Diariusz Senatu nr 43
1-15 października 2009 r.

7 października 2009 r. odbyło się 41. posiedzenie Senatu.

Po rozpoczęciu obrad senatorowie minutą ciszy uczcili pamięć zmarłego kilka dni temu Marka Edelmana, jednego z przywódców powstania w warszawskim getcie, lekarza kardiologa i działacza opozycji demokratycznej w PRL.

Senat podjął jednogłośnie uchwałę w sprawie uczczenia pamięci generała Kazimierza Pułaskiego. Jak podkreślono w przyjętym tekście, Amerykanie i Polacy pamiętają zasługi Pułaskiego, który "walcząc o wolność Ameryki, oddał swoje życie za Polskę".

Senatorowie przypomnieli, że Kazimierz Pułaski po przystąpieniu w marcu 1768 r. do konfederacji barskiej, zawiązanej przez obywateli broniących Rzeczypospolitej przed uzależnieniem od Rosji, bronił przed Rosjanami Jasnej Góry i Berdyczowa, zwyciężał pod Podhorelami i Słonimiem, Myszą i Nołczadzią.

"Z rodzinnego wareckiego domu wyniósł Kazimierz Pułaski głębokie przywiązanie do wolności, niepodległości, do ideałów republikańskich i demokratycznych, wyniósł też wielkie umiłowanie Ojczyzny. Swoje życie poświęcił walce o te - bliskie także nam - ideały na polskiej i amerykańskiej ziemi. Często potem Polacy i Amerykanie ramię w ramię walczyli w obronie wspólnych wartości i dzieje się tak do dziś" - podkreślono w uchwale.

Senatorowie zaznaczyli również, że w Stanach Zjednoczonych corocznie 11 października, w ustanowiony uchwałą Kongresu Dzień Pułaskiego, Piątą Aleją w Nowym Jorku przechodzi poświęcona temu bohaterowi parada. A pomniki i posągi Pułaskiego, "ojca kawalerii amerykańskiej", stoją w wielu miastach tego kraju.

Izba w uchwale zwróciła się także z apelem do nauczycieli i wychowawców o popularyzację wśród młodzieży postaci Kazimierza Pułaskiego: "Niech w sztafecie pokoleń, wśród imion tych, dzięki którym istnieje Rzeczpospolita, znajdzie się osoba Kazimierza Pułaskiego, niech zachowana zostanie w zbiorowej pamięci".

Nowelizację Sejm uchwalił 10 września 2009 r. na podstawie projektu poselskiego. Jej celem jest umożliwienie zasilenia funduszy własnych BGK poprzez zwiększenie jego funduszy uzupełniających. Jedną z form ich zwiększenia jest możliwość zaciągnięcia tzw. pożyczki podporządkowanej, czyli pożyczki ze środków budżetu państwa, udzielanej przez ministra finansów. W ramach takich pożyczek państwo będzie mogło przejmować papiery dłużne, emitowane przez BGK.

Ustawę rozpatrzyła Komisja Budżetu i Finansów Publicznych i rekomendowała Izbie wprowadzenie do ustawy dwóch poprawek. Poprawka pierwsza ma charakter redakcyjny, a druga uniemożliwia kształtowanie w drodze rozporządzenia treści i trybu zawarcia umowy między Skarbem Państwa a BGK; ma być to uregulowane w umowie pomiędzy stronami. W wyniku głosowania Senat poparł propozycje komisji.

Teraz poprawki rozpatrzy Sejm.

Sejm uchwalił ustawę na podstawie projektu rządowego 25 września 2009 r. Dostosowuje ona polskie prawo do zmienionych przepisów wspólnotowych, dotyczących zakresu miejsca świadczenia usług, zwrotu VAT podatnikom mającym siedzibę w innym państwie członkowskim niż państwo zwrotu oraz w zakresie wspólnego systemu podatku w celu zwalczania uchylania się od opodatkowania w związku z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi.

Nowelizacja przewiduje, że podatek VAT od usług świadczonych za granicą będzie pobierany w kraju, w którym siedzibę ma firma nabywcy takiej usługi, a nie tam, gdzie siedzibę ma firma świadcząca usługę.

W stosunku do usługobiorców niebędących podatnikami utrzymano zasadę, iż podatek będzie rozliczany zgodnie z siedzibą lub miejscem zamieszkania usługodawcy, chyba że usługi wykonują pośrednicy - wówczas miejscem świadczenia jest miejsce, w którym dokonywana jest transakcja.

W ustawie określono także miejsce świadczenia dla poszczególnych rodzajów usług, które wymagają odrębnego wskazania z uwagi na specyfikę usługi, np. dotyczące nieruchomości, transport, wstęp na imprezy kulturalne, usługobiorcę (podatnik lub konsument niebędący podatnikiem) lub usługodawcę (siedziba na terytorium Wspólnoty Europejskiej lub poza nią).

Podatnikom umożliwiono składanie wniosku o zwrot podatku zapłaconego w innym państwie członkowskim we właściwym dla podatnika urzędzie skarbowym. Prawo zwrotu przysługuje także podmiotom niemającym siedziby w kraju. Podmioty zagraniczne z krajów UE będą mogły składać wnioski w formie elektronicznej, podmioty niemające siedziby na terytorium innego państwa członkowskiego natomiast - na piśmie.

Nowelizację rozpatrzyła Komisja Budżetu i Finansów Publicznych, która zaproponowała wprowadzenie do niej trzech poprawek.

Ostatecznie w wyniku głosowania Senat przyjął dwie poprawki. Pierwsza doprecyzowuje pojęcie podatnika tak, aby objęło swym zakresem podmioty gospodarcze w państwach trzecich, w których nie ma podatku od wartości dodanej czy podatku o podobnym charakterze. Poprawka druga ma na celu doprecyzowanie czynności, jakie podatnik obowiązany jest podjąć w razie zmiany proporcji, w jakiej towary lub usługi związane są z wykonywaniem czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Ustawa wróci teraz do Sejmu.

Sejm uchwalił ustawę na podstawie projektu rządowego, 10 września 2009 r. Upraszcza ona przepisy dotyczące udostępniania w formie elektronicznej dzienników urzędowych oraz zbiorów aktów prawa miejscowego stanowionych przez powiat lub gminę. Nakłada też na organy wydające te dzienniki obowiązek prowadzenia ich w formie elektronicznej wraz ze skorowidzami.

Nowelizację rozpatrzyła Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która rekomendowała Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat jednogłośnie poparł stanowisko komisji.

Informację przedstawił senatorom podsekretarz stanu w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej Maciej Szpunar. Jak stwierdził na wstępie, czeska prezydencja okazała się niezwykle trudna. Na samym początku Czesi musieli zmierzyć się z dwoma bardzo poważnymi kryzysami: kryzysem dostaw gazu z Rosji na terytorium Unii Europejskiej, a także napiętą sytuacją w Strefie Gazy.

W połowie przewodnictwa, 24 marca 2009 r., czeska izba poselska uchwaliła wotum nieufności wobec centroprawicowego rządu Mirka Topolánka. To także utrudniło sprawowanie prezydencji. W pierwszej połowie 2009 r. odczuwalny był światowy kryzys finansowo-gospodarczy, co wiązało się z koniecznością podjęcia działań niezaplanowanych przez czeską prezydencję. Wszystkie te zdarzenia spowodowały, że to, co Czesi zamierzyli sobie jako priorytety prezydencji, zeszło na drugi plan, a w pierwszej kolejności musieli się zmierzyć z  problemami zewnętrznymi.

W opinii wiceministra M. Szpunara, pomimo tych trudności Czechom udało się sprawnie zarządzać procesem decyzyjnym w Unii Europejskiej. W odbiorze medialnym, szczególnie na zachodzie Europy, czeska prezydencja spotkała się z bardzo krytyczną oceną, obiektywny obraz Republiki Czeskiej powinien być jednak o wiele bardziej pozytywny.

Główne priorytety prezydencji czeskiej to przede wszystkim kwestie ekonomiczne i finansowe w związku z kryzysem, polityka energetyczna i Partnerstwo Wschodnie. Zeszły one jednak na dalszy plan z powodu sytuacji, której czescy politycy nie byli w stanie przewidzieć.

Prezydencji czeskiej udało się doprowadzić do osiągnięcia porozumienia w sprawie wspólnotowej części europejskiego planu naprawy gospodarczej, tak zwanego recovery plan, i ustalenia 5 mld euro. Rozdzielono środki w dziedzinie energii, dostępu do szerokopasmowego Internetu, działań związanych ze wspólną polityką rolną, spełniając polskie postulaty.

W ramach działań antykryzysowych czeska prezydencja zorganizowała 1 marca 2009 r. nieformalny szczyt Rady Europejskiej, podczas którego ustalono i podjęto zobowiązania, że sposobem zwalczania kryzysu i jego skutków nie mogą być działania protekcjonistyczne, kwestionujące funkcjonowanie czterech swobód wspólnotowych. Z polskiego punktu widzenia był to niezwykle ważny sygnał. Polska to bowiem jeden z krajów, które uważały, że nie należy wykorzystywać kryzysu do działań protekcjonistycznych.

Prezydencja czeska podjęła także skuteczne działania, mające na celu przygotowanie spójnego wspólnego stanowiska Unii Europejskiej na szczyt ministrów finansów i prezesów banków centralnych 20 największych gospodarek świata, tak zwany G20, w Londynie. Ustalono wówczas, że konieczne jest wzmocnienie regulacji nadzorczych nad globalnym systemem finansowym i wsparcie oraz wzmocnienie roli i zasobów Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

W trakcie prezydencji czeskiej, także zgodnie z oczekiwaniami Polski, zostały podjęte działania w zakresie reformy systemu nadzoru finansowego w Unii Europejskiej.

Zdaniem wiceministra M. Szpunara do sukcesów czeskiej prezydencji należy zaliczyć także doprowadzenie do kompromisu państw członkowskich w zakresie obniżonych stawek VAT na niektóre towary.

Jak stwierdził wiceminister, rząd RP z zadowoleniem przyjął wyniki prac prezydencji czeskiej w zakresie wzmocnienia trzeciego filaru europejskiej polityki energetycznej "Bezpieczeństwo dostaw energii i tras jej przesyłu do Unii Europejskiej". Dzięki wysiłkom prezydencji zatwierdzono propozycje komisji zawarte w tak zwanym drugim strategicznym przeglądzie energetycznym, zobowiązano komisje i państwa członkowskie do realizacji celu polegającego na zapewnieniu dostaw surowców energetycznych w ramach wspólnego rynku. Komisja Europejska zobowiązała się do przedstawienia projektu rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu, służącego wzmocnieniu wspólnotowych mechanizmów solidarnej reakcji państw członkowskich na wypadek kryzysu dostaw gazu.

Polska z zadowoleniem przyjęła przede wszystkim trzy decyzje w sprawach energetyki: plan naprawy gospodarki europejskiej, czyli recovery plan (gazociąg bałtycki, terminal LNG w Świnoujściu i elektrownia w Bełchatowie), zakończenie prac nad trzecim pakietem liberalizacyjnym dla rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego oraz osiągnięcie porozumienia w zakresie wzmocnienia przepisów dotyczących bezpieczeństwa zaopatrzenia rynku w paliwa.

Wiceminister M. Szpunar omówił też trzeci z  głównych priorytetów prezydencji czeskiej, czyli Partnerstwo Wschodnie. Za sukces uznał pierwszy szczyt Partnerstwa Wschodniego w Pradze 7 maja 2009 r. Zobowiązano wówczas Komisję Europejską, prezydencję czeską, a także następne prezydencje do podjęcia działań implementacyjnych w zakresie Partnerstwa Wschodniego. W ramach tego partnerstwa wyróżnione są cztery platformy: pierwsza do spraw demokracji, dobrego zarządzania i stabilności, druga do spraw integracji gospodarczej, konwergencji z politykami Unii Europejskiej, trzecia do spraw energii i czwarta do spraw kontaktów międzyludzkich. W konkluzji czerwcowego posiedzenia Rady Europejskiej znalazł się zapis, podkreślający konieczność skoncentrowania się na skutecznej i efektywnej implementacji Partnerstwa Wschodniego, i to zarówno w wymiarze dwu-, jak i wielostronnym.

Wiceminister M. Szpunar zwrócił także uwagę na bardzo ważne, jego zdaniem, kwestie, które pojawiły się w trakcie tej prezydencji. Pierwsza to badania, Europejski Instytut Innowacji i Technologii. W ramach prezydencji Czesi kontynuowali prace nad projektami dokumentów wspólnotowych dotyczących rozwoju zasobów ludzkich, mobilności pracowników, zwiększenia współpracy europejskich jednostek naukowych. Podjęto dyskusję na temat działań na rzecz realizacji wizji Europejskiej Przestrzeni Badawczej w roku 2020 w kontekście tak zwanego procesu lublańskiego. Pomimo zapowiedzi nie została jednak przez prezydencję czeską potraktowana jako priorytet tak zwana piąta swoboda rynku wewnętrznego, dotycząca swobody przepływu wiedzy, innowacji i technologii w Unii Europejskiej, która, zdaniem rządu polskiego, jest jednym z najistotniejszych elementów tworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej.

W trakcie prezydencji czeskiej zakończono prace nad nowelizacją rozporządzenia dotyczącego roamingu w Unii Europejskiej, która zawiera kolejne obniżki cen usług roamingowych.

W kwestii ochrony praw własności intelektualnej prezydencja czeska kontynuowała prace nad rozporządzeniem w sprawie patentu wspólnotowego i europejskiego. Dotyczyły one stworzenia jednego patentu europejskiego ważnego we wszystkich państwach członkowskich i niektórych państwach sąsiednich. Przewidziano także jednolitą jurysdykcję dla sporów związanych z tymi patentami, z naruszaniem patentu i jego rejestracją. Dla Polski ważne jest, że ten patent ma być prosty, tani i skuteczny, tak aby także mniejsi przedsiębiorcy mogli korzystać z jego dobrodziejstw.

Jeśli chodzi o zatrudnienie i politykę społeczną, to, w opinii wiceministra M. Szpunara, szczególnie pozytywnie należy ocenić działania prezydencji czeskiej w kwestii urzeczywistnienia swobody przepływu pracowników i podkreślenia korzyści z tego wynikających.

Jak zaznaczył podsekretarz stanu w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej, rząd Polski wyraża zadowolenie z powodu podejmowania przez prezydencję czeską działań wdrażających tak zwaną ideę flexicurity, czyli łączenie elementów elastyczności stosunku pracy z zapewnieniem odpowiedniej ochrony socjalnej. Prezydencji czeskiej nie udało się natomiast osiągnąć kompromisu w ramach nowelizacji dyrektywy o czasie pracy. Rząd polski zajmował tu dość konsekwentne stanowisko. Ostatecznie nie dokonano zmiany w tym zakresie.

W dziedzinie wspólnej polityki rolnej prezydencji czeskiej nie udało się wypracować takiego tekstu konkluzji w sprawie przyszłości polityki rolnej, który uzyskałby jednomyślne wsparcie wszystkich państw członkowskich.

