów senatorów, pana legislatora.

Przedmiotem naszego posiedzenia jest rozpatrzenie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, druk senacki nr 550.

Bardzo proszę panią minister o przedstawienie...

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas: Do reprezentowania rządu delegowany jest pan minister Bucior.)

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Pani Elżbieto, proszę o listę naszych gości, bo tutaj uchybiłem...

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior: Nie, nie ma żadnego uchybienia.)

Proszę państwa, odczytam dokładnie, zachowując kolejność: pani minister Krystyna Szumilas, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, pan Marek Buciak...

(Głos z sali: Bucior.)

...bardzo przepraszam, pan Marek Bucior, podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, naczelnik wydziału w Ministerstwie Finansów, pani Grażyna Kalużna - jeśli dobrze przeczytałem - z Departamentu Wynagrodzeń i Ubezpieczeń Społecznych w Ministerstwie Finansów, oraz pani Ewa Kosowska, dyrektor tego departamentu.

Panie Ministrze, bardzo proszę.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych jest efektem kompromisu zawartego pomiędzy partiami tworzącymi koalicję rządową, ale jak rozumiem również Klubem Poselskim Lewica. W wyniku tego kompromisu powstał projekt, który rodził się w momencie szczególnym, bo w momencie uchwalania ustawy o emeryturach pomostowych. Nauczyciele nie mogli być wprowadzeni do ustawy o emeryturach pomostowych przede wszystkim z powodu niespełniania kryteriów zakwalifikowania tej grupy zawodowej do prac w warunkach szczególnych, o szczególnym charakterze. W ramach kompromisu, związanego również z koniecznością odrzucenia weta prezydenckiego, powstał projekt ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Należy tu podkreślić, że jest to projekt poselski, a nie rządowy. Rząd jedynie przedstawiał stanowisko do konkretnego przedłożenia poselskiego, które zresztą pod wpływem stanowiska rządu uległo pewnym modyfikacjom zmierzającym do wprowadzenia do porządku prawnego nowego typu świadczenia kompensacyjnego i dokonania w związku z tym zmian w jeszcze kilku dodatkowych ustawach, co spowodowało, że można było wprowadzić to świadczenie do systemu prawnego w sposób płynny.

Czego to właściwie dotyczy? Po pierwsze, zgodnie z nowym systemem emerytalnym nauczyciele zostali pozbawieni prawa do wcześniejszych emerytur. Z tego prawa mogą korzystać jeszcze tylko te osoby, które do końca ubiegłego roku spełniły warunki określone w ustawie - Karta Nauczyciela czy też w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a począwszy od tego roku - właściwie od daty wejścia w życie ustawy - wcześniejsza dezaktywizacja zawodowa nauczycieli będzie możliwa zgodnie z tym projektem.

W art. 4 ust. 3 została wskazana tabela, która uległa modyfikacji podczas prac sejmowych. Była to tabela trochę inaczej skonstruowana, krótsza, obejmująca okres do 2028 r. Po zgłoszonych poprawkach, które zostały przyjęte przez Sejm, tabela ta została wydłużona do 2032 r. Wynika z niej, że nauczycielskie świadczenie kompensacyjne ma być świadczeniem okresowym, przejściowym, wygaszanym.

Kolejny ważny artykuł to art. 5, w którym jest określona wysokość świadczenia kompensacyjnego. To świadczenie kompensacyjne ma być liczone tak jak w wypadku emerytury osoby w wieku sześćdziesięciu lat, czyli według wzoru: kapitał dzielony przez dalsze lata trwania życia, wyrażone w miesiącach w wieku sześćdziesięciu lat. Jeżeli ktoś jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, stosuje się w takim wypadku wskaźnik korygujący, czyli kapitał jest podbijany o składki, które zostały odprowadzone do funduszu emerytalnego.

Świadczenie kompensacyjne przestanie być wypłacane przede wszystkim w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego - oczywiście są też inne sytuacje, chociażby śmierć uprawnionego - może też ulec zawieszeniu czy zmniejszeniu. To zawieszanie i zmniejszanie jest określone zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, będzie również bezwzględnie ulegało zawieszaniu w każdej sytuacji, gdy zostanie podjęta praca w szkole, w jednostkach, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela. I tu, już bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu, świadczenie na ten okres będzie zawieszone. Po zakończeniu tego typu pracy osoba ta będzie mogła mieć wypłacane świadczenie kompensacyjne nadal.

To są najważniejsze rozwiązania wynikające z tej ustawy. Rząd przyjął wobec niej następujące stanowisko. Po pierwsze, podkreślił, że ma to charakter przejściowy i wygaśnie, co jest bardzo ważne w sytuacji likwidacji uprawnień do wcześniejszej dezaktywizacji zawodowej przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Wskazywano również, że jest to świadczenie zaopatrzeniowe spoza systemu społecznego ubezpieczenia emerytalnego, i, co ważne, przyglądając się pierwotnemu projektowi, brano pod uwagę to, że skutki finansowe były równoważone przez brak wypłaty rekompensaty, która normalnie by przysługiwała nauczycielowi, zgodnie z ustawą o emeryturach pomostowych, gdy nie skorzysta on z tego świadczenia. Chcę jeszcze dodać, że w pierwotnym projekcie wysokość świadczenia kompensacyjnego była równa 80% tego, co zostało przyjęte.

Mając na uwadze tę argumentację, Rada Ministrów poparła co do zasady inicjatywę legislacyjną przedstawioną w poselskim projekcie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Dziękuję.

Bardzo dziękuję panu ministrowi.

Czy pani minister chciałaby jeszcze coś dodać? Rozumiem, że nie.

