Diariusz Senatu nr 46
16-30 listopada 2009 r.

18, 19 i 20 listopada 2009 r. odbyło się 44. posiedzenie Senatu.

Izba przyjęła z poprawkami dwie ustawy nowelizujące ordynacje wyborcze - ustawę o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw; ustawę o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

Zgodnie z zasadą zachowania co najmniej sześciomiesięcznego terminu od wejścia w życie istotnych zmian w prawie wyborczym do pierwszej czynności kalendarza wyborczego Senat skrócił vacatio legis obydwu ustaw z 14 do 7 dni. Zmienione przepisy mają obowiązywać w przyszłorocznych wyborach prezydenckich i samorządowych.

Nowelizacje wprowadzają m.in. instytucję pełnomocnika wyborczego, która umożliwi oddanie głosu osobom niepełnosprawnym lub osobom powyżej 75. roku życia. Pełnomocnikiem będzie mogła zostać osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, co udzielający pełnomocnictwa. Pełnomocnictwa będzie można udzielić przed wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta albo przed pracownikiem przez nich upoważnionym w swoim domu. Wcześniej należy złożyć odpowiedni wniosek do urzędu gminy w tej sprawie.

Wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zobowiązano do utworzenia lokali wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych we wszystkich rodzajach wyborów i referendów. Dotychczas takie lokale tworzono w czasie wyborów do Sejmu i Senatu, do Parlamentu Europejskiego oraz referendum ogólnokrajowego. Zgodnie z nowelizacją, we wszystkich rodzajach wyborów i referendów będzie możliwe głosowanie w szpitalach oraz zakładach pomocy społecznej za pomocą urny pomocniczej w obecności co najmniej dwóch członków obwodowej komisji. Zmieniono także godziny otwarcia i zamknięcia lokali wyborczych w czasie wyborów samorządowych. Dotychczas lokale te były otwarte od 6 do 20, a mają być czynne w godzinach 8-22.

Znowelizowano również przepisy dotyczące finansowania kampanii wyborczej. Wprowadzono m.in. zakaz prowadzenia publicznych zbiórek na rzecz komitetów wyborczych. Komitety wyborcze będą pozyskiwały środki finansowe wyłącznie z wpłat osób fizycznych i wpłat funduszów wyborczych partii politycznych. Osoby fizyczne będą mogły przekazać pieniądze na rzecz komitetu wyborczego czekiem, przelewem lub kartą płatniczą. Określono także maksymalną wysokość kwoty, jaką jedna osoba może przekazać komitetowi wyborczemu. To piętnastokrotność minimalnego wynagrodzenia (obecnie około 20 tys. zł). W wypadku zaciągnięcia przez komitet kredytu jego poręczycielem może być tylko obywatel polski mający miejsce stałego zameldowania w Polsce.

Podczas debaty senatorowie pozytywnie ocenili instytucję pełnomocnika, choć niektórzy z nich mieli wątpliwości, czy zagłosuje on zgodnie z wolą osoby niepełnosprawnej lub starszej, która mu tego pełnomocnictwa udzieliła. Sprawozdawca Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji senator Jan Rulewski (PO) zastanawiał się, czy budżet państwa podoła sfinansowaniu głosowania przez pełnomocnika. Zdaniem senatora Piotra Ł.J. Andrzejewskiego (PiS), warto rozważyć wprowadzenie odpowiedniego przepisu, który umożliwiłby kontrolę pełnomocników podczas głosowania.

Nad ustawami pracowały Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, które zarekomendowały Senatowi wprowadzenie do nich poprawek. Większość zmian przyjętych przez Izbę ma na celu doprecyzowanie i uzupełnienie przepisów uchwalonych przez Sejm. Senatorowie zadecydowali m.in. o rozszerzeniu katalogu wyborców uprawnionych do ustanowienia pełnomocnika do głosowania. Umożliwiono również doręczenie wniosku o sporządzenie aktu pełnomocnictwa w inny sposób niż osobiście lub przez pełnomocnika. Przyjęto zasadę, zgodnie z którą sprawozdania wyborcze komitetów wyborczych z wyborów prezydenckich są publikowane zbiorczo, w jednym terminie, w "Monitorze Polskim" oraz pojedynczo, w miarę przekazywania Państwowej Komisji Wyborczej, w Biuletynie Informacji Publicznej. Ponadto Senat zrezygnował z przepisu upoważniającego do wydania rozporządzenia określającego wykaz dokumentów potwierdzających niepełnosprawność, wydanych w państwach Unii Europejskiej.

Teraz poprawki rozpatrzy Sejm.

Celem ustawy uchwalonej przez Sejm 23 października 2009 r. na podstawie projektu rządowego jest wdrożenie do polskiego prawa postanowień unijnej dyrektywy regulującej zasady wnoszenia środków odwoławczych w procesie udzielania zamówień publicznych. Chodzi m.in. o przepisy zapewniające wykonawcom prawo do korzystania ze środków ochrony prawnej oraz określające zasady i warunki unieważniania umów albo nakładania kar alternatywnych.

W ustawie zdefiniowano postępowanie o udzielenie zamówienia. Zlikwidowano instytucję protestu, co, zdaniem projektodawców, powinno skrócić czas rozstrzygania o sporze. Strony nadal będą mogły odwoływać się do Krajowej Izby Odwoławczej oraz złożyć skargę do sądu. Odwołanie przysługiwać będzie wyłącznie od niezgodnej z przepisami czynności zamawiającego, podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia, lub wobec zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy. Skarga do sądu będzie przysługiwała stronom oraz uczestnikom postępowania odwoławczego na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej (KIO). W związku z przewidywanym zwiększeniem liczby spraw rozpatrywanych przez KIO zwiększono jej skład o 10 członków. Zmodyfikowano również procedurę wnoszenia odwołania do KIO, m.in. w zakresie terminów rozstrzygania sporów. Przyjęto zasadę rozpoznawania odwołań przez KIO w składzie jednoosobowym. Skład trzyosobowy przewidziano tylko w sytuacji, gdy sprawa jest zawiła lub ma precedensowy charakter. Nowelizacja wprowadza także nowe kary, które będą mogły być orzekane zamiast unieważnienia umowy, np. skrócenie okresu obowiązywania umowy lub kara finansowa.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Gospodarki Narodowej zarekomendowały Izbie wprowadzenie do ustawy 5 poprawek. Podczas debaty także zostały zgłoszone propozycje poprawek. W wyniku głosowania Izba zadecydowała o wprowadzeniu do ustawy 7 poprawek, głównie o charakterze legislacyjnym.

Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Nową ustawę o izbach lekarskich wraz ze zmianami poparło 90 senatorów, 1 senator nie głosował. Izba wprowadziła przepis, na podstawie którego okręgowe izby lekarskie są następcą prawnym okręgowych izb lekarskich i lekarsko-dentystycznych, działających do 1950 r. Pozostałe 13 poprawek wprowadzonych do ustawy doprecyzowuje i uściśla regulacje uchwalone przez Sejm.

Nowy akt prawny zastąpi obowiązującą obecnie ustawę z 17 maja 1989 r. Nowością jest dwuinstancyjne postępowanie w zakresie odpowiedzialności zawodowej lekarzy, z możliwością odwołania się do Sądu Najwyższego. Regulacje te są zgodne z wyrokami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, który zwrócił uwagę na konieczność przyznania stronom możliwości odwołania się od orzeczeń sądów lekarskich do sądu powszechnego. Rozszerzono również katalog sankcji o kary finansowe i karę odsunięcia lekarza od wykonywania pewnych czynności zawodowych.

Senackie poprawki zostaną rozpatrzone przez Sejm.

Sejm uchwalił ustawę 23 października 2009 r. na podstawie projektu komisyjnego. Celem nowelizacji jest uproszczenie zasad zatrudniania pracowników tymczasowych przez pracodawców będących agencjami pracy tymczasowej oraz zasad kierowania tych pracowników i osób niebędących pracownikami agencji do tzw. pracodawców użytkowników.

Ustawa likwiduje obowiązujjący obecnie zakaz zatrudniania pracowników tymczasowych u pracodawców użytkowników, jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nastąpiły zwolnienia grupowe. Ponadto wydłużono z 12 do 18 miesięcy okres zatrudnienia pracownika tymczasowego u jednego pracodawcy użytkownika w ciągu 3 lat.

Wprowadzono także nowe zasady wydawania pracownikom tymczasowych świadectw pracy. Zgodnie z nowelizacją, agencja pracy tymczasowej po każdym zakończeniu stosunku pracy będzie miała obowiązek wydać świadectwo pracy jedynie na żądanie pracownika tymczasowego. W pozostałych wypadkach agencja będzie wydawać pracownikowi świadectwo pracy, dotyczące łącznego zakończonego okresu zatrudnienia w agencji objętego kolejnymi umowami o pracę, nawiązanymi w okresie nie dłuższym niż 12 kolejnych miesięcy.

Senackie komisje rodziny i polityki społecznej oraz gospodarki nie zgłosiły zastrzeżeń do ustawy. Podczas debaty senatorowie Władysław Dajczak i Tadeusz Gruszka złożyli wnioski o charakterze legislacyjnym. W wyniku głosowania Izba podzieliła stanowisko komisji, i 53 głosami, przy 37 przeciw, przyjęła ustawę w brzmieniu zaproponowanym przez Sejm.

Ustawa zostanie przekazana do podpisu prezydenta.

Nowelizacja ustawy, uchwalona przez Sejm 23 października 2009 r. na podstawie projektu poselskiego, wprowadza możliwość podwyższenia przez radę powiatu: wysokości kwot pomocy pieniężnej przysługującej rodzinom zastępczym, wysokości pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki i usamodzielnienie oraz wartości pomocy na zagospodarowanie (udzielanej w formie rzeczowej). Zwiększenie pomocy pieniężnej może być zróżnicowane i uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków określonych w uchwale rady powiatu.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zarekomendowały Senatowi przyjęcie nowelizacji bez poprawek. Izba jednogłośnie, 90 głosami, poparła stanowisko komisji.

Ustawa zostanie przekazana do podpisu prezydenta.

Sejm uchwalił tę nowelizację podczas 52. posiedzenia, 23 października 2009 r., na podstawie projektu rządowego. Ma ona na celu dostosowanie przepisów nowelizowanych ustaw do wyroków Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z 2 maja 2008 r. i z  4 grudnia 2008 r. Zgodnie z tymi orzeczeniami państwo członkowskie nie może odmówić wypłaty swym obywatelom świadczeń pieniężnych z powodu ich zamieszkiwania na terytorium innego państwa członkowskiego. Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, takie ograniczenie jest niezgodne z ust. 18 pierwszego Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, statuującym swobodę poruszania się i przebywania na terytorium państw członkowskich. Realizując orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, nowelizacja uchyla z polskiego porządku prawnego normy uzależniające wypłatę świadczeń określonych w nowelizowanych ustawach od zamieszkiwania uprawnionych na terytorium Polski.

Zgodnie z przepisami przejściowymi do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym nowelizacją. Osoby, którym przed dniem wejścia w życie ustawy odmówiono prawa do świadczeń lub wypłaty świadczeń z powodu braku miejsca zamieszkania na terytorium Polski, mogą w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy złożyć wniosek o wznowienie postępowania. W wypadku ustalenia prawa do świadczeń lub wypłaty świadczeń na skutek złożonego wniosku wypłata następuje od miesiąca złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczeń lub od miesiąca wstrzymania wypłaty tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od 1 maja 2004 r. Termin wejścia w życie ustawy został określony na 1 stycznia 2010 r.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zaproponowała wprowadzenie poprawki do nowelizacji, Komisja Rodziny i Polityki Społecznej - jej przyjęcie bez poprawek. Propozycje zmian zgłosili też senatorowie: Stanisław Piotrowicz i Jan Rulewski wspólnie z Rafałem Muchackim.

W wyniku głosowania akceptację Izby uzyskała jedna poprawka. Senat zaproponował wydłużenie z 6 miesięcy na 36 miesięcy terminu na wznowienie postępowania osobom, którym przed dniem wejścia w życie ustawy odmówiono prawa do świadczeń lub wypłaty świadczeń. W opinii Izby, dopiero wydłużony termin pozwoli skorzystać z możliwości wznowienia postępowania wszystkim uprawnionym.

Nowelizacja wróci teraz do Sejmu.

Nowelizację, na podstawie senackiego projektu, Sejm uchwalił 23 października 2009 r. Jej celem jest odformalizowanie postępowania cywilnego, administracyjnego, sądowoadministracyjnego i podatkowego poprzez racjonalizację obowiązku dołączania do akt sprawy dokumentów oryginalnych lub ich odpisów notarialnych.

Dotychczas dokumenty wykorzystywane w tych postępowaniach przez właściwe organy lub sądy, powszechne lub administracyjne, musiały być przedstawiane w oryginale lub uwierzytelniane w postępowaniu przed notariuszem. Tylko w wypadku tak zwanego postępowania nakazowego uwierzytelnienie udzielonego pełnomocnictwa mogło być stwierdzone przez samego pełnomocnika, a więc adwokata czy radcę prawnego. Na podstawie nowelizacji poświadczenia odpisu dokumentów byłyby sporządzane przez pełnomocników stron: adwokatów, radców prawnych, radców prokuratorii generalnej, doradców podatkowych, rzeczników patentowych, i stałyby się dokumentami stwierdzającymi urzędowo istnienie dokumentu określonej treści.

Nowelizacja nie budziła zastrzeżeń senatorów i w wyniku głosowania (88 głosów za) została przyjęta bez poprawek. Teraz zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Celem ustawy, uchwalonej przez Sejm 23 października 2009 r., jest uporządkowanie przepisów 10 ustaw w zakresie zadań wykonywanych przez Policję. W ustawie o ewidencji ludności i dowodach osobistych zmiany dotyczą dwóch kwestii. Wprowadzono rezygnację z egzekwowania wojskowego obowiązku meldunkowego w wypadku funkcjonariuszy meldujących się na pobyt czasowy w związku z długotrwałym szkoleniem. Zwolnieniem zostaną objęci funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Druga zmiana zmierza do uchylenia przepisu zobowiązującego Policję do kontroli spełnienia obowiązku meldunkowego.

W ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich zmiana dotyczy przekazania kompetencji do tworzenia i znoszenia policyjnych izb dziecka komendantom wojewódzkim oraz komendantowi stołecznemu Policji w porozumieniu z komendantem głównym Policji. Ponadto projekt przewiduje, że minister spraw wewnętrznych będzie miał zwierzchni nadzór nad policyjnymi izbami dziecka.

W ustawie o prokuraturze zrezygnowano z obowiązku zbierania przez Policję materiałów stanowiących podstawę sporządzenia informacji o kandydatach na stanowiska prokuratora, asesora prokuratorskiego i asystenta prokuratorskiego. Uzyskanie informacji o kandydatach do objęcia stanowiska prokuratorskiego i asesora prokuratorskiego będzie możliwe jedynie w policyjnych systemach informacyjnych, co wydaje się być całkowicie wystarczające. Ponadto wskazano, że o opinię o kandydatach prokurator generalny występuje do właściwego komendanta wojewódzkiego lub stołecznego Policji, a nie - jak dotychczas - do komendanta głównego Policji.

W ustawie o Policji dokonano zmian umożliwiających tworzenie w miastach, będących jednocześnie siedzibą powiatu grodzkiego i ziemskiego, jednej wspólnej komendy miejskiej Policji. Ustawa zawiera przepis uprawniający ministra spraw wewnętrznych do tworzenia i znoszenia w drodze rozporządzenia komend miejskich Policji. Kolejna zmiana sprowadza się do umożliwienia powoływania na zastępców komendantów Policji do spraw służb wspomagających działalność Policji w zakresie organizacyjnym, logistycznym i technicznym zarówno policjantów, jak i cywili. Z katalogu zadań Policji wykreślono też obowiązek kontrolowania paliwa w zbiornikach pojazdów. Zniesiono obowiązek nadawania przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych funkcjonariuszom Policji nawet w razie mobilizacji.

W ustawie - Prawo łowieckie wprowadzono zapis zwalniający komendanta wojewódzkiego Policji z obowiązku wydawania opinii w sprawach kandydatów na strażników Państwowej Straży Łowieckiej oraz strażników łowieckich.

W ustawie o komornikach sądowych i egzekucji wprowadzono zmiany, dzięki którym zwolniono Policje z obowiązku zbierania materiałów stanowiących podstawę sporządzenia informacji o kandydatach na stanowisko komornika, asesora i aplikanta komorniczego.

Zmiany w ustawie o pracownikach sądów i prokuratury zmierzają do zwolnienia Policji z obowiązku zbierania materiałów stanowiących podstawę sporządzenia informacji o kandydatach na stanowiska urzędnicze w sądzie lub w prokuraturze oraz o osobie ubiegającej się o przyjęcie na staż urzędniczy. Prezes sądu lub prokurator ma zasięgać informacji przed przyjęciem osoby na staż urzędniczy i o osobie zatrudnionej w sądzie lub prokuraturze jedynie z Krajowego Rejestru Karnego.

Dzieli zmianom w ustawie - Prawo o ustroju sądów powszechnych Policja zostanie zwolniona z obowiązku zbierania materiałów o kandydatach na stanowisko sędziego, asesora sądowego, aplikanta referendarskiego, asystenta sędziego, ławników, dyrektora sądu apelacyjnego, dyrektora sądu okręgowego i kierownika finansowego sądu rejonowego. W wypadku kandydatów na stanowisko dyrektora sądu apelacyjnego, dyrektora sądu okręgowego, kierownika finansowego sądu rejonowego, asystenta sędziego informacje będą pochodziły w Krajowego Rejestru Karnego, a w wypadku kandydatów na stanowisko sędziego informacje ograniczać się będą do danych zgromadzonych w policyjnych systemach informacyjnych. Ponadto wskazano, że o opinię o kandydatach minister sprawiedliwości występuje do właściwego komendanta wojewódzkiego lub stołecznego Policji, a nie - jak dotychczas - do komendanta głównego Policji.

W ustawie o licencji syndyka wprowadzono przepis stanowiący, że minister sprawiedliwości zasięga informacji o osobie ubiegającej się o licencję syndyka jedynie z Krajowego Rejestru Karnego. W ustawie o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury zaś wprowadzono zapis ograniczający zasięganie informacji o kandydatach jedynie z Krajowego Rejestru Karnego.

Senatorowie w wyniku kolejnych głosowań zdecydowali o wprowadzeniu 3 poprawek do nowelizacji. Przyjmując pierwszą z nich, Izba uznała, że o powołaniu danej osoby na stanowisko zastępcy komendanta wojewódzkiego i komendanta stołecznego Policji do spraw służb wspomagających działalność Policji w zakresie organizacyjnym, logistycznym i technicznym, nie powinien decydować jej status zawodowy (oficer Policji lub członek korpusu służby cywilnej), ale kwalifikacje i wiedza merytoryczna.

Poprawka druga precyzuje, że prokurator kierujący jednostką organizacyjną prokuratury jest właściwy w sprawach zasięgania informacji o kandydacie na staż urzędniczy. Zdaniem Senatu, posłuży to usunięciu , wątpliwości interpretacyjnych.

W ostatniej z poprawek Izba dostosowała przepisy odnoszące się do zasięgania informacji o kandydacie na stanowisko referendarza sądowego do nowych regulacji w sprawie zasięgania informacji o kandydacie na stanowisko sędziego i prokuratora. Dzięki tej zmianie uchwalana nowelizacja stanie się kompletna.

Poprawki Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Sejm uchwalił nowelizację 23 października 2009 r. Uwzględnia ona zmianę nazwy Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie na "Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie". Przewiduje też zmianę dotychczasowych zasad korzystania przez tę uczelnię ze środków publicznych poprzez objęcie finansowaniem z budżetu państwa również wydatków inwestycyjnych.