Wbrew założeniom ujętym w priorytetach prezydencji czeskiej, a także wbrew oczekiwaniom strony polskiej prezydencja nie podjęła negocjacji wielostronnych w ramach Rundy Rozwojowej Doha Światowej Organizacji Handlu. Wiceminister M. Szpunar negatywnie ocenił także brak inicjatywy prezydencji czeskiej w sprawie projektu legislacyjnego Komisji Europejskiej, nowelizującego reżim pomocy dla osób najbardziej potrzebujących.

W dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych prezydencja czeska nie wykazała się dużą aktywnością. Została podjęta decyzja w sprawie Systemu Informacyjnego Schengen II, projektu teleinformatycznego wykorzystywanego przy ochronie granic wewnętrznych. W dziedzinie wymiaru sprawiedliwości odnotowano postępy związane z realizacją tak zwanego projektu e-prawo, który w znacznym stopniu ułatwia dostęp do wymiaru sprawiedliwości obywatelom Unii Europejskiej.

Wiceminister M. Szpunar zaznaczył, że rząd przyjmuje z zadowoleniem przedstawione przez prezydencję wnioski dotyczące zmiany decyzji ramowej w sprawie zwalczania wykorzystywania seksualnego dzieci i pornografii dziecięcej, a także zmiany decyzji ramowej w sprawie zwalczania handlu ludźmi. Decyzja Rady w sprawie ustanowienia europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów skazanych w znaczny sposób ułatwi współpracę w sprawach karnych. Osiągnięto także porozumienie w zakresie decyzji ramowej w sprawie zapobiegania sporom o właściwość w postępowaniu karnym. Inicjatorem tego projektu była także Polska.

Wiceminister zwrócił też uwagę na znikomą liczbę konkretnych działań prezydencji czeskiej w zakresie polityki handlowej. Nie uczyniono wiele w zakresie nowego zdefiniowania relacji handlowych z takimi państwami, jak Stany Zjednoczone, Kanada, Japonia, Australia, Nowa Zelandia. Odnosząc się do negocjacji handlowych z najbliższymi sąsiadami Unii Europejskiej, trzeba odnotować, że w okresie prezydencji czeskiej doszło do zawiązania przez Federację Rosyjską, Kazachstan i Białoruś unii celnej. To szczególnie istotne z uwagi na negocjacje tych krajów w sprawie przystąpienia do WTO. Wiceminister M. Szpunar poinformował, że rząd z niepokojem odnotowuje, iż kraje te tymczasowo zawiesiły wszystkie negocjacje akcesysjne, gdyż będą przystępować do WTO już jako unia celna, a nie pojedyncze państwa, a to opóźni proces integracji tych państw w ramach Światowej Organizacji Handlu.

Podsumowując, wiceminister M. Szpunar stwierdził, że prezydencja czeska była przez Polskę pilnie i  szczegółowo obserwowana, głównie ze względu na przygotowania do polskiej prezydencji. "Będziemy chcieli uniknąć tych błędów, które popełniła prezydencja czeska. Nie zmienia to faktu, że ogólna konkluzja rządu jest taka, iż rząd czeski wykazał się jednak dużą sprawnością administracyjną. Pamiętajmy o tym, że okres ich prezydencji przypadł na czasy szczególnie trudne w wymiarze międzynarodowym" - powiedział na zakończenie podsekretarz stanu w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej.

Następnie odpowiadał na liczne szczegółowe pytania senatorów. Przeprowadzono także dyskusję na temat przedstawionej informacji.

Izba podjęła jednogłośnie uchwałę ustanawiającą rok 2010 Rokiem Fryderyka Chopina. W ten sposób Senat składa hołd najwybitniejszemu polskiemu kompozytorowi, "pomny jego zasług dla kultury narodowej i ogólnoświatowej, pragnąc utrwalić sławę wielkiego Polaka, przypominając, że Jego twórczość przyczynia się do rozwoju światowej pianistyki".

Ponadto Izba przyjęła bez poprawek następujące ustawy:

• o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Nowej Zelandii w sprawie Programu Zwiedzaj i Pracuj (Working Holiday Scheme), podpisanej w Warszawie dnia 9 maja 2008 roku,

• o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o oznakowaniu i utrzymaniu wspólnej granicy na odcinkach lądowych i wodach granicznych oraz powołaniu Stałej Polsko-Niemieckiej Komisji Granicznej, podpisanej w Warszawie dnia 16 września 2004 roku,

• o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Państwa Kataru w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Doha dnia 18 listopada 2008 r.,

• o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Serbii o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, podpisanej w Warszawie dnia 15 maja 2007 r.

Po wyczerpaniu porządku 41. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Piotr Kaleta, Małgorzata Adamczak, Lucjan Cichosz, Władysław Dajczak, Janina Fetlińska, Maciej Grubski, Tadeusz Gruszka, Ryszard Knosala, Sławomir Kowalski, Maciej Klima, Stanisław Kogut, Władysław Ortyl, Bohdan Paszkowski, Wojciech Skurkiewicz, Andrzej Szewiński, Grzegorz Wojciechowski.

7 października 2009 r. odbyło się 49. posiedzenie Prezydium Senatu.

Podczas posiedzenia rozpatrzono wniosek przewodniczącego Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senatora Kazimierza Wiatra o wyrażenie zgody na zorganizowanie w Senacie konferencji "Wychowanie fizyczne i sport w szkole". Jej celem jest wymiana informacji i doświadczeń w kontekście stanu zdrowia i aktywności młodego pokolenia. W konferencji wezmą udział przedstawiciele wyższych szkół sportowych, związków sportowych, wojewódzkich szkolnych związków sportowych, nauczyciele i wychowawcy, animatorzy sportu powszechnego i sportu szkolnego.

Prezydium wyraziło zgodę na zorganizowanie konferencji 6 listopada 2009 r. i zaakceptowało przedstawiony kosztorys.

Rozpatrzono także wniosek przewodniczącego Senackiego Zespołu Infrastruktury o wyrażenie zgody na zorganizowanie w Senacie konferencji "Liberalizacja przewozów pasażerskich - koniec PKP czy nowa era pomyślności kolei żelaznych". Jej celem jest rozpoznanie zagrożeń i szans polskich kolei w czasie wchodzenia w życie tzw. III pakietu kolejowego UE, oznaczającego m.in. szerokie otwarcie polskiego szlaku transportowego na przewoźników z innych krajów.

Prezydium wyraziło zgodę na zorganizowanie konferencji 20 listopada 2009 r. i z zastrzeżeniami zaakceptowało kosztorys.

Następnie rozpatrzono wniosek wiceprzewodniczącego Senackiego Zespołu Górnictwa o wyrażenie zgody na zorganizowanie w Senacie konferencji "Bezpieczeństwo w górnictwie". Jej celem jest zdiagnozowanie zagrożeń w górnictwie i wymiana poglądów na temat różnych form działalności parlamentarzystów w ich minimalizowaniu.

Prezydium wyraziło zgodę na zorganizowanie konferencji 1 grudnia 2009 r. i z zastrzeżeniami zaakceptowało kosztorys.

Podczas posiedzenia dyrektor Biura Spraw Senatorskich Kancelarii Senatu Piotr Świątecki poinformował o wniosku senatora o przyznanie uposażenia senatorskiego uzupełniającego. Prezydium postanowiło przyznać uposażenie senatorskie uzupełniające.

I. Prezydium Senatu rozpatrzyło wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym oraz inwestycyjnym i przyznanie dotacji na ich wykonanie.

II. Prezydium Senatu zapoznało się z informacją o wnioskach - złożonych z naruszeniem terminu - o zlecenie zadania o charakterze inwestycyjnym, programowym oraz o zlecenie zadania polegającego na zakupie środków trwałych i podjęło decyzję:

• wniosek Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" w Warszawie: wyposażenie studia radiowego w Dyneburgu. Całkowity koszt realizacji zadania - 120 000 zł, postulowana dotacja - 120 000 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• wniosek Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" w Warszawie: adaptacja pomieszczeń studia radiowego w Dyneburgu. Całkowity koszt realizacji zadania - 140 000 zł, postulowana dotacja - 140 000 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.

• wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie: zakup 3 mikrobusów dla szkół w Starych Trokach, Połukniach i Butrymańcach, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania - 119 388 zł, postulowana dotacja - 119 388,00 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.

• Wniosek Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" w Warszawie: emisja polskiego programu na antenie IV programu radia ogólnołotewskiego. Całkowity koszt realizacji zadania - 51 724,13 zł, postulowana dotacja - 51 724,13 zł. Prezydium Senatu zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.

Na wspólnym posiedzeniu Komisji Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym.

W obradach uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z sekretarz i podsekretarz stanu sekretarz stanu Krystyną Szumilas i Grażyną Prawelską-Skrzypek, a także Ministerstwa Finansów oraz poseł sprawozdawca Artur Górski.

Ustawę omówili poseł A. Górski i wiceminister G. Prawelska-Skrzypek. Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zwróciło uwagę na szereg nieścisłości w sformułowaniu niektórych przepisów rozpatrywanej ustawy i przedstawiło stosowne propozycje zmian.

Do tych sugestii ustosunkowała się wiceminister G. Prawelska-Skrzypek. W wyniku dyskusji doprecyzowano propozycje zmian, odnoszących się przede wszystkim do poprawności legislacyjnej. Uzgodnione poprawki zgłosił przewodniczący Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senator Kazimierz Wiatr. W wyniku głosowania połączone komisje nauki i samorządu przyjęły ogółem 10 poprawek do nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Ustalono, że ich przyjęcie zarekomenduje Izbie senator K. Wiatr.

Ustawę rozpatrzoną przez senackie komisje Sejm uchwalił 25 września 2009 r. na podstawie dwóch projektów: poselskiego i Komisji Nadzwyczajnej "Przyjazne Państwo". Zgodnie z zawartymi w niej zmianami, samorządy oraz osoby fizyczne lub osoby prawne, np. fundacje i stowarzyszenia, będą mogły przyznawać stypendia studentom i doktorantom. W ten sposób nowelizacja usuwa lukę prawną, którą dostrzegł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie. W 2008 r. sąd uchylił uchwałę lubelskiego magistratu, powołującą do życia miejski program stypendialny dla wybitnych studentów lubelskich uczelni. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał na brak podstawy prawnej do wypłacania przez gminy tego rodzaju świadczeń. Według posłów PO, przegłosowane przepisy umożliwią samorządom przyznawanie stypendiów bezpośrednio, czyli z pominięciem skomplikowanej procedury prawnej.

Nowelizacja umożliwi darczyńcom takim jak np. stowarzyszenia czy fundacje przyznawanie stypendiów dla studentów czy doktorantów dopiero po zatwierdzeniu przez właściwego ministra i zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Stypendia te mają promować jedynie wyniki w nauce.

W nowelizacji znalazły się także przepisy dotyczące włączania "publicznych szkół pomaturalnych, kolegiów nauczycielskich, nauczycielskich kolegiów języków obcych, kolegiów pracowników służb społecznych" w strukturę uczelni. Określono tam zasady przejęcia pracowników i słuchaczy tych placówek, kierunki i specjalności studiów, na które słuchacze tych placówek będą przejmowani, oraz tryb ukończenia studiów pierwszego stopnia. W myśl nowelizacji, staną się one częścią uczelni, do której zostaną włączone przy jednoczesnym zachowaniu dokonań i dorobku kolegiów, w szczególności kolegiów językowych, w wykształceniu i dobrym przygotowaniu do zawodu nauczycieli języków obcych i pracowników socjalnych. Ponadto szkoły pomaturalne i kolegia będzie można włączać w strukturę uczelni publicznej, a także przekształcać w publiczne uczelnie zawodowe. Został także wydłużony do 2014 r. okres, w którym szkoły pomaturalne i kolegia będą mogły istnieć na mocy porozumień z uczelniami publicznymi.

Sejm wprowadził także przepis, umożliwiający resortowi nauki zlecanie uczelniom wojskowym i służb państwowych, artystycznym, medycznym i morskim realizację tzw. kierunków zamawianych, czyli tych, które są strategiczne dla gospodarki kraju. Dzięki temu uczelnie te będą mogły finansować ze środków unijnych za pośrednictwem MNiSW realizację takich kierunków, jak np. budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka, elektrotechnika, matematyka, biotechnologia, mechanika i budowa maszyn.

Kolejną zmianą jest uzyskanie możliwości pozostawienia do dyspozycji uczelni środków finansowych przeznaczonych na inwestycje, a niewykorzystanych w danym roku. Zdaniem posłów PO, przepis ten ułatwi uczelniom prowadzenie długoletnich procesów inwestycyjnych.

Nowelizacja przesuwa także o dwa lata, z 30 czerwca 2010 r. na 30 czerwca 2012 r., termin dostosowania nazw uczelni do stanu posiadanych przez nie uprawnień. Zmiana ta dotyczy w szczególności tzw. młodych uniwersytetów takich jak np. Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Rzeszowski czy uniwersytet w Białymstoku. Nazwa "uniwersytet" przysługuje tylko tym uczelniom, które posiadają uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora co najmniej w 12 dyscyplinach. Obecna ustawa nakazuje dostosować nazwy uczelni do ich uprawnień do 30 czerwca 2010 r.

* * *

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Spraw Zagranicznych w celu rozpatrzenia ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Finlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Helsinkach dnia 8 czerwca 2009 r.

Ustawę przedstawił wicedyrektor Departamentu Polityki Podatkowej w Ministerstwie Finansów Włodzimierz Gurba. Jej celem jest wyrażenie przez parlament zgody na ratyfikację przez prezydenta konwencji polsko-fińskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z 8 czerwca 2009 r. Przedmiotowa umowa określa zakres i zasady opodatkowania podatkami dochodowymi (w Polsce podatek dochodowy od osób fizycznych i podatek dochodowy od osób prawnych) podmiotów mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym lub obu umawiających się państwach. Postanowienia umowy oparto na Modelowej Konwencji Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w sprawie podatków od dochodu i majątku. Konwencja ma zastąpić dotychczasową umowę między Polską i Finlandią w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku z 26 października 1977 r. W porównaniu z dotychczasowym stanem prawnym zmienia się metoda unikania podwójnego opodatkowania.

Obecnie Polska w stosunku do dochodu wszystkich kategorii stosuje metodę proporcjonalnego zaliczenia, polegającą na tym, że podatek zapłacony od dochodu osiągniętego za granicą jest zaliczany na poczet podatku należnego w kraju rezydencji podatkowej, obliczonego od całości dochodów w takiej proporcji, w jakiej dochód ze źródeł zagranicznych pozostaje w stosunku do całości dochodu podatnika. Zgodnie z nową konwencją metoda ta będzie stosowana w stosunku do dochodów z dywidend, odsetek, należności licencyjnych i zysków majątkowych.

Dochody z pracy najemnej, uzyskiwane przez rezydentów polskich świadczących pracę w Finlandii, będą objęte wyłączeniem z progresją, czyli dochód osiągnięty za granicą zostanie zwolniony od podatku w kraju rezydencji podatkowej, pod uwagę brany jedynie przy obliczaniu stawki podatkowej, według której podatnik będzie zobowiązany rozliczyć podatek od dochodów uzyskanych w kraju rezydencji podatkowej.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym. Wobec braku chętnych do zabrania głosu w dyskusji wiceprzewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych senator Marek Rocki zgłosił wniosek o przyjęcie rozpatrzonej ustawy ratyfikacyjnej bez poprawek. Przedstawiony wniosek przyjęto jednogłośnie. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Pawła Klimowicza.