Proszę państwa, za chwilę oddam głos naszemu panu legislatorowi, a w tym momencie chciałbym zgłosić dwie uwagi.

Po pierwsze, chciałbym przypomnieć o posiedzeniu naszej komisji w najbliższy wtorek o godzinie 16.00.

Po drugie, chciałbym powiedzieć, że ustawa, nad którą procedujemy, jest dość rozległą regulacją i że w trakcie naszej dyskusji powinniśmy się odnieść zarówno do meritum, jak również do poprawek legislacyjnych.

Chciałbym też zwrócić uwagę na to, że coraz częściej pojawia się na forum komisji, Senatu, tudzież w kuluarach, określenie "poprawki rządowe zgłoszone w Senacie". Nie ma czegoś takiego - myślę, że pan legislator to potwierdzi - jak "poprawki rządowe w Senacie", są to poprawki senatora bądź grupy senatorów. Każdy z nas ma natomiast prawo konsultować się z podmiotami społecznymi, prawnikami, a zwłaszcza z rządem, który ma tutaj bardzo dużo do powiedzenia i ma aparat, który może pracować nad tymi poprawkami. Dla nas niezwykle istotna, i na posiedzeniu komisji, i na posiedzeniu Senatu, jest opinia rządu w sprawie danej ustawy. Bardzo wysokie umocowanie rządu w konstytucji i w naszym systemie państwowym upoważnia go do tego. Dlatego proszę, żeby nie używać sformułowania "poprawki rządowe w Senacie".

Ostatnia moja uwaga jest taka, że zgodnie z wcześniej przyjętym zobowiązaniem poprawki legislacyjne opracowane przez pana legislatora zgłoszę, jeśli będzie taka wola, w stosownym momencie.

Bardzo proszę o opinię.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne dokonało w swojej opinii podziału uwag na dwie części. W pierwszej zawarliśmy uwagę ogólną, w drugiej uwagi szczegółowe, legislacyjne, jak je nazwał pan przewodniczący. Tak naprawdę żadna z uwag legislacyjnych nie zmierza do tego, aby merytorycznie ingerować w treść przepisów ustawy.

Jeśli chodzi o uwagę ogólną, Biuro Legislacyjne, podobnie jak eksperci, którzy brali udział w pracach sejmowych - mam na myśli Biuro Analiz Sejmowych - zwraca uwagę na pewien kłopot związany z ustawą o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Istota tych świadczeń oraz zasady nabywania prawa do nich są w zasadzie zbieżne z przyjętą przez ustawodawcę koncepcją emerytur pomostowych. Od strony formalnej nie są to jednak emerytury pomostowe, jest to system quasi-emerytalny. Z takich, a nie innych przyczyn świadczenia te zostały nazwane nauczycielskimi świadczeniami kompensacyjnymi.

W czym leży problem? Jest to naruszenie zasady spójności systemu prawa, jeżeli chodzi o system ubezpieczeń społecznych, o system emerytalny, jako że ustawa ta powoduje wyłom w tym systemie, przewidując dodatkowy, quasi-emerytalny, rodzaj świadczeń, proponowanych w ustawie nienależącej do systemu ubezpieczeń społecznych i finansowanych w sposób inny aniżeli przewidziany w przepisach dotyczących rent i emerytur z FUS czy emerytur pomostowych. W związku z tym rodzi się wątpliwość, czy ustawa taka nie spowoduje otwarcia systemu emerytalnego na inne quasi-emerytalne świadczenia w innych ustawach i czy tym samym nie zostanie tu naruszona zasada spójności systemu prawa w tym zakresie.

W opiniach, które pojawiały się w toku prac sejmowych, Biuro Analiz Sejmowych wskazywało zwłaszcza na to, że system świadczeń kompensacyjnych jest niespójny z systemem ubezpieczenia społecznego, a rozwiązania zaproponowane przez projektodawcę prowadzą do wyłomu w jednolitym systemie ubezpieczeń społecznych. Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu zgłasza tu podobną uwagę. Na etapie prac sejmowych sugerowano, że świadczenia takie powinny być sformułowane w ustawie o emeryturach pomostowych, jako że nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są tak naprawdę emeryturami pomostowymi i Biuro Legislacyjne również zgłasza podobne zastrzeżenie.

To tyle. Więcej napisałem w swojej opinii, nie chcę tego powtarzać i na tym skończę uwagę ogólną.

Jeśli chodzi o uwagi szczegółowe, zaproponowałem ich w swojej opinii dziesięć. Co do uwagi szóstej - może trochę nie po kolei - powiem, że wczoraj na posiedzeniu Komisji Rodziny i Polityki Społecznej dyskutowaliśmy z państwem z ministerstw na temat tego, w jaki sposób powinien brzmieć art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Komisja ta uznała, że brzmienie zaproponowane w ustawie uchwalonej przez Sejm, ze względu na to, iż jest zbieżne z tym, co ustawodawca przyjął w ustawie o emeryturach pomostowych, należałoby sformułować analogiczne w ustawie o świadczeniach kompensacyjnych. Biuro Legislacyjne ma zastrzeżenia co do zastosowanej formuły, niemniej zdając sobie sprawę, że spójność regulacji w tym zakresie jest bardzo ważna z punktu widzenia adresata normy prawnej, pozwolę sobie nie omawiać uwagi szóstej.

Uwaga pierwsza dotyczy tytułu ustawy. Dobrą praktyką dotyczącą redagowania tytułów aktów prawnych, które zmieniają inne ustawy, jest to, że w tytule aktu prawnego zamieszcza się odnośnik, w którym ustawodawca wskazuje, jakie przepisy zmienia daną ustawą merytoryczną. Wynika to zwłaszcza z funkcji, jaką pełni tytuł. Tytuł informuje zarówno o przedmiocie ustawy, jak i o ewentualnych zmianach, dokonywanych przez ustawodawcę w porządku prawnym w zakresie innych aktów prawnych. I tego dotyczy poprawka pierwsza.

