Diariusz Senatu nr 48
16-31 grudnia 2009.

16 i 17 grudnia 2009 r. odbyło się 46. posiedzenie Senatu.

Senat odrzucił nowelizację ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, gdyż uznał, że jest ona niezgodna z kanonami dobrej legislacji, w tym z zasadami techniki prawodawczej. W ocenie Izby, zmieniony przepis nie ma żadnej nowości normatywnej i dlatego nie należy zmieniać obowiązującego porządku prawnego.

Ustawa, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu poselskiego na 54. posiedzeniu, 19 listopada 2009 r., zaleca podnoszenie flagi państwowej lub umieszczanie jej na budynkach mieszkalnych lub przed nimi oraz na budynkach lub przed budynkami, w których prowadzi się działalność gospodarczą z okazji świąt, rocznic państwowych i innych uroczystości o zasięgu państwowym lub lokalnym.

Podczas dyskusji senator Piotr Ł.J. Andrzejewski przypomniał, że projekt ustawy, przygotowany przez posłów PiS, wprowadzał obowiązek wywieszania flagi bez sankcji karnej, i zaproponował przywrócenie tego zapisu. Podobną poprawkę złożył senator Ryszard Bender.

Odrzucenie nowelizacji rekomendowała Izbie Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Za tym wnioskiem opowiedziało się 53 senatorów, 36 było przeciw, a 1 wstrzymał się od głosu. Uchwałę Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Nowelizację uchwalił Sejm na 55. posiedzeniu, 3 grudnia 2009 r., na podstawie pilnego projektu rządowego. Umożliwia ona udzielenie Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych (FUS) nieoprocentowanej pożyczki z budżetu państwa lub z Funduszu Rezerwy Demograficznej (FRD). Obecnie FUS może zaciągać pożyczki jedynie w bankach komercyjnych.

Zgodnie z nowelizacją, pożyczka z budżetu państwa może być wykorzystana wyłącznie na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo, a pożyczka z FRD ma zapewnić płynność finansową FUS i musi być zwrócona najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od dnia jej otrzymania. Ustawa ma wejść w życie z dniem jej ogłoszenia, aby FUS mógł zaciągnąć pożyczkę z budżetu państwa jeszcze w tym roku.

Podczas debaty wiceminister pracy i polityki społecznej Marek Bucior poinformował, że w 2009 r. nie jest planowane przekazanie do FUS środków z FRD, który obecnie dysponuje kwotą ponad 7 mld zł. Zasilenie takie jest przewidziane w 2010 r. w kwocie 7,5 mld zł. Zadłużenie FUS na 8 grudnia 2009 r. wynosi ponad 6 mld zł. Wiceminister M. Bucior zapewnił senatorów, że wypłata świadczeń emerytalno-rentowych nie jest zagrożona.

Sprawozdawca Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senator Mieczysław Augustyn podkreślił, że nie można poprawić skomplikowanej sytuacji budżetowej w najbliższych latach i utrzymać zapisanego w konstytucji poziomu zadłużenia bez zmiany systemu emerytalno-rentowego. W opinii senatora Stanisława Koguta, sięganie po środki FRD w celu rozwiązania bieżących problemów budżetowych jest "nieodpowiedzialne i groźne, jeśli chodzi o zabezpieczenie przyszłych emerytów". "Wydaje mi się, że ani pan marszałek, ani pan senator Rulewski, ani ja - wszyscy walczyliśmy o wolną i niepodległą Polskę - nie chcielibyśmy, żeby system ubezpieczeń społecznych w niedługim czasie dorównał systemowi chilijskiemu" - mówił.

Najbardziej radykalną propozycję przedstawił senator Paweł Klimowicz. Jego zdaniem, należy "zlikwidować państwowy system emerytalny i stworzyć każdemu obywatelowi możliwości nieskrępowanego, indywidualnego zatroszczenia się o swoją starość". Państwo powinno ingerować wyłącznie wtedy, gdy system ten działałby źle, tak aby zapewnić minimalny poziom zabezpieczenia obywateli. Z kolei senator Piotr Ł.J. Andrzejewski, mówiąc o konieczności reformy systemu emerytalnego, zaapelował do rządu o rozważenie możliwości przygotowania projektu ustawy o powszechnej pożyczce publicznej.

Zastrzeżenia do ustawy zgłosił także m.in. senator Piotr Kaleta. Wskazał na brak przepisów określających sposób i termin spłaty pożyczki z budżetu państwa. Zgodnie z zaproponowanymi przez niego poprawkami, FUS mógłby zaciągnąć bezzwrotną pożyczkę nie częściej niż raz na dwa lata i tylko z budżetu państwa.

Komisja Rodziny i Polityki Społecznej rekomendowała Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat 52 głosami za, przy 35 przeciw i 1 wstrzymującym się, zaakceptował tę propozycję. Ustawa zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa, którą Sejm uchwalił 19 listopada 2009 r. na podstawie projektu rządowego, wydłuża termin udzielania pomocy bankom z 31 grudnia 2009 r. do końca 2010 r. Przewiduje również, że od dnia jej wejścia w życie warunkiem udzielenia wsparcia będzie otrzymanie pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w nowelizowanej ustawie ze wspólnym rynkiem.

