Zapis stenograficzny (1094 ) ze wspólnego posiedzenia

Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (49.)

oraz Komisji Ustawodawczej (226.)

w dniu 16 września 2009 r.

Porządek obrad

1. Rozpatrzenie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 648, druki sejmowe nr 2304 i 2317).

Bardzo serdecznie witam wszystkich gości, którzy przybyli na nasze spotkanie – pana ministra Dudę z Kancelarii Prezydenta RP i pana ministra Radziwiłła oraz wszystkich gości. Witam też członków obu połączonych komisji i pana marszałka Ziółkowskiego.

Proszę państwa, przedmiotem naszego posiedzenia jest rozpatrzenie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw.

Bardzo proszę pana ministra finansów o przedstawienie projektu uchwały.

Sprawa jest taka, że po prostu jest to efekt wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Chodzi o dostosowanie ustawy do obowiązującego prawa. Dokonano dwóch zmian – wykreślenia jednego punktu i zmiany brzmienia drugiego. W tej postaci zostało to przyjęte przez rząd, a także przeszło przez trzy czytania w Sejmie i zostało przyjęte w Sejmie. Dziękuję bardzo.

Chcę jeszcze państwa poinformować, że nasze dość szybkie działanie w tej sprawie wynika z tego, że niektóre zapisy ustawy, którą omawiamy, zostały uchylone przez Trybunał Konstytucyjny. Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał tę ustawę na wniosek prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z tym także Sejm rozpatrywał tę ustawę w trybie pilnym. Prezydent skierował ustawę do Sejmu i nasze komisje są zobowiązane w określonym przez marszałka Senatu terminie, jednak nie dłuższym niż czternaście dni, przygotować projekt uchwały Senatu w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie. Możemy albo zaproponować przyjęcie uchwały Sejmu bez poprawek, albo wprowadzenie do niego poprawek. Czyli nie możemy wnosić na przykład o odrzucenie przyjętej przez Sejm uchwały.

Proszę przedstawiciela Biura Legislacyjnego o przybliżenie, że tak powiem, istoty tych zmian, które proponuje Sejm. W trakcie dyskusji ewentualnie podyskutujemy o wszystkich innych aspektach ustawy.

Bardzo proszę.

Panie Przewodniczący! Wysokie Komisje! Szanowni Zebrani!

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 lipca 2009 r. stwierdził niezgodność z konstytucją art. 19 w związku z art. 1 pkt 37 lit. a ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw. Zakwestionował te przepisy na podstawie dwóch podstaw prawnych.

Po pierwsze, uznał te przepisy za niezgodne z art. 227 ust. 1 konstytucji w związku z art. 2 konstytucji, ponieważ, jak stwierdził, nakazanie Narodowemu Bankowi Polskiemu zbycia akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych naruszyłoby niezależność Narodowego Banku Polskiego. Argumentacja Trybunału Konstytucyjnego szła w tym kierunku, że Narodowy Bank Polski realizuje politykę pieniężną poprzez nadzór właścicielski nad Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych. Odebranie mu tego nadzoru spowoduje uszczuplenie instrumentów, którymi będzie mógł się posługiwać Narodowy Bank Polski.

Po drugie, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że kwestionowane przepisy są niezgodne z art. 21 ust. 1 konstytucji, to znaczy naruszają prawo własności. Skoro Narodowy Bank Polski jest właścicielem akcji, to ingerencja ustawodawcy w to prawo własności byłaby nadmierna i naruszałaby konstytucję.

Ponieważ rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego miało miejsce przed podpisaniem przez prezydenta ustawy, prezydent skorzystał ze swojego uprawnienia, określonego w art. 122 ust. 4 konstytucji, i po konsultacjach z marszałkiem Sejmu skierował ustawę do Sejmu w celu usunięcia niezgodności. Sejm podjął stosowną uchwałę. Teraz rolą Senatu jest albo przyjęcie uchwały bez poprawek, albo, ewentualnie, wniesienie poprawek do uchwały.

Biuro Legislacyjne nie ma żadnych uwag do uchwały przyjętej przez Sejm. Dziękuję.

Dziękuję bardzo.

W naszych posiedzeniach uczestniczą od pewnego czasu przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP i z tego powodu się cieszymy. W naszym dzisiejszym spotkaniu uczestniczy także pan minister Duda. A prezydent był osobą, która wystąpiła z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozpatrzenie kwestii zgodności ustawy z konstytucją.

W związku z tym bardzo proszę pana ministra o ewentualne uwagi, jeżeli oczywiście ma pan ochotę.

