Zapis stenograficzny (238) ze wspólnego posiedzenia

Komisji Gospodarki Narodowej (24.)

oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej (17.)

w dniu 7 maja 2008 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych na 11. posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.

Otwieram posiedzenie połączonych Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Gospodarki Narodowej.

Naszym celem jest rozpatrzenie zgłoszonych podczas debaty poprawek do ustawy o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.

Autorem czterech poprawek, które wszyscy państwo senatorowie otrzymaliście w zestawieniu wniosków, jest pan marszałek Romaszewski. I w związku z tym proszę pana marszałka, żeby bardzo króciutko, bo poprawki były przedstawione bardzo dokładnie na posiedzeniu plenarnym... Jeżeli pan marszałek chciałby jeszcze ewentualnie kilka słów komentarza do tych poprawek przedstawić, to bardzo proszę. Senatorowie, którzy nie uczestniczyli w debacie, będą mieli większą, bardziej szczegółową orientację. Ale proszę o taką krótką charakterystykę tych poprawek.

Proszę państwa, ja bym chciał się ustosunkować do poprawek, które wniosłem.

Jeżeli chodzi o pierwszą poprawkę, to ona właściwie usuwa pewną sprzeczność pomiędzy art. 4 ust. 2 a art. 11 ust. 4. W art. 4 powiada się, że zasady funkcjonowania rad pracowniczych ustalają związki zawodowe w drodze porozumienia, a art. 11 ust. 4 pozwala radom ustalić własne regulaminy. Tu chodzi po prostu o pewną elegancję, usunięcie pewnej sprzeczności.

Jeśli chodzi o pozostałe kwestie, to wydaje mi się, że ustawa... W moim przekonaniu ustawa buduje dalsze bariery hamujące rozwój rad pracowników w instytucjach prywatnych, w których nie działają związki zawodowe. W tym momencie chciałbym się ustosunkować tyko do argumentu, że taka była wola, koncepcja Komisji Trójstronnej.

Proszę państwa, rady pracowników na pewno nie są na rękę pracodawcom, bo utrudniają podejmowanie decyzji, wymagają prowadzenia konsultacji. Oczywiście głębsza warstwa problemu jest taka, że one angażują załogę w proces produkcyjny, ale to jeszcze nie jest w Polsce do końca rozumiane.

Jeżeli chodzi o związki zawodowe, to chciałbym zauważyć, że w tej chwili, jak już mówiłem, związki są przedstawicielami tylko 17% pracowników w ogóle i też raczej wolałyby mieć monopol w dziedzinie reprezentowania pracowników. Stąd ich stosunek do rad pracowników nie jest entuzjastyczny, delikatnie mówiąc. W ten sposób te 83% zakładów, w których nie ma związków zawodowych, w zasadzie nie jest reprezentowanych w Komisji Trójstronnej. Reprezentantami tych 83% jesteśmy właśnie my. I dlatego wydaje mi się, że złożone poprawki, ułatwiające tworzenie rad pracowników w instytucjach, w których nie funkcjonują związki zawodowe, są celowe. To jest właściwie wszystko, co chciałem powiedzieć.

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Wydaje mi się, że nie jest do końca sprawiedliwa taka ocena, że pracodawcy są przeciwni radom pracowników. To jest tylko część prawdy, bo na pewno duża część pracodawców chce, aby pracownicy bardzo silnie identyfikowali się z zakładem, miejscem pracy, w którym pracują. Rady pracowników temu celowi mogą służyć.

Chcę też przypomnieć, że rzeczywiście coroczna ocena z początku tego roku funkcjonowania tej ustawy, której efektem między innymi jest... Te poprawki były właśnie efektem dyskusji w Komisji Trójstronnej.

Bardzo proszę o stanowisko przedstawicieli ministerstwa, rząd.

Marek Waleśkiewicz, dyrektor Departamentu Dialogu i Partnerstwa Społecznego w Ministerstwie Pracy i polityk Społecznej.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Rząd stoi na stanowisku, by pozostawić ustawę w wersji zaproponowanej przez rząd, z tego prostego powodu, że te propozycje zostały wypracowane w ramach Trójstronnej Komisji do spraw Społeczno-Gospodarczych. Zawarto porozumienie. Rząd jako strona komisji podpisał się pod tymi zmianami. Teraz byłoby to złamaniem zasad dialogu, jeżeli rząd wyłamałby się z tych uzgodnień, które zostały wypracowane w ramach Komisji Trójstronnej. Dlatego rząd nie przychyla się do poprawek proponowanych przez pana marszałka Romaszewskiego i stoimy na stanowisku, by pozostawić ustawę bez zmian.