W drugim punkcie porządku dziennego rozpatrywano ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Nowej Zelandii w sprawie Programu Zwiedzaj i Pracuj (Working Holiday Scheme), podpisanej w Warszawie dnia 9 maja 2008 r.

Na temat sejmowej ustawy ratyfikacyjnej wypowiadał się wicedyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Zbigniew Czech. Jak poinformował, postanowienia przedmiotowej umowy między Polską i Nową Zelandią zmierzają do uproszczenia procedury dopuszczenia obywateli Nowej Zelandii przybywających do Polski w ramach Programu Zwiedzaj i Pracuj (Working Holiday Scheme) do polskiego rynku pracy i umożliwienia podejmowania krótkoterminowego zatrudnienia. Analogiczne rozwiązania dotyczą obywateli naszego kraju wyjeżdżających w ramach tego programu do Nowej Zelandii. Pozwala to także na łączenie pobytu wypoczynkowego z możliwością podejmowania pracy zarobkowej, która ma charakter dodatkowy w stosunku do głównego - turystycznego, kulturoznawczego celu pobytu. Liczba osób mogących wziąć udział w programie w danym roku kalendarzowym będzie ustalana przez strony umowy w formie odrębnego porozumienia. W zależności od stopnia zainteresowania udziałem w programie strona polska i nowozelandzka mają dążyć do ustalenia limitu liczby osób na poziomie odpowiadającym zapotrzebowaniu.

Umowa przyczyni się do pogłębiania wiedzy o polskiej kulturze i społeczeństwie przez młodych obywateli Nowej Zelandii, a także przybliżenia kultury i stylu życia w Nowej Zelandii uczestnikom programu z Polski. Ponadto może się przyczynić do promocji obu krajów i wpłynąć na rozszerzenie współpracy kulturalnej i gospodarczej.

W dyskusji wzięli udział senatorowie Włodzimierz Cimoszewicz i M. Rocki. Poruszano m.in. kwestię zasad działania umowy i przyjętych w niej standardów.

Przedstawicielka senackiego biura legislacyjnego nie zgłaszała uwag o charakterze legislacyjnym.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora M. Rockiego, senatorowie postanowili jednomyślnie zarekomendować Izbie przyjęcie bez poprawek rozpatrzonej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora W. Cimoszewicza.

Na zakończenie posiedzenia rozpatrzono ustawę o ratyfikacji Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, sporządzonego w Luksemburgu dnia 16 czerwca 2008 r.

Ustawę omówił wicedyrektor Z. Czech. Jak poinformował, przedmiotowy układ określa zasady wzajemnej współpracy między stronami oraz pozwala na pogłębienie i przyspieszenie integracji Bośni i Hercegowiny z Unią Europejską. Bliższe powiązanie Bośni i Hercegowiny ze Wspólnotami Europejskimi ma się przyczynić się do budowy stabilności polityczno-gospodarczej tego kraju, a także całego regionu Bałkanów Zachodnich.

Układ reguluje współpracę Unii Europejskiej z Bośnią i Hercegowiną, określając m.in. warunki dialogu politycznego i wzmocnienia współpracy regionalnej, perspektywę utworzenia strefy wolnego handlu między Wspólnotami Europejskimi a Bośnią i Hercegowiną w terminie 5 lat po jego wejściu w życie, warunki przepływu osób, ułatwiania zakładania przedsiębiorstw, świadczenia usług, płatności bieżących i przepływu kapitału, zobowiązania Bośni i Hercegowiny do stopniowego zbliżania jej ustawodawstwa do unijnego dorobku prawnego, szczególnie w kluczowych kwestiach rynku wewnętrznego, warunki współpracy z Bośnią i Hercegowiną w dziedzinie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa.

Ponadto układ przewiduje utworzenie Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, której zasadniczym celem będzie nadzorowanie wypełniania postanowień układu. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia wspomagana będzie w swoich działaniach przez Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia. Dialog polityczny na poziomie parlamentarnym będzie się natomiast odbywał w ramach Komitetu Parlamentarnego Stabilizacji i Stowarzyszenia.

Żadnych uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej ustawy ratyfikacyjnej nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

Wobec braku chętnych do zabrania głosu senator M. Rocki zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Komisja jednogłośnie (6 głosów za) przyjęła przedstawiony wniosek. Na sprawozdawcę stanowiska podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora Macieja Grubskiego.

Tego samego dnia Komisja Spraw Zagranicznych spotkała się z kandydatami na stanowiska ambasadorów nadzwyczajnych i pełnomocnych RP: w Malezji, w Państwie Brunei Darussalam i Republice Filipin - Adamem Jelonkiem oraz w Republice Armenii - Zdzisławem Raczyńskim. Ta część posiedzenia była zamknięta ze względu na informacje chronione ustawą z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

* * *

Senatorowie z Komisji Rodziny i Polityki Społecznej po rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej postanowili nie zgłaszać do niej zastrzeżeń. Jak ustalono, przyjęcie sejmowej nowelizacji w imieniu komisji zarekomenduje Izbie senator Małgorzata Adamczak.

Podczas posiedzenia na temat ustawy głos zabrali wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji Jacek Krawczyk oraz wiceminister pracy i polityki społecznej Jarosław Duda. Swoją opinię przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu rządowego, przewiduje, że osoby, które przed 1 maja 2004 r. - gdy obowiązywała poprzednia ustawa o pomocy społecznej - złożyły wniosek o zasiłek stały, lecz nie został on rozpatrzony, będą miały prawo ubiegać się o ten zasiłek.

1 maja 2004 r. weszła w życie nowa ustawa o pomocy społecznej, która zmieniła charakter zasiłku stałego i zamiast niego wprowadziła zasiłek pielęgnacyjny. Zasiłek ten przysługuje m.in. osobie zdolnej do pracy, lecz zajmującej się dzieckiem niepełnosprawnym lub wymagającym pielęgnacji. Jednocześnie - zgodnie z tą ustawą - do spraw wszczętych i niezakończonych przed 1 maja 2004 r. stosowano przepisy nowej ustawy, które ograniczały liczbę uprawnionych.

Osoby, które uzyskały ostateczną decyzję przyznającą zasiłek stały do 1 maja 2004 r., otrzymują ten zasiłek za okres od dnia złożenia wniosku do 30 kwietnia 2004 r. Osoby te otrzymują obecnie świadczenie pielęgnacyjne. Osoby, które do 30 kwietnia 2004 r. nie uzyskały ostatecznej decyzji przyznającej zasiłek, nie otrzymują natomiast tego zasiłku ani świadczenia pielęgnacyjnego.

Nowelizacja, rozpatrzona przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej, uwzględnia wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2007 r., zgodnie z którym wszystkie podmioty posiadające tę samą cechę powinny być traktowane podobnie. Nowelizacja wprowadza także mechanizm prawny, pozwalający na skuteczne zakończenie spraw z zakresu przyznania zasiłku stałego, które zostały wszczęte pod rządami ustawy o pomocy społecznej z 1990 r., a niezakończone po wejściu w życie ustawy o pomocy społecznej z 2004 r.

Podczas posiedzenia Komisji Rodziny i Polityki Społecznej rozpatrzono także ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Nowej Zelandii w sprawie Programu Zwiedzaj i Pracuj (Working Holiday Scheme), podpisanej w Warszawie dnia 9 maja 2008 r.

Sejmową ustawę upoważniającą prezydenta RP do ratyfikacji przedmiotowej umowy zawartej między Polską i Nową Zelandią przedstawił wicedyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Zbigniew Czech. Jak podkreślono, umowa przyczyni się do wymiany polsko-nowozelandzkiej i pogłębiania wiedzy o kulturze i społeczeństwie wśród młodych obywateli obu krajów. Może także przyczynić się do promocji obu krajów i wpłynąć na rozszerzenie współpracy kulturalnej i gospodarczej.

W wyniku głosowania Komisja Rodziny i Polityki Społecznej opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek rozpatrzonej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Rafała Muchackiego.

Podczas posiedzenia senatorowie rozpatrzyli także ustawę o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Doprecyzowuje ona termin powiadomienia o zmianie wysokości opłat. Pozytywną ocenę przygotowanej przez Senat nowelizacji przedstawił wiceminister infrastruktury Piotr Styczeń. Nowela wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z maja 2006 r., w którym uchylono niedookreślone przepisy, dotyczące powiadamiania o zmianach opłat. Nowelizacja przewiduje, że spółdzielnia co najmniej na trzy miesiące wcześniej będzie musiała informować o zmianie wysokości opłat za mieszkanie czy lokal. Spółdzielnia ma też obowiązek na piśmie poinformować, jaki jest powód tej zmiany. W wypadku zmiany kosztów niezależnych od spółdzielni, np. prądu, gazu, wody i ścieków, termin wynosi co najmniej 14 dni przed upływem terminu wnoszenia opłat.

W wyniku głosowania senatorowie poparli nowelizację ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Jak ustalono, jej przyjęcie zarekomenduje Izbie senator Mieczysław Augustyn.

Tematem posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej były uwarunkowania rozwoju rynku energetyki odnawialnej w kontekście zobowiązań Polski do 2020 r.

W obradach wzięli udział podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marian Zalewski, wicedyrektor Departamentu Zmian Klimatu i Ochrony Atmosfery w Ministerstwie Środowiska Krystyna Panek-Gądek, dyrektor Północno-Zachodniego Oddziału Terenowego w Szczecinie Urzędu Regulacji Energetyki Witold Kępa, prezes zarządu PSE Operator SA Stefania Kasprzyk, a także przedstawiciele Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej - prezes Wiesław Wójcik, wiceprezesi Piotr Wiśniewski, Wiesław Rybaczewski, Krystian Stachowiak, Adam Stadnik, dyrektor biura Agnieszka Krawczyk i specjalista Michał Ćwil oraz przedstawiciele przedsiębiorców i instytucji branży energetycznej.

Ocenę funkcjonowania rynku energetyki odnawialnej w Polsce przedstawił prezes Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej W. Wójcik. Jego wystąpienie dotyczyło m.in. strategicznych celów rozwoju odnawialnych źródeł energii, oceny stanu rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce, a także kluczowych barier rozwojowych sektora OZE i propozycji zmian.

Sposoby osiągnięcia celu w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych do 2020 r. omówił M. Ćwil z Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej.

Na temat rynku energetyki wiatrowej w Polsce mówił dyrektor Północno-Zachodniego Oddziału Terenowego w Szczecinie Urzędu Regulacji Energetyki W. Kępa.

Prezentacja, przygotowana przez PSE Operator SA, ukazywała rozwój energetyki wiatrowej w kontekście rozbudowy i funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego. Mowa była m.in. o oczekiwaniach co do rozwoju energetyki wiatrowej, dopuszczalnej skali tego rozwoju, a także o problemach przyłączania farm wiatrowych do sieci i propozycjach zmian, służących stworzeniu mechanizmów wspomagania rozwoju energetyki wiatrowej.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Ustawodawczej przeprowadzono pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Projekt przygotowała Komisja Ustawodawcza, którą reprezentował senator Bohdan Paszkowski. Opinie na jego temat przedstawili podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Styczeń, wicedyrektor Departamentu Strategii Budownictwa i Mieszkalnictwa w tym resorcie Zdzisław Żydak, przewodniczący Krajowej Rady Spółdzielczej Jerzy Jankowski i radca prawny ze Związku Banków Polskich Tadeusz Białek.

Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 grudnia 2005 r.

W wyniku głosowania połączone komisje opowiedziały się za wprowadzeniem poprawek do rozpatrzonego projektu. Na sprawozdawcę podczas jego drugiego czytania wybrano senatora B. Paszkowskiego.

Senatorowie z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznali się z informacją ministra rolnictwa i rozwoju wsi na temat sytuacji na rynku cukru i sektora cukrowniczego w ramach reformy rynku cukru, a także na temat sytuacji na rynku skrobi ziemniaczanej.

W posiedzeniu wzięli udział: podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeusz Nalewajk, dyrektor i wicedyrektor Departamentu Rynków Rolnych w tym resorcie Bogumiła Kasperowicz i Lech Durski, zastępca prezesa Agencji Rynku Rolnego Waldemar Sochaczewski, prezes i członek Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej SA Marcin Kulicki i Marcin Lewandowski, poseł Krzysztof Jurgiel i były poseł Gabriel Janowski, a także przedstawiciele związków i organizacji rolniczych: prezes Zarządu Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego Stanisław Barnaś, dyrektor biura Związku Producentów Cukru Marcin Mucha, przewodniczący sekcji krajowej przemysłu cukrowniczego NSZZ “Solidarność” Stanisław Lubaś.

Informację na temat sytuacji na rynku cukru i sektora cukrowniczego w ramach reformy rynku cukru przedstawił wiceminister rolnictwa T. Nalewajk. Jak przypomniał, rok gospodarczy 2008/2009 jest trzecim rokiem wdrażania reformy rynku cukru w UE. Jej głównym celem jest redukcja produkcji cukru w Unii Europejskiej mniej więcej o 6 mln t. Od początku funkcjonowania reformy stopniowo obniżane są minimalne ceny skupu buraków cukrowych i cena referencyjna cukru. W 2008 r. liczba plantatorów w UE zmniejszyła się do 170,3 tys. (218,5 tys. w 2007 r.). Liczba plantatorów buraków cukrowych w Polsce w 2008 r. wynosiła 40,9 tys. i była o 33% niższa niż w 2007 r. W tym okresie zaprzestano uprawy buraków cukrowych w 5 krajach członkowskich (Irlandia, Łotwa, Słowenia, Portugalia, Bułgaria), a w 6 znacznie ją zmniejszono.

Informację przedstawioną przez wiceministra rolnictwa uzupełnił zastępca prezesa Agencji Rynku Rolnego W. Sochaczewski. Jak stwierdził, producenci cukru w Polsce skorzystali z możliwości przejęcia inicjatywy plantatorskiej i złożyli do agencji wnioski o pomoc restrukturyzacyjną. Dziesięć z nich dotyczyło zrzeczenia się kwoty cukru bez demontażu urządzeń produkcyjnych, a osiem – zrzeczenia się kwoty cukru przy całkowitym demontażu urządzeń produkcyjnych. Agencja Rynku Rolnego 25 czerwca 2009 r. przekazała producentom cukru środki na wypłacenie pomocy. Na podstawie sprawozdań producentów cukru z realizacji planów restrukturyzacji wypłatę rekompensat dla tych podmiotów zakończono 20 sierpnia 2009 r., przy czym znaczną część tej pomocy wypłacono już w lipcu 2009 r.

W trakcie dyskusji wskazywano na brak polityki rolnej państwa, zwracano także uwagę na bardzo trudną sytuację na rynku cukru. Senatorowie pytali również, czy rząd ma plan działania na najbliższe lata. Zdaniem uczestniczących w posiedzeniu przedstawicieli związków i organizacji rolniczych, należy dokonać reformy rynku cukru tak, aby plantatorzy buraków cukrowych i pracownicy cukrowni na takich samych warunkach mogli uczestniczyć w prywatyzacji spółki. Pytano również, jakie konsekwencje dla Krajowej Spółki Cukrowej spowodowało sprzedanie cukrowni w Glinojecku.