Biuro Legislacyjne proponuje, żeby w tytule dodać odnośnik w brzmieniu zaproponowanym w opinii, to znaczy aby w odnośniku wskazać, że niniejsza ustawa zmienia... i tu wymienić tytuły ustaw, które są zmieniane rozpatrywaną przez Wysoką Komisję ustawą.

Propozycja druga dotyczy art. 9 ust. 2. Biuro Legislacyjne proponuje, aby sposób odesłania do ustawy - Karta Nauczyciela dostosować do §158 ust. 1 zasad techniki prawodawczej, a mianowicie żeby odsyłając do ustawy - Karta Nauczyciela, posłużyć się pełną nazwą ustawy ze wskazaniem daty jej uchwalenia.

Poprawka trzecia odnosi się do art. 10. W art. 10 należałoby dokonać zmian w kilku aspektach. Pierwszy dotyczy ust. 1. W ust. 1 ustawodawca mówi o wniosku o świadczenia określone ustawą. Uwzględniając to, że wniosek ma charakter indywidualny, dotyczy jednego, konkretnego, indywidualnego prawa do świadczenia, Biuro Legislacyjne uważa, iż w art. 10 ust. 1 powinniśmy mówić nie o wniosku o świadczenia, tylko o wniosku o świadczenie.

Jeżeli chodzi o ust. 2, Biuro Legislacyjne proponuje dostosowanie nazwy postępowania, o którym mowa w tym przepisie, do art. 14. W art. 14 mówi się bowiem o postępowaniu "w sprawie świadczenia", a w tym przepisie znalazło się sformułowanie "postępowanie o świadczenia". Analogicznie jak w wypadku ust. 1 Biuro Legislacyjne sugeruje, aby to było postępowanie w sprawie jednego świadczenia, a nie świadczeń.

W przepisie tym należałoby też dokonać zmiany interpunkcyjnej, polegającej na dodaniu przecinka przed wyrazem "nieukończonego", tak aby wyeliminować wątpliwości interpretacyjne, czy wyraz "nieukończonego" dotyczy świadczenia czy też postępowania. I konsekwentnie, ponieważ na końcu tego ustępu są wyrazy "te świadczenia". Biuro Legislacyjne proponuje, aby wyrazy te zastąpić wyrazami "to świadczenie", aby ten przepis był spójny, jeśli chodzi o zastosowaną liczbę.

Z tego samego powodu należałoby nadać nowe brzmienie ust. 3. Powinien on być sformułowany w liczbie pojedynczej, a nie w liczbie mnogiej. Biuro Legislacyjne proponuje, aby ust. 3 brzmiał następująco: "Roszczenie o wypłatę świadczenia, o którym mowa w ust. 1, wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której świadczenie przysługiwało, chyba że przed upływem tego okresu zostanie zgłoszony wniosek o dalsze prowadzenie postępowania".

Kolejna uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy art. 15 ust. 1 pkt 1 i 2. Art. 15 wskazuje, że organem właściwym w zakresie podejmowania decyzji o świadczeniu i w zakresie wypłaty świadczenia, będzie organ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pracownika. Ustawodawca nie posługuje się w ustawie wyrazem "pracownik", konsekwentnie w przepisach jest mowa o nauczycielu i w związku z tym Biuro Legislacyjne proponuje, aby wyraz "pracownika" zastąpić wyrazem "nauczyciela".

Kolejna uwaga dotyczy art. 16 ust. 3, który stanowi, że w razie śmierci uprawnionego w trakcie miesiąca wstrzymanie wypłaty świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zmarła osoba uprawniona. Zdaniem Biura Legislacyjnego nie ma powodów wskazywania, że chodzi tutaj o śmierć uprawnionego w trakcie miesiąca. Śmierć zawsze następuje w trakcie jakiegoś miesiąca, w związku z tym jest to po prostu nielogiczne z punktu widzenia językowego i prawnego.

Kolejna uwaga Biura Legislacyjnego będzie sformułowana w punkcie siódmym opinii - jak powiedziałem wcześniej, nie omawiam tego, co jest w punkcie szóstym - gdzie Biuro Legislacyjne proponuje zmianę w art. 18 ust. 3. Zmiana ta ma dwojaki charakter. Po pierwsze, Biuro Legislacyjne proponuje, aby w sposób właściwy odesłać do poprawnego przepisu. W art. 18 ust. 3 w zakresie świadczeń, w zbiegu z którymi może pozostać nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, odsyłamy do art. 16 ust. 1, a powinno tu być odesłanie do art. 17 ust. 1.

Drugi aspekt jest następujący. Mówi się tutaj o świadczeniach przewidzianych w art. 16 ust. 1. Wyraz "świadczenia" został wyraźnie zastrzeżony przez ustawodawcę w art. 1 jako skrót do wyrazów "nauczycielskie świadczenie kompensacyjne". W związku z tym, mając na względzie konsekwencje w zakresie posługiwania się skrótem, Biuro Legislacyjne proponuje, aby w tym zakresie przepisu mówić nie o świadczeniach, a o prawie, analogicznie do art. 17 ust. 1.

