Diariusz Senatu nr 65
16-30 listopada 2010 r.

17 listopada 2010 r. odbyło się 65. posiedzenie Senatu.

Sejm uchwalił nowelizację na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., na podstawie projektu rządowego. Zmierza ona do ograniczenia wydatków ze środków publicznych, dzięki czemu nastąpiłoby zahamowanie szybkiego wzrostu długu publicznego. Wzrost taki niesie za sobą ryzyko destabilizacji finansów publicznych i przekroczenia drugiego progu ostrożnościowego (55% PKB) w 2011 r. Nowelizacja jest związana z projektem ustawy budżetowej na rok 2011. Nowelizacja "zamraża" wynagrodzenia osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Ich pensje zostaną utrzymane na poziomie 2008 r. W ustawie zostały wprowadzone zapisy uniemożliwiające zmianę wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Obejmuje to ministrów, senatorów, posłów, premiera i prezydenta. We wrześniu 2011 r. ma nastąpić jedynie podwyżka wynagrodzeń dla nauczycieli.

Zmiany zawarte w nowelizacji dotyczą też m.in. podwyższenia ulgi studenckiej na przejazdy publicznym transportem kolejowym i autobusowym odpowiednio do 49% i 51%, obniżenia zasiłku pogrzebowego z 6 tys. zł do 4 tys. zł oraz podwyżkę podstawowej stawki VAT od 1 stycznia 2011 r. do końca grudnia 2013 r. W tym czasie będą obowiązywać 3 nowe stawki VAT: 5%, 8% i 23%. Wprowadzona zostanie 5-procentowa stawka na żywność, książki i czasopisma specjalistyczne.

Nowe przepisy zdejmują też z operatorów telekomunikacyjnych obowiązek indywidualnego informowania swoich klientów o zmianie cennika lub warunków umowy, jeżeli zmiana ta wynikałaby z wprowadzenia nowych stawek VAT. Informację o nowych cennikach operatorzy będą musieli jednak podać do publicznej wiadomości. W nowelizacji przewidziano również utrzymanie w 2011 r. ulgi akcyzy dla biopaliw, a w 2012 r. utworzenie funduszu promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw. Dysponowałby nim minister gospodarki, środki pochodziłyby z 1,5-procentowej akcyzy od paliw silnikowych, uzyskanej przez budżet w poprzednim roku.

Nowelizacja znosi też możliwość nieodpłatnego przekazywania nieruchomości Agencji Nieruchomości Rolnych m.in. Lasom Państwowym, PAN, szkołom publicznym i zarządzającym specjalnymi strefami ekonomicznymi. Od 2008 r. wartość gruntów przekazana nieodpłatnie samorządom wyniosła ponad 900 mln zł. Agencja nie będzie też mogła nieodpłatnie przekazywać ziemi samorządom, z wyjątkiem nieruchomości zajętych pod drogi gminne lub wojewódzkie i przeznaczonych pod drogi w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Agencja będzie mogła bez przetargu zamieniać grunty z dzierżawcami nieruchomości należących do niej.

Kolejny blok zmian dotyczy stażów finansowanymi z Funduszu Pracy. Zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy staże podyplomowe oraz szkolenia specjalizacyjne lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych w roku 2010 finansowane są ze środków Funduszu Pracy. Podobnie było w 2009 r. Ustawa zakłada, że także w roku 2011 będą wprowadzone takie zapisy, aby w dalszym ciągu ten system staży był finansowany z Funduszu Pracy.

Kolejna grupa zmian przewiduje podwyższenie z 3% do 5% sumy rezerw celowych, które mogą być tworzone w budżecie państwa, pułapu określonego w ustawie o finansach publicznych. Modyfikacja wynika z konieczności ujęcia w rezerwach celowych skutków zmian systemowych, wynikających z likwidacji gospodarstw pomocniczych lub rachunku dochodów własnych. Przepisy związane z jednostkami samorządu terytorialnego dotyczą wpłacania przez jednostki samorządu województw środków do budżetu państwa, jeżeli dochód w danym województwie przekracza średni dochód w Polsce.

Zmieniono również przepisy dotyczące kwestii wpłacania przez jednostki samorządu województw środków do budżetu państwa, jeżeli dochód w danym województwie przekracza średni dochód w Polsce.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała Izbie 7 poprawek do nowelizacji, Komisja Rodziny i Polityki Społecznej - wprowadzenie 1 zmiany. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Środowiska zaś wniosły o jej przyjęcie bez poprawek.

Podczas debaty propozycje poprawek zgłosili również senatorowie: Wiesław Dobkowski, Jerzy Chróścikowski, Kazimierz Kleina, Ireneusz Niewiarowski, Zbigniew Romaszewski, Marek Trzciński i Jan Rulewski.

Akceptacji Senatu nie uzyskał wniosek o przyjęcie nowelizacji bez poprawek (1 głos za, 86 - przeciw, 1 wstrzymujący się). Ostatecznie w wyniku głosowań Izba uchwaliła 22 poprawki. Senatorowie wprowadzili m.in. możliwość nieodpłatnego przekazywania nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa samorządom terytorialnym na cele związane z realizacją określonych zadań własnych, pod warunkiem że znajdują one odzwierciedlenie w planie zagospodarowania przestrzennego lub studium zagospodarowania przestrzennego. Ograniczyłoby się to do nieruchomości przekazywanych na cele zaopatrzenia w energię elektryczną, cieplną i gaz, ochronę zabytków i turystykę.

Senat wprowadził też nową, 93-procentową ulgę na przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego dla osób niewidomych, uznanych za niezdolne do samodzielnej egzystencji, w pociągach osobowych i komunikacji autobusowej zwykłej oraz 51-procentową w pozostałych środkach komunikacji.

Dwie inne uchwalone poprawki przewidują zmianę taryf na usługi zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania ścieków z powodu zmiany stawki VAT bez konieczności zatwierdzenia ich przez radę gminy.

Senatorowie zdecydowali również, że przepis dotyczący okresu zmiany stawek podatku obejmie też zmiany stawek w zakresie czynności traktowanych jako dostawa towarów, dostawa energii elektrycznej i gazu. Kolejna poprawka senacka dotyczy czynności ciągłych, takich jak dostawa energii i gazu, i pozwala na ich proporcjonalne rozliczenie, gdy nie można określić faktycznego wykonania czynności w okresie zmiany stawek podatku.

Senat zniósł także konieczność korekty faktur bezpośrednio po wejściu w życie nowej stawki VAT i pozostawił możliwość stosowania dotychczasowej stawki podatku do momentu rozliczenia tych czynności według nowej stawki w pierwszej fakturze wystawianej po dniu zmiany stawki podatku.

Kolejna poprawka przewiduje przejściowe obniżenie stawek podatku z 8 do 7%.

Izba postanowiła też precyzyjnie określić obowiązek informacyjny dostawców publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych związany ze zmianą stawek VAT.

Grupa zmian uchwalonych przez Senat przewiduje także wprowadzenie nowego systemu promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw, określa właściwe stawki akcyzy na paliwa oraz stawki przejściowe, które będą stosowane po uzyskaniu notyfikacji w Komisji Europejskiej.

Ponadto Izba umożliwiła przejściowe stosowanie dotychczasowych znaków akcyzy oraz wypłatę świadczeń w związku z zakończeniem kadencji Sejmu i Senatu.

Przyjęto również poprawki o charakterze porządkowym, regulujące sytuację przejściową, a także doprecyzowujące.

Senackie zmiany do ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej rozpatrzą teraz posłowie.

Na podstawie projektów: poselskiego, komisyjnego i rządowego Sejm uchwalił tę nowelizację na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r. Zawiera ona zmiany wynikające z konieczności dostosowania przepisów modyfikowanych ustaw do prawa unijnego. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono nowe brzmienie przepisów dotyczących pracowniczych programów emerytalnych. W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych - zwolnienia podmiotowe odnoszące się do zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych, zwolnienia wypłacanych dywidend i należności licencyjnych oraz likwidację 1 maja 2011 r. ulgi podatkowej dla producentów biokomponentów. W ustawie o PIT i w ustawie o CIT chodzi o zmiany dotyczące transakcji wymiany udziałów oraz wniesienie aktywów w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Kolejna grupa zmian wiąże się z problemami interpretacyjnymi, które pojawiały się w trakcie stosowania tych ustaw. Dotyczy to opodatkowania dochodów wspólników spółek niebędących osobami prawnymi. Zarówno w ustawie o PIT, jak i w ustawie o CIT utrzymano zasadę, zgodnie z którą spółki osobowe i cywilne nie są podatnikami podatku dochodowego. Ustawa na nowo reguluje skutki podatkowe wniesienia wkładu do spółki niebędącej osobą prawną, wycenę i amortyzację składników majątkowych wniesionych do spółki niebędącej osobą prawną, tak by zachować zasady ciągłości wyceny i amortyzacji składników majątkowych, zasady ustalenia kosztów przy zbyciu przedmiotu wkładu oraz skutki podatkowe w odniesieniu do likwidacji spółki niebędącej osobą prawną czy wystąpienia wspólnika ze spółki niebędącej osobą prawną. Nowe przepisy odnoszą się też do zasad amortyzacji składników majątkowych w razie przekształcenia spółki osobowej w spółkę kapitałową i odwrotnie.

Zmiany w ustawie o podatku od dochodów osobistych dotyczą przesunięcia terminu opodatkowania dochodów z tytułu objęcia udziałów lub akcji w zamian za wkład niepieniężny w postaci tak zwanego know-how, w związku z realizacją programu operacyjnego "Innowacyjna gospodarka"; wprowadzenia możliwości złożenia wniosku o wspólne opodatkowanie przez jednego z małżonków i jednoznacznego przesądzenia, że możliwość skorzystania z preferencyjnego opodatkowania przez rodzica samotnie wychowującego dziecko dotyczy osoby faktycznie samotnej; ujednolicenia zasad przeliczania wartości wyrażonych w walutach obcych przez przyjęcie metody przeliczania według średniego kursu walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.

Kolejne zmiany odnoszą się do zwolnień przedmiotowych, dotyczących m.in.: dodatku za rozłąkę; wartości świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników (objęcie ulgą również hoteli pracowniczych); świadczeń otrzymywanych przez emerytów i rencistów (poszerzenie zakresu zwolnienia na wszystkie rodzaje świadczeń); zwolnień obejmujących stypendia (zmiana limitu zwolnień, zniesieniu kryterium nieosiągania innych dochodów); świadczeń otrzymywanych przez członków rodzin zmarłych pracowników (poszerzenie zakresu zwolnienia na wszystkie świadczenia).

W nowelizacji przyjęto też, że wartość początkową środków trwałych będzie określała cena ich nabycia w razie każdego odpłatnego nabycia, a nie tylko nabycia w drodze kupna. Chodzi również o zakwalifikowanie dochodów, uzyskanych z odpłatnego zbycia udziałów, akcji na rzecz spółki w celu umorzenia, do dochodów z tytułu zbycia udziałów lub akcji zamiast dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Nowelizacja przewiduje też zmiany w uldze podatkowej z tytułu korzystania z Internetu, polegające na uniezależnieniu prawa do korzystania z tej ulgi od prawa własności lokalu.

Kolejne zmiany dostosowują przepisy ustawy o PIT do nowych rozwiązań ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Senator Henryk Woźniak, sprawozdawca Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, rekomendował Izbie wprowadzenie do ustawy 37 poprawek. Jak ocenił, dzięki nowelizacji przepisy będą łatwiejsze do stosowania. Zdaniem senatora, "wiele z nich to przepisy bardziej przyjazne dla podatników, rozszerzające zakres korzystania z ulg i ze świadczeń nie tylko rzeczowych, ale również finansowych, pojawia się możliwość dokonania przez osoby niepełnosprawne odpisu kosztów związanych z korzystaniem z przewodnika i z opiekuna. Te przepisy wychodzą naprzeciw oczekiwaniom wielu środowisk i nie tylko poprawiają prawo, ale i ułatwiają życie obywatelom".

Podczas debaty senator Kazimierz Kleina zgłosił propozycje poprawek.

Ostatecznie Izba uchwaliła 44 zmiany. Senatorowie skreślili zapis, zgodnie z którym przepisów ustawy PIT nie stosuje się do przychodów z tytułu wniesienia wkładu do spółki niebędącej osobą prawną, z jednoczesnym objęciem takiego przychodu zwolnieniem przedmiotowym. Ponadto w ustawie o CIT wyłączyli wprost te przychody z przychodów podatkowych.

Kolejne senackie poprawki zakładają przeniesienie definicji pracowniczych programów emerytalnych z przepisów ogólnych do zawierającego katalog zwolnień przedmiotowych w ustawie o PIT. Dzięki temu będzie ona stosowana tylko do wypłat środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym, określonym w tym przepisie. Izba uchwaliła też, że przychód z tytułu wniesienia wkładu do spółki kapitałowej nie stanowi jego odpłatnego zbycia, lecz przychód z tytułu kapitałów pieniężnych.

Izba objęła nowo projektowanym zwolnieniem dodatki za rozłąkę, przysługujące pracownikom na podstawie zbiorowych układów pracy.

Senat określił również sposób ustalania kosztów uzyskania przychodu przy wnoszeniu do spółki kapitałowej wkładu otrzymanego w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną bądź wystąpieniem wspólnika z takiej spółki, a także sposób obliczania kosztów uzyskania przychodów w razie zbycia składników majątku wchodzących w skład przedsiębiorstwa, nabytych w drodze aportu. Kolejne poprawki precyzują zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów w razie zbycia przez spółkę osobową przedmiotu wkładu pieniężnego wniesionego do tej spółki poprzez zobowiązanie do "kontynuacji wyceny kosztów", a także sposób ustalania wartości początkowej środków trwałych w razie nabycia w postaci aportu do spółki osobowej poprzez wskazanie na obowiązek "kontynuacji wartości początkowej" danego składnika, gdy był on uprzednio amortyzowany.

Izba wprowadziła też poprawkę uzupełniającą dane, które powinien zawierać wykaz składników majątku w razie likwidacji działalności lub wystąpienia wspólnika ze spółki. Uchwalono również zmiany doprecyzowujące zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów przy odpłatnym zbyciu składników majątku innych niż środki pieniężne, otrzymanych w wyniku likwidacji lub wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej, oraz wskazujące na kontynuację kosztów uzyskania przychodów. Doprecyzowano zasady zwolnień od podatku dochodów z udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę poza terytorium Polski, uzyskanych z udziałów lub akcji posiadanych na podstawie innego tytułu niż własność oraz dochodów z odsetek, praw autorskich lub praw pokrewnych.

Kolejna poprawka zakłada, że gdy odbiorcą dochodów z dywidend jest zakład spółki uprawniony do zwolnienia z opodatkowania, zwolnienie ma dotyczyć także zakładu położonego w Konfederacji Szwajcarskiej.

Senatorowie zdecydowali także o zachowaniu praw nabytych w zakresie określenia kosztów przy zbyciu poszczególnych składników majątku, wchodzących w skład wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Izba wprowadziła również przepis przejściowy dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy. Zgodnie z inną senacką zmianą, przepis dotyczący wspólnego opodatkowania osób samotnie wychowujących dzieci w brzmieniu ustalonym nowelizacją będzie stosowany do dochodów uzyskiwanych od 2011 r. Izba uchwaliła również grupę poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących.

Nowelizacja wraz z przyjętymi poprawkami wróci teraz do Sejmu.

Senat, zgodnie z rekomendacją Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, przyjął tę ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm. Takie stanowisko poparło 57 senatorów, 27 było przeciw, a 5 wstrzymało się od głosu.

Sejm uchwalił ustawę na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., na podstawie projektu rządowego. Implementuje ona przepisy unijnej dyrektywy w zakresie struktury oraz stawek podatku akcyzowego stosowanego do wyrobów tytoniowych, zgodnie z którą w 2014 r. akcyza ma wynieść co najmniej 60% tzw. średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży, nie mniej jednak niż 90 euro za 1000 sztuk. Polska ma jednak osiągnąć ten poziom dopiero po roku 2017.

Wzrost podatku akcyzowego o 4% na papierosy, cygara, cygaretki i tytoń do palenia nastąpi od 1 stycznia 2011 r. Stawka akcyzy na papierosy ma wynieść 158,36 zł za 1000 sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej, na tytoń do palenia - 102,32 zł za każdy kilogram i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej, a na cygara i cygaretki - 244,40 zł za 1000 sztuk. W ustawie z mieniono także definicje papierosów, cygar i cygaretek oraz tytoniu do palenia. Ma to na celu wyeliminowanie nieprawidłowości związanych z interpretacją przepisów. Ponadto, zgodnie z wymogami dyrektywy, minimalna stawka akcyzy na papierosy będzie zależała od średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów, a nie od najpopularniejszej kategorii cenowej.

Ustawa zostanie teraz przekazana do podpisu prezydenta.

Izba w wyniku głosowania (57 głosów za, 3 - przeciw, 29 wstrzymujących się) przyjęła tę ustawę bez poprawek. Taki też wniosek przedstawiła Komisja Rodziny i Polityki Społecznej.

Sejm uchwalił nowelizację na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., na podstawie projektu poselskiego. Była konieczna w związku ze zmniejszającymi się przychodami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zmiany mają na celu przeciwdziałanie trudnościom związanym z finansowaniem przez PFRON zadań z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej, realizowanych przez samorządy i organizacje pozarządowe, oraz zapobieżenie utracie płynności finansowej PFRON po 1 stycznia 2011 r.

Zmieniono wysokość dopłat do zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zależności od stopnia niepełnosprawności. Zwiększono dopłatę do zatrudnienia niepełnosprawnych w znacznym stopniu ze 160 do 180% najniższego wynagrodzenia, a zmniejszono dopłaty do zatrudnienia niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym - ze 140 do 100% i w stopniu lekkim - z 60 do 40%. Wydłużono też dzień pracy niepełnosprawnych z 7 do 8 godzin.

Zaostrzono również wymogi dla zakładów pracy chronionej. Status taki będą mogły otrzymać te z nich, w których niepełnosprawni stanowią co najmniej 50% wszystkich zatrudnionych, w tym 20% - niepełnosprawni w stopniu znacznym. Obecnie to 40% niepełnosprawnych, w tym 10% w stopniu znacznym.

Ponadto nowelizacja przewiduje likwidację zwolnień z podatków od nieruchomości, leśnego, rolnego i od czynności cywilnoprawnych dla zakładów pracy chronionej, a także zmianę redystrybucji podziału zwolnień z zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych: z 90% na zakładowy fundusz rehabilitacyjny i 10% na PFRON do 50% na fundusz zakładowy i 50% na PFRON.

Senator sprawozdawca Stanisław Kogut podkreślił, że w ostatnich 2 latach wzrosła liczba zatrudnionych osób niepełnosprawnych o 68 tys., co spowodowało wzrost wydatków na dofinansowanie ich wynagrodzeń oraz na składki dla osób wykonujących działalność gospodarczą i rolniczą przy jednoczesnym zmniejszeniu przychodów PFRON z tytułu wpłat obowiązkowych. Senator poinformował też, że z danych posiadanych przez PFRON wynika, iż najliczniejszą grupą zatrudnionych są osoby niepełnosprawne w stopniu lekkim. "Tymczasem już od pierwszej nowelizacji ustawy wprowadzającej system miesięcznego dofinansowania wynagrodzeń (...) ustawodawca przewidywał szczególne wsparcie dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz ze schorzeniami specjalnymi" - mówił senator S. Kogut.

W opinii senatora sprawozdawcy, ta ustawa jest tylko kosmetycznym rozwiązaniem problemu. Jak powiedział, "rzeczą podstawową jest powrót do tego, żeby PFRON posiadał osobowość prawną. (...) Pełnomocnik musi być usytuowany przy premierze".

Wiceminister pracy i polityki społecznej Jarosław Duda, odnosząc się do wypowiedzi senatora S. Koguta, stwierdził, że rząd "przyjmuje z absolutną determinacją wezwanie do ustanowienia nowego aktu prawnego", dotyczącego rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych, a także zmiany usytuowania PFRON. Prace jednak zostaną podjęte dopiero po zmianie rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie pomocy publicznej, które wejdzie w życie w 2013 r.

Podczas dyskusji senator Władysław Dajczak mówił o negatywnych skutkach tej ustawy w postaci zwolnień. Jako przykład podał jeden z zakładów w Gorzowie Wielkopolskim, w którym zapowiedziano zwolnienie 200 osób niepełnosprawnych, rozważa się zamknięcie 2 innych przedsiębiorstw.

Senator Mieczysław Augustyn poinformował zaś, że Komisja Rodziny i Polityki Społecznej w połowie 2011 r. sprawdzi funkcjonowanie tej ustawy. Jeśli się okaże, że dojdzie do zwolnień niepełnosprawnych, senatorowie będą się zastanawiać, jak temu przeciwdziałać.

Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Senatorowie wybrali senator Grażynę Sztark na wicemarszałka Senatu. Za wyborem głosowało 59 senatorów, 23 było przeciw, a 5 wstrzymało się. Ponadto Izba dokonała zmiany w składzie Komisji Zdrowia, wybrano do niej senatora Leszka Piechotę.

Po wyczerpaniu porządku 65. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Piotr Ł.J. Andrzejewski, Stanisław Bisztyga, Przemysław Błaszczyk, Grzegorz Czelej, Jan Dobrzyński, Stanisław Gogacz, Piotr Kaleta, Kazimierz Kleina, Ryszard Knosala, Rafał Muchacki, Władysław Ortyl, Czesław Ryszka, Wojciech Skurkiewicz, Eryk Smulewicz, Andrzej Szewiński, Marek Trzciński i Grzegorz Wojciechowski.

24 i 25 listopada 2010 r. odbyło się 66. posiedzenie Senatu.

Sejm uchwalił tę nowelizację na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., z przedłożenia rządowego. Ma ona na celu uzupełnienie już istniejących regulacji w tym zakresie. Stanowi implementację dyrektyw przyjętych przez Unię Europejską, dzięki czemu Polska wypełni swoje zobowiązania prawnomiędzynarodowe, wzmocni przestrzeganie zasady równego traktowania w poszczególnych aspektach życia społecznego, przewidzianych w tym projekcie. Z powodu ich niewdrożenia nasz kraj został podany do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Kary, które nam groziły w wypadku niewdrożenia przepisów tej ustawy, byłyby bardzo dotkliwe.

Ustawa wprowadza do słowniczka pojęć, którego do tej pory brakowało, pojęcia: "nierównego traktowania" i "odmiennego traktowania". Odmienne traktowanie może być czasami uzasadnione, a niekiedy jest tzw. pozytywną dyskryminacją, mającą zapewnić jakiejś grupie, potencjalnie słabej, dodatkowe uprawnienia. Odmienne traktowanie może dotyczyć np. warunków podejmowania i wykonywania działalności zarobkowej i szkolenia w zależności od wieku, odnosi się też do kształcenia. Nie można np. zabronić tworzenia żeńskich czy męskich gimnazjów lub liceów, a uczęszczanie do tych szkół jest dobrowolnym wyborem młodzieży i rodziców. Przykłady "pozytywnej dyskryminacji" to np. przepisy emerytalno-rentowe, różnicujące wiek przejścia na emeryturę kobiet i mężczyzn. W nowelizacji określono także obszary zarówno niedopuszczalnej, jak i dopuszczalnej dyskryminacji. Przyjęte rozwiązania mają także na celu ochronę osób prawnych przed nierównym traktowaniem.

Nowelizacja przewiduje również sankcje. Zgodnie z proponowanymi przepisami, naruszenie zasady równego traktowania upoważnia pokrzywdzoną osobę czy instytucję do żądania odszkodowania.

Prezentujący stanowisko Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senator Mieczysław Augustyn za istotne uznał to, że w projekcie ustawy wprowadzono odmienne zasady dotyczące ciężaru dowodu. Podmiot, który zarzuca komuś naruszenie zasady równego traktowania, powinien to uprawdopodobnić, dotyczy to zwłaszcza molestowania seksualnego. Zgłoszenie takiego faktu będzie traktowane jako uprawdopodobnienie naruszenia zasady równego traktowania. To właśnie oskarżony będzie musiał udowodnić, że do molestowania nie doszło. Dotyczy to bowiem bardzo delikatnych spraw, osoba pokrzywdzona mogłaby mieć trudności z udowodnieniem swoich racji. Dlatego to obwiniony będzie musiał dowieść swojej niewinności.

W projekcie określono też organy właściwe w sprawach przeciwdziałania naruszeniom zasady równego traktowania. Będą to pełnomocnik rządu do spraw równego traktowania i rzecznik praw obywatelskich. Pełnomocnik rządu do spraw równego traktowania będzie odpowiedzialny za przygotowanie i realizację Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania, a także za politykę rządu w tym zakresie, zwłaszcza za monitorowanie wszystkich ustaw pod względem przestrzegania zasady równego traktowania. Rzecznik praw obywatelskich jako niezależny organ będzie: realizował politykę przestrzegania zasady równego traktowania, monitorował sytuację w kraju w tym zakresie, korzystając ze swoich uprawnień, kierował sprawy do rozpatrzenia na drogę sądową, uczestniczył w postępowaniach sądowych.

Komisja Rodziny i Polityki Społecznej wniosła o wprowadzenie 7 zmian. W imieniu Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji senator Jan Rulewski zaproponował 6 poprawek do nowelizacji.

Obecna na posiedzeniu Elżbieta Radziszewska, pełnomocnik rządu do spraw równego traktowania, poprosiła senatorów o uwzględnienie wszystkich poprawek wniesionych przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, a odrzucenie 1 zmiany zaproponowanej przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej, poszerzającej katalog wyłączeń spod przepisów o zasadzie równego traktowania. "Obawiam się, że wprowadzenie tego typu zapisu, chociaż zgodnego z naszą konstytucją - to nie oznacza jednak, że za każdym razem i do każdej ustawy tego typu zapisy musimy wprowadzać - może nas narazić na zakwestionowanie przepisów tej ustawy przed sądem europejskim" - uzasadniała.

Senator Łukasz Abgarowicz w trakcie dyskusji złożył wniosek o charakterze legislacyjnym, polegający na skreśleniu przepisu  wprowadzającego zasadę odwróconego dowodu. Wiceminister E. Radziszewska zaapelowała o jego wycofanie. Jak stwierdziła, "Wykreślenie tych przepisów nie ma żadnych szans powodzenia z uwagi na to, że wszystkie dyrektywy unijne bardzo poważnie podchodzą do kwestii dochodzenia przez ofiary dyskryminacji ich praw". Senator Ł. Abgarowicz wycofał zatem propozycję poprawki.

W wyniku głosowania (47 - za, 31 - przeciw) Izba przyjęła ustawę z 6 zmianami. Senat doprecyzował, że w zakresie realizowania zasady równego traktowania pomiędzy podmiotami prywatnymi Rzecznik Praw Obywatelskich może podejmować wyłącznie działania polegające na wskazaniu wnioskodawcy przysługujących mu środków działania, chyba że danej sprawy w ogóle nie podejmie. W opinii Senatu przepis w brzmieniu przyjętym przez Sejm może sugerować, że rzecznik w tego rodzaju sprawach mógłby podjąć także inne, określone w ustawie działania. Senatorowie doprecyzowali również przepis dotyczący współpracy Rzecznika Praw Obywatelskich z zagranicznymi i międzynarodowymi organami i organizacjami w zakresie równego traktowania. Izba uznała też, że katalog przyczyn dyskryminacyjnych powinien być zamknięty. Pozostałe poprawki miały charakter redakcyjny.

Teraz senackie poprawki rozpatrzy Sejm.

Sejm uchwalił ustawę na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., na podstawie projektu rządowego. Jej celem jest implementacja do prawa polskiego dyrektywy Rady 2008/114/WE z 8 grudnia 2008 r. w sprawie rozpoznawania i wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony. Nowelizacja przewiduje wprowadzenie definicji europejskiej infrastruktury krytycznej (EIK) opartej na już istniejącej, a zmienianej w tym projekcie definicji infrastruktury krytycznej. EIK to infrastruktura krytyczna zlokalizowana na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, której zakłócenie lub zniszczenie miałoby istotny wpływ na co najmniej dwa państwa członkowskie.

Opisana w załączniku do dyrektywy procedura rozpoznawania przez państwa członkowskie europejskiej infrastruktury krytycznej przewiduje cztery etapy. W celu rozpoznania potencjalnej EIK dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa sprawdza wymogi na poszczególnych etapach. Warunkiem koniecznym do zastosowania wymogów na kolejnym etapie jest spełnienie przez infrastrukturę krytyczną wymogów sprawdzanych na poprzednich etapach. Na pierwszym etapie brane są pod uwagę kryteria sektorowe, określone w niejawnej części niewiążących wytycznych do implementacji dyrektywy Rady w sprawie rozpoznawania i wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony. Na drugim etapie stosuje się definicję infrastruktury krytycznej, przez którą należy rozumieć systemy i wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorstw. Na trzecim etapie stosuje się transgraniczny element definicji EIK w odniesieniu do oceny infrastruktury, która przeszła dwa pierwsze etapy procedury. Na czwartym etapie brane są pod uwagę kryteria przekrojowe.