Ze wsparcia mogą skorzystać takie instytucje, jak: bank krajowy, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, krajowy zakład ubezpieczeń, fundusz inwestycyjny, dom maklerski czy fundusz emerytalny. Pomoc taka może być udzielona np. w formie sprzedaży skarbowych papierów wartościowych. Dotychczas nie wpłynął żaden wniosek o udzielenie wsparcia na podstawie tej ustawy.

Pracująca nad ustawą Komisja Budżetu i Finansów Publicznych nie zgłosiła do niej zastrzeżeń. Podczas dyskusji senator Tadeusz Gruszka zaproponował 2 poprawki. Pierwsza jednoznacznie wskazuje, że pozytywna decyzja Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej ze wspólnym rynkiem musi obowiązywać w dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia. Dzięki drugiej poprawce przepis określający warunek udzielenia wsparcia został zawarty w ustawie nowelizowanej, a nie w przepisie przejściowym ustawy nowelizującej.

Izba 86 głosami, przy 1 wstrzymującym się, przyjęła ustawę wraz z tymi poprawkami. Propozycje Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawę, na podstawie przedłożenia rządowego, uchwalił Sejm 20 listopada 2009 r. Nowelizacja ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym dostosowuje jej przepisy do dyrektywy unijnej, zobowiązującej państwa członkowskie do ustalenia poziomu opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Przyjęty w dyrektywie poziom minimalnego opodatkowania za 1 tys. l benzyny bezołowiowej wynosi 359 euro, a za 1 tys. l oleju napędowego - 330 euro. Zgodnie z ustawą minimalne opodatkowanie paliw do silników zostanie osiągnięte przez podwyższenie stawki opłaty paliwowej, bez zmiany stawki podatku akcyzowego.

Z kolei nowelizacja ustawy o obrocie instrumentami finansowymi zmienia zasady emisji obligacji wprowadzanych do obrotu przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz Krajowego Funduszu Drogowego. Zrównano obrót obligacjami drogowymi na rzecz Krajowego Funduszu Drogowego z obrotem obligacjami Skarbu Państwa. Jednocześnie zrezygnowano z konieczności posiadania specjalnej licencji przez podmioty, które dokonują tego obrotu, co wiąże się z obniżeniem marży dla obligacji drogowych.

Podczas debaty podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Patrycja Wolińska-Bartkiewicz poinformowała, że podwyżka stawki opłaty paliwowej jest podwyżką minimalną, dostosowującą polskie stawki do stawek z dyrektywy z 2003 r., zgodnie z ówcześnie wynegocjowanymi okresami przejściowymi. Przypomniała również, że kwoty z opłaty paliwowej wpływają jako dochód do Krajowego Funduszu Drogowego i Funduszu Kolejowego. Przewiduje się, że w przyszłym roku będzie to 2,2 mld zł, z czego 1,8 mld zł zasili Krajowy Fundusz Drogowy, a ponad 400 mln zł - Fundusz Kolejowy. Są to dodatkowe środki na budowę i przebudowę dróg, a w wypadku Funduszu Kolejowego - na remonty i modernizację linii kolejowych, zakup taboru, w tym również przez spółkę Przewozy Regionalne, i restrukturyzację długu spółek kolejowych.

Senator Tadeusz Skorupa poinformował, że senatorowie PiS będą głosować przeciwko tej ustawie, gdyż są w niej duże uchybienia. Zdaniem senatora T. Skorupy, przepisy tej ustawy spowodują podwójne opodatkowanie rolników.

Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Budżetu i Finansów Publicznych nie zgłosiły zastrzeżeń do ustawy. Izba 55 głosami, przy 33 przeciw i 1 wstrzymującym się, zdecydowała o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Teraz nowelizacja trafi do podpisu prezydenta.

Ustawę, która wdraża do polskiego prawa 53 rozporządzenia i 43 dyrektywy unijne, uchwalił Sejm 2 grudnia 2009 r. na podstawie projektu rządowego. Liberalizuje ona przepisy dotyczące uruchamiania działalności gospodarczej. Zwolniono z obowiązku ubiegania się o tzw. zatwierdzenie rozpoczynanej działalności gospodarczej wiele podmiotów, w tym gospodarstwa agroturystyczne i producentów win gronowych do tysiąca hektolitrów rocznie. Przedsiębiorcy produkujący lub wprowadzający żywność do obrotu zostali zwolnieni z obowiązku prowadzenia książki kontroli sanitarnej. Zrezygnowano także z obowiązku pobierania i przechowywania próbek żywności przez zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego (np. internaty, przedszkola). Obecnie zakłady te muszą pobierać i przechowywać próbki żywności przez 72 godziny. Wprowadzono również nową definicję suplementów diety, którymi nie mogą być produkty mające właściwości produktu leczniczego w rozumieniu prawa farmaceutycznego.

Komisja Zdrowia zarekomendowała wprowadzenie do ustawy 19 poprawek, w większości o charakterze doprecyzowującym. W trakcie debaty senator Janina Fetlińska zaproponowała, aby utrzymać obowiązek przechowywania próbek żywności i wprowadzić całkowity zakaz reklamy sztucznych produktów żywieniowych dla niemowląt.