Pracująca na ustawą Komisja Nauki, Edukacji i Sportu zaproponowała poprawkę redakcyjną. W druku sejmowym błędnie przytoczono bowiem datę (23 maja 1989 r.) uchwalenia ustawy o stosunku państwa do kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Prawidłowa data to 17 maja 1989 r. Taką zmianę postulowała komisja. W wyniku głosowania senatorowie poparli ten wniosek. Poprawkę Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Sejm uchwalił nowelizację 23 października 2009 r. Dotyczy ona osób, które zaciągnęły kredyt mieszkaniowy na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, czyli z tzw. starego portfela. Był to okres ogromnego wzrostu inflacji, a co za tym idzie, oprocentowania kredytów. Część odsetek od takich kredytów wykupywało przejściowo państwo, potem jednak trzeba było je spłacić. Urosły zaś tak, że stały się większe od kwoty zaciągniętego kredytu.

Nowelizacja przewiduje, że spółdzielcy, którzy przez 20 lat terminowo spłacali kredyty mieszkaniowe właśnie z tzw. starego portfela, a teraz jednorazowo spłacą cały dług, będą mogli liczyć na umorzenie 50% pozostałego kapitału i odsetek. Senatorowie Stanisław Jurcewicz i Mieczysław Augustyn przedstawiali wyniki prac nad projektem połączonych komisji: rodziny i polityki społecznej, gospodarki narodowej oraz budżetu i finansów publicznych. Wyjaśniali też, jakie skutki niesie ze sobą projekt ustawy. "Lawinowy wzrost odsetek doprowadzał do sytuacji, w których kredytobiorca spłacił cały, pożyczony od banku kapitał i odsetki, a mimo to dziś ma kilkadziesiąt tysięcy złotych długu, tylko z tytułu części odsetek wykupionych kilka lat temu przez budżet państwa" - wyjaśnił senator M. Augustyn. Podkreślił, że nowe przepisy umożliwią nie tylko umorzenie połowy długu takich osób, ale także całkowite umorzenie pozostałego do spłaty kredytu najuboższym, których miesięczny dochód nie przekracza 110% najniższej emerytury, tj. 742 zł. Według senatora M. Augustyna zmiana przepisów dotyczących spłaty kredytów ze starego portfela będzie kosztowała budżet państwa do 2017 r. ok. 10 mln zł.

Senator S. Jurcewicz zaznaczył, że nowością jest możliwość spłaty kredytu za swoich członków przez spółdzielnię, jeżeli jej walne zgromadzenie podejmie uchwałę w tej sprawie. Potem spółdzielnia przeniesie dług na swoich członków, którzy to jej, a nie bankom, będą zwracali pieniądze. "Kredytobiorca mający ok. 120 tys. zł długu skorzysta na zmianie ustawy ok. 16 tys. zł, ten zaś, który ma dług w wysokości ok. 17 tys. zł, skorzysta ok. 2,6 tys. zł" - poinformował senator.

Senatorowie wprowadzili 2 poprawki do rozpatrywanej nowelizacji. Pierwsza z nich, stanowiąca konsekwencję dodania do ustawy nowego przepisu, rozszerza zakres przedmiotowy rozporządzenia wydawanego na podstawie zmienianego przepisu. Zgodnie z tą zmianą, Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia m.in. szczegółowe warunki, tryb stosowania oraz sposób rozliczeń umorzeń zadłużenia z tytułu przejściowego wykupienia ze środków budżetowych odsetek od kredytów mieszkaniowych.

Druga przyjęta zmiana, wynikająca z zasad techniki prawodawczej, służyła wyeliminowaniu niespójności dostrzeżonej w nowelizacji.

Ustawa o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych wróci teraz do Sejmu.

Projekt uchwały został wniesiony przez wicemarszałek Krystynę Bochenek. Marszałek skierował go do: Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Po jego rozpatrzeniu komisje wniosły o wprowadzenie poprawki do projektu, aby 2010 r. to był Rok Demokracji Lokalnej.

W wyniku głosowania na posiedzeniu plenarnym 84 senatorów (2 wstrzymało się od głosu) zdecydowało o podjęciu uchwały następującej treści: "Od dwudziestu już lat jesteśmy świadkami odżywania więzi lokalnych i regionalnych. Będąc obywatelami Europy i Świata, pozostajemy wciąż przypisani do niepowtarzalnego miejsca kształtującego naszą osobowość - do naszej Małej Ojczyzny. Rodzinna wieś, miasteczko czy miasto są nam bliskie i traktowane uczuciowo.

Źródłem siły Małych Ojczyzn są samorządy lokalne i regionalne, przywracane od 1990 roku. Ich aktywność jest przejawem determinacji Polaków w dążeniu do budowania demokratycznego ustroju, wspartego na fundamentach społeczeństwa obywatelskiego.

Utworzenie instytucji samorządowych - a więc przekazanie wspólnotom samorządowym istotnych uprawnień przypisanych dotąd instytucjom i organizacjom centralnym - dało obywatelom wiarę we własne siły oraz możliwości kreowania najbliższego otoczenia. Odtworzenie samorządów w gminach i powiatach oraz powołanie samorządów wojewódzkich wywołało niespotykane wcześniej zaangażowanie społeczeństwa podejmującego trud kształtowania swoich Małych Ojczyzn. Dzięki temu możliwy okazał się sukces odrodzonego samorządu, który stał się oparciem polskiego społeczeństwa obywatelskiego. Osiągnięcia terytorialnych wspólnot samorządowych w dziedzinie tworzenia więzi społecznych i odrabiania cywilizacyjnych zaniedbań okazały się szczególnym wkładem w budowę nowego ładu demokratycznego Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z dwudziestą rocznicą przeprowadzenia pierwszych wyborów do odrodzonego samorządu terytorialnego Senat Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2010 Rokiem Demokracji Lokalnej".

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Adam Leszkiewicz przedstawił na wstępie cele, które stawiają sobie Ministerstwo Skarbu Państwa i rząd, realizując procesy prywatyzacyjne. Chodzi o wsparcie spółek, których Skarb Państwa jest właścicielem lub współwłaścicielem, z uwzględnieniem potrzeb inwestycyjnych poszczególnych podmiotów, potrzeb kapitałowych, potrzeb w zakresie know-how, w zakresie kultur organizacyjnych. Procesy prywatyzacyjne mają także cele fiskalne.

Jak poinformował wiceminister A. Leszkiewicz, proces prywatyzacyjny jest realizowany w sposób systemowy. Po raz pierwszy w ubiegłym roku został przygotowany i przyjęty plan prywatyzacji na cztery lata, do 2011 r., który obejmuje około 800 podmiotów, tryby, w jakich te podmioty są prywatyzowane, a także harmonogram czasowy, podzielony na kolejne lata, czyli rok 2009, 2010 i  2011. Przystępując do prywatyzacji, resort kieruje się także programami rządowymi.

W tej chwili rozpoczęły się procesy prywatyzacyjne blisko 700 podmiotów. Około 85% podmiotów zaplanowanych do prywatyzacji do końca roku 2011 jest już uruchomiona. Obecnie trwają 463 procesy prywatyzacyjne. Od kwietnia 2008 r. zakończyły się postępowania prywatyzacyjne w 173, a  od początku2009 r. zakończyło się 71 projektów. Do końca roku zaplanowano jeszcze 54 projekty.

Do ministerstwa wpłynęły 32 wnioski od jednostek samorządu terytorialnego o komunalizację danych spółek.

Skomercjalizowano w tym roku 35 przedsiębiorstw państwowych. Wprowadzane są spółki na giełdę. Dotychczas, od początku 2008 r., były to: Tarnowskie "Azoty", Kopalnia Węgla "Bogdanka", Enea, PKO BP i Polska Grupa Energetyczna. W sumie uzyskano w ten sposób prawie 14 mld zł. Te środki trafiły do spółek.

Do tej pory odbyło się 14 aukcji, zaoferowano na nich aukcjach 28 podmiotów, a tylko 4 udało się sprzedać. Do wystawienia pozostały 34 podmioty. Jak podsumował wiceminister, sposób jest dobry, jeżeli chodzi o szybkość, o tempo, ale efektywność tego narzędzia jest niezadowalająca

Na najbliższe 18 miesięcy, do końca przyszłego roku, w sierpniu 2009 r. Rada Ministrów przyjęła listę kluczowych spółek do prywatyzacji, zawierającą 54 podmioty. To m.in. Enea, Tauron, PGE, Energa z Gdańska, Pierwsza Grupa Chemiczna, czyli Kędzierzyn, Tarnów i Ciech, Giełda Papierów Wartościowych, elektrociepłownie "Zabrze" i "Bytom".

W 2009 r. w ustawie budżetowej zaplanowano 12 mld zł, w przyszłym roku 25 mld zł. W sumie do końca przyszłego roku resort Skarbu Państwa chce uzyskać około 37 mld zł przychodu. Obecnie uzyskano ponad 6 mld zł za ten rok, czyli w budżecie państwa jest więcej niż 50% przychodów z prywatyzacji. Do końca roku pewne projekty opiewają na prawie 1 mld zł. Oprócz dochodów z prywatyzacji są dywidendy. W tym roku w budżecie państwa zaplanowano, że w ten sposób do budżetu zostanie przekazane 7 mld 100 mln zł. Obecnie pobrano już prawie 4 mld zł ze spółek, zostały jeszcze blisko 4mld zł, w tym dywidenda z PZU w wysokości 3 mld 400 mln zł. To oznacza, że z dywidend zostanie uzyskany prawie 1 mld zł więcej niż planowano.

Wiceminister A. Leszkiewicz wspomniał też o efektywnej współpracy z OFE, z bankami inwestycyjnymi, z doradcami, a także o zmianach w ustawach o prywatyzacji i komercjalizacji, możliwości udostępnienia na aukcjach spółek ze stuprocentowym udziałem Skarbu Państwa.

Poinformował również, że w tym roku zostało otwarte Centrum Relacji Inwestorskich, gdzie każdy potencjalny inwestor znajdzie informacje interesujące go czy mogące wpływać na decyzję o zainteresowaniu się naszymi aktywami. "Ciągle przybywają do nas różnego rodzaju delegacje, od Japonii, przez Portugalię, po Amerykę, przedstawiciele banków inwestycyjnych, ale i konkretni inwestorzy, których zachęcamy do zainteresowania się naszymi aktywami. Chcemy te procesy prowadzić w sposób uczciwy, rzetelny, obiektywny i publiczny" - powiedział wiceminister A. Leszkiewicz.

Następnie udzielał odpowiedzi na pytania senatorów.

Senat nie wyraził zgody na uchylenie immunitetu parlamentarnego
i pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Norberta Krajczego

Przeciwko uchyleniu immunitetu senatorowi Norbertowi Krajczemu w głosowaniu tajnym opowiedziało się 86 senatorów, a 2 wstrzymało się od głosu.

O wyrażenie przez Izbę zgody na pociągnięcie senatora N. Krajczego do odpowiedzialności karnej, na podstawie art. 212 kodeksu karnego, wnosił były ordynator oddziału chirurgii klatki piersiowej szpitala w Nysie dr Krzysztof Dudek. Senator N. Krajczy jest dyrektorem nyskiego ZOZ.

We wniosku dr K. Dudek zarzucił senatorowi, że ten w wywiadzie dla dziennika "Nowa Trybuna Opolska" bezpodstawnie posądził go o złe prowadzenia oddziału chirurgii klatki piersiowej, co w konsekwencji doprowadziło do likwidacji oddziału.

Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich po rozpatrzeniu tego wniosku na swym posiedzeniu opowiedziała się przeciwko uchyleniu immunitetu senatorowi N. Krajczemu i rekomendowała Senatowi zajęcie takiego stanowiska. Według przewodniczącego komisji Zbigniewa Szaleńca (PO), "jest to zbyt błaha sprawa", by uchylać immunitet senatorowi. Senator Z. Szaleniec, poinformował, że "z materiału wynikało, że główną przesłanką do oskarżenia pana senatora był artykuł prasowy i jedno zawarte w nim zdanie, iż w wyniku działań pana Dudka zamknięto oddział". Senator N. Krajczy tłumaczył zaś, że nie autoryzował tego artykułu, więc nie może ponosić odpowiedzialności za zawarte w nim twierdzenia.

Głosami 48 senatorów, przy 3 przeciw i 30 wstrzymujących się, Senat przyjął bez poprawek ustawę o grach hazardowych. Taką rekomendację ustawy przedstawili Izbie sprawozdawcy Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Ustawa przewiduje m.in. zakaz urządzania wideoloterii i gier na automatach do hazardu poza kasynami. Jedno kasyno ma przypadać na 650 tys. mieszkańców w województwie. Na jego prowadzenie potrzebna będzie koncesja. Nie będą wydawane nowe zezwolenia na prowadzenie salonów gier z automatami i punktów z automatami o niskich wygranych. Instytucje te będą mogły działać do wygaśnięcia obowiązujących już pozwoleń. Ustawa wprowadza także m.in. limity lokalizacyjne dla salonów binga pieniężnego. Zgodnie z nimi liczba takich salonów w województwie nie mogłaby być większa niż 1 na 300 tys. mieszkańców

W stosunku do obecnie obowiązującej ustawy podniesiono niektóre wysokości stawek podatku. Ustawa przewiduje m.in., że dla gier cylindrycznych, w kości i karty, na automatach stawka podatku wyniesie 50%.

Z kolei podatek od zakładów wzajemnych wyniesie 12% i będzie liczony od sumy wpłaconych stawek (przychodu). Obecnie podatek ten wynosi 10%. Rząd proponował w swoim projekcie podniesienie stawki do 50%, ale podatek byłby wtedy liczony od dochodu. Pojawi się nowy podatek, w wysokości 25% od dochodów z loterii audioteksowych, które obecnie nie są opodatkowane. Podatek od automatów o niskich wygranych wzrośnie ze 180 euro miesięcznie od urządzenia do 2 tys. zł.

Prowadzenie działalności niezgodnej z ustawą będzie karane. W wypadku gry hazardowej organizowanej bez koncesji lub zezwolenia kara wyniesie 100% przychodu z urządzanej gry. Firma zapłaci 12 tys. zł od każdego automatu w razie urządzania gry na automatach poza kasynem, a kara w wysokości 100% uzyskanej wygranej będzie grozić za uczestnictwo w grze hazardowej organizowanej bez koncesji lub zezwolenia.

Senatorowie PiS zgłosili poprawki do ustawy. Proponowali oni m.in. podniesienie wysokości podatku od automatów o niskich wygranych z 2 tys. zł miesięcznie od urządzenia do 2,5 tys. zł. Chcieli także obniżenia z 70 do 30, jak jest obecnie, dopuszczalnej liczby automatów hazardowych, które mogą zostać zlokalizowane w kasynach. Zgłosili wnioski dotyczące przepisów określających podstawę opodatkowania hazardu i rozszerzające monopol państwa na większość gier. Zmiany proponowane przez nich nie uzyskały jednak poparcia większości.

Ustawa - z wyjątkiem kilku przepisów - ma wejść w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia

Teraz ustawa o grach hazardowych zostanie przekazana do podpisu prezydenta.

Nowelizację Karty Nauczyciela Sejm uchwalił 19 listopada 2009 r. na podstawie projektu komisyjnego. Ustawa przesunęła z 31 grudnia na 20 stycznia termin przeprowadzenia analiz poniesionych wydatków na wynagrodzenie nauczycieli w odniesieniu do średnich wynagrodzeń oraz średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego. Zmieniono również termin wypłaty nauczycielom jednorazowych dodatków uzupełniających z 31 grudnia na 31 stycznia następnego roku. Obecnie obowiązujący termin sporządzania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego został przesunięty na 10 lutego.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisja Nauki, Edukacji i Sportu, a także senatorowie nie zgłosili żadnych zastrzeżeń do ustawy. Senat przyjął ustawę bez poprawek jednogłośnie, 81 głosami.

Teraz ustawa trafi do prezydenta.

Ponadto Senat przyjął bez poprawek ustawy:

• o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - nowelizacja czeka na podpis prezydenta;

• o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - nowelizacja czeka na podpis prezydenta;

• o ratyfikacji Międzynarodowej Konwencji w sprawie zwalczania aktów terroryzmu jądrowego, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 13 kwietnia 2005 r. - ustawa czeka na podpis prezydenta.

Senat przeprowadził też trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku głosowania Izba podjęła uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.

Wybrano senatora Leona Kieresa do składu Krajowej Rady Sądownictwa.

Oświadczenia

Po wyczerpaniu porządku 44. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Małgorzata Adamczak, Mieczysław Augustyn, Przemysław Błaszczyk, Krystyna Bochenek, Barbara Borys-Damięcka, Lucjan Cichosz, Grzegorz Czelej, Władysław Dajczak, Jan Dobrzyński, Janina Fetlińska, Stanisław Gogacz, Maciej Grubski, Tadeusz Gruszka, Andrzej Grzyb, Witold Idczak, Stanisław Iwan, Kazimierz Jaworski, Piotr Kaleta, Stanisław Karczewski, Maciej Klima, Ryszard Knosala, Stanisław Kogut, Marek Konopka, Waldemar Kraska, Krzysztof Kwiatkowski, Rafał Muchacki, Ireneusz Niewiarowski, Jan Olech, Bohdan Paszkowski, Andrzej Person, Zdzisław Pupa, Czesław Ryszka, Tadeusz Skorupa, Wojciech Skurkiewicz, Eryk Smulewicz, Grzegorz Wojciechowski, Henryk Woźniak i Stanisław Zając.

19 listopada 2009 r. odbyło się 52. posiedzenie Prezydium Senatu.

Podczas posiedzenia rozpatrzono wniosek przewodniczącego Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o wyrażenie zgody na zorganizowanie, wspólnie z sejmową Komisją Sprawiedliwości, Ministerstwem Sprawiedliwości i Krajową Radą Kuratorów, konferencji "90 lat kurateli sądowej w Polsce. Historia - teraźniejszość - przyszłość".

Konferencja wpisuje się w zainteresowania komisji rolą kuratorów w polityce karnej państwa. W związku z jubileuszem 90-lecia służby kuratorskiej w programie spotkania przewidziano wręczenie odznaczeń państwowych zasłużonym kuratorom.

Prezydium wyraziło zgodę na zorganizowanie konferencji 11 grudnia 2009 r. i zaakceptowało przedstawiony kosztorys.

Podczas posiedzenia wyrażono także zgodę, na wniosek przewodniczącego Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, na zorganizowanie w Senacie w marcu 2010 r. wystawy, przygotowanej przez bibliotekę uniwersytecką w Toruniu, "Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. 1919-1939".

Ekspozycję zorganizowano w związku z przypadającym w 2009 r. jubileuszem 90-lecia wznowienia działalności Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Prezentuje ona bogatą działalność uczelni, kadrę naukową oraz życie studenckie uniwersytetu wileńskiego w okresie międzywojennym.

I. Prezydium Senatu zapoznało się z informacją o wnioskach o zlecenie zadania
o charakterze programowym oraz o zlecenie zadania polegającego na zakupie środków trwałych, które zostały złożone z naruszeniem terminu, i podjęło decyzję:

• Wniosek Fundacji "Oświata Polska za Granicą" w Warszawie: sfinansowanie kursu instruktorskiego oraz profesjonalnych butów tanecznych dla choreografa zespołu "Syberyjski Krakowiak" oraz wysyłki strojów i butów ludowych dla Stowarzyszenia "Wanda" w Argentynie. Postulowana dotacja - 2345 zł. Projekt zakłada wykorzystanie środków zaoszczędzonych na realizacji zadania "uszycie strojów ludowych dla zespołów działających przy stowarzyszeniach polskich w Argentynie, Kazachstanie, Rosji i na Ukrainie". Postulowana zmiana wykraczała poza zakres rzeczowy pierwotnego wniosku. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska w Warszawie": zakup sprzętu komputerowego dla redakcji "Nowego Dziennika" w Nowym Jorku, w USA. Postulowana dotacja - 148 124 zł. Prezydium Senatu zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Regionalnego Stowarzyszenia "Wschód-Zachód" w Płocku: zakup pianina dla Polskiej Misji Katolickiej w Dortmundzie. Postulowana dotacja - 40 000 zł. Prezydium Senatu zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" w Warszawie: pomoc Polakom i Polonii na Wschodzie - pomoc medyczna Polakom na Ukrainie. Postulowana dotacja - 140 449,44 zł. Prezydium Senatu zdecydowało o niedopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Fundacji "Oświata Polska za Granicą" w Warszawie: raport w sprawie stanu oświaty polskojęzycznej na terenie Republiki Litwy - pierwszy etap badawczy". Postulowana dotacja - 46 424 zł. Z uwagi na konieczność szybkiego sporządzenia raportu oraz szeroki zakres rzeczowy zadania prezydium, działając na podstawie § 7 ust. 2 swojej uchwały z 26 lutego 2008 r. w sprawie zlecania zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą, zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury i przyznaniu fundacji w 2009 r. dotacji w wysokości 46 424 zł (w tym koszty pośrednie do 4000 zł).

