Zapis stenograficzny (152) ze wspólnego posiedzenia

Komisji Gospodarki Narodowej (17.)

oraz Komisji Ustawodawczej (26.)

w dniu 4 marca 2008 r.

Porządek obrad:

1. Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk senacki nr 59).

Witam w imieniu swoim i pana przewodniczącego Tomasza Misiaka na wspólnym posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Ustawodawczej. Witam obecnych przedstawicieli rządu, a jest z nami na sali pani Hanna Majszczyk, dyrektor Departamentu Podatku od Towarów i Usług w Ministerstwie Finansów. Jednocześnie poczuwam się do obowiązku wyjaśnienia, że tylko inne obowiązki związane z wyjazdem uniemożliwiły obecność na posiedzeniu pani wiceminister Chojnie-Duch, która osobiście się ze mną kontaktowała i prosiła o usprawiedliwienie jej nieobecności, jednocześnie upoważniając panią dyrektor do obecności na dzisiejszym posiedzeniu komisji.

Do rozpatrzenia na dzisiejszym posiedzeniu mamy jeden punkt porządku obrad. Jest to pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, zawartego w druku senackim nr 59.

Czy do tego zaproponowanego porządku wspólnego posiedzenia obu komisji ktoś z pań i panów senatorów ma jakieś uwagi? Nie widzę zgłoszeń. Rozumiem więc, że porządek posiedzenia przyjęliśmy.

Chciałbym panie i panów senatorów poinformować, że wpłynęły do nas w związku z projektem opinie z Ministerstwa Finansów i Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Opinię Ministerstwa Finansów w szczegółach przedstawi za chwilę pani dyrektor. Ja zaś chcę poinformować, że UKIE stwierdziło, iż zaproponowany przez nas projekt nowelizacji ustawy związany z realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego jest zgodny z ustawodawstwem europejskim.

Opinia Ministerstwa Finansów, której fragment zacytuję, a pani dyrektor pewno to rozszerzy, jest taka, że nasza propozycja jest “kierunkowo zgodna z regulacją zawartą w projekcie Ministerstwa Finansów”, aczkolwiek pojawiły się dwie wątpliwości. Pierwsza jest taka, że problematyczną sprawę Ministerstwo Finansów chce uregulować w ramach szerszej regulacji, dotyczącej tego samego zakresu spraw, i jej projekt jest w trakcie uzgodnień międzyresortowych. W rozmowie z panią minister przekazałem – pomny na dotychczasową praktykę i występując troszeczkę w państwa imieniu – że, jak podejrzewam, mimo wszystko będziemy chcieli dokończyć nasze procedowanie w sprawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, jako że mamy takie doświadczenia, iż czasami proces konsultacji międzyresortowych się wydłuża, a wyrok Trybunału Konstytucyjnego pozostaje niezrealizowany. Jeżeli rząd rzeczywiście będzie procedował sprawnie i projekt rządowy także wpłynie do parlamentu, to projekt senacki i projekt rządowy spotkają się na poziomie prac sejmowych. Dlatego wyraziłem taką opinię, że pewnie będziemy chcieli – oczywiście jeśli zdanie koleżanek i kolegów byłoby inne, to za chwilę będziemy na ten temat rozmawiać – dokończyć procedowanie w sprawie tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

W opinii Ministerstwa Finansów jest także fragment dotyczący pewnych wątpliwości interpretacyjnych związanych z zapisem art. 2 naszego projektu, ale w tej sprawie oddam głos pani dyrektor.

Proszę bardzo.

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jak już pan przewodniczący zaznaczył, zasadniczo Ministerstwo Finansów popiera uregulowanie problematycznej kwestii w przepisach ustawy, a tym samym wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, czego wyrazem jest, jak już tutaj przed chwileczką zostało powiedziane, to, że minister finansów również zaproponował rozwiązania w projekcie ustawy zmieniającej ustawę o podatku od towarów i usług. Niektóre propozycje Ministerstwa Finansów brzmią troszeczkę inaczej, ponieważ wynikają z pewnych doświadczeń – chociażby z takiej sytuacji, że całość zaliczek przekazanych rolnikowi została wpłacona przed nabyciem towaru, a zatem zanim można było wskazać numery poszczególnych dokumentów na fakturze. No ale to już są kwestie techniczne. Myślę, że również na podstawie zapisów zaproponowanych przez Senat w tej propozycji, o której dzisiaj mówimy, można byłoby te kwestie rozwiązać. Niemniej jednak, tak jak wspomniałam, nasza propozycja wydaje się szerzej ujmować temat i w pełni rozwiązuje ten problem.