W związku z tym w projekcie zdefiniowano także pojęcia kryteriów sektorowych i kryteriów przekrojowych, które stanowią podstawowe wskaźniki rozpoznania europejskiej infrastruktury krytycznej. Kryteria sektorowe to "progi liczbowe ustalone przez Komisję Europejską i państwa członkowskie Unii Europejskiej, charakteryzujące parametry, wchodzących w skład systemów infrastruktury krytycznej obiektów, urządzeń oraz instalacji lub funkcje realizowane przez te obiekty, urządzenia oraz instalacje, warunkujące identyfikację infrastruktury krytycznej". Kryteria przekrojowe obejmują: kryterium ofiar w ludziach, oceniane w odniesieniu do ewentualnej liczby ofiar śmiertelnych lub liczby rannych; kryterium skutków ekonomicznych, oceniane w odniesieniu do znaczenia strat ekonomicznych lub pogorszenia jakości towarów lub usług, w tym potencjalnych skutków ekologicznych; kryterium skutków społecznych, oceniane w odniesieniu do wpływu na zaufanie opinii publicznej, cierpień fizycznych osób i zakłócenia codziennego życia, w tym utraty podstawowych usług.

Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa zostaje zobowiązany do bieżącego rozpoznawania potencjalnej europejskiej infrastruktury krytycznej we współpracy z ministrami i kierownikami urzędów centralnych, odpowiedzialnymi za systemy zaopatrzenia w energię i paliwa, oraz transportowych i komunikacyjnych. Ma również informować o wyznaczeniu potencjalnej europejskiej infrastruktury krytycznej państwa członkowskie Unii Europejskiej, na które może mieć ona wpływ. EIK wyznaczona będzie w drodze uchwały Rady Ministrów.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowała Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Takie stanowisko poparło 78 senatorów.

Ustawa o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Senat jednomyślnie, 81 głosami, przyjął ustawę wraz z 12 poprawkami. Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka Praworządności i Petycji wniosły o wprowadzenie 11 zmian do nowelizacji, mniejszość tej ostatniej zaproponowała 1 zmianę.

Jedna z uchwalonych poprawek ma na celu wprowadzenie możliwości sporządzania i uwierzytelniania kopii akt sprawy. Kolejna zmiana uwzględnia wydanie postanowienia o odmowie uzupełnienia decyzji podczas obliczania terminu na wniesienie odwołania oraz poprawia sposób nowelizowania przepisów. Ponadto Izba zniosła wymóg informowania organu, od którego stanowiska zależy wydanie decyzji, o zawieszeniu i podjęciu postępowania. Senatorowie poprawili też sposób wprowadzania zmian w przepisach ustawy.

Celem ustawy, uchwalonej przez Sejm na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., z przedłożenia rządu, jest usprawnienie postępowania administracyjnego poprzez: eliminację ograniczeń, stworzenie możliwości skarżenia nie tylko samej bezczynności organu administracji publicznej, ale również prowadzenia przez niego postępowania w sposób przewlekły, nieuzasadnienie długotrwały, przy jednoczesnym zmotywowaniu stron postępowania do bardziej czynnego ich udziału.

Ustawa eliminuje luki prawne w kodeksie dzięki: rezygnacji z niesprawdzających się w praktyce konstrukcji prawnych, podkreśleniu większej aktywności stron postępowania, doprecyzowaniu przepisów w zakresie określenia trybu i formy czynności procesowych, uwzględnieniu orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, dotyczącego wyłączenia pracowników organów administracji, wprowadzeniu instytucji pełnomocnika do doręczeń i zasady, że doręczeń dokonuje się tylko jednemu pełnomocnikowi, rozstrzygnięciu o formie postanowienia dla odmowy wszczęcia postępowania, a także ograniczeniu prawa do zaskarżania niektórych postanowień. Ustawa rozszerza również prawo do wglądu w akta sprawy administracyjnej, wprowadza możliwość niezawiadamiania skarżącego o sposobie załatwienia skargi, jeżeli jest ona tożsama treściowo ze skargą wcześniej uznaną za bezzasadną. Ustawa wprowadza też skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania.

Senackie zmiany rozpatrzą teraz posłowie.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej służy rozwiązaniu jej zasadniczego problemu, czyli zmianie niskich stanów osobowych strażaków na poszczególnych zmianach służbowych w jednostkach interwencyjnych Państwowej Straży Pożarnej. Problemy w tym zakresie odnotowano w związku z wprowadzeniem 1 lipca 2001 r. 40-godzinnego zamiast obowiązującego przeciętnie 52-godzinnego tygodnia służby. Wtedy też wydłużono do 18 dni dodatkowy płatny urlop wypoczynkowy, stanowiący rekompensatę z tytułu pełnienia służby w warunkach szczególnie uciążliwych ze względu na przedłużony czas służby. Dla porównania w Policji wymiar dodatkowego urlopu wynosi do 13 dni roboczych, w Straży Granicznej do 15 dni kalendarzowych.

Z danych przekazywanych na ten temat przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej wynika, że dla zapewnienia poziomu stanów etatowych na zmianach służbowych z pierwszego półrocza 2001 r., sprzed wejścia w życie przepisu dotyczącego wymiaru czasu służby strażaków Państwowej Straży Pożarnej, potrzebne było około 5100 etatów strażaków. W związku z tym od 2005 r. podejmowano działania mające na celu zwiększenie stanu osobowego na zmianach służbowych w Państwowej Straży Pożarnej. Doprowadziło to do jego zwiększenia do 2950 etatów. Problem niedoborów etatowych, wynikający przede wszystkim z konieczności utrzymania stanów osobowych dających gwarancję podjęcia skutecznych działań ratowniczych, nie został jednak definitywnie rozwiązany.

Propozycje zawarte w ustawie, przyjętej przez Sejm na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., polegają na wprowadzeniu rekompensaty pieniężnej za przedłużony czas służby lub czasu wolnego w odpowiednim wymiarze wraz z ograniczeniem wymiaru dodatkowego urlopu wypoczynkowego z tytułu pełnienia służby w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych z maksymalnie 18 dni do 13 dni. Jak stwierdził sprawozdawca Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Zbigniew Meres, rozwiązania te należy uznać za optymalne z punktu widzenia dalszego funkcjonowania służby i ze względu na skutki finansowe dla budżetu państwa. Nie powodują one wzrostu liczby przyszłych świadczeniobiorców w zakresie zaopatrzenia emerytalnego i innych świadczeń ani nie skutkują koniecznością pokrywania kosztów szkoleń, umundurowania, wyposażenia osobistego, środków ochrony indywidualnej dla dodatkowej grupy strażaków.

Nowelizacja dodaje też nową instytucję, Fundusz Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej, utworzony na wzór konstrukcji prawnej istniejącej już w ustawie o Policji. Będzie to państwowy fundusz celowy, składający się z funduszu centralnego, wojewódzkich i szkół Państwowej Straży Pożarnej. Przychodami funduszu staną się środki finansowe uzyskane przez Państwową Straż Pożarną od jednostek samorządu terytorialnego, organizatorów imprez masowych i podmiotów, na zlecenie których szkoły Państwowej Straży Pożarnej wykonują zadania wykraczające poza ich zakres ustawowy. Środki Funduszu Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej będzie można wykorzystywać na pokrywanie wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych i remontowych, kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej, wypłatę rekompensat za przedłużony czas służby oraz na cele statutowe szkół Państwowej Straży Pożarnej.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wniosła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Senator Władysław Dajczak w trakcie dyskusji zaproponował poprawkę do nowelizacji, ale po wyjaśnieniach obecnego na posiedzeniu wiceministra spraw wewnętrznych Zbigniewa Sosnowskiego wycofał ją.

Izba jednomyślnie, 81 głosami, opowiedziała się za wnioskiem komisji i przyjęła ustawę o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej bez poprawek.

Teraz trafi ona do podpisu prezydenta.

Senat jednomyślnie, 81 głosami, przyjął ustawę z 4 poprawkami. Taką rekomendację przedstawiła Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Senatorowie odrzucili wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Pierwsza z uchwalonych poprawek służyła usunięciu ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych. Poprawka druga miała charakter redakcyjny, wskazywała adres publikacyjny przywołanej ustawy. Poprawka trzecia polegała na dokonaniu zmian w ustawie z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, która wejdzie w życie 1 sierpnia 2011 r. Zmiany te są spowodowane koniecznością dostosowania przepisów o ewidencji ludności do rozpatrywanej nowelizacji. Warunkiem skutecznego dokonania zmian będzie wcześniejsze opublikowanie ustawy o ewidencji ludności w Dzienniku Ustaw. Poprawka czwarta zmierzała do prawidłowego utrzymania w mocy dotychczasowych przepisów wykonawczych.

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., dotyczy zmian w ustawie o cudzoziemcach z 2003 r. oraz szeregu innych ustaw, w których występują problemy związane z osobami przebywającymi w Polsce czy na terenie Schengen przez czas dłuższy niż pozwala to wiza turystyczna. Sama inicjatywa wynika z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z marca 2010 r. i stanowi wypełnienie obowiązku dostosowania prawa krajowego w tym względzie.

Zakres merytoryczny nowelizacji jest dość duży. Przede wszystkim znosi ona wizy proceduralne, które dotychczas dotyczyły okresu, w jakim cudzoziemiec przebywający w Polsce przeprowadza formalności związane z uzyskaniem wizy pobytowej. Ustawa wprowadza też, co istotne z punktu widzenia wymagań Unii Europejskiej i przepisów wykonawczych konwencji Schengen, przesłankę odmowy wydania wizy krajowej, gdy dane cudzoziemca figurują w systemie informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu. Wprowadzono też przepisy z tym związane, mówiące o tym, jak postępować, kiedy dane cudzoziemca figurują w systemie informacyjnym w celu odmowy wizy, a jednocześnie zachodzą ważne przesłanki, aby taką wizę wydać. W nowelizacji zawarto specjalny tok postępowania w takich sytuacjach. Okres ważności wizy krajowej zostaje skrócony z 5 lat do 1 roku. Nowe przepisy dotyczą również m.in. meldowania, zatrudniania cudzoziemców w naszym kraju w  warunkach starania się o wizę krajową.

Ustawę o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw rozpatrzy teraz Sejm.

Senat zaakceptował bez poprawek nowelizację, uchwaloną na 77. posiedzeniu Sejmu, 29 października 2010 r., z przedłożenia Senatu. Taki wniosek przedstawiła Komisja Ustawodawcza. Poparło go 50 senatorów, 31 było przeciw.

Zaproponowane w ustawie zmiany mają zwiększyć dostępność do zawodu syndyka poprzez uproszczenie zasad składania egzaminu przez osoby ubiegające się o licencję syndyka, a także doprecyzować niektóre regulacje ustawy o licencji syndyka po 3 latach jej stosowania. W senackim projekcie zaproponowano zmniejszenie progu punktowego zdawalności testu, a w Sejmie został on zmniejszony w stosunku do pierwotnej regulacji, obowiązującej do tej pory. Zmniejszono go tylko o 5% (dotychczas 80%), do 75% zdawalności.

Sejm skrócił z proponowanych w projekcie 18 do 9 miesięcy okres przejściowy, uznając go za wystarczający na uzupełnienie egzaminu i uzyskanie licencji.

W nowelizacji zadecydowano też o likwidacji egzaminów ustnych, skoro ich zdawalność oscyluje w okolicach 100%, a największy odsiew jest na egzaminach pisemnych, i to one decydują o wyniku. Chodzi też o ujednolicenie systemowe w stosunku do innych egzaminów prawniczych, na których również zlikwidowano formy ustne.

Nowelizacja przewiduje także rezygnację ze zbędnych formalności, na przykład zamiast zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego kandydat złoży tylko oświadczenie, że nie był karany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Ustawa o zmianie ustawy o licencji syndyka trafi teraz do podpisu prezydenta.

Senat jednomyślnie, 82 głosami, przyjął ustawę z jedną poprawką redakcyjną. Taka była rekomendacja Komisji Zdrowia oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.

Ustawa została uchwalona z przedłożenia rządowego podczas 77. posiedzenia Sejmu, 29 października 2010 r. Zmiany zaproponowane w nowelizacji dotyczą m.in.: przepisów o stosowania przymusu bezpośredniego wobec osób chorych psychicznie, stworzenia podstawy dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego oraz rozszerzenia kompetencji Rady do spraw Zdrowia Psychicznego (dotychczas Rada do spraw Promocji Zdrowia Psychicznego), uprawnień rzecznika praw pacjenta szpitala psychiatrycznego oraz usprawnienia postępowania w razie przymusowego przyjęcia do szpitala psychiatrycznego.

Poprawkę Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Senat przyjął ustawę z 4 poprawkami doprecyzowującymi. Za takim stanowiskiem opowiedziało się 80 senatorów, 2 wstrzymało się od głosu.

Sejm uchwalił ustawę na 77. posiedzeniu, 29 października 2010 r., na podstawie projektu rządowego. Zmierza ona do wprowadzenia nowych instrumentów wsparcia dla przedsiębiorców i poszerzenia kręgu potencjalnych beneficjentów. Służy to dostosowaniu działań prowadzonych przez Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości do potrzeb przedsiębiorców w warunkach spowolnienia gospodarczego, spowodowanego ogólnoświatowym kryzysem gospodarczym.

Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiła wniosek o wprowadzenie 4 poprawek do tej nowelizacji. W trakcie dyskusji senator Jan Wyrowiński zaproponował 3 zmiany dotyczące tych samych zagadnień, do których zgłosiły zastrzeżenia komisje. Senat poparł 1 poprawkę autorstwa komisji i 3 senatora J. Wyrowińskiego.

Ustawa trafi ponownie do Sejmu.

Senat jednomyślnie, 82 głosami, przyjął bez poprawek ustawę realizującą "Strategię dla transportu kolejowego do roku 2013". Takie wnioski przedstawiły Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Gospodarki Narodowej.

Ustawa, uchwalona z przedłożenia rządu podczas 77. posiedzenia Sejmu, 29 października 2010 r., określa warunki i tryb przekazywania dworców kolejowych wraz z gruntami samorządom oraz wprowadza możliwość spłaty zobowiązań podatkowych PKP SA wobec Skarbu Państwa z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług za pomocą akcji spółki "PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna" - PLK SA.

Zgodnie z ustawą na wniosek jednostek samorządu terytorialnego, przede wszystkim gmin, w drodze umowy i za zgodą właściwego ministra dworce mogą być przekazywane, i to zarówno z gruntem, jak i prawami wieczystego użytkowania. Wniosek o przeniesienie prawa własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości zawierać musi oświadczenie właściwych organów jednostki samorządu terytorialnego o przyjęciu zobowiązania tej jednostki do wykonania, w określonym terminie, przebudowy lub remontu dworca kolejowego oraz zapewnienia spółkom prowadzącym działalność w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich możliwości i warunków obsługi przewozu osób, w szczególności pomieszczeń poczekalni, kas biletowych i parkingów, a także pomieszczeń dla urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego i ich obsługi.

W noweli zaproponowano, aby jednostki samorządu terytorialnego będące wierzycielami PKP SA z tytułu podatku od nieruchomości przejmowały wskazane w ustawie prawa do gruntów zabudowanych dworcami kolejowymi w zamian za wygaśnięcie zobowiązania podatkowego.

Usunięto też lukę prawną w ustawie o Funduszu Kolejowym poprzez wskazanie, że razie niedoboru na rachunku Funduszu Kolejowego środków niezbędnych do sfinansowania kosztów nabycia przez Skarb Państwa akcji PLK SA Bank Gospodarstwa Krajowego może finansować ich realizację ze środków własnych.

W opinii podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury Juliusza Engelhardta, przepisy ustawy będą uzupełniały obecnie realizowany rządowy program modernizacji 77 dworców kolejowych w Polsce. "Szacujemy, że w ciągu 3 lat nakłady inwestycyjne na polskie dworce wyniosą około 1 miliarda zł, w tym roku to było 300 milionów zł" - dodał przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury. Podkreślił też, że celem umożliwienia opłacania zobowiązań podatkowych akcjami spółki PLK SA jest to, by Polskie Linie Kolejowe SA w całości pozostawały w rękach Skarbu Państwa, a nie, jak obecnie, PKP SA. Jak powiedział wiceminister J. Engelhardt, "transfer akcji PLK SA do Skarbu Państwa jest pożądany również z punktu widzenia zasad unijnych dotyczących kolejnictwa".

Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Ustawę uchwalono na podstawie projektu poselskiego podczas 77. posiedzenia Sejmu, 29 października 2010 r. Nowelizacja ma na celu wydłużenie do 2015 r. okresu na dokonanie opłat za korzystanie ze środowiska oraz wniesienie administracyjnych kar pieniężnych. Zdaniem projektodawców, wiele projektów samorządowych związanych z ochroną środowiska dotyczących gospodarki ściekami komunalnymi nie zostało zrealizowanych. Powodem tych opóźnień są m.in. procedury administracyjne, problemy z pozyskiwaniem funduszy, kryzys gospodarczy.

W nowelizacji wydłużono też do końca 2012 r. termin wnoszenia opłat i kar za korzystanie ze środowiska w związku z emisją gazów cieplarnianych i innych substancji. Wprowadzono także przepis, dzięki któremu będzie można monitorować inwestycje związane z gospodarką ściekami komunalnymi, a podmioty wykonawcze zobowiązano przedstawiania co 6 miesięcy do właściwym organom sprawozdania z postępów w pracach nad tymi projektami.

Komisja Środowiska oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowały wprowadzenie do ustawy 1 poprawki, polegającej na skreśleniu fragmentu przepisu, który nie niesie ze sobą nowości normatywnej. Podczas debaty senatorowie Andrzej Grzyb i Piotr Zientarski zaproponowali, aby ustawa weszła w życie 31 grudnia 2010 r., a nie 14 dni po jej ogłoszeniu. W wyniku głosowania (81 głosów za, 1 wstrzymujący się) Senat przyjął ustawę z 2 poprawkami. Teraz rozpatrzą je posłowie.

Sejm uchwalił nowelizację na podstawie pilnego projektu rządowego podczas 78. posiedzenia, 25 listopada 2010 r. Wprowadza ona możliwość wypłaty zaliczek producentom rolnym, dotkniętym m.in. skutkami powodzi, na wsparcie inwestycji mających na celu przywracanie potencjału produkcji rolnej.

Ustawa nie budziła zastrzeżeń Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która wniosła o jej przyjęcie bez poprawek. Senatorowie poparli to stanowisko w wyniku głosowania.

Nowelizację musi jeszcze podpisać prezydent.

Na podstawie projektu komisyjnego Sejm uchwalił tę ustawę podczas 78. posiedzenia, 25 listopada 2010 r. Ma na ona na celu przekształcenie od 1 stycznia 2011 r. Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) z państwowej jednostki budżetowej, posiadającej gospodarstwa pomocnicze, na agencję wykonawczą z oddziałami terenowymi. Wiąże się to z likwidacją gospodarstw pomocniczych na mocy ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych.

W wyniku głosowania Senat poparł wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i przyjął bez poprawek ustawę o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych.

Teraz zostanie ona skierowana do podpisu prezydenta.

W opinii Senatu zasada pomocniczości została naruszona poprzez:

• art. 5 ust. 2 w brzmieniu nadanym przez projekt rozporządzenia, w zakresie w jakim przewiduje on nadanie Komisji Europejskiej uprawnienia do przyjmowania w drodze aktów delegowanych unijnych środków szczególnych, które mają zapewnić spójność pomocy Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich z innymi unijnymi instrumentami wsparcia - ponieważ charakter i zakres tych środków unijnych nie został sprecyzowany i mogłyby one odnosić się do kryteriów umożliwiających korzystanie ze wsparcia; w wypadku tych kryteriów to państwa członkowskiego powinny być podmiotem je wyznaczającym, gdyż lepiej znają specyfikę lokalnych uwarunkowań i potrzeb w zakresie wsparcia;
• art. 5 ust. 6 w brzmieniu nadanym przez projekt rozporządzenia, zgodnie z którym nadaje się w nim Komisji Europejskiej uprawnienia do przyjmowania w drodze aktów delegowanych wyjątków od zasady nieprzyznawania wsparcia systemom, które kwalifikują się do otrzymania wsparcia w ramach wspólnej organizacji rynków, a wyjątki te miałyby uwzględnić szczególne okoliczności występujące w obszarach programowania - ponieważ charakter tych szczególnych okoliczności nie został określony, co budzi obawy, że Komisja Europejska zajmowałaby się zadaniami, które państwa członkowskie mogą wykonywać skuteczniej i efektywniej, znając lokalną specyfikę poszczególnych rynków rolnych;
• art. 20a, art. 36a, art. 52a i art. 63a, zgodnie z którymi przekazuje się Komisji Europejskiej uprawnienie do określania w drodze aktów delegowanych szczegółowych warunków dotyczących instrumentów wsparcia, ukierunkowanych na: konkurencyjność sektora rolnego i leśnego; poprawę stanu środowiska naturalnego; różnicowanie gospodarki wiejskiej oraz poprawę jakości życia; wspieranie lokalnych grup działania - z uwagi na to, że nie zostało sprecyzowane pojęcie "szczególnych warunków", co może oznaczać, iż Komisja Europejska byłaby uprawniona do określania szczegółowych kryteriów dostępu do wsparcia, podczas gdy obecnie określane są one przez państwa członkowskie, które lepiej znają lokalne uwarunkowania i są w stanie określić kryteria zgodne z obowiązującymi w danym państwie przepisami prawa, odnoszącymi się także do dziedzin, które nie są bezpośrednio związane z pomocą na rzecz rozwoju wsi i rolnictwa;
• art. 71 ust. 5 w brzmieniu nadanym przez projekt rozporządzenia, zgodnie z którym przekazuje się Komisji Europejskiej uprawnienie do określania w drodze aktów delegowanych szczegółowych warunków współfinansowania dotacji na spłatę odsetek oraz innych instrumentów inżynierii finansowej - z uwagi na to, że kwestie dotyczące poziomu współfinansowania instrumentów wsparcia stanowią istotny element rozporządzenia 1698/2005, dotyczącego systemu wsparcia rozwoju wsi, stąd też nie mogą być one objęte delegowaniem uprawnień.

W opinii Senatu zasada pomocniczości została naruszona przez:

• dodany art. 12 ust. 5 i ust. 6, zgodnie z którymi przyznaje się Komisji Europejskiej uprawnienie do przyjmowania w drodze aktów delegowanych przepisów mających za celu zapewnienie pełnego działania systemu doradztwa rolniczego oraz możliwość określenia przepisów ujednolicających system doradztwa rolniczego - z uwagi na to, że pojęcie "pełne działanie" jest nieprecyzyjne i może oznaczać wykluczenie wpływu państw członkowskich na funkcjonowanie systemu doradztwa rolniczego, który do tej pory nie był w tak dużym stopniu regulowany przez prawo unijne; system powinien pozostać w gestii państw członkowskich, które mogą skuteczniej i efektywniej zarządzać tym obszarem wsparcia sektora rolnego ze względu na to, że lepiej znają lokalne uwarunkowania i potrzeby w zakresie usług doradczych;
• dodany art. 45a ust. 1, zgodnie z którym przyznaje się Komisji Europejskiej uprawnienie do ustanawiania w drodze aktów delegowanych przepisów dotyczących kwalifikowalności i dostępu rolników do systemu płatności jednolitej, włącznie z wypadkami dziedziczenia i przewidywanego dziedziczenia, dziedziczenia w trakcie dzierżawy, zmiany statusu prawnego lub nazwy oraz w razie połączenia lub podziału gospodarstwa - z uwagi na to, że mogłoby to oznaczać ingerencję w zasady dziedziczenia oraz regulacje odnoszące się do podziałów i połączeń podmiotów gospodarczych w państwach członkowskich, które są regulowane na poziomie państw członkowskich, ponieważ należą do ich kompetencji;
• art. 45 a ust. 3 w brzmieniu nadanym przez projekt rozporządzenia, zgodnie z którym nadaje się Komisji Europejskiej uprawnienie do określania w drodze aktów delegowanych przepisów dotyczących definiowania w ustawodawstwie krajowym pojęć "dziedziczenia" i "przewidywanego dziedziczenia" - z uwagi na to, że oznaczałoby to ingerencję w regulacje dotyczące systemu dziedziczenia, czyli w obszar, który nie należy do kompetencji Unii Europejskiej.

Izba przeprowadziła także drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy i skierowała go ponownie do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w celu rozpatrzenia zgłoszonej poprawki.

Informację przedstawił prezes Trybunału Konstytucyjnego Bohdan Zdziennicki. Poinformował, że 2 grudnia 2010 r. skończy się kadencja 4 sędziów Trybunału Konstytucyjnego, w tym sędziów sprawujących funkcje prezesa i wiceprezesa. Przypomniał też, że w październiku wspólnie z prezesem Naczelnego Sądu Administracyjnego, pierwszym prezesem Sądu Najwyższego, prokuratorem generalnym i przewodniczącym Krajowej Rady Sądownictwa zwrócił się do posłów z apelem, aby wybierając sędziów Trybunału Konstytucyjnego, kierowali się wyłącznie kwalifikacjami zawodowymi i przymiotami osobistymi kandydatów, nie zaś powiązaniami i sympatiami politycznymi.

Prezes Trybunału Konstytucyjnego poinformował, że w 2009 r. do trybunału wpłynęły 142 sprawy, trybunał rozpatrzył zaś 150, w tym były sprawy wcześniejsze. W stosunku do roku 2008 nastąpił wzrost o 100% postanowień wydanych w ramach wstępnej kontroli. Było ich 580. W opinii prezesa B. Zdziennickiego świadczy to o zminimalizowaniu efektywności orzeczniczej polskiego sądu konstytucyjnego.

W 2009 r. przeciętny czas rozpatrywania sprawy do wydania wyroku wynosił 16 miesięcy i o jeden miesiąc był dłuższy niż w 2008 r. Jak powiedział prezes Trybunału Konstytucyjnego, większość wyroków, 70%, zapadała w składzie pięcioosobowym, 16% - w pełnym składzie, a 9% - w składzie trzyosobowym. 90% spraw rozstrzygniętych w 2009 r. było efektem kontroli następczej, a 10%, czyli 8 wyroków, zapadło w efekcie kontroli prewencyjnej, czyli postępowań wszczętych z inicjatywy prezydenta przed podpisaniem ustawy. W stosunku do roku 2008 wzrosła też liczba wyroków, które zapadły przy zdaniach odrębnych - z 12% do 23%.

W swoim wystąpieniu prezes B. Zdziennicki omówił też najważniejsze orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, jakie zapadły w 2009 r. Należy do nich pierwsze w historii postanowienie Trybunału Konstytucyjnego rozstrzygające spór kompetencyjny między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa (premierem a prezydentem), który z nich jest uprawniony do reprezentowania Polski w posiedzeniach Rady Europejskiej w celu prezentowania stanowiska państwa. Kolejne ważne orzeczenie dotyczyło granic właściwości Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Trybunał uznał m.in., że wadliwe są ustawowa definicja korupcji i przepisy określające zasady gromadzenia i przetwarzania danych osobowych przez CBA. Jednocześnie za niekonstytucyjny został uznany przepis będący prawną podstawą dokonywania oględzin w celu ustalenia stanu nieruchomości lub innych składników majątkowych wskazanych w oświadczeniu o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne bez określenia sposobu wykorzystywania i przechowywania uzyskanych tą drogą danych.

Równie istotny wyrok dotyczył nadzoru ministra sprawiedliwości nad działalnością pozaorzeczniczą sądów. Trybunał stwierdził, że model przyjęty w Polsce, zgodnie z którym minister sprawiedliwości sprawuje nadzór nad działalnością pozaorzeczniczą, nie jest jedynym konstytucyjnie dopuszczalnym rozwiązaniem. Jednocześnie podkreślono konieczność przestrzegania żelaznej zasady, zgodnie z którą minister sprawiedliwości ma nadzór tylko nad działalnością pozaorzeczniczą, a do działalności orzeczniczej sądów nie ma żadnego dostępu.

Ponadto w 2009 r. Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął w sprawach dotyczących: nakazu stosowania pasów bezpieczeństwa w samochodach, walnych zgromadzeń w spółdzielniach mieszkaniowych, zwolnień z obowiązku stosowania kas fiskalnych, dopuszczalności udzielania przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe długoterminowych pożyczek i kredytów czy zwolnień z opłaty abonamentowej.

Prezes B. Zdziennicki podkreślił, że w 2009 r. proces wykonywania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego nabrał dynamiki dzięki pracom Senatu i podziękował za to Izbie. Z inicjatywy Senatu sfinalizowano realizację orzeczeń TK dotyczących m.in. ograniczeń w zakresie wznowienia postępowania karnego, zasad wypłacania przez organ rentowy odsetek, kosztów badań archeologicznych, zasad udostępnienia akt sprawy w postępowaniu przygotowawczym, trybu wyboru i odwołania rady pracowników. Jak powiedział prezes Trybunału Konstytucyjnego, jest to "imponująca lista osiągnięć, które powstały na skutek prac Senatu, jego Komisji Ustawodawczej".