II. Prezydium Senatu rozpatrzyło wnioski o zlecenie zadań o charakterze inwestycyjnym i przyznanie dotacji na ich wykonanie. Prezydium rozpatrzyło wnioski i podjęło decyzję zgodnie z załączonym zestawieniem.

III. Prezydium Senatu zapoznało się z wnioskiem Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie w sprawie dokonania zmian w zawartej umowie dotyczącej zadania: pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r. Proponowane zmiany polegają na rezygnacji z realizacji części zadań, zmniejszeniu lub zwiększeniu przyznanej już dotacji lub zmianie przeznaczenia dotacji.

Prezydium zaakceptowało projekt zmian z wyjątkami zawartymi w załączonym zestawieniu. Przeciwko zwiększeniu dotacji na pomoc charytatywną w postaci zakupu leków głosowała wicemarszałek Krystyna Bochenek.

Marszałek Bogdan Borusewicz poinformował o wizycie w Republice Argentyńskiej, którą złożył 9-15 listopada 2009 r. Mówił m.in. o uroczystym otwarciu Domu Polskiego w Buenos Aires. Placówka została gruntownie wyremontowana. Aby jednak mogła wypełniać swoją funkcję, wymaga wyposażenia w podstawowe umeblowanie. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie zobowiązało się do złożenia wniosku obejmującego ten zakres zadania. Jeśli stowarzyszenie złoży go w najbliższym czasie, Prezydium Senatu wyrazi zgodę na poddanie wniosku dalszej procedurze.

Senatorowie z Komisji Zdrowia zapoznali się z informacją na temat prac nad projektem ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych.

Przedstawił ją podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Marek Haber. Jak podkreślił, celem lecznictwa uzdrowiskowego jest zapobieganie chorobom i ich leczenie przy wykorzystaniu urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego i naturalnych surowców leczniczych, takich jak wody lecznicze i borowiny, a także właściwości lecznicze klimatu. Wiceminister zdrowia stwierdził, że na podstawie trzyletniej obserwacji funkcjonowania ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym oraz na podstawie opinii podmiotów prowadzących lecznictwo uzdrowiskowe, wojewodów i władz gmin uzdrowiskowych w resorcie przygotowano projekt nowelizacji.

W trakcie dyskusji omówiono najważniejsze zmiany proponowane w projekcie, zmierzające m.in. do złagodzenia zasad powoływania naczelnych lekarzy uzdrowiskowych i wprowadzenia nowego produktu leczniczego - rehabilitacji leczniczej. Jak podkreślano, uzupełnienie ustawy o pojęcie "rehabilitacji leczniczej" to wynik wzrostu zainteresowania programami rehabilitacyjnymi realizowanymi w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego. Projekt wprowadza ponadto możliwość leczenia uzdrowiskowego w wyrobiskach górniczych. Umożliwia to wykorzystanie naturalnego mikroklimatu podziemnych komór solnych do prowadzenia leczenia i rehabilitacji uzdrowiskowej.

Największe kontrowersje wywołała informacja wiceministra zdrowia o propozycji wykreślenia z obowiązującej ustawy art. 64, zawierającego delegację dla ministra Skarbu Państwa - w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia - do określenia w drodze rozporządzenia wykazu zakładów lecznictwa uzdrowiskowego prowadzonych w formie jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, które nie będą podlegać prywatyzacji. Według przedstawiciela resortu zdrowia, ten przepis wykracza poza zakres kompetencji ministra zdrowia w zakresie rozstrzygania o zasadności prywatyzacji spółek Skarbu Państwa.

Senatorowie zadeklarowali gotowość podjęcia prac legislacyjnych i analizy zaproponowanych zmian po przekazaniu do Senatu ustawy uchwalonej przez Sejm.

Druga część posiedzenia Komisji Zdrowia poświęcona była diagnostyce i leczeniu przewlekłych schorzeń układu kostno-stawowego. Informację na ten temat przedstawił konsultant krajowy ds. reumatologii prof. Witold Tłustochowicz. Jak stwierdził, do tych schorzeń zalicza się około 200 chorób układu ruchu o charakterze przewlekłym. Dwie podstawowe grupy to zapalne choroby reumatyczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty, dna moczanowa) oraz choroby reumatyczne niezapalne (np. choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa i stawów obwodowych, osteoporoza).

Podkreślił, że schorzenia narządu ruchu stanowią medyczny problem interdyscyplinarny. W Polsce choruje ponad 600 tysięcy osób. W wyniku tych schorzeń dochodzi na ogół do zmian w innych narządach, przede wszystkim w układzie pokarmowym, układzie sercowo-naczyniowym i moczowo-płciowym. Te zmiany są także w pewnym stopniu niepożądanym efektem stosowanych leków. Prof. W. Tłustochowicz zwrócił także uwagę, że choroby reumatyczne mogą powodować schorzenia wzroku i współwystępują z innymi przewlekłymi chorobami, takimi jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze.

Zdaniem Bożeny Moskalewicz z Instytutu Reumatologii w Warszawie, w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia należałoby podjąć działania zmierzające do zwiększenia i zapewnienia równego dostępu do specjalistycznej opieki medycznej i usług rehabilitacyjnych, monitorowania orzekania o rentach inwalidzkich, zwiększenia świadomości społecznej w zakresie zagrożeń chorobami reumatycznymi, zmniejszenia liczby osób niepełnosprawnych z powodu chorób reumatycznych.

Jak podkreśliła, ogólnokrajowa polityka zdrowotna powinna objąć te coraz częściej występujące choroby. Brak stosownych regulacji powoduje, że znaczna część osób zagrożonych poważną utratą zdrowia pozostaje bez odpowiedniej opieki lekarskiej. Niedrożność systemu skierowań zatrzymuje pacjentów na długie lata na poziomie lekarza pierwszego kontaktu, utrudniając często szybką i nowoczesna diagnostykę, a także możliwość skutecznej interwencji.

Senatorowie zgodzili się z przedstawionymi uwagami i zadeklarowali gotowość podjęcia prac legislacyjnych nad usprawnieniem systemu wczesnej diagnostyki chorób reumatycznych i czynnej opieki medycznej.

Na wspólnym posiedzeniu zebrały się Komisja Ustawodawcza i Komisja Gospodarki Narodowej w celu przeprowadzenia pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych.

Po rozpoczęciu obrad jeden z wnioskodawców - senator Andrzej Owczarek oświadczył, że w związku z negatywną opinią o projekcie, przedstawioną przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, wycofuje swój podpis złożony pod tą inicjatywą.

Przewodniczący posiedzeniu senator Piotr Zientarski stwierdził, że liczba senatorów popierających inicjatywę jest mniejsza niż 10, wobec tego - na podstawie art. 78 ust. 2 Regulaminu Senatu - projekt inicjatywy ustawodawczej zostaje wycofany.

Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich.

W obradach wzięli udział podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeusz Nalewajk, dyrektor i wicedyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii w tym resorcie Wojciech Wojtyra i Piotr Jakubowski, a także przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Krajowej Rady Drobiarstwa - Izby Gospodarczej, Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz oraz Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych.

Przyjęcie nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu rządowego, rekomendował senatorom wiceminister rolnictwa T. Nalewajk. Jak stwierdził, ustawa zmierza do wprowadzenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady 2008/73/WE z 15 lipca 2008 r., która uprościła procedury związane z podawaniem i publikowaniem informacji dotyczących weterynarii i zootechniki. Jej przyjęcie spowodowało zmiany w szeregu innych dyrektyw już obowiązujących - dokładnie w 22 aktach. Zaproponowane zmiany odnoszą się przede wszystkim do zootechniki. Pozostałe przepisy implementowanej dyrektywy zostaną wdrożone przez zmianę ustawy z 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych.

W rozpatrywanej nowelizacji zmieniono wykaz dokumentów dołączanych do wniosku o zgodę na prowadzenie ksiąg hodowlanych. Wprowadzono tryb udzielenia zgody na rezygnację z prowadzenia rejestru zwierząt oraz cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności związanej z obrotem nasieniem w związku z niespełnieniem przez podmiot uprawniony ustawowych warunków prowadzenia takiej działalności. Ponadto zmodyfikowano zawartość dokumentów handlowych towarzyszących materiałowi biologicznemu w obrocie. W myśl nowelizacji minister rolnictwa będzie obowiązany przekazywać innym państwom członkowskim Unii Europejskiej informacje o planowanych zawodach konnych, w których stosuje się odstępstwa od zasad przewidzianych ustawą. Te informacje mają być publikowane na stronie internetowej.

Podczas posiedzenia zapoznano się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które wskazało na szereg nieścisłości w sformułowaniu niektórych przepisów ustawy i przedstawiło uwagi szczegółowe.

Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Jerzy Chróścikowski zaproponował wprowadzenie jednej poprawki doprecyzowującej przepisy ustawy sejmowej. Zmianę pozytywnie zaopiniowali przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także senackie biuro legislacyjne. W wyniku głosowania uzyskała ona jednomyślne poparcie komisji.

Senator Przemysław Błaszczyk zgłosił natomiast poprawkę, zmierzającą do uchylenia w całości art. 38 ustawy z 29 czerwca 2007 r. Nie uzyskała ona jednak poparcia przedstawiciela resortu rolnictwa i senackiego biura legislacyjnego. W wyniku głosowania proponowana zmiana nie została zaaprobowana przez senatorów.

Ostatecznie za przyjęciem ustawy o zmianie ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich wraz z zaakceptowaną wcześniej jedną poprawką opowiedziało się 8 senatorów, a 2 osoby wstrzymały się od głosu. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora P. Błaszczyka.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą przyjęto opinię dla Prezydium Senatu dotyczącą wniosków o dotację z budżetu Kancelarii Senatu dla organizacji pozarządowych.

Senatorowie rozpatrzyli skierowane przez szefa Kancelarii Senatu wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym i inwestycyjnym w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą, złożone po terminie przez jednostki niezaliczone do sektora finansów publicznych. Komisja zaopiniowała następujące wnioski o przyznanie dotacji z budżetu Kancelarii Senatu:

Wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym i przyznanie dotacji na ich wykonanie:

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r., wniosek o dokonanie zmian w umowie: rezygnacja z realizacji części zadań, zmniejszenie lub zwiększenie przyznanej dotacji lub zmiana jej przeznaczenia. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć z wyjątkiem następujących zadań:

Wnioski o zlecenie zadań o charakterze inwestycyjnym i przyznanie dotacji na ich wykonanie:

I. zwiększenie dotacji

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: roboty budowlane w Domu Polskim w Nawsiu, w Czechach, przyznana dotacja - 681 283 zł. Postulowane zwiększenie dotacji - 165 134 zł. Komisja zaproponowała, aby poprzeć wniosek.

• Prowincja św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (franciszkanów) w Krakowie: odbudowa i adaptacja polskiego klasztoru z przeznaczeniem na Młodzieżowe Centrum Pokoju i Pojednania w Bołszowcach, na Ukrainie. Przyznana dotacja - 628 340 zł. Postulowane zwiększenie dotacji - 396 594 zł. Komisja zaproponowała, aby poprzeć wniosek.

II. nowe wnioski

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: zakup budynku z przeznaczeniem na siedzibę TKPZL w Mościskach, na Ukrainie. Całkowity koszt realizacji zadania - 122 500 zł, postulowana kwota dotacji - 122 500 zł. Komisja zaproponowała, aby poprzeć wniosek.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: roboty budowlano-instalacyjne w pomieszczeniach grup przedszkolnych i nauczania początkowego wraz z zakupem sprzętu i mebli dla grupy przedszkolnej w szkole średniej w Trokach, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania - 569 000 zł, postulowana kwota dotacji - 569 000 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć, kwotę dotacji zmniejszyć jednak do 190 000 zł.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: roboty budowlano-instalacyjne w szkole średniej w Południach, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania - 264 000 zł, postulowana kwota dotacji - 264 000 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek odrzucić.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznano się także ze sprawozdaniem senator Barbary Borys-Damięckiej z udziału w konferencji "Przyszłość szkoły polonijnej", która odbyła się w Malmö, w Szwecji.

Odbyło się posiedzenie Komisji Spraw Unii Europejskiej, podczas którego senatorowie zapoznali się z "Rocznym raportem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z wykonania budżetu Komisji Europejskiej w 2008 roku". Raport zaprezentował członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Jacek Uczkiewicz.

Na wspólnym posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Ustawodawczej odbyło się pierwsze czytanie projektu uchwały o ogłoszeniu roku 2010 Rokiem Małych Ojczyzn.

Projekt uchwały omówiła i uzasadniła wnioskodawczyni - wicemarszałek Krystyna Bochenek. W związku z 20. rocznicą przeprowadzenia wyborów do odrodzonego samorządu terytorialnego zaproponowano, by rok 2010 ogłosić Rokiem Małych Ojczyzn. Jak stwierdzono, od dwudziestu już lat jesteśmy świadkami odżywania lokalizmów i regionalizmów, dowartościowywania mniejszości narodowych, etnicznych i religijnych. "Stając się obywatelem Europy i świata, pozostajemy wciąż przypisani do ojczyzny prywatnej, ojczyzny lokalnej oraz niepowtarzalnego miejsca kształtującego naszą osobowość" - napisano w projekcie. Podkreślono, że symbolami małych ojczyzn są samorządy lokalne i regionalne, odtworzone w 1990 r., a ich funkcjonowanie stanowi przejaw determinacji narodu w dążeniu do budowy ustroju demokratycznego, opartego na społeczeństwie obywatelskim.

W projekcie uchwały stwierdzono, że Senat wyraża szczególne uznanie dla byłych i obecnych radnych gmin, powiatów i województw, wójtów, burmistrzów oraz prezydentów miast, starostów i marszałków województw, a także wszystkich, którzy podjęli działania dla dobra wspólnego, rozwoju lokalnej demokracji i społeczeństwa obywatelskiego, potwierdzając tym samym sens reform ustrojowych państwa. Zadeklarowano także wolę dalszego wzmacniania przez Senat samorządności lokalnej i regionalnej oraz wspierania wszelkich inicjatyw temu służących.

Przedstawiając swój projekt, wicemarszałek K. Bochenek zaproponowała wprowadzenie do jego tekstu autopoprawek o charakterze redakcyjnym.

Przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Mariusz Witczak, dziękując wicemarszałek za przygotowanie projektu uchwały stanowiącej podstawę do obchodów 20-lecia samorządu terytorialnego, zaproponował powołanie zespołu redakcyjnego do przygotowania niezbędnych poprawek i opracowania ostatecznego tekstu projektu.

Przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Piotr Zientarski postulował natomiast, by kontynuować prace nad projektem na obecnym posiedzeniu ze względu na terminarz prac nad tą inicjatywą podczas obrad plenarnych Senatu.

Senator Janusz Sepioł zgodził się ze swoimi przedmówcami co do potrzeby wprowadzenia zmian w przedstawionym projekcie i zaproponował, by zespół podjął prace jeszcze tego samego dnia, po zakończeniu obrad połączonych komisji. Zdaniem senatora, zmienić należy tytuł uchwały w związku z rocznicą odrodzenia samorządu terytorialnego i zbyt wąskim pojęciem "małych ojczyzn", które nie oddaje idei instytucji demokracji polskiej - idei samorządności.

Senator Leon Kieres zwrócił natomiast uwagę na znaczenie pojęcia "małe ojczyzny", kojarzonego zwykle z samorządem gminnym, co powoduje, że są one pojęciem zbyt wąskim dla całego samorządu. W opinii senatora, 1990 r. był rokiem szczególnym, w którym przebudowano ustrój naszego państwa. Senator poparł propozycję utworzenia zespołu redakcyjnego.

Przewodniczący obradom senator P. Zientarski powołał zespół redakcyjny, w skład którego weszli senatorowie: K. Bochenek, J. Sepioł, L. Kieres i Władysław Ortyl.

Ustalono, że połączone komisje: samorządu terytorialnego i ustawodawcza będą kontynuowały pierwsze czytanie projektu uchwały o ogłoszeniu roku 2010 Rokiem Małych Ojczyzn na kolejnym posiedzeniu, 18 listopada 2009 r.

Senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej zapoznali się z informacją na temat sytuacji w spółce PKP Przewozy Regionalne.

W posiedzeniu wzięli udział m.in. przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury - podsekretarz stanu Juliusz Engelhardt, dyrektor Departamentu Kolejnictwa Jadwiga Stachowska, spółki PKP Przewozy Regionalne - członek zarządu, dyrektor finansowy Małgorzata Kuczewska-Łaska i członek zarządu, dyrektor ds. techniczno-eksploatacyjnych Robert Nowakowski, a także prezes Zarządu PKP Intercity SA Krzysztof Celiński.

Informację na temat sytuacji w spółce PKP Przewozy Regionalne przedstawiła dyrektor M. Kuczewska-Łaska. W swoim wystąpieniu nawiązała m.in. do działań podjętych w celu realizacji rządowej strategii dla transportu kolejowego do 2013 r.. Omówiła także proces i efekty usamorządowienia spółki.

W wyniku realizacji strategii rządowej w celu oddłużenia spółce przekazano 2 mld 169 mln zł. Zgodnie ze strategią spółka PKP PR przekazała spółce PKP Intercity wszystkie pociągi pośpieszne wraz z majątkiem w postaci: 1904 wagonów, 69 lokomotyw elektrycznych i 14 elektrycznych zespołów trakcyjnych.

Z chwilą rozpoczęcia oddłużenia spółkę PKP PR poddano procesowi usamorządowienia. Między ministrem infrastruktury a województwami 9 grudnia 2008 r. zostało zawarte porozumienie, dotyczące przekazania nieodpłatnie spółki PKP PR samorządom wojewódzkim. Rada Ministrów zobowiązała się do zagwarantowania środków finansowych na zakup, modernizację i naprawy kolejowych pojazdów szynowych, służących do regionalnych przewozów pasażerskich, wykonywanych na podstawie umów o świadczenie usług publicznych w latach 2009-2020. W 2009 r. nastąpiło przeniesienie z PKP PR do PKP Intercity przewozów międzywojewódzkich. W wyniku tych działań nastąpił spadek przewozu osób o 22%, pracy przewozowej o 54% , przychodów o 37% i pracy eksploatacyjnej o 33%.

Obecne spółka ma 42,6% udziału w rynku kolejowych przewozów pasażerskich. Codziennie uruchamia ponad 3 tys. pociągów, którymi przewozi około 340 tys. osób. Mimo to jej niepokryte zobowiązania wynoszą 361 mln zł. Sytuacja mogłaby się poprawić, gdyby spółka otrzymała obiecane przez rząd środki z Funduszu Kolejowego w wysokości 200 mln zł, a także znalazłyby się środki na pokrycie reszty zadłużenia powstałego przed usamorządowieniem. Jak poinformowała dyrektor M. Kuczewska-Łaska, w celu poprawy sytuacji władze spółki przygotowały plan restrukturyzacji. Zakłada on m.in. zrównoważenie finansowe prowadzonej działalności, wdrożenie nowego schematu organizacyjnego i nowych systemów uszczelniania przychodów, a także restrukturyzację zatrudnienia.