A odnosząc się do art. 2, o którym wspomniał pan przewodniczący, muszę powiedzieć, że rzeczywiście co do treści tego artykułu mamy wiele wątpliwości i widzimy wiele problemów, które taki zapis mógłby przynieść.

Przede wszystkim, tak jak to wskazaliśmy w opinii podpisanej przez panią minister w imieniu ministra finansów i dostarczonej komisji, treść art. 2 przedstawiona w tym projekcie ustawy powoduje, że tak naprawdę regulacja ta odnosiłaby się tylko do sytuacji, w których należność została przekazana przed wejściem w życie tej proponowanej przez państwo ustawy. A zatem w żaden sposób ta ustawa nie regulowałaby nic na przyszłość i nie byłaby wykonaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Odnosiłaby się tylko do pewnego wąskiego okresu między 1 maja a datą wejścia w życie ustawy i zupełnie nie rozwiązywałaby problemów późniejszych. Myślę, że wynika to po prostu z pominięcia wyrazu “również” czy też “także”, który powinien być w tym art. 2. Dzięki niemu ten zapis byłby odczytywany inaczej.

Wątpliwości, które pojawiły się podczas czytania tego przepisu, odnoszą się również do okresu jego obowiązywania. Mówi się tu dość, że tak powiem, “głucho” o podatnikach, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy dokonali zapłaty należności. Ale nie wiadomo, czy chodzi tu wyłącznie o transakcje dokonane między 1 maja a wejściem w życie tej ustawy – oczywiście my tak to właśnie rozumiemy – czy też być może któremuś podatnikowi przyjdzie do głowy zrozumieć to jeszcze szerzej. Aczkolwiek wydaje mi się, że takiej możliwości być nie może, chociażby z tej racji, że dopiero od 1 maja 2004 r. obowiązuje ta ustawa, którą teraz chcemy zmienić w drodze między innymi tej propozycji.

Wydaje się nam, że wprowadzenie tego zapisu przejściowego – aczkolwiek jego przesłanki są dla nas oczywiste i ze względu jego społeczne skutki jest on na pewno pożądany i oczekiwany – spowoduje, jak to w piśmie kierowanym do wysokiej komisji zostało przedstawione, również pewne zamieszanie i pewne techniczne komplikacje dla podatników, którzy chcieliby z tego rozwiązania skorzystać. Oczywiście wiązać się to będzie z koniecznością dokonania korekt faktur już wcześniej wystawionych, z uzyskaniem oświadczeń od rolników, na rzecz których dokonano zapłaty, i być może z koniecznością zweryfikowania rozliczeń dotyczących podatku dochodowego. Bo proszę pamiętać, że podatnicy, którzy nie odliczyli podatku od towarów i usług, bo nie mieli takiego prawa – a o takich właśnie sytuacjach tu mówimy – mogli zaliczyć go do kosztów uzyskania przychodu. Tym samym gdyby skorzystali z dobrodziejstwa tego przepisu przejściowego zawartego w art. 2, a więc dokonali odliczenia na podstawie upoważnienia, jakie ten art. 2 przyniesie, musieliby zweryfikować również rozliczenia związane z podatkiem dochodowym.

I to są główne uwagi, które zostały podniesione ze strony ministra finansów w odniesieniu do tego projektu. Dziękuję.

Dziękuję, Pani Dyrektor.

Ja mam jeszcze jedno zdanie, zanim oddam głos przedstawicielowi Biura Legislacyjnego.

My, będąc wprawdzie zdeterminowani co do procedowania w sprawie wyroków Trybunału, jesteśmy oczywiście elastyczni – szczególnie wobec wypowiedzi przedstawicieli resortów, którzy daną problematyką zajmują się na co dzień – w kwestii cyzelowania szczegółów, tak żeby porządkować pewne rzeczy, a nie utrudniać.

Mając także to na uwadze, proszę o zabranie głosu przedstawiciela Biura Legislacyjnego. Prosiłbym, żeby w swojej wypowiedzi odniósł się pan bezpośrednio do zaproponowanych przez panią dyrektor zmian.