W wyniku głosowania Izba poparła wszystkie poprawki zaproponowane przez Komisję Zdrowia. Senat zadecydował m.in., że podmiotem działającym na rynku spożywczym może być również osoba fizyczna. Postanowił także, iż przepis, uchylający uregulowania dotyczące wprowadzania do obrotu i stosowania w żywności substancji dodatkowych innych niż tzw. dozwolone substancje dodatkowe, wejdzie w życie z dniem wejścia w życie właściwych regulacji wydanych na podstawie rozporządzenia unijnego.

Nowelizacja wróci teraz do Sejmu.

Senatorowie jednogłośnie, 90 głosami, przyjęli nowelizację tej ustawy wraz z 3 poprawkami. Dwie poprawki rekomendowała Izbie Komisja Rodziny i Polityki Społecznej. Jedna z nich daje możliwość zastosowania korzystnych dla pracowników uregulowań ustawy z mocą wsteczną, od 1 października 2006 r., czyli od początku wejścia w życie ustawy nowelizowanej. Senat uznał za nieprawidłową i niekorzystną społecznie sytuację, w jakiej nowych uregulowań nie będzie można zastosować wobec pracowników firmy, których sytuacja spowodowała podjęcie prac legislacyjnych, ani też objąć nimi osób znajdujących się w podobnym położeniu przed wejściem w życie nowelizacji. Izba poparła także poprawkę zaproponowaną przez senatora Jana Rulewskiego i zrezygnowała z wypłacania pracownikom zaliczki na poczet niezaspokojonych roszczeń w wysokości minimalnego wynagrodzenia, na rzecz wypłaty roszczeń pracowniczych, niezaspokojonych przez pracodawcę. Podniosła jednocześnie granice wysokości wypłat do kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.

Ustawa, uchwalona przez Sejm 19 listopada 2009 r. na podstawie projektu komisyjnego, umożliwia pracownikom wypłatę zaliczek na poczet zaległych wynagrodzeń, w sytuacji gdy ich pracodawca zaprzestał prowadzenia działalności bez wszczęcia procedury likwidacyjnej i złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Zaliczka będzie wypłacana przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i nie może być wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W trakcie debaty podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Czesława Ostrowska poinformowała, że ustawa ureguluje sytuację 1800 pracowników, ok. 230 zakładów pracy. Według szacunków ministerstwa kwota wypłat zaliczek na poczet zaległych wynagrodzeń wyniesie ok. 2 mln zł.

Poprawki Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Izba jednogłośnie wprowadziła do tej nowelizacji 3 poprawki, zaproponowane przez Komisję Gospodarki Narodowej. Między innymi na nowo formułują one wytyczne dotyczące treści rozporządzenia, uwzględniając pozorność dotychczasowych wytycznych, mających zastosowanie niezależnie od tego, czy zostały sformułowane w przepisie upoważniającym, a także modyfikują wytyczne do wydania rozporządzenia poprzez skreślenie ich normatywnie zbędnej części.

Ustawa została uchwalona przez Sejm 19 listopada 2009 r. na podstawie projektu rządowego. Wprowadza zmiany w zakresie postępowania notyfikacyjnego, zwrotu nienależnie przyznanej pomocy publicznej i monitorowania udzielonej pomocy. Nowelizacja rozszerza katalog sytuacji, w których jest możliwe udzielenie pomocy publicznej. Może ono nastąpić nie tylko wówczas, gdy akt normatywny jest programem pomocowym zatwierdzanym przez Komisję Europejską, ale także gdy akt ten przewiduje udzielenie pomocy, której nie dotyczy obowiązek notyfikacji, czyli pomocy de minimis, pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie oraz pomocy w ramach wyłączeń grupowych. Ustawa wprowadza także zakaz wypłaty pomocy udzielonej przedsiębiorcy w sytuacji, gdy poprzednia pomoc była wykorzystana niezgodnie z zasadami wspólnego rynku lub została przyznana bezprawnie. Ponadto ubiegający się o pomoc de minimis oraz pomoc de minimis w rolnictwie i rybołówstwie zostali zobowiązani do przedkładania oświadczenia o nieotrzymaniu takiego wsparcia przez 2 ostatnie lata i informacji niezbędnych do udzielania pomocy, dotyczących w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności.

Nowelizacja skraca minimalny termin na przekazanie informacji przez beneficjenta ubiegającego się o pomoc na żądanie prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub ministra rolnictwa, lub podmiotu udzielającego wsparcia z 30 do 14 dni.

Ustawa wróci teraz do Sejmu.

Głównym celem ustawy, uchwalonej na 55. posiedzeniu Sejmu, 2 grudnia 2009 r., na podstawie przedłożenia rządowego, jest dostosowanie jej do wymagań Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych.