Podczas posiedzenia dyrektor Wielkopolskiego Urzędu Marszałkowskiego Jerzy Kriger nawiązał do przekazania spółki samorządom. Jak stwierdził, samorządy nie mają możliwości prawidłowego wykonywania zadań. Między innymi nie mogą samodzielnie dysponować środkami finansowymi, przekazywanymi w ramach dotacji na utrzymanie przewozów regionalnych, brakuje też odpowiednich instrumentów w tym zakresie. Dyrektor J. Kriger wskazał także na złe, jego zdaniem, rozwiązania legislacyjne zawarte w obowiązujących aktach prawnych, m.in. w ustawie o Funduszu Kolejowym.

W swoim wystąpieniu wiceminister infrastruktury J. Engelhardt nawiązał m.in. do działań związanych z usamorządowieniem spółki PKP PR, przewidywanego oddłużenia i jego zasad, rozmów prowadzonych z marszałkami województw, a także do bieżącej sytuacji spółki. Wiceminister poinformował następnie, że jest zmuszony ograniczyć czasowo swoje uczestnictwo w posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej ze względu na spotkanie z sejmową Komisją Infrastruktury.

Senator Stanisław Kogut, wyrażając swoje oburzenie, zgłosił wniosek o przerwanie obrad i zwołanie kolejnego posiedzenia komisji w tej sprawie. Senatorowie przyjęli przedstawiony wniosek 11 głosami, przy braku głosów przeciwnych i 1 głosie wstrzymującym się.

* * *

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawczej, podczas którego kontynuowano pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

Jak przypomniał senator Zbigniew Szaleniec, połączone komisje rozpoczęły prace nad rozpatrywaną inicjatywą 3 listopada 2009 r. Senator poinformował, że komisje otrzymały opinie i uwagi o projekcie ustawy od ministra sprawiedliwości, a także od Julii Pitery, sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Do uwag i propozycji zmian przedstawionych przez wiceminister J. Piterę odniósł się dyrektor Biura Spraw Senatorskich w Kancelarii Senatu Piotr Świątecki. Jak stwierdził, proponowane zmiany nie poprawiają legislacyjnie i merytorycznie projektu. Tę opinię podzielił przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego.

W trakcie dyskusji senator Leon Kieres powtórzył swoje zastrzeżenia co do niedookreślenia instytucji rejestru związanych z małżonkiem (separacja, rozdzielność majątkowa) oraz pokrywania kosztów wyjazdów przez zapraszających lub na życzenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Senator Marek Trzciński zaproponował wprowadzenie do projektu dwóch poprawek, m.in. definiującej pojęcie korzyści.

Senator Z. Szaleniec zgłosił natomiast wniosek o przyjęcie rozpatrywanego projektu ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora bez poprawek. W wyniku głosowania uzyskał on poparcie połączonych komisji. Do przedstawienia sprawozdania z prac komisji podczas drugiego czytania na posiedzeniu plenarnym Izby wybrano senatora Z. Szaleńca.

Posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej poświęcone było rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

Nowelizację, uchwaloną przez Sejm na podstawie projektu rządowego, omówiła Anita Gwarek, wicedyrektor Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Zrównuje ona prawa do urlopów macierzyńskich i ojcowskich rodziców biologicznych i adopcyjnych. Zgodnie z nowelą pracownicy korzystający z urlopów przeznaczonych na opiekę nad dzieckiem (dodatkowy urlop macierzyński, dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlop ojcowski) zyskają gwarancje, jakie daje zeszłoroczna nowelizacja kodeksu pracy, obowiązująca od stycznia 2009 r. Wprowadziła ona m.in. urlopy macierzyńskie złożone z części obligatoryjnej i dodatkowej, którą pracownik może, ale nie musi, wykorzystać, a także mechanizmy chroniące pracowników przed zwolnieniem po powrocie do pracy. W myśl ustawy od 2010 r. będzie można korzystać z urlopu ojcowskiego, a ojcowie po jego zakończeniu zostaną objęci identyczną ochroną, jaką mają pracownice powracające do pracy z urlopu macierzyńskiego.

W rozpatrywanej nowelizacji chodzi o wyraźne zapewnienie, że pracownicy po zakończeniu urlopu będą mieli zagwarantowany powrót na dotychczasowe lub równorzędne stanowisko, a wynagrodzenie za pracę będzie odpowiadać temu, jakie otrzymywali przed odejściem na urlop. Podobne uprawnienia obejmą nie tylko rodziców biologicznych, ale także rodziców prawnych, czyli będą dotyczyć urlopu adopcyjnego - podstawowego i dodatkowego.

W noweli przewidziano także maksymalne zrównanie sytuacji prawnej rodziców biologicznych i adopcyjnych. Chodzi m.in. o prawo do wykorzystania urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, dzielenie się urlopem macierzyńskim między rodzicami, prawo ojca wychowującego dziecko do korzystania z części urlopu macierzyńskiego w razie hospitalizacji matki dziecka czy o szczególną ochronę stosunku pracy. Wprowadzenie zmian gwarantujących rodzicom adopcyjnym takie sama prawa, z jakich korzystają rodzice biologiczni, postulowali m.in. rzecznik praw dziecka i rzecznik praw obywatelskich.

Zdaniem senatora Jana Rulewskiego, w rozpatrywanej nowelizacji wprowadzono zbyt szczegółowe i daleko idące zmiany. Wątpliwości senatora dotyczyły także uregulowania uprawnień pracowników samotnie wychowujących dzieci. Jak stwierdził, istnieje potrzeba uchwalenia całkowicie nowej ustawy - Kodeks pracy.

Odpowiadając na te zastrzeżenia, wicedyrektor A. Gwarek zapewniła, że kodeks pracy nie wyłącza pracowników samotnie wychowujących dzieci spośród osób uprawnionych. Ponadto przepisy, które regulują uprawnienia do urlopu ojcowskiego, są zgodne z dyrektywami europejskimi. Jak dodała, nie wszystkie państwa UE mają takie przepisy.

Obecny na posiedzeniu poseł sprawozdawca Stanisław Szwed podkreślił, że ustawa uchwalona przez Sejm nieznacznie różni się od przedłożenia rządowego i rekomendował przyjęcie jej bez poprawek. Zwrócił uwagę, że brak nowego kodeksu pracy wynika przede wszystkim z braku konsensu w Komisji Trójstronnej, nie zaś z woli rządu czy parlamentu.

Podczas posiedzenia Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zapoznała się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, którego zdaniem ustawa nie budzi zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

W wyniku głosowania, na wniosek przewodniczącego komisji senatora Mieczysława Augustyna, senatorowie jednomyślnie opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Rafała Muchackiego.

Senatorowie z Komisji Środowiska zapoznali się z informacją o przygotowaniach do 15. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP 15) w Kopenhadze oraz o działaniach podejmowanych przez ministra środowiska podczas sprawowania funkcji prezydenta COP 14.

W posiedzeniu uczestniczyli m.in. minister środowiska Maciej Nowicki, szefowa jego gabinetu politycznego Joanna Maćkowiak-Pandera, radca ministra Jacek Mizak, Ilona Jędrasik z Polskiego Klubu Ekologicznego oraz posłowie Jan Szyszko i Dariusz Bąk.

Jak poinformował minister M. Nowicki, 16 listopada 2009 r. w Kopenhadze odbyło się spotkanie Pre-COP 15. Jego organizatorem była Dania - gospodarz 15. sesji Konferencji Stron Ramowej Konwencji NZ w sprawie Zmian Klimatu. Dokonano na nim przeglądu stanu negocjacji nad globalnym porozumieniem klimatycznym. W swoim wystąpieniu minister środowiska omówił przygotowania do konferencji w Kopenhadze (COP15/CMP5) i zakres spodziewanych uzgodnień. Jak stwierdził, Polska oczekuje większego zaangażowania innych krajów rozwiniętych, zwłaszcza USA, i kluczowych partnerów wśród krajów rozwijających się (Chiny, Indie, Brazylia).

W świetle dotychczasowego, niewielkiego, postępu w negocjacjach, osiągniętego podczas sesji negocjacyjnych w Bonn, Bangkoku i Barcelonie, coraz wyraźniej pojawiają się nieformalne sygnały, że osiągnięcie kompleksowego porozumienia w Kopenhadze, wykraczającego poza ogólną, polityczną deklarację, będzie trudne. Taką diagnozę potwierdza deklaracja prezydenta Barracka Obamy, złożona podczas szczytu państw Azji Wschodniej i Pacyfiku (APEC). Zdaniem prezydenta USA, jest za wcześnie, aby w Kopenhadze podjąć konkretne zobowiązania i przyjąć nowe porozumienie. Zasugerował on, że konkretne ustalenia będzie można podjąć dopiero podczas kolejnej konferencji w Meksyku, pod koniec 2010 r.

Polska za konieczne uważa zawarcie w kolejnym porozumieniu kluczowych ustaleń w zakresie:

• łącznej skali redukcji emisji dla krajów rozwiniętych do 2020 r. w porównaniu z 1990 r.;

• skali i charakteru niezbędnych działań redukcyjnych w krajach rozwijających się, ze szczególnym uwzględnieniem takich państw jak Chiny, Indie i Brazylia;

• niezbędnego finansowania na poziomie globalnym wraz ze wskazaniem źródeł (środki publiczne, rynek węglowy, środki prywatne) i ustalenia struktury zarządzania środkami;

• programu szybkiej pomocy finansowej (fast-start financing) ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb adaptacyjnych.

Szczególnie istotne w stanowisku Polski to m.in.:

• cele redukcyjne i zakres udziału stron, wpływające na konkurencyjność polskiej gospodarki i utrzymanie miejsc pracy;

• finansowanie działań w zakresie redukcji emisji, adaptacji, budowania potencjału oraz rozwoju i transferu technologii w krajach rozwijających się, w tym wewnętrzny podział zobowiązań w ramach UE - sprzeciw wobec prób nałożenia na Polskę zobowiązań finansowych nieadekwatnych do możliwości i historycznej odpowiedzialności za zmiany klimatu;

• możliwość przeniesienia nadwyżki przyznanych jednostek redukcji emisji (AAUs) na drugi okres zobowiązań wraz z zasadami ich wykorzystania - stworzenie możliwości generowania środków finansowych na realizację dalszych inwestycji w polskiej gospodarce w zakresie redukcji emisji i tworzenie nowych miejsc pracy.

Polska opracowała swoją propozycję "Greening koncept - Managing AAUs surplus in the Copenhagen agreament" i podejmuje intensywne działania, aby przekonać do tej koncepcji wszystkie państwa członkowskie UE, a także organizacje pozarządowe.

Podczas posiedzenia komisji minister M. Nowicki przedstawił także podsumowanie działań prowadzonych w ramach sprawowania funkcji prezydenta COP 14 od 1 grudnia 2008 r. do 7 grudnia 2009 r. Prezydent COP14 to moderator światowych negocjacji klimatycznych w ramach nurtu ONZ. Ta funkcja dawała Polsce wyjątkowy mandat do prezentowania krajowego stanowiska na temat zmian klimatu. Minister M. Nowicki na licznych forach międzynarodowych miał okazję przedstawienia specyficznej sytuacji Polski, podejmował także starania, aby partnerzy zrozumieli, że kolejne redukcje emisji powinny się odbywać w sposób zrównoważony, sprawiedliwy i z uwzględnieniem specyficznej sytuacji energetyczno-ekonomicznej naszego kraju.

Jako prezydent COP14, minister M. Nowicki prowadził negocjacje w kluczowych dla Polski kwestiach, takich jak np. wewnętrzne unijne mechanizmy finansowania zmian klimatu, zagospodarowanie jednostek CO2 (tzw. AUU) w ramach Protokołu z Kioto po 2012 r. czy pułapy redukcji emisji (w perspektywie średnio- i długoterminowej - 2020 r., 2050 r.).

Działania prezydenta COP14 można podzielić na dwa główne obszary -przedsięwzięcia międzynarodowe i krajowe.

W ramach działań międzynarodowych znalazły się:

• obowiązki formalne, wynikające z funkcji prezydenta COP 14 (prowadzenie Biura Konwencji Klimatycznej - głównego organu decyzyjnego w ramach negocjacji klimatycznych);

• udział w międzynarodowych debatach i spotkaniach o charakterze formalnym i nieformalnym, wynikający z pełnionej funkcji - spotkania z ministrami środowiska;

• udział w spotkaniach formalnych i nieformalnych, wynikający z członkostwa Polski w UE/Rady UE ds. Środowiska;

• inicjatywy własne prezydenta na arenie międzynarodowej.

Do działań krajowych należały:

• przedsięwzięcia polityczno-administracyjne (konsolidacja pracy poszczególnych resortów);

• przedsięwzięcia edukacyjne i promocyjne (utworzenie z inicjatywy ministra M. Nowickiego Partnerstwa dla Klimatu, prowadzącego kompleksowe, innowacyjne działania edukacyjne i promocyjne, związane ze zmianami klimatu; współpraca w jego ramach z Ministerstwem Środowiska około 30 podmiotów, m.in. mediów, organizacji rządowych i ekologicznych pozarządowych, biznesowych organizacji międzynarodowych, ambasad, izb handlowych).

Podczas dyskusji, w której głos zabrali senatorowie: Zdzisław Pupa, Stanisław Gorczyca, Wojciech Skurkiewicz, Jan Olech, Andrzej Grzyb i poseł J. Szyszko, pytano m.in. o zasady tworzenia funduszu na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu, wykorzystanie zalesiania, technologii wychwytywania i składowania CO² w walce ze zmianami klimatu. Poseł J. Szyszko podkreślił, że konieczne jest podjęcie starań o formalne włączenie zalesiania i lesistości do mechanizmów przeciwdziałających zmianom klimatu, zwłaszcza że będzie to korzystne dla naszego kraju.

Minister M. Nowicki zapewnił, że starania w tej sprawie, podjęte przez J. Szyszkę jako ministra środowiska, są kontynuowane.

19 listopada 2009 r.

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi jej przewodniczący senator Jerzy Chróścikowski podsumował wyniki konferencji "Gospodarka wodna na wsi w rolnictwie", zorganizowanej przez komisję 17 listopada 2009 r. Przewodniczący podziękował wszystkim, którzy wzięli udział w jej przygotowaniu.

W trakcie dyskusji podczas senackiego spotkania zgłoszono szereg wniosków, które mają zostać przyjęte w formie stanowiska Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Do ich opracowania powołano zespół redakcyjny, w skład którego weszli senatorowie: Henryk Górski, J. Chróścikowski, Piotr Głowski i Grażyna Sztark.

Podczas obrad senator P. Głowski zgłosił wniosek o powołanie, w ramach senackiej komisji rolnictwa, podkomisji do przygotowania zmian legislacyjnych związanych z gospodarką wodną na wsi i w rolnictwie. Wniosek został poparty przez komisję.

20 listopada 2009 r.

Posiedzenie Komisji Ustawodawczej zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz ustawy - Kodeks postępowania karnego. Nowelizacja zakłada zaostrzenie kary więzienia za porwania i wzięcie zakładnika. Według noweli, jeśli pozbawienie kogoś wolności łączyło się ze szczególnym udręczeniem, podlegałoby karze nie krótszej od 3 lat, jeśli natomiast sprawca przetrzymujący zakładnika w celu zmuszenia instytucji lub osoby do określonego zachowania działał okrutnie, mógłby nawet zostać skazany na 25 lat więzienia. Obecnie, jeśli następstwem przetrzymywania zakładnika jest "śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12". Prace nad projektem nowelizacji rozpoczęły się kilka miesięcy temu w związku z badaniem sprawy porwania i zabójstwa Krzysztofa Olewnika.

Stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu poselskiego, przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Zbigniew Wrona. Jak wskazał, zasadniczym celem zmian w kodeksie karnym jest zaostrzenie odpowiedzialności karnej za przestępstwa wymierzone przeciwko wolności człowieka (art. 189 - przestępstwo pozbawienia człowieka wolności, art. 252 - przewidujący odpowiedzialność karną za branie lub przetrzymywanie zakładnika celem zmuszenia innego podmiotu do określonego zachowania oraz art. 240 - penalizujący zachowanie polegające na niezawiadomieniu o przestępstwie).

Zdaniem wiceministra sprawiedliwości, ostateczne brzmienie przepisów ustawy jest zbyt radykalne w stosunku do przedłożonego projektu poselskiego. W związku z tym resort proponuje wprowadzenie kilku poprawek w art. 1 w pkt 3 ustawy, tj. do art. 252 kk, poprzez: doprecyzowanie brzmienia § 2 przez odesłanie do § 1 ww. przepisu, eliminację znamienia "dobrowolności" odstąpienia w § 4; a także przeredagowanie przepisu § 5 - wprowadzenie odesłania do § 2 oraz wprowadzenie możliwości skorzystania przez sąd z instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, gdy sprawca odstąpił niedobrowolnie od zamiaru wymuszenia i zwolnił zakładnika, a także wyelimowanie możliwości odstąpienia przez sąd od wymierzenia kary przy dobrowolnym odstąpieniu od zamiaru wymuszenia i zwolnieniu zakładnika.

Senatorowie z Komisji Ustawodawczej zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym.

Senatorowie zgłosili szereg pytań do przedstawiciela rządu. Dotyczy zależności art. 189 kk z art. 252 kk - kwalifikacji prawnej czynów, znamienia dobrowolności odstąpienia, terminu odstąpienia od zamiaru wymuszenia i zwolnieniu zakładnika; relacji pojęć "udręczenie" i "szczególne okrucieństwo".

Prokuratorzy Tomasz Szafrański i Beata Wiraszko-Bereza z Ministerstwa Sprawiedliwości, odpowiadając na pytania senatorów, podkreślali, że wprowadzenie tych zmian zapewni większe możliwości negocjacyjne mediatorom przy uwalnianiu zakładnika.

W związku z tym przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Piotr Zientarski zaproponował 3 poprawki postulowane przez resort i doprecyzowujące przepisy sejmowej nowelizacji. W wyniku głosowania komisja przyjęła wszystkie proponowane poprawki. W przyjętych zmianach senatorowie m.in. rozszerzyli fakultatywną możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec sprawcy, który sam zwolnił zakładnika. Jak argumentowano, zmiana taka ma stanowić np. ewentualny argument dla negocjatorów zabiegających o zwolnienie zakładników.

Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora P. Zientarskiego.

Senatorowie z Komisji Nauki, Edukacji i Sportu rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o kulturze fizycznej.

Stanowisko rządu w sprawie sejmowej nowelizacji, uchwalonej na podstawie projektu komisyjnego przygotowanego przez sejmową komisję kultury fizycznej, sportu i turystyki, przedstawiła Katarzyna Sobierajska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki. W intencji ustawodawcy ustawa zmierza do zwiększenia bezpieczeństwa podczas uprawiania narciarstwa i snowboardu.

Zaproponowana zmiana dotyczy obowiązku używania na stokach narciarskich kasków ochronnych przez narciarzy i snowboardzistów do 15. roku życia. Dorośli opiekunowie za dopuszczenie do jazdy bez kasku ochronnego młodocianych narciarzy i snowboardzistów będą podlegali karze grzywny lub nagany. Ustawa wejdzie w życie przed rozpoczynającym się niedługo sezonem narciarskim 2009/2010.

Senatorowie zapoznali się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zwróciło uwagę na nieścisłości w sformułowaniu niektórych przepisów ustawy i przedstawiło szereg uwag szczegółowych.

W trakcie dyskusji senatorowie pozytywnie ocenili rozpatrywaną nowelizację jako zwiększającą bezpieczeństwo małoletnich uprawiających narciarstwo i snowboard.

Senator Ryszard Górecki złożył wniosek o wydłużenie do 18. roku życia obowiązku używania kasków ochronnych w czasie jazdy na nartach i snowboardzie. W wyniku głosowania Komisja Nauki, Edukacji i Sportu większością głosów poparła ten wniosek. Ustalono, że wprowadzenie tej poprawki do nowelizacji ustawy o kulturze fizycznej zarekomenduje Izbie senator Andrzej Szewiński.