W swoim wystąpieniu prezes B. Zdziennicki zwrócił również uwagę na dwa orzeczenia Sądu Najwyższego - uchwałę z 17 grudnia 2009 r., w której uznano, że wyroki interpretacyjne TK nie są podstawą do wznowień postępowania, oraz postanowienie z 29 kwietnia 2010 r., w którym uznano, że tak samo jest w wypadku wyroków zakresowych. Zdaniem prezesa Trybunału Konstytucyjnego, sprawa ta powinna zostać wyjaśniona.

Odpowiadając na pytanie senatora Piotra Zientarskiego, czy działalność Senatu związana z wykonywaniem orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego powinna być uregulowana ustawowo, prezes B. Zdziennicki stwierdził, że jest to "bardzo ciekawa, dobra idea, żeby Senat otrzymał takie upoważnienie".

Senator Grażyna Sztark została odwołana z funkcji sekretarza Senatu w związku z wyborem na wicemarszałka Senatu. Na nowego sekretarza został wybrany senator Sławomir Kowalski.

Po wyczerpaniu porządku 66. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Małgorzata Adamczak, Grzegorz Czelej, Władysław Dajczak, Jan Dobrzyński, Ryszard Górecki, Piotr Gruszczyński, Andrzej Grzyb, Piotr Kaleta, Ryszard Knosala, Stanisław Kogut, Marek Konopka, Antoni Motyczka, Władysław Ortyl, Czesław Ryszka, Wojciech Skurkiewicz, Eryk Smulewicz i Grzegorz Wojciechowski.

17 listopada 2010 r. odbyło się 73. posiedzenie Prezydium Senatu.

Podczas obrad rozpatrzono wniosek przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu o wyrażenie zgody na zorganizowanie w Senacie wystawy poświęconej gen. Stanisławowi Sojczyńskiemu "Warszycy". Okazją do przygotowania tej ekspozycji jest 100. rocznica urodzin generała i przypadająca w 2010 r. 65. rocznica powstania Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Wystawę przygotowały łódzki oddział Instytutu Pamięci Narodowej i Muzeum Regionalne w Radomsku. Jej prezentacji w Senacie będą towarzyszyć materiały przygotowane przez Biuro Analiz i Dokumentacji Kancelarii Senatu.

Z uwagi na wcześniej podjęte decyzje dotyczące wystaw w gmachu Senatu prezydium wyraziło zgodę na zorganizowanie tej ekspozycji 11 stycznia 2011 r., a także na pokrycie kosztów druku i wysyłki zaproszeń.

Przewodniczący Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich senator Zbigniew Szaleniec poinformował o rozpatrzeniu przez nią wniosku w sprawie nieobecności senatora Krzysztofa Zaremby bez usprawiedliwienia na dwóch posiedzeniach Senatu w ciągu roku. Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich, działając na podstawie art. 25 ust. 2 Regulaminu Senatu, oraz z uwagi na wcześniejsze udzielenie senatorowi przez komisję (uchwała z 28 kwietnia 2010 r.) upomnienia z tytułu nieusprawiedliwionej nieobecności na sześciu posiedzeniach Komisji Spraw Zagranicznych, postanowiła udzielić senatorowi K. Zarembie nagany. Prezydium przyjęło do wiadomości uchwałę Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w sprawie udzielenia nagany senatorowi K. Zarembie.

Senator Z. Szaleniec poinformował także o rozpatrzeniu przez komisję regulaminową wniosku dotyczącego nieobecności senatora Kazimierza Jaworskiego bez usprawiedliwienia na trzech posiedzeniach komisji w ciągu roku. Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich, działając na podstawie art. 25 ust. 2 Regulaminu Senatu, postanowiła zwrócić uwagę senatorowi K. Jaworskiemu. Prezydium przyjęło do wiadomości uchwałę Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w sprawie zwrócenia uwagi senatorowi K. Jaworskiemu.

Dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski poinformował o środkach finansowych, jakie pozostały do dyspozycji prezydium na zadania zlecone o charakterze programowym i inwestycyjnym do końca roku bieżącego. Przedstawił także sytuację formalnoprawną inwestycji znajdujących się: w Getafe, w Hiszpanii, w Nowych Święcanach, na Litwie, a także w Kostiuchnówce, Szepietówce, Bołszowcach i Mickunach, na Ukrainie.

Prezydium rozpatrzyło wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym oraz inwestycyjnym i jednomyślnie podjęło decyzję zgodnie z załączonym zestawieniem.

Marszałek Bogdan Borusewicz zwrócił uwagę na konieczność opracowania reguł dotyczących przyznawania stypendiów dla studentów studiujących w krajach zamieszkania w roku akademickim 2011/2012.

Prezydium zapoznało się z informacją o wnioskach o zlecenie zadań o charakterze inwestycyjnym oraz o wniosku o zlecenie zadania polegającego na zakupie środka trwałego, które zostały złożone z naruszeniem terminu, i podjęło następujące decyzje:

• Wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: kompleksowa konserwacja plafonu w Domu Polskim w Buenos Aires, w Argentynie. Postulowana dotacja - 78 610 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: roboty budowlane w siedzibie Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego przy ul. Bożka 16 w Czeskim Cieszynie, w Czechach. Postulowana dotacja - 129 540 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: roboty budowlane w Polskim Ośrodku Młodzieżowym w Burzaco, w Argentynie. Postulowana dotacja - 49 893. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: rozbudowa Domu Polskiego w Nowym Słońcu, w Rumunii. Postulowana dotacja - 172 021 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: zakup wyposażenia dla Związku Polaków w Republice Argentyny, w Buenos Aires. Postulowana dotacja - dotacja: 78 827 zł. Prezydium Senatu zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.

Na zakończenie posiedzenia przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Andrzej Person poinformował, że wziął udział I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej "Turystyka polonijna - stan i potrzeby". Jej celem było omówienie obecnego stanu turystyki polonijnej, a także wypracowanie rekomendacji służących jej aktywizacji i rozwojowi. Członkowie prezydium zgodnie uznali, że jest to cenna inicjatywa i zwrócili się do dyrektora senackiego biura polonijnego o nawiązanie kontaktów z organizacjami zajmującymi się taką działalnością.

* * *

23 listopada 2010 r. odbyło się 74. posiedzenie Prezydium Senatu.

Minister Ewa Polkowska, szef Kancelarii Senatu, poinformowała o rozpatrzeniu przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich sprawy nieusprawiedliwionych nieobecności senatorów Macieja Klimy, Sławomira Sadowskiego, Witolda Idczaka, Jana Dobrzyńskiego i Zdzisława Pupy na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego. Prezydium przyjęło do wiadomości, ż Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich, działając na podstawie art. 25 ust. 2 Regulaminu Senatu, postanowiła zwrócić senatorom uwagę.

Podczas posiedzenia prezydium zapoznało się z informacją na temat wniosków o zlecenie zadania o charakterze programowym i inwestycyjnym, które zostały złożone z naruszeniem terminu, i podjęło następujące decyzje:

• wniosek Oddziału Warszawskiego Katolickiego Stowarzyszenia Wychowawców w Warszawie: "Europa - wspólne dziedzictwo": Edukacja, kształcenie kulturowe i wyżywienie młodzieży polskiego pochodzenia ze Wschodu w Kolegium św. S. Kostki. Postulowana dotacja - 46 000 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: budowa Szkoły Polskiej w Szepetówce, na Ukrainie. Postulowana dotacja - 299 465 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.

Następnie prezydium rozpatrzyło wnioski o zlecenie zadań o charakterze inwestycyjnym, programowym i programowym polegającym na zakupie środków trwałych i o przyznanie dotacji na ich wykonanie. Jednomyślnie podjęto decyzję zgodnie z przygotowanym zestawieniem.

Dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski poinformował o środkach finansowych, jakie pozostały do dyspozycji prezydium na zadania zlecone o charakterze programowym i inwestycyjnym do końca 2010 r..

Prezydium rozpatrzyło wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: prace budowlano-instalacyjne w siedzibie Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Czeskim Cieszynie, w Czechach, dotyczący wprowadzenia zmian w zakresie rzeczowym tego zadania inwestycyjnego. Prezydium wyraziło zgodę na zmianę zakresu przeznaczenia przyznanej dotacji.

Prezydium rozpatrzyło także wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: budowa Domu Kultury Polskiej w Getafe, w Hiszpanii. Stowarzyszenie zwróciło się z prośbą o zgodę na dokonanie zmian zakresu rzeczowego tego zadania inwestycyjnego. Prezydium wyraziło zgodę na zmianę zakresu przeznaczenia przyznanej dotacji.

Podczas posiedzenia omówiono zobowiązania inwestycyjne na lata 2011 i 2012, obejmujące m.in. Getafe, w Hiszpanii, Bar, Kostiuchnówkę i Szepetówkę, na Ukrainie, a także Nowe Święciany i Podborze na Litwie.

Prezydium zajęło się również kwestią zleconego do realizacji Stowarzyszeniu "Wspólnota Polska" w 2010 r. zadania o charakterze inwestycyjnym, dotyczącego budowy Domu Polskiego w Nowych Święcanach, na Litwie. Po wysłuchaniu opinii minister E. Polkowskiej, szefa Kancelarii Senatu, i dyrektora senackiego biura polonijnego A. Kozłowskiego prezydium podjęło decyzję o wystosowaniu pisma do Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w sprawie uzyskania informacji na temat stopnia zaawansowania prac w stosunku do zleconego jednostce umową zakresu rzeczowego. Jednocześnie wyznaczono 1 grudnia 2010 r. jako ostateczny termin uruchomienia środków z dotacji na to zadanie.

Podczas obrad zapoznano się również z informacją wicemarszałka Zbigniewa Romaszewskiego o nieusprawiedliwionych nieobecnościach senatorów na posiedzeniu Zgromadzenie Narodowego (w trybie odpowiedzialności regulaminowej z art. 25 Regulaminu Senatu). Prezydium zdecydowało o przekazaniu do rozpatrzenia przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich spraw senatorów: Waldemara Kraski, Kazimierza Jaworskiego, Wiesława Dobkowskiego, Włodzimierza Cimoszewicza, którzy bez usprawiedliwienia byli nieobecni na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego.

16 listopada 2010 r.

"Doing Business 2011 - jaka jest prawda o warunkach prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce? " - to temat posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej.

Otwierając obrady, przewodniczący komisji senator Jan Wyrowiński przypomniał, że Bank Światowy od 2003 r. dokonuje przeglądu warunków rozwoju przedsiębiorczości w poszczególnych krajach i sporządza co roku raporty na ten temat. Zmuszają one polityków do swoistego "rachunku sumienia", ponieważ najłatwiejszą drogą wyjścia z kryzysu finansowego jest stworzenie jak najlepszych i najtańszych warunków do prowadzenia działalności gospodarczej. Dziękując za przygotowywanie tych opracowań, senator zwrócił się do przedstawiciela Banku Światowego w Polsce o przybliżenie stosowanej metodologii badań.

Starszy ekonomista w Przedstawicielstwie Banku Światowego w Polsce Marcin Piątkowski omówił kryteria, według których przygotowywane są rankingi. Zaprezentowany 4 listopada 2010 r. raport "Doing Business 2011" zawiera oceny gospodarki 183 państw, sporządzone na podstawie badania regulacji pod kątem sprzyjania działalności gospodarczej i jej ograniczania. Główny ranking zawarty w raporcie jest pochodną rankingów cząstkowych, dotyczących 9 obszarów typowej działalności biznesowej, takich jak: rozpoczynanie działalności gospodarczej, zdobywanie pozwoleń na budowę, rejestrowanie własności, pozyskiwanie kredytu, ochrona inwestorów, płacenie podatków, prowadzenie transgranicznej wymiany handlowej, egzekwowanie umów gospodarczych i kończenie działalności gospodarczej. Na każdy obszar składa się szereg komponentów. Wyniki poszczególnych badanych obszarów składają się na ostateczną pozycję każdego kraju w głównym rankingu łatwości prowadzenia działalności gospodarczej.

W porównaniu z ubiegłym rokiem Polska awansowała o 3 pozycje. Jak wykazał ranking, poprzez komputeryzację rejestru ksiąg wieczystych przyspieszono proces rejestracji nieruchomości, zmniejszono płatności podatków wymaganych od małych i średnich przedsiębiorstw oraz ułatwiono składanie zeznań podatkowych. Największym problemem przedsiębiorców jest natomiast uzyskiwanie pozwoleń na budowę. Pod tym względem Polska została sklasyfikowana na 164. miejscu na 183. Zdobycie pozwolenia trwa u nas ponad 10 miesięcy i wymaga wypełnienia 32 procedur.

Kolejnym problemem jest zbyt długi czas zakładania własnej firmy. Dla porównania w Singapurze trwa to 15 minut, w Portugalii kilka dni, a u nas kilka tygodni. Niezadowalające są także regulacje dotyczące płacenia podatków. Według rekomendacji Banku Światowego Polska powinna m.in. uprościć język regulacji podatkowych, ujednolicić interpretacje urzędów, umożliwić elektroniczne rozliczanie wszystkim firmom oraz uprościć formularze i przepisy podatkowe dla firm.

Jedyną kategorią, w której Polska wypada korzystnie, jest otrzymywanie kredytu, gdyż Bank Światowy umieścił nasz kraj na 15. pozycji (awans o 13 miejsc).

Jak stwierdził obecny na posiedzeniu podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Rafał Baniak, resort docenia prestiżowy charakter raportów "Doing Business". Od czasu publikacji poprzedniego raportu Departament Regulacji Gospodarczych intensywnie zaangażował się we współpracę z przedstawicielami Banku Światowego. W czerwcu 2010 r. w Ministerstwie Gospodarki odbyło się spotkanie z analitykami banku. Jego celem było uzyskanie wyjaśnień i odpowiedzi na pytania związane z tematyką raportu, a także z przygotowywanym raportem "Memorandum", dotyczącym możliwości poprawy pozycji Polski w rankingu "Doing Business". W wyniku tego spotkania, w którym wzięli udział przedstawiciele administracji i kancelarii prawnych oraz partnerzy społeczni, udało się skorygować dane Banku Światowego na temat polskiej gospodarki. Przełożyło się to na awans Polski w rankingach dotyczących rejestrowania własności i płacenia podatków. Jak zapewniał wiceminister R. Baniak, ta współpraca będzie kontynuowana, ponieważ rekomendacje Banku Światowego mają funkcję wspierającą dla realizowanej w Ministerstwie Gospodarki "Reformy regulacji", tj. działań w zakresie uproszczenia prawa i redukcji obciążeń administracyjnych. W ramach tej reformy przygotowywany jest np. projekt ustawy o ograniczeniu barier dla przedsiębiorców i obywateli, zakładający m.in. zamianę zaświadczeń na oświadczenia oraz zmniejszenie obowiązków informacyjnych przedsiębiorców. Ponadto wiceminister gospodarki poinformował, że w Ministerstwie Infrastruktury trwają prace nad nowym podejściem do prawa budowlanego. Jak zaznaczył, w innych raportach inwestorzy bardzo wysoko oceniają Polskę.

W opinii podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów Macieja Grabowskiego, przygotowywanie rankingu "Doing Business" w obecnym kształcie jest niepotrzebne i szkodliwe. Jak ocenił, w jego czołówce, w części dotyczącej płacenia podatków, znalazły się raje podatkowe albo kraje, które mają bogate złoża naturalne i bardzo prosty system podatkowy. Poza tym w Polsce obowiązują wymagania UE. Raport nie uwzględnia przeprowadzonych w ostatnich latach zmian, np. w ordynacji podatkowej, które dają dużo większą ochronę podatnikom. W swoim wystąpieniu wiceminister M. Grabowski krytycznie odniósł się do zastosowanej metodologii. Bank Światowy np. promuje nakazy w sprawie elektronicznych rozliczeń podatkowych, podczas gdy polski system daje firmom możliwość wyboru.

W trakcie dyskusji senatorowie odnosili się krytycznie do metodologii opracowywanych rankingów. Zdaniem senatorów, raport "Doing Business" nie bada innych ważnych dla biznesu obszarów, jak np. bliskość danego kraju do dużych rynków, jakość usług infrastrukturalnych, funkcjonowanie szarej strefy czy kwestie pracownicze ("lewe" zwolnienia).

Odpowiedzi na wątpliwości senatorów udzielali wiceminister gospodarki R. Baniak i M. Piątkowski z Przedstawicielstwa Banku Światowego w Polsce.

Jak mówił senator J. Wyrowiński, w Polsce w powszechnym odczuciu symbolem usuwania barier dla przedsiębiorców jest funkcjonowanie tzw. jednego okienka, co, niestety, pozostawia wiele do życzenia. Kończąc obrady, senator wyraził wdzięczność za przygotowanie raportu i podkreślił, że mobilizuje on do poszukiwania sprawdzonych i najlepszych rozwiązań dla prowadzenia biznesu, którego rozwój jest najlepszym sposobem na walkę z kryzysem gospodarczym.

Tego samego dnia Komisja Gospodarki Narodowej rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" oraz niektórych innych ustaw. Nowelę, uchwaloną na podstawie projektu rządowego, omówiła dyrektor Departamentu Kolejnictwa w Ministerstwie Infrastruktury Jadwiga Stachowska. Jak stwierdziła, stanowi ona realizację założeń przewidzianych w "Strategii dla transportu kolejowego do roku 2013". Znowelizowane zapisy regulują zasady przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego, należących do PKP SA, nieruchomości zabudowanych dworcami kolejowymi. Wprowadzają także możliwość spłaty zobowiązań podatkowych PKP SA wobec Skarbu Państwa, z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku VAT, za pomocą akcji spółki PKP Polskie Linie Kolejowe SA.

PKP SA będzie mogła przekazać jednostkom samorządu terytorialnego dworce kolejowe wraz z należącymi do nich gruntami. Warunkiem przejęcia budynku będzie zachowanie w nim obsługi podróżnych. Przed wydaniem zgody na przekazanie dworca przez PKP samorządowi minister infrastruktury będzie analizował, czy w skład nieruchomości nie wchodzą grunty pod liniami kolejowymi. Z przepisów nowelizacji wyłączono dworce kolejowe znajdujące się w pobliżu kolejowych przejść granicznych. W umowach zawieranych z samorządami mają zostać m.in. określone termin i zakres przebudowy lub remontu dworca kolejowego oraz zakres odpowiedzialności samorządu, jeśli prace nie zostaną wykonane w terminie. W zamian za przekazane nieruchomości umarzane mają być zobowiązania PKP wobec samorządów.

Zgodnie z nowymi przepisami, zostanie uregulowana także sprawa zobowiązań PKP SA związanych z podatkiem dochodowym od osób prawnych. PKP SA ma spłacić te zobowiązania za lata 2011-15, przenosząc własność akcji spółki PKP Polskie Linie Kolejowe na rzecz Skarbu Państwa. Uniezależni to spółkę zarządzającą torami od Grupy PKP, która skupia także przewoźników kolejowych. Unia Europejska wymaga od Polski uniezależnienia operatora torów od przewoźników.

W nowelizacji wprowadzono też zmiany w Funduszu Kolejowym. Jeżeli w najbliższych latach zabraknie pieniędzy na realizację jego zadań, to Bank Gospodarstwa Krajowego, za zgodą ministrów infrastruktury i finansów, będzie mógł je finansować ze środków własnych. Później Fundusz Kolejowy będzie spłacał te środki.

Podczas obrad senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym. Ustawa nie budziła też wątpliwości senatorów, wobec tego przewodniczący obradom poddał pod głosowanie wniosek o jej przyjęcie bez poprawek. Komisja jednogłośnie przyjęła przedstawiony wniosek (9 głosów za). Jak ustalono, przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" oraz niektórych innych ustaw zarekomenduje Izbie senator Stanisław Jurcewicz.

Następnie Komisja Gospodarki narodowej przystąpiła do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Nowelizację, uchwaloną przez Sejm na podstawie projektu rządowego, omówiła Ewa Swędrowska-Dziankowska, wicedyrektor Departamentu Instrumentów Wsparcia w Ministerstwie Gospodarki. Jak stwierdziła, dostosowuje ona polskie prawo do wymagań Unii Europejskiej. Wprowadza także nowe instrumenty wsparcia dla przedsiębiorców i rozszerza krąg potencjalnych beneficjentów pomocy udzielanej przez PARP. W noweli poszerzono również zakres działań, na które może być przeznaczona pomoc finansowa udzielana przez agencję. Umożliwiono ponadto umorzenie oraz odroczenie lub rozłożenie na raty należności agencji z tytułu pomocy w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw na lata 2004-2006 oraz Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich - 2004-2006. Rozszerzono katalog przesłanek, umożliwiających umorzenie wierzytelności PARP i katalog sytuacji, w których umorzenie wierzytelności nie wymaga wniosku dłużnika. Zaproponowane zmiany służyć mają m.in. dostosowaniu działań prowadzonych przez agencję do potrzeb przedsiębiorców w warunkach spowolnienia gospodarczego.

Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zgłosiło 4 propozycje poprawek, doprecyzowujących zapisy ustawy sejmowej, a także przedstawiło uwagę ogólną, dotyczącą konieczności notyfikacji w Komisji Europejskiej programów pomocowych, określających warunki korzystania ze wsparcia zaproponowanego w noweli.

W trakcie dyskusji senatorowie pytali m.in. o funkcjonowanie Regionalnych Instytucji Finansujących, a także o możliwość uwzględnienia w ustawie wniosków wynikających z raportu Banku Światowego "Doing Business 2011". Odpowiedzi na poruszane kwestie udzielała Bożena Lublińska-Kasprzak, prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Monika Konikowska-Wójcik, dyrektor Zespołu Prawnego w tej agencji, odniosła się natomiast do uwag senackiego biura legislacyjnego i zaproponowała wprowadzenie małych korekt do przedstawionych propozycji poprawek.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora J. Wyrowińskiego, Komisja Gospodarki Narodowej zaakceptowała jednomyślnie proponowane zmiany. Ustalono, że ich wprowadzenie do ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości zarekomenduje Izbie senator Eryk Smulewicz.

Na zakończenie posiedzenia senatorowie zapoznali się z dokonaniami i wyzwaniami stojącymi przed Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości. Informację na temat dotychczasowych działań podejmowanych przez agencję, a także zamierzeń przedstawiła prezes B. Lublińska-Kasprzak. W swoim wystąpieniu mówiła m.in. o zmianach w strukturze agencji. Przedstawiła również działalność na rzecz rozwoju gospodarki, wykorzystania nowych technologii, rozwoju regionalnego, przeciwdziałania bezrobociu i tworzenia nowych miejsc pracy oraz rozwoju zasobów ludzkich.

Jak podkreśliła, PARP bierze aktywny udział w tworzeniu i wdrażaniu polityki państwa w zakresie przedsiębiorczości, innowacyjności i adaptacyjności kadr. Wszystkie działania agencji są realizowane ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb sektora małych i średnich przedsiębiorstw i koncentrują się na stymulowaniu i kreowaniu postaw przedsiębiorczych. Narzędzia wdrażania powyższych działań to: wsparcie finansowe przedsiębiorstw oraz instytucji rozwoju przedsiębiorczości, opracowywanie i upowszechnianie rezultatów analiz i badań sektorowych, promowanie powiązań kooperacyjnych, ułatwianie przedsiębiorcom i osobom planującym rozpoczęcie działalności gospodarczej dostępu do informacji.

Agencja realizuje ponadto działania nakierowane na rozwój gospodarki opartej na wiedzy, w tym m.in. kreowanie postaw innowacyjnych, stymulowanie działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw, pozyskiwanie przez przedsiębiorców praw ochrony własności przemysłowej, inicjowanie i ułatwianie tworzenia powiązań pomiędzy kręgami gospodarczymi a światem nauki oraz wykorzystywanie wyników badań naukowych w procesie powstawania i rozwoju przedsiębiorstw.

Odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, podczas którego rozpatrzono wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) - sygnatura Komisji Europejskiej COM(2010) 537.

Stanowisko rządu w sprawie omawianego rozporządzenia przedstawił wicedyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Mieczysław Paradowski. Jak poinformował, rozpatrywany projekt, zmieniający rozporządzania Rady UE nr 1698/2005, wprowadza szereg zmian. Wynikają one z wejścia w życie Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, propozycji państw członkowskich, dotyczących uproszczenia systemu wdrażania programów rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013, komunikatu komisji na temat poprawy funkcjonowania łańcucha dostaw żywności, a także z potrzeby dostosowania do wymogów art.10 dyrektywy siedliskowej oraz zgodności działań rynkowych PROW 2007-2013 z art. 43 traktatu.

Główną przesłanką nowelizacji rozporządzania Rady1698/2005 jest wejście w życie traktatu i konieczność wdrożenia jego art. 290 i 291. Proponowana zmiana zmierza do określenia, jakiego typu akty - wykonawcze czy delegowane - będą stosowane do uregulowania szczegółów związanych z II filarem WPR.

Zdaniem przedstawiciela resortu rolnictwa, na obecnym etapie dyskusji nad dostosowaniem do Traktatu z Lizbony nie ma uzasadnienia dla wprowadzania w aktach bazowych odwołania do nowego, pozostającego na etapie pierwszego czytania, rozporządzenia "komitologicznego". Biorąc pod uwagę szczególny charakter II filara WPR i wieloletnie programowanie wydatków związanych z tą polityką, uzasadnione wydaje się obowiązywanie w obszarze rolnym "starej decyzji komitologicznej" (decyzja Rady nr 1999/468/WE), przynajmniej w okresie przejściowym, do końca obecnej perspektywy finansowej.

Przedstawicielka Biura Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej Kancelarii Senatu Barbara Wieliczko przedstawiła opinię merytoryczną do projektu. Jej zdaniem, szczególne wątpliwości co do zgodności z zasadą pomocniczości budzą niektóre propozycje zmian, zaproponowane w rozporządzeniu.

W trakcie dyskusji senator Lucjan Cichosz zgłosił wniosek, by Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie popierała rozwiązań zaproponowanych w projekcie rozporządzenia. W związku z tym, że niektóre rozwiązania zawarte w rozpatrywanym projekcie nie są w pełni zgodne z zasadą pomocniczości, senator Jerzy Chróścikowski zaproponował, aby w opinii komisji dokładnie sprecyzować, których artykułów to dotyczy.

W wyniku kolejnych głosowań komisja poparła oba wnioski. Do jej reprezentowania w dalszych pracach nad projektem uchwały upoważniono senatora J. Chróścikowskiego. W opinii przekazanej Komisji Spraw Unii Europejskiej stwierdzono, że Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi uznaje projekt rozporządzenia za nie w pełni zgodny z zasadą pomocniczości. Wątpliwości budzą projektowane przepisy w ust. 2 i 6 w art. 5, w art. 20 a, 36 a, 52 a, art. 63 a i w ust. 5 w art. 71.

Kolejny rozpatrywany wniosek podczas tego posiedzenia dotyczył rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009, ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników - sygnatura Komisji Europejskiej COM (2010) 539. Stanowisko rządu w sprawie tego rozporządzenia przedstawiła Justyna Cieślikowska, radca ministra w Departamencie Płatności Bezpośrednich w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jak wyjaśniła, celem zaproponowanych zmian jest dostosowanie oraz zidentyfikowanie w rozporządzeniu Rady (WE) nr 73/2009 z 19 stycznia 2009 r., ustanawiającym wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającym określone systemy wsparcia rolników, zmieniającym rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1782/2003, uprawnień wykonawczych i delegowanych przyznanych Komisji Europejskiej zgodnie z art. 290 oraz art. 291 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Zdaniem przedstawicielki resortu rolnictwa, ogólne podejście do kwestii określania w akcie bazowym uprawnień delegowanych i wykonawczych jest nieuzasadnione. Nie towarzyszy temu żadne wyjaśnienie dotyczące kryteriów, jakimi kierowano się przy ustalaniu, które elementy aktu ustawodawczego (rozporządzenie 73/2009) powinny zostać uregulowane przy wykorzystaniu aktów delegowanych, a jakie wymagają zastosowania aktów wykonawczych. Propozycje, w odniesieniu do których określono uprawnienia jako delegowane, nie odnoszą się do zagadnień o charakterze ogólnym, ale do niezwykle istotnych. Propozycje te wskazują, że zamierza się zmieniać ważne elementy aktu prawodawczego w ramach delegowanych uprawnień, co jest niezgodne z istotą aktów delegowanych.

Przedstawicielka senackiego Biura Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej B. Wieliczko przedstawiła opinię merytoryczną na temat projektu. Jej zdaniem, szczególne wątpliwości co do zgodności z zasadą pomocniczości budzą niektóre propozycje zmian, zaproponowane w rozporządzeniu.

W trakcie dyskusji senator J. Chróścikowski postulował, by komisja nie popierała rozwiązań zaproponowanych w rozpatrywanym projekcie rozporządzenia. W związku z tym, że niektóre z nich nie są w pełni zgodne z zasadą pomocniczości, senator zaproponował, aby w opinii sprecyzować, których artykułów to dotyczy. W wyniku kolejnych głosowań oba wnioski uzyskały poparcie senatorów. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad projektem uchwały upoważniono senatora J. Chróścikowskiego.

W opinii przedłożonej Komisji Spraw Unii Europejskiej stwierdzono, że rozpatrzony projekt rozporządzenia nie jest w pełni zgodny z zasadą pomocniczości. Wątpliwości budzą projektowane przepisy, przede wszystkim dodany art. 12 ust. 5 i 6 oraz dodany art. 45a.

