Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego RP Andrzeja Czumy

Zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych osoby, które odbędą aplikację radcowską i zdadzą egzamin zawodowy z wynikiem pozytywnym, aby uzyskać prawo wykonywania zawodu, muszą złożyć ślubowanie i uzyskać wpis na listę radców prawnych. Pewne wątpliwości w tym zakresie może jednak budzić metoda ustalania wysokości opłaty za wpis na tę listę.

Ustawodawca w art. 60 pkt 11 przytoczonej ustawy upoważnił Krajową Radę Radców Prawnych do określenia wysokości opłaty za wpis na listę radców prawnych. Na tej podstawie Krajowa Rada Radców Prawnych w uchwale nr 476/VI/2005 z 22 listopada 2005 r. określiła wysokość opłaty za wpis na poziomie pięćdziesięciokrotności stawki składki członkowskiej, zaś w uchwale nr 5/VII/2008 z 25 stycznia 2008 r. Krajowa Rada Radców Prawnych ustaliła, że wysokość tej składki wynosi 85 zł. Daje to sumę 4 tysięcy 250 zł za wpis na listę radców prawnych.

Porównanie wysokości opłaty za dokonanie wpisu z wysokością innych opłat, ponoszonych w związku z odbywaniem aplikacji radcowskiej, nasuwa wniosek, iż jest ona niewspółmiernie wysoka. Dla przykładu w 2009 r. opłata roczna za aplikację radcowską wynosi 5 tysięcy 104 zł, zgodnie z rozporządzeniem ministra sprawiedliwości z dnia 6 grudnia 2005 r. w sprawie wysokości opłaty rocznej za aplikację radcowską jest to czterokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z kolei opłata za egzamin konkursowy na aplikację wyniosła w roku ubiegłym zaledwie 563 zł, a opłata ta jest określana jako 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Na podstawie przedstawionych przykładów można zauważyć, że wysokość opłat innych niż opłata za wpis na listę radców prawnych jest uzależniona od ogłaszanych corocznie wskaźników makroekonomicznych. Tymczasem ani w ustawie o radcach prawnych, ani we wskazanych wyżej uchwałach samorządu radcowskiego nie podano kryteriów uzasadniających wysokość opłaty za dokonanie wpisu na listę radców prawnych, pozostawiając samorządowi radcowskiemu znaczną dowolność w tym zakresie.

Wątpliwości w poruszanym temacie budzi przede wszystkim fakt, że koszty poniesione w związku z dokonaniem wpisu na listę radców prawnych wydają się być niewspółmiernie niższe względem kosztów związanych na przykład z przygotowaniem i wykonaniem rocznego programu szkoleń w ramach aplikacji, gdzie należy pokryć koszty wynagrodzenia dla wykładowców, koszty wynajmu sal wykładowych itp.

W związku z tym proszę o rozważenie, czy sposób ustalania wysokości opłaty za wpis na listę radców prawnych nie powinien zostać precyzyjniej uregulowany w przepisach prawa, chociażby poprzez wskazanie dolnej i górnej granicy tej opłaty albo poprzez odniesienie wysokości tej opłaty do minimalnego wynagrodzenia za pracę, jak jest w przypadku innych opłat. Kluczowa w tym względzie mogłaby być na przykład wysokość faktycznie poniesionych kosztów, związanych z wpisem na listę radców prawnych.

Z wyrazami szacunku
Ryszard Knosala