Tego samego dnia rozpatrzono ustawę zmieniającą ustawę o zmianie systemu oświaty o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw, uchwaloną przez Sejm na podstawie projektu wniesionego przez Senat i realizującego wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 grudnia 2008 r. W rozpatrywanej noweli stwierdzono, że wskaźnik procentowy, według którego ustala się wysokość kosztów refundowanych przez gminę zobowiązaną, nie może być wyższy niż wskaźnik przyjęty przez tę gminę na potrzeby dotowania przedszkoli niepublicznych znajdujących się na jej terenie. W wypadku braku niepublicznego przedszkola na terenie gminy zobowiązanej do pokrycia kosztów udzielonej dotacji gmina ta pokrywała będzie koszty udzielonej dotacji w wysokości 75% wydatków bieżących stanowiących w gminie dotującej podstawę udzielenia dotacji dla przedszkoli niepublicznych w przeliczeniu na jednego ucznia. Ponadto sformułowano przepis przejściowy, określający zasady pokrywania kosztów dotacji udzielonych przedszkolom niepublicznym w 2009 r., wskazano natomiast w ust 2 tego art., że art. 90 ust. 2 w nowym brzmieniu będzie stosowany od 1 stycznia 2020 r.

W trakcie prac sejmowych zmodyfikowano treść dodawanego do art. 90 ust. 2c zastrzeżenia. Ponadto dodano przepis określający, w jakiej wysokości zobowiązana gmina będzie pokrywała koszty udzielonej dotacji w wypadku braku niepublicznego przedszkola na terenie tej gminy. Projekt senacki tego nie regulował; analogiczne regulacje dodano do art. 80 ust. 2d i art. 90 ust. 2e.

Podczas obrad stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej nowelizacji przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Zbigniew Włodkowski. Zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym nie zgłosił przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego.

Wobec braku uwag do ustawy przewodniczący Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senator Kazimierz Wiatr zgłosił wniosek o przyjęcie bez poprawek rozpatrywanej nowelizacji sejmowej. W wyniku głosowania senatorowie jednomyślnie poparli tę propozycję. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Zbigniewa Szaleńca

Podczas posiedzenia rozpatrzono również ustawę o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela. Rozwiązania zawarte w sejmowej nowelizacji omówiła Krystyna Szumilas, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Jak przypomniała, nowela została zainicjowana przez sejmową Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej na wniosek Zarządu Związku Gmin Śląska Opolskiego. Zmierza do sprecyzowania pojęcia "średnioroczna liczba nauczycieli", a także uporządkowania terminów wykonania sprawozdań dotyczących liczby i płac nauczycieli.

Żadnych zastrzeżeń do ustawy nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

Wobec braku uwag senator K. Wiatr zaproponował przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela. W wyniku głosowania senatorowie jednomyślnie poparli ten wniosek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas obrad plenarnych Izby wybrano senatora Sławomira Kowalskiego.

Podczas posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela.

Stanowisko w rządu w sprawie sejmowej nowelizacji, uchwalonej na podstawie projektu komisyjnego, przedstawiła sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas. Wiceminister podkreśliła, że regulowane nowelą problemy sygnalizowali samorządowcy, apelując o pilną nowelizację art. 30a Karty Nauczyciela.

Żadnych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym do ustawy sejmowej nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Nowela dotyczy m.in. terminu wypłat przez samorządy jednorazowych dodatków uzupełniających dla nauczycieli. Zgodnie z zaproponowanymi zmianami samorządy będą miały więcej czasu na wyliczenie średnich wynagrodzeń nauczycieli i wypłacenie im dodatków uzupełniających.

W ustawie uregulowano obowiązkowe terminy m.in. wypłaty różnicy między średnią nauczycielskich wynagrodzeń uzyskanych w danym roku a średnią, którą powinni uzyskać zgodnie z zapisami Karty Nauczyciela. Według posłów, obecnie obowiązujące terminy (znowelizowane w listopadzie 2008 r.) okazały się niewykonalne dla samorządów, które dokonują wypłat. Problem ten pierwszy zgłosił Zarząd Związku Gmin Śląska Opolskiego.

Zgodnie z nowelizacją, wszystkie samorządy będą musiały do 20 stycznia każdego roku przeprowadzać analizę wydatków na wynagrodzenia nauczycieli, a następnie do 31 stycznia wypłacać różnicę między "wydatkami poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli w danym roku szkolnym" a "iloczynem średniej liczby etatów nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego oraz średnich wynagrodzeń nauczycieli ustalonych w danym roku".

Ponadto ustawa zobowiązuje samorządy, aby do 17 lutego każdego roku składały, m.in. w regionalnych izbach obrachunkowych, sprawozdanie z osiągania średnich wynagrodzeń określonych w Karcie Nauczyciela. Ustawa doprecyzowuje także, aby samorządy przeprowadzały analizę średnich wynagrodzeń w każdym wypadku bez względu na osiąganą średnią i przesyłały ją do regionalnych izb obrachunkowych.

Nowelizacja zobowiązuje także MEN do wydania rozporządzenia określającego m.in. sposób wyliczania średnich wynagrodzeń nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego oraz ustalania kwot różnicy i wysokości jednorazowego dodatku uzupełniającego, a także wzór formularza sprawozdawczego.

W czasie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. skalą problemu, a także przepisami dotyczącymi średnich wynagrodzeń, zawartymi w art. 30 Karty Nauczyciela, i wysokością kwoty bazowej w 2010 r.

Odpowiadając na pytania senatorów, wiceminister K. Szumilas powiedziała, że nie ma informacji, ile samorządów będzie musiało wypłacać dodatek wyrównawczy. Kwota bazowa wynosi natomiast 2286,75 zł, a od września 2010 r. będzie wyższa o 7%.

W wyniku głosowania, na wniosek senator Mariusza Witczaka, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła jednomyślnie zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senator Jadwigę Rotnicką.

Podczas wspólnego posiedzenia senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych.

Tę nowelizację Sejm uchwalił w ekspresowym tempie. Pierwsze czytanie rządowego projektu odbyło się17 listopada, a 19 listopada posłowie ją uchwalili. Przewiduje ona m.in. stopniową likwidację hazardu na automatach o niskich wygranych, zakaz urządzania wideoloterii, znaczny wzrost podatków od hazardu i ograniczenia w reklamie hazardu.

Podczas posiedzenia przyjęcie nowelizacji rekomendowali senatorom w imieniu rządu podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jacek Kapica, prezes Rządowego Centrum Legislacyjnego Maciej Berek oraz minister - członek Rady Ministrów Michał Boni. Przekonywali m.in. senatorów do jak najszybszego jej uchwalenia ze względu na ochronę przed negatywnymi skutkami hazardu, a także wyeliminowanie związanej z nim szarej strefy.

Ustawa, wniesiona jako projekt rządowy, uchylając dotychczas obowiązujące przepisy, kompleksowo reguluje obszar gier i zakładów wzajemnych. Potrzeba zmian spowodowana jest dynamicznie zmieniającym się i rozwijającym rynkiem gier i zakładów wzajemnych, nowymi technologiami, stosowanymi w tym sektorze gospodarki narodowej oraz występującymi na tym rynku nieprawidłowościami.

Ustawa określa m.in.: ogólne i szczegółowe warunki urządzania gier hazardowych, warunki otrzymywania koncesji i zezwoleń na prowadzenie kasyn gry, system poboru opłat, przewidywane podatki oraz sankcje karne za prowadzenie, przewidywanej ustawą działalności, bez zachowania warunków i form określonych przepisami ustawy.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które przedstawiło kilka uwag o charakterze ogólnym, uzasadniając niemożliwość opracowania szczegółowej opinii tempem prac parlamentarnych.

W trakcie dyskusji senatorowie zgłosili szereg pytań do przedstawicieli rządu, dotyczących m.in. promocji gier i zakładów, wideoloterii, funkcjonowania służb kontrolujących podmioty prowadzące tę działalność, wpływu proponowanych rozwiązań na uporządkowanie rynku gier i zakładów, a także rozmiarów szarej strefy oraz restrykcyjności ustawy. Odpowiedzi na pytania senatorów udzielali wiceminister J. Kapica oraz prezes M. Berek.

Senator Kazimierz Kleina zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych bez poprawek. Senatorowie: Władysław Ortyl i Tadeusz Gruszka postulowali natomiast wprowadzenie poprawek, dotyczących. ograniczenia liczby automatów do gier, wysokości opłat i podatków oraz limitów lokalizacyjnych kasyn. Zaproponowali m.in., by podatek od automatów o niskich wygranych podnieść z 2 tys. zł do 3 tys. zł.

Zdaniem wiceministra finansów J. Kapicy, stawka w wysokości 2 tys. zł odpowiada średnio 45% dochodów z automatu. Podniesienie jej do 3 tys. zł odpowiadałoby 66% dochodów. Jak stwierdził, taka stawka byłaby na tyle wysoka, że mogłaby się okazać przesłanką do zaskarżenia jej do Trybunału Konstytucyjnego.

Ponadto senatorowie PiS proponowali, by obniżyć do 30 dopuszczalną liczbę automatów hazardowych, które mogą zostać zlokalizowane w kasynach. Zgodnie z ustawą uchwaloną przez Sejm i stanowiskiem rządu, w kasynach będzie mogło działać do 70 automatów. Ponadto senatorowie chcieli zmian w przepisach dotyczących podstawy opodatkowania niektórych form hazardu czy uprawnień celników, którzy mają kontrolować kasyna.

W wyniku głosowania połączone komisje gospodarki i budżetu poparły wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek (12 głosów za, 5 przeciwnych i brak głosów wstrzymujących się). Na sprawozdawcę komisji na posiedzeniu Senatu wybrano senatora Stanisława Bisztygę.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Ustawodawcza. W pierwszym punkcie porządku rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy - Kodeks pracy. Nowelizację przedstawiła wicedyrektor w Departamencie Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Anita Gwarek, która zwróciła uwagę, że ustawa uchwalona przez Sejm 5 listopada w niewielkim stopniu różni się od przedłożenia rządowego.

Nowelizacja zmierza do uwzględnienia w kodeksie pracy uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem - konsekwencji zmian obowiązujących od 18 stycznia 2009 r., wprowadzonych przepisami nowelizacji kodeksu pracy z 21 listopada 2008 r. Uwzględnia także postulaty rzeczników praw dziecka i praw obywatelskich, aby pracowników korzystających z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego objąć w tym czasie szczególną ochroną stosunku pracy w zakresie, w jakim korzystają z niej pracownicy przebywający na urlopie macierzyńskim. Nowelizacja zmierza do maksymalnego ujednolicenia standardów ochronnych stosowanych do pracowników korzystających z urlopu macierzyńskiego (podstawowy i dodatkowy), pracowników korzystających z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (podstawowy i dodatkowy) oraz pracowników korzystających z urlopu ojcowskiego, tak by uniknąć zarzutu dyskryminacji w stosunkach pracy w zakresie uprawnień związanych z rodzicielstwem.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora Piotra Zientarskiego, Komisja Ustawodawcza postanowiła jednomyślnie zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek sejmowej nowelizacji kodeksu pracy. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas obrad plenarnych Izby wybrano senator Grażynę Sztark.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była stawa o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Omówił ją sędzia Piotr Pełczyński z Departamentu Legislacyjno-Prawnego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Nowelizacja, uchwalona na podstawie dwóch projektów - senackiego i rządowego, wprowadza nowe zasady zwalniania stron z ponoszenia kosztów pomocy prawnej w postępowaniu cywilnym oraz działania ustanowionego adwokata lub radcy prawnego w postępowaniach, w których obowiązuje przymus adwokacki. Zmierza do uniezależnienia od kosztów sądowych możliwości domagania się przez stronę ustanowienia adwokata lub radcy prawnego przez sąd od uprzedniego uzyskania zwolnienia, a także uregulowania trybu i konsekwencji odmowy sporządzenia skargi kasacyjnej przez ustanowionego adwokata lub radcę prawnego.

Nowela zawiera także regulacje mające na celu przyspieszenie i usprawnienie postępowania. Ponadto reguluje kwestię wyłączenia możliwości dokonania egzekucji w stosunku do określonych kategorii przedmiotów i wierzytelności w celu zapewnienia prawidłowego świadczenia opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych oraz zapewnienia dłużnikom, pobierającym świadczenia z pomocy społecznej, przyznane im ustawowo, minimum środków do egzystencji. W nowelizacji zawarto również zmianę art. 373 k.p.c., mającą na celu dostosowanie stanu prawnego do skutków wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 maja 2008 r.

Podczas obrad przewodniczący Komisji ds. Prac Parlamentarnych Naczelnej Rady Adwokackiej Rafał Dębowski zgłosił zastrzeżenia do nowej treści art. 118 par. 5 i 6 k.p.c. Zgodnie z nowym brzmieniem adwokat z urzędu nieznajdujący podstaw do sporządzenia skargi kasacyjnej obowiązany jest zawiadomić o tym klienta i sąd orzekający w sprawie. Ma on także obowiązek sporządzenia opinii prawnej o braku podstaw kasacyjnych. Zdaniem mecenasa R. Dębowskiego, kwestia ta została rozwiązana przez uchwałę Naczelnej Rady adwokackiej z 2007 r., która zobligowała wszystkich adwokatów nieznajdujących podstaw kasacyjnych do niezwłocznego sporządzenia opinii prawnych. Treść takiej opinii powinna być doręczona klientowi oraz właściwej okręgowej radzie adwokackiej. Jak stwierdził prawnik, kontrolę nad działalnością zawodową adwokata sprawuje samorząd, a nie sąd.

Zastrzeżenia zgłosili także senatorowie P. Zientarski i Zbigniew Cichoń. Dotyczyły one rozwiązań zaproponowanych w art. 118 ustawy. Senator Z. Cichoń, krytykując nowe brzmienie art. 118 par. 5 i 6, przywołał zasadę nemo iudex idoneus in propria causa .

W wyniku głosowania Komisja Ustawodawcza postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 10 poprawek do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Ustalono, że zmiany proponowane przez komisję zarekomenduje Izbie senator P. Zientarski. Do stanowiska zgłoszono dwa wnioski mniejszości, na sprawozdawcę których wybrano senatora Z. Cichonia.

W trzecim punkcie porządku dziennego posiedzenia rozpatrywano ustawę o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, uchwaloną z przedłożenia rządowego. Wprowadza ona do polskiego prawa instytucję dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym. Nowe przepisy mają pozwolić osobom, które odniosły szkodę w jednym zdarzeniu, dochodzić roszczeń w jednym zbiorowym postępowaniu. Pozew zbiorowy będzie mogło złożyć przynajmniej 10 osób. Warunkiem jego złożenia będzie oparcie go na jednakowej podstawie, mogłyby go złożyć np. osoby poszkodowane w wyniku korzystania z tego samego leku, usług tej samej firmy lub związane umową o przewóz i uczestniczące w tym samym wypadku komunikacyjnym. Ustawa może pomóc także firmom mającym problemy z powodu opcji walutowych i umożliwi im wspólne występowanie do sądu z roszczeniami.

W ocenie Ministerstwa Sprawiedliwości, postępowanie grupowe ułatwi dostęp do sądu np. w wypadku małych roszczeń, gdy składanie pozwów indywidualnych nie jest opłacalne. Ponadto wejście w życie ustawy ma odciążyć sądy od rozpatrywania wielu podobnych spraw i zmniejszyć koszty postępowań.

Według proponowanych rozwiązań, zbiorowe powództwo powinien złożyć reprezentant grupy, którym mógłby być jeden z jej członków lub lokalny rzecznik konsumentów. Członkowie grupy musieliby się także zgodzić na ujednolicenie wysokości należnego każdemu z nich odszkodowania. Ze względu na rangę spraw rozpatrywanych w nowym typie postępowania mogłyby być one prowadzone jedynie przed sądami okręgowymi i rozpoznawane w składzie trzech sędziów zawodowych. Wszczęcie postępowania grupowego nie wykluczałoby jednak indywidualnego dochodzenia roszczeń przez osoby, które nie przystąpiłyby do grupy.

Ustawa zakłada, że uczestnicy sami muszą zgłosić pozew i wybrać reprezentanta. Ma to pozwolić na uniknięcie znanych z USA praktyk, gdzie prawnicy mogą wytaczać powództwa w imieniu bliżej nieokreślonej grupy poszkodowanych. Wynagrodzenie prawnika reprezentującego grupę nie będzie mogło przekroczyć 20% wartości pozwu.

Senatorowie zapoznali się z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zwróciło uwagę, że w art. 2 ust. 2 rozpatrywanej ustawy wprowadzono pojęcie "podgrupy", które nie funkcjonuje w systemie prawa procesowego cywilnego. Odpowiadając, przedstawiciel rządu stwierdził, że ustawa nie musi definiować wszystkich pojęć, które w niej występują.

Przedstawicielka Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan" postulowała natomiast, by nie włączać pozwów zbiorowych do polskiego systemu prawnego.

W czasie dyskusji senatorowie zgłosili szereg uwag, obaw i wątpliwości dotyczących rozwiązań proponowanych w ustawie. Zdaniem senatora P. Zientarskiego, istnieje np. niebezpieczeństwo wykorzystania pozwów zbiorowych w sprawach politycznych. Senator zgłosił poprawkę zmierzającą do ograniczenia zakresu przedmiotowego ustawy do dochodzenia roszczeń konsumentów, pracowniczych albo o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym.

W wyniku głosowania komisja poparła proponowaną zmianę, a na sprawozdawcę jej stanowiska w sprawie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym komisji powołano senatora Bohdana Paszkowskiego.

Na zakończenie posiedzenia rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Założenia nowelizacji, uchwalonej na podstawie projektu wniesionego przez Radę Ministrów, przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Styczeń. Jak stwierdził, nowela wprowadza m.in. przepisy dotyczące najmu okazjonalnego. Będzie mógł go stosować właściciel mieszkania, który jest osobą fizyczną, ale nie prowadzi działalności gospodarczej związanej z wynajmowaniem lokali.

Umowa najmu okazjonalnego ma być zawierana maksymalnie na 10 lat. Najemca zobowiązuje się w niej, że jeśli nie będzie przestrzegał warunków umowy, musi wyprowadzić się z zajmowanego mieszkania. Taki lokator będzie też musiał wskazać w umowie inny lokal, w którym zamieszka w wypadku eksmisji. Na żądanie wynajmującego musi dołączyć do umowy oświadczenie z notarialnie poświadczonym podpisem. Ma to zapobiec podawaniu fikcyjnych adresów. Właściciel, chcąc skorzystać z przepisów dotyczących najmu okazjonalnego, będzie musiał zgłosić zawarcie umowy w urzędzie skarbowym. Te rozwiązania mają doprowadzić do zmniejszenia tzw. szarej strefy na rynku wynajmu mieszkań i zwiększenia liczby legalnie wynajmowanych lokali.

Ustawa zawiera także propozycję zmian w systemie podatkowym, zgodnie z którą przychody osób fizycznych uzyskiwane z tytułu najmu będą opodatkowane jednolitą obniżoną stawką. Od 1 stycznia 2010 r. właściciele mieszkań, którzy zdecydują się je wynająć, zapłacą 8,5-procentowy podatek ryczałtowy od przychodów z najmu. Obecnie podatek w takiej wysokości płacą osoby, których przychody z najmu nie przekraczają równowartości 4 tys. euro. Po przekroczeniu tej kwoty podatek wzrasta natomiast do 20%.

Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zaproponowało wprowadzenie 2 poprawek o charakterze legislacyjnym.

Obecny na posiedzeniu rejent Leszek Zabielski z Krajowej Rady Notarialnej stwierdził, że zgodnie z jej opinią ustawa jest niepotrzebna i chybiona. Stanowi odpowiedź na złe zmiany k.p.c. z 2004 r. w zakresie art. 1046, które spowodowały rozszerzenie szarej strefy najmu mieszkań. Zdaniem L. Zabielskiego, zaproponowane rozwiązania nie leczą choroby, ale ją pogłębiają. Przedstawił także szereg krytycznych uwag szczegółowych. W związku z tym, że opinia Krajowej Rady Notarialnej nie była znana senatorom i ministerstwu, przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator P. Zientarski zarządził przerwę w rozpatrywaniu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw o odłożenie rozpatrywania tego punktu porządku do 1 grudnia 2009 r.