Tego samego dnia Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznała się z informacją o pomocy udzielonej rolnikom w związku z powodzią i innymi klęskami żywiołowymi, którą przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke. Jak przypomniał, 1 czerwca 2010 r. na wniosek ministra rolnictwa Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane przez powódź, obsunięcia ziemi i huragan w 2010 r. Przyjęty program zakłada udzielanie poszkodowanym producentom rolnym pomocy m.in. w formie:

• kredytów preferencyjnych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej;
• pomocy w opłacaniu bieżących składek na ubezpieczenie społeczne oraz regulowaniu zaległości z tego tytułu w formie odraczania terminu płatności składek i rozkładania ich na dogodne raty, a także umarzanie w całości lub w części bieżących składek na indywidualny wniosek rolnika;
• pomocy w formie odraczania, rozkładania na raty, umarzania w części lub w całości przez prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych należności agencji;
• ulg w podatku rolnym za 2010 r. w związku z powodzią, na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa;
• dopłat przez Agencję Rynku Rolnego z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii: elitarny lub kwalifikowany;
• pomocy społecznej rodzinom rolniczym, na podstawie art. 40 ust. 2 i 3 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 13 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji programu pomocy dla rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane przez powódź, obsunięcie się ziemi lub huragan w 2010 r., w formie jednorazowego zasiłku celowego w wysokości 2000 zł dla rodzin rolniczych prowadzących gospodarstwa rolne o powierzchni do 5 ha użytków rolnych albo dział specjalny produkcji rolnej oraz 4000 zł dla rodzin rolniczych prowadzących gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 5 ha użytków rolnych.

W trakcie dyskusji senatorowie wskazywali, że pomoc państwa udzielana rolnikom jest niewystarczająca. Jak mówiono, rolnicy nadal skarżą się i uważają, że otrzymane środki finansowe są zbyt małe. Pytano także, czy rząd dysponuje realnymi danymi na temat sposobu podziału środków oraz liczby osób, które taką pomoc otrzymały. Senatorowie zwracali uwagę, że pomoc nie przysługuje w wypadku strat spowodowanych przez deszcze nawałne oraz klęski suszy. W związku z tym postulowano zmianę warunków uzyskiwania kredytów klęskowych, a także wsparcie rolników w zakupie materiału siewnego i odtwarzaniu trwałych plantacji.

Odpowiadając na pytania senatorów, wiceminister K. Plocke podkreślał, że tworząc warunki pomocy, znacznie uproszczono procedury administracyjne. Rząd chciałby w pełni zrekompensować straty, jakie rolnicy ponieśli, ale z uwagi na wielkość środków, jakie są w jego dyspozycji, to niemożliwe.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowano następujące projekty aktów prawnych UE.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadzającego nadzwyczajne autonomiczne preferencje handlowe dla Pakistanu - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM(2010) 552.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Gospodarki.

Referent: senator Witold Idczak.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Grażyna Henclewska.

Komisja Spraw Unii Europejskiej przyjęła opinię, w której nie poparła rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie skutecznego egzekwowania nadzoru budżetowego w strefie euro wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM(2010) 524.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator Jan Wyrowiński.

Przedstawiciel rządu: radca ministra w Departamencie Polityk Finansowych, Analiz i Statystyk Marta Barańczak.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków egzekwowania korekty nadmiernych zaburzeń równowagi makroekonomicznej w strefie euro wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM(2010) 525.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator J. Wyrowiński.

Przedstawiciel rządu: radca ministra w Departamencie Polityk Finansowych, Analiz i Statystyk M. Barańczak.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1466/97 w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM(2010) 526.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator J. Wyrowiński.

Przedstawiciel rządu: radca ministra w Departamencie Polityk Finansowych, Analiz i Statystyk M. Barańczak.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady wraz z zastrzeżeniami rządu.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zapobiegania zaburzeniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM(2010) 527.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator J. Wyrowiński.

Przedstawiciel rządu: radca ministra w Departamencie Polityk Finansowych, Analiz i Statystyk M. Barańczak.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady wraz zastrzeżeniami rządu.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM(2010) 537.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Referent: senator Jerzy Chróścikowski.

Przedstawiciel rządu: wicedyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Mieczysław Paradowski.

Komisja Spraw Unii Europejskiej przyjęła opinię, w której nie poparła rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM(2010) 539.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Referent: senator J. Chróścikowski.

Przedstawiciel rządu: wicedyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich M. Paradowski.

Komisja Spraw Unii Europejskiej przyjęła opinię, w której nie poparła rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wnioski nierozpatrywane - propozycje zaakceptowane przez Komisję Spraw Unii Europejskiej:

- w trybie art. 6 ust.4 - COM(2010) 594, 592, 15254/10;

- w trybie art.6 ust.1 - COM(2010) 545, 540, 391, 582, 575, 574, 572, 568, 566, 565, 564, 563, 509, 391;

- w trybie art. 8 ust. 1 - COM(2010) 388, Trade H6/2 LHJ, R485/R486, ARES(2010) SN 685026.

17 listopada 2010 r.

Senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych spotkali się z kandydatem na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego RP w Bośni i Hercegowinie Jerzym Chmielewskim.

Posiedzenie miało charakter zamknięty ze względu na informacje chronione ustawą z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Ustawodawczej rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy licencji syndyka. Przedstawiając rozwiązania w niej zawarte, przewodniczący komisji senator Piotr Zientarski przypomniał, że została ona uchwalona na podstawie przedłożenia senackiego. Przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu dodał, że w trakcie prac sejmowych nie wprowadzono istotnych zmian w treści projektu senackiego. Należy jednak zwrócić uwagę, że określono podstawowe obowiązki przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej (zmieniany art. 4 ust. 4); uściślono wytyczne w nowelizowanym upoważnieniu ustawowym (zmieniany art. 9 pkt 1); a także w konsekwencji wygaśnięcia art. 25 nowelizowanej ustawy, dodano przepis przejściowy, zawarty w art. 2, skracając przewidziany przez Senat dodatkowy okres przejściowy z 18 do 9 miesięcy.

Dyrektor Departamentu Legislacyjno-Prawnego w Ministerstwie Sprawiedliwości Jan Bołonkowski nie zgłaszał żadnych uwag do rozpatrywanej ustawy i zaproponował przyjęcie jej bez poprawek.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora P. Zientarskiego, Komisja Ustawodawcza jednomyślnie opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy licencji syndyka. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora P. Zientarskiego.

Następnie przewodniczący Komisji Ustawodawczej poinformował senatorów o pozytywnym rozpatrzeniu przez Prezydium Senatu wniosku o powołanie stałej podkomisji do zmian konstytucji w przedstawionym składzie i zakresie. Senator P. Zientarski dodał, że członkowie prezydium postulowali przedstawienie projektu ustawy o zmianie konstytucji. Ekspert ds. legislacji w senackim biurze legislacyjnym Marek Jarentowski przypomniał treść projektu uchwały w sprawie powołania podkomisji do zmian konstytucji.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora P. Zientarskiego, Komisja Ustawodawcza jednomyślnie poparła przedstawiony wniosek. Przewodniczący komisji senator P. Zientarski poinformował, że bezpośrednio po zakończeniu posiedzenia nowo powołana podkomisja odbędzie swoje pierwsze posiedzenie, podczas którego wybierze przewodniczącego.

Na zakończenie obrad przystąpiono do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Jak zwrócił uwagę przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego, poprzez eliminację istniejących ograniczeń, stworzenie możliwości skarżenia nie tylko samej bezczynności organu administracji publicznej, ale również prowadzenia postępowania w sposób przewlekły, przy jednoczesnym zmotywowaniu stron postępowania do bardziej czynnego ich udziału, dąży się do usprawnienia postępowania administracyjnego. Następnie zgłosił szereg uwag o charakterze legislacyjno-technicznym. Przedstawił m.in. propozycję skreślenia w art. 1 pkt 5 nowelizacji, zmiana przepisu art. 27 § 3 jest bowiem zbędna. W opinii legislatora, z treści art. 104 § 1 i 2 oraz art. 123 § 1 i 2 kpa jednoznacznie wynika, że wszelkie rozstrzygnięcia o charakterze incydentalnym są podejmowane w drodze postanowienia. Ponieważ wyznaczenie samorządowego kolegium odwoławczego na podstawie art. 27 § 3 kpa nie rozstrzyga o istocie sprawy administracyjnej, więc oczywiste jest, że następuje w drodze niezaskarżalnego postanowienia.

Dyrektor Departamentu Administracji Publicznej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Ziomek był przeciwny tej poprawce, wskazując, że ma ona charakter merytoryczny. W wyniku głosowania, na wniosek senatora Bohdana Paszkowskiego, zaproponowana przez biuro legislacyjne zmiana została odrzucona. Krytycznie została także oceniona propozycja skreślenia art. 35 § 4 kpa w nowym brzmieniu, uznana za nieniosącą żadnej wartości normatywnej, przy jednoczesnej modyfikacji treści art. 36 § 1 i art. 37 § 1 kpa. W opinii przedstawiciela resortu spraw wewnętrznych, w założeniu przepis ten ma być jasny dla adresata. Ta zmiana także nie uzyskała poparcia komisji w wyniku głosowania.

Biuro legislacyjne sygnalizowało także potrzebę wskazania przyczyny w art. 65 § 1 kpa rezygnacji z możliwości zaskarżenia postanowienia o przekazaniu sprawy do organu właściwego, mimo że kpc i kpk taką zaskarżalność przewidują. Jak wskazał dyrektor G. Ziomek, brak zaskarżalności znacznie przyspieszy merytoryczne rozpatrzenie sprawy. Strona nie jest pozbawiona swych praw, może bowiem skorzystać ze zwykłych środków zaskarżenia oraz poprzez skargę w trybie działu skargi i wnioski. Ta propozycja nie została zgłoszona w formie poprawki. Biuro proponowało również prawidłowe, zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, wprowadzenie licznych zmian do kpa, tak by nie wskazywać nowego brzmienia przepisu, ale wprowadzane w nim zmiany. Na skutek zgłoszenia i przyjęcia tej propozycji konieczne byłoby szczegółowe ponumerowanie poprawek i umieszczenie ich w zestawieniu. Jak poinformował dyrektor G. Ziomek, ani Rządowe Centrum Legislacji, ani Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu nie zgłaszały uwag, że nowelizacja utraci na przejrzystości wobec konieczności uczynienia zadość zasadom techniki prawodawczej. Wniosek o wprowadzenie poprawki w brzmieniu zaproponowanym przez senackie biuro legislacyjne zgłosił senator B. Paszkowski. Wniosek został przyjęty 4 głosami, przy 1 głosie wstrzymującym się.

Senackie biuro zaproponowało ponadto poprawienie odesłania do przepisów o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne ze wskazaniem daty uchwalenia ustawy, zgodnie z zasadami techniki prawodawczej. Wniosek o wprowadzenie tej poprawki zgłosił senator B. Paszkowski. Wobec przyjęcia poprzedniej zmiany nie głosowano nad nim.

Akceptację przedstawiciela resortu spraw wewnętrznych uzyskała natomiast potrzeba skorelowania brzmienia art. 74 § 2 z art. 73 kpa przy ustaleniu katalogu czynności stron w stosunku do akt sprawy, w tym szczególności możliwości uzyskiwania z akt sprawy kopii akt. Została rozszerzona o zmianę art. 73 § 3 kpa poprzez dodanie "kopii akt". Ten wniosek komisja przyjęła jednomyślnie.

Następnie omówiono szczegółowo pozostałe propozycje senackiego biura legislacyjnego, zapoznając się z opinią przedstawiciela resortu spraw wewnętrznych.

Ogółem Komisja Ustawodawcza postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 11 poprawek do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Ustalono, że proponowane zmiany zarekomenduje Izbie senator B. Paszkowski.

Senatorowie z Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich rozpatrzyli wniosek senatora Leszka Piechoty o powołanie go do Komisji Zdrowia. Na podstawie art. 14 ust. 1 Regulaminu Senatu komisja jednogłośnie postanowiła przedłożyć Izbie projekt uchwały zgodnie z wnioskiem senatora. Na sprawozdawcę komisji w tej sprawie podczas obrad plenarnych wybrano senatora Zbigniewa Szaleńca.

Następnie rozpatrzono wniosek Prezydium Senatu z 3 listopada 2010 r. w części dotyczącej nieusprawiedliwionej nieobecności senatorów: Jana Dobrzyńskiego, Witolda Idczaka, Macieja Klimy, Zdzisława Pupy i Sławomira Sadowskiego na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego 6 sierpnia 2010 r. Z przekazanej przez marszałka Senatu dokumentacji wynika, że senatorowie byli nieobecni na tym posiedzeniu i odmówili wypełnienia druków z wnioskiem o usprawiedliwienie.

Po zapoznaniu się z dokumentacją przesłaną przez marszałka oraz w wyniku dyskusji Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich uznała, że przepisy Regulaminu Senatu zobowiązują senatora niemogącego uczestniczyć w posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego do usprawiedliwienia nieobecności na piśmie w terminie 14 dni od dnia, w którym był nieobecny. Pismo z usprawiedliwieniem i dokumentami potwierdzającymi przyczyny nieobecności senator powinien złożyć u marszałka Senatu. Zgodnie z ustawą z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora, podstawowym obowiązkiem senatora jest obecność i czynne uczestnictwo w pracach Senatu, Zgromadzenia Narodowego i ich organów, do których senator wybrany. W związku z tym, że senatorowie: J. Dobrzyński, W. Idczak, M. Klima, Z. Pupa i S. Sadowski nie usprawiedliwili, zgodnie z wymogami regulaminowymi, swojej nieobecności na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego komisja, na wniosek senatora Z. Szaleńca, w wyniku głosowania orzekła karę regulaminową, polegającą na zwróceniu uwagi. Jednocześnie postanowiono, że na kolejnym posiedzeniu zostanie rozpatrzony wniosek Prezydium Senatu z 3 listopada 2010 r. w części dotyczącej nieusprawiedliwionej nieobecności senatora Krzysztofa Zaremby na 2 posiedzeniach Senatu oraz na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego, a także nieusprawiedliwionej nieobecności senatora Krzysztofa Majkowskiego na 2 posiedzeniach Senatu i na 9 posiedzeniach Komisji Ustawodawczej.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich przystąpiono do przygotowania projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu.

Proponowane zmiany omówił dyrektor Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Roman Kapeliński. Jak powiedział, dotyczą one postanowień regulujących postępowanie w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej oraz mających na celu zapewnienie zgodności podejmowanych przez Senat inicjatyw ustawodawczych z prawem Unii Europejskiej. Jak poinformował, postanowienia działu VIII a regulaminu, oceniane z punktu widzenia przepisów nowej ustawy kooperacyjnej, tj. ustawy z 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, co do zasady nie wymagają zmian. W projekcie zaproponowano jedynie ujednolicenie terminologiczne, respektując sprostowanie do Traktatu z Lizbony. Ustawa posługuje się bowiem pojęciem "aktu ustawodawczego", a nie "aktu prawodawczego" Unii Europejskiej.

W myśl obowiązujących przepisów działu IX regulaminu sprawozdanie komisji rozpatrujących projekt ustawy w pierwszym czytaniu, a także dodatkowe sprawozdanie komisji po drugim czytaniu obejmuje informację o zgodności projektu ustawy (zgłoszonych wniosków) z prawem Unii Europejskiej albo o pozostawaniu poza obszarem regulacji tego prawa. Do uchwały Senatu o wniesieniu inicjatywy ustawodawczej, którą marszałek Senatu przekazuje marszałkowi Sejmu, załącza się m.in. informację o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo o pozostawaniu poza obszarem regulacji tego prawa. Zgodnie z dotychczasową wieloletnią praktyką, wskazane informacje przygotowywał sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej (obecnie minister właściwy do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej). Nie jest zatem możliwe przygotowanie sprawozdania i dodatkowego sprawozdania komisji ani przekazanie uchwały Senatu marszałkowi Sejmu bez uzyskania informacji o zgodności z prawem Unii Europejskiej. Niejednokrotnie blokuje to procedurę legislacyjną nad senacką inicjatywą ustawodawczą. Dotychczasowe doświadczenia wskazują przy tym, że nie ma potrzeby przedstawiania informacji w odniesieniu do projektów ustaw pozostających najczęściej poza zakresem prawa Unii Europejskiej. Regulacje, których obowiązywanie wydawało się uzasadnione przed akcesją Polski do Unii Europejskiej i w pierwszych latach członkostwa, obecnie okazują się niepotrzebne i uciążliwe, szczególnie w sytuacji bezprecedensowego zwiększenia liczby inicjatyw ustawodawczych Senatu, wynikającego przede wszystkim z wykonywania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Należy podkreślić, że zgodność projektowanych ustaw z prawem Unii Europejskiej jest przedmiotem badań pracowników Kancelarii Senatu uczestniczących w procesie legislacyjnym. Oświadczenie dotyczące tej zgodności musi się znaleźć w uzasadnieniu projektu ustawy wnoszonego do marszałka Senatu i w uzasadnieniu projektu uchwalonego przez Senat. Projektowana regulacja sprowadza się do zastąpienia obecnego, sztywnego systemu obowiązkowego dołączania informacji o zgodności z prawem Unii Europejskiej obowiązkiem zażądania informacji w tym zakresie od ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej jedynie w razie uzasadnionych wątpliwości co do zgodności projektu lub zgłoszonych do niego poprawek z prawem Unii Europejskiej. Obowiązek ten będzie ciążył na wnioskodawcy lub komisjach rozpatrujących projekt. Z żądaniem przedstawienia informacji będzie można wystąpić nawet przed pierwszym czytaniem projektu, tak aby ewentualna niezgodność mogła w trakcie tego czytania zostać usunięta.

W wyniku głosowania Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich jednomyślnie opowiedziała się za wniesieniem projektu zmian regulaminu Izby do marszałka Senatu.

Posiedzenie Komisji Środowiska zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.

Stanowisko rządu w sprawie nowelizacji, uchwalonej na podstawie projektu poselskiego, przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Bernard Błaszczyk. Jak poinformował, wydłuża ona czas na wykonywanie inwestycji ujętych w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych w taki sposób, by uniknąć podnoszenia podwyższonych opłat lub kar administracyjnych. Odroczenie terminu płatności podwyższonej opłaty lub kary pieniężnej poprzez określenie ustawowego terminu realizacji przedsięwzięcia do 31 grudnia 2015 r. wpłynie bezpośrednio na realizację zadań do końca 2015 r. i osiągnięcie wymaganych efektów ekologicznych oczyszczania ścieków komunalnych w kraju.

Wiceminister B. Błaszczyk przedstawił dane, z których wynikało, że 121 aglomeracji ma problem z zakończeniem budowy lub rozbudowy oczyszczalni ścieków komunalnych. W tych miejscowościach budowa 134 oczyszczalni zostanie ukończona później niż planowano w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych. Zgodnie z tym programem, inwestycje te miały być zakończone do 2010 r., po jego aktualizacji natomiast ich zakończenie przedłuży się w niektórych wypadkach nawet do 2015 r. W razie niewprowadzenia omawianych zmian w prawie ochrony środowiska tylko warszawskiemu Miejskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji zostałaby naliczona opłata wraz z odsetkami w wysokości 1,4 mld zł.

Nowela wprowadza także zmiany dotyczące systemu zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji. Chodzi o przesunięcie o 2 lata terminu wejścia w życie przepisów wprowadzających do ustawy - Prawo ochrony środowiska, a także o nowe uregulowania w zakresie sposobu ustalania i wnoszenia opłat za wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza (art. 2 nowelizacji).

Podczas obrad senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zwróciło uwagę na nieścisłość, dotyczącą terminów zawartych w art. 2 ustawy, i przedstawiło propozycję stosownej poprawki. Z potrzebą jej wprowadzenia zgodził się wiceminister środowiska B. Błaszczyk.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora Michała Wojtczaka, Komisja Środowiska poparła zmianę zasugerowaną przez senackie biuro legislacyjne. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji wybrano senatora Przemysława Błaszczyka.

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą rozpatrzyła wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym i inwestycyjnym w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą.

Dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski poinformował senatorów o wysokości środków pozostających w dyspozycji kancelarii w 2010 r. na zadania programowe i inwestycyjne. Przedstawił także opinię Kancelarii Senatu dotyczącą wniosków o charakterze programowym i inwestycyjnym, skierowanych do kancelarii po terminie. Następnie głos zabrała p.o. dyrektora Biura Zarządu Krajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Iwona Borowska-Popławska, która zwróciła uwagę na trudną sytuację finansową "Głosu Ludu", będącego jedyną gazetą polską wydawaną w Republice Czeskiej.

W wyniku głosowania komisja jednogłośnie poparła opinię Kancelarii Senatu na temat omawianych wniosków.

Posiedzenie Komisji Zdrowia zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

W obradach wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia - podsekretarz stanu Marek Haber i dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego Kuba Sękowski, a także doradca Sekretariatu Ochrony Zdrowia NSZZ "Solidarność" Krzysztof Filip.

Nowelizację, uchwaloną na podstawie projektu wniesionego przez Radę Ministrów, przedstawił wiceminister M. Haber. Jak podkreślił, ustawa zmierza do dostosowania obowiązującej ustawy o ochronie zdrowia psychicznego do zmieniającego się stanu prawnego, w szczególności do nowych regulacji dotyczących funkcjonowania ratownictwa medycznego oraz pomocy społecznej. Spełnia także liczne postulaty napływające do Ministerstwa Zdrowia od organizatorów i wykonawców świadczeń zdrowotnych, dotyczące przede wszystkim ochrony praw pacjentów szpitali psychiatrycznych, okresu ważności skierowań do tych placówek, a także zapewnienia wykonania sądowych postanowień o umieszczeniu w domu pomocy społecznej lub w szpitalu psychiatrycznym.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które przedstawiło propozycję poprawki doprecyzowującej zapisy rozpatrywanej nowelizacji. Formalnie tę zmianę zgłosił następnie senator Michał Okła.

Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego wybrano senatora Rafała Muchackiego.

18 listopada 2010 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przystąpiła do wstępnego rozpatrzenia projektu ustawy budżetowej na rok 2011 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji. Podczas zamkniętej części obrad zapoznano się z projektami budżetów: Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (część 57), Agencji Wywiadu (część 59) i Centralnego Biura Antykorupcyjnego (część 56).

Podczas jawnej części obrad rozpatrzono natomiast wstępnie następujące części budżetowe: część 05 - Naczelny Sąd Administracyjny; część 04 - Sąd Najwyższy; część 08 - Rzecznik Praw Obywatelskich; część 10 - Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych; część 13 - Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu; część 06 - Trybunał Konstytucyjny; część 54 - Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych; część 52 - Krajowa Rada Sądownictwa.

Obecni na posiedzeniu szefowie tych instytucji, a także towarzyszący im przedstawiciele służb finansowych, omówili projektowane na 2011 r. budżety. Jak oceniono, spełniają one oczekiwania tych instytucji i umożliwiają ich funkcjonowanie.

Prof. Irena Lipowicz, rzecznik praw obywatelskich, oceniła natomiast, że budżet planowany dla kierowanego przez nią urzędu na 2011 r. to absolutne minimum, jeśli chodzi o realizację jego zadań. Jej zdaniem, po wejściu w życie tzw. ustawy antydyskryminacyjnej nastąpi wzrost wydatków. W projekcie ustawy budżetowej w odniesieniu do rzecznika praw obywatelskich wydatki zostały określone na poziomie 36 mln 477 tys. zł. Jak przyznała prof. I. Lipowicz, nastąpił 7% wzrost przewidzianych środków o 2,5 mln zł. W opinii rzecznika I. Lipowicz, wzrost ten może się okazać jednak niewystarczający, ponieważ w związku z ustawą antydyskryminacyjną w znacznym stopniu zwiększą się obowiązki RPO. Zgodnie z zaleceniami UE, wyznacza ona organ, który będzie zajmować się monitorowaniem oraz promowaniem zasady równego traktowania. Po rozpatrzeniu kilku innych możliwości zdecydowano, że instytucją tą ma być właśnie rzecznik praw obywatelskich. Do jego zadań, według ustawy, ma należeć m.in. analizowanie, monitorowanie i wspieranie równego traktowania wszystkich osób, prowadzenie niezależnych badań dotyczących dyskryminacji, a także współdziałanie z organizacjami pozarządowymi w sprawach równego traktowania.

W związku z tym rrzecznik. I. Lipowicz zwróciła się do senatorów o zwiększenie środków, tam gdzie dostrzegają wagę naszych dodatkowych zadań w związku z ustawą antydyskryminacyjną. Jak oceniła, po jej uchwaleniu konieczne będzie np. docelowe zwiększenie liczby pracowników mniej więcej o 35 osób. Obecnie biuro RPO liczy 266 etatów. W trakcie dyskusji senatorowie okazali zrozumienie dla tej kwestii. Jak mówił senator P. Wach, określony w projekcie budżetu wzrost wydatków dla RPO jest za mały w stosunku do wzrostu zadań i wymagań.

Rzecznik I. Lipowicz zwróciła uwagę, że planując przyszłoroczny budżet kierowany przez nią urząd był powściągliwy w formułowaniu postulatów finansowych, ale potrzeby związane z nowymi zadaniami i tak będą musiały być uwzględnione w budżecie na rok 2012. Spośród innych zadań stojących przed RPO w 2011 r. wymieniła m.in. wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów, a także uruchomienie placówek zamiejscowych w ośrodkach odległych od Warszawy.

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywali ustawę o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.

Stanowisko rządu w sprawie nowelizacji, uchwalonej na podstawie projektu poselskiego, przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Henryk Jezierski. Jak wyjaśnił, sejmowa nowela zmierza do wydłużenia czasu na wykonanie inwestycji ujętych w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych tak, by usunąć przyczyny ponoszenia podwyższonych opłat lub kar administracyjnych.

Podczas obrad przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu zwrócił uwagę na nieścisłość występującą w ustawie sejmowej i przedstawił propozycję stosownej poprawki. Proponowana zmianę pozytywnie ocenił wiceminister środowiska H. Jezierski.

W głosowaniu, na wniosek przewodniczącego senatora Mariusza Witczaka, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła jednomyślnie zarekomendować Izbie wprowadzenie poprawki zaproponowanej przez senackie biuro legislacyjne. Jak ustalono, zaakceptowaną zmianę podczas posiedzenia plenarnego przedstawi senator Sławomir Sadowski.

W drugim punkcie porządku dziennego rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.

Przyjęcie nowelizacji, uchwalonej z przedłożenia rządowego, rekomendował senatorom podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Zbigniew Sosnowski. Jak mówił, odnosi się ona do kwestii wydłużonego czasu pracy w Państwowej Straży Pożarnej i zasad stosowania rekompensaty w postaci ekwiwalentu finansowego lub możliwości odbioru czasu wolnego w określonym okresie rozliczeniowym. Wiceminister zwrócił się do senatorów o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Do sejmowej noweli żadnych uwag o charakterze legislacyjnym nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

W trakcie dyskusji senatorowie pytali przedstawiciela rządu m.in. o różne typy urlopów strażaków i ich liczbę, wysokość rekompensat wypłacanych za urlopy, zasadność powstania funduszu celowego, a także o zasady liczenia rekompensat za dyżury strażaków i przeprowadzenie konsultacji społecznych.

Odpowiadając na pytania, wiceminister spraw wewnętrznych Z. Sosnowski wyjaśnił, że podczas prac sejmowych rządowy projekt rozszerzono o regulację dotyczącą Funduszu Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej. Takie fundusze celowe mają również policja i straż graniczna. Ponadto wiceminister poinformował, że sposób liczenia rekompensat został ustalony w porozumieniu ze strażakami.

W głosowaniu, na wniosek senatora M. Witczaka, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej jednomyślnie poparła rozpatrywaną ustawę sejmową. Ustalono, że w imieniu komisji przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej zarekomenduje Izbie senator Zbigniew Meres.

Następnie rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym. Rozwiązania przyjęte w sejmowej nowelizacji, uchwalonej z przedłożenia Rady Ministrów, omówił zastępca dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa Kamil Galicki.

Nowela wynika z konieczności dostosowania polskiego prawa do unijnej dyrektywy dotyczącej "rozpoznawania i wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony". Wprowadza definicję europejskiej infrastruktury krytycznej. Mają ją tworzyć systemy (np. łączności, zaopatrzenia w energię, w paliwa, w wodę, finansowe, transportowe, zapewniające ciągłość działania administracji publicznej) oraz obiekty, także budowlane, urządzenia i instalacje kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli, a także sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, instytucji i przedsiębiorców. Chodzi o infrastrukturę, znajdującą się na terenie państw UE, a więc także Polski, której zakłócenie lub zniszczenie miałyby istotny wpływ na co najmniej dwa państwa członkowskie.

W nowelizacji określono sposób wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej oraz przekazywania związanych z tym informacji innym państwom unijnym i Komisji Europejskiej. Ma tego dokonywać dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa we współpracy z ministrami i kierownikami urzędów centralnych.