Kolejna uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy art. 19, który dokonuje nowelizacji ustawy - Karta Nauczyciela w sposób uwzględniający ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, z tym że mówiąc o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, ustawodawca w przepisach zmieniających ustawę - Karta Nauczyciela posługuje się nazwą skróconą "świadczenia kompensacyjne". W systemie prawnym nie będzie "świadczeń kompensacyjnych", tylko "nauczycielskie świadczenia kompensacyjne". W związku z tym, mając na względzie zapewnienie spójności terminologicznej w całym systemie prawa, konieczne jest dokonanie zmiany w przepisach zmieniających ustawę - Karta Nauczyciela, polegającej na zastosowaniu w nich pełnej nazwy nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Jednocześnie Biuro Legislacyjne proponuje, aby w nowelizowanym art. 53 ust. 2 ustawy - Karta Nauczyciela wskazać, że wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest uzależniona również od wysokości nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych. Tego zabrakło i zgodnie z przepisem przyjętym przez Sejm odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wypadku osób pobierających świadczenie kompensacyjne nie byłby uzależniony od wysokości tych świadczeń, a od wysokości emerytur i rent.

Uwzględniając sugestie rządu, Biuro Legislacyjne proponuje, aby na końcu ust. 2 w brzmieniu zaproponowanym przez Biuro Legislacyjne mówić nie o rentach lub nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, ale o rentach oraz nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.

(Głos z sali: A na początku?)

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Proszę państwa, może jednak zachowajmy pewien ład. Pan skończy i będziemy rozmawiali.)

Kolejna uwaga. W lit. h, również w poprawce dotyczącej art. 19, popełniłem błąd, w złym szyku napisałem wyrazy "świadczenia nauczycielskiego", gdyż powinno tu być "nauczycielskiego świadczenia". Tym samym zgłaszam autopoprawkę do swojej opinii. Mianowicie lit. h w poprawce dotyczącej art. 19 brzmiałaby następująco: W pkcie 5, w ust. 1 i 2, wyraz "świadczenia" zastępuje się wyrazami "nauczycielskiego świadczenia" oraz wyraz "świadczenie" zastępuje się wyrazami "nauczycielskie świadczenie".

Kolejna uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy art. 20. Art. 20 dokonuje nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Nowelizując art. 6 pkt 10c i odsyłając do przepisów o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, posłużono się inną techniką odesłania aniżeli zastosowaną w wypadku odsyłania do innych ustaw w pkcie 10c. We wcześniejszym brzmieniu pktu 10c posłużono się mianowicie odesłaniem do przepisów określonych przedmiotowo, a tutaj odesłano wprost do ustawy. Wydaje się, że z punktu widzenia zachowania konsekwencji techniczno-legislacyjnej oraz spójności w zakresie pktu 10c powinniśmy również w wypadku ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych odesłać do przepisów tej ustawy w sposób przedmiotowy.

Ostatnia uwaga dotyczy art. 26 pkt 2, a więc zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Zmiana została dodana na etapie drugiego czytania w Sejmie. Polega ona na dodaniu do ustawy przepisów określających sposób ustalania dochodu rodziny uzyskanego z gospodarstwa rolnego. Przepisy, które dodaje ustawodawca w art. 26 pkt 2, utraciły moc na skutek zastosowania wadliwej techniki legislacyjnej przy okazji nowelizowania ustawy o świadczeniach rodzinnych. Nie było wolą ustawodawcy, aby z systemu prawnego wypadły ust. 8a-8c w art. 5. Rozumiejąc, że są one niezbędne z punktu widzenia funkcjonowania ustawy o świadczeniach rodzinnych, Biuro Legislacyjne zwraca uwagę na to, że sposób dokonywania nowelizacji, polegający na dodaniu zmian niemieszczących się w zakresie przedmiotowym ustawy - bo zmiana dotycząca ust. 8a-8c wyraźnie wykracza poza zakres ustawy o świadczeniach kompensacyjnych - powoduje naruszenie chociażby wynikającej z konstytucji zasady trzech czytań, z kolei naruszenie zasady trzech czytań powoduje chociażby naruszenie przepisów dotyczących inicjatywy ustawodawczej, a w zasadzie obejścia przepisów dotyczących inicjatywy ustawodawczej w Sejmie i tym samym wykroczenia poza zakres dopuszczalnej poprawki Sejmu.

Musimy to mieć na względzie, ponieważ Wysoka Komisja musi rozważyć, czy mimo zarzutów, które mogą dotyczyć art. 26 pkt 2, wprowadzenie ust. 8a-8c w tym trybie jest uzasadnione. Zgodnie ze sztuką legislacyjną ust. 8a-8c w art. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych powinny być dodane osobną ustawą nowelizującą. Niemniej, jeżeli Wysoka Komisja podejmie decyzje o tym, że przepisy te są niezbędne i ze względu na czas oraz ekonomikę postępowania ustawodawczego ich dodanie jest niezbędne, Biuro Legislacyjne proponuje, aby w ust. 8c, mówiąc o dochodzie z gospodarstwa rolnego, posłużyć się formułą analogiczną jak w dodawanych ust. 8a i 8b, a mianowicie, aby mówić o dochodzie uzyskanym z gospodarstwa rolnego, a nie o dochodzie z gospodarstwa rolnego, tak aby było to zapisane konsekwentnie we wszystkich dodawanych przepisach.

To są wszystkie uwagi Biura Legislacyjnego. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo panu legislatorowi.

Proszę państwa, ja bym państwa gorąco namawiał do ograniczonej, konstruktywnej dyskusji, ponieważ proszę zwrócić uwagę, że wyczerpaliśmy połowę naszego czasu tylko dwoma referatami. Ta ustawa rzeczywiście jest rozległa i dość nietypowa. Kiedy mówiłem o sprawach merytoryczno-legislacyjnych, chciałem zwrócić uwagę, że ustawa ma trzynaście stron, z czego połowę zajmuje ustawa nowa, o krótkim i ładnie brzmiącym tytule, a w drugiej połowie są ustawy modyfikowane.