Odpowiadając na pytania, wiceprezes Krajowej Spółki Cukrowej M. Kulicki poinformował, że są trzy główne kierunki strategii działania spółki na najbliższe lata. Zaliczył do nich inwestycje technologiczne, zagospodarowanie “wygaszonych” cukrowni i ekspansję zagraniczną – głównie na rynki wschodnie. “Nie wykluczamy przejęć poza Europą, ale ten rynek jest bardzo trudny. Do tego potrzebny jest potencjał nie tylko finansowy, ale też intelektualny i organizacyjny, dlatego będziemy preferować Europę” – przyznał prezes. Odpowiadając na pytania dotyczące cukrowni w Glinojecku, stwierdził, że położenie zakładu, skala produkcji, obszary plantacyjne – wszystko to przemawiało za tym, aby właścicielem tej cukrowni została spółka. Nie uznał jednak tej sprawy za porażkę, ale brak sukcesu. Zapewnił, że mimo wcześniejszych problemów Krajowa Spółka Cukrowa jest w bardzo dobrej kondycji finansowej.

W dalszej części dyskusji, komentując unijną reformę rynku cukru, wskazywano, że reforma nakazała Polsce znaczne ograniczenie produkcji cukru z buraków w latach 2007–2010. Doprowadziło to do zamknięcia wielu cukrowni. Tak znaczne ograniczenie limitu produkcji dla Polski spowodowano, że polskie cukrownictwo nie ma obecnie dużych szans rozwoju. Zdaniem prezesa Krajowej Spółki Cukrowej, o tym, że staniemy się importerem cukru, wiedziano już w momencie rozpoczęcia negocjacji.

Informację dotyczącą sytuacji na rynku skrobi ziemniaczanej przedstawił zastępca prezesa Agencji Rynku Rolnego W. Sochaczewski. Polski przemysł skrobiowy skupia 10 przedsiębiorstw wytwarzających skrobię ziemniaczaną i produkty pochodne. Jest rozdrobniony, a jedynie pięć największych krochmalni dysponują znacznymi możliwościami przerobowymi. Zakłady te mają około 70% udziału w produkcji skrobi ziemniaczanej na polskim rynku. Od czasu akcesji naszego kraju do struktur europejskich sektor skrobi ziemniaczanej wspierany jest poprzez realizację mechanizmów wspomagających zarówno plantatorów ziemniaków skrobiowych, jak również producentów i eksporterów skrobi. Stanowi istotny element starań o poprawę opłacalności tych upraw i produkcji przemysłowej. Do zadań Agencji Rynku Rolnego należy m.in. wspieranie tego sektora w ramach Wspólnej Polityki Rolnej poprzez dopłaty do produkcji skrobi ziemniaczanej (premie produkcyjne), dopłaty do skrobi wykorzystywanej na cele niespożywcze, dopłaty do eksportu skrobi ziemniaczanej poza obszar celny UE, a także płatności dla plantatorów ziemniaków skrobiowych.

W trakcie dyskusji podnoszono, że wynegocjowane i zapisane w traktacie akcesyjnym 145 tys. t było liczbą zbyt małą w stosunku do możliwości produkcyjnych i zapotrzebowania rynku. Zwracano także uwagę na niewykorzystanie potencjału surowcowego. Podkreślano, że zwiększenie kwoty cukru to dodatkowa produkcja i przerób około 200 tys. t ziemniaków skrobiowych. Poprawi to sytuację dochodową przynajmniej kilku tysięcy plantatorów ziemniaków skrobiowych oraz wygeneruje dodatkowe miejsca pracy w przemyśle skrobiowym.

Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej przeprowadzono pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci generała Kazimierza Pułaskiego (1745–1779), bohatera Rzeczypospolitej Polskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki, w 230. rocznicę śmierci.

Projekt uchwały zgłosiła grupa senatorów, których reprezentował senator Stanisław Karczewski. W przedstawionym projekcie Senat, przypominając najważniejsze fakty z życia Kazimierza Pułaskiego, oddaje hołd jego pamięci i zwraca się do nauczycieli i wychowawców z apelem o popularyzację wśród młodzieży tej wybitnej postaci – regimentarza i generała, marszałka konfederacji ziemi łomżyńskiej, obrońcy Jasnej Góry, człowieka, który walcząc o wolność Ameryki, oddał życie za Polskę. Jak napisano: “Niech w sztafecie pokoleń, wśród imion tych, dzięki którym istnieje Rzeczpospolita, znajdzie się osoba Kazimierza Pułaskiego, niech zachowana zostanie w zbiorowej pamięci”.

W opinii wnioskodawców, wśród kolejnych generacji naszych rodaków walczących o niepodległość Ojczyzny niezasłużenie zapomniano o konfederatach barskich, a nierzetelna polityka historyczna próbowała ich zepchnąć do skansenu obrońców anachronicznych wartości sarmackich, zamiast docenić ich przemożną wolę obrony niepodległości Ojczyzny. Jak napisano, wśród konfederatów Kazimierz Pułaski jest postacią szczególną, walka o te same ideały wolności i demokracji wypełniła jego krótkie życie zarówno w kraju, jak i w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Wnioskodawcy projektu uchwały przypomnieli także, że choć nie żyje już 230 lat, jego nazwisko, pamięć jego czynów nadal pracują za oceanem na dobre imię Polski.

Przypomniano również, że Senat wziął a siebie misję skazywania opinii publicznej tych postaci, które swoim życiem dostarczały argumentów zwolennikom wielkiej roli jednostki w historii. Dlatego do panteonu narodowych bohaterów, uhonorowanych uchwałami Izby, obok rotmistrza Pileckiego czy Koźmińskiego należy dołączyć generała Pułaskiego, pokazując tym sposobem młodzieży, dlaczego można być dumnym z Polski, i jakim trzeba być, by nasi następcy też mogli być z niej dumni.

W posiedzeniu Komisji Ustawodawczej wzięła udział Iwona Stefaniak, dyrektor jedynej w Polsce placówki upamiętniającej tę postać – Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce.

W trakcie dyskusji senatorowie poparli ideę przyjęcia projektu uchwały, zgłosili jednocześnie uwagi o charakterze redakcyjnym. W wyniku głosowania Komisja Ustawodawcza postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie poprawki do rozpatrzonego projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci generała Kazimierza Pułaskiego (1745–1779), bohatera Rzeczypospolitej Polskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki, w 230. rocznicę śmierci. Zgodnie z zaproponowaną poprawką tekst uchwały otrzymał nowe brzmienie. Ustalono, że sprawozdanie w tej sprawie podczas drugiego czytania projektu przedstawi Izbie senator Piotr Zientarski.

W pierwszym punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych rozpatrywano ustawę o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Finlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Helsinkach dnia 8 czerwca 2009 r.

Na temat konwencji podlegającej ratyfikacji głos zabrał wicedyrektor Departamentu Polityki Podatkowej w Ministerstwie Finansów Włodzimierz Gurba. Pozytywną opinię o ustawie przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Przedmiotowa konwencja określa zakres i zasady opodatkowania podatkami dochodowymi (w Polsce podatek dochodowy od osób fizycznych i podatek dochodowy od osób prawnych) podmiotów mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym lub obu umawiających się państwach. Jej postanowienia oparto na Modelowej Konwencji Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w sprawie podatków od dochodu i majątku i ma ona zastąpić dotychczasową umowę między Polską i Finlandią w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku z 26 października 1977 r.

W wyniku głosowania, na wniosek przewodniczącego senatora Kazimierza Kleiny, Komisja Budżetu i Finansów Publicznych postanowiła jednomyślnie zarekomendować Izbie przyjęcie bez poprawek rozpatrzonej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie podczas posiedzenia plenarnego wybrano senatora Wiesława Dobkowskiego.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Dostosowuje ona polskie prawo do trzech unijnych dyrektyw dotyczących m.in. miejsca świadczenia usług.

Przyjęcie nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu rządowego, rekomendował senatorom wiceminister finansów Maciej Grabowski. Uwagi do ustawy zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

Rozpatrywana nowela sejmowa przewiduje, że podatek VAT od usług świadczonych za granicą będzie pobierany w kraju, w którym siedzibę ma firma nabywcy takiej usługi, a nie tam, gdzie siedzibę ma firma świadcząca usługę. Zdaniem rządu, takie rozwiązanie ułatwi firmom rozliczenia podatkowe. Z kwartalnego na miesięczny zmieni się też termin składania informacji o transakcjach przeprowadzonych między firmami z różnych krajów Unii Europejskiej. Mają być one składane do 15 każdego miesiąca, a nie, jak obecni, do 25 dnia po zakończeniu kwartału. Zmiana ta ma zmniejszyć możliwości uchylania się od płacenia podatku. Łatwiejsze będzie ubieganie się o zwrot VAT-u zapłaconego w innym państwie UE. Wniosek o zwrot podatku będzie można składać elektronicznie w polskim urzędzie skarbowym, który przekaże go do właściwego państwa.

Większość nowych przepisów ma wejść w życie 1 stycznia 2010 r. Część z nich - dotycząca miejsca opodatkowania usług związanych m.in. z kulturą, sztuką, sportem, nauką, edukacją i rozrywką - ma wejść w życie rok później, czyli od 1 stycznia 2011 r.

Do projektu rządowego sejmowa Komisja Finansów Publicznych zgłosiła 5 poprawek, zaakceptowanych następnie przez Sejm. Dotyczyły one kwestii związanych m.in. z momentem powstania obowiązku podatkowego, niedotrzymaniem terminu do złożenia deklaracji czy odmową zwrotu VAT-u zapłaconego zagranicą.

W wyniku głosowania Komisja Budżetu i Finansów Publicznych poparła dwie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, zbieżne z sugestiami senackiego biura legislacyjnego. Ustalono, że imieniu komisji proponowane zmiany zarekomenduje Izbie senator Grzegorz Banaś.

Podczas posiedzenia rozpatrzono także ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Przewiduje ona, że od 2011 r. pracodawcy będą musieli obliczyć podatek pracowników, wypełnić deklaracje i wysłać je do urzędu skarbowego. W rozliczeniu uwzględnią ulgi podatkowe, z których pracownik korzysta, a także jego wniosek o przekazanie 1% podatku na organizację pożytku publicznego. Z rozliczenia przez pracodawcę będą mogły skorzystać osoby, które są zatrudnione u jednego pracodawcy. Pracownik, który zechce rozliczyć się sam, będzie musiał do 15 stycznia zawiadomić o tym pracodawcę.

Sejm poparł wniosek mniejszości, który zakłada, że nowe rozwiązanie wejdzie w życie dopiero w 2011 r., będzie więc miało zastosowanie wobec dochodów osiągniętych w 2010 r. Rząd chciał, by zmiana zaczęła obowiązywać już w przyszłym roku, co oznaczałoby, że odniosłaby się do dochodów za 2009 r. Odrzucono natomiast poprawkę opozycji, zdejmującą z podatników, którzy chcą rozliczyć się sami, obowiązek złożenia oświadczenia pracodawcy. Pracodawca, który nie otrzymałby specjalnego oświadczenia pracownika, nie musiałby go rozliczać z fiskusem.

Podczas posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych przyjęcie ustawy uchwalonej z przedłożenia rządowego rekomendował senatorom wiceminister finansów M. Grabowski. Jego zdaniem, nowelizacja może odciążyć z obowiązku uciążliwego, samodzielnego rozliczenia się z fiskusem około 4-5 mln osób.

Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zgłosiło uwagi szczegółowe do nowelizacji uchwalonej przez Sejm i zaproponowało stosowne poprawki.

W trakcie dyskusji podczas posiedzenia swoje opinie o ustawie przekazali także m.in. przedstawiciele Konfederacji Pracodawców Polskich, Business Center Club i dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Krzysztof Więckiewicz.

Podczas prac nad nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jej przeciwnicy wskazywali, że nakłada ona dodatkowe obowiązki i koszty na pracodawców, istnieje także ryzyko, iż do urzędów skarbowych będą trafiały podwójne deklaracje podatkowe.

Jak zapewniał wiceminister finansów, resort zakłada zwiększenie wynagrodzenia, które przedsiębiorcy otrzymują za przekazywanie kwot podatku do urzędów skarbowych. Przepisy podatkowe przewidują natomiast wpłynięcie podwójnych deklaracji podatkowych, a ministerstwo planuje szeroką akcję informacyjną, która będzie miała na celu zminimalizowanie tego niebezpieczeństwa.

Zdaniem zwolenników tego rozwiązania, podatnicy zaoszczędzą wiele czasu i pieniędzy, które niejednokrotnie wydawali na rozliczenie dość skomplikowanego PIT.

W wyniku głosowania Komisja Budżetu i Finansów Publicznych postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 3 poprawek do nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Piotra Gruszczyńskiego.

Na zakończenie posiedzenia senatorowie przystąpili do rozpatrywania ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Sejm uchwalił tę ustawę na swoim 50. posiedzeniu na podstawie projektu wniesionego do laski marszałkowskiej z inicjatywy poselskiej. Prace nad ustawą prowadziła sejmowa Komisja Finansów Publicznych. W trakcie drugiego czytania, które odbyło się na 49. posiedzeniu Sejmu, zostało zgłoszonych 127 poprawek, w związku z czym projekt ustawy ponownie skierowano do komisji w celu ich rozpatrzenia. Komisja rekomendowała przyjęcie 19 poprawek. Podczas trzeciego czytania Sejm przychylił się do wprowadzenia części zgłoszonych poprawek (19).

Rozpatrywana ustawa przewiduje, że spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, podobnie jak banki, będą podlegać nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.

Według posła sprawozdawcy Sławomira Neumanna z PO, ustawa zwiększy bezpieczeństwo zgromadzonych w SKOK-ach środków należących do prawie 2 mln Polaków. W opinii przeciwników ustawy, nowe przepisy dyskryminują SKOK-i i wpłyną negatywnie na stabilność systemu finansowego.

Zgodnie z ustawą środki zgromadzone w SKOK-ach będą podlegały publicznemu nadzorowi państwowemu. Kompetencje nadzorcze zostaną przesunięte z Kasy Krajowej SKOK do Komisji Nadzoru Finansowego. Kasa krajowa ma odgrywać rolę instytucji zrzeszającej kasy i kontrolującej ich działalność pod kątem zgodności z ustawą i zaleceniami nadzorczymi KNF. Miałaby też zapewniać płynność finansową kas.

Nadzór KNF będzie wyglądać podobnie jak w wypadku banków. Wszystkie kasy będą musiały przejść obowiązkowy audyt finansowy, KNF będzie udzielała licencji na działanie SKOK-ów. Zgoda komisji będzie konieczna do powołania szefa Kasy Krajowej SKOK. Kasa krajowa będzie spółdzielnią osób prawnych - wszystkich kas w Polsce, które będą miały obowiązek zrzeszania się w niej. Na walnym zgromadzeniu jedna kasa miałaby mieć 1 głos. Kasa krajowa pełniłaby jedynie funkcje usługowe dla SKOK i pośredniczyła w rozliczaniu pomiędzy kasami, a także miałaby możliwość zaciągnięcia kredytu w NBP.