Dziękuję.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Oczywiście popieramy tę propozycję, którą przedstawiła pani dyrektor, żeby dodać do przepisu art. 2 wyraz “również”, tak by nie było wątpliwości, że ma on zastosowanie do przyszłości i wstecz.

Dlaczego sformułowaliśmy w taki sposób ten przepis? Uważamy, że lepsze jest danie podatnikom możliwości własnej oceny sytuacji: czy opłaca im się robić korektę deklaracji złożonych w sprawie VAT i uwzględnić również to, o czym mówiła pani dyrektor, czyli to, że zaliczyli VAT, którego nie mogli odliczyć, do kosztów uzyskania przychodów. Myślę, że lepiej jest, gdy ustawodawca umożliwia podatnikowi swobodną ocenę jego osobistej sytuacji i tego, co mu się opłaca i jaki ma wybór. Wychodzimy więc naprzeciw podatnikom. Podatnicy nie muszą z tego skorzystać, ale mogą skorzystać. Jeżeli będzie to dla nich korzystne, na pewno z tego skorzystają, a jeżeli nie będzie, ponieważ koszty powrotu do tych faktur czy uzyskania potwierdzeń od rolników ryczałtowych przewyższą zyski, to na pewno nie podejmą w tym zakresie żadnych działań.

Wydaje mi się, że ten przepis – tak poprawiony, jak proponuje pani dyrektor – jest jak najbardziej potrzebny. Dziękuję.

(Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski: Panie Dyrektorze, proszę o tekst jednolity, czyli konkretnie gdzie w art. 2 proponuje pan umieszczenie…?)

Ja widzę to tak: “Przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się również do podatników, którzy przed dniem wejścia ustawy w życie dokonali zapłaty należności za produkty rolne przed dniem wystawienia faktury”.

Pani Dyrektor, ja za chwilę otworzę dyskusję panów senatorów, ale najpierw informacja dla pani co do strony proceduralnej.

Wcześniej, przed obradami komisji, rozmawiałem już na ten temat i, znając tę opinię, wiedziałem, że tutaj będzie pewna różnica zdań. Ja osobiście – a mówię to nie jako przewodniczący komisji, ale jako członek komisji – utożsamiam się z naszą propozycją z uwagi na jej filozofię, to jest na wolność wyboru podatnika. Ale ze zrozumieniem przyjmuję stanowisko strony rządowej, która wolałaby mieć to na swój sposób uregulowane. Muszę też ze smutkiem pani dyrektor przekazać, że nie może pani tu składać wniosków; ewentualnie jeśli ktoś z pań, panów senatorów uzna za stosowne przyjąć pani punkt widzenia, może złożyć taki wniosek. A jeżeli nie… No, w kwestii takiej autopoprawki, czyli umieszczenia w tekście słowa “również”, będziemy procedować.

Otwieram dyskusję.

Proszę o zabieranie głosu koleżanki i kolegów, członków połączonych komisji.

Skoro nie ma uwag, to przystępujemy do głosowania.

Przypomnę, że mamy… Do tekstu, który mamy rozdany, jest zgłoszona jedna poprawka, czyli art. 2 brzmi w chwili obecnej tak: “Przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się również do podatników, którzy przed dniem wejścia ustawy w życie dokonali zapłaty należności za produkty rolne przed dniem wystawienia faktury”.

Kto z pań, panów senatorów jest za przyjęciem tego projektu zmiany ustawy z uwzględnieniem tej poprawki? Proszę o podniesienie ręki. (13)

Nie ma głosów przeciw i wstrzymujących się od głosu.

Przed nami jeszcze obowiązek wyznaczenia senatora, który będzie sprawozdawcą połączonych komisji i będzie reprezentował Senat w dalszych pracach nad projektem tej ustawy. Miałem sygnał ze strony pana przewodniczącego Misiaka, że pan senator Antoni Motyczka…

Widzę, że jest zgoda pana senatora. Proszę o odnotowanie, że mamy wyznaczonego pana senatora do reprezentowania wspólnych komisji.

Chciałbym zamknąć posiedzenie komisji i wszystkim państwu bardzo serdecznie podziękować. Dziękuję pani dyrektor, proszę o podziękowanie pani minister i przyjęcie ze zrozumieniem stanowiska Senatu w tej sprawie.

Uwaga!

Zapis stenograficzny jest tekstem nieautoryzowanym.