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Ja może tylko dodam dosłownie dwa zdania do tego, co pan minister i pan mecenas powiedzieli. Mianowicie: rzeczywiście było tak, że pan prezydent zakwestionował te dwa przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Na czym polegał problem? Tak, żeby Wysoka Komisja miała jasność co do tego, w czym rzecz, jeżeli chodzi o uchwałę Sejmu i efekty, do jakich ona ma doprowadzić. Sytuacja była następująca. Otóż art. 19 był przepisem, który zobowiązywał Narodowy Bank Polski do sprzedania akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych w ciągu osiemnastu miesięcy od daty wejścia w życie ustawy pod rygorem utraty możliwości wykonywania praw z akcji, zaś art. 1 pkt 37a, który, jak uważamy, pozostawał w bezpośrednim związku materialnoprawnym ze wspomnianym art. 19, zawiera w sobie katalog podmiotów mogących być akcjonariuszami Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Na czym polegał problem? Mianowicie na tym, że zgodnie z treścią art. 1 pkt 37a usuwano z akcjonariatu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych Narodowy Bank Polski.

Stąd też, w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, wniosek pana prezydenta dotyczył dwóch kwestii. Po pierwsze, koniecznego usunięcia art. 19, który Trybunał uznał za niekonstytucyjny w całości, co było oczywiste i jasne. Po drugie, doprecyzowania, czyli zmiany treści, wspomnianego art. 1 pkt 37a. W istocie powinna ona polegać na tym, że do treści tego przepisu po prostu zostaje dodany Narodowy Bank Polski. Chodzi o to, aby przywrócić pewną konsekwencję. Ponieważ Trybunał Konstytucyjny orzekł, że nie wolno Narodowego Banku Polskiego pozbawić akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych w ten sposób, a jednocześnie był przepis, który nie przewidywał już Narodowego Banku Polskiego w akcjonariacie Krajowego Depozytu, to tym samym była konieczność przywrócenia Narodowego Banku Polskiego do składu akcjonariatu KDPW w treści ustawy. W treści ustawy – powtarzam. Gdyby przepis art. 1 pkt 37a nie został zmieniony, to z chwilą wejścia w życie ustawy mielibyśmy taką sytuację, że Narodowy Bank Polski posiadałby akcje Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, albowiem je posiada i nie byłby zobowiązany do ich sprzedaży, bo art. 19 zostałby usunięty z treści ustawy, a byłby art. 1 pkt 37a, który nie przewidywałby Narodowego Banku Polskiego w akcjonariacie, co byłoby ewidentną sprzecznością i prowadziłoby do rozwiązania w istocie sprzecznego z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.

Stąd też konieczna modyfikacja, polegająca na dodaniu Narodowego Banku Polskiego, co jest w tym przypadku o tyle ważne, że art. 1 pkt 37a zawiera istotne zmiany w stosunku do obecnego przepisu, o ile pamiętam, chyba art. 46 ust. 3 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. I ta zmiana stanowi w istocie implementację dyrektywy unijnej poprzez poszerzenie w pewnych aspektach akcjonariatu w stosunku do tego, co mamy obecnie. Czyli bezwzględnie najlepszym rozwiązaniem było takie rozwiązanie, jakie rzeczywiście zostało zaproponowane i przyjęte przez komisję sejmową, aby po prostu dodać do tego zmienianego przepisu Narodowy Bank Polski i w ten sposób zachować zgodność z jednej strony w zakresie implementacji, a z drugiej strony w zakresie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Tak że chciałbym się zwrócić do Wysokiej Komisji z uprzejmą prośbą o zaakceptowanie tej propozycji. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo.

Może ewentualnie poprosimy jeszcze pana ministra. Czy są uwagi do…

Panie Przewodniczący, my nie mamy co do tego żadnych zastrzeżeń i też apelujemy o przyjęcie tej propozycji.

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Bardzo proszę, senator Banaś.

Dziękuję uprzejmie.

Panie Przewodniczący! Szanowni Panowie Senatorowie! Szanowni Goście!

Ja tylko słowo komentarza. Dokładnie pamiętam naszą dyskusję w tej sprawie. Dość mocno akcentowaliśmy właśnie to, iż projektowane zapisy w sposób bezpośredni uderzają w niezależność banku. Trzeba było aż Trybunału Konstytucyjnego, by ta sprawa znalazła właściwy finał.

Pozwólcie, że wyrażę taką opinię: warto czasami posłuchać opozycji, a nie tylko, że tak powiem, w biegu rwać do przodu, bo chwila namysłu i refleksji jest potrzebna niezależnie od tego, z której strony taka potrzeba została zgłoszona. Dziękuję uprzejmie.

Dziękuję bardzo za tę uwagę pana senatora.

Składam wniosek o przyjęcie uchwały bez poprawek.

Czy są inne głosy w dyskusji? Nie ma.

W takim razie przystępujemy do głosowania.

Proszę bardzo, kto jest za przyjęciem uchwały bez poprawek? (10)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał od głosu? (0)

Uchwała została przyjęta.

Na senatora sprawozdawcę proponuję senatora Gruszczyńskiego.

Czy są inne propozycje? Nie ma. Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie połączonych komisji.

Dziękuję bardzo panom ministrom, wszystkim gościom oraz senatorom za obecność.

Uwaga!

Zapis stenograficzny jest tekstem nieautoryzowanym.