W zasadzie jesteśmy przyzwyczajeni, że zazwyczaj jest ustawa, która zmienia ustawę, bo jeśli jest jakaś nowa ustawa, to ona tylko w niewielkim stopniu zmienia pozostałe. Tutaj mamy ten obszar bardzo rozległy i zachwiany i być może stąd ten spór o nazwę tej ustawy. Mnie się wydaje, że spór trochę akademicki, a z drugiej strony ważny, no bo jednak chcielibyśmy, żeby ta nazwa jakoś brzmiała. Moja opinia jest pół na pół, ale to zobaczymy.

Proszę państwa, teraz proponuję krótkie pytania do pana ministra i do pana legislatora jednocześnie, potem prosilibyśmy pana ministra o ustosunkowanie się do poprawek legislacyjnych, ale myślę, że może po pytaniach, bo jednak najpierw byłyby pytania.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak. To może jeszcze w trakcie dyskusji, Panie Senatorze?

Czy są pytania do pana ministra? Nie ma.

Do pana legislatora?

(Senator Piotr Wach: Jest pytanie.)

Jest pytanie, bardzo proszę.

W trakcie posiedzenia sejmowego zostały wprowadzone zasadnicze zmiany dotyczące rezygnacji z mnożnika 0,8, jeśli chodzi o ustalanie wysokości świadczeń oraz wydłużenie o cztery lata czasu występowania o te świadczenia. Chciałbym zapytać pana ministra o szacunek kosztów tych zmian.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior: Przekażę głos pani dyrektor Kosowskiej z Ministerstwa Finansów.)

Ewa Kosowska, Ministerstwo Finansów.

Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo, ustawa uchwalona przez Sejm w dniu 24 kwietnia spowodowała znaczące skutki dla budżetu państwa. Jeżeli wysokość świadczenia w roku 2008 przyjmiemy jako stały poziom, to zmiany wprowadzone w Sejmie spowodują w latach 2009-2032 skutki finansowe na poziomie 17 miliardów 700 milionów zł, a jeżeli w okresie 2009-2032 przyjmiemy waloryzację na minimalnym poziomie, poniżej 103%, skutki finansowe wyniosą 28 miliardów 500 milionów zł. Dziękuję bardzo.

Bardzo dziękuję.

Jak widzimy, perspektywa czasowa jest taka, że aż nam się nie bardzo chce w to wierzyć. Rzadko się zdarza tak długa perspektywa czasowa, no ale tego wymaga rzetelność. Z drugiej strony, jeżeli nie myślimy kategoriami budżetu państwa, to te kwoty rozłożone na dwadzieścia trzy lata nie są takie straszne.

Są jeszcze pytania? Nie ma.

W takim razie otwieram dyskusję.

Bardzo proszę, pan senator Szaleniec.

Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo!

Ja bym chciał zgłosić dwie poprawki, które wychodzą naprzeciw orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, który w dniu 23 kwietnia 2009 r. orzekł, że nie można, mówiąc w skrócie, gorzej traktować nauczycieli przedszkoli niepublicznych niż nauczycieli przedszkoli publicznych, a właśnie w tej ustawie o świadczeniach kompensacyjnych wyłącza się grupę tych nauczycieli z możliwości skorzystania z tych świadczeń. Proponuję dwie poprawki, które wychodzą naprzeciw orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, a uwzględniają możliwość skorzystania z tych świadczeń przez nauczycieli przedszkoli niepublicznych.

Dlatego jako pierwszą poprawkę proponuję, aby w art. 2, gdzie wymienia się, których nauczycieli to dotyczy, w lit. a był zapis: "w publicznych i niepublicznych przedszkolach". Jako poprawkę drugą proponuję, aby w art. 19 w pkcie 5 dodać pkt 6 w brzmieniu: "w art. 91b w ust. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie: "przedszkolach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. b, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, w tym do nauczyciela zatrudnionego na stanowisku dyrektora, mają zastosowanie przepisy art. 6, art. 9-9i, art. 22 ust. 3 i 4, art. 26, art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 51, art. 70a ust. 3, 4 i 6, art. 75-85 i art. 88". Wymienione artykuły poszerzają zakres osób, których dotyczy ustawa, o nauczycieli przedszkoli niepublicznych. Zgłaszam te dwie poprawki i składam je na piśmie.

Bardzo dziękuję.

Czy są inne poprawki, głosy w dyskusji?

Pan senator Górecki, bardzo proszę.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Nie ukrywam, że dzisiaj prowadziłem z panią dyrektor z Ministerstwa Finansów dość długą dyskusję, która nawiązywała do pytania zadanego przez pana senatora Wacha.

Ja prowadziłem pewne kalkulacje i okazuje się, iż rzeczywiście są to duże kwoty. Jeżeli według zapisu rządowego byłyby to wypłaty w granicach 40 miliardów 500 milionów zł w latach 2000-2028, to po zmianach wprowadzonych przez Sejm zwiększają się one o 13 miliardów zł, a to są już bardzo duże kwoty.

Sprawa druga. Chciałbym, żeby państwo uwzględnili, iż Sejm zmodyfikował wielkość rekompensaty socjalnej z 80% do 100% świadczeń emerytalnych wyliczonych według kalkulacji na rok 2008. Gdybym ja był nauczycielem i skończył - tak jak czytam w art. 4 ust. 3 - w 2010 r. pięćdziesiąt pięć lat i trzy miesiące jako kobieta i pięćdziesiąt pięć lat i sześć miesięcy jako mężczyzna, od razu brałbym te świadczenia socjalne. Po co mi pracować? To jest 100% emerytury do ukończenia wieku emerytalnego, czyli odpowiednio do sześćdziesięciu i sześćdziesięciu pięciu lat. To nie jest nic innego jak tylko zastąpienie pełnej emerytury tymi świadczeniami, czyli praktycznie jest to zwolnienie z pracy tych ludzi, którzy już pracują. Takie jest, niestety, działanie tego i uważam, że to spowoduje zmniejszenie dofinansowania - budżet państwa jest jeden - wszystkich nauczycieli w systemie edukacji narodowej.