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zapoznali się wstępnie z projektem ustawy budżetowej na rok 2010 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji:

część 05 – Naczelny Sąd Administracyjny;

część 10 – Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych;

część 06 – Trybunał Konstytucyjny;

część 08 – Rzecznik Praw Obywatelskich;

część 04 – Sąd Najwyższy;

część 13 – Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu;

część 54 – Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych;

część 52 – Krajowa Rada Sądownictwa.

W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele urzędów i instytucji, których budżety opiniuje komisja.

Przyszłoroczny budżet Instytutu Pamięci Narodowej zaplanowano na poziomie 218 mln zł, co oznacza wzrost o 4,6% w stosunku do budżetu 2009 r. Jak powiedział wiceszef IPN Franciszek Gryciuk, instytutowi przybyło nowych zadań, m.in. obowiązków związanych z realizacją ustawy o obniżeniu emerytur byłych funkcjonariuszy SB, a także w związku z zadośćuczynieniem ofiarom wystąpień zbiorowych z lat PRL. Przypomniał, że w przyszłym roku obchodzone będą również: 70. rocznica zbrodni katyńskiej, 65. rocznica zakończenia II wojny światowej, a także 30. rocznica powstania NSZZ “Solidarność”. Pion edukacyjny IPN planuje m.in. wydanie około 60 pozycji książkowych.

Zgodnie z ustawą o obniżeniu emerytur byłym funkcjonariuszom SB, IPN ma przekazywać organom emerytalnym zaświadczenia o przebiegu służby funkcjonariusza wraz z informacją, czy z dostępnych materiałów wynika, że “podjął on współpracę i czynnie wspierał osoby lub organizacje działające na rzecz niepodległości Państwa Polskiego” (wtedy zachowałby świadczenie). W budżecie IPN na 2009 r. nie przewidziano żadnych środków na realizację ustawy. Szacowano, że będzie to koszt około 2–3 mln zł.

Na posiedzeniu komisji poinformowano, że wpłynęło około 200 tys. wniosków. Dotychczas sprawdzono dokumenty w zbiorze ogólnodostępnym. Podjęto decyzję w sprawie weryfikacji w zbiorze zastrzeżonym. Do stycznia 2010 r. – jak poinformowano – procedura weryfikacji ma zostać zakończona. Wówczas prawdopodobnie rozpocznie się wypłata emerytur (ustawa znajduje się w Trybunale Konstytucyjnym). W ocenie IPN, przysporzy to pracy instytutowi, bo niektórzy byli funkcjonariusze będą niewątpliwie zwracać się do sądu.

IPN ma także realizować ustawę o zadośćuczynieniu rodzinom ofiar wystąpień wolnościowych z lat 1956–1989. Przewiduje ona, że to prezes IPN ma przekazywać kierownikowi Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych dane dotyczące okoliczności śmierci ofiar w czerwcu 1956 r. w Poznaniu, październiku 1957 r. w Warszawie, grudniu 1970 r. na Wybrzeżu, czerwcu 1976 r. w Radomiu oraz w okresie stanu wojennego, w tym w szczególności w wyniku wydarzeń w kopalni “Wujek”.

Tego samego dnia Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Przyjęcie nowelizacji rekomendował senatorom wiceminister infrastruktury Piotr Styczeń. Wprowadza ona przepisy dotyczące najmu okazjonalnego i ma stymulować prawidłowy rozwój rynku najmu dzięki usunięciu barier, jakie napotykają osoby fizyczne, pragnące w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami wynajmować lokale mieszkalne i legalnie czerpać dochody z tego tytułu.

Po wysłuchaniu opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu senator Stanisław Piotrowicz zaproponował dwie poprawki do ustawy, które komisja przyjęła w wyniku głosowania. Ustalono, że ich wprowadzenie zarekomenduje Izbie senator Piotr Wach.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego. Omówił ją podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Zbigniew Wrona. Jak stwierdził, jej celem jest zaostrzenie odpowiedzialności karnej za przestępstwa wymierzone przeciwko wolności człowieka.

Senatorowie zapoznali się także z uwagami senackiego biura legislacyjnego. Po wysłuchaniu opinii senator S. Piotrowicz zaproponował wprowadzenie trzech poprawek do ustawy, które następnie komisja poparła w wyniku głosowania. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie sejmowej nowelizacji wybrano senatora S. Piotrowicza.

Podczas posiedzenia senatorowie przyjęli także stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zmianie dekretu o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym. Na jej temat w imieniu rządu głos zabrał wiceminister sprawiedliwości Z. Wrona. Ustawa ma na celu dostosowanie systemu prawa do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 12 czerwca 2008 r., w którym zasygnalizowano potrzebę podjęcia inicjatywy prawodawczej w regulacjach dotyczących zasad i procedury zaliczania podatku od towarów i usług do kosztów sądowych z tytułu należności poddanych opodatkowaniu tym podatkiem biegłych sądowych i innych osób, wykonujących czynności im zlecone w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym.

Pozytywną opinię o ustawie sejmowej przedstawiło senackie biuro legislacyjne. Uwag nie zgłosili także senatorowie, wobec czego przewodniczący komisji senator S. Piotrowicz zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. W wyniku głosowania przyjęto go jednomyślnie. Na sprawozdawcę komisji podczas obrad plenarnych wybrano senatora S. Piotrowicza.

Cztery poprawki natomiast Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postanowiła zaproponować do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Omówili ją przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości – wiceminister Z. Wrona i Piotr Pełczyński oraz ekspert, członek zespołu Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przy Ministerstwie Sprawiedliwości prof. Karol Weitz. Celem nowelizacji jest wprowadzenie do kodeksu postępowania cywilnego zmian koniecznych ze względu na potrzebę wykonania wyroków Trybunału Konstytucyjnego, dostosowanie niektórych przepisów do standardów określonych w orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a także zmian mających w założeniu służyć przyspieszeniu postępowania cywilnego, w szczególności dotyczących zasad dokonywania doręczeń, wydawania orzeczeń na posiedzeniu niejawnym, mediacji czy rozszerzenia kompetencji referendarzy sądowych. Adwokat Rafał Dębowski, występując w imieniu Naczelnej Rady Adwokackiej, wyraził wątpliwości co do niektórych regulacji zawartych w projekcie.

W dyskusji głos zabrali: wiceminister Z. Wrona, mecenas R. Dębowski, prof. K. Weitz oraz senatorowie S. Piotrowicz, Krzysztof Piesiewicz, Zbigniew Cichoń i P. Wach. Senator K. Piesiewicz zaproponował szereg poprawek do ustawy. Ostatecznie komisja przyjęła dwie zmiany zaproponowane przez senatora K. Piesiewicza i dwie postulowane przez senatora S. Piotrowicza. Na sprawozdawcę stanowiska komisji na posiedzeniu Izby wybrano senatora S. Piotrowicza.

Na zakończenie obrad Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Omówił ją podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Z. Wrona. Nowela wprowadza instytucję sądowego postępowania cywilnego w sprawach, w których dochodzone są roszczenia jednego rodzaju przez co najmniej 10 osób, oparte na jednakowej podstawie faktycznej lub prawnej. Stworzy to możliwość rozstrzygnięcia wielu podobnych spraw różnych podmiotów w jednym postępowaniu, ułatwi także dostęp do sądu.

W dyskusji głos zabrali senator P. Wach i Patrycja Rogowska-Tomaszewska, reprezentująca Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych “Lewiatan”.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora S. Piotrowicza, Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postanowiła zarekomendować Izbie przyjęcie rozpatrzonej ustawy bez poprawek. Na sprawozdawcę komisji na posiedzeniu Senatu wybrano senatora Z. Cichonia.

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowała następujące projekty aktów prawnych UE:

• Wniosek w sprawie decyzji Rady UE zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady UE produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MIR604 (SYN-IR604-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 613.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Zdrowia.

Referent: senator Grzegorz Wojciechowski.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Adam Fronczak.

Komisja Spraw Unii Europejskiej nie poparła projektu decyzji Rady.

• Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie minimalnych norm dotyczących kwalifikowania i statusu obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako uchodźców lub beneficjentów ochrony międzynarodowej oraz zakresu udzielanej ochrony wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 551.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Referent: senator Piotr Głowski.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Piotr Stachańczyk.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie minimalnych norm dotyczących procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej w państwach członkowskich (przekształcenie) wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 554.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Referent: senator P. Głowski.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu P. Stachańczyk.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady UE zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 708/2007 w sprawie wykorzystania w akwakulturze gatunków obcych i niewystępujących miejscowo wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 541.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Referent: senator Grzegorz Czelej.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Andrzej Dycha.

Komisja Spraw Unii Europejskiej nie poparła projektu rozporządzenia Rady.

• Wniosek w sprawie rozporządzenia Rady UE ustalającego uprawnienia do połowów na 2010 rok dla pewnych stad ryb i grup stad ryb, stosowane na wodach wspólnotowych oraz w odniesieniu do statków wspólnotowych na wodach, na których wymagane są ograniczenia połowowe wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 553.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Referent: senator Janusz Rachoń.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu A. Dycha.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Rady.

• Wnioski nierozpatrywane – propozycja zaakceptowana przez komisję, w trybie art. 6 ust. 1 – sygnatury Komisji Europejskiej: COM (2009) 619, COM (2009) 608, COM (2009) 604, COM (2009) 603, COM (2009) 602, COM (2009) 600, COM (2009) 587, COM (2009) 583, COM (2009) 582, COM (2009) 581, COM (2009) 579, COM (2009) 577, COM (2009) 572, COM (2009) 570, COM (2009) 564, COM (2009) 559, COM (2009) 546, COM (2009) 523, COM (2009) 438, sygnatura Rady UE 15273/09.

Tematem posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej były polsko-brytyjskie stosunki gospodarcze. Senatorowie omówili stan obecny i perspektywy polsko-brytyjskiej wymiany handlowej. Rozmawiano o oczekiwaniach inwestorów brytyjskich w Polsce i polskich w Wielkiej Brytanii, a także wskazywanych przez nich przeszkodach. Omówiono także działania Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej na rzecz promocji Polski wśród potencjalnych inwestorów w Wielkiej Brytanii.

W obradach wzięli udział: przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki - podsekretarz stanu Grażyna Henclewska, dyrektor Departamentu Analiz i Prognoz Aneta Piątkowska, wicedyrektor Departamentu Polityki Handlowej Adam Orzechowski i główny specjalista w Departamencie Spraw Europejskich Andrzej Rutkowski, radca w Departamencie Europy Zachodniej i Północnej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jacek Biegała, prezes Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych Sławomir Majman, przedstawiciele Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej - dyrektor generalny Martin Oxley, członek zarządu Aleksander Granowski, dyrektor programowy Michael Dembiński, menadżer projektu Marta Mikliszańska, prezes HSBC Polska Janusz Dedo, dyrektor ds. rozwoju A4E Katarzyna Jaszczuk, menadżer ds. rozwoju "Tribal Group" Ryszard Urbanowicz, prezes Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Marek Cieślik oraz wiceprzewodniczący Polsko-Brytyjskiej Grupy Parlamentarnej poseł Bronisław Dutka.

Informację na temat polsko-brytyjskiej wymiany handlowej i współpracy inwestycyjnej przedstawiła wiceminister gospodarki G. Henclewska. W swoim wystąpieniu wspomniała o ramach prawnych regulujących polsko-brytyjskie stosunki gospodarcze, omówiła także zagadnienia dotyczące eksportu i importu. Wiceminister mówiła o wpływie kryzysu gospodarczego na obroty Polski z Wielką Brytanią, a także o projektach realizowanych w Polsce przez firmy brytyjskie.

Jak podkreśliła, polsko-brytyjska współpraca handlowa w ciągu ostatnich dziesięciu lat rozwijała się bardzo dynamicznie, a wzajemne obroty handlowe wzrosły ponad trzykrotnie. W latach 2000-2008 polski eksport do Wielkiej Brytanii wzrósł ponad 4,3 raza - do poziomu 6,7 mld euro, czyli szybciej niż polski eksport ogółem, który w tym czasie zwiększył się prawie 3,4 razy, do ponad 116,2 mld euro. W rezultacie udział Wielkiej Brytanii w łącznym polskim eksporcie wzrósł z 4,5% w 2000 r. do 5,8% w 2008 r. W roku ubiegłym rynek brytyjski zajmował czwartą pozycję wśród najważniejszych rynków eksportowych Polski. Dominującą pozycję w polskim eksporcie do Wielkiej Brytanii zajmowały wyroby elektromaszynowe, artykuły rolno-spożywcze i wyroby przemysłu chemicznego.

W tym okresie import z tego kraju wzrastał wolniej (1,7 raza, do około 4 mld euro) niż import do Polski ogółem (prawie 2,7 raza, do prawie 142,5 mld euro). Wynikiem tego był spadek udziału Wielkiej Brytanii w polskim imporcie - z 4,5% w 2000 r. do 2,8% w 2008 r. W roku ubiegłym wśród najważniejszych polskich rynków importowych brytyjski znalazł się na ósmym miejscu. W imporcie z Wielkiej Brytanii, podobnie jak w eksporcie, dominują wyroby elektromaszynowe, wyroby przemysłu chemicznego i artykuły rolno-spożywcze (import tych ostatnich wzrósł pięciokrotnie, do około 255 mln euro).

Nawiązując do sytuacji makroekonomicznej Wielkiej Brytanii, wiceminister G. Henclewska zaznaczyła, że obecnie w wyniku globalnego kryzysu finansowego gospodarka brytyjska znajduje się w fazie poważnej recesji. Po dziewięciu miesiącach 2009 r. zaobserwowano znaczny spadek wzajemnych obrotów (dynamika 82,5%), w tym eksportu (dynamika 88,2%) i importu (dynamika 72,9).

Odnosząc się do brytyjskich inwestycji zagranicznych w Polsce, wiceminister gospodarki poinformowała, że pod względem wielkości napływu inwestycji Wielka Brytania znajduje się na 10. miejscu, z ogólnym napływem kapitału zagranicznego w wysokości 318 mln euro (dwukrotnie niższy niż rok wcześniej). Skumulowany napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich z Wielkiej Brytanii na koniec 2008 r. wyniósł 4,408 mld euro, co stanowiło 3,8% ogólnych skumulowanych inwestycji bezpośrednich w Polsce.

W Polsce zarejestrowanych jest łącznie ponad 100 inwestorów brytyjskich (powyżej 1 mln euro), przy czym pierwsza piętnastka największych firm zainwestowała ponad 80% całości tych inwestycji w Polsce. Do największych inwestorów brytyjskich w Polsce należą: Tesco Plc (supermarkety), Imperial Tobacco Plc (przemysł tytoniowy), GlaxoSmithKline (farmacja), British Oxygen Corporation (gazy techniczne), AVIVA Plc (finanse), Bates Ltd. (transport, magazyny), Cadbury's Schweppes (art. spożywcze) oraz Shell Overseas Holdings Ltd. (produkty naftowe).

Omawiając dane dotyczące inwestycji polskich w Wielkiej Brytanii, wiceminister G. Henclewska poinformowała, że wartość napływu polskich inwestycji bezpośrednich w Wielkiej Brytanii wyniosła w 2008 r. 230,4 mln euro, 31 grudnia 2008 r. osiągając wartość skumulowaną 802,6 mln euro. W ostatnich latach odnotowano znaczny wzrost zainteresowania polskich firm i osób fizycznych podejmowaniem działalności gospodarczej, przede wszystkim usługowej, w Wielkiej Brytanii. Rejestrowane są zakłady budowlane, przedstawicielstwa polskich firm produkcyjnych i handlowych, hurtownie, sklepy, restauracje, bary itp. Według szacunków Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej w Wielkiej Brytanii funkcjonuje już 40 tys. tego typu firm, założonych przez Polaków.

Prezes Polskiej Agencji i Informacji Zagranicznych S. Majman, podkreślił, że inwestorzy brytyjscy w Polsce nie są największymi podmiotami. Ich aktywność osłabła też z powodu kryzysu. Odnotowuje się mniejszą liczbę inwestycji i mniejsze zainteresowanie potencjalnych inwestorów. Większość inwestycji lokowana jest: w przemyśle - 52% wszystkich brytyjskich inwestycji (sektor samochodowy, spożywczy i chemiczny), handlu - 25% i w usługach dla biznesu - 10%. Prezes poinformował, że ogólna wartość projektów brytyjskich pozyskanych przez agencję w latach 2007-2009 wyniosła 580 mln euro, a deklarowana liczba miejsc pracy - 3200. Obecnie na 121 projektów obsługiwanych przez PAIiIZ 16 to projekty brytyjskie (outsourcing, sektory: lotniczy, metalowy, chemiczny i energetyczny).

Dyrektor programowy Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej M. Dembiński przedstawił krótką informację na temat funkcjonowania tej instytucji, jej głównych zadań i sposobów działania, mających na celu m.in. rozwijanie polsko-brytyjskiej współpracy gospodarczej, w tym promowanie Polski w Wielkiej Brytanii. Omówił też przeszkody i oczekiwania potencjalnych inwestorów. Wśród barier utrudniających rozwój przedsiębiorczości M. Dembiński oraz inni przedstawiciele BPCC wymieniali m.in. brak przejrzystości i decyzyjności podczas postępowań w sprawie zamówień publicznych, zbyt wolne tempo prywatyzacji oraz wydawania pozwoleń na budowę, a przede wszystkim brak funkcjonowania tzw. partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP).

Główny specjalista w Departamencie Spraw Europejskich w Ministerstwie Gospodarki A. Rutkowski, odpowiadając na ten zarzut, stwierdził, że ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym weszła w życie dopiero w lutym 2009 r., i na jej efekty trzeba jakiś czas poczekać.

W trakcie dyskusji senatorowie pytali m.in. o działania promujące Polskę wschodnią i o projekty obsługiwane przez PAIiIZ.

Przewodniczący komisji senator Jan Wyrowiński, podsumowując obrady, stwierdził, że bilans polsko-brytyjskiej współpracy gospodarczej jest pozytywny. Zapowiedział też zorganizowanie posiedzenia poświęconego funkcjonowaniu partnerstwa publiczno-prywatnego.

Tego samego dnia Komisja Gospodarki Narodowej zapoznała się z informacją na temat realizacji Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012.

W tej części obrad uczestniczyli: przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury -podsekretarz stanu Radosław Stępień, dyrektor i wicedyrektor Departamentu Dróg i Autostrad Jarosław Waszkiewicz i Agnieszka Krupa, dyrektor i wicedyrektorzy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad - Lech Witecki oraz Tomasz Rudnicki i Małgorzata Jaworska, pełnomocnik prezesa zarządu Polskiego Kongresu Drogowego Tomasz Kowalczyk. W obradach wzięli także udział przedstawiciele podmiotów budujących drogi i autostrady - wiceprezes Skanska SA Piotr Sarnowski, prezes zarządu Przedsiębiorstwa Eksportu Geodezji i Kartografii GEOKART Sp. z o.o. Lech Fronckien oraz dyrektor Zakładu Budownictwa Drogowego Polimex-Mostostal SA Andrzej Podemski.

Informację na temat realizacji wspomnianego programu przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury R. Stępień. Jak stwierdził, przebiega ona zgodnie z założeniami. Od listopada 2007 r. do listopada 2009 r. podpisano umowy na budowę 1225 km dróg krajowych, w tym na 601 km autostrad oraz 624 km dróg ekspresowych, obwodnic, i dużych przebudów dróg. Do końca 2009 r. zostaną ogłoszone wszystkie przetargi na budowę autostrad. Obecnie w budowie i przebudowie znajduje się 777 km dróg krajowych, trwają prace przy budowie 317 km autostrad, 265 km dróg ekspresowych i 109 obwodnic. Realizowana jest także przebudowa 86 km istniejącej już sieci drogowej.