Kryteria pozwalające wyznaczyć europejską infrastrukturę krytyczną mają zostać zawarte w Narodowym Programie Ochrony Infrastruktury Krytycznej. Europejska infrastruktura krytyczna znajdująca się w Polsce będzie ewidencjonowana w wykazie przygotowywanym przez dyrektora RCB.

Podczas obrad senatorowie wysłuchali także opinii senackiego biura legislacyjnego, które nie zgłosiło żadnych do uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej ustawy sejmowej.

W głosowaniu, na wniosek senatora M. Witczaka, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej jednomyślnie postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Z. Meresa.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" oraz niektórych innych ustaw. Zawarte w niej rozwiązania przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Juliusz Engelhardt. Jak wyjaśnił, stanowi ona realizację "Strategii dla transportu kolejowego do roku 2013" i zmierza do zakończenia procesu wyposażania spółek w majątek utworzony przez PKP SA. Chodzi m.in. o przekazanie gminom - na ich wniosek - dworców kolejowych wraz z gruntami w celu wykonania ich remontów.

Do rozpatrywanej nowelizacji żadnych uwag o charakterze legislacyjnym nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

W trakcie dyskusji senatorowie pytali wiceministra infrastruktury o zainteresowanie samorządów terytorialnych przejmowaniem dworców kolejowych, a także o różnicę między stanem obecnym a znowelizowanymi przepisami dotyczącymi przekazywania obiektów kolejowych za zobowiązania podatkowe.

Odpowiadając na pytania senatorów, wiceminister J. Engelhardt stwierdził, że nie dysponuje jeszcze dokładnymi danymi dotyczącymi przejmowania dworców przez samorządy. Jak mówił, po wejściu w życie rozpatrywanej ustawy ten proces powinien ulec przyspieszeniu.

W głosowaniu, na wniosek senatora M. Witczaka, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła jednomyślnie zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" oraz niektórych innych ustaw. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Janusza Sepioła.

Na zakończenie posiedzenia rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Przyjęte w niej rozwiązania przedstawił szef Urzędu ds. Cudzoziemców Rafał Rogala. Jak poinformował, nowela zmierza do dostosowania polskiego prawa do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE zmieniającego konwencję wykonawczą do układu z Schengen i rozporządzenia WE w zakresie przepływu osób posiadających wizy długoterminowe.

Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zwróciło uwagę na nieścisłości w sformułowaniu niektórych przepisów ustawy sejmowej i przedstawiło propozycje stosownych poprawek. Z zasadnością tych zmian zgodził się wiceszef Urzędu ds. Cudzoziemców.

W głosowaniu, na wniosek przewodniczącego komisji senatora M. Witczaka, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaakceptowała cztery poprawki postulowane przez senackie biuro legislacyjne. Jak ustalono, ich wprowadzenie do ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw zarekomenduje Izbie w imieniu komisji senator Michał Boszko.

Tematem posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu było Forum Polonijnych Przedstawicieli Kultury i Ruchu Artystycznego - sprawozdanie i wnioski.

W obradach wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych - wicedyrektor Departamentu Współpracy z Polonią Stanisław Cygnarowski, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego - wicedyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego Jacek Miler, zastępca dyrektora Instytutu Adama Mickiewicza Dariusz Sobkowicz, wiceprezes Rzeszowskiego Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Mariusz Grudzień oraz dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski.

Jak poinformował wiceprezes M. Grudzień, Forum Polonijnych Przedstawicieli Kultury i Ruchu Artystycznego, zorganizowane z inicjatywy Rzeszowskiego Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", odbyło się 9-12 października 2010 r. w Łańcucie i Rzeszowie. Do udziału w nim zaproszono polonijnych działaczy kultury, kierowników polonijnych zespołów artystycznych, przedstawicieli polonijnych stowarzyszeń prowadzących działalność kulturalną, a także dziennikarzy prasy polonijnej zajmujących się problematyką kulturalną. Na program forum złożyły się obrady plenarne i panele dyskusyjne, dotyczące roli Polonii w upowszechnianiu kultury polskiej poza granicami kraju, kulturowej misji polskiego kościoła wśród Polonii i Polaków na emigracji, działalności artystów polonijnych oraz funkcji i zadań społecznego ruchu kulturalnego i artystycznego w środowiskach polonijnych.

Celem forum było upowszechnienie wiedzy o aktywności kulturalnej środowisk polonijnych i ich dotychczasowym dorobku, a także wypracowanie wniosków i propozycji przed planowanymi na następne lata festiwalami zespołów polonijnych i innymi działaniami, prezentującymi dorobek artystyczny Polonii. Chodziło także o wzbogacenie zasobów Centrum Dokumentacji Polonijnego Ruchu Artystycznego w Rzeszowie, które gromadzi materiały do badań nad aktywnością kulturalną Polonii i Polaków za granicą. Uczestnicy forum przyjęli komunikat końcowy i sformułowali wnioski, skierowane pod adresem środowisk polonijnych, władz państwowych i instytucji centralnych, Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" i Episkopatu Polski.

Wiceprezes M. Grudzień poinformował też, że na zlecenie Rzeszowskiego Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" przeprowadzono w 2010 r. internetowe badanie ankietowe, dotyczące aktywności kulturalnej środowisk polonijnych, w którym udział wzięło kilkuset respondentów z 34 krajów. Raport przedstawił współpracujący ze stowarzyszeniem Kamil Wais. Jak podkreślił, celem badania było przede wszystkim uzyskanie podstawowych danych liczbowych i informacji o charakterze jakościowym, wskazujących na aktywność kulturalną Polonii, charakter tej aktywności i napotykane problemy. Badanie skierowano do reprezentantów polonijnych zespołów artystycznych, przedstawicieli polonijnych stowarzyszeń kulturalnych oraz indywidualnych twórców polonijnych. Dostarczyło ono wielu interesujących informacji na temat działań osób związanych z polską kulturą, zamieszkujących w różnych krajach na terenie całego świata. K. Wais podkreślił jednak, że to badanie niereprezentatywne i dotyczące stosunkowo niewielkiego wycinka rzeczywistości w świecie polonijnej aktywności kulturalnej. Stwierdził, że w przyszłości należy bliżej przyjrzeć się różnorodnej działalności wszystkich podmiotów, jakie brały udział w badaniu.

W trakcie dyskusji senator Piotr Ł.J. Andrzejewski zwrócił uwagę na ogromne znaczenie polskich przedstawicielstw dyplomatycznych w promowaniu osiągnięć i dorobku polskiej kultury oraz pomocy i opieki nad stowarzyszeniami i twórcami polonijnymi w prezentacji ich twórczości w kraju zamieszkania. Zdaniem senatora, potrzebna jest większa współpraca, kompetentne wsparcie i pomoc fachowa instytucji centralnych, przede wszystkim Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz podległego mu Instytutu Adama Mickiewicza. Senator P.Ł.J. Andrzejewski pytał m.in. o przepływ informacji między resortami kultury i spraw zagranicznych na temat działalności kulturalnej i artystycznej podejmowanej za granicą i w Polsce, a także czy wystarczająca jest działalność Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w tym zakresie, czy nie powinna również powstać baza danych na ten temat w resortach. Senator interesował się również tym, jak wygląda pomoc Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w prezentacji i promocji wydarzeń i osiągnięć kulturalnych polonijnych twórców, grup artystycznych i stowarzyszeń, a także jakie relacje stowarzyszenie ma ze zrzeszeniami organizacji polonijnych, jakie oprzyrządowanie techniczne i instruktażowe zapewnia w ramach warsztatów organizowanych za granicą. Ponadto senator P.Ł.J. Andrzejewski zwrócił uwagę, że wśród opinii przedstawionych przez twórców i działaczy polonijnych, uczestników forum, pojawiły się głosy, iż czują się osamotnieni w swym zaangażowaniu w kultywowanie i rozwijanie polskiej kultury za granicą, nie mają praktycznie kontaktu z instytucjami odpowiedzialnymi za kulturę polską za granicą i czują się traktowani jak "archeologiczny zabytek folklorystyczny".

Na zakończenie posiedzenia Komisja Kultury i Środków Przekazu postanowiła podjąć się koordynacji wniosków i uchwał Forum Polonijnych Przedstawicieli Kultury i Ruchu Artystycznego.

19 listopada 2010 r.

Senatorowie z Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji kontynuowali wstępne rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej na rok 2011 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji. Pierwsze posiedzenie w tej sprawie odbyło się 18 listopada 2010 r.

Podczas obrad zapoznano się z projektami następujących części budżetu: część 15 - sądy powszechne; część 37 - sprawiedliwość; część 88 - powszechne jednostki organizacyjne prokuratury; część 42 - sprawy wewnętrzne; część 43 - wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne.

Na temat rozpatrywanych projektów głos zabrali: wiceminister sprawiedliwości Stanisław Chmielewski i dyrektor Departamentu Budżetu i Inwestycji w tym resorcie Jan Paziewski, przewodniczący Krajowej Rady Kuratorów Andrzej Martuszewicz, dyrektor generalny Służby Więziennej Jacek Włodarski, prokurator generalny Andrzej Seremet i jego pierwszy zastępca Marek Jamrogowicz, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Piotr Stachańczyk, a także dyrektorzy departamentów w tym resorcie: budżetu - Władysław Budzeń i Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych - Józef Różański.

Senatorowie wysłuchali także uwag na temat wykonania ubiegłorocznego budżetu, które przedstawili wicedyrektorzy departamentów w Najwyższej Izbie Kontroli Dariusz Zielecki i Rober Nojszewski.

W trakcie dyskusji senatorowie: Stanisław Piotrowicz, Zbigniew Romaszewski, Piotr Wach i Jacek Swakoń interesowali się m.in. możliwością wprowadzenia elektronicznej ewidencji spraw w sądach, średniego wynagrodzenia sędziów i innych pracowników w wymiarze sprawiedliwości, a także możliwością przeprowadzania kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli w wymiarze sprawiedliwości. Senatorowie pytali o dodatkowe etaty dla kuratorów sądowych i problemy finansowe prokuratury, zagwarantowanie w budżecie środków w związku z przeludnieniem w zakładach karnych. Interesowano się funduszem operacyjnym policji i wysokością uposażenia funkcjonariuszy.

Podczas obrad Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji kontynuowała rozpatrywanie petycji, dotyczącej wznowienia nadawania Krzyża Armii Krajowej (P-09/09). Było to już kolejne posiedzenie poświęcone rozpatrywaniu tej petycji; pierwsze odbyło się 5 listopada 2009 r. Komisja otrzymała także dwie opinie (obie z lutego 2010 r.) na temat petycji: rzecznika praw obywatelskich i kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. W obu opiniach wyrażono poparcie dla idei stosownej nowelizacji ustawy o orderach i odznaczeniach. Minister Janusz Krupski zwrócił uwagę, że należałoby także przywrócić Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyż Batalionów Chłopskich. Podczas ostatniego posiedzenia w tej sprawie, 14 października 2010 r., senatorowie także zwracali uwagę, że wznowienie przyznawania odznaczeń oprócz żołnierzy Armii Krajowej powinno objąć także członków dwóch innych ugrupowań zbrojnych: Narodowych Sił Zbrojnych i Batalionów Chłopskich. Senatorowie zadecydowali wówczas o przygotowaniu projektu odpowiedniej inicjatywy ustawodawczej.

Podczas obecnego posiedzenia przewodniczący obradom senator S. Piotrowicz poddał pod głosowanie przygotowany przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu projekt nowelizacji ustawy o orderach i odznaczeniach. Został on jednogłośnie zaakceptowany przez komisję. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tą inicjatywą ustawodawczą upoważniono senatora S. Piotrowicza.

Następnie kontynuowano rozpatrywanie petycji, dotyczącej zmian nazw ulic będących symbolami komunizmu (P-10/09). Ostatnie posiedzenie w tej sprawie odbyło się 6 października 2010 r. Komisja zapoznała się wówczas z pismem prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, zawierającym propozycję określenia symboli nazizmu, faszyzmu, komunizmu lub innego totalitarnego ustroju. Ponadto analizowano wstępny projekt ustawy z uwzględnieniem propozycji IPN.

W wyniku dyskusji przewodniczący obradom senator S. Piotrowicz poddał pod głosowanie przygotowany przez senackie biuro legislacyjne projekt ustawy o usunięciu z nazw dróg, ulic, mostów, placów i innych obiektów symboli ustrojów totalitarnych. Został on przyjęty jednogłośnie w wyniku głosowania. Ustalono, że Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w dalszych pracach nad projektem reprezentować będzie senator S. Piotrowicz.

Na zakończenie obrad przystąpiono do rozpatrzenia petycji dotyczącej podwyższenia kryterium dochodowego dla otrzymania zasiłku rodzinnego (P-16/10 ). Treść petycji wniesionej przez osobę prywatną, Barbarę Sz. omówiła Wanda Wójtowicz z Działu Petycji i Korespondencji Kancelarii Senatu. Zawarto w niej postulat zmiany art. 5 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych poprzez podwyższenie kryterium dochodowego, uprawniającego do otrzymania zasiłku rodzinnego, ponad obowiązującą obecnie kwotę 504 zł w przeliczeniu na osobę w rodzinie. Zdaniem autorki petycji, przyjęta w ustawie wysokość kryterium dochodowego jest zbyt niska, co powoduje, że zasiłek otrzymują tylko rodziny najuboższe. Jak uzasadniała autorka, udzielane przez państwo wparcie finansowe w postaci zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami jest bardzo ważne w budżecie domowym, a koszty utrzymania rodziny stale rosną, w szczególności wtedy, gdy dzieci uczęszczają do szkoły. Wnosząca petycję czuje się rozgoryczona, że jako członkini rodziny wielodzietnej, wychowująca troje dzieci, nie otrzymuje od państwa żadnej pomocy materialnej. Mimo że oboje z mężem pracują, sytuacja materialna rodziny znacznie się pogorszyła, jednocześnie uzyskiwane środki finansowe nieznacznie przekraczają ustawowy dochód.

W wyniku dyskusji, w której udział wzięli senatorowie: S. Piotrowicz, P. Wach i Z. Romaszewski, postanowiono zwrócić się do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, rzecznika praw dziecka, a także innych zainteresowanych podmiotów z prośbą o dodatkowe informacje dotyczące problematyki poruszonej w rozpatrywanej petycji, a także o zajęcie stanowiska w sprawie przedstawionego w niej postulatu. Poprzez aklamacje senatorowie podjęli decyzję o kontynuowaniu prac nad rozpatrywaną petycją.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych przeprowadzono debatę na temat reprywatyzacji i roszczeń obywateli wobec Skarbu Państwa.

W obradach wzięli udział m.in.: wiceprezes Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa Iwona Gintowt-Juchniewicz, dyrektor Biura Oceny Legalności Decyzji Nacjonalizacyjnych w Ministerstwie Gospodarki Monika Studzińska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Styczeń i dyrektor Departamentu Orzecznictwa w tym resorcie Rafał Rostkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Maciej Grabowski i wicedyrektor Departamentu Długu Publicznego w tym resorcie Bogdan Klimaszewski, dyrektor Pionu Prawno-Legislacyjnego w Komisji Nadzoru Finansowego Marek Wędrychowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Adam Oleszkiewicz i dyrektor Departamentu Reprywatyzacji i Rekompensat w tym resorcie Andrzej Relidzyński, wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Stanisław Jarosz, dyrektor Departamentu Legislacyjno-Prawnego w Ministerstwie Sprawiedliwości Jan Bołonkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Piotr Stachańczyk i dyrektor Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji Mateusz Sora, prezes Agencji Nieruchomości Rolnych Tomasz Nawrocki, a także prezes Stowarzyszenia Posiadaczy Przedwojennych Obligacji Wierzycieli Skarbu Państwa Tomasz Górniak, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego Jerzy Mańkowski, prezes Stowarzyszenia Przemysłowców Polskich Antoni Fedon, przewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Rewindykacyjnych Mirosław Szyprowski, dyrektor generalny Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego Monika Krawczyk. Gośćmi komisji byli także przedstawiciele Kancelarii Prezydenta, Narodowego Banku Polskiego, Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i ambasady amerykańskiej.

W problematykę realizacji roszczeń obywateli wobec Skarbu Państwa wprowadził dyrektor Departamentu Reprywatyzacji i Rekompensat w Ministerstwie Skarbu Państwa A. Relidzyński. Omówił także przebieg prac nad projektem ustawy o świadczeniach pieniężnych przyznawanych niektórym osobom, których dotyczyły procesy nacjonalizacji. Jak zwrócił uwagę, z Funduszu Rekompensacyjnego wypłacane są rekompensaty za mienie zabużańskie, z Funduszu Reprywatyzacji natomiast - odszkodowania przyznane w wyniku postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej, w wypadkach, gdy mienie przejęte zostało z naruszeniem ówcześnie obowiązującego prawa lub bez podstawy prawnej.

Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli S. Jarosz nawiązał w swoim wystąpieniu do przeprowadzonej przez NIK kontroli procesu reprywatyzacji w latach 1990-2006. Jej wyniki wskazywały m.in. na brak całościowego uregulowania reprywatyzacji i nierozpoznaną skalę tego zjawiska, a także na utrudnione dochodzenie roszczeń oraz rozpatrywanie zgłaszanych wniosków reprywatyzacyjnych z naruszeniem kodeksu postępowania administracyjnego, przede wszystkim przez nieprzestrzeganie terminów.

Wiceminister infrastruktury P. Styczeń powiedział, że rola jego resortu sprowadza się przede wszystkim do weryfikowania składanych wniosków rewindykacyjnych. Jak podkreślił, postępowanie w sprawach o rekompensatę musi być oparte na precyzyjnej procedurze i dokładnej analizie historii nieruchomości, podczas gdy stan dokumentów jest często wysoce ułomny i nie wystarczają one do podjęcia ostatecznej decyzji administracyjnej.

Wiceminister finansów M. Grabowski omówił problemy związane z finansowaniem rekompensat i podkreślił, że kwestii przedwojennych obligacji nie należy wiązać z procesem reprywatyzacji. W wypadku obligacji często brak realnych właścicieli lub ich spadkobierców, same obligacje natomiast zostały częściowo zniszczone w czasie wojny.

W dyskusji udział wzięli: senatorowie Henryk Woźniak, Paweł Klimowicz, Jan Rulewski i Kazimierz Kleina, prezes Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego J. Mańkowski, Jerzy Seifert, prezes Stowarzyszenia Przemysłowców Polskich A. Fedon, przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego Stanisław Ziomecki, przewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Rewindykacyjnych M. Szyprowski, prezes Stowarzyszenia Posiadaczy Przedwojennych Obligacji Wierzycieli Skarbu Państwa T. Górniak, wiceministrowie M. Grabowski i A. Leszkiewicz, prezes Agencji Nieruchomości Rolnych T. Nawrocki.

Senatorowie interesowali się m.in. reprywatyzacją w państwach bloku postsowieckiego. Pytano o przyczyny zwłoki w rozwiązaniu tego problemu w Polsce. Nawiązywano do kwestii uwzględnienia nie tylko wierzytelności, ale też zadłużenia obywateli wobec państwa, a także regulacji dotyczących zwrotu odebranych dóbr kościelnych.

Obecni na posiedzeniu poszkodowani właściciele wskazywali na całkowicie bezzasadne, ich zdaniem, przejęcie własności w czasach poprzedniego ustroju. W ich opinii, praktycznie brak możliwości dochodzenia roszczeń. Świadczy to o nierównym traktowaniu obywateli i niedotrzymywaniu gwarancji przez państwo. Wskazywali także na sztucznie zawyżone, ich zdaniem, szacunki dotyczące reprywatyzacji, utrudnianie zwrotu majątków, nawet gdy zostały one odebrane niezgodnie z obowiązującymi w czasach poprzedniego ustroju przepisami, na niszczejące i niezagospodarowane nieruchomości, będące aktualnie w posiadaniu Skarbu Państwa.

Jak wyjaśniał wiceminister A. Leszkiewicz, restytucja mienia jest zagadnieniem bardzo skomplikowanym ze względu na zróżnicowany stan takiego majątku, a także dlatego, że zabrane mienie znajduje się obecnie na podstawie różnych regulacji w dyspozycji różnych podmiotów.

Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych T. Nawrocki zaprezentował natomiast dane dotyczące zwróconego mienia, a także informację na temat wniosków zawierających zastrzeżenia reprywatyzacyjne.

Podsumowując debatę, senator K. Kleina wyraził nadzieję, że mimo iż nie jest obecnie możliwe naprawienie wszystkich krzywd, wnioski z niej przydadzą się w pracach legislacyjnych związanych z problematyką reprywatyzacyjną i w senackich pracach nad petycjami, a w konsekwencji przyczynią się do uchwalenia w najbliższej przyszłości satysfakcjonujących regulacji prawnych.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przyjęła opinię w sprawie opublikowanej przez Komisję Europejską Zielonej Księgi "Polityka badania sprawozdań finansowych: lekcje wyciągnięte z kryzysu" - sygnatura Komisji Europejskiej KOM(2010)561.

Jak poinformował przewodniczący komisji senator Kazimierz Kleina, na podstawie dyskusji przeprowadzonej podczas posiedzenia 2 listopada 2020 r. na temat unijnego dokumentu sporządzono projekt opinii Komisji Budżetu i Finansów Publicznych w tej sprawie.

W związku z brakiem uwag do projektu komisja w głosowaniu przyjęła zaproponowany tekst opinii.

W przyjętej opinii komisja z zadowoleniem przyjęła propozycje Komisji Europejskiej dotyczące rewizji zasad odnoszących się do badania sprawozdań finansowych. Jak stwierdzono, Zielona Księga jest kompleksowym dokumentem, który podnosi kilka istotnych problemów.

W opinii Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, zasadne jest wprowadzenie zmian w zakresie regulacji dotyczących biegłych rewidentów i firm audytorskich. W celu ograniczenia ryzyka braku niezależności należy wprowadzić obowiązek rotacji firm audytorskich, a nie jedynie kluczowych biegłych rewidentów, jak to ma miejsce w obecnym porządku prawnym (wyjątkiem są zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, na których ciąży obowiązek rotacji firm audytorskich conajmniej raz na 5 lat).

Zdaniem komisji, zasady, jakie obowiązują zakłady ubezpieczeń i reasekuracji, powinny obowiązywać pozostałe jednostki zainteresowania publicznego, ponieważ przyjęcie dopiero takiego rozwiązania zapewni najwyższą jakość świadczonych usług przez biegłych rewidentów, a w szczególności badania przez nich sprawozdań finansowych.

Zmiana firmy audytorskiej, a nie tylko kluczowego biegłego rewidenta, w sposób znaczący ograniczy ryzyko popełnienia błędu przez biegłego rewidenta wynikające z rutynowego podejścia do badania jednostki zainteresowania publicznego, co jednocześnie pozytywnie wpłynie na jakość badanych sprawozdań finansowych. Ponadto należy zaznaczyć, że obowiązek zmiany firmy audytorskiej spowoduje rozszerzenie kręgu firm audytorskich badających jednostki zainteresowania publicznego, co z kolei może ograniczyć ryzyko systemowe podnoszone przez KE w Zielonej Księdze.

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywali Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2009 roku.

Sprawozdanie przedstawił prezes Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych Ryszard Krawczyk. W swoim wystąpieniu omówił najważniejsze ubiegłoroczne wydatki samorządów: na wynagrodzenia, inwestycyjne, a także dochody własne. Prezes mówił także o realizacji funkcji kontrolnych regionalnych izb obrachunkowych, ich działalności nadzorczej i opiniodawczej. Mówiąc o działalności jednostek samorządu terytorialnego i ich budżetach, zwrócił m.in. uwagę na zmniejszanie się liczby jednostek o dobrej kondycji finansowej, a zwiększanie tych z dużym wskaźnikiem zadłużenia.

W trakcie dyskusji senator Władysław Ortyl interesował się spójnością orzekania w poszczególnych izbach obrachunkowych, a także zagrożeniami dotyczącymi przyszłych budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Jak wyjaśniał prezes R. Krawczyk, trudno mówić o pełnej spójności orzekania, ponieważ nie ma jednolitej interpretacji przepisów prawnych ze względu na ich niejednoznaczność. Odnosząc się do ewentualnych zagrożeń dla budżetów samorządowych, stwierdził, że nie jest możliwa długoletnia prognoza finansowa.

Senator Janusz Sepioł pytał o zagrożenia dla samorządów spowodowane powoływaniem zarządów komisarycznych po wprowadzeniu nowych zasad z ustawy o finansach publicznych po 2013 r. Senator zwrócił uwagę na drastyczne pogorszenie sytuacji finansowej województw, których dochody oparte są na jednym podatku CIT.

Senator Stanisław Jurcewicz poruszył natomiast kwestię oddłużenia szpitali.

Obecny na posiedzeniu przedstawiciel Związku Powiatów Polskich Marek Wójcik pytał o zadłużenie powiatów, a także o działalność leczniczą i przekształcenia szpitali.

Do poruszonych kwestii odniosła się wicedyrektor Departamentu Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów Marianna Borowska, która omówiła także sytuację finansową samorządów w 2010 r.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Gospodarki Narodowej rozpatrzono "Informację o realizacji Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 w roku 2009".

Gośćmi komisji byli: podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Maciej Jankowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego Waldemar Sługocki, przedstawiciele resortu finansów i Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Rozpatrywaną informację omówił wiceminister rozwoju regionalnego W. Sługocki. Jak przypomniał, dokument przedstawiony Senatowi stanowi wykonanie art. 12a ust. 6 ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Poinformował, że nastąpiła okresowa aktualizacja strategii, która obejmuje lata 2011-2020. Wynika to z konieczności szerszego spojrzenia na działania rozwojowe, a także z prac nad długookresową strategią rozwoju kraju do roku 2030 oraz koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju. W swoim wystąpieniu wiceminister omówił rządowe propozycje o charakterze systemowym, a następnie przedstawił działania podejmowane w 2009 r. w celu realizacji strategii rozwoju kraju w ramach głównych dokumentów strategicznych. Chodzi m.in. o wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, poprawę infrastruktury technicznej i społecznej, wzrost zatrudnienia, a także rozwój obszarów wiejskich.

W trakcie dyskusji senator Jan Wyrowiński pytał przedstawicieli rządu o realizację strategii i środki na jej realizację. Mowa była także o pakiecie strategii horyzontalnej, m.in. rozwoju transportu i struktury mieszkaniowej. Senator Władysław Ortyl zwrócił uwagę na brak analizy priorytetu 6, dotyczącego rozwoju regionalnego i podniesienia spójności terytorialnej. Pytał również o najważniejsze inwestycje drogowe, m.in. o planowaną drogę S 19.

Do tej kwestii odniósł się wiceminister infrastruktury M. Jankowski, który poinformował o budowie szlaku komunikacyjnego Via Karpatia - inwestycji europejskiej, budowanej we współudziale państw Grupy Wyszehradzkiej, w której mieści się droga S 19.

Do uwag senatora W. Ortyla odniósł także wiceminister W. Sługocki, który wyjaśnił m.in. powody braku niektórych danych statystycznych. Przedstawił również wewnętrzny potencjał finansowy w obecnej perspektywie.

Senator J. Wyrowiński interesował się priorytetem 1, dotyczącym wzrostu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki w kontekście raportu Banku Światowego. Zdaniem senatora, w dokumencie nie ma konkretnych wskaźników, takich jak: czas uzyskania pozwolenia na budowę czy dostęp do sieci energetycznej. Brakuje również przeglądu analiz światowych i opinii o postrzeganiu Polski na świecie.

Komisja Spraw Zagranicznych (posiedzenie zamknięte)

Senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych spotkali się z ambasadorem nadzwyczajnym i pełnomocnym, stałym przedstawicielem RP przy Biurze Narodów Zjednoczonych w Genewie Remigiuszem Henczelem, a także z kandydatem na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego RP w Republice Korei Krzysztofem Majką.

Posiedzenie maiło charakter zamknięty ze względu na informacje chronione ustawą z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

Na swym posiedzeniu Komisja Gospodarki Narodowej kontynuowała rozpatrywanie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla - COM(2010)372.

Jak przypomniał przewodniczący komisji senator Jan Wyrowiński, komisja zajmowała się już unijnym rozporządzeniem, a podjęcie decyzji w tej sprawie odłożono do czasu przyjęcia stanowiska przez rząd.

Założenia rozpatrywanego dokumentu i stanowisko rządu w tej sprawie omówiła podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska. Jak stwierdziła, proponowana regulacja zmierza do umożliwienia likwidacji nieefektywnych ekonomicznie kopalń węgla kamiennego, funkcjonujących obecnie w Unii Europejskiej. Projekt zakłada możliwość udzielania pomocy w dwóch wypadkach:

• na zamykanie przedsiębiorstw - poprzez finansowanie przez państwo bieżących strat produkcyjnych pod warunkiem, że działalność kopalni stanowi część planu zamknięcia do 1 października 2014 r.
• na pokrycie kosztów nadzwyczajnych - poprzez finansowanie przez państwo do końca 2026 r. kosztów na świadczenia socjalne: wypłatę emerytur i świadczeń pracownikom, którzy stracili pracę, a także uprawnionych do takich wypłat przed zamknięciem kopalni, kosztów typu technicznego, np. podziemnych prac zabezpieczających.