Dziękuję bardzo.

Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do tych poprawek?

Ja mam tylko pewną wątpliwość co do poprawki pierwszej, czy tutaj nie następuje pewne pomieszanie materii. Art. 4 ust. 2 to jest przepis, z którym będzie wiązany art. 11 ust. 4. Art. 4 ust. 2 mówi o porozumieniu, które jest zawierane w sytuacji, gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna organizacja związkowa. Przedmiotem tego porozumienia są zasady powoływania i funkcjonowania rady pracowników. Art. 11 ust. 4 mówi zaś o regulaminie rady. W tym kontekście połączenie takich dwóch przepisów... Tu jednak jest pewna wymowa merytoryczna, jeśli chodzi o funkcjonowanie rady.

I jeśli można - żeby nie przedłużać - chciałabym tylko zwrócić uwagę na to, że poprawki druga i trzecia mówią o obowiązku przeprowadzenia tych wyborów, podczas gdy celem i istotą tej nowelizacji jest jakby wyeksponowanie tego, że to nie jest obowiązek. To znaczy wybory są obowiązkiem wtedy, kiedy ta wola pracowników jest uzewnętrzniona. Ta wola musi być uzewnętrzniona.

(Rozmowy na sali)

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę panów senatorów, żeby wysłuchać tych bardzo istotnych uwag, które pani zgłosiła.

Bardzo pani dziękuję.

Rozpoczynamy krótką dyskusję, ponieważ właściwie dyskusja nad tymi sprawami była już przeprowadzona na posiedzeniu plenarnym. W tej chwili tylko głos za lub przeciw i przystąpilibyśmy do głosowania, bo każdy z nas już wie, nad czym głosujemy.

Bardzo proszę, pan senator Rulewski.

Dyskusja jest istotna, ponieważ chodzi właściwie o zmianę filozofii, nałożenie obowiązków czy powrót do nich.

Przede wszystkim powiem, że ja podzielam tę opinię. Uważam, że sytuacja jest nawet gorsza. Ale te uregulowania moim zdaniem nie poprawią sytuacji, a czasami mogą ją nawet pogorszyć. Dlaczego? Jeśli rada ma być wybrana jak gdyby z mandatu pracodawcy, to ta rada będzie uznana za radę pracodawcy. Po prostu ludzie będą mówili: swoich powołał, więc rada nie jest dla nas wiarygodna.

Mam jeszcze pytanie do pana marszałka: co oznacza "w formie pisemnej za pokwitowaniem odbioru"? Pan marszałek powiedział, że to będzie przy liście płac. Dzisiaj płace w większości przekazuje się na konto. Tutaj trzeba by uruchomić całą pocztową procedurę wysyłania tych zawiadomień. Nie można dopuścić, aby jedni otrzymywali powiadomienia przy liście płac, a do pozostałych, którzy nie odbierają tej wypłaty, bo otrzymują ją na konto, trzeba było wysyłać pisemne zawiadomienia. To są straszne koszty. Bo to ma być informacja w formie pisemnej za poświadczeniem i z wyprzedzeniem. Dlatego do poprawki trzeciej mam zastrzeżenia organizacyjne, zaś do poprawki drugiej merytoryczne, bo uważam, że konwencje międzynarodowe rzeczywiście przyznają pracownikom prawo do organizacji wyborów pracowniczych.

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Jeszcze jeden głos, jak rozumiem, za tymi poprawkami? Tak, Panie Senatorze?

(Głos z sali: Przeciw.)

Wątpliwości zostały już przedstawione przez pana senatora Rulewskiego, więc jeżeli ewentualnie jest głos za, to bardzo proszę o jego przedstawienie. Nie ma.

W takim razie przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi wnioskami.

W zestawieniu pierwszy wniosek to wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Jest to wniosek komisji rodziny oraz komisji gospodarki. I ten wniosek przegłosujemy jako pierwszy, zgodnie z przedstawioną propozycją i regulaminem. Jeżeli ten wniosek upadnie, to będziemy głosowali nad poszczególnymi poprawkami.

Proszę bardzo, głosujemy nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto jest za przyjęciem takiego wniosku? (12)

Kto jest przeciwny? (6)

Kto się wstrzymał od głosu? (0)

Czyli przeszedł wniosek o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Sprawozdawcą będę w takim razie ja. Przedstawię wyniki tego głosowania, tak jak to było w przypadku poprzedniego posiedzenia komisji. Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie połączonych komisji.

Jutro rano głosowania.