Ustawa, której projekt przygotowali posłowie PO, znalazła poparcie rządu. Według Rady Ministrów wprowadzenie nadzoru państwowego nad działalnością SKOK-ów i kasy krajowej jest sprawą priorytetową. Rząd argumentuje, że w ciągu ostatnich lat SKOK-i bardzo dynamicznie się rozwijają, a ich działalność przypomina funkcjonowanie banków. Rząd zauważa, że największe SKOK-i są większe niż niektóre banki spółdzielcze czy komercyjne. W 2008 r. SKOK-i udzieliły blisko 7 mld zł pożyczek, a przyjęte przez nie depozyty osiągnęły wartość 8,6 mld zł.

Podczas prac sejmowych przyjęto poprawkę PO, wykreślającą nałożony na największe SKOK-i obowiązek podziału lub przekształcenia w banki. Zgodnie z pierwotną wersją projektu, kasy o funduszach własnych przekraczających 10 mln euro powinny się przekształcić w banki lub podzielić. Kasy, które by tego nie zrobiły, mogłyby dalej prowadzić działalność, pod warunkiem że ich współczynnik wypłacalności zostałby utrzymany na poziomie 8%.

Przyjęta została poprawka, która pozwala ministrowi finansów określić minimalne wymogi dla członków zarządów kas. Zgodnie z inną przyjętą poprawką PO, minister będzie mógł także określić sposób obliczania współczynnika wypłacalności kas.

Sejm opowiedział się też za tym, by dać ministrowi finansów kompetencje w nadzorze nad SKOK-ami. Chodzi m.in. o umożliwienie mu wydawania wiążących norm dopuszczalnego ryzyka działalności kas. Z kolei Komisja Nadzoru Finansowego mogłaby wydawać rekomendacje dotyczące dobrych praktyki ostrożnego i stabilnego zarządzania kasami.

Wśród poprawek popartych przez Sejm znalazł się także zapis zakazujący członkom zarządu oraz osobom zajmującym kierownicze stanowiska w kasach krajowych pełnienia funkcji lub pracy w SKOK-ach oraz podmiotach nadzorowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Sejm zdecydował, że ustawa powinna wejść w życie po upływie 3 miesięcy od jej ogłoszenia, a nie z dniem ogłoszenia. Ponadto posłowie zgodzili się, by np. przepisy nakazujące kasom utrzymywanie 5-procentowego współczynnika wypłacalności zaczęły obowiązywać po roku od dnia ogłoszenia.

Podczas posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych rząd reprezentował wiceminister finansów Dariusz Daniluk. Zapoznano się także z uwagami senackiego biura legislacyjnego. Następnie głos zabrali m.in. prezes SKOK-ów Grzegorz Bielecki, a także przedstawiciele Komisji Nadzoru Finansowego i Narodowego Banku Polskiego oraz ekspert prof. Henryk Cioch. W trakcie dyskusji ustawa budziła szereg zastrzeżeń i wątpliwości. Ostatecznie postanowiono odłożyć decyzję w sprawie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych do kolejnego posiedzenia, 15 października 2009 r.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senatorowie rozpatrzyli, skierowane przez szefa Kancelarii Senatu, wnioski o zlecenie zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą, złożone przez jednostki niezaliczone do sektora finansów publicznych. Komisja zaopiniowała następujące złożone po terminie wnioski o przyznanie dotacji z budżetu Kancelarii Senatu:

• Fundacja Kresy-Syberia: inauguracja Wirtualnego Muzeum Kresy-Syberia. Całkowity koszt realizacji - 27 756 zł, postulowana wysokość dotacji - 13 096 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć, kwotę dotacji zmniejszyć jednak do 6050 zł.

• Fundacja "Oświata polska za granicą": koncert w Rzymie z okazji 160. rocznicy śmierci Fryderyka Chopina. Całkowity koszt realizacji zadania - 68 900 zł, postulowana wysokość dotacji - 34 500 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć, kwotę dotacji zmniejszyć jednak do 23 000 zł.

• Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie": promowanie kultury polskiej i ochrona dziedzictwa narodowego poza granicami kraju. Całkowity koszt realizacji zadania - 49 325,84 zł, postulowana wysokość dotacji - 49 325,84 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć, kwotę dotacji zmniejszyć jednak do 24 719,10 zł.

• Towarzystwo Mokotowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Warszawie: Letni Uniwersytet Drohiczyn 2009. Całkowity koszt realizacji zadania - 29 967,39 zł, postulowana wysokość dotacji - 15 667,39 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek odrzucić.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r. Całkowity koszt realizacji zadania - 395 971,26 zł, postulowana wysokość dotacji - 178 241,26 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć, kwotę dotacji zmniejszyć jednak do 125 817,38 zł.

1. Zwiększenie przyznanej dotacji

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": rozbudowa obiektu szkolnego dla Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej w Budapeszcie, na Węgrzech. Nakłady przyznane w 2009 r. - 302 032 zł, proponowane zwiększenie środków finansowych - 33 829 zł, łączna dotacja w 2009 r. - 335 861 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć.

• Prowincja św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (franciszkanów) w Krakowie: odbudowa i adaptacja polskiego klasztoru z przeznaczeniem na Młodzieżowe Centrum Pokoju i Pojednania w Bołszowcach, na Ukrainie. Nakłady przyznane w 2009 r. - 578 340 zł, proponowane zwiększenie środków finansowych - 50 000 zł, łączna dotacja w 2009 r. - 628 340 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć.

II. Nowe wnioski

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": prace renowacyjne sali wielofunkcyjnej w Domu Kultury Polskiej w Wilnie, na Litwie. Postulowana wysokość dotacji - 66 310 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": roboty budowlano-instalacyjne w Polonijnym Ośrodku Spotkań "Concordia" Polskiej Misji Katolickiej w Herdorf-Dermbach, w Niemczech. Postulowana wysokość dotacji - 116 578 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć, kwotę dotacji zmniejszyć jednak do 58 289 zł.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": awaryjne roboty instalacyjne w szkole polskiej w Gródku Podolskim, na Ukrainie. Postulowana wysokość dotacji - 20 321. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": roboty budowlano-instalacyjne w siedzibie Samorządu Mniejszości Polskiej w Budapeszcie, na Węgrzech. Postulowana wysokość dotacji - 83 316 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": odbudowa klasztoru i kościoła ss. dominikanek w Kamieńcu Podolskim, na Ukrainie. Postulowana wysokość dotacji - 119 091 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć, kwotę dotacji zmniejszyć jednak do 59 406 zł

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": przystosowanie pomieszczeń dla przedszkola w szkole średniej w Landwarowie, na Litwie. Postulowana wysokość dotacji - 50 214 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": przystosowanie pomieszczeń dla przedszkola w szkole średniej w Trokach, na Litwie. Postulowana wysokość dotacji - 144 083 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek odrzucić.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": roboty budowlano-instalacyjne w Domu Polskim w Oziersku, w Rosji. Postulowana wysokość dotacji - 9 626 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć.

• Stowarzyszenie "Wspólnota Polska": budowa polskiej szkoły początkowej w Mariampolu, na Litwie. Postulowana wysokość dotacji - 30 971 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek odrzucić.

Podczas posiedzenia senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznali się także ze sprawozdaniem senator Barbary Borys-Damięckiej z udziału w uroczystościach z okazji jubileuszu 40-lecia Polskiej Macierzy Szkolnej w Mönchengladbach.

Senatorowie z Komisji Ustawodawczej postanowili nie zgłaszać żadnych zastrzeżeń do dwóch ustaw uchwalonych przez Sejm na podstawie projektów senackich: ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego.

Podczas posiedzenia pozytywną opinię o obu ustawach przedstawił sędzia Piotr Pełczyński z Departamentu Legislacyjno-Prawnego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Żadnych uwag o charakterze legislacyjnym nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Obie nowelizacje realizują wyroki Trybunału Konstytucyjnego i zostały przygotowane przez senacką Komisję Ustawodawczą. W trakcie sejmowych prac legislacyjnych wniesione przez Senat projekty nie zostały zmienione.

Nowelizacja ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przewiduje obniżenie niektórych opłat sądowych za wnoszone apelacje. W swoim wyroku z grudnia 2008 r. trybunał uznał za sprzeczny z konstytucją przepis, według którego opłata za apelację jest tak wysoka jak przedmiot całego procesu - nawet jeśli w apelacji sądzono się już o znacznie mniej. Stwierdzono, że biorąc pod uwagę, iż opłaty, zgodnie z zamiarem ustawodawcy, miały być ustalone na niskim poziomie, odpowiadającym celom i zakresowi postępowania uproszczonego, trudno znaleźć uzasadnienie obecnego sposobu ukształtowania opłat od apelacji.

Nowela dotyczy przepisu, według którego koszty apelacji w tzw. postępowaniu uproszczonym, jakie trzeba uiścić, by sąd rozpatrzył złożone odwołanie od wyroku I instancji, pobiera się na zasadzie opłaty stałej. Obecnie liczy się ją tak samo jak przy opłacie od pozwu, czyli suma zależy od tego, o jaką kwotę toczy się proces. Postępowanie uproszczone stosuje się do procesów, w których pozew opiewa na kwotę do 10 tys. zł.

W rozpatrywanej nowelizacji wyraźnie wskazano, że punktem odniesienia przy liczeniu opłaty od apelacji w postępowaniu uproszczonym będzie wartość przedmiotu zaskarżenia, a nie pierwotnego pozwu. Wobec apelacji wniesionych przed dniem wejścia w życie omawianego projektu będą stosowane przepisy dotychczasowe.

Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Ustawodawczej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wybrano senatora Zbigniewa Cichonia.

Nowelizacja kodeksu postępowania administracyjnego przewiduje, że członek samorządowego kolegium odwoławczego musi zostać wyłączony z ponownego rozpatrywania danej sprawy, jeśli brał wcześniej udział w wydawaniu decyzji w tej samej sprawie. W swoim wyroku z grudnia 2008 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że dotychczasowe przepisy, nieprzewidujące wyłączenia członka samorządowego kolegium odwoławczego (SKO) z postępowania po wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, w sytuacji gdy osoba ta brała udział w wydaniu zaskarżonej decyzji, są niezgodne z konstytucją. Jak wskazano, kiedy organem wydającym decyzję jest SKO, postępowanie nie ma charakteru instancyjnego i nie można odwołać się do wyższej instancji. W wypadku kwestionowania decyzji SKO można jednak złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniosek taki, jak zaznaczył trybunał, powinien być już jednak rozpatrywany przez SKO w zmienionym składzie osobowym.

Samorządowe kolegia odwoławcze najczęściej rozpatrują sprawy dotyczące na przykład podatków i opłat lokalnych, dróg publicznych i zagospodarowania przestrzennego. SKO orzeka w składzie trzyosobowym.

Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Ustawodawczej w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego wybrano senatora Leona Kieresa.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej kontynuowano pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

Projekt, realizujący wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 31 marca 2009 r., przygotowała Komisja Ustawodawcza. Orzeczenie trybunału dotyczyło niezgodności art. 103 kodeksu pracy, który nakłada na pracodawcę obowiązek ułatwienia pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych, z art. 92 ust. 1 konstytucji. Przepis ten uznano za niekonstytucyjny, ponieważ nie zawiera wytycznych dotyczących treści rozporządzenia, jakie na jego podstawie zobowiązani byli wydać ministrowie właściwi do spraw pracy i edukacji.

W imieniu wnioskodawców dotychczasowe prace nad rozpatrywanym projektem przedstawiła senator Grażyna Sztark. Pierwsze posiedzenie połączonych komisji w tej sprawie odbyło się 23 września 2009 r. Obecny na nim podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Radosław Mleczko zwrócił się wówczas do senatorów o wstrzymanie prac nad projektem, ponieważ resort przygotowuje nowelizację kodeksu pracy, uwzględniającą także propozycje zawarte w projekcie senackim. Wiceminister przypomniał też o kilkudziesięciu uwagach resortu, zgłoszonych do senackiego projektu, które niezwłocznie miały być przekazane komisjom. Swoje uwagi przedstawiły również inne resorty: edukacji narodowej, nauki i szkolnictwa wyższego, sprawiedliwości i finansów, a także główny inspektor pracy. Ostatecznie połączone komisje nie uwzględniły propozycji wiceministra R. Mleczki, dotyczącej zaprzestania prac ustawodawczych, i postanowiły dalej pracować nad tym projektem.

Senator G. Sztark poinformowała, że w odpowiedzi na uwagi zgłoszone na posiedzeniu 23 września 2009 r., a także przez resort pracy po tym posiedzeniu, rozpatrywany projekt nowelizacji kodeksu pracy poprawiono przy udziale Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Senator zgłosiła wniosek o przyjęcie projektu z uwzględnieniem dokonanych zmian.

Przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego zwrócił uwagę, że zmiany wprowadzone w projekcie dotyczą odejścia od instytucji "skierowania pracodawcy na podniesienie kwalifikacji zawodowych" na rzecz umowy pracodawcy i pracownika, określającej możliwie szeroko wzajemne prawa i obowiązki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych. W ten sposób stronom zapewnia się niezbędną swobodę kształtowania wzajemnych praw i zobowiązań w umowie, która nie mogłaby być dla pracownika mniej korzystna niż postanowienia kodeksu pracy. Projekt uzupełniono także o zmianę przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, polegającą na zwolnieniu od podatku świadczeń przeznaczanych przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji pracownika.

Podczas posiedzenia wprowadzone zmiany pozytywnie ocenił wiceminister R. Mleczko. Podkreślił, że w większości uwzględniają one uwagi zgłoszone przez resort pracy. Proponowane zmiany zaakceptowała także wiceminister edukacji narodowej Lilla Jaroń.

W trakcie dyskusji senatorowie: Kazimierz Wiatr, Jan Rulewski i Leon Kieres, a także przedstawiciel Ministerstwa Finansów Janusz Woźniak zgłaszali wątpliwości dotyczące zakresu interpretacji niektórych przepisów poprawionego projektu. Wątpliwości budziły m.in. kwestie dotyczące postanowień umowy pracownika i pracodawcy w świetle przepisów kodeksu pracy; podnoszenia kwalifikacji w zakresie wykształcenia ogólnego oraz sytuacji pracowników, którzy rozpoczęli kształcenie przed wejściem nowelizacji w życie. Wyjaśnień i odpowiedzi na pytania udzielali przedstawiciele resortu pracy, edukacji, senackiego biura legislacyjnego oraz senatorowie G. Sztark i Krzysztof Piesiewicz.

W wyniku głosowania połączone komisje jednomyślnie przyjęły wniosek o przyjęcie projektu ustawy wraz z poprawkami przedstawionymi przez senator G. Sztark. Do przedstawienia sprawozdania połączonych komisji podczas drugiego czytania upoważniono senator G. Sztark.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Spraw Zagranicznych. W pierwszym punkcie porządku dziennego rozpatrzono ustawę o ratyfikacji Umowy pomiędzy Rządami Królestwa Danii, Republiki Estońskiej, Republiki Finlandii, Republiki Federalnej Niemiec, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Rzeczypospolitej Polskiej, Federacji Rosyjskiej i Królestwa Szwecji dotyczącej przywilejów i immunitetów Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku, sporządzonej w Helsinkach dnia 2 lutego 1998 r.