Jak zaznaczyła wiceminister gospodarki, nowy unijny akt prawny w przeciwieństwie do dotychczas obowiązującego nie przewiduje możliwości udzielania pomocy na inwestycje początkowe w górnictwie. Polski rząd pozytywnie ocenia utrzymanie regulacji prawnych umożliwiających udzielanie pomocy publicznej sektorowi górnictwa węgla kamiennego po 2010 r. Będzie zabiegał o umożliwienie udzielania pomocy na pokrycie kosztów nadzwyczajnych również po 2026 r. Postuluje też wprowadzenie możliwości współfinansowania inwestycji początkowych przez państwo.

Wiceminister J. Strzelec-Łobodzińska dodała, że w Polsce nie planuje się likwidacji kopalń, ponieważ wszystkie są rentowne. Zyski w sektorze w 2010 r. wyniosą około 1 mld zł.

W swoim koreferacie senator Tadeusz Gruszka podkreślił, że Polska nie może sobie pozwolić na zamykanie kopalń, przede wszystkim ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju. Wskazał na potrzebę podjęcia działań zapobiegających importowi węgla ze Wschodu. Senator nawiązał także do stanowiska górniczych związków zawodowych w sprawie przedłużenia obowiązywania rozwiązań ze "starego" rozporządzenia, szczególnie w części dotyczącej finansowania inwestycji początkowych.

Analityk Biura Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej Kancelarii Senatu Andrzej Wójtowicz przedstawił opinię merytoryczną w sprawie projektu rozporządzenia oraz nawiązał do wskazanych przez senatora T. Gruszkę działań antydumpingowych.

Przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej senator Jan Wyrowiński zaproponował przyjęcie negatywnej opinii na temat rozpatrywanego projektu rozporządzenia Rady. Zdaniem senatora, rozporządzenie nie uwzględnia zagadnień istotnych dla rozwoju sektora węgla kamiennego w Polsce, a także ważnych dla bezpieczeństwa energetycznego.

Ostatecznie komisja przyjęła opinię, w której nie popiera unijnego projektu rozporządzenia. Podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej przedstawi ją senator T. Gruszka.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Unii Europejskiej senatorowie zapoznali się z informacją rządu na temat propozycji rozwoju Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony jako priorytetu polskiej prezydencji w drugiej połowie 2011 r.

Problematykę unijnej Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony przedstawił wiceminister spraw zagranicznych Jacek Najder. Jak podkreślił, WPBiO jest sferą działalności jeszcze nie w pełni rozwiniętą. Zapewnił o jej transatlantyckim charakterze, opierającym się na partnerstwie i komplementarności UE i NATO. Jak mówił wiceminister, szczyt NATO w Lizbonie pokazał, że Sojusz nie ma obaw, iż współpraca z innymi organizacjami międzynarodowymi może go osłabić. Zdaniem wiceministra, NATO i UE dysponują innymi możliwościami, a wzmocnienie WPBiO odciążyłoby NATO np. w Afganistanie, gdzie misja sojuszu odpowiada i za działania bojowe, i za projekty odbudowy.

Nawiązując do WPBiO jako ewentualnego priorytetu polskiej prezydencji, wiceminister J. Najder przypomniał, że w tym kontekście należy pamiętać, iż nasze przewodnictwo będzie przebiegało w cieniu kryzysu finansowego, co zapewne skutkować będzie także jego tematyką i możliwościami.

Stanowisko Ministerstwa Obrony Narodowej, zaprezentowane przez wiceministra Zbigniewa Włosowicza, nawiązywało m.in. do obaw Wielkiej Brytanii i nowych państw członkowskich przed dublowaniem działań NATO i podważaniem jego pozycji. Jak mówił wiceminister, Polska nie podziela już sceptycyzmu w sprawie WPBiO, a jej rozwój znajdzie się w obszarze strategicznych zainteresowań podczas polskiej prezydencji. Wiceminister obrony przypomniał również, że siły reagowania Unii Europejskiej - Grupy Bojowe UE - istnieją od 2006 r., ale dotychczas nie zostały użyte operacyjnie z powodów finansowych i organizacyjnych. Wskazywał na potrzebę rozwoju współpracy cywilno-wojskowej, a także na kierunki wzmocnienia grup bojowych, potwierdził też celowość przyszłego wykorzystania grup do realizacji zadań związanych z sytuacjami nadzwyczajnymi. Dlatego - jak mówił - Polska zabiega o zwiększenie zdolności niemiecko-francusko-polskiej grupy bojowej o komponenty: lotniczy i morski oraz o zdolności cywilne, potrzebne do likwidacji skutków sytuacji kryzysowych.

W trakcie dyskusji senator Maciej Klima interesował się ekonomicznymi uwarunkowaniami rozwoju WPBiO w związku z decyzjami podjętymi przez NATO w Lizbonie, możliwościami dublowania struktur NATO w UE, a także różnicami w politycznej ocenie wydarzeń ze sfery bezpieczeństwa międzynarodowego przez niektóre państwa UE. Senator Janusz Rachoń pytał o wojskowe zdolności UE w kontekście unijnej działalności podczas kryzysu bałkańskiego. Szansami powstania systemu PESCO interesował się senator Edmund Wittbrodt. Senator Stanisław Iwan pytał natomiast o struktury dowodzenia w UE

Odpowiadając na pytania senatorów, wiceministrowie J. Najder i Z. Włosowicz zwracali uwagę na dynamikę sytuacji, która towarzyszy rozwojowi Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Wiceminister obrony narodowej wskazywał m.in. obszary, których zaistnienie jest uzależnione od silnej woli politycznej. Jak podkreślał wiceminister spraw zagranicznych, zaangażowanie zarówno UE, jak i NATO powinno być solidarne.

Podsumowując dyskusję, przewodniczący Komisji Spraw Unii Europejskiej senator Edmund Wittbrodt stwierdził, że rozpoczęła ona senacką debatę na temat rozwoju Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senatorowie zapoznali się z informacją Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na temat rezultatów spotkania Okrągłego Stołu poświęconego realizacji zapisów polsko-niemieckiego Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 1991 r. oraz omówieniu sytuacji mniejszości niemieckiej w Polsce i obywateli niemieckich polskiego pochodzenia w Niemczech. Informację przedstawił sekretarz stanu w tym resorcie Tomasz Siemoniak. Na wstępie wyjaśnił, w jaki sposób doszło do podjęcia rozmów polsko-niemieckiego Okrągłego Stołu. Podczas pierwszego spotkania, które odbyło się w Berlinie w lutym 2010 r., zdefiniowano najważniejsze problemy, z jakimi borykają się środowiska polonijne w Niemczech. Kolejne spotkanie miało miejsce 3 listopada 2010 r. w Warszawie i wzięli w nim udział przedstawiciele rządów Polski i Niemiec, a także reprezentanci Polonii i Polaków w Niemczech oraz mniejszości niemieckiej w Polsce. Efektem rozmów Okrągłego Stołu było utworzenie trzech grup zadaniowych, których celem jest uzgodnienie pożądanych rozwiązań w ramach następujących obszarów tematycznych:

• zagadnienia prawno-historyczne, kultura pamięci,
• nauka i wspieranie języka,
• działania wspierające.

Jak wyjaśnił wiceminister T. Siemoniak, oczekuje się, że dialog pozwoli wypracować konkretne i praktyczne rozwiązania w zakresie wspierania Polaków w Niemczech jeszcze przed planowanymi w czerwcu 2011 r. obchodami 20-lecia podpisania traktatu polsko-niemieckiego. Jednocześnie zwrócił uwagę, że jubileuszowe uroczystości nie będą nie oznaczały zamknięcia prac grup zadaniowych. Poinformował także, że kolejna runda rozmów Okrągłego Stołu odbędzie się w lutym 2011 r. w Berlinie.

W trakcie dyskusji senator Dorota Arciszewska-Mielewczyk wyraziła zadowolenie, że podczas Okrągłego Stołu nie została ostatecznie podpisana planowana wcześniej wspólna deklaracja. W opinii senator, jej zapisy nie uwzględniają postulatów i oczekiwań Polonii w Niemczech.

Jak wyjaśnił wiceminister T. Siemoniak, deklaracja nie została podpisana, ponieważ nie udało się wypracować projektu satysfakcjonującego wszystkie strony, a podczas spotkania skoncentrowano się przede wszystkim na intensywnej pracy grup zadaniowych.

Następnie Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą przystąpiła do rozpatrzenia wniosków o zlecenie zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą. O wysokości środków pozostających w dyspozycji Kancelarii Senatu na zadania inwestycyjne w 2010 r. poinformował senatorów dyrektor senackiego biura polonijnego Artur Kozłowski. Przedstawił również opinię dotyczącą wniosków o charakterze programowym i inwestycyjnym skierowanych po terminie do Kancelarii Senatu. Następnie głos zabrała p.o. dyrektora Biura Zarządu Krajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Iwona Borowska-Popławska, która zaprezentowała i uzasadniła złożone wnioski.

W głosowaniu Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą jednomyślnie poparła opinię Kancelarii Senatu dotyczącą omawianych wniosków.

Podczas obrad senatorowie zapoznali się także z informacją Zarządu Polskiego Radia na temat produkcji i emisji programów skierowanych do Polaków na Wschodzie.

Przystępując do tego punktu, przewodniczący senator Andrzej Person poinformował o docierających do komisji sygnałach dotyczących ograniczania emisji programów dla Polaków na Wschodzie. Następnie zwrócił się do obecnych na posiedzeniu członków Zarządu Polskiego Radia o przedstawienie wyjaśnień w tej sprawie.

W odpowiedzi prezes Polskiego Radia SA Jarosław Hasiński, członek Zarządu Władysław Bogdanowski i dyrektor Polskiego Radia dla Zagranicy Marek Cajzner omówili bieżącą sytuację związaną z emisją programów skierowanych do Polaków na Wschodzie. Jak wyjaśnili, pojawiające się problemy wynikają przede wszystkim z podjętej przez zarząd weryfikacji opłat za emisję, jak również z analizy zapisów umowy zawartej z pośrednikiem - agencją medialną. W rezultacie okazało się, że ceny emisji programów na Wschód znacznie przekraczają ceny rynkowe. Ponadto ze względu na ogólnikowe i niekorzystne zapisy umów zawartych z pośrednikiem pojawiły się problemy nadzoru i prawidłowości realizacji umów. Obecnie negocjowane są umowy z innymi pośrednikami na Wschodzie i dlatego w niektórych rejonach możliwe jest czasowe zaprzestanie nadawania audycji. Przedstawiciele Zarządu Polskiego Radia argumentowali, że te działania podejmowane są w trosce o prawidłowe wydatkowanie środków publicznych.

Na zakończenie dyrektor M. Cajzner przedstawił skład i rolę nowo powołanej Rady Konsultacyjnej Radia dla Zagranicy, do której marszałek Bogdan Borusewicz delegował senator Marię Pańczyk-Pozdziej.

W trakcie dyskusji senator Łukasz Abgarowicz wyraził zaniepokojenie w związku z ograniczaniem emisji audycji Polskiego Radia na Wschodzie. Jako przykład podał Dyneburg na Łotwie, do którego od roku nie docierają polskie programy. Nawiązał również do opracowywanej przez Polskie Radio "Strategii na rok 2011", w której planowane jest ograniczenie audycji skierowanych do Polaków na Wschodzie do jednej godziny. Jak podkreślił senator, dla komisji najważniejszą kwestią jest emisja programów dla Polaków na Białorusi - jej rozwijanie, a nie ograniczanie.

Senator M. Pańczyk-Pozdziej sugerowała nawiązanie współpracy z radiofonią publiczną w krajach na Wschodzie, co mogłoby zapewnić lepszą emisję programów dla Polaków.

Senator Bronisław Korfanty pytał natomiast, kiedy będzie możliwe przywrócenie emisji na Łotwie i Ukrainie.

W odpowiedzi przedstawiciele Polskiego Radia poinformowali, że wznowienie audycji planowane jest po wynegocjowaniu nowych umów z pośrednikami.

Tematem posiedzenia Komisji Środowiska były Żuławy Wiślane - unikatowe środowisko wodno-rolnicze.

Podczas obrad stan i funkcjonowanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej Żuław, ich układ melioracyjny i polderowy, a także warunki wodne omówił dyrektor Żuławskiego Ośrodka Badawczego w Elblągu dr inż. Tadeusz Liziński. Zwrócił uwagę, że Żuławy są kształtowane przez opady i sieć melioracyjną odprowadzającą wodę drogą naturalną. Na Żuławach Niskich sieć melioracyjna łączy się z pompowniami odwadniającymi i istnieją tu możliwości wykorzystania ich również do nawodnień za pomocą śluz wałowych.

Od 1960 r. na Żuławach zaszły zmiany, przede wszystkim w sieci melioracyjnej. Wpłynęło to na wiele przyrodniczo-rolniczych cech tego regionu, w szczególności zaś na właściwości fizyczno-wodne gleb. Te przeobrażenia uwzględniono podczas ostatniej regionalizacji Żuław, przeprowadzonej na podstawie analizy naturalnych czynników siedlisk: geomorfologicznych, glebowych, klimatycznych i wodnych. Delta Wisły wraz z przyległymi formami przyrodniczymi (mierzeje, wysoczyzny, Zalew Wiślany, Zatoka Gdańska) i ujściowymi odcinkami Wisły do morza jest jednym z najważniejszych węzłów ekologicznych tej części Europy. Znaczenie tego węzła podnosi dolina Wisły, która na całej swojej długości spełnia funkcję korytarza ekologicznego o znaczeniu międzynarodowym. Ważnym atutem są liczne formy ochrony przyrody i krajobrazu ustanowione na obszarze Żuław i terenach przyległych.

Następnie pełnomocnik dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku ds. projektu "Żuławy" Piotr Kowalski omówił założenia projektu "Pętla Żuławska - rozwój turystyki wodnej". Projekt zmierza przede wszystkim do rewitalizacji żeglugi śródlądowej i rozwoju drogi wodnej E70, ściśle związanych z kwestią bezpieczeństwa powodziowego terenów sąsiadujących z drogami wodnymi. Naczelnym celem tego programu jest wzmocnienie rozwoju gospodarczego regionu poprzez zagospodarowanie turystyczne dróg wodnych Delty Wisły i Zalewu Wiślanego. Chodzi o rozwój dróg wodnych tego obszaru i ich turystyczne wykorzystanie. Ma to zostać osiągnięte dzięki budowie, rozbudowie i modernizacji infrastruktury turystycznej w zakresie budownictwa wodnego, a także poprzez poprawę żeglowności i bezpieczeństwa szlaków wodnych. Dzięki temu mają się zwiększyć ruch turystycznego na obszarze Delty Wisły i Zalewu Wiślanego, bezpieczeństwo na szlakach wodnych, ma także nastąpić aktywizacja gospodarcza regionu oraz poprawa czystości wód i środowiska przyrodniczego.

Podczas dyskusji zwracano uwagę na bogatą strukturę przyrodniczą Żuław - liczne rezerwaty, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu czy obszary Natura 2000. Zarówno T. Liziński, jak i P. Kowalski podkreślali, że ta niezwykle delikatna struktura unikatowego regionu Żuław będzie zagrożona, jeżeli zabraknie środków na odpowiednie zapewnienie pracy urządzeń. Taka sytuacja może mieć miejsce w 2011 r., ponieważ projektowane dla tego obszaru środki budżetowe nie wystarczą nawet na zaspokojenie podstawowych potrzeb.

Senatorowie reprezentujący region pomorski i warmińsko-mazurski, Andrzej Grzyb i Stanisław Gorczyca przekazali prośby marszałków tych województw o zwiększenie środków budżetowych dla tego regionu i zaproponowali, by Komisja Środowiska przyjęła stanowisko w tej sprawie. Senatorowie zaakceptowali tę propozycję i postanowili przyjąć stanowisko po przygotowaniu projektu, na następnym posiedzeniu komisji.

Senatorowie z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznali się z informacją dotyczącą komunikatu Komisji Europejskiej na temat rozwoju wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej do 2020 r., a także ze stanowiskiem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie tego komunikatu.

W obradach komisji wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi - podsekretarz stanu Artur Ławniczak, radca ministra Zofia Krzyżanowska i zastępca dyrektora w Departamencie Unii Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej Waldemar Guba. Obecni byli także reprezentanci branżowych i zawodowych związków rolniczych, m.in. Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych, Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych, Stowarzyszenia Rzeźników i Wędliniarzy RP, Związku Polskich Przetwórców Mleka, Federacji Związków Pracodawców-Dzierżawców i Właścicieli, Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego, a także dyrektor Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA Ryszard Pazura.

Komunikat Komisji Europejskiej, dotyczący przyszłości wspólnej polityki rolnej, omówiła Z. Krzyżanowska, radca ministra rolnictwa, która przedstawiła także rządowe stanowisko w tej sprawie. Jak poinformowała, rozpoczął się właśnie proces konsultacji, który potrwa do wiosny przyszłego roku i umożliwi KE przygotowanie propozycji legislacyjnych do połowy 2011 r. Zakłada się, że zreformowana WPR powinna wejść w życie 1 stycznia 2014 r. Jak mówiła przedstawicielka resortu rolnictwa, komunikat przekazany przez unijnego komisarza ds. rolnictwa Daciana Ciolosa rozpoczyna dopiero debatę na temat wspólnej polityki rolnej. "W naszej ocenie, ma on wiele nieprecyzyjnych zapisów, których nie można jednoznacznie odczytać" - powiedziała Z. Krzyżanowska.

W swoim komunikacie Komisja Europejska oczekuje, że przyszła WPR będzie "bardziej ekologiczna, sprawiedliwsza, wydajniejsza i skuteczniejsza". W dokumencie proponuje się trzy warianty przyszłej polityki rolnej. Pierwszy zachowuje obecny stan z niewielkimi modyfikacjami. Drugi zakłada dążenie do wyrównania dopłat bezpośrednich i poprawienie instrumentów rynkowych. Trzeci przewiduje wycofywanie się z dopłat do ziemi, a w zamian zapewnienie "ograniczonych" płatności, przeznaczonych na ochronę dóbr publicznych (ochrona środowiska), oraz dopłat z tytułu gospodarowania na terenach niekorzystnych rolniczo. Proponuje się też zniesienie wszystkich instrumentów interwencji rynkowych (np. dopłat do eksportu produktów poza UE). We wszystkich trzech opcjach KE przewiduje zachowanie obecnego systemu, składającego się z dwóch filarów: pierwszy objąłby płatności bezpośrednie i środki rynkowe, z regułami wyraźnie określonymi na szczeblu UE, na drugi filar składają się instrumenty zapewniające państwom członkowskim elastyczność poprzez podejście oparte na wieloletnim programowaniu i zawieraniu kontraktów z rolnikami. Kolejnym wspólnym elementem wszystkich trzech propozycji jest założenie, że przyszły system płatności bezpośrednich nie może się opierać na historycznych okresach odniesienia, powinien zostać powiązany z obiektywnymi kryteriami. Wydaje się, że opcja druga ma największe szanse na zdobycie poparcia większości państw członkowskich. Daje też największe możliwości realizacji celów, przewidzianych w stanowisku polskiego rządu w sprawie WPR po 2013 r.

Jak mówiła Z. Krzyżanowska, Polska opowiada się za ambitną reformą WPR i za utrzymaniem co najmniej obecnego budżetu wspólnotowego WPR. Za silnym budżetem przemawia rozszerzenie zakresu celów WPR o nowe wspólnotowe wyzwania przy zachowaniu większości dotychczas realizowanych zadań, a także znaczenie solidarności finansowej dla sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku. Konieczne jest utrzymanie wspólnotowego finansowania pierwszego filaru, a także ograniczenie zakresu współfinansowania krajowego działań drugiego filaru. Jednym z kluczowych elementów reformy WPR powinno być jej uproszczenie. Koszty administracyjne po stronie instytucji wspólnotowych i krajowych, ale przede wszystkim po stronie rolników muszą być znacznie ograniczone. Konieczna jest zmiana kryteriów alokacji środków między państwa członkowskie w ramach pierwszego filara. Należy odejść od obecnych kryteriów, powiązanych z historyczną produkcją, i zastąpić je kryteriami obiektywnymi, powiązanymi z aktualnymi celami WPR. Zdaniem rządu polskiego, trzeba poważnie, a nie tylko postulatywnie, rozważyć wzmocnienie finansowe drugiego filara w całej UE-27 poprzez ustalenie stałych proporcji dla wszystkich państw UE w podziale środków WPR między pierwszy i drugi filar. Proporcje te zamiast 80:20 powinny wynosić np. 60:40. Zdaniem rządu, przeważająca część rodzinnych gospodarstw rolnych w UE będzie mieć także w przyszłości trudności z osiągnięciem stanu ekonomicznego zapewniającego wystarczający dochód z produkcji rolnej. Jednocześnie gospodarstwa te będą wciąż pełnić istotną funkcję w realizacji wielu wspólnotowych zadań publicznych gospodarki rolnej. Dążenie do skutecznego i efektywnego wspierania dochodów gospodarstw najsilniej dotkniętych tym problemem powinno być jednym z celów płatności bezpośrednich przy jednoczesnym wsparciu restrukturyzacji małych gospodarstw w ramach działań drugiego filara WPR. W szczególności należy stworzyć nowy instrument finansowy, dający szansę właścicielom najmniejszych gospodarstw na pozyskiwanie dochodów z działalności pozarolniczej i wygaszanie działalności rolniczej poprzez trwałe przekazywanie zasobów produkcyjnych na rzecz gospodarstw rozwojowych.

W trakcie dyskusji sygnalizowano, że należy dążyć do lepszej koordynacji między WPR a innymi politykami UE, w tym polityką spójności w zakresie, w jakim pozwoli to na poprawę skuteczności, efektywności, ale także na uproszczenie systemów wdrożeniowych. Taka koordynacja nie może jednak zaburzyć wewnętrznej integralności WPR, dlatego konieczne jest pozostawienie całości działań obecnego drugiego filaru w ramach WPR i zwrócenie uwagi na potencjał w zakresie rozwoju obszarów wiejskich.

Wskazywano, że komunikat jest nieprecyzyjny, nieścisły, nie odnosi się w ogóle do kwestii budżetu Wspólnej Polityki Rolnej. Koncentruje się na pokazaniu filozofii zmian, kierunku przemian, które wskazują na dalsze okresy przejściowe w dochodzeniu do równych warunków wsparcia. Wskazywano, że to filozofia i kontynuacji, i zmian, bardziej jednak kontynuacji niż zmian. Takie podejście wynika z uwarunkowań zewnętrznych, m.in. kryzysu gospodarczego, braku budżetu na 2011 r. czy zapowiedzi płatników netto o ograniczeniu budżetu Unii na lata 2014-2020. Podnoszono, że produkcja rolna jest specyficzna i zależy m.in. od warunków klimatycznych. Dlatego, w opinii dyskutantów, należy zachować różne formy wsparcia i instrumenty interwencji na rynkach rolnych. Przyszłość WPR wymaga pozostawienia krajom elastyczności, aby wspierać także specyficzne sektory, często marginalne. Nie jest to sprzeczne z ujednoliceniem i uproszczeniem, które dotyczą wspólnych sektorów, ważnych dla wszystkich państw członkowskich. Innego podejścia wymagają małe gospodarstwa, które pełnią funkcję socjalną i wykorzystują nadmiar siły roboczej. Te gospodarstwa wypełniają szereg funkcji publicznych i powinny otrzymać wsparcie.

Zdaniem zabierających głos w dyskusji, w komunikacie w zbyt małym stopniu uwzględniono uwarunkowania wynikające z negocjacji handlowych na szczeblu WTO czy z ustaleń bilateralnych. Podnoszono również, że przyszła wspólna polityka rolna powinna zachować skuteczny system interwencji rynkowej. To niezbędny element skutecznego przeciwdziałania negatywnym skutkom kryzysów gospodarczych, będących wynikiem m.in. otwierania się rynku wspólnotowego na konkurencję zewnętrzną i rosnącej niestabilności międzynarodowych rynków rolnych. Zwracano uwagę, że znaczenie instrumentów zarządzania rynkami może wzrosnąć w wyniku dalszej liberalizacji dostępu do rynku i jednoczesnej presji na zmniejszenie wsparcia bezpośredniego. Nie można w takiej sytuacji wykluczyć rozszerzenia zasięgu tych instrumentów, czy nawet powrotu do instrumentów już zlikwidowanych. Wskazywano również, że stanowisko powinno być silne, konsultowane ze związkami i organizacjami rolniczymi oraz przedstawicielami Grupy Wyszehradzkiej i Trójkąta Weimarskiego.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Unii Europejskiej zaprezentowano Roczny Raport Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z wykonania budżetu Unii Europejskiej w 2009 r. Sprawozdanie przedstawił członek ETO Augustyn Kubik.

Unijny budżet przyjmowany jest corocznie przez Radę i Parlament Europejski. Za jego wykonanie odpowiedzialność ponosi Komisja Europejska, współpracująca z państwami członkowskimi. Z wykonania budżetu sporządza co roku raport Europejski Trybunał Obrachunkowy. Zawiera on opinię na temat kompletności i prawidłowości sprawozdania finansowego UE, a także ocenę, czy dochodami i wydatkami zarządzano zgodnie ze zobowiązaniami umownymi i prawnymi.

ETO jest instytucją Unii Europejskiej, ustanowioną na mocy Traktatu UE w celu sprawowania kontroli nad finansami unijnymi. Wyniki przeprowadzonych kontroli przedstawiane są władzom politycznym UE - Parlamentowi i Radzie - w sprawozdaniu rocznym trybunału.

W omawianym raporcie znalazły się następujące wnioski: sprawozdanie rzetelnie przedstawia sytuację finansową, wyniki działalności, a także przepływy pieniężne; w płatnościach realizowanych w ramach budżetu nadal występuje istotny poziom błędu; według szacunków trybunału najbardziej prawdopodobny poziom błędu w wydatkach na rzecz spójności był znacznie niższy niż w latach ubiegłych, a w odniesieniu do budżetu jako całości trybunał ocenia, że w ostatnich latach poziom błędu obniżył się; Komisja Europejska poprawiła jakość informacji na temat odzyskiwania nienależnie wypłaconych kwot oraz innych korekt. Informacje te nie są jednak w pełni rzetelne. Nie jest możliwe porównanie w miarodajny sposób danych przekazanych przez Komisję na temat korekt finansowych z oszacowanym przez trybunał poziomem błędu.

Wnioski zawarte w raporcie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczącym wykonania budżetu UE za rok 2009 potwierdzają wydaną na początku 2010 r. opinię trybunału na temat najważniejszych rodzajów ryzyka oraz wyzwań związanych z poprawą zarządzania finansami Unii Europejskiej. Zdaniem trybunału, by poprawić jakość wydatkowania funduszy, należy uprościć ramy prawne, a także wprowadzić bardziej efektywne kosztowo systemy kontroli w celu obniżenia ryzyka błędu.

Kontrole wiarygodności rozliczeń UE prowadzone są przez trybunał zgodnie z międzynarodowymi standardami. By uzyskać pewność, czy płatności są zgodne z ramami prawnymi, trybunał opiera się na wynikach własnych badań systemów nadzoru i kontroli, a także na wynikach badania próby samych transakcji. W większości wypadków trybunał prowadzi kontrole wybranych transakcji aż do poziomu beneficjentów końcowych, włącznie z kontrolami na miejscu.

Trybunał określa częstotliwość występowania błędów, podając dla badanej próby odsetek transakcji, w których one wystąpiły. Wskazuje to na prawdopodobny stopień rozpowszechnienia błędów w danej grupie polityk. Trybunał szacuje ogólny wpływ błędów kwantyfikowalnych na finanse UE na podstawie obliczeń uwzględniających dane statystyczne i prawdopodobny poziom błędu. Błędy mogą wynikać z nieprawidłowego stosowania lub niezrozumienia przepisów obowiązujących w programach wydatków UE.

Jeżeli trybunał ma podstawy, by podejrzewać, że miało miejsce nadużycie, zgłasza ten fakt Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), który odpowiada za przeprowadzenie dalszego dochodzenia. W wyniku przeprowadzonych kontroli trybunał zgłasza urzędowi średnio 3 wypadki nadużyć rocznie.

W trakcie dyskusji senatorowie poruszali m.in. kwestie dotyczące sposobu i narzędzi badawczych stosowanych przy opracowywaniu raportu, a także funkcjonowania systemu AJAX w kontekście dopłat bezpośrednich dla rolników. Senatorowie zwracali uwagę na zbyt rozbudowany i skomplikowany, ich zdaniem, system funkcjonowania UE, a także na nadmierną biurokrację. Wyrażano również zainteresowanie efektywnym wykorzystaniem wniosków wynikających z kontroli budżetu UE, a także poziomem wiarygodności informacji uzyskiwanych z państw członkowskich UE.

Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej rozpatrzono wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca 2010 r., dotyczący ustawy z 18 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (sygn. akt Kp 9/09).