Dlatego też po konsultacjach z kolegami senatorami składam poprawki podpisane przez wszystkich senatorów PO, nawiązujące do wyjściowego regulowania wysokości świadczeń do 80% oraz do przywrócenia tych świadczeń w latach 2009-2028.

Bardzo dziękuję.

Pan senator Wach, bardzo proszę.

Chciałbym powiedzieć dwa zdania na temat tytułu i systemowych uwag Biura Legislacyjnego. Jeżeli chodzi o tytuł, to myślę, że odnośnik powinien być. Również nazwanie tego świadczeniami kompensacyjnymi uważam za stosowne. Rzeczywiście w jakiś sposób narusza to system, dlatego też dobrze, że się inaczej nazywa. Poza tym jest to płatne wprost z budżetu państwa i dlatego tym bardziej należy zadbać o wysokość tych świadczeń, która spada na naszych dorosłych już wnuków, i nie iść za daleko.

Bardzo proszę.

Ja króciutko. Nie zdążyłem powiedzieć, że jeśli chodzi o wypowiedź pana legislatora, podzielam pogląd pana senatora Wacha. Rzeczywiście, to nie są emerytury, to są świadczenia wypłacane z budżetu państwa i dlatego ja bym to zostawił. Jest to nadinterpretacja prawnicza. Emerytury pomostowe też nie są emeryturami, są wypłacane z budżetu państwa, a nie przez ZUS.

Proszę państwa, ponieważ nie widzę zgłoszeń, zapytam jeszcze pana ministra, czy chciałby się odnieść do poprawek legislacyjnych.

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Tak, chcę się odnieść do poprawek legislacyjnych. Poprawce pierwszej, dotyczącej tytułu, nie jesteśmy przeciwni, drugiej strona rządowa też nie jest przeciwna, trzeciej, z tą zmianą w stosunku do opinii drukowanej, że w art. 10 w ust. 2 wyraz " świadczenia" zastępuje się wyrazem "świadczenie", też nie jesteśmy przeciwni. Poprawkom czwartej i piątej też nie jesteśmy przeciwni. Z poprawki szóstej pan zrezygnował. Poprawce siódmej nie jesteśmy przeciwni.

Jeśli chodzi o poprawkę ósmą, pragnę zwrócić uwagę, że w propozycji poprawki: "w art. 19 w pkcie 1 w lit. a ust. 2 otrzymuje brzmienie"... chodzi o to, iż dla wszystkich tych nauczycieli, a więc również dla nauczycieli będących emerytami i rencistami oraz nauczycielami pobierającymi nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, dokonuje się odpisu - bo tu ten odpis jest kluczowy - w wysokości 5%. Stąd też proponujemy tu następujące brzmienie: "dla nauczycieli będących emerytami, rencistami oraz dla nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne dokonuje się odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości 5% pobieranych przez nich emerytur, rent oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych". Według nas takie sformułowanie jest prawidłowe.

Poza tym popieramy pozostałe poprawki, jak rozumiem, ze zmianą szyku w lit. h. Poprawce dziewiątej nie jesteśmy przeciwni. Uznajemy, że poprawka dziesiąta nie do końca jest zgodna ze sztuką legislacyjną, tak jak tutaj pan legislator podkreślał, ale pragnę podkreślić, że legislator, który zamiast przecinka wstawił myślnik, też nie dokonał tego zgodnie ze sztuką legislacyjną. Wcześniejsze ustępy były wprowadzone zgodnie ze sztuką legislacyjną, bo w trzech czytaniach, w związku z tym uznajemy za właściwe poprzeć tę poprawkę. Dziękuję.

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Zapytam tylko jeszcze o pierwszą i drugą poprawkę, bo to mi umknęło.)

Poprawce pierwszej i drugiej nie jesteśmy przeciwni.

Dziękuję bardzo.

Pan legislator, bardzo proszę.

Zgadzam się z tym, co pan powiedział, jeżeli chodzi o ust. 2, z tym że proszę zwrócić uwagę, iż ja zastosowałem tutaj troszeczkę inną formułę. Przy zastosowaniu formuły, której użyłem, wyraz "oraz" tutaj nie pasuje, ponieważ trudno być jednocześnie emerytem, rencistą oraz nauczycielem pobierającym...

(Głos z sali: Nie, nie.)

...jeżeli natomiast zastosujemy formułę, o której mówi pan, a więc napiszemy: dla nauczycieli będących emerytami, rencistami lub...

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior: Chyba nie rozumie pan...)

Rozumiem doskonale, Panie Ministrze, tylko proszę zwrócić uwagę, że jeżeli chodzi o początek zdania, ja zaproponowałem formułę zupełnie inną niż zaproponowana w ustawie. Jeżeli zastosujemy formułę, która jest w ustawie...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Oczywiście, jak najbardziej.

Tu jest tak - czytam ustawę - "dla nauczycieli będących emerytami"...

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior: Jaka jest propozycja?)

Państwa czy moja?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior: Pana propozycja.)

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Proszę państwa, naprawdę...)

Moja jest taka jak w opinii.