Ustawę przedstawił główny inspektor ochrony środowiska Andrzej Janusiewicz. Zmierza ona do wyrażenia przez parlament zgody na ratyfikację przez prezydenta RP przedmiotowej umowy międzynarodowej. Na jej mocy Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku uzyska osobowość prawną i zostanie jej zagwarantowany immunitet jurysdykcyjny oraz nietykalność archiwów. Będzie jej przysługiwało zwolnienie lub zwrot podatków bezpośrednich i pośrednich oraz opłat, a funkcjonariusze komisji oraz przedstawiciele stron Konwencji Helsińskiej otrzymają przywileje i immunitety konieczne do niezależnego wypełniania przez nich ich funkcji. Są to: immunitety od aresztowania i zatrzymania, immunitet jurysdykcyjny oraz nietykalność dokumentów. Przywileje funkcjonariuszy komisji obejmują także nietykalność bagażu osobistego oraz ułatwienia walutowe. Osoby te korzystają również ze zwolnienia od podatku dochodowego w zakresie wynagrodzeń wypłacanych przez komisję.

Jak wskazano w uzasadnieniu rządowego projektu ustawy, zakres przywilejów i immunitetów przewidzianych w porozumieniu nie odbiega od standardów przyjmowanych przez Polskę w umowach międzynarodowych dotyczących innych organizacji międzynarodowych i ich funkcjonariuszy.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią o ustawie sporządzoną przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym.

W dyskusji głos zabrali senatorowie Leon Kieres i Janusz Rachoń.

W wyniku głosowania, na wniosek przewodniczącego komisji senatora L. Kieresa, senatorowie jednomyślnie opowiedzieli się za przyjęciem rozpatrzonej ustawy ratyfikacyjnej bez poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska w tej sprawie wybrano senatora J. Rachonia.

W drugim punkcie porządku dziennego rozpatrzono ustawę o ratyfikacji Protokołu Zmieniającego Konwencję wiedeńską z 1963 roku o odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową, sporządzonego w Wiedniu dnia 12 września 1997 roku.

Przyjęcie ustawy rekomendował senatorom podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, główny geolog kraju Henryk Jacek Jezierski. Jak przypomniał, konwencja wiedeńska z 21 maja 1963 r. zrzesza 35 państw, a Polska jest jej sygnatariuszem od 1990 r. Po katastrofie jądrowej w Czarnobylu Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej w Wiedniu (MAEA) podjęła prace nad aktem prawa międzynarodowego, który stanowiłby podstawę do dochodzenia należytego odszkodowania dla poszkodowanych wskutek awarii obiektu wykorzystującego energię jądrową w celach pokojowych. Odszkodowania zapewniane przez obowiązujące konwencje były bowiem niewspółmiernie niskie do zakresu szkód. Szczególnie ważną kwestią była także nieuregulowana sprawa odpowiedzialności za szkodę o zasięgu transgranicznym. Efektem negocjacji prowadzonych przez MAEA jest właśnie protokół z 12 września 1997 r. zmieniający Konwencję wiedeńską z 1963 r.

W protokole zaproponowano m.in. rozszerzenie o szkodę ekologiczną definicji szkody jądrowej podlegającej kompensacji, podwyższenie do 300 mln SDR - Specjalnych Praw Ciągnienia (równowartość około 450 mln USD), minimalnej granicy odpowiedzialności za szkodę, przedłużenie terminu przedawnienia roszczeń z tytułu szkód na osobie do 30 lat od daty wypadku jądrowego.

Protokół został otwarty do podpisu podczas 41. sesji Konferencji Generalnej MAEA i wszedł w życie 4 października 2003 r., po ratyfikowaniu go przez pięć państw - sygnatariuszy: Republikę Argentyńską, Republikę Białorusi, Republikę Łotewską, Królestwo Marokańskie i Rumunię.

Ratyfikacja przedmiotowego protokołu będzie wymagać nowelizacji art. 102 ust. 1 prawa atomowego, zgodnie z którym, granicą odpowiedzialności osoby eksploatującej za szkodę jądrową jest równowartość 150 mln SDR. Ze względu na zawarty w protokole przepis przejściowy zmiany w krajowym porządku prawnym dokonać należy do roku 2018.

W trakcie dyskusji, w której głos zabrali senatorowie: L. Kieres, Paweł Klimowicz, Grzegorz Czelej i Maciej Grubski, poruszono m.in kwestie dotyczące skutków katastrofy w Czarnobylu oraz gotowości Polski do reakcji na podobną katastrofę w przyszłości.

Podczas posiedzenia zapoznano się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym.

W wyniku głosowania, na wniosek przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych senatora L. Kieresa, senatorowie postanowili jednomyślnie zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek rozpatrzonej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora P. Klimowicza.

Komisja Ustawodawcza

• Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 668, druki sejmowe nr 1021, 1276, 1288, 1289, 1394, 1465, 2298 i 2298-A).

• Rozpatrzenie postanowienia sygnalizacyjnego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 stycznia 2006 r. dotyczącego ustawy o Policji (sygnatura akt S 2/06).

• Rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2005 r. dotyczącego ustawy o Policji (sygnatura akt K 32/04).

• Rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 lipca 2009 r. dotyczącego ustawy o podatku od towarów i usług (sygnatura akt K 36/08).

• Rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2009 r. dotyczącego ustawy - Ordynacja podatkowa (sygnatura akt P 80/08).

• Rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 czerwca 2009 r. dotyczącego ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (sygnatura akt SK 5/09).

Podczas posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senatorowie postanowili zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o Policji. Decyzję w tej sprawie podjęto jednomyślnie, a na sprawozdawcę podczas obrad plenarnych Izby wybrano senatora Władysława Dajaczka.

Zaprezentowana przez zastępcę komendanta głównego Policji Andrzeja Trelę nowelizacja, uchwalona na podstawie projektu komisyjnego, zmierza do doprecyzowania zasad działania i finansowania jednostek badawczo-rozwojowych tworzonych w strukturze organizacyjnej Policji. Jak napisano w uzasadnieniu projektu, w dobie szybkiego rozwoju różnych dziedzin nauki i techniki konieczne i uzasadnione staje się powołanie jednostki badawczo-rozwojowej, co stworzy podstawy do wykonywania badań naukowych i prac badawczo-wdrożeniowych na rzecz poprawy bezpieczeństwa państwa poprzez usprawnienie procesów wykrywczych i dowodowych realizowanych przez policję. Zakłada się, że nowe przepisy wpłyną na polepszenie warunków wykonywania badań naukowych i prac badawczych na rzecz Policji, a także umożliwią pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych ze środków Unii Europejskiej, przeznaczonych na budowę specjalistycznych laboratoriów badawczych.

Dotychczas obowiązujące przepisy przewidywały możliwość tworzenia w Policji jednostek badawczo-rozwojowych, nie były jednak stosowane ze względu na brak rozwiązań szczegółowych, zwłaszcza dotyczących zasad finansowania działalności takich jednostek.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią na temat ustawy przedstawioną przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, które stwierdziło, że nie budzi ona zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. zasadami finansowania policyjnych jednostek badawczo-rozwojowych, a także sprawowaniem nadzoru nad nimi.

W drugim punkcie porządku dziennego Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli.

Sejm uchwalił tę nowelizację na swoim 50. posiedzeniu, 24 września 2009 r., na podstawie projektu wniesionego do laski marszałkowskiej przez sejmową Komisję do spraw Kontroli Państwowej. Przewiduje ona audyt zewnętrzny NIK, zastąpienie dwóch dokumentów pokontrolnych jednym, a także wprowadzenie kadencyjności dyrektorów i wicedyrektorów NIK od 2013 r.

Za nowelizacją głosowało 251 posłów, przeciw było 153, a 6 wstrzymało się od głosu. W trakcie głosowania posłowie odrzucili większość poprawek PiS i Lewicy, m.in. wykreślających zapis o audycie oraz poprawkę przewidującą utrzymanie dotychczasowej struktury NIK.

Podczas prac sejmowych najwięcej kontrowersji budziła sprawa audytu zewnętrznego, planowanego co najmniej raz na trzy lata.

Nowelizacja ustala liczbę wiceprezesów na trzech. Posłowie odrzucili zapis, zgodnie z którym w wypadku niepowołania przez trzy miesiące wiceprezesa, o którego powołanie wnosił prezes NIK, marszałek Sejmu miałby możliwość powołania wiceprezesa bez konsultacji z szefem NIK. Usunięto też zapis, przewidujący udział przedstawicieli marszałka Sejmu w komisjach konkursowych, wyłaniających dyrektorów i wicedyrektorów NIK.

Nowelizacja wprowadza 5-letnią kadencyjność dyrektorów i wicedyrektorów NIK, ten przepis ma jednak obowiązywać dopiero od 2013 r. Zastępuje też dwa dokumenty pokontrolne (protokół i wystąpienie pokontrolne) jednym wystąpieniem pokontrolnym. Posłowie odrzucili poprawki, przewidujące utrzymanie dwóch dokumentów pokontrolnych.

Podczas posiedzenia na temat ustawy głos zabrali m.in. prezes NIK Jacek Jezierski i pełnomocnik ds. opracowania programu zapobiegania nieprawidłowościom w instytucjach publicznych w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Julia Pitera. Senackie biuro legislacyjne przedstawiło uwagi szczegółowe, dotyczące sejmowej nowelizacji i zaproponowało stosowne poprawki.

W wyniku głosowania Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 8 poprawek do nowelizacji ustawy o NIK, przede wszystkim o charakterze legislacyjnym, zbieżnych z sugestiami senackiego biura legislacyjnego. Ich przyjęcie zarekomenduje Izbie senator Janusz Sepioł.

Wśród zmian znalazła się poprawka o charakterze merytorycznym, dotycząca wyboru nowego wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli przez Sejm, w sytuacji gdyby prezes Izby nie wystąpił ze stosownym wnioskiem w terminie dwóch miesięcy po upływie kadencji dotychczasowego wiceprezesa. W takiej sytuacji grupa 35 posłów miałaby prawo zgłoszenia kandydata, wybieranego następnie przez Sejm, po zasięgnięciu opinii komisji ds. kontroli państwowej.

W opinii przewodniczącego komisji senatora Mariusza Witczaka, który zgłosił tę poprawkę, dotyczy ona jedynie sytuacji, w której kandydat na stanowisko wiceprezesa NIK nie zostanie wyznaczony przez szefa Izby.

Według jej przeciwników, w myśl proponowanych zmian ten sam tryb wyboru obowiązywałby w sytuacji, gdyby w ciągu trzech miesięcy po upływie kadencji wiceprezesa NIK marszałek Sejmu nie powołał kandydata wskazanego przez prezesa Izby.

Tę poprawkę odrzucił Sejm. Posłowie nie zgodzili się także na rozwiązanie, zgodnie z którym jeżeli w ciągu 3 miesięcy od złożenia wniosku marszałek Sejmu nie powołałby wiceprezesa, zaproponowanego przez prezesa Izby, mógłby powołać go bez zgody prezesa NIK. Prezes NIK J. Jezierski mówił wówczas, że w ten sposób wiceprezesami mogą się stać osoby nieakceptowane przez szefa Izby, który w myśl ustawy za pracę Najwyższej Izby Kontroli odpowiada przez Sejmem i Trybunałem Stanu.

Podczas posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej minister J. Pitera powiedziała, że odrzucenie tej poprawki przez Sejm powoduje, iż wyłączną wolą prezesa NIK pozostanie to, czy złoży on do marszałka Sejmu wniosek o powołanie wiceprezesa, przez co stanowisko to może zostać nieobsadzone.

Prezes NIK J. Jezierski przypomniał jednak, że taka sytuacja dotąd nie miała miejsca. "Nie było przez jakiś czas wiceprezesa, ale dlatego że to marszałek nie zrealizował wniosku prezesa. Nigdy nie było takiej sytuacji, żeby to prezes zaniechał złożenia wniosku" - podkreślił.

Komisja samorządu poparła natomiast sejmowe zapisy przewidujące audyt zewnętrzny NIK. Prezes J. Jezierski przekonywał natomiast senatorów, że należy je doprecyzować, bo dają one możliwość domagania się przez audytora dostępu do akt dotyczących ważnych dla państwa dziedzin, m.in. obrony narodowej. Postulował, aby w ustawie zapisać wprost, że audyt nie może dotyczyć działalności kontrolnej Izby. Jego zdaniem, nowe przepisy oznaczają, że audytor będzie mógł zażądać wglądu w dokumenty dotyczące np. kontroli offsetu F-16, bezpieczeństwa energetycznego, obronności czy bezpieczeństwa wewnętrznego. Jak stwierdził, ten przepis jest źle sformułowany i nie precyzuje, że audytorowi zewnętrznemu nie wolno będzie pod żadnym pozorem sprawdzać procesu kontrolnego.

Prezes NIK postulował także, aby z ustawy usunąć zapis o tym, że audyt obejmuje "ocenę gospodarności, celowości i rzetelności dokonywania wydatków ze środków publicznych oraz udzielania zamówień publicznych, a także ocenę wykorzystania zasobów". Jego zdaniem, zapis ten daje możliwość profilowania kierunku działalności NIK, np. poprzez zwrócenie uwagi, że kontrola była zbyt długa lub na to, iż na kontrole w konkretnej dziedzinie przeznaczono zbyt duże środki finansowe.

Przeciwnego zdania była minister J. Pitera, która przekonywała, że audyt przewidziany w nowelizacji dotyczyć ma jedynie kontroli finansowej, a to, żeby dotyczył on także działalności kontrolnej Izby, nigdy nie było rozważane. Jak powiedziała, nie wyobraża sobie, aby marszałek Sejmu, przygotowując zarządzenie w sprawie audytu zewnętrznego, nie uwzględnił faktu, że konstytucja gwarantuje Najwyższej Izbie Kontroli niezależność. Jej zdaniem, NIK zmierza do tego, aby audyt dotyczył jedynie wykonania budżetu, co według niej, jest niewystarczający. "Wykonanie budżetu to za mało, nas interesuje gospodarka finansowa. Chodzi o to, aby mieć wiedzę o zasadach gospodarowania środkami finansowymi z budżetu państwa" - stwierdziła. "Nie może być tak, że wiedza o działalności Izby jest wyrywana przez członków parlamentu dlatego, że z zewnątrz wpływają informacje. To musi być wiedza dostępna na dokładnie takich samych zasadach, na jakich NIK dostarcza nam tej wiedzy o innych organach państwa" - powiedziała minister J. Pitera.

Na swym posiedzeniu Komisja Budżetu i Finansów Publicznych kontynuowała rozpatrywanie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, która przewiduje, że podobnie jak banki, będą one podlegać nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Prace nad tą ustawą senatorowie rozpoczęli 6 października 2009 r. Zapoznali wówczas z opiniami, które zaprezentowali przedstawiciele resortu finansów, Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowego Banku Polskiego, Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, a także prezes SKOK-ów Grzegorz Bierecki i ekspert prof. Henryk Cioch. W trakcie dyskusji ustawa budziła szereg zastrzeżeń i wątpliwości.