Rozpatrywane orzeczenie omówił przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Marek Jarentowski. Jak wyjaśnił, trybunał stwierdził niezgodność art. 1 ustawy z o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi z art. 2 konstytucji. Orzeczono jednocześnie, że przepis ten jest nierozerwalnie związany z całą nowelizacji, czyli z tytułem ustawy i z art. 2 określającym termin jej wejścia w życie. To oznacza niekonstytucyjność całej ustawy. W efekcie działań ustawodawcy, polegających na uchwaleniu równolegle dwóch ustaw nowelizujących te same przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (tj. ustawy nowelizującej z 2008 r. oraz ustawy nowelizującej z 2009 r.), doszło do sytuacji, w której w systemie prawa pojawiły się przepisy pozbawione treści normatywnej (puste). W wyniku wejścia w życie pierwszej ustawy nowelizującej z 2008 r. okazało się bowiem, że przepisy ustawy nowelizującej z 2009 r. odnoszą się do przepisów uchylonych już wcześniej przez wspomnianą ustawę z 2008 r.

Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że zarzucane naruszenie zasady przyzwoitej legislacji ma w tej sprawie specyficzny charakter. Przy uchwalaniu zaskarżonych przepisów nie zostały bowiem naruszone normy określające procedurę legislacyjną, samym przepisom nie można również zarzucić wadliwości ich sformułowania. Niekonstytucyjny jest jednak efekt działań ustawodawcy w postaci ustawy bezprzedmiotowej, która zachowuje tylko zewnętrzne cechy aktu normatywnego. Ponieważ ustawa nowelizująca z 2008 r. weszła w życie, uchylając cały art. 23 oraz art. 46 ust. 4, a o to chodziło też w nowelizacji z 2009 r., nie ma luki w prawie i wykonanie wyroku nie jest celowe.

Przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Piotr Zientarski zaproponował, aby komisja nie wnosiła o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawie wykonania rozpatrzonego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. W wyniku głosowania wniosek przyjęto jednomyślnie.

Następnie przystąpiono do rozpatrzenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 19 października 2010 r. (K 35/09), dotyczącego ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich (sygn. akt K 35/09). Wyrok omówił przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego M. Jarentowski. Jak poinformował, trybunał orzekł, że art. 20 ust. 2 ustawy o RPO w zakresie, w jakim upoważnia marszałka Sejmu do nadania statutu Biuru Rzecznika Praw Obywatelskich, jest niezgodny z art. 93 ust. 1 i ust. 2 zdanie drugie oraz z art. 210 konstytucji. Przepis ten we wskazanym zakresie traci moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw, tj. 29 października 2011 r. W pozostałym zakresie trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność i zbędność wydania wyroku. Podstawą takiego rozstrzygnięcia było uznanie, że niezależność rzecznika praw obywatelskich ma zasadnicze znaczenie ustrojowe. Skoro rzecznik jest organem niezależnym, a na należyte wykonywanie obowiązków zasadniczy wpływ mają istnienie i właściwa organizacja fachowego zaplecza, należy uznać, że to właśnie sam rzecznik powinien dysponować szeroką swobodą w kształtowaniu struktury i trybu pracy podległych mu urzędników. Zdaniem trybunału, RPO nie jest w żadnym wypadku jednostką organizacyjnie podległą Sejmowi, ani jego marszałkowi. Skoro Sejm nie stoi na pozycji nadrzędnej wobec rzecznika, tym bardziej na pozycji takiej nie stoi organ wewnętrzny Sejmu - marszałek. Ponieważ między Sejmem i jego marszałkiem a rzecznikiem nie ma stosunku podległości, nie sposób uznać za zgodną z konstytucją sytuacji, w której akt prawa wewnętrznego - a takim jest zarządzenie - działa "na zewnątrz", obowiązując organ niepozostający w stosunku podległości. Mając to na uwadze, a także fakt, że wyrok nie został dotychczas wykonany, M. Jarentowski wskazał za celowe podjęcie inicjatywy ustawodawczej przez komisję w tej sprawie.

W celu wykonania wyroku zaproponowano, by w art. 20 ust. 2 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich nadać nowe brzmienie, w którym pomija się marszałka Sejmu. Jednocześnie, w ślad tej części uzasadnienia wyroku, która dotyczy niezależności organizacyjnej i funkcjonalnej rzecznika, zaproponowano, by jego zastępcy (ich liczba pozostaje bez zmian) byli powoływani i odwoływani samodzielnie przez rzecznika. Analogiczne zmiany należałoby wprowadzić także do ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka.

Po zapoznaniu się ze szczegółową informacją senackiego biura legislacyjnego przewodniczący komisji senator P. Zientarski przedstawił wniosek o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu wykonanie rozpatrzonego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. W wyniku głosowania Komisja Ustawodawcza jednomyślnie przyjęła przedstawiony wniosek (6 głosów za). Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad zaaprobowanym projektem ustawy upoważniono senatora P. Zientarskiego.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej przeprowadzono pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Omówiła go Katarzyna Konieczko, ekspert ds. legislacji w Biurze Legislacyjnym Kancelarii Senatu. Jak poinformowała, projekt realizuje postulaty Trybunału Konstytucyjnego, przedstawione w postanowieniu z 1 czerwca 2010 r. (sygn. akt S 1/10). Zmierza do zapewnienia spójności systemu prawa w zakresie zasad przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Zaproponowana nowelizacja polega na całkowitym wyeliminowaniu przesłanki objętej treścią art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. A. W ten sposób prawo do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne zyskają nie tylko zstępni opiekujący się jednym albo dwojgiem niepełnosprawnych małżonków, lecz również mąż czy żona, którzy nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo rezygnują z niej w celu sprawowania opieki nad swoim małżonkiem, pod warunkiem że legitymuje się on orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Obecny na posiedzeniu wiceminister pracy i polityki społecznej Michał Bucior, nie podważając zasadności projektu, zwrócił uwagę, że ustawa była projektowana na przyznawanie świadczeń opiekuńczych w wypadku wychowywania dzieci niepełnosprawnych, z wyjątkiem zasiłku pielęgnacyjnego przysługującego bez względu na wiek osoby niepełnosprawnej. Od wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2008 r. w sprawie P 27/07 stopniowo następowało poszerzenie katalogu osób uprawnionych do uzyskiwania świadczenia pielęgnacyjnego, początkowo o osoby inne niż rodzice osobom, następnie od 2010 r. o innych uprawnionych wobec zniesienia kryterium dochodowego. Wiceminister podkreślił, że w obowiązującej ustawie brak mechanizmów pozwalających na weryfikowanie prawidłowości przyznanych świadczeń pielęgnacyjnych, rosnącej liczby osób uprawnionych, co w sytuacji wejścia w życie projektowanej ustawy spowoduje znaczne obciążenie dla budżetu - rzędu ponad 0,5 mld zł. Wiceminister zwrócił się o wstrzymanie prac nad projektem, argumentując, że w resorcie trwają prace nad kompleksową nowelizacją przedmiotowej ustawy.

Przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Piotr Zientarski wskazał, że zawieszenie prac w Sejmie, a także czas niezbędny do przygotowania projektu rządowego wymusza sposób pracy nad inicjatywą senacką, czyli niezwłoczne przyjęcie projektu bez poprawek i skierowanie go do Sejmu w celu wspólnego rozpatrzenia z innymi projektami.

Przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senator Mieczysław Augustyn poinformował, że od chwili wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny korespondował z resortem pracy na temat możliwości przygotowania inicjatywy ustawodawczej z uwzględnieniem argumentów co do możliwości weryfikacji faktycznego wykonywania opieki oraz skutków finansowych wejścia ustawy w życie. Jak dodał, kierowana przez niego grupa robocza przygotowała zieloną księgę, zawierającą informacje o stanie opieki długoterminowej nad osobami niepełnosprawnymi wraz z rekomendacjami.

Senator Jan Rulewski podniósł, że wskazane byłoby wprowadzenie systemu ulg podatkowych tam, gdzie istnieje potrzeba finansowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi.

Iwonna Kulikowska, naczelnik Wydziału Polityki Społecznej w Departamencie Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów, zwróciła uwagę, że bez względu na datę wejścia w życie projektowanej ustawy nawet w perspektywie długoterminowej obowiązuje ograniczanie wydatków. Ze względu na wysokie koszty związane z omawianym zaopiniowała go zatem negatywnie.

W związku z tymi argumentami senator Łukasz Abgarowicz zgłosił wniosek o odrzucenie projektu ustawy. Wobec wyników głosowania (4 głosy za, 5 przeciw i 2 wstrzymujące się) został on odrzucony. Następnie przystąpiono do głosowania nad wnioskiem senatora P. Zientarskiego o przyjęcie ustawy bez poprawek. Ten wniosek również odrzucono w wyniku pierwszego głosowania (2 głosy za, 4 przeciw i 5 wstrzymujących się).

Przedstawicielka senackiego biura legislacyjnego zwróciła uwagę, że w tej sytuacji komisje nie przedstawiły stanowiska w sprawie rozpatrywanego w pierwszym czytaniu projektu ustawy. Wobec tego przewodniczący senator M. Augustyn zarządził reasumpcję głosowania. Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek został przyjęty 5 głosami, przy 4 głosach przeciw i 1 wstrzymującym się. Do przedstawienia sprawozdania połączonych komisji podczas drugiego czytania projektu wybrano senator Grażynę Sztark.

Podczas posiedzenia Komisji Regulaminowej Etyki i Spraw Senatorskich kontynuowano rozpatrywanie wniosku Prezydium Senatu z 3 listopada 2010 r., dotyczącego nieusprawiedliwionych nieobecności: senatora Krzysztofa Zaremby na dwóch posiedzeniach Senatu oraz na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego,  senatora Krzysztofa Majkowskiego na dwóch posiedzeniach Senatu i na dziewięciu posiedzeniach Komisji Ustawodawczej, a także senatorów: Jana Dobrzyńskiego, Witolda Idczaka, Macieja Klimy, Zdzisława Pupy, Sławomira Sadowskiego na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego.

Komisja kontynuowała rozpatrywanie wniosku w części dotyczącej nieusprawiedliwionych nieobecności senatorów K. Zaremby i K. Majkowskiego.

Podczas obrad wysłuchano senatora K. Majkowskiego. Po zapoznaniu się z przesłaną przez marszałka Senatu dokumentacją i w wyniku dyskusji, na wniosek senatora Zbigniewa Szaleńca, w głosowaniu komisja orzekła karę regulaminową zwrócenia senatorowi uwagi. Do takiej konkluzji skłoniły senatorów następujące okoliczności. W myśl art. 22 ust. 2 a Regulaminu Senatu usprawiedliwionymi przeszkodami uniemożliwiającymi senatorowi udział w posiedzeniu Senatu i komisji są m.in. ważne sprawy, które - zdaniem komisji - związane są z wykonywaniem mandatu. W opinii komisji, absencja senatora K. Majkowskiego spowodowana wykonywaniem przez niego obowiązków zawodowych nie stanowi usprawiedliwionej przeszkody uniemożliwiającej mu udział w posiedzeniach Senatu i komisji. W świetle ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora, podstawowym obowiązkiem senatora jest obecność i czynne uczestnictwo w pracach Senatu i jego organów, do których senator został wybrany. Zgodnie z art. 20 ust. 1 Regulaminu Senatu, senator ma obowiązek być członkiem jednej komisji stałej. Zdaniem komisji, senator K. Majkowski, który nie jest senatorem zawodowym, powinien się zastanowić nad członkostwem w wyjątkowo obciążonych pracą legislacyjną dwóch komisjach: Ustawodawczej i Gospodarki Narodowej.

Następnie Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich dyskutowała o nieusprawiedliwionych nieobecnościach senatora K. Zaremby. Senator nie skorzystał z prawa złożenia wyjaśnień. Po zapoznaniu się z przesłaną przez marszałka Senatu dokumentacją uznano, że senator K. Zaremba nie usprawiedliwił zgodnie z wymogami regulaminowymi nieobecności na dwóch posiedzeniach Senatu oraz na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego. W związku z wcześniejszym udzieleniem mu przez komisję kar regulaminowych: upomnienia i nagany z tytułu nieusprawiedliwionych nieobecności, komisja, na wniosek senatora Z. Szaleńca, orzekła karę regulaminową nagany.

• Senatorowie z Komisji Obrony Narodowej zapoznali się z informacją Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwa Obrony Narodowej na temat przebiegu, ustaleń i dokumentów przyjętych w trakcie Szczytu NATO w Lizbonie (19-20 listopada 2010 r.).

  Posiedzenie miało charakter zamknięty ze względu na informacje chronione na podstawie ustawy o ochronie informacji niejawnych.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej przystąpiono do pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz ustawy o działach administracji rządowej.

Projekt został wniesiony przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w wyniku rozpatrzenia petycji wniesionej przez Wojewódzką Radę Kombatantów i Osób Represjonowanych przy Wojewodzie Małopolskim oraz Porozumienie Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych w Krakowie.

W nowelizacji zaproponowano zmianę przyporządkowania Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także uchylenie przepisów przekazujących udzielanie pomocy kombatantom gminom (kierownikowi ośrodka pomocy społecznej). Doprecyzowano też kwestie dotyczące kryteriów i formy przyznawanej pomocy. Nowelizacja jednoznacznie przesądza, że pomoc pieniężna może być przyznana osobie uprawnionej znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej lub w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych, wymieniając przykładowo wypadki uzasadniające udzielenie pomocy. Obecnie materia ta jest przedmiotem rozporządzenia (rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 17 kwietnia 1998 r. w sprawie kryteriów, form i trybu przyznawania i udzielania pomocy pieniężnej z Państwowego Funduszu Kombatantów), wydanego na podstawie art. 19 ust. 5 ustawy.

Proponowana nowela podporządkowuje Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych prezesowi Rady Ministrów, wprowadza zmiany zasad przyznawania kombatantom doraźnej i okresowej pomocy pieniężnej. Uwzględnia także potrzebę podkreślenia szczególnego, pojmowanego w kontekście honoru żołnierskiego, statusu kombatantów. W myśl obecnie obowiązujących przepisów Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych podlega ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego, a pomoc pieniężna, o której mowa w art. 19 ustawy, przyznawana jest co do zasady przez kierownika ośrodka pomocy społecznej. Rozwiązanie takie w powszechnym odbiorze środowisk kombatanckich deprecjonuje status kombatanta, wiążąc zasługi walczących o suwerenność i niepodległość ojczyzny z zabezpieczeniem socjalnym, nie podkreślając natomiast szczególnego charakteru tej działalności.

W myśl projektu, pomoc pieniężną przyznaje kierownik Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych lub Związek Inwalidów Wojennych RP zrzeszonym w związku osobom pobierającym rentę inwalidy wojennego. Pominięcie wśród podmiotów przyznających świadczenie Związku Ociemniałych Żołnierzy RP wynika z zaprzestania jego działalności. Kryteria dochodowe, od których uzależnione jest przyznanie pomocy, oraz jej maksymalne kwoty stanowią powtórzenie rozwiązań obecnie obowiązującego rozporządzenia.

W opinii autorów projektu, proponowana nowela wpłynie pozytywnie na społeczny odbiór nowelizowanych instytucji i przyczyni się, poprzez uproszczenie zasad przyznawania pomocy, do efektywniejszej realizacji obowiązków państwa wynikających z nakazu otoczenia specjalną opieką weteranów walk o niepodległość (art. 19 konstytucji). Jak stwierdzono, nowelizacja nie pociąga za sobą skutków finansowych dla budżetu państwa. Jak przypomniano w uzasadnieniu, co roku w budżecie wydzielana jest specjalna pula na doraźne lub okresowe wsparcie pieniężne kombatantów, wysokość pomocy nadal będzie zależeć od liczby złożonych wniosków.

Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Projekt skonsultowano ze Związkiem Inwalidów Wojennych RP, Ogólnopolskim Związkiem Żołnierzy Batalionów Chłopskich, Zrzeszeniem "Wolność i Niezawisłość", Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej, Stowarzyszeniem Polskich Kombatantów w Kraju, Związkiem Sybiraków oraz Związkiem Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych. Wszystkie te organizacje oceniły pozytywnie zaproponowane regulacje.

Podczas posiedzenia wiceminister pracy i polityki społecznej Michał Bucior odniósł się do kwestii zmiany podporządkowania Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Jego zdaniem obecna podległość działowa, czyli podporządkowanie ministrowi pracy i polityki społecznej, wydaje się słuszna ze względu na socjalny charakter uprawnień.

Prezes Związku Kombatantów RP Henryk Strzelecki zwrócił uwagę na coraz niższe świadczenia socjalne przyznawane weteranom, zaapelował również o przywrócenie ulg na recepty i przejazdy. Ten problem nie jest jednak przedmiotem inicjatywy.

Senator Mieczysław Augustyn zgłosił wniosek o przerwę w pierwszym czytaniu projektu i podjęcie prac nad nim w późniejszym terminie z uwzględnieniem uwag zgłoszonych przez resorty. W wyniku głosowania połączone komisje jednomyślnie przyjęły przedstawiony wniosek.

Następnie przystąpiono do pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Proponowana regulacja, wniesiona przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, stanowi częściową realizację postulatów - w zakresie zmiany ustawy - wyrażonych w petycji obywatelskiej skierowanej do Senatu. Rozpatrywany projekt zmierza do wydłużenia z 2 do 3 miesięcy terminu, w jakim lokator może wnieść powództwo w sprawie ustalenia zasadności podwyżki w wypadku wypowiedzenia przez właściciela dotychczasowej wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu. Będzie to ułatwieniem przede wszystkim dla lokatorów znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.

Podczas obrad wiceminister infrastruktury Piotr Styczeń pozytywnie ocenił rozwiązania zaproponowane w rozpatrywanym projekcie. Jak zaznaczył, nadal istnieją zastrzeżenia do rynku najmu. Poinformował także, że stały Komitet Rady Ministrów przyjął projekt dotyczący ochrony praw lokatorów, zmierzający do przywrócenia elastyczności rynku najmu lokali. Wiceminister infrastruktury zwrócił się zatem do senatorów o wstrzymanie prac nad omawianą inicjatywą do czasu przyjęcia przez rząd programu rozwoju mieszkalnictwa w Polsce.

Odpowiadając na pytanie senatora Piotra Zientarskiego o stan prac nad projektem rządowym, wiceminister P. Styczeń wyjaśnił, że dokument programowy zmieniający 6 ustaw powinien być gotowy w połowie lutego 2011 r.

W wyniku głosowania połączone komisje: samorządu, rodziny i ustawodawcza postanowiły o odroczeniu prac nad omawianym projektem ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Spraw Unii Europejskiej odbyło się pierwsze czytanie projektu opinii o niezgodności z zasadą pomocniczości projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), COM(2010) 537.

Z projektem opinii przygotowanym przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznał senatorów senator Jerzy Chróścikowski. Napisano, że projekt unijnego rozporządzenia nie jest zgodny z zasadą pomocniczości, i wskazano zapisy, które budzą szczególne wątpliwości.

Senatorowie zapoznali się także z wystąpieniem przedstawiciela Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wiceministra Artura Ławniczaka, które nie zgłosił żadnych uwag.

W wyniku głosowania połączone komisje przyjęły jednomyślnie przedstawiony projekt opinii bez poprawek. Na sprawozdawcę połączonych komisji podczas obrad plenarnych Izby wybrano senatora J. Chróścikowskiego.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia przeprowadzono pierwsze czytanie projektu opinii o niezgodności z zasadą pomocniczości projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009, ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, COM(2010) 539.

Projekt opinii omówił senator J. Chróścikowski. Jak napisano, projekt rozporządzenia Rady nie jest w pełni zgodny z zasadą pomocniczości, i wskazano projektowane zapisy, które budzą wątpliwości. Do projektu uwag nie zgłosił wiceminister rolnictwa A. Ławniczak.

W wyniku głosowania połączone komisje opowiedziały się jednomyślnie za przyjęciem bez poprawek rozpatrywanego projektu opinii. Na sprawozdawcę połączonych komisji podczas obrad plenarnych wybrano senatora J. Chróścikowskiego.

Senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych spotkali się z kandydatem na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego RP w Republice Kazachstanu i Republice Kirgiskiej Jackiem Kluczkowskim.

Posiedzenie miało charakter zamknięty ze względu na informacje chronione ustawą z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

Senatorowie z Komisji Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisji Spraw Unii Europejskiej zapoznali się z informacją rządu na temat pełnego wykorzystania kapitału intelektualnego Europy jako priorytetu polskiej prezydencji w UE w drugiej połowie 2011 r.

Informację przedstawiła sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Maria Orłowska. Jak powiedziała, podjęcie tego tematu jako jednego z priorytetów polskiego przewodnictwa jest naszą inicjatywą i nie wynika z agendy Unii Europejskiej.

Celem priorytetu jest promowanie międzynarodowego wizerunku Polski jako państwa myślącego nowocześnie o rozwoju Unii Europejskiej i globalnych wyzwaniach, przed jakimi staje społeczeństwo europejskie. Priorytet ma wskazać, że Polska rozumie potrzebę długofalowego wzmacniania pozycji Unii Europejskiej w wymiarze międzynarodowym oraz dostrzega konieczność realizacji celów i zadań określonych w Strategii Europa 2020, w tym potrzebę takiego definiowania polityki i działań, które w większym stopniu wykorzystają efekty synergii i będą ściślej zintegrowane. Priorytet będzie również służył zdefiniowaniu i upowszechnieniu w wymiarze unijnym terminu "kapitał intelektualny". Polska będzie pierwszym państwem, które zaakcentuje kwestie intelektualne na forum unijnym.

Wiceminister M. Orłowska podkreśliła, że w ramach tego priorytetu będzie także chodziło o stworzenie bazy do dyskusji nad kształtem perspektywy finansowej na lata 2014-2020, w szczególności promowania polityki spójności jako narzędzia odpowiadającego na współczesne wyzwania rozwojowe. Użycie terminu "Europa" ma natomiast na celu zaakceptowanie geograficznej, politycznej, społecznej i gospodarczej integralności Europy oraz otwartości Unii Europejskiej na współpracę ze wszystkimi państwami tego kontynentu, także tymi, które nie należą do Unii Europejskiej.

W trakcie dyskusji senatorowie zwrócili uwagę na trudność i złożoność kapitału intelektualnego. Senator E. Wittbrodt zaznaczył, że to dopiero początek dyskusji. Niezależnie od tego, czy stanie się on czy nie priorytetem polskiej prezydencji, należy ten temat podjąć.

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej.

Uzasadnienie nowelizacji, uchwalonej na podstawie pilnego projektu rządowego, przedstawił podsekretarz stanu z Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak. Jak stwierdził, ma ona umożliwić wypłatę zaliczek na wsparcie inwestycji mających na celu przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku zdarzeń o znamionach klęsk żywiołowych. Oznacza to, że rolnicy ubiegający się o pieniądze na odbudowę swojego gospodarstwa po powodzi, będą mogli starać się o zaliczkę na ten cel.

Dotychczasowe przepisy stanowiły, że zwrot kosztów inwestycji następuje dopiero po jej zrealizowaniu. Nowe przewidują natomiast, że rolnicy, składając wniosek o pomoc, będą mogli od razu starać się o zaliczkę. Wsparcia będzie udzielała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Pieniądze na wypłaty zaliczek będą pochodziły ze środków unijnych (Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich) i z budżetu krajowego.

Inwestycje będą realizowane w ramach działania "Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych", objętych programem rozwoju obszarów wiejskich. Zgodnie z art. 56 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 z 15 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), beneficjenci na realizację inwestycji z udziałem środków EFRROW mogą wnioskować o zaliczki do agencji płatniczej, jeżeli taka możliwość znalazła się w programie rozwoju obszarów wiejskich. Zmieniony Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 zawiera takie postanowienia, zaakceptowane przez Komisję Europejską w piśmie z 9 września 2010 r.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które mimo braku uwag o charakterze legislacyjnym, zgłosiło zastrzeżenia do pkt 2 ustawy.

Ustosunkowując się do tej uwagi, przedstawiciel ministerstwa rolnictwa poinformował, że zmiana zaproponowana w pkt 2 jest zmianą porządkową i ma na celu jednoznaczne uregulowanie sposobu, w jaki można ubiegać się o zaliczkę, tj. we wniosku o przyznanie pomocy.

W trakcie dyskusji stwierdzono, że dobrze się stało, iż termin składania wniosków przedłużono do 30 grudnia 2010 r. Pytano także o proporcje środków pochodzących z Unii Europejskiej, budżetu krajowego i od potencjalnego beneficjenta tego działania.

Odpowiadając na pytania senatorów, wiceminister A. Ławniczak poinformował, że 10% stanowi udział własny rolnika, 90% to środki pochodzące z budżetu według następującej proporcji: 75% z budżetu UE, 25% udziału krajowego.

W głosowaniu, na wniosek przewodniczącego senatora Jerzego Chróścikowskiego, Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowiła zarekomendować Izbie przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Grzegorza Wojciechowskiego.

W drugim punkcie porządku dziennego rozpatrzono ustawę o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych, która przekształca ten ośrodek w agencję wykonawczą. Zmiana ta ma umożliwić zachowanie gospodarstw pomocniczych, z których finansowana jest działalność ośrodka.

Stanowisko rządu w sprawie ustawy sejmowej, uchwalonej na podstawie projektu komisyjnego, przedstawił wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi A. Ławniczak. Jak przypomniał obecnie Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych jest państwową jednostką budżetową. Na podstawie ustawy o nasiennictwie prowadzi on krajowy rejestr odmian roślin, a na podstawie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin zajmuje się przyznawaniem hodowcom wyłącznego prawa do odmian. Badania urzędowe na potrzeby rejestracji i ochrony prawnej odmian roślin odbywają się na podstawie doświadczeń polowych przeprowadzanych w stacjach doświadczalnych oceny odmian. Ośrodek posiada 28 gospodarstw pomocniczych we wszystkich regionach kraju, w których prowadzi badania nad nowymi odmianami roślin.

W opinii autorów ustawy, przekształcenie ośrodka w agencję wykonawczą w skład, której wejdzie Centralny Ośrodek oraz gospodarstwa pomocnicze, umożliwi wykonywanie przez tę jednostkę zadań statutowych.

Organizacja COBORU jako państwowej jednostki budżetowej uregulowana jest w ustawie o nasiennictwie, natomiast organizacja podległych mu stacji doświadczalnych oceny odmian, będących gospodarstwami pomocniczymi, regulowana jest zarządzeniami dyrektora ośrodka. Przepisy art. 87 ust.1 pkt 1 ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych przewidują likwidację gospodarstw pomocniczych 31 grudnia 2010 r. jako formy organizacyjno-prawnej jednostek sektora finansów publicznych. Konieczne jest więc utworzenie Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych - agencji wykonawczej, która zapewni dalsze sprawne wykonywanie zadań wynikających z ustaw o nasiennictwie i ochronie prawnej odmian.

W głosowaniu, na wniosek senatora J. Chróścikowskiego, Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas obrad plenarnych wybrano senatora J. Chróścikowskiego.

Podczas posiedzenia Komisji Środowiska przyjęto stanowisko dotyczące ochrony przeciwpowodziowej Żuław.

Jak przypomniał przewodniczący komisji senator Zdzisław Pupa, 23 listopada 2010 r. komisja odbyła posiedzenie poświęcone ochronie unikatowego środowiska Żuław. Senatorowie zapoznali się m.in. z trudną sytuacją w tym regionie, zwłaszcza w kontekście zbyt małych środków projektowanych w budżecie na 2011 r. Senatorowie z regionu pomorskiego i warmińsko-mazurskiego przedstawili wówczas argumenty przemawiające za potrzebą podniesienia minimalnych kwot w budżetach wojewodów na ochronę Żuław. Jak stwierdzali, trudności wynikają z pilnej potrzeby właściwego utrzymania urządzeń wodnych i ochrony przeciwpowodziowej. Zapoznali także członków komisji z prośbami marszałków województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego, dotyczącymi zwiększenia środków finansowych, przewidywanych w budżecie na 2011 r.

Podczas obrad senatorowie zapoznali się z projektem stanowiska, w którym przedstawiono najważniejsze potrzeby tego regionu. Po wprowadzeniu drobnej poprawki redakcyjnej Komisja Środowiska jednomyślnie przyjęła stanowisko w sprawie zwiększenia nakładów finansowych na realizację zadań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej i utrzymania urządzeń melioracji wodnych na terenie Żuław. W zaaprobowanym dokumencie napisano:

"W dniu 23 listopada 2010 roku odbyło się posiedzenie Komisji Środowiska Senatu RP, którego tematem było zapoznanie z unikatowym środowiskiem wodnorolniczym i przyrodniczym obszaru Żuław.

Żuławy są obszarem wyjątkowym na terenie Polski, zarówno ze względu na warunki naturalne, jak i prowadzoną od kilkuset lat działalność człowieka. Stanowią unikatowy system przyrodniczo-techniczny, o niezwykłych walorach rolniczych, środowiskowych i turystycznych. Funkcjonowanie tego systemu zależne jest od dbałości o stan infrastruktury oraz od zabezpieczenia przed zalaniem terenów depresyjnych. Teren Żuław obejmuje kilometry wałów przeciwpowodziowych, dziesiątki stacji pomp, setki budowli piętrzących i tysiące hektarów depresji , których utrzymanie wymaga wielomilionowych nakładów.

W województwie warmińsko-mazurskim eksploatacji podlega:

• 6491,3 km rzek i kanałów,
• 93 stacje pomp,
• 441,9 km wałów przeciwpowodziowych,
• 878 budowli piętrzących.