Chciałbym wprowadzić pewien ład do naszego postępowania. Panowie senatorowie mają prawo zadawania pytań i dyskutowania, natomiast pan minister i pan legislator mają prawo wyrażania swoich opinii i odpowiadają na pytania. Polemika nie jest tutaj możliwa, bardzo przepraszam.

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

W każdym razie poprawce, która brzmi: "w art. 19 w lit. d w pkcie 1 w lit. a, ust. 2 otrzymuje brzmienie"... jesteśmy przeciwni.

To jest bardzo dobrze powiedziane. Ponieważ jednak rząd nie może zgłaszać poprawek, musimy albo zostawić to na forum Senatu, albo zarządzić przerwę, gdyby padł taki wniosek i była taka potrzeba.

Rozumiem, że są rząd jest przeciwny dwu poprawkom: ósmej i dziewiątej.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski: Czy mogę powiedzieć, jaki będzie skutek?)

Bardzo proszę.

W razie nieprzyjęcia poprawki Biura Legislacyjnego w wypadku nauczycieli będących emerytami, rencistami i nauczycieli pobierających świadczenie kompensacyjne dokonywać się będzie odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w wysokości 5% pobieranych przez nich emerytur i rent. Dziękuję.

Dziękuję bardzo.

Proszę państwa, chciałbym jeszcze zabrać głos w dyskusji i odnieść się do poprawki, którą złożył pan senator Górecki. Teraz nie ma czasu, żeby to analizować, ale gdyby państwo posłuchali zapisu, który mam przed sobą i który bym odczytał, toby się państwo zorientowali, jaka jest intencja mojej wypowiedzi.

Otóż w dotychczasowym brzmieniu w art. 4 ust. 3 ustawy było dziesięć punktów i tu zostały one rozbite na dwadzieścia punktów, a w każdym z punktów zamiast dotychczasowego zapisu dotyczącego wieku kobiety wyrażonego w latach i wieku mężczyzny wyrażonego w latach pojawia się wiek kobiety wyrażony w latach i miesiącach oraz wiek mężczyzny wyrażony w latach i miesiącach i przedziałów jest dwa razy więcej.

Przepraszam, ale to strasznie wygląda. Namawiałbym, żeby jeszcze przyjrzeć się temu na posiedzeniu Senatu i zrezygnować albo z miesięcy, albo z połowy tych punktów, bo to się po prostu robi strasznie duże. Ja rozumiem, że to wynika z przeliczeń tabelarycznych, ale chodzi o to, żebyśmy nie przesadzili.

Bardzo proszę, pan senator Górecki.

Popieram pana senatora Wiatra, bo mnie się te miesiące też nie podobają. Jest to rozdrobnione, jest tu nadmierna, że tak powiem, statystyfikacja naszego życia. Miesiące są tu bez sensu, dlatego jestem zwolennikiem zniesienia tego.

Rozumiem, że stosowna poprawka będzie zgłoszona na forum Senatu, bo ad hoc nie ma sensu tego robić.

(Senator Ryszard Górecki: Wobec tego ja ją zgłoszę.)

Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos?

Pan senator Piechniczek, proszę bardzo.

Chciałbym, nie wdając się w merytoryczną dyskusję dotyczącą poprawek, zadać stronie rządowej pytanie, ponieważ wiem, jak wygląda dyskusja w czasie obrad Senatu. Powiedzmy sobie szczerze, że nauczyciele nigdy nie należeli do rozpieszczanej grupy zawodowej, zawsze była to grupa zawodowa wynagradzana najsłabiej. Czy jeśli chodzi o te emerytury pomostowe, w kontekście tak dużej walki o emerytury pomostowe innych profesji, takich jak górnictwo, hutnictwo, przemysł ciężki - nie wiem, kto tam jeszcze - znowu nie spotkamy się w czasie obrad na sali Senatu z uwagami nie tylko ze strony opozycji, ale nawet senatorów z Platformy Obywatelskiej, że to wszystko jest dobre, ale to jest za mało, nie idzie w odpowiednim kierunku i w konfrontacji z innymi zawodami znowu wychodzimy dość blado?

Dziękuję.

Proszę państwa, jeszcze pan senator Wach.

Przepraszam, może nie bardzo uważałem, ale prosiłbym również pana ministra o wyrażenie opinii w sprawie tych głównych, merytorycznych poprawek, zarówno finansowych, jak i zgłoszonych przez pana senatora Szaleńca, bo to, jakie stanowisko państwo tu zajmują, jest bardzo istotne. Nie wątpię, że raczej popierają je państwo, ale prosiłbym o wyrażenie opinii.

Rozumiem, że pan senator Wach prosi o wyrażenie opinii o czterech poprawkach zgłoszonych przez panów senatorów. Pierwsza poprawka dotyczy przedszkoli niepublicznych - obie poprawki dotyczą tego tematu. Jeśli chodzi o poprawki pana senatora Góreckiego, to druga dotyczy ograniczenia tego wynagrodzenia do 80% - trudno nazwać je wynagrodzeniem, ale wiemy, że chodzi o te kwoty miesięczne - pierwsza zaś dotyczy większego rozdrobnienia, zróżnicowania przedziałów wiekowych.

(Senator Piotr Wach: A przede wszystkim skrócenia tego okresu do 2028 r. To jest podstawa.)

Skrócenia o cztery lata, tak.

Panie Ministrze, bardzo proszę o opinię...

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior: Miałbym prośbę o przekazanie nam tych poprawek.)

(Rozmowy na sali)

Proszę państwa, mamy do wyboru: albo zarządzić przerwę, albo przystąpić do głosowania nad poprawkami legislacyjnymi, a kiedy dojdziemy do poprawek merytorycznych, poprosimy pana ministra o opinię.

(Głosy z sali: Tak, tak.)