Ustawa wprowadza tryb postępowania i obowiązki operatorów oraz użytkowników systemu w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przyznaje operatorowi systemu przesyłowego elektroenergetycznego prawo do wprowadzenia, w wypadku zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, pewnych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej przed wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów w tej sprawie. Zgodnie z nowelą, rozdzielono działalność operatorską od działalności związanej z dostarczaniem energii elektrycznej. Nastąpił też podział odpowiedzialności za bezpieczeństwo pracy sieci pomiędzy operatorów systemów przesyłowych i systemów dystrybucyjnych. Ponadto nadzór właścicielski nad operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego PSE-Operator SA przeniesiono z ministra skarbu państwa na ministra gospodarki. Na przedsiębiorstwa energetyczne nałożono obowiązek sprzedaży nie mniej niż 15% wytworzonej energii na giełdzie towarowej. Wytwórcy, którzy objęci są pomocą publiczną, też podlegają temu obowiązkowi, pozostałe 85% wytworzonej energii zaś muszą sprzedawać w sposób zapewniający publiczny i równy dostęp do tej energii, tzn. na giełdzie towarowej lub w otwartym przetargu.

Podczas debaty podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska przedstawiła m.in. motywy, jakimi kierował się rząd, wprowadzając opłatę za wniosek o przyłączenie do systemu elektro-energetycznego i obowiązek przedstawiania wypisu lub wyrysu z planu zagospodarowania przestrzennego, a jeśli go nie ma, to wypisu z innych aktów mających charakter prawa miejscowego. Rząd przyjął te rozwiązania, aby uwiarygodnić składane wnioski, gdyż wytworzył się nieformalny rynek obrotu zgodą na przyłączenie do systemu elektro-energetycznego.

Komisja Gospodarki Narodowej zarekomendowała Izbie wprowadzenie do ustawy 21 poprawek, przede wszystkim redakcyjnych i doprecyzowujących. Poprawki złożyli także senatorowie Zbigniew Cichoń i Jan Wyrowiński. Ostatecznie Senat wprowadził do ustawy 28 poprawek, które teraz rozpatrzy Sejm.

Nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, uchwalona przez Sejm na 56. posiedzeniu, 17 grudnia 2009 r., przewiduje, że mieszkania spółdzielcze będzie można wykupić na dotychczasowych zasadach, czyli jedynie po uregulowaniu kosztów ich wybudowania. Do przekształcenia mieszkania lokatorskiego wymagana będzie spłata kosztów budowli lokalu. Spółdzielca zwróci tyle, ile spółdzielnia wydała na mieszkanie. Jeśli spółdzielnia zaciągnęła kredyt, to spłacie podlega kredyt plus odsetki.

Nowelizacja nakłada też na spółdzielnie obowiązek zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu do 30 marca 2010 r. Senat uznał ten termin za zbyt krótki, aby spółdzielnie mogły wywiązać się z nałożonych na nie obowiązków. W związku z tym przyjął poprawkę przedłużającą ten termin do 30 czerwca 2010 r. Senatorowie przyjęli także m.in. poprawkę, zgodnie z którą spółdzielnie mieszkaniowe nie mogą odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, w szczególności z tytułu przekształceń praw do lokali.

Trybunał Konstytucyjny 17 grudnia 2008 r. orzekł, że przepisy zobowiązujące spółdzielnie mieszkaniowe do przenoszenia własności lokali na swoich członków jedynie po uregulowaniu kosztów wybudowania mieszkania są niezgodne z konstytucją. Za takie uznał też zapisy pozwalające na karanie członków zarządów spółdzielni, którzy nie dokonali przeniesienia własności lokali na spółdzielców. Trybunał ustalił, że ustawodawca ma poprawić te uregulowania do 30 listopada 2009 r. Ustawa ma wejść w życie 30 grudnia 2009 r.

Sejm przyjął senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Ponadto Senat przyjął bez poprawek ustawę o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, Rządem Królestwa Danii i Rządem Republiki Federalnej Niemiec w sprawie zmian do Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, Rządem Królestwa Danii i Rządem Republiki Federalnej Niemiec dotyczącej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego, podpisanego w Szczecinie dnia 16 kwietnia 2009 r. oraz ustawę o ratyfikacji Statutu Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA), przyjętego w Bonn dnia 26 stycznia 2009 r.

Senat postanowił uczcić pamięć Juliusza Słowackiego "jako wieszcza narodowego, którego dzieła stały się chlubą polskiej kultury". Zdaniem Izby, "poezja Juliusza Słowackiego ma uniwersalny i ponadczasowy charakter, polską kulturę i tradycję łączy z cywilizacją antyczną - grecką i łacińską".

"Poeta pojmował historię jako proces doskonalenia się ludzkości w celu realizacji boskiego ideału. Uznawał konieczność cierpienia, ofiary i czynu w życiu indywidualnym i zbiorowym. Utwory Juliusza Słowackiego stały się duchową inspiracją dla wielu pokoleń polskich twórców i Polaków walczących o niepodległość ojczyzny" - czytamy w uchwale.

Senat zwrócił się do środowisk wychowawczo-oświatowych i naukowych z apelem o popularyzowanie postaci i zasług Juliusza Słowackiego.

Senat jednogłośnie, 88 głosami, zadecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Ustawa ta stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 kwietnia 2009 r., stwierdzającego niezgodność przepisu ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym z konstytucją w zakresie, w jakim pomija prawo związków zawodowych działających w uczelni niepublicznej do opiniowania zmian w jej statucie. Senat zaproponował, aby zmiany w statucie uczelni niepublicznej były opiniowane przez związki zawodowe działające w tej uczelni.