W województwie pomorskim eksploatacji podlega:

• 2777 km rzek,
• 1845 km kanałów,
• 653,1 km wałów przeciwpowodziowych,
• 97 stacji pomp.

Komisja wysłuchała relacji przedstawicieli ministra rolnictwa i rozwoju wsi, ministra środowiska, ekspertów, a także zapoznała się z opiniami władz samorządowych województwa pomorskiego i warmińsko-mazurskiego.

W wyniku przeprowadzonej dyskusji komisja wyraża opinię, że planowane w ustawie budżetowej na rok 2011 środki finansowe na bieżące utrzymanie wód i urządzeń melioracji wodnych podstawowych są zbyt niskie. W województwie pomorskim zabezpieczą tylko 27,8% potrzeb, a w województwie warmińsko-mazurskim nieco ponad 30% potrzeb w tym zakresie.

Komisja Środowiska uznaje, że w celu zapewnienia bezpieczeństwa powodziowego w stopniu podstawowym, utrzymania urządzeń wodnych i melioracyjnych oraz dalszej realizacji "Programu Żuławskiego" istnieje konieczność zwiększenia środków o minimalne kwoty na te cele:

• 10 mln złotych dla województwa warmińsko-mazurskiego
• 18 mln złotych dla województwa pomorskiego.

Tematem posiedzenia Komisji Zdrowia był globalny sondaż dotyczący używania tytoniu przez osoby dorosłe - GATS, Polska 2009-2010.

Jak podkreśliła Anna Kozieł, dyrektor Biura WHO w Polsce, istotnym elementem walki z epidemią palenia tytoniu jest badanie i monitorowanie tego zjawiska. Służą temu m.in. badania GATS (Global Adult Tabacco Survey). Polegają one na zbieraniu danych dotyczących używania tytoniu oraz na analizowaniu wyników realizacji programów antynikotynowych. Uzyskane w ten sposób dane pozwalają na otrzymanie przekrojowych szacunków dotyczących zachowań związanych z paleniem tytoniu, a następnie porównanie ich z danymi ze wszystkich krajów biorących udział w badaniu. Badania w Polsce przeprowadzono przy użyciu standaryzowanego kwestionariusza z zachowaniem tych samych procedur doboru próby, zbierania danych i zarządzania nimi, co we wszystkich krajach prowadzących badanie.

Prof. Bolesław Smoliński z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego omówił następnie metodologię przeprowadzonego w Polsce badania. Prof. Witold Zatoński Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie przedstawił natomiast wyniki badań GATS.

Zastępca głównego inspektora sanitarnego Przemysław Biliński zapoznał senatorów z koncepcją tworzenia stref wolnych od dymu tytoniowego na podstawie projektu "Odświeżamy nasze miasta".

W trakcie dyskusji senatorowie zadeklarowali gotowość pomocy legislacyjnej w zakresie promocji zdrowia i walki z nałogiem palenia tytoniu.

12-16 listopada 2010 r. w Sejmie i Senacie odbywała się 56. doroczna Sesja Zgromadzenia Parlamentarnego NATO. Uczestniczyło w niej około 300 parlamentarzystów, w tym przedstawiciele 28 parlamentów krajów członkowskich NATO, delegacje państw stowarzyszonych, przedstawiciele Parlamentu Europejskiego, Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE i Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Kolejna sesja ZP NATO odbędzie się w Warnie, w Bułgarii, w maju 2011 r.

Ze strony polskiej w tegorocznej sesji jesiennej udział wzięli m.in. marszałkowie Sejmu i Senatu Grzegorz Schetyna i Bogdan Borusewicz, premier Donald Tusk, minister obrony narodowej Bogdan Klich, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Stanisław Koziej.

Zgromadzenie Parlamentarne NATO jest międzyparlamentarną organizacją związaną z Sojuszem Północnoatlantyckim, ale od niego niezależną. Zostało utworzone w 1955 r. Jego celem jest umacnianie współpracy między krajami członkowskimi, ułatwianie formalnych kontaktów między parlamentami narodowymi a władzami NATO, promowanie demokracji parlamentarnej, gospodarki rynkowej, a także parlamentarnej kontroli nad siłami zbrojnymi i polityką bezpieczeństwa. Zgromadzenie jest forum międzyparlamentarnego dialogu w sprawach bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego oraz kształtu i roli NATO. Obraduje w dwóch sesjach - wiosennej i jesiennej, wiosną 2010 r. odbyło się to w Rydze. Polska po raz drugi jest miejscem sesji tej organizacji. Poprzednio przedstawiciele ZP NATO gościli w Warszawie w 1999 r.

Jednym z głównych tematów tegorocznego spotkania, oprócz nowej koncepcji strategicznej Paktu Północnoatlantyckiego, były relacje NATO z Rosją. Omawiano również zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa energetycznego Sojuszu, sytuacji na Bałkanach 15 lat po podpisaniu układu pokojowego w Dayton, wpływu kryzysu ekonomicznego na kraje Europy Środkowej i Wschodniej, a także aktualne problemy w relacjach NATO z Ukrainą i Unią Europejską.

13 i 14 listopada odbyły się posiedzenia 5 komisji ZP NATO - politycznej, obrony i bezpieczeństwa, nauki i techniki, cywilnego wymiaru bezpieczeństwa oraz ekonomicznej i bezpieczeństwa, w których wzięli udział przedstawiciele rządu, środowisk akademickich, organizacji pozarządowych i NATO.

Obecny podczas sesji minister obrony narodowej B. Klich ocenił, że projekt nowej koncepcji strategicznej NATO, którą ma przyjąć szczyt w Lizbonie, spełnia oczekiwania Polski. Do największych zalet projektu zaliczył powtórzenie, że zasadniczą funkcją NATO jest zbiorowa obrona. Ocenił też, że projekt "w sposób właściwy opisuje współpracę z Rosją". Dodał, że wymaga to jasnego określenia wspólnych interesów Sojuszu i Rosji w takich sprawach, jak Afganistan, zwalczanie piractwa i terroryzmu, przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i obrona przeciwrakietowa. Mówiąc o koncepcji stopniowego przekazania do 2014 r. odpowiedzialności za Afganistan władzom afgańskim, minister B. Klich wyraził pewność, że termin ten zostanie dotrzymany, choć nazwał się "zwolennikiem określania stanów końcowych, a nie dat".

Podczas posiedzenia komisji obrony i bezpieczeństwa szef BBN S. Koziej ocenił natomiast, że budowa zintegrowanego systemu obrony przeciwrakietowej NATO-Rosja nie ma obecnie żadnych podstaw. Do głównych przeszkód zaliczył brak zainteresowania zarówno Rosji, jak i Sojuszu takim projektem oraz dezintegrację polityczną NATO i Federacji Rosyjskiej.

Wiceminister spraw zagranicznych Jacek Najder stwierdził m.in., że wzmocnienie relacji pomiędzy Sojuszem Północnoatlantyckim a Unią Europejską będzie jednym z priorytetów polskiej prezydencji w UE. Mówił, że wielu członków zarówno NATO, jak i UE doświadcza obecnie ograniczeń finansowych, co przekłada się na mniejsze wydatki na obronność. Podkreślił, że ważne jest, aby znaleźć praktyczny sposób zlikwidowania impasu w relacjach Unia-NATO. Według niego, jednym z nich mogłaby być poprawa dialogu politycznego pomiędzy obu organizacjami. Wiceminister poinformował też, że Polska podczas swojej prezydencji chciałaby zwiększyć konsultacje pomiędzy Zgromadzeniem Parlamentarnym NATO a Parlamentem Europejskim w kwestiach bezpieczeństwa. W jego opinii, Zgromadzenie Parlamentarne NATO może odegrać bardzo pożyteczną rolę w tych wysiłkach. Wiceminister J. Najder mówił także, że Polska podczas swojej prezydencji będzie chciała przedstawić inicjatywy w zakresie poprawy współpracy militarnej i cywilnej oraz przeszłego planowania wspólnych misji.

Przewodniczący polsko-rosyjskiego zespołu do spraw trudnych, były minister spraw zagranicznych Adam Rotfeld uznał na razie członkostwo Rosji w NATO za problem czysto teoretyczny. Do głównych przeszkód w stosunkach NATO-Rosja zaliczył wewnętrzną sytuację w Rosji, "w tym sprawę nierozwiązanego konfliktu z Gruzją".

16 listopada obrady Zgromadzenia Parlamentarnego NATO zakończyła sesja plenarna. Debatę otworzył dotychczasowy przewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego NATO John Tanner, który powiedział, że celem warszawskiego spotkania było spojrzenie w przyszłość NATO i zastanowienie się nad tym, w jaki sposób można poradzić sobie z najtrudniejszymi wyzwaniami. Jak mówił, NATO ma zapobiegać katastrofom, utrzymywać pokój na Bałkanach i wprowadzić stabilność w Afganistanie. Jego zdaniem, Sojusz musi znaleźć zasoby, które pozwolą na realizację wspólnych celów w dziedzinie bezpieczeństwa, co jest bardzo trudne w warunkach kryzysu gospodarczego. Dodał, że potrzeba do tego woli politycznej wszystkich członków organizacji. Podkreślił jednak, że nawet "wszystkie zasoby na świecie nie wystarczą, jeśli nie będzie odwagi i pewności co do tego, że NATO chce budować bezpieczeństwo na świecie". Przekonywał, że "nasza siła tkwi we współpracy na rzecz realizacji wspólnych celów".

Nawiązując do kryzysu finansowego, przewodniczący powiedział, że przy spadających dochodach budżetów państw trudno utrzymywać wydatki na obronę na niezmienionym poziomie. "Europa jest pod sporą presją, (...) budżety ustawione są na najniższym poziomie i nierealistyczne byłoby oczekiwać wzrostu w wydatkach na obronę w tych warunkach" - powiedział.

Przemawiając podczas sesji plenarnej, marszałek Sejmu G. Schetyna zadeklarował, że nowa koncepcja strategiczna, która będzie omawiana na szczycie w Lizbonie 19-20 listopada 2010 r., odpowiada interesom Polski, lokuje bowiem NATO jako sojusz kolektywnej obrony, co uważamy za najważniejsze. Jak mówił, dokument ten wyraża nową filozofię Sojuszu. Marszałek Sejmu zapewnił, że Polska jest jego wiarygodnym członkiem, a "nasze bezpieczeństwo w sferze euroatlantyckiej jest niepodzielne". Marszałek stwierdził, że Polska opowiada się za otwartością NATO na nowych członków. Dotyczy to m.in. Ukrainy i Gruzji. Jego zdaniem, drzwi Sojuszu powinny pozostać otwarte dla tych państw demokratycznych, które mogą i chcą przyjąć na siebie zobowiązania związane z członkostwem w NATO. Dotyczy to m.in. Ukrainy i Gruzji. Marszałek podkreślił "znaczenie współpracy partnerskiej z innymi państwami jako poszerzenie sfery bezpieczeństwa o zasięgu globalnym".

Przemawiając podczas sesji, premier D. Tusk podkreślił znaczenie współpracy NATO z partnerami spoza Sojuszu. Opowiedział się także za wzmocnieniem współdziałania NATO i Unii Europejskiej w dziedzinie bezpieczeństwa między. Mówiąc o nowej strategii Sojuszu, premier skupił się na zagwarantowaniu wspólnej obrony i realnego bezpieczeństwa wszystkim członkom NATO. Jego zdaniem, o wiele lepszym sposobem "zapewnienia spokojnego bytu jest zgodna współpraca, także z państwami spoza NATO, niż nieustanne stanie na warcie z bronią u nogi". "Nigdy dotąd tak głośno nie stawialiśmy sprawy współpracy z państwami spoza Sojuszu, trzeba usiąść ponownie przy stole rokowań i wrócić do  ograniczania zbrojeń konwencjonalnych w Europie" - mówił premier. Wspomniał też o "bardzo ciekawych pomysłach na współpracę w dziedzinie obrony przeciwrakietowej, która może i powinna wykraczać poza Pakt Północnoatlantycki".

Premier D. Tusk przypomniał też, że w drugiej połowie 2011 r. Polska przejmie przewodnictwo w UE. Jak zapowiedział, jednym z  priorytetów polskiej prezydencji będzie wzmocnienie instrumentów UE w obszarze bezpieczeństwa i obrony. "Liczymy na to, że nasza prezydencja będzie krokiem do przodu na rzecz budowy praktycznej strategii współpracy między UE a NATO" - dodał.

Szef BBN S. Koziej odczytał list prezydenta B. Komorowskiego do uczestników warszawskiego spotkania. Jak napisał prezydent, nowa koncepcja strategiczna NATO musi łączyć aktywne zaangażowanie i nowoczesną obronę. Jego zdaniem, niezmiernie ważne jest, by była dobra i skuteczna. W swoim liście prezydent B. Komorowski zapewnił, że Polacy doskonale rozumieją wartość i znaczenie Sojuszu Północnoatlantyckiego i są "stale gotowi, aby konstruktywnie, wspólnie z innymi członkami, poszukiwać właściwych rozwiązań i optymalnych sposobów podejmowania wyzwań stojących przed nami w XXI wieku". Podkreślił także, że "z racji geostartegicznego położenia na obrzeżach NATO Polska musi posiadać przede wszystkim zdolności do skutecznej obrony swoich granic". "Jednocześnie chcemy utrzymywać gotowość do udziału w realizacji sojuszniczych misji ekspedycyjnych. Mając na uwadze zarówno własne interesy narodowe, jak i cele wynikające z misji NATO, chcemy racjonalnie wzmacniać swój potencjał bezpieczeństwa narodowego, zarówno militarny, jak i niemilitarny" - napisał prezydent. Jak dodał, dla wypracowania optymalnych rozwiązań w tym obszarze w Polsce uruchomiony zostanie strategiczny przegląd bezpieczeństwa narodowego.

Prezydent wyraził też przekonanie, że dorobek 56. dorocznej sesji ZP NATO, przyjęty podczas niej raport i rezolucje będą stanowić ważny budulec do rozwoju Sojuszu.

Do uczestników 56. sesji Zgromadzenia Parlamentarnego NATO swoje wystąpienie skierował także sekretarz generalny Sojuszu Anders Fogh Rasmussen. Zapewnił, że nowa koncepcja strategiczna NATO potwierdzi jego zasadnicze zadanie, czyli obronę terytorialną. W ocenie A.F. Rasmussena, pozwoli to także na reformowanie Sojuszu i szersze otwarcie go na świat, określi "misję na nadchodzącą dekadę".

Sekretarz generalny przekonywał, że szczyt w Lizbonie wykaże, "iż NATO pozostaje organizacją niezbędną dla naszego bezpieczeństwa i będzie instytucją niezbędną jutro". Jak podkreślił, szczyt podejmie decyzje, które spowodują, że będziemy działać w sposób bardziej zaangażowany i skuteczny. W opinii szefa NATO, powinno się ono zreformować i działać "w sposób bardziej skuteczny, efektywny i bardziej spójny". Sojusz powinien zainwestować w to, czego rzeczywiście potrzebuje, czyli obronę przeciwrakietową.

Według sekretarza generalnego, nowa koncepcja strategiczna pozwoli także otworzyć NATO na świat. "To oznacza jak najbardziej partnerstwo z Rosją" - powiedział. "Nadszedł czas, by NATO i Rosja przestały patrzeć na siebie podejrzliwie" - dodał. Podkreślił jednocześnie, że szczyt NATO-Rosja pozwoli otworzyć nowy rozdział w dwustronnych relacjach.

Sekretarz generalny A.F. Rasmussen podkreślał także, że szczyt w Lizbonie otworzy kolejną fazę w misji w Afganistanie. Zaznaczył, że Afgańczycy zaczną przejmować odpowiedzialność za bezpieczeństwo w swoim kraju, poczynając od przyszłego roku, i proces ten zakończy się wtedy, gdy pozwolą na to warunki. "To będzie punkt zwrotny w naszej misji i nadchodzi w czasie, gdy nasze operacje są rzeczywiście skuteczne. Uważam, że szczyt w Lizbonie będzie punktem, gdy naród afgański oraz obywatele naszych krajów zobaczą światło w tunelu" - oświadczył sekretarz generalny.

Na zakończenie parlamentarzyści przyjęli 15 rezolucji dotyczących m.in. zarządzania siłami NATO w Afganistanie, bezpieczeństwa nuklearnego i obrony przeciwrakietowej, strategicznego partnerstwa z Rosją oraz wyzwań klimatycznych i energetycznych.

Parlamentarzyści wybrali Karla A. Lamersa z Niemiec na nowego przewodniczącego Zgromadzenia Parlamentarnego NATO i 5 zastępców, wśród których znalazła się posłanka Jadwiga Zakrzewska.

* * *

16 listopada 2010 r. marszałek Bogdan Borusewicz przyjął przewodniczącego parlamentu Gruzji Davida Bakradze. Podczas spotkania rozmawiano o stosunkach polsko-gruzińskich i współpracy międzyparlamentarnej, o gruzińskiej reformie konstytucyjnej, a także o relacjach gruzińsko-rosyjskich, w tym szczególnie o sytuacji w Abchazji i Osetii Południowej, a także w całym regionie Kaukazu. Wiele uwagi poświęcono bezpieczeństwu energetycznemu Gruzji i Unii Europejskiej.

Marszałek B. Borusewicz powiedział, że Polska opowiada się za integralnością terytorialną Gruzji i rozwojem kontaktów tego kraju z Abchazją i Osetią Południową, które znalazły się poza kontrolą władz administracyjnych Tbilisi.

Jak poinformował przewodniczący D. Bakradze, Gruzja stosuje cały szereg środków, służących integracji tych regionów, szczególnie w zakresie gospodarki poprzez wspieranie małych projektów, służby zdrowia oraz kwestii związanych z obywatelstwem. Stara się także podtrzymywać kontakty międzyludzkie, udzielać pomocy młodzieży w zdobywaniu wiedzy na uczelniach gruzińskich i w Europie Zachodniej, a także umożliwiać mieszkańcom tych regionów korzystanie ze swojego systemu ochrony zdrowia.

Pytany o aktualną sytuację polityczną w Gruzji, D. Bakradze poinformował o reformie konstytucji, dokonanej w październiku 2010 r., zgodnie z którą zmieni się system sprawowania władzy w tym kraju. Projektowane zmiany mają przybliżyć ustrój Gruzji do modelu polskiego. Zostanie ograniczona władza wykonawcza prezydenta, a część jego obecnych kompetencji - przekazana rządowi. Prezydent będzie arbitrem, a rząd będzie powoływany przez parlament. Możliwość utworzenia rządu otrzyma zwycięska w wyborach partia. "Tak więc decyzje dotyczące państwa będą podejmowały trzy ośrodki władzy" - podkreślił D. Bakradze. Zmiany ustroju Gruzji będą wprowadzane etapami, a cały proces zakończy się w 2013 r.

Podczas spotkania przewodniczący D. Bakradze zaprosił marszałka B. Borusewicza do złożenia oficjalnej wizyty w Gruzji.

23 listopada 2010 r. w Senacie odbyła się konferencja "Sport wyczynowy - stan i perspektywy", zorganizowana przez Komisję Nauki, Edukacji i Sportu. Patronat honorowy nad konferencją objęli przewodniczący komisji senator Kazimierz Wiatr oraz minister sportu i turystyki Adam Giersz, Komitetowi Naukowemu przewodniczył senator Józef Bergier.

Otwierając konferencję, przewodniczący Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senator K. Wiatr podkreślił znaczenie zarówno powszechnego, jak i wyczynowego sportu. Jak mówił, sport w pozytywny sposób zajmuje czas młodzieży i kształtuje jej postawy. Sport wyczynowy stwarza perspektywę dla młodych ludzi, stanowi jednocześnie promocję naszego kraju w świecie.

Jak przypomniał senator J. Bergier, wiceprzewodniczący senackiej komisji nauki, a jednocześnie trener klasy mistrzowskiej w piłce nożnej i wykładowca akademicki, wśród posłów i senatorów są osoby ściśle związane ze sportem, które za swój obowiązek uważają podejmowanie na forum parlamentu dyskusji na temat kultury fizycznej. Zdaniem senatora, podjęcie debaty na temat stanu i perspektyw sportu wyczynowego to dobry znak, że parlamentarzyści dostrzegają potrzebę bieżącej obserwacji tych problemów, a także refleksji naukowej, bo również w sporcie wyczynowym potrzebna jest aktualizacja wiedzy. Dlatego przedstawione podczas konferencji referaty zostaną opublikowane w ramach serii wydawniczej Kancelarii Senatu "Problemy nauki i wychowania".

Podczas konferencji stan i perspektywy sportu wyczynowego w Polsce przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Tomasz Półgrabski. Mówił m.in. na temat finansów, które w istotny sposób decydują o organizacji sportu wyczynowego. Zdaniem wiceministra, ogromne znaczenie dla wyników osiąganych w sporcie wyczynowym ma poziom wyszkolenia kadry trenerskiej. Z tym, niestety, w Polsce nie jest najlepiej, a żeby osiągać tak oczekiwane przez Polaków sukcesy, trzeba wprowadzić nową jakość szkolenia. Wśród najważniejszych zadań resortu wskazywał m.in. zapewnienie optymalnych warunków do przygotowań olimpijskich dla zawodników kadry narodowej, takich chociażby jak Program Londyn 2012. Przypomniał również, że do olimpiady w stolicy Wielkiej Brytanii pozostało 611 dni.

W senackim spotkaniu, którego celem było wskazanie najważniejszych obecnie problemów sportu wyczynowego, wzięli udział naukowcy z wyższych szkół sportowych i przedstawiciele związków sportowych. Obrady prowadzono w dwóch sekcjach tematycznych. Pierwsza z nich poświęcona była szkoleniu w zespołowych grach sportowych, druga natomiast - szkoleniu w sportach indywidualnych.

23 listopada 2010 r. w Senacie (godz. 19.00, sala 217), z inicjatywy senatora Macieja Grubskiego, odbył się pokaz filmów w reżyserii i według scenariusza Andrzeja B. Czuldy.

Powstałe w 2008 r. "Bajki z krainy pieców" to historia niezwykłych bajek pisanych i ilustrowanych po kryjomu przez więźniów KL Auschwitz dla swoich dzieci.

"Nekropolis. Łódzkie trójprzymierze cieni" z 2009 r. to film przedstawiający Stary Cmentarz przy ul. Ogrodowej w Łodzi. Na tym cmentarzu pochowani są katolicy, ewangelicy i wyznawcy prawosławia - fabrykanci, artyści i zwykli robotnicy - ludzie, którzy kształtowali Łódź.

24 listopada 2010 r. w Senacie, z inicjatywy ambasadora Einarsa Semanisa i Polsko-Łotewskiej Grupy Parlamentarnej, została otwarta wystawa "Jeden dzień na Łotwie", zorganizowana z okazji 92. rocznicy proklamowania 18 listopada 1918 r. niepodległości Republiki Łotewskiej.

Otwierając wystawę, marszałek Bogdan Borusewicz stwierdził, że stosunki polsko-łotewskie są bardzo dobre, a mniejszość polska na Łotwie cieszy się wszystkimi demokratycznymi prawami. Podkreślił też wyjątkowość eksponowanych zdjęć, które pokazują nie tylko piękno łotewskiego krajobrazu, ale i efekty pracowitości Łotyszy.

Wiceprzewodniczący parlamentu Łotwy Gundars Daudze, mówiąc o odzyskaniu niepodległości przez Łotwę, podkreślił, że dążenia Łotyszy do odzyskania wolności wspierała polska mniejszość. Wiceprzewodniczący G. Daudze stwierdził też, że zawsze opowiadał się za rozwojem i wzmacnianiem współpracy regionalnej w ramach Unii Europejskiej. I taka współpraca jest między Łotwą a Polską.

Na wystawie można obejrzeć kilkanaście zdjęć z ogromnej kolekcji kilkuset fotografii powstałych podczas dwóch jednodniowych sesji - w 1987 i 2007 r. Dzięki temu można było pokazać przemiany społeczne, jakie dokonały się w ciągu ostatnich 20 lat na Łotwie.

W sesji, która odbyła się 28 sierpnia 1987 r., wzięło udział 70 profesjonalnych fotografów z Niemiec Zachodnich, ZSSR i Finlandii, którzy w ciągu 24 godzin fotografowali ówczesną Łotwę sowiecką: fabryki, kołchozy, biblioteki, kawiarnie, cmentarze, szpitale, łaźnie, domy i ulice.

W 2007 r. w akcji "Jeden dzień na Łotwie 20 lat później" uczestniczyli fotograficy z Łotwy, a także profesjonaliści z 24 krajów, m.in. z Polski, Szwecji, Rosji, Japonii, Węgier. Fotografowie dotarli we wszystkie rejony Łotwy, ukazując życie Łotyszy i Łotwę na ponad 500 tys. zdjęć.

Podczas otwarcia wystawy byli obecni liczni przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, przedstawiciele mniejszości łotewskiej w Polsce, Ministerstwa Sprawa Zagranicznych, Kancelarii Prezydenta RP i parlamentarzyści.

24 listopada 2010 r. marszałek Bogdan Borusewicz, otwierając w Senacie wystawę "Gdańsk światową stolicą bursztynu", powiedział, że dla Gdańska bursztyn zawsze był ważny. Stanowi nie tylko symbol tego miasta, ale także towar eksportowy. W opinii marszałka, wystawa ukazuje nie tylko piękno bursztynu, ale i możliwości twórców - artystów i rzemieślników zajmujących się wyrobem pięknych przedmiotów z "bałtyckiego złota".

Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz podkreślił, że warto promować Polskę poprzez bursztyn i poprzez współczesnych polskich artystów bursztynników. "Konkurencyjną przewagą naszego kraju nad innymi powinien być właśnie bursztyn" - powiedział P. Adamowicz.

Na wystawie zaprezentowano kilkadziesiąt fotogramów, ukazujących zbiory Muzeum Bursztynu w Gdańsku, przedstawiających m.in. bryły bursztynu i jego odmiany barwne, inkluzje roślinne i zwierzęce, poławianie bursztynu, obiekty archeologiczne i pochodzące z XIX i XX wieku, a także przedmioty sakralne.

Można też obejrzeć przedmioty użytkowe i biżuterię z kolekcji gdańskich artystów "Nasz bursztyn", w tym prace znanych mistrzów współczesnej sztuki bursztynniczej: Mariusza Drapikowskiego, Lucjana Myrty i Bogdana Mirowskiego.

Wystawa, prezentowana z inicjatywy prezydenta Gdańska P. Adamowicza, została zorganizowana przez Związek Miast i Gmin Morskich, Biuro Prezydenta ds. Promocji Miasta Urzędu Miejskiego w Gdańsku, Muzeum Bursztynu w Gdańsku oraz Krajową Izbę Gospodarczą Bursztynu.

Do tej pory ekspozycja była prezentowana m.in. w Bremie, Nicei i Lyonie.

* * *

25 listopada 2010 r. w ambasadzie Mongolii w Warszawie marszałek Bogdan Borusewicz został odznaczony orderem "Altan Gadas" - najwyższym państwowym odznaczeniem Mongolii dla obywateli państw obcych. Marszałka B. Borusewicza uhonorowano za wybitne zasługi w rozwoju stosunków między Mongolią i Polską. Odznaczenie to jest nadawane od 1936 r. na mocy postanowienia prezydenta Mongolii.

Senator Stanisław Gorczyca natomiast został odznaczony medalem "Przyjaźni".

27 listopada 2010 r. w Senacie, w sali 217, odbyła się konferencja "Harcerstwo niepokorne". W 30. rocznicę powstania KIHAM" (Krąg Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego), zorganizowana przez Komisję Nauki, Edukacji i Sportu oraz Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej. Jej celem była dyskusja o wychowaniu młodego pokolenia, dla której inspiracją mogą być podjęte przed 30. laty heroiczne wysiłki przedstawicieli niezależnego ruchu harcerskiego czasów pierwszej "Solidarności".

KIHAM jako ruch programowo-metodyczny zrzeszał około tysiąca niezależnych instruktorów z większości chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego. Podstawą ideową jego powstania i działalności stał się list otwarty instruktorów ZHP ze środowiska krakowskiego. Głównym założeniem działalności KIHAM było odrodzenie moralne harcerstwa w duchu tradycyjnego prawa i przyrzeczenia harcerskiego z 1932 r., jego odkomunizowanie i powrót do skautowych metod wychowawczych. Z ruchem współdziałał były naczelnik Szarych Szeregów Stanisław Broniewski "Orsza". Jednym z jego członków zaś był senator Kazimierz Wiatr.

KIHAM stopniowo stawał się niezależną organizacją wewnątrz ZHP, a niektóre środowiska świadomie dążyły do jego opuszczenia. W stanie wojennym, jesienią 1982 r., nastąpiło samorozwiązanie kręgów. Część środowisk utworzyło wiosną 1983 r. niejawny Ruch Harcerski, ujawniony w 1988 r. jako Ruch Harcerski Rzeczypospolitej. Znaczna część instruktorów KIHAM na fali odnowy w harcerstwie po 1989 r. współorganizowała Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej oraz reformowała Związek Harcerstwa Polskiego.

Wykaz numerów "Diariusza"