Wiceminister infrastruktury omówił etapy i szczegółowy stan realizacji inwestycji drogowych, a także działania podejmowane przez resort na rzecz sprawniejszego ich wykonywania. Planowana jest m.in. liberalizacja specyfikacji istotnych warunków zamówienia na prace przygotowawcze, budowę i utrzymanie dróg. Wprowadzono także nowy model finansowania inwestycji oraz różne formuły ich realizacji. Jak zaznaczył R. Stępień, resort dąży do poprawy jakości infrastruktury drogowej. W tym celu zakupiono niestacjonarne laboratoria, które będą instalowane przy zapleczach budów. Umożliwi to prowadzenie kontroli jakości na każdym etapie realizacji inwestycji i sporządzanie comiesięcznych sprawozdań. Wypowiedzi wiceministra R. Stępnia uzupełniał dyrektor generalny Dróg Krajowych i Autostrad L. Witecki.

W trakcie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. budową poszczególnych odcinków drogowych i oznakowaniem, a także zagadnieniami dotyczącymi bezpieczeństwa drogowego w związku z przebudową dróg. Poruszano również kwestie realizacji inwestycji przez firmy azjatyckie. Odpowiedzi na pytania senatorów udzielali wiceminister R. Stępień, dyrektor i wicedyrektor L. Witecki i T. Rudnicki z Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, a także dyrektor Departamentu Dróg i Autostrad w Ministerstwie Infrastruktury J. Waszkiewicz.

Tego samego dnia Komisja Gospodarki Narodowej rozpatrzyła ustawę o uchyleniu ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Omówił ją podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Maciej Grabowski. Nowelizacja uchyla dotychczas obowiązującą ustawę, upoważniającą Trójstronną Komisję do spraw Społeczno-Gospodarczych m.in. do uzgadniania i ustalania wskaźników przyrostu wynagrodzeń zaliczanych w ciężar kosztów u przedsiębiorców zatrudniających powyżej 50 osób oraz ustalania wskaźników przyrostu przeciętnych wynagrodzeń. Jak stwierdził wiceminister, nowe przepisy zapewnią przedsiębiorcom swobodę kształtowania płac w porozumieniu z zakładową organizacją związkową.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zgłosiło poprawkę, dotyczącą prawidłowego, zgodnego z zasadami techniki prawodawczej, zapisu artykułu uchylającego dotychczas obowiązującą ustawę. Przedstawiło także zastrzeżenia do tytułu ustawy.

Przeciwko tej zmianie opowiedział się wiceminister M. Grabowski, który podkreślił, że wprowadzenie zmian wydłuży proces legislacyjny, a ustawa powinna wejść w życie 1 stycznia 2010 r.

Ustawa nie wywołała kontrowersji wśród senatorów. Senator Grzegorz Banaś zgłosił natomiast poprawkę zaproponowaną przez senackie biuro legislacyjne. W wyniku głosowania zmiana nie uzyskała poparcia komisji (2 senatorów było za, 4 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu). Senatorowie G. Banaś i Jan Dobrzyński postanowili zgłosić poprawkę jako wniosek mniejszości.

Ostatecznie w wyniku głosowania, na wniosek przewodniczącego senatora Jana Wyrowińskiego, Komisja Gospodarki Narodowej postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o uchyleniu ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wniosek przyjęto 4 głosami, przy 2 wstrzymujących się. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas posiedzenia plenarnego wybrano senatora Eryka Smulewicza. Ustalono, że wniosek mniejszości komisji przedstawi senator G. Banaś.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy, którą przedstawiła Anita Gwarek, wicedyrektor Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Nowela zapewnia m.in. spójność dotychczas obowiązujących przepisów dotyczących dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego. Wprowadza też ochronę stosunku pracy rodziców adopcyjnych, taką samą, z jakiej korzystają biologiczni rodzice dziecka będący na urlopach macierzyńskich.

Żadnych uwag do rozpatrywanej ustawy nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora J. Wyrowińskiego, Komisja Gospodarki Narodowej postanowiła jednomyślnie zarekomendować Izbie przyjęcie bez poprawek rozpatrzonej nowelizacji kodeksu pracy. Komisja jednogłośnie (6 głosów za) przyjęła przedstawiony wniosek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora J. Dobrzyńskiego.

Na zakończenie posiedzenia rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Przyjęcie sejmowej noweli rekomendował senatorom podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Styczeń. Wprowadza ona przepisy dotyczące m.in. tzw. najmu okazjonalnego i ma stymulować prawidłowy rozwój rynku najmu lokali dzięki usunięciu barier, jakie napotykają osoby fizyczne, które chcą legalnie wynajmować lokale mieszkalne i czerpać z tego tytułu dochody.

Senackie biuro legislacyjne przedstawiło cztery uwagi doprecyzowujące zapisy ustawy. Dwie z nich pozytywnie ocenił wiceminister P. Styczeń. Dwie pozostałe natomiast uznał za bezzasadne.

W trakcie krótkiej dyskusji senatorowie pytali m.in. o zapisy dotyczące najmu okazjonalnego lokali. Przewodniczący komisji senator J. Wyrowiński zgłosił dwie poprawki zaproponowane przez senackie biuro legislacyjne i poparte przez przedstawiciela rządu. W wyniku głosowania komisja jednomyślnie przyjęła przedstawione wnioski. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas obrad plenarnych Izby wybrano senatora G. Banasia.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji

• Rozpatrzenie projektu ustawy budżetowej na rok 2010 (cd.) (druk sejmowy
  nr 2375) w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji:

część 57 - Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego;

część 59 - Agencja Wywiadu;

część 56 - Centralne Biuro Antykorupcyjne.

Senatorowie z Komisji Środowiska spotkali się z delegacją Komisji Budownictwa Miejskiego i Ochrony Środowiska Pekińskiego Komitetu Miejskiego Ludowej Politycznej Konferencji Konsultatywnej Chin (Beijing Municipal Committe ) z jej przewodniczącym Zhang Yansheng na czele.

W spotkaniu wzięli także udział prezes Fundacji Chińsko-Polskiej Wymiany Gospodarczej i Kulturalnej Marek Qin Tian, prezes Polskiej Izby Gospodarczej Ekorozwój Krzysztof Zaręba, dyrektor generalny Izby Przemysłowo-Handlowej Inwestorów Zagranicznych Stanisław Romanowski, dyrektor generalny Polsko-Chińskiej Izby Gospodarczej Sylwester Szafarz, prodziekan ds. współpracy z zagranicą Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej Ewa Piaskowska oraz prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu Emilia Kawka-Patek.

We wrześniu 2009 r. Zarząd Fundacji Chińsko-Polskiej Wymiany Gospodarczej i Kulturalnej zwrócił się do przewodniczącego Komisji Środowiska senatora Zdzisława Pupy z informacją, że do Polski przyjedzie delegacja Komisji ds. Budownictwa Miejskiego i Ochrony Środowiska Pekińskiego Komitetu Miejskiego Ludowej Politycznej Konferencji Konsultatywnej Chin. Wobec dynamicznie rozwijających się w obu krajach budownictwa mieszkaniowego, infrastruktury drogowej, komunikacyjnej i sportowej i pojawiających się w związku z tym problemów ochrony środowiska chińscy goście wyrazili chęć spotkania z członkami senackiej Komisji Środowiska i odbycia wspólnej debaty na temat racjonalnego planowania przestrzennego w kontekście zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.

Podczas spotkania z senatorami przedstawiono informację na temat ochrony środowiska w obu krajach. Następnie dyskutowano nad gospodarowaniem odpadami, szczególnie w dużych aglomeracjach. Chińscy goście interesowali się m.in. rozwiązaniami stosowanymi w Polsce w zakresie gospodarki odpadami, a także pytali, czy członkostwo w Unii Europejskiej spowodowało zmiany w tym zakresie.

Senator Andrzej Grzyb omówił rozwiązania typowe dla małych gmin, a także ewolucję, jaką przechodziły systemy zagospodarowania odpadów - od składowania do najnowocześniejszych sposobów utylizacji.

Senator Michał Wojtczak przedstawił natomiast ogólne zasady gospodarki odpadami. Jego wypowiedź uzupełnił prezes K. Zaręba, były wiceminister środowiska. Jak stwierdził, systemy gospodarowania odpadami musiały zostać poważnie zmienione po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Wówczas zaczęły przede wszystkim obowiązywać tzw. plany gospodarki odpadami na wszystkich szczeblach samorządu - od gminnych poprzez wojewódzkie do krajowego planu gospodarki odpadami.

Chińscy goście i polscy senatorowie wskazali na potrzebę większego zaangażowania Chin i Polski we wspólną wymianę doświadczeń zarówno w zakresie rozwiązań prawnych, jak i technologicznych.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji

• Rozpatrzenie projektu ustawy budżetowej na rok 2010 (cd.) (druk sejmowy
  nr 2375) w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji:

część 42 - Sprawy wewnętrzne:

część 43 - Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne;

część 15 - Sądy powszechne;

część 37 - Sprawiedliwość:

25 listopada 2009 r. wizytę w Senacie złożył minister spraw zagranicznych Ukrainy Petro Poroszenko wraz z delegacją. Gości przyjął marszałek Bogdan Borusewicz.

Marszałek wysoko ocenił współpracę Polski i Ukrainy, zarówno polityczną, gospodarczą, jak i parlamentarną, zwłaszcza na forum Polsko-Litewsko-Ukraińskiego Zgromadzenia Parlamentarnego.

Minister P. Poroszenko podkreślił, że Polska jest dla Ukrainy przykładem procesów demokratyzacji, rozwoju gospodarczego, przemian systemowych. Wyraził też wdzięczność za rolę adwokata, jaką Polska przyjęła wobec Ukrainy w jej staraniach o integrację ze strukturami europejskimi i euroatlantyckimi.

Marszałek B. Borusewicz podkreślił, że za silną i demokratyczną Ukrainą opowiadają się w Polsce wszystkie ugrupowania polityczne, i nie jest to kwestia sentymentu wynikającego ze wspólnej historii, ale interesu państwa. Marszałek wyraził nadzieję, że dualizm władzy na Ukrainie i powstające z tego powodu konflikty zakończą się wraz z przyszłorocznymi wyborami prezydenckimi. Zdaniem marszałka, ważne będzie, jaki kierunek przemian wybierze wówczas Ukraina.

Ukraiński minister zapewnił, że niezależnie od tego, kto wygra wybory, Ukraina pozostanie wierna swoim inspiracjom europejskim. Jego zdaniem, 70% jej obywateli wspiera dążenia proeuropejskie i każdy prezydent będzie musiał usłyszeć ten głos narodu. Minister poinformował też marszałka o finalizowaniu umowy, której celem jest powołanie Polsko-Ukraińskiego Uniwersytetu Europejskiego. Misją uczelni będzie stymulowanie współpracy transgranicznej i edukacja młodych demokratów.

Przypominając o sprawowaniu przez Senat RP opieki nad Polonią, marszałek B. Borusewicz zaapelował o zaangażowanie ukraińskich władz centralnych w rozwiązanie problemu siedziby organizacji polskich we Lwowie. Organizacjom mniejszości ukraińskiej w Polsce został przekazany budynek Ukraińskiego Domu Narodowego w Przemyślu. Strona polska oczekuje podobnego załatwienia sprawy Domu Polskiego we Lwowie.

25 listopada 2009 r. wizytę w Senacie złożył wiceprzewodniczący parlamentu Gruzji Giorgi Tsereteli. Gościa przyjął marszałek Bogdan Borusewicz. Podkreślił, że Polska niezmiennie opowiada się za integralnością terytorialną Gruzji. Nasze kraje łączą dobre kontakty, także na szczeblu parlamentarnym. Marszałek przypomniał wizytę gruzińskiej grupy parlamentarnej w Senacie.

Zdaniem Giorgiego Tseretelego, grupy parlamentarne odgrywają istotną rolę w rozwijaniu współpracy dwustronnej. Wyraził nadzieję, że również jego wizyta stanie się impulsem do ożywienia kontaktów parlamentarnych między Polską i Gruzją.

Wiceprzewodniczący parlamentu Gruzji podziękował za wsparcie, jakie Polska okazywała jego krajowi, także w tak trudnej sytuacji, jak ubiegłoroczny konflikt zbrojny z Rosją. Przedstawił sytuację gospodarczą i polityczną Gruzji. Poinformował o kontynuowaniu reform i dalszej demokratyzacji kraju.

Marszałek Bogdan Borusewicz natomiast zwrócił uwagę na potrzebę konsolidacji społeczeństwa Gruzji, włączenia opozycji do współrządzenia. Omawiano też sytuację w regionie.

27 listopada 2009 r. marszałek Bogdan Borusewicz przyjął w Senacie prezydenta Republiki Łotewskiej Valdisa Zatlersa, przebywającego z wizytą w Polsce.

Marszałek podkreślił, że Polskę i Łotwę łączą dobre relacje. Przypomniał wizyty premiera i przewodniczącego parlamentu łotewskiego w naszym kraju, a także delegacji Senatu na Łotwie.

Prezydent V. Zatlers stwierdził, że obecne dobre stosunki między naszymi krajami stanowią kontynuację historycznych relacji między Polską i Łotwą. Zadaniem obu stron jest teraz rozwijanie tej współpracy, tak by była one efektywniejsza, i to na wszystkich płaszczyznach: politycznej, kulturalnej, miast partnerskich, regionalnej.

Podczas spotkania omówiono też problem polityki energetycznej z perspektywy obu państw. Marszałek B. Borusewicz przedstawił stanowisko Polski w tej kwestii, a także zamierzenia inwestycyjne, których celem jest zapewnienie krajowej gospodarce bezpieczeństwa energetycznego.

Podziękował także prezydentowi Łotwy za opiekę nad mniejszością polską na Łotwie, której zagwarantowano wszystkie prawa. Pogratulował też tytułu doktora honoris causa, który prezydent V. Zatlers otrzyma na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

17 listopada 2009 r. w Senacie odbyła się konferencja "Gospodarka wodna na wsi i w rolnictwie", zorganizowana przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Celem senackiego spotkania był przegląd zadań stojących przed gospodarką wodną na wsi i w rolnictwie oraz perspektyw ich realizacji w przyszłości. Mówiono m.in. o obecnym stanie prawnym i potrzebie zmian dotyczących melioracji wodnych, o stanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych na obszarach wiejskich oraz możliwościach ich rozwoju i finansowania z Programu Operacyjnego "Infrastruktura i Środowisko" oraz z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Wśród poruszanych zagadnień znalazły się także konserwacja i pielęgnacja wód powierzchniowych i urządzeń wodnych oraz zamierzenia i konieczne inwestycje dotyczące szlaków wodnych.

W konferencji wzięli udział przedstawiciele władz centralnych - resortów: rolnictwa, środowiska, rozwoju regionalnego i infrastruktury, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, urzędów marszałkowskich, lokalnych władz samorządowych, regionalnych zarządów gospodarki wodnej, zarządów melioracji i urządzeń wodnych, spółek wodnych, stowarzyszeń i fundacji działających na rzecz infrastruktury na wsi, ośrodków doradztwa rolniczego, a także związków i organizacji rolniczych. Obecni byli m.in. podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Anna Wypych-Namiotko, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeusz Nalewajk, prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Leszek Karwowski, dyrektor Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych prof. Edmund Kaca i zastępca głównego inspektora ochrony środowiska Roman Jaworski.

Otwierając konferencję, przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator J. Chróścikowski stwierdził, że bez właściwego rozwoju gospodarki wodnej nie może być rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego kraju. Zdaniem senatora, gospodarka wodna powinna być rozwijana poprzez inwestowanie w urządzenia i systemy oszczędnego wykorzystania wody w każdym dziale gospodarki narodowej. Przypomniał, że gospodarka wodna ma podstawowe znaczenie dla rolnictwa, ponieważ na produkcję żywności zużywa się około 57% krajowych zasobów wód słodkich (na świecie 69%, w Europie 45%). Ponadto tereny rolnicze obejmują około 80% obszaru kraju. W opinii senatora J. Chróścikowskiego, stan gospodarki wodnej na obszarach wiejskich wymaga jednak pilnej poprawy ze względu na wieloletnie zaniedbania. Przypomniał także, że w centrum zainteresowania kierowanej przez niego komisji znajduje się troska o dochody rolników, a bez ich odpowiedniego poziomu nie będzie możliwy udział rolników w wodnych inwestycjach infrastrukturalnych.

Wprowadzając w tematykę spotkania, wiceprzewodniczący senackiej komisji rolnictwa senator Piotr Głowski zwrócił uwagę na wielorakie zastosowanie wody na obszarach wiejskich. Jak stwierdził, pojawiają się także nowe rozwiązania, związane z rozwojem agroturystyki czy alternatywnych źródeł energii. Istotną kwestią jest również właściwe wykorzystanie zasobów przyrodniczych. W ostatnich latach przyroda staje się coraz bardziej kapryśna i częściej pojawiają się anomalie pogodowe. Dlatego powinniśmy przyglądać się krytycznie tym zjawiskom i umiejętnie zatrzymywać wodę w okresach suszy. Pojawiają także nowe problemy, jak rosnąca populacja bobrów, funkcjonowanie spółek wodnych i ich relacje z rolnikami czy kwestia opłat i zobowiązań finansowych.

Na problemy pogodowe zwrócił także uwagę wiceminister rolnictwa T. Nalewajk. "Polska staje się stepem Europy" - mówił. Ostatnie lata układają się w cykle pogodowe - 2 lata nadmiernych opadów, 3 lata suszy. Dlatego już dzisiaj należy zadbać o właściwy bilans wody w Polsce. Wśród innych problemów wskazał m.in. na funkcjonowanie spółek wodnych, interpretację przepisów, rosnącą populację bobrów, wymagającą zastosowania rozwiązań nie tylko na poziomie gospodarki wodnej, ale też prawa łowieckiego, zbyt małą liczbę inżynierów z uprawnieniami budowlanymi dotyczącymi urządzeń gospodarki wodnej. Wiceminister rolnictwa zwrócił też uwagę na kwestię VAT-u, który, jak zadeklarował, powinien być płacony przez Skarb Państwa. Zdaniem wiceministra, podstawowe problemy to niedoinwestowanie gospodarki wodnej i zdecydowany brak środków w stosunku do potrzeb w tym zakresie.

Jak poinformowano podczas konferencji, resort rolnictwa nie prowadzi aktualnie prac, które miałyby na celu zasadnicze zmiany przepisów z zakresu melioracji wodnych. Podejmowane są natomiast systematyczne działania, mające na celu nowelizację niektórych przepisów w celu poprawy ich funkcjonowania. Dotyczą one m.in. umożliwienia usuwania drzew i krzewów ze względu na potrzeby związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych, dostosowania okresu ważności pozwolenia wodnoprawnego do okresu ważności pozwolenia na budowę, przywrócenia możliwości egzekucji składek i świadczeń niezbędnych do wykonywania statutowych zadań spółki, zmiany zapisów w zakresie możliwości udzielania pomocy spółkom wodnym przez jednostki samorządu terytorialnego czy wyłączenia spod ochrony bobrów na terenie hydrotechnicznych budowli ziemnych. W opinii resortu rolnictwa, należy także uprościć procedury pozyskiwania gruntu pod inwestycje z zakresu melioracji wodnych.

W czasie senackiej konferencji oceniono też stan obecny i perspektywy rozwoju sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na obszarach wiejskich. Jak stwierdzono, odpowiedni poziom wyposażenia obszarów wiejskich w infrastrukturę komunalną jest niewątpliwie bardzo ważny, a jednocześnie, ze względu na specyfikę, trudny do osiągnięcia. Infrastruktura obszarów wiejskich w przeciwieństwie do infrastruktury miast jest słabo skoncentrowana, mało intensywna, często nieciągła przestrzennie, a ze względu na duże odległości - kapitałochłonna i słabo zintegrowana.