Izba upoważniła senatora Piotra Zientarskiego do reprezentowania jej w czasie dalszych prac nad projektem.

W wyniku głosowania (47 głosów za, 37 - przeciw, 1 wstrzymujący się) Senat odrzucił projekt uchwały, autorstwa senatorów PiS, którzy chcieli, by Izba wyraziła "stanowczy protest" wobec orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu przeciwko wieszaniu krzyży we włoskich szkołach.

Odrzucenie projektu rekomendowały komisje: Ustawodawcza oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. "Nie trzeba zapominać, że laicka ideologia niejednokrotnie doprowadziła w XX wieku do zbrodniczych skutków. Te lekcje, oparte na walce z chrześcijaństwem, powinniśmy zapamiętać na zawsze" - napisano w projekcie uchwały. "Dlatego Senat wzywa instytucje Rady Europy do pełnego poszanowania wolności sumienia i religii oraz systemu wartości stanowiących wspólne dziedzictwo Europy".

Odrzucając projekt, Senat zakończył postępowanie w tej sprawie.

Podczas tego posiedzenia senatorowie rozpatrywali także apel wzywający do poszanowania krzyża, autorstwa senatora Piotra Ł.J. Andrzejewskiego.

W projekcie apelu, zaakceptowanego przez senackie komisje, Senat wzywa do poszanowania krzyża. Przypomniano, że "krzyż, znak wiary chrześcijańskiej, jest zarazem świadectwem, jak i symbolem praw każdej istoty ludzkiej do życia, wolności i godności, nie jest skierowany przeciwko komukolwiek i nie może być tak traktowany". W projekcie apelu stwierdzono także, że krzyż jest "oznaką uniwersalnych wartości w demokratycznym społeczeństwie obywatelskim" oraz "znakiem solidarności z każdym człowiekiem, bez względu na pochodzenie, wyznanie czy kolor skóry". "Negowanie jego uniwersalizmu zbiega się z nasilającą falą prześladowania chrześcijan we współczesnym świecie" - podkreślono w apelu.

"Senat Rzeczypospolitej Polskiej upomina się o wyrażoną poprzez krzyż zasadę tolerancji i obrony za jego pośrednictwem uniwersalnych praw człowieka do prawdy, wolności, sprawiedliwości i miłości w wymiarze zarówno religijnym, jak i świeckim. Senat Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do wszystkich ludzi dobrej woli w Polsce, Europie i na całym świecie o szacunek dla znaku krzyża, w jego nie tylko chrześcijańskim, ale i uniwersalnym wymiarze" - brzmi tekst apelu.

Przewodniczący obradom nad tym punktem porządku posiedzenia wicemarszałek Zbigniew Romaszewski skorzystał ze specjalnego trybu postępowania w wypadku rozpatrywania projektu uchwały okolicznościowej i skierował projekt apelu do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w celu przygotowania poprawionego sprawozdania. Głosowanie w sprawie apelu, na wniosek senatora Marka Rockiego, odbędzie się na następnym posiedzeniu Senatu, 11-14 stycznia 2010 r.

Po wyczerpaniu porządku 46. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Małgorzata Adamczak, Dorota Arciszewska-Mielewczyk, Mieczysław Augustyn, Ryszard Bender, Stanisław Bisztyga, Lucjan Cichosz, Grzegorz Czelej, Władysław Dajczak, Jan Dobrzyński, Janina Fetlińska, Stanisław Gogacz, Ryszard Górecki, Maciej Grubski, Tadeusz Gruszka, Witold Idczak, Piotr Kaleta, Kazimierz Kleina, Maciej Klima, Stanisław Kogut, Norbert Krajczy, Krzysztof Kwiatkowski, Andrzej Misiołek, Rafał Muchacki, Michał Okła, Jan Olech, Jan Rulewski, Czesław Ryszka, Sławomir Sadowski, Władysław Sidorowicz, Eryk Smulewicz, Andrzej Szewiński, Grażyna Sztark, Grzegorz Wojciechowski i Jan Wyrowiński.

17 grudnia 2009 r. odbyło się 54. posiedzenie Prezydium Senatu.

Prezydium wysłuchało informacji dyrektora Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artura Kozłowskiego dotyczącej liczby złożonych wniosków o zlecenie zadań o charakterze programowym i inwestycyjnym na 2010 r. oraz zadań o charakterze inwestycyjnym planowanych do wykonania w 2010 r. z dotacji Senatu RP w ramach opieki nad Polonią i Polakami za granicą. Jak poinformował, do 30 listopada 2009 r. do Kancelarii Senatu wpłynęło 348 wniosków o charakterze programowym i 46 o charakterze inwestycyjnym.

Prezydium zwróciło się o przygotowanie informacji na temat przyznanych dotacji Kancelarii Senatu w ramach opieki nad Polonią i Polakami za granicą według podziału geograficznego.

Przedyskutowano także kwestię zadań inwestycyjnych na Litwie i udziału w nich samorządu litewskiego. Zdaniem marszałka Bogdana Borusewicza, bardzo ważne jest zaangażowanie samorządu litewskiego, który powinien mieć swój udział w realizowanych zadaniach inwestycyjnych. Prezydium zdecydowało, że na swoim kolejnym posiedzeniu podejmie decyzję w sprawie minimalnego wymaganego udziału samorządu litewskiego w zadaniach inwestycyjnych realizowanych w tym kraju.