Pan senator mówi, że tak, może więc tak zróbmy. Chciałbym zaproponować, żebyśmy nad poprawkami legislacyjnymi głosowali...

(Głos z sali: Pan przejmuje te poprawki?)

Tak, tak. Dla porządku zgłaszam te poprawki legislacyjne.

Chciałem zaproponować, żeby głosować nad nimi łącznie, ale wobec zróżnicowanego stanowiska rządu i naszego stosunku do nich głosujmy nad nimi indywidualnie.

Przypominam, że poprawki ósma i dziewiąta nie są popierane przez rząd, a poprawka szósta została przez pana legislatora wycofana, a właściwie nie tyle wycofana, ile zdezaktualizowana, bo wycofać poprawkę może członek komisji. W tej sytuacji mamy dziewięć poprawek legislacyjnych i rozpoczynamy nad nimi głosowanie. Innych wniosków nie ma.

Poprawka pierwsza dotyczy tego, aby uzupełnić tytuł ustawy o przypis dolny, w którym będzie zawarty opis wszystkich ustaw zmienianych tą ustawą.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

13 głosów za, głosów przeciw nie było, żaden senator nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została przyjęta.

Poprawka druga.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

13 głosów za, głosów przeciw nie było, żaden senator nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została przyjęta.

Poprawka trzecia.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

13 głosów za, głosów przeciw nie było, żaden senator nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została przyjęta.

Poprawka czwarta.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

13 głosów za, głosów przeciw nie było, żaden senator nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została przyjęta.

Proszę państwa, zawsze dla porządku pytam, kto jest przeciw, bo mógłby ktoś dojść, albo może być błąd w liczeniu, jest to więc zawsze potrzebne pytanie.

Poprawka piąta.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

13 głosów za, głosów przeciw nie było, żaden senator nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została przyjęta.

Poprawka opatrzona numerem szóstym nie jest zgłoszona.

Poprawka siódma.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

13 głosów za, głosów przeciw nie było, żaden senator nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została przyjęta.

Poprawka ósma.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

Głosów za nie było, 9 głosów przeciw, 3 senatorów wstrzymało się od głosu.

Czyli i tak brak jednego głosu.

(Głos z sali: Ja też się wstrzymałem, przepraszam.)

Czyli: nie było głosów za, 9 przeciw, 4 senatorów wstrzymało się od głosu.

Jest to pewna niezręczność, ponieważ podjąłem się zgłosić tę poprawkę, nie głosując za nią, ale taką procedurę ustaliliśmy. Może jest to trochę śmieszne, ale jeżeli wiemy, o co chodzi, to nie powinniśmy się burzyć.

Poprawka dziewiąta.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki. (0)

Kto jest przeciw? (9)

Kto się wstrzymał od głosu? (4)

Głosów za nie było, 9 głosów przeciw, 4 senatorów wstrzymało się od głosu.

Możemy jeszcze to zgłosić na sali obrad, wszystko jeszcze przed nami.

Poprawka dziesiąta.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

13 głosów za, głosów przeciw nie było, żaden senator nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została przyjęta.

Czy mogę poprosić pana ministra o poprawki, a najpierw może o opinię?

Tak. Nie jesteśmy przeciwni zarówno jednej, jak i drugiej poprawce.

Dziękuję bardzo.

Proszę państwa, głosujemy w kolejności - może numerujmy to dalej - nad poprawką jedenastą. Nie wiem, czy nad poprawkami pana Szaleńca nie powinniśmy głosować łącznie, bo to są dwa zapisy dotyczące jednej sprawy. Czy możemy tak zrobić?

Tak, musimy.

Musimy, proszę państwa.

Poprawka jedenasta, o rozszerzeniu przepisu na przedszkola niepubliczne.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

13 głosów za, głosów przeciw nie było, żaden senator nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została przyjęta.

Poprawka dwunasta, zgłoszona przez pana senatora Góreckiego...

To są dwa głosowania.

Dwa głosowania, oczywiście.

...ogranicza trwanie tego przepisu do 2028 r. i wprowadza dwadzieścia okresów w zróżnicowaniu wieku kobiet i mężczyzn oraz określa ten wiek w latach i miesiącach.

Kto jest za tą poprawką? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu? (3)

9 głosów za, głosów przeciw nie było, 3 senatorów wstrzymało się od głosu.

Poprawka została przyjęta.

Poprawka trzynasta, ograniczająca równowartość kwoty do 80%.

Kto jest za tą poprawką? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

9 głosów za, głosów przeciw nie było, 4 senatorów wstrzymało się od głosu. Poprawka została przyjęta.

W ten sposób wyczerpaliśmy poprawki.

Czy głosujemy nad całą ustawą wraz z poprawkami?

Tak.

Bardzo proszę o przyjęcie ustawy wraz z poprawkami.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

9 głosów za, głosów przeciw nie było, 4 senatorów wstrzymało się od głosu.

Proszę państwa, pozostaje nam wyznaczyć sprawozdawcę komisji.

Pan Szaleniec, albo pan senator Górecki? Co prawda tracą w ten sposób prawo dodatkowego uzasadniania swoich poprawek...

Czy pan senator Szaleniec?

(Głos z sali: Tak, jest specjalistą.)

Pan senator Szaleniec. Bardzo prosimy pana senatora Szaleńca, aby był sprawozdawcą naszej komisji.

W ten sposób wyczerpaliśmy porządek naszego posiedzenia.

Zamykam posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu.

Bardzo dziękuję pani minister, panu ministrowi, przedstawicielom Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Edukacji Narodowej, dziękuję panom senatorom. Spotkamy się za pięć minut, ale w tej chwili zamykam posiedzenie. Dziękuję bardzo.