Na obecnym posiedzeniu zmodyfikowaną opinię, zawierającą propozycje poprawek uwzględniających uwagi zgłaszane podczas obrad 6 października, przedstawiło senackie biuro legislacyjne. Na temat proponowanych zmian wypowiadali się m.in. wiceminister finansów Maciej Grabowski, wicedyrektor Departamentu Rynku Finansowego w tym resorcie Sebastian Skuza, poseł sprawozdawca Sławomir Neuman, dyrektor Dariusz Twardowski z Komisji Nadzoru Finansowego, prezes G. Bierecki i prof. H. Cioch.

W wyniku głosowania Komisja Budżetu i Finansów Publicznych postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 25 poprawek do ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Ustalono, że ich przyjęcie zarekomenduje Izbie senator Henryk Woźniak.

Podczas posiedzenia rozpatrzono także ustawę o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych. Z propozycją zmian wystąpił rząd. Są one częścią "Strategii rozwoju gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeń eksportowych w latach 2006-2009". Przyjęcie nowelizacji uchwalonej przez Sejm rekomendował senatorom wiceminister finansów Jacek Dominik. Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zwróciło uwagę na potrzebę wprowadzenie dwóch zmian o charakterze legislacyjnym.

Nowelizacja przewiduje, że z zabezpieczonych przez Skarb Państwa ubezpieczeń kredytów eksportowych będą mogły korzystać nie tylko firmy krajowe, ale także zagraniczne, powiązane kapitałowo z polskimi. Ma to umożliwić Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE) ubezpieczanie kredytów i kontraktów eksportowych realizowanych przez firmy powiązane kapitałowo z przedsiębiorstwami krajowymi, które pośredniczą w eksporcie towarów na zagranicznych rynkach. Obecnie KUKE ubezpiecza jedynie eksport realizowany przez przedsiębiorców mających siedzibę w Polsce.

Zdaniem rządu, dzięki przyjętym przepisom zwiększy się konkurencyjność polskiego systemu ubezpieczeń gwarantowanych przez Skarb Państwa w stosunku do ofert proponowanych przez zagraniczne agencje ubezpieczeniowe.

Nowelizacja przewiduje, że definicje ryzyka: handlowego, politycznego lub nierynkowego znajdą się w rozporządzeniu ministra finansów. Ubezpieczenie umów sprzedaży zawartych przez przedsiębiorców obejmuje szkody związane np. z niewykonaniem umowy przez kontrahenta, pod warunkiem że są następstwem takich zdarzeń jak: ryzyko handlowe, polityczne lub nierynkowe.

Ustawa zakłada, że ubezpieczenie eksportowe dotyczy ryzyka handlowego i politycznego, jeżeli kontrakt zawarto na kredytowanie powyżej dwóch lat. W wypadku gdy kontrakt obejmuje krótszy okres, ubezpieczenie eksportowe będzie związane z ryzykiem nierynkowym. Ponadto ubezpieczenie eksportowe może dotyczyć także ryzyka związanego ze zmianami kursów walutowych, zarówno w odniesieniu do kontraktów, jak i kredytów krótko-, średnio- i długoterminowych.

Do ustawy wprowadzono przepisy, na podstawie których minister finansów co najmniej raz w roku będzie mógł przeprowadzać kontrolę w KUKE, której jest większościowym akcjonariuszem. Członkowie zarządu spółki będą powoływani i odwoływani przez walne zgromadzenie akcjonariuszy.

W wyniku głosowania Komisja Budżetu i Finansów Publicznych postanowiła zarekomendować Senatowi wprowadzenie do nowelizacji ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych 2 poprawek zbieżnych z sugestiami senackiego biura legislacyjnego. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Kazimierza Kleinę.

Na swoim posiedzeniu Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła 5 petycji:

• petycję dotyczącą nowelizacji kodeksu karnego (P-03/09),

• petycję dotyczącą świadczenia pieniężnego dla osób represjonowanych (P-04/09),

• petycję dotyczącą waloryzacji emerytur i rent byłych żołnierzy zawodowych (P-05/09),

• petycję dotyczącą opodatkowania podatkiem VAT usług związanych z kulturą (P-06/09).

Tego samego dnia Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o Policji.

Rozwiązania przyjęte w rozpatrywanej nowelizacji przedstawili zastępca komendanta głównego Policji Andrzej Trela i dyrektor Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Paweł Rybicki. Nowela zmierza do doprecyzowania zasad działania i finansowania jednostek badawczo-rozwojowych tworzonych w strukturze organizacyjnej Policji. Nowe przepisy mają wpłynąć na polepszenie warunków wykonywania badań naukowych i prowadzenia prac badawczych na rzecz Policji oraz umożliwić pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych z funduszy unijnych.

W trakcie dyskusji, której głos zabrali senatorowie: Zbigniew Romaszewski, Jan Rulewski i Krzysztof Piesiewicz, a także zastępca komendanta głównego Policji A. Trela, rozpatrywana nowela sejmowa nie wzbudziła kontrowersji.

Ponadto senatorowie zapoznali się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym. Wobec tego przewodniczący obradom senator K. Piesiewicz zgłosił wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. W wyniku głosowania Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji poparła przedstawiony wniosek. Na sprawozdawcę komisji podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora Jacka Swakonia.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu wniesionego przez Senat. Nowelizację omówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Zbigniew Wrona. Stanowi ona wykonanie obowiązku dostosowania prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15 grudnia 2008 r., stwierdzającego niezgodność z konstytucją art. 24 § 1 pkt 5 w związku z art. 27 § 1 i art. 127 § 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego. Trybunał orzekł o niezgodności z art. 2 konstytucji tego przepisu w zakresie, w jakim nie wyłącza on członka samorządowego kolegium odwoławczego od udziału z postępowania z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, gdy członek ten brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji.

Pozytywną opinię o noweli, przyjętej przez Sejm w wersji zaproponowanej przez Senat, przedstawiło senackie biuro legislacyjne. Żadnych uwag do ustawy nie zgłosili także senatorowie, wobec tego przewodniczący obradom senator K. Piesiewicz zgłosił wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. W wyniku głosowania uzyskał on poparcie komisji. Na sprawozdawcę jej stanowiska w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego wybrano senatora J. Swakonia.

Następnie przystąpiono do rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu senackiego. W trakcie sejmowych prac legislacyjnych projektu nie zmieniono.

Sejmową nowelizację przedstawił wiceminister sprawiedliwości Z. Wrona. Jak przypomniał, zmierza ona do wykonania obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 16 grudnia 2008 r., stwierdzającego niezgodność z art. 31 ust. 3 konstytucji przepisu art. 18 ust. 2 w związku z art. 28 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z art. 45 ust. 1 i art. 78, w związku.

Trybunał stwierdził niezgodność z konstytucją art. 18 ust. 2 w związku z art. 28 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zakresie, w jakim stanowi on, że w postępowaniu uproszczonym pobiera się od apelacji opłatę stałą, liczoną - tak jak od pozwu -od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu umowy, niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji.

Do rozpatrywanej nowelizacji żadnych uwag nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne. Żadnych zastrzeżeń nie mieli także senatorowie. Dlatego senator K. Piesiewicz zaproponował przyjęcie ustawy bez poprawek. W wyniku głosowania wniosek uzyskał poparcie senatorów. Ustalono, że przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych bez poprawek zarekomenduje Izbie w imieniu komisji senator J. Swakoń.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw.

Przedłożona Senatowi ustawa zmienia przepisy 9 ustaw, spośród których 6 to kodeksy, i została uchwalona przez Sejm na podstawie kilku projektów - zarówno rządowych, jak poselskich, autorstwa posłów PiS i Lewicy. Za jej przyjęciem opowiedziało się 400 posłów, 1 był przeciwko, 2 wstrzymało się od głosu.

Ustawa realizuje kilka zasadniczych celów, m.in. wykonanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego, dostosowanie polskiego prawa do wymogów wynikających z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej, podwyższenie efektywności stosowania kary ograniczenia wolności, podwyższenie wysokości grzywien, określenie nowych typów przestępstw godzących w sferę wolności seksualnej i obyczajności, przebudowę zasad funkcjonowania postępowania przyspieszonego, a także eliminację błędów i nieścisłości zaistniałych w ustawach karnych.

Sejmową nowelizację przedstawił wiceminister sprawiedliwości Z. Wrona. Jak podkreślił, jest to jedna z najpoważniejszych nowelizacji ustawodawstwa karnego, jakie miały miejsce po 1997 r. Dotyczy ona m.in. zaostrzenia kar za pedofilię i farmakologicznego leczenia pedofilów. Oprócz karalności przestępstw pedofilskich zaproponowane zmiany odnoszą się do m.in. karalności za produkcję emblematów faszystowskich, zwiększenia roli kary ograniczenia wolności i usprawnienia postępowań przyspieszonych.

Posłowie odrzucili większość poprawek klubu PiS, dotyczących niektórych rozwiązań szczegółowych, m.in. przewidującą podniesienie kar więzienia za udział w produkowaniu treści pedofilskich oraz modyfikację przepisów dotyczących warunkowego zawieszania kar. Przyjęto natomiast poprawkę, która przewiduje karalność za produkcję emblematów o symbolice komunistycznej. Przeciwny tej poprawce był resort sprawiedliwości.

Sejmowa nowela przewiduje zaostrzenie odpowiedzialności karnej za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, popełniane wobec osób poniżej 15. roku życia (gwałt pedofilski) lub członków najbliżej rodziny (gwałt kazirodczy). Zakłada uznanie gwałtu na takich osobach za zbrodnię, za co grozi kara od trzech lat więzienia.

Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, o potrzebie leczenia pedofila ma decydować sąd na 6 miesięcy przed przewidywanym warunkowym zwolnieniem lub przed wykonaniem kary. W wypadku gwałtu na osobie poniżej 15. roku życia lub osobie najbliższej umieszczenie w zakładzie zamkniętym lub skierowanie na leczenie ambulatoryjne ma być obligatoryjne.

Nowela wprowadza też karanie propagowania tzw. dobrej pedofilii, czyli przekonywania, że kontakty seksualne z dziećmi nie muszą ich krzywdzić. Czyn taki będzie zagrożony karą do 2 lat więzienia. Taką samą karą będzie zagrożone składanie przez Internet małoletniemu propozycji seksualnych. Za nawiązywanie kontaktu z osobą małoletnią przy użyciu groźby za pośrednictwem Internetu w celach pedofilskich natomiast grozić będzie kara pozbawienia wolności do 3 lat.

Nowelizacja wprowadza też m.in. zakaz potajemnego utrwalania i rozpowszechniania w Internecie nagich wizerunków osób lub przebiegu kontaktów seksualnych. Za utrwalanie takich treści z udziałem pokrzywdzonego, a bez jego zgody przewidziano karę od 3 miesięcy do 5 lat więzienia.

Karę do 2 lat więzienia przewidziano za produkcję i sprzedaż, m.in. za pośrednictwem Internetu, przedmiotów zawierających treści totalitarne, komunistyczne i faszystowskie, np. nazistowskich emblematów.

Złagodzone zostaną natomiast kary za pomówienie, za które sąd będzie mógł orzec najwyżej karę grzywny bądź ograniczenia wolności. Jeśli do pomówienia doszło w środkach masowego komunikowania, to maksymalna kara będzie mogła wynosić do roku więzienia. Obecnie czyn taki jest zagrożony pozbawieniem wolności do 2 lat.

W myśl noweli, w postępowaniach przyspieszonych nie trzeba będzie obligatoryjnie zatrzymywać sprawcy, osadzać go w areszcie i doprowadzać do sądu; będzie można go wezwać w wyznaczonym terminie, nie później niż w ciągu 72 godz. od zatrzymania.

Według projektu nowelizacji, osoba, która przekroczy granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia, nie będzie podlegać karze. Przewidziano też zachęty dla osób skazanych za drobne przestępstwa, dzięki czemu więcej z nich zamiast odbywania kary więzienia wykonywałoby prace społeczne. Uproszczone zostaną zasady zatrudniania skazanych w ramach kary ograniczenia wolności, wykonywanej zwykle jako nieodpłatna praca na cele społeczne.

Podwyższone będą także grzywny - z 360 do 540 stawek dziennych. Celem tych zmian jest skłonienie sądów do częstszego stosowania kary grzywny.

W trakcie dyskusji głos zabrali: wiceminister Z. Wrona, senatorowie K. Piesiewicz, Z. Romaszewski, Jan Rulewski, przewodniczący Krajowej Rady Kuratorów Andrzej Martuszewicz, prof. Zbigniew Lew-Starowicz oraz legislator Beata Mandylis.

Po zapoznaniu się z opinią senackiego biura legislacyjnego senator K. Piesiewicz zaproponował 4 poprawki, które w wyniku głosowania uzyskały poparcie komisji. Ustalono, że ich przyjęcie zarekomenduje Izbie senator Stanisław Piotrowicz.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Gospodarki Narodowej senatorowie zapoznali się z "Informacją o realizacji Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 w roku 2008".

Przekazany przez premiera Donalda Tuska dokument, przyjęty przez Radę Ministrów, stanowi wykonanie przepisu art. 12a ust. 6 ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Nakłada on na prezesa Rady Ministrów obowiązek przekazania Sejmowi i Senatowi do 31 lipca każdego roku informacji o realizacji średniookresowej strategii rozwoju kraju w roku poprzednim. Strategia Rozwoju Kraju (SRK) 2007-2015 została przyjęta przez rząd 29 listopada 2006 r. Pierwszą informację o jej realizacji przekazano parlamentowi w 2008 r. W toku prac parlamentarnych do reprezentowania rządu w tej sprawie upoważniono ministra rozwoju regionalnego. Podczas posiedzenia dokument omówili sekretarz stanu w tym resorcie Hanna Jahns i wicedyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Stanisław Sudak.

"Informację o realizacji Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 w roku 2008" przygotowano na podstawie informacji poszczególnych resortów, dotyczących podejmowanych przez nie działań realizujących priorytety wskazane w strategii, oraz na podstawie analiz Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Podstawę do opracowania części finansowej stanowiła "Informacja z realizacji wydatków w układzie zadaniowym za rok 2008", przygotowana przez Ministerstwo Finansów.

Informacja przedstawiona parlamentowi składa się z 4 rozdziałów. Rozdział I przedstawia działania systemowe podejmowane w 2008 r., zmierzające do usprawnienia zarządzania rozwojem kraju. W rozdziale II opisano w sposób syntetyczny najważniejsze działania, jakie zostały podjęte w celu realizacji SRK w 2008 r. na podstawie obowiązujących dokumentów strategicznych. Wykaz środków finansowych wykorzystanych na realizację strategii zaprezentowano w rozdziale III, w rozdziale IV natomiast zestawiono podstawowe wskaźniki obrazujące osiągnięte efekty.