Prezydium Senatu postanowiło, iż na następnym posiedzeniu dokona ogólnego podziału budżetu na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą w 2010 r. Zaakceptowano także harmonogram posiedzeń prezydium w okresie styczeń-kwiecień 2010 r. poświęconych rozpatrzeniu wniosków polonijnych.

Podczas obrad zapoznano się również z prośbą Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" dotyczącą zadania: pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r. - zakup środków trwałych (umowa z 5 marca 2009 r.). Fundacja poinformowała o zwrocie części środków finansowych przyznanych w 2009 r. na zakup środków trwałych w obszarze geograficznym Łotwa i zwróciła się o zmianę zakresu przeznaczenia przyznanej dotacji na zakup procesora audio FM. Środki przeznaczone na ten cel fundacja chciałaby przesunąć na obszar geograficzny Ukraina, gdzie jedną z najważniejszych inicjatyw w tym roku jest Radio Trek na Rówieńszczyźnie. Prezydium wyraziło zgodę na zmianę zakresu przeznaczenia dotacji przyznanej Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie".

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej senatorowie zapoznali się z informacją rządu na temat posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się 10 i 11 grudnia 2009 r. Przedstawił ją sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jan Borkowski.

Następnie Komisja Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowała następujące projekty aktów prawnych UE:

• Zmieniony wniosek dotyczący rozporządzenia Rady (WE, EURATOM) dostosowującego ze skutkiem od 1 lipca 2009 r. wynagrodzenia i emerytury urzędników i innych pracowników Wspólnot Europejskich, a także współczynniki korygujące stosowane w odniesieniu do wynagrodzeń i emerytur; COM (2009) 629; sygnatura Rady  16172/09.

Instytucja wiodąca: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Referent: senator Piotr Głowski.

Komisja nie poparła projektu rozporządzenia Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie badania wypadków i incydentów w lotnictwie cywilnym oraz zapobiegania im,  COM (2009) 611; sygnatura Rady 15469/09.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Infrastruktury.

Referent: senator Stanisław Gorczyca.

Komisja nie poparła projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udziału Wspólnoty we Wspólnym Programie Badawczo-Rozwojowym na rzecz Morza Bałtyckiego (BONUS-169), podjętym przez kilka państw członkowskich,  COM (2009) 610; sygnatura Rady 15234/09

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Referent: senator Edmund Wittbrodt.

Komisja poparła projekt decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, zmieniającej dyrektywy 1998/26/WE, 2002/87/WE, 2003/6/WE, 2003/41/WE, 2003/71/WE, 2004/39/WE, 2004/109/WE, 2005/60/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2009/65/WE, w odniesieniu do uprawnień Europejskiego Organu Nadzoru Bankowego, Europejskiego Organu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, COM (2009) 576; sygnatura Rady 15093/09.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator Jan Wyrowiński.

Komisja poparła projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wnioski nierozpatrywane - propozycje zaakceptowane przez komisję:

* * *

Podczas wspólnego posiedzenia Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Ustawodawcza kontynuowały pierwsze czytanie projektu apelu o poszanowanie Krzyża oraz projektu uchwały w sprawie orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu dotyczącego obecności znaku krzyża w miejscach publicznych. Komisje, zgodnie z wcześniejszą decyzją, pracowały nad tekstem uchwały powstałym na podstawie apelu o poszanowanie Krzyża.

Propozycje poprawek, przygotowanych przez powołany zespół, przedstawił senator Zbigniew Cichoń. Senator Jan Rulewski zaproponował, aby z tekstu uchwały usunąć określenie krzyża jako oznaki uniwersalnej wartości w demokratycznym społeczeństwie obywatelskim. Poprawka ta nie uzyskała akceptacji. Z kolei senator Piotr Zientarski zgłosił propozycję wykreślenia zdania dotyczącego linii orzeczniczej Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie krzyży. W jego opinii, określenia w nim użyte są zbyt daleko idące, a rezygnacja Polski z podlegania jurysdykcji trybunału, mogłaby spowodować wykluczenie jej z kręgu państw europejskich. Propozycja ta została przyjęta.

Senatorowie jednomyślnie, 9 głosami, przyjęli treść apelu wraz z poprawkami. Na sprawozdawcę stanowiska połączonych komisji w tej sprawie wybrano senatora Piotra Zientarskiego.

* * *

Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich, na wniosek senatora Piotra Andrzejewskiego, przerwała swoje posiedzenie, na którym miała wyrazić opinię o formalnej poprawności oświadczenia senatora Krzysztofa Piesiewicza o wyrażeniu zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za czyny opisane w złożonym za pośrednictwem prokuratora generalnego wniosku Prokuratury Okręgowej Warszawa - Praga z 27 listopada 2009 r.

Przewodniczący komisji Zbigniew Szaleniec poinformował, że 3 grudnia 2009 r. marszałek Senatu otrzymał wniosek prokuratora generalnego o wyrażenie zgody przez Senat na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora K. Piesiewicza. We wniosku postawiony został senatorowi zarzut posiadania, a także nakłaniania i ułatwiania używania środków psychotropowych innym osobom.