Na trudną dostępność do urządzeń komunalnych na obszarach wiejskich składa się wiele czynników. Każdy region Polski należy traktować indywidualnie, dostosowując przedsięwzięcia wodociągowo-kanalizacyjne do uwarunkowań regionalnych. Nie wszędzie bowiem zastosowanie infrastruktury sieciowej jest możliwe, nie zawsze też stanowi najlepsze rozwiązanie zarówno ze względów technicznych, jak i ekonomicznych.

Mówiąc o problemach z utrzymaniem wód, wskazywano m.in., że jednym z głównych czynników mających ostatnio wpływ na utrzymanie wód jest ekspansywne korzystanie człowieka ze wszystkich wód publicznych. Chodzi tu m.in. o turystykę kajakową i związany z nią problem odbioru odpadów z jednostek pływających, grodzenie nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych, a także spór między wędkarzami i kajakarzami w węższych ciekach wodnych. Istotny wpływ na te kwestie mają również oczekiwania pozarządowych organizacji ekologicznych, postulujących przywrócenie naturalnego charakteru polskim rzekom. Różnorodność, a niekiedy sprzeczność tych interesów dodatkowo utrudniają administratorom rzek prowadzenie robót utrzymaniowych.

Przeszkodą w prawidłowym wykonywaniu powierzonych obowiązków w zakresie utrzymania urządzeń zarówno dla administracji rządowej, jak i samorządowej jest zbyt niski poziom środków finansowych przeznaczonych na ten cel. Niewystarczające finansowanie zadań gospodarki wodnej wymuszało w ciągu ostatnich 20 lat konieczność realizacji wyłącznie najpilniejszych zadań. Działania takie przynosiły jedynie efekty doraźne, w dłuższym okresie natomiast powodowały szereg negatywnych zjawisk. Większe nakłady finansowe (chwilowe zwrócenie uwagi na problem zagrożenia powodzią) po powodziach również nie odbudują wszystkich zniszczonych urządzeń regulacyjnych i przeciwpowodziowych.

* * *

19 listopada 2009 r. w Senacie odbyło się uroczyste spotkanie z okazji 65. rocznicy przybycia polskich dzieci - tułaczy do Nowej Zelandii.

"Spotkanie ma na celu uczczenie 65. rocznicy przyjęcia przez gościnną Nową Zelandię potomków byłych zesłańców syberyjskich. Ponad 700 dzieci, których większość była sierotami, przebyło długą drogę z głębi ZSRR, przez obozy przejściowe w Persji, by po długiej podróży morskiej przybyć do Nowej Zelandii. Przez to spotkanie chcemy wyrazić naszą pamięć i wdzięczność za przyjęcie i opiekę nad nimi" - powiedziała na wstępie wicemarszałek Krystyna Bochenek.

Podczas spotkania zaprezentowano polskie wydanie książki Krystyny Tomaszyk "Droga i pamięć. Z Syberii na Antypody", której autorka była jednym z dzieci przybyłych w 1944 r. do Nowej Zelandii. Publikacja zawiera jej wspomnienia z okresu przedwojennego, spędzonego z rodziną w Białymstoku i Sokółce (obecnie woj. podlaskie), z lat wojny i zesłania na Syberię, a po uwolnieniu - z pobytu w obozie dla dzieci byłych zesłańców w Persji. Główną część książki stanowi jednak opis losów autorki po przybyciu do Nowej Zelandii, gdzie wraz z rodziną znalazła schronienie, ukończyła studia i rozpoczęła dorosłe życie. Publikację wzbogacają fotografie z obozu w miasteczku Pahiatua, gdzie dzieci polskie trafiły po przyjeździe do Nowej Zelandii, i prywatne zdjęcia autorki. "Kiedy po przeżytej na Syberii gehennie, związanej z biedą, głodem i chorobami, dotarliśmy do Nowej Zelandii, nie mogliśmy uwierzyć, że to koniec naszej tułaczki. Zawsze jednak, nawet w najtrudniejszych momentach, tłumaczono nam, że te cierpienia znosimy dla Polski i że w przyszłości musimy stać się dobrymi i mądrymi ludźmi, by móc pracować dla ojczyzny. Mieliśmy to poczucie, że gdziekolwiek się znajdziemy, zawsze jesteśmy jej ambasadorami i dla innych jesteśmy jej obrazem. To podnosiło na duchu" - opowiadała K. Tomaszyk.

Uczestnicy spotkania mogli też obejrzeć film dokumentalny "Nowozelandzcy żołnierze i polskie dzieci w Nowej Zelandii", pokazujący pierwsze chwile pobytu dzieci na Antypodach.

Na początku listopada 1944 r. do Wellington, w Nowej Zelandii, przypłynął amerykański statek z 733 polskich dzieci na pokładzie - głównie sierotami po Polakach zesłanych na Syberię z Kresów Wschodnich. Dzieci przypłynęły na zaproszenie premiera Nowej Zelandii Petera Frasera. Rząd nowozelandzki udzielił im schronienia w miejscowości Pahiatua, w byłym obozie wojskowym. Większość nie wróciła już do Polski. Nie miały rodzin, a Kresy, skąd pochodziły, wcielono do Związku Radzieckiego jako część republik: Ukrainy, Białorusi i Litwy. Do dziś w Nowej Zelandii żyje około 400 tych osób.

* * *

Gośćmi kongresu byli marszałek Bogdan Borusewicz i kierownik Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych minister Janusz Krupski. W kongresie uczestniczyli także m.in. wicemarszałek Zbigniew Romaszewski, senator Jan Rulewski i Władysław Bartoszewski.

Obrady odbywały się w dwóch blokach tematycznych. Pierwszy to "Opozycja demokratyczna: podobieństwa - różnice - wpływy", podczas którego swój punkt widzenia na działalność opozycji w czasach politycznego podziału świata zaprezentowali historycy z różnych krajów. Druga część obrad - "Jaka była opozycja" została poświęcona wspomnieniom zaproszonych na kongres gości.

Jak powiedział podczas kongresu marszałek B. Borusewicz, warszawskie spotkanie dawnych działaczy opozycyjnych podkreśla wspólnotę tych wszystkich, którzy przed laty podjęli walkę o prawa człowieka, a dziś żyją w wolnych krajach. Dodał, że kongres jest kontynuacją spotkań polsko-czechosłowackich z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Marszałek B. Borusewicz przypomniał historię wolnościowych dążeń, podkreślając, że rok 1989 przyniósł niepodległość utraconą przez Polskę w 1939 r. Taka sama sytuacja była w całej Europie Środkowej i Wschodniej. Przed historycznymi wydarzeniami w 1989 r. - powiedział marszałek Senatu - był pamiętny rok 1980. "W 1981 r. przegraliśmy, bo Polskę udało się odizolować od innych krajów. Uniknięto tego w 1989 r. i wtedy ówczesny system polityczny w Polsce i całej Europie Środkowej i Wschodniej runął" - stwierdził marszałek B. Borusewicz.

Podczas kongresu wyświetlono film dokumentalny "Efekt domina", przedstawiający wpływ działalności polskiej opozycji demokratycznej na powstawanie i rozwój ruchów dysydenckich w krajach byłego bloku wschodniego. Zaprezentowano także wystawę, użyczoną organizatorom przez Europejskie Centrum Solidarności.

* * *

20 listopada 2009 r. w Senacie odbyła się konferencja "Liberalizacja przewozów pasażerskich - koniec PKP czy nowa era pomyślności kolei żelaznych", zorganizowana przez Senacki Zespół Infrastruktury. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej oraz spółek kolejowych.

W czasie dyskusji skoncentrowano się przede wszystkim na przewidywanych rezultatach wejścia w życie nowych przepisów, określanych jako III pakiet kolejowy Unii Europejskiej. Jak przypominano, dotąd nie weszła w życie uchwalona 25 czerwca 2009 r. nowelizacja ustawy kolejowej, gwarantująca łagodniejsze wprowadzenie ostrych wymagań unijnych stawianych przewoźnikom pasażerskim, ponieważ prezydent skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego.

W opinii uczestników konferencji, Polska nie jest dobrze przygotowana do wprowadzenia unijnego III pakietu kolejowego. Podział PKP na spółki znacznie utrudnia przestrzeganie praw pasażerów zgodnych z unijnym rozporządzeniem, ponieważ wymaga to współdziałania wielu podmiotów. Na tempo i jakość wprowadzenia unijnego pakietu ma także wpływ splot trudnych uwarunkowań wynikających z komunalizacji przewozów regionalnych. Uczestnicy konferencji zaapelowali do rządu o jasną wizję rozwoju polskiego transportu publicznego i o skonsultowanie tej wizji ze społeczeństwem.

Na III pakiet kolejowy składają się: rozporządzenie nr 1371/2007 oraz dwie dyrektywy - nr 58/2007 i nr 59/2007. Rozporządzenie 1371/2007 dotyczy praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym, wprowadza m.in. obowiązek płacenia pasażerom odszkodowań za duże opóźnienia pociągów. Dyrektywa 2007/58 ułatwia obcym przewoźnikom prowadzenie pociągów na terenie Polski. Dyrektywa 2007/59 natomiast określa zasadnicze standardy licencjonowania maszynistów w Europie.

* * *

23 listopada 2009 r. w Teatrze Wielkim w Warszawie odbył się koncert dedykowany Ryszardowi Kaczorowskiemu, ostatniemu prezydentowi II Rzeczypospolitej w 90. rocznicę jego urodzin, kończący obchody 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej. W uroczystości wziął udział marszałek Bogdan Borusewicz, który w okolicznościowym wystąpieniu powiedział:

"Przed 10 laty w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji przeglądałem materiały archiwalne. Natrafiłem wtedy na informację o skazaniu na karę śmierci młodego człowieka. Został aresztowany w lipcu 1940 r. przez NKWD, a następnie był więziony przez długie miesiące. Proces sądowy trwał dwa dni. 1 lutego 1941 r. ten młody człowiek, stojący na progu życia, został skazany na śmierć przez Najwyższy Sąd Białoruskiej Republiki Sowieckiej. Winą tego człowieka było to, że był harcerzem i pozostał wierny Rzeczypospolitej. Przez ponad 3 miesiące czekał w celi śmierci na wykonanie wyroku. W maju 1941 r. zamieniono karę śmierci na 10 lat gułagu. Dla odbycia kary został zesłany na Kołymę.

Tym młodym człowiekiem był Ryszard Kaczorowski, w sierpniu 1939 r. zastępca Komendanta Pogotowia Harcerskiego w Białymstoku, powołanego przez władze harcerskie do służby pomocniczej na wypadek wojny. Po agresji sowieckiej - zastępca hufcowego w tajnym hufcu, który w listopadzie 1939 r. wszedł w skład Szarych Szeregów. Należy do pierwszego pokolenia, które urodziło się i wychowało w niepodległej Polsce.

Przywołując historię mieszkańców wschodnich województw II Rzeczypospolitej sprzed 70 lat, można powiedzieć, że los obszedł się z harcerzem Kaczorowskim łaskawie. Mogło stać się z nim to samo, co z oficerami i podoficerami wojska polskiego, policjantami, inteligencją, uczestnikami wojny polsko-bolszewickiej, osadnikami wojskowymi i tysiącami Polaków, którzy po 17 września 1939 roku stali się wrogami Związku Sowieckiego.

Po podpisaniu w 1941 r. umowy Sikorski - Majski bez wahania zgłosił się do wojska tworzonego przez generała Władysława Andersa. Jako żołnierz 2. Korpusu, w batalionie łączności 3. Dywizji Strzelców Karpackich odbył kampanię włoską, walcząc między innymi pod Monte Cassino. To Ryszard Kaczorowski nadał w świat wiadomość o zajęciu przez oddziały polskie klasztoru - twierdzy na Monte Cassino.

Po decyzji w Jałcie, w wyniku której Polska znalazła się w strefie wpływów sowieckich, postanowił wraz z tysiącami rodaków pozostać na Zachodzie. W Londynie rozwinął pracę wychowawczą z młodzieżą. Pracował w wielu organizacjach, ale działalność harcerska będzie zawsze na pierwszym miejscu. Na lata pozostał wierny harcerskiej służbie. Będąc przewodniczącym Związku Harcerstwa Polskiego, współpracował z generałem Władysławem Andersem na rzecz utrwalenia historii walk 2. Korpusu we Włoszech. To jego zobowiązał generał, żeby pamięć o żołnierzach polskich spoczywających na cmentarzu wojennym pod Monte Cassino była żywa.

Emigracja dla niego nie była wyborem łatwiejszego chleba, lecz potrzebą przeciwstawienia się sowieckiej dominacji w Polsce. W rządzie prof. Edwarda Szczepanika był ministrem do spraw krajowych. Utrzymywał bliskie kontakty z Ojczyzną, wspierał duchowo - a jak trzeba - także materialnie tych ludzi, te podziemne organizacje, które nie godziły się z narzuconym, obcym Polakom systemem politycznym. Jednocześnie on i cała niepodległościowa emigracja cieszyli się z każdego sukcesu Polski i narodu polskiego. Mocniej im biły serca, gdy do Polonii przyjeżdżały zespoły Śląsk lub Mazowsze, gdy na olimpiadzie w Montrealu polscy siatkarze bili drużynę radziecką i zdobywali złoty medal olimpijski. Gdy wybuchał Poznań - a potem Radom, Ursus, Gdańsk - rosła nadzieja, że Ojczyzna może być wolna.

Z wielką energią przystąpił do tworzenia Funduszu Pomocy Robotnikom, potem Funduszu Pomocy Kulturze Polskiej. Pragnął, aby spełniło się jego marzenie powrotu do niepodległej Polski. Obejmując w lipcu 1989 r. urząd prezydenta Rzeczypospolitej, pragnął wypełnić testament prezydenta Władysława Raczkiewicza, który chciał przekazać swój urząd najgodniejszemu z Polaków, wybranemu w wolnych i bez nacisku zewnętrznego wyborach.

22 grudnia 1990 r. miałem zaszczyt być świadkiem historycznego wydarzenia na Zamku Królewskim w Warszawie. Pan prezydent Ryszard Kaczorowski przekazał insygnia władzy prezydenckiej Lechowi Wałęsie. Spełniło się marzenie Jego i wielu tysięcy rodaków żyjących na obczyźnie. Polska była wolna".

Zwracając się do prezydenta R. Kaczorowskiego, marszałek B. Borusewicz podkreślił, że jego jubileusz jest także świętem całej emigracji niepodległościowej: "Jest świętem Polaków, którzy żyjąc na obcej ziemi, przechowali pamięć o bohaterskich zmaganiach z sowieckim i niemieckim okupantem. Jest świętem tułaczy, którzy są symbolem ciągłości niepodległego państwa polskiego. Niech ta uroczystość będzie hołdem dla tej emigracji, która po wojnie zorganizowała się i działała na rzecz wolnej Polski. Proszę przyjąć wyrazy najwyższego szacunku i uznania za wierność Rzeczypospolitej. Jednocześnie na Pana ręce składam hołd emigracji w uznaniu jej zasług w walce o niepodległą Polskę".

* * *

24 listopada 2009 r. marszałek Bogdan Borusewicz przyjął dr. Jacka Szymańskiego, wnuka prof. Juliana Szymańskiego, marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1928-1930. W spotkaniu uczestniczył również Julio Lech Szymański, prawnuk marszałka Szymańskiego. Dr Jacek Szymański, kontynuujący tradycje rodzinne lekarza okulisty, pełnił przez dwa lata funkcję przewodniczącego Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej BRASPOL. Mieszka wraz z rodziną w stanie Paraná.

Marszałek Julian Szymański był lekarzem okulistą, badaczem, politykiem, zwolennikiem zbliżenia między Polską i Brazylią. Wziął udział w wyprawie badawczej na Półwysep Kamczatka, pełniąc funkcję lekarza rosyjskiej marynarki handlowej. Pracował w regionie Amuru i Mandżurii przy budowie kolei żelaznych. Powróciwszy do Europy, zrobił specjalizację w dziedzinie okulistyki. Po powrocie do Polski organizował kampanie walki z jaglicą. Jako lekarz został powołany do armii w 1905 r. na wojnę japońsko-rosyjską. Zaangażował się wówczas w działalność oporu wobec władz carskich. Nie mogąc powrócić do Polski, udał się USA. Tam podjął pracę jako badacz i lekarz w Rush Medical College. Pogłębił swoją wiedzę okulistyczną. Założył w Chicago Polski Uniwersytet Ludowy, zainteresował się też dziennikarstwem, prowadząc "Dziennik Ludowy". Był również członkiem Amerykańskiej Partii Socjalistycznej.

W 1912 r. przybył do Brazylii i osiadł w stanie Paraná. Był pierwszym profesorem zwyczajnym okulistyki na tamtejszym uniwersytecie. W Brazylii w tym czasie nie publikowano żadnych prac z tej dziedziny, prof. J. Szymański jest autorem pierwszego brazylijskiego podręcznika dydaktycznego dla studentów okulistyki.

W 1921 r. wrócił do Polski, wyznaczony do objęcia przewodnictwa w Radzie Organizacyjnej Polaków. Był członkiem honorowym instytucji okulistycznych we Francji, Jugosławii, Stanach Zjednoczonych i Brazylii. Został mianowany profesorem okulistyki na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, gdzie pełnił służbę przez kolejnych 15 lat. Przeniósł się do Warszawy, gdzie dwukrotnie został wybrany do parlamentu i w 1926 r. mianowany na senatora przez naczelnika państwa marszałka Józefa Piłsudskiego. W 1928 r. wybrano go na marszałka Senatu. Funkcję tę pełnił do rozwiązania parlamentu w 1930 r. W 1929 r. założył w Warszawie Towarzystwo Brazylijsko-Polskie im. Ruy Barbosy, przewodniczył organizacji przez wiele kolejnych lat. W 1934 r. w uznaniu za swoją działalność na rzecz przyjaźni z Brazylią został uhonorowany Wielkim Krzyżem Narodowego Orderu Krzyża Południa.

Spotkanie z wnukiem i prawnukiem marszałka J. Szymańskiego było okazją do podsumowania dwóch ważnych wydarzeń w kontaktach macierzy z Polonią brazylijską. W 2009 r. przypada bowiem 140-lecie osadnictwa polskiego w Brazylii oraz 80. rocznica powstania Towarzystwa Polsko-Brazylijskiego.

Pierwsze ślady polskiej bytności w Brazylii sięgają I połowy XVII w., kiedy dotarli tam Polacy zatrudnieni w holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej, walczącej z Portugalczykami i Hiszpanami o utrzymanie kolonii na wybrzeżu brazylijskim (obecnie stany Bahia i Pernambuco). Byli to Krzysztof Arciszewski, Zygmunt Szkop, Władysław Konstanty Wituski. Okres największego napływu Polaków do Brazylii jednak to wiek XIX. W 1869 r. 16 rodzin polskich przybyło do Brusque, w stanie Santa Catarina, dając początek masowej emigracji Polaków do Brazylii. Przybywali badacze, podróżnicy, ludzie szukający przygód, a przede wszystkim lepszych warunków do życia.

Spośród badaczy warto wymienić Pawła Edmunda Strzeleckiego, Ignacego Domeykę, Józefa Warszewicza, Konstantego Helskiego, a wśród polskich inżynierów, którzy przybyli do Brazylii w ramach umowy z Francją, znaleźli się m.in. Bronisław Rymkiewicz, Aleksander Brodowski, Ludwik Malajski. Podjęli oni budowę kolei Sao Paulo-Santos, a następnie pracowali w Manaus, w Amazonii, gdzie zbudowali port rzeczny.

Do Brazylii przybywali też uciekinierzy polityczni, prześladowani przez zaborców po upadku powstań, a także duchowieństwo. Falę emigrację w tamtym okresie wywołały dwa wydarzenia historyczne: utrata niepodległości Polski w ostatnich latach XVIII w. oraz ogłoszenie niepodległości Brazylii od Portugalii w 1822 r.

Wykaz numerów "Diariusza"