Oświadczenie skierowane do minister zdrowia Ewy Kopacz

Wiele stowarzyszeń i organizacji zrzeszających osoby cierpiące na schorzenia reumatyczne - a jest to około dziewięciu milionów osób - zaniepokojonych obecną sytuacją w ochronie zdrowia zwróciło się do mnie z prośbą o podjęcie działań w związku z unikaniem przez osoby odpowiedzialne za kształt polityki zdrowotnej podejmowania decyzji i inicjowania rozwiązań w sprawie dostępu do skutecznych i nowoczesnych terapii osób chorych na choroby reumatyczne.

Na choroby reumatyczne cierpi co piąty Polak. Wbrew obiegowym opiniom, choroby reumatyczne dotykają nie tylko ludzi starszych, ale również dzieci i osoby młode, czynne zawodowo. Każdej z tych osób grozi niepełnosprawność, a nieraz też przedwczesna śmierć. Wiele z nich cierpi z powodu przewlekłego bólu.

Schorzenia reumatyczne to około trzystu różnych chorób atakujących stawy, narządy wewnętrzne oraz oczy. Dokładne przyczyny ich powstawania nie są do końca poznane. Część jest spowodowana nieprawidłową odpowiedzią chorego układu odpornościowego - są to tak zwane choroby autoimmunologiczne. Choroby te różnią się objawami i przebiegiem.

Choroby reumatyczne mają charakter cywilizacyjny. Chorych przybywa. Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Harvarda w Bostonie w USA w ciągu najbliższego dwudziestolecia liczba zgonów spowodowanych chorobami reumatycznymi może wzrosnąć nawet o 40%. Z prognozy tej wynika, że na mniej więcej sto osiemdziesiąt milionów zgonów w 2020 r. pięć i pół miliona będzie spowodowanych reumatycznymi chorobami narządów ruchu i będą one stanowić jedną z dziesięciu najczęstszych przyczyn śmierci.

Problem chorób reumatycznych ma charakter zarówno społeczny, jak i ekonomiczny. Choroby reumatyczne są jedną z głównych przyczyn orzekania o niezdolności do pracy oraz przyznawania rent z powodu narastającej niepełnosprawności. Liczba osób niepełnosprawnych z przyznaną rentą inwalidzką z powodu chorób reumatycznych wynosi w Polsce ponad półtora miliona. Przyczyną aż 18% hospitalizacji są schorzenia reumatyczne. Według Europejskiej Komisji do spraw Zatrudnienia i Spraw Socjalnych dolegliwości mięśniowo-szkieletowe stanowią przyczynę 40-50% absencji chorobowych w pracy, co prowadzi do utraty co roku od 0,5 do 2% dochodu narodowego brutto.

Standardowe leczenie leczy jedynie objawy choroby, ale nie zatrzymuje jej postępu.

Jednak choroby reumatyczne nie muszą oznaczać końca aktywności zawodowej i społecznej, nie muszą prowadzić do społecznego wykluczenia. Współczesna medycyna może leczyć choroby reumatyczne, nie dopuszczając do trwałego inwalidztwa. Leki najnowszej generacji, tak zwane leki biologiczne, dzięki swojemu mechanizmowi działania powodują zatrzymanie procesu zapalnego stawów. W ten sposób proces chorobowy całego organizmu zostaje zatrzymany, tym samym nie dopuszcza się do inwalidztwa. Nowoczesne leczenie biologiczne przywracające chorych do normalnego życia i pracy jest obiektywnie dość kosztowne. Jednak po analizie kosztów ekonomicznych i społecznych, ponoszonych w związku z absencją w pracy osób cierpiących na choroby reumatyczne i ich niezdolnością do pracy w tak zwanym wieku produkcyjnym, nasuwa się prosty wniosek: zysk wynikający z szybkiej diagnozy i skutecznego leczenia tej grupy pacjentów jest nie do przecenienia dla ich satysfakcji osobistej, ale przede wszystkim ze względu na ekonomiczne i społeczne aspekty funkcjonowania państwa.

Niestety, dostępność leczenia biologicznego w Polsce jest niewspółmierna do potrzeb i znacznie mniejsza w porównaniu z jego dostępnością w starych, jak i nowych krajach Unii Europejskiej. W 2007 r. dostęp do terapii biologicznych w Polsce miało tylko około tysiąca osób. Tymczasem aż dziesięć tysięcy chorych kwalifikuje się do tego leczenia.

Grupa członków Parlamentu Europejskiego złożyła w 2005 r. deklarację nr 41 dotyczącą chorób reumatycznych. Autorzy deklaracji wezwali w niej Komisję Europejską do nadania problemowi chorób reumatycznych charakteru priorytetowego. W dniu 5 października 2005 r. pod deklaracją podpisało się czterystu sześciu europosłów. Z pięćdziesięciu czterech polskich deputowanych podpisy złożyło czterdziestu pięciu. W dniu 1 czerwca 2006 r. Parlament Europejski przyjął dokument, w którym choroby reumatyczne uzyskały status równy innym ciężkim chorobom, co pozwala między innymi na uzyskanie wyodrębnionych funduszy ze środków Unii Europejskiej na badania w dziedzinie reumatologii.

Tymczasem w Polsce chorzy nie są leczeni skutecznymi metodami, dlatego że w budżecie brakuje pieniędzy na nowoczesne i skuteczne leki.

Pani Minister, w imieniu chorych na choroby reumatyczne proszę o odpowiedź na pytanie: kiedy w Polsce choroby reumatyczne zostaną uznane za poważny problem społeczny?

Istnieje pilna potrzeba opracowania i wdrożenia narodowego programu walki z tymi chorobami.