Przewodniczący Z. Szaleniec przytoczył również treść oświadczenia z 7 grudnia 2009 r. senatora K. Piesiewicza w sprawie uchylenia mu immunitetu. Senator K. Piesiewicz z powodu choroby nie uczestniczył w posiedzeniu komisji.

Senatorowie zapoznali się z opinią senackiego Biura Legislacyjnego. Dyrektor Roman Kapeliński stwierdził, że oświadczenie senatora K. Piesiewicza o zrzeczeniu się immunitetu jest kompletne, precyzyjne, dotyczy wszystkich czynów wymienionych we wniosku prokuratora i spełnia wymogi formalne. Senator P. Andrzejewski zaproponował, aby komisja wyraziła opinię w sprawie oświadczenia po wysłuchaniu senatora K. Piesiewicza i sprawdzeniu czy nie ma tutaj wady oświadczenia woli. Jak tłumaczył, wada oświadczenia woli polega na tym, że można działać pod przymusem, pod wpływem sytuacji czy groźby. "A jeżeli jest wada oświadczenia woli, to wniosek K. Piesiewicza o zrzeczeniu się immunitetu jest nieważny" - dodał senator P. Andrzejewski. Senatorowie jednogłośnie poparli tę propozycję.

W drugim punkcie obrad wyznaczono koreferentów ustawy budżetowej na rok 2010 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji. Część 01 "Kancelaria Prezydenta RP" przedstawi senator Piotr Zientarski, część 02 "Kancelaria Sejmu RP" - senator Stanisław Piotrowicz, część 03 "Kancelaria Senatu RP" - senator Z. Szaleniec, część 11 "Krajowe Biuro Wyborcze" - senator P. Andrzejewski, a część 16 "Kancelaria Prezesa Rady Ministrów" - senator Zbigniew Meres.

Wspólne posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Ustawodawczej zostało zwołane w celu ponownego rozpatrzenia projekt apelu o poszanowanie Krzyża.

Senator Zbigniew Romaszewski zaproponował, aby uzupełnić tekst apelu o zdanie, które nie zostało przyjęte na poprzednim posiedzeniu komisji, a dotyczyło linii orzeczniczej Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie krzyży i ewentualnej rezygnacji Polski z podlegania jurysdykcji trybunału. Senatorowie w głosowaniu poparli tę propozycję. Zgłoszona przez senatora Stanisława Zająca poprawka miała charakter językowy i również została przyjęta.

Komisje zadecydowały, że poprawione sprawozdanie na posiedzeniu plenarnym Izby przedstawi senator Zbigniew Cichoń.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Gospodarki Narodowej rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Rozwiązania zawarte w ustawie, uchwalonej na podstawie projektu rządowego, omówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Styczeń. Przypomniał, że nowelizacja ustawy realizuje orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, który uznał za niezgodne z konstytucją przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, na podstawie których dokonywane są przekształcenia spółdzielczych praw do lokali mieszkalnych w prawo własności.

Nowelizacja przewiduje, że mieszkania spółdzielcze będzie można wykupić na dotychczasowych zasadach, czyli jedynie po uregulowaniu kosztów ich wybudowania. Do przekształcenia mieszkania lokatorskiego wymagana będzie spłata kosztów budowli lokalu. Spółdzielca zwróci tyle, ile spółdzielnia wydała na mieszkanie. Jeśli spółdzielnia zaciągnęła kredyt, to spłacie podlega kredyt plus odsetki.

W ustawie określono również termin, w jakim spółdzielnia zobowiązana jest zawrzeć z członkiem spółdzielni umowę przeniesienia własności lokalu. Umowa o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu ma być zawierana w formie pisemnej.

Przebieg prac legislacyjnych nad projektem ustawy w Sejmie omówiła posłanka Aldona Młyńczak.

Przedstawiciel senackiego Biura Legislacyjnego, ze względu na szczególny tryb pracy Izby nad tą ustawą, nie zgłosił uwag szczegółowych, a jedynie kilka ogólnych, które m.in. dotyczyły zgodności nowych zapisów z konstytucją.

Podczas dyskusji senatorowie w swoich wypowiedziach nawiązali m.in. do trybu pracy nad tą ustawą i wyroku Sądu Najwyższego w sprawie wątpliwości związanych z wpisem praw do ksiąg wieczystych.

Senatorowie Stanisław Bisztyga, Tadeusz Gruszka i Jan Wyrowiński zgłosili poprawki do ustawy. W głosowaniu komisja poparła 4 poprawki. Mniejszość komisji zgłosiła wniosek o wprowadzenie jednej poprawki do ustawy.

Na sprawozdawcę komisji wybrano senatora Andrzeja Owczarka, a wniosku mniejszości - senatora Tadeusza Gruszkę.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Środowiska przyjęto wnioski z konferencji "Gminne systemy energetyki odnawialnej", która odbyła się w Senacie 14 października 2009 r.:

• Gminy lub związki gminne decydujące się na tworzenie lokalnych systemów energetyki odnawialnej powinny podejmować działania po uprzednim opracowaniu planów ujmujących kompleksowo wszystkie możliwe do wykorzystania na danym terenie rodzaje odnawialnych źródeł energii (OZE). Plany te winny znaleźć swoje odzwierciedlenie w planach wojewódzkich.
• W celu przygotowania realnego planu rozwoju OZE, w tym systemów gminnych, konieczne jest zbilansowanie środków finansowych z programem rzeczowym; bez takiego takiego bilansu plany budowy dwóch tysięcy biogazowni będą tylko pustym hasłem propagandowym.
• W kolejnej perspektywie finansowej środków UE na lata 2014-2020 samorządy wojewódzkie powinny uwzględnić w Regionalnych Planach Operacyjnych potrzeby finansowania OZE na poziomie trzy lub czterokrotnie wyższym niż obecnie, obejmując nowe obiekty bioenergetyczne.
• Proces uzyskiwania koncesji na produkcję energii odnawialnej wymaga uproszczenia (obecnie potrzebnych jest ponad dwadzieścia różnych dokumentów), ponadto należy podnieść granicę wymaganych przez zakłady energetyczne opracowań i analiz energetycznych dla źródeł dysponujących mocą powyżej 2 MW do powyżej 5 MW, zwłaszcza wobec zamiarów sprzedaży zagranicznemu kapitałowi wszystkich krajowych zakładów dystrybucyjnych.
• Lokalni producenci energii odnawialnej powinni korzystać ze środków uzyskiwanych z oszczędności emisyjnych.
• Niezbędne jest pilne wprowadzenie ulgi podatkowej w wysokości do 50% kosztów inwestycyjnych w rozliczeniach rocznych dochodów dla osób fizycznych, które w swoich zabudowaniach lub mieszkaniach zainstalują niekonwencjonalne urządzenia energetyczne lub grzewcze. Analogiczne ulgi należy wprowadzić dla przedsięwzięć termomodernizacyjnych, które są warunkiem zwiększenia efektywności energetycznej i prawidłowości funkcjonowania instalowanych urządzeń OZE.
• Budowa systemów lokalnych OZE wymaga zmiany podejścia Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do ich finansowania. Obecnie przyznawane są głównie środki kredytowe, a warunki umorzenia dotyczą wypadków, w których niska rentowność praktycznie dyskwalifikuje takie projekty. Mechanizm umarzania 30% kredytu powinien zostać wprowadzony dla inwestycji realizowanych planowo, których inwestorzy spłacają należności w terminach umownych.
• Możliwie szybko należy opublikować przygotowywane przez ministra środowiska rozporządzenie o kwalifikowaniu 42% spalanych odpadów komunalnych do energii odnawialnej.
• Głównym elementem lokalnych systemów OZE powinny stać się biogazownie, będące stabilnym i sterowalnym lokalnym źródłem energii. Pozostałe rodzaje energetyki odnawialnej powinny w maksymalnym stopniu wykorzystywać rozproszone źródła miejscowe, w tym pompy ciepła i fotowoltaikę, nieuwzględnioną w krajowym programie rozwoju energetyki do 2030 r. ze względu na jej wysokie koszty. W perspektywie 10-20 lat koszty fotowoltaiki mogą stać się konkurencyjne.
• Preferencje dla biogazowania wynikają z faktu, że pozyskiwanie metanu jest najbardziej racjonalnym i ekologicznym sposobem przetwarzania biomasy bez względu na źródło jej pochodzenia, stwarzającym możliwości biologicznej transformacji masy organicznej w łańcuchu użytkowania i wykorzystania różnych jej form.
• W lokalnych systemach OZE powinny się znaleźć zakłady do termicznego wykorzystania biomasy. W tym celu mogą być wykorzystane - oprócz peletów, zrębków czy słomy - także niektóre gatunki zbóż, których ceny na cele konsumpcyjne są dwu lub trzykrotnie niższe niż ceny tradycyjnych paliw.
• Oprócz tradycyjnych instytucji finansujących projekty ekologiczne: Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i Banku Ochrony Środowiska, w kredytowanie budowy lokalnych systemów energetyki odnawialnej powinny włączyć się w szerokim zakresie banki spółdzielcze. Krajowy Związek Banków Spółdzielczych powinien sformułować wytyczne i zalecenia dla zrzeszonych banków, a także zorganizować cykle szkoleniowe zapoznające pracowników banku z zagadnieniami inwestowania i finansowania w energetyce odnawialnej.
• Wskazane jest opracowanie materiałów promocyjnych, propagujących gminne systemy OZE do wykorzystania przez samorządy lokalne.

16 grudnia 2009 r. w Senacie odbyło się spotkanie opłatkowe senatorów i pracowników Kancelarii Senatu z udziałem duszpasterza parlamentarzystów księdza Piotra Pawlukiewicza.

W czasie uroczystości marszałek Bogdan Borusewicz przyjął od harcerzy z ZHP betlejemskie światełko pokoju. Ksiądz P. Pawlukiewicz i marszałek Senatu złożyli uczestnikom spotkania życzenia świąteczne i noworoczne. Uczestnicy spotkania wysłuchali też koncertu kolęd w wykonaniu chóru "Gaudium" ze Strzelec Krajeńskich.

Wykaz numerów "Diariusza"