W 2008 r. Rada Ministrów podjęła decyzję o aktualizacji SRK i o zmianie jej horyzontu czasowego. Zaktualizowany dokument będzie obejmował lata 2011-2020. Zmiana horyzontu czasowego jest konieczna z kilku powodów:

• Znaczna część okresu objętego SRK będzie przypadać na lata światowego kryzysu gospodarczego; działania rozwojowe kraju będą zatem realizowane w trudnych warunkach wychodzenia z kryzysu, co w znacznym stopniu będzie warunkowało ich powodzenie. W tym kontekście krótki horyzont czasowy stwarza znaczne trudności w sprecyzowaniu i wdrażaniu nowoczesnej wizji rozwoju kraju.

• Średniookresowe cele rozwojowe powinny wynikać z wizji rozwoju kraju w dłuższej perspektywie. Taką perspektywę stanowi Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju (DSRK), nad którą trwają prace w KPRM. Równolegle w resorcie rozwoju regionalnego trwają prace nad Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK), która ma stanowić podstawę dla części długookresowej strategii odnoszącej się do uwarunkowań przestrzennych rozwoju kraju. Prace nad tymi dokumentami powinny być finalizowane pod koniec 2009 r. Stanowić one będą istotną przesłankę dla średniookresowej strategii rozwoju kraju.

• Przy wydłużonym horyzoncie czasowym SRK możliwe byłoby wykorzystanie wniosków wynikających z Raportu o Potencjale Intelektualnym Polski, a także przedstawionych przez Narodowy Program Foresight POLSKA 2020 scenariuszy rozwoju kraju.

• W latach 2011-2020 możliwe będzie wykorzystanie znacznych środków ze źródeł zewnętrznych na finansowanie działań rozwojowych kraju, głównie wynikających z perspektywy finansowej UE na lata 2007-2013. Wydłużony horyzont SRK będzie obejmował również nową perspektywę finansową UE na lata 2014-2020. Przygotowanie dokumentu, określającego priorytety rozwojowe kraju w tym okresie, stanowić będzie podstawę prezentacji potrzeb rozwojowych Polski w trakcie dyskusji nad budżetem unijnym.

• Ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju wprowadziła obowiązek okresowej (co najmniej raz na 4 lata) aktualizacji SRK. SRK została przyjęta w listopadzie 2006 r., więc jej okresowa aktualizacja wypada na 2010 r.

Tego samego dnia Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Nowelizację uchwaloną przez Sejm przedstawił prezes Urzędu Zamówień Publicznych Jacek Sadowy. Jak stwierdził, proponowane rozwiązania mają na celu przyspieszenie postępowania o zamówienia publiczne, m.in. poprzez: skrócenie terminów na żądanie wyjaśnień od zamawiającego; wprowadzenie obowiązku wniesienia wadium dla zadających pytania; wprowadzenie wyższych opłat od skargi do sądu (nawet do 5 mln zł); uchylenie obowiązku zamieszczania ogłoszenia o zamówieniu, w dzienniku lub czasopiśmie o zasięgu ogólnopolskim oraz umożliwienie zamawiającemu udzielania zaliczek na poczet wykonania zamówienia i określenie zasad ich udzielania.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zgłosiło dwie uwagi o charakterze legislacyjnym - doprecyzowującą zapisy ustawy w zakresie zabezpieczenia zaliczki oraz dotyczącą przepisów przejściowych.

W trakcie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. katalogiem podmiotów wykluczonych z postępowania, kryteriami wykluczenia, interpretacją niektórych zapisów nowelizacji, a także terminami przewidywanymi w ustawie oraz zniesieniem obowiązku publikowania w ogólnokrajowej prasie ogłoszeń o zamówieniu. Prezes J. Sadowy wyjaśniał zgłaszane wątpliwości i odpowiadał na pytania.

Uczestniczący w posiedzeniu przedstawiciele Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan" oraz Polskiego Kongresu Drogowego wskazywali na konieczność zmiany zapisów, dotyczących m.in. kryteriów wykluczenia podmiotów, zbyt krótkich terminów oraz maksymalnej opłaty za wniesienie skargi.

W trakcie dyskusji żaden z senatorów nie zgłosił propozycji wprowadzenia poprawek do rozpatrywanej noweli sejmowej. W związku z tym przewodniczący obradom senator Jan Wyrowiński poddał pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Przedstawiony wniosek przyjęto 9 głosami, przy braku głosów przeciwnych i 3 głosach wstrzymujących się. Na sprawozdawcę stanowiska połączonych komisji w tej sprawie wybrano senatora Marka Trzcińskiego.

Podczas posiedzenia rozpatrzono także ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie innych ustaw. Ustawę omówili podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Olgierd Dziekoński oraz poseł sprawozdawca Józef Racki. Celem ustawy jest doprecyzowanie zapisów powodujących trudności interpretacyjne, dotyczących m.in. zbywania, w trybie bezprzetargowym, budynków będących w całości przedmiotem najmu lub dzierżawy; podejmowania, przez właściwe organa, decyzji o przyznaniu pierwszeństwa w stosunku do najemców i dzierżawców.

Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zgłosiło uwagę, mającą na celu prawidłowy zapis tytułu ustawy. Na konieczność doprecyzowania trzech zapisów nowelizacji sejmowej zwrócił natomiast uwagę poseł sprawozdawca J. Racki.

W trakcie dyskusji senator J. Wyrowiński zgłosił poprawkę proponowaną przez senackie biuro legislacyjne, a senator Stanisław Iwan zaproponował wprowadzenie 3 zmian, zbieżnych z sugestiami posła sprawozdawcy.

W wyniku głosowania połączone komisje poparły wszystkie zgłoszone poprawki. Całość ustawy wraz z przyjętymi zmianami została przyjęta 7 głosami za, przy braku głosów przeciwnych i 2 wstrzymujących się. Na sprawozdawcę stanowiska połączonych komisji w tej sprawie wybrano senatora S. Iwana.

Podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej senatorowie przyjęli stanowisko w sprawie energetyki odnawialnej.

Przewodniczący komisji senator Jan Wyrowiński przypomniał, że 6 października 2009 r. odbyło się posiedzenie poświęcone sytuacji energetyki odnawialnej w Polsce. Zaproponował przyjęcie stanowiska w tej sprawie i przekazanie go podmiotom zainteresowanym tą problematyką. Senatorowie nie zgłosili uwag do przedstawionego projektu, i w wyniku głosowania jednomyślnie poparli przedstawiony projekt:

"Komisja Gospodarki Narodowej w dniu 6 października 2009 roku odbyła posiedzenie poświęcone sytuacji energetyki odnawialnej w Polsce.

Po wysłuchaniu przedstawicieli rządu, Urzędu Regulacji Energetyki, Polskiej Izby Gospodarczej Energetyki Odnawialnej (PIGEO) oraz Polskich Sieci Elektroenergetycznych - Operator SA komisja stwierdza, iż bariery istniejące w rozwoju rynku energetyki odnawialnej mogą znacząco utrudnić realizację celów, jakie w zakresie wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych wynikają dla Polski zarówno ze zobowiązań krajowych, jak i unijnych.

Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE winniśmy do roku 2020 osiągnąć 15% udział energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii brutto.

Komisja uznała, że zasadniczą barierą, stawiającą pod znakiem zapytania osiągnięcia powyższego celu, jest zły stan sieci energetycznych wysokiego napięcia, ograniczający ich możliwości przesyłowe. Zmiany na lepsze będą możliwe przy umiejętnym i skoordynowanym wykorzystaniu funduszy unijnych.

Wśród innych barier komisja uznała za zasadne wskazać:

• brak planów zagospodarowania przestrzennego w gminach,
• brak planów zaopatrzenia gmin w energię,
• brak stabilności systemów wspierania energetyki odnawialnej.

Komisja Gospodarki Narodowej zwraca się do rządu RP o podjęcie działań w celu usunięcia barier hamujących rozwój rynku energetyki odnawialnej. Komisja uważa, że okazją ku temu może być w szczególności obecna nowelizacja ustawy - Prawo energetyczne".

W drugim punkcie porządku posiedzenia senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Omówił ją zastępca dyrektora Departamentu Strategii Budownictwa i Mieszkalnictwa w Ministerstwie Infrastruktury Zdzisław Żydak. Ustawa - wniesiona jako projekt senacki - stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w zakresie niezgodności z konstytucją niektórych artykułów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, dotyczących m.in. terminów dokonywania zmian w opłatach za użytkowanie mieszkań, niezależnie od formy zarządzania nieruchomością.

W trakcie dyskusji przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu i senatorowie nie zgłaszali uwag do tekstu rozpatrywanej ustawy. Wobec tego przewodniczący obradom senator J. Wyrowiński poddał pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych bez poprawek. Komisja jednogłośnie (8 głosów za) przyjęła przedstawiony wniosek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Marka Trzcińskiego.

7 października 2009 r. wicemarszałek Marek Ziółkowski przyjął delegację Cypryjsko-Polskiej Grupy Parlamentarnej na czele z jej przewodniczącym Averofem Neofytou, jednocześnie szefem Komisji Spraw Zagranicznych Izby Reprezentantów Republiki Cypryjskiej.

Rozmawiano m.in. o aspiracjach europejskich Turcji. Wskazywano, że warunkiem członkostwa w Unii Europejskiej jest spełnienie twardych warunków przez kraje kandydujące, w tym przestrzegania praw człowieka i dostosowania prawa krajowego do standardów UE. W tym kontekście Ankara musi się silniej zaangażować w reformy wewnętrzne, a także uznać istnienie Republiki Cypryjskiej, będącej członkiem Unii Europejskiej.

Mówiono także o zaangażowaniu Polski w Partnerstwo Wschodnie (PW), które jest wspólną polityką UE, i Cypru - w Unię dla Śródziemnomorza. Wicemarszałek Ziółkowski podkreślił, że Polska jest bardzo zainteresowana działaniami w ramach PW z racji swego położenia geograficznego, ale nie odsuwa na plan dalszy spraw basenu wschodniego Morza Śródziemnego i chce korzystać z doświadczeń Unii dla Śródziemnomorza.

Jak stwierdził wicemarszałek M. Ziółkowski, Polska ma nadzieję, że Cypr tak samo postrzega możliwości Partnerstwa Wschodniego i jest gotowy do współpracy. Zdaniem wicemarszałka byłoby dobrze, gdyby Cypr angażował się w sprawy Bałkanów i wspierał Serbię i Czarnogórę w dążeniach do uzyskania członkostwa w UE, tak jak Polska wspiera kraje Wschodu i aspiracje unijne Ukrainy.

7 października 2009 r. w Senacie otwarto wystawę "Kazimierz Pułaski - bohater Rzeczypospolitej Polskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki".

Ekspozycję otworzył marszałek Senatu Bogdan Borusewicz w chwilę po jednogłośnym podjęciu przez Izbę uchwały w sprawie uczczenia pamięci generała Kazimierza Pułaskiego (1745-1779), bohatera Rzeczypospolitej Polskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki, w 230. rocznicę śmierci.

Kazimierz Pułaski - syn Józefa Pułaskiego - polityka, wielokrotnego posła na sejm, humanisty, marszałka wojsk konfederackich; urodził się w Warszawie w marcu 1745 r., zginął w bitwie pod Savannah w USA, w październiku 1779 r.

Kazimierz Pułaski był jedną z najwybitniejszych postaci konfederacji barskiej, dowódcą legionu walczącego o wolność Stanów Zjednoczonych. Zginął w czasie oblężenia Savannah, uznany za bohatera narodowego Stanów Zjednoczonych. Prezydent USA Wiliam Taft powiedział o gen. Pułaskim, że "był to rycerz z krwi i kości (...) mężny, nieustraszony, odważny i śmiały."

Marszałek B. Borusewicz podkreślił, że postać Pułaskiego jest wyjątkowa, gdyż walczył o wolność "naszą i waszą". "Kazimierz Pułaski żył w burzliwej epoce, niedobrej dla Polski, bo zakończonej klęską i rozbiorami. Przez całe życie walczył o ideały. Jest przykładem dla nas, dorosłych i dla młodzieży" - dodał. To właśnie z myślą o młodych ludziach została przygotowana ta wystawa.

Marszałek przypomniał także, że inicjatorem uchwały i wystawy był senator Stanisław Karczewski.

Wśród zaproszonych gości byli m.in. przedstawiciele ambasady amerykańskiej, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, władz powiatu grójeckiego oraz uczniowie szkoły podstawowej w Warce i liceum ogólnokształcącego w Nowym Mieście nad Pilicą.

Senacką ekspozycję przygotowało Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce. Na dwudziestu trzech planszach zaprezentowano biografię generała. Na planszach znalazły się także reprodukcje portretów Pułaskiego, scen batalistycznych z epoki, materiały ikonograficzne z konfederacji barskiej i walk w Ameryce, a także cytaty z listów generała i dokumentów historycznych. Ciekawostką są wystawione dwa oryginalne listy Pułaskiego, pisane podczas obrony Częstochowy, kopia jego szabli z okresu amerykańskiego i miniatury portretowe.

Wystawę można oglądać do 26 października 2009 r.

6 października 2009 r. odbyło się 7. posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, podczas którego zapoznano się z senackim projektem ustawy o petycjach oraz z przebiegiem prac legislacyjnych nad ustawą o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1727).

W posiedzeniu, które otworzył marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, udział wzięli: członkowie Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Krzysztof Więckiewicz, współprzewodniczący Rady Działalności Pożytku Publicznego Jakub Wygnański, a także przedstawiciele sektora pozarządowego.

W pierwszym punkcie porządku posiedzenia wiceprzewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi senator Mieczysław Augustyn przedstawił założenia senackiego projektu ustawy o petycjach, który reguluje zasady składania i rozpatrywania petycji, a także sposób postępowania z petycjami oraz właściwość organów w sprawach ich dotyczących.

Projekt zakłada, że petycję może złożyć osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną. Może być ona skierowana do organu władzy publicznej, a także do organizacji lub instytucji społecznej wykonującej zadania zlecone z zakresu administracji publicznej. Przedmiotem petycji mogą być sprawy dotyczące życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji organu władzy publicznej będącego jej adresatem. Petycja może zostać złożona w formie pisemnej lub elektronicznej. O tym, czy dane pismo jest petycją, decyduje jego treść a nie forma zewnętrzna. Petycja powinna być rozpatrzona w ciągu 3 miesięcy od jej złożenia; złożona do Sejmu lub Senatu jest rozpatrywana przez właściwą komisję wskazaną w regulaminach obu izb. O wyniku jej rozpatrzenia składający zostanie powiadomiony w formie pisemnej lub elektronicznej. Projektodawca zastrzega, że wynik rozpatrzenia petycji nie może być przedmiotem skargi.

Po zapoznaniu się z senackim projektem ustawy o petycjach marszałek Bogdan Borusewicz zaproponował, aby w ciągu 30 dni strona społeczna zgłosiła ewentualne uwagi i opinie do przedstawionego projektu. Marszałek zapowiedział kontynuowanie dyskusji nad tym projektem na następnym posiedzeniu zespołu.

W drugim punkcie porządku posiedzenia poseł Tadeusz Tomaszewski, przewodniczący Podkomisji ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi, przedstawił najważniejsze zmiany zaproponowane w nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw. Należą do nich m.in.:

• nowa definicja organizacji pozarządowych (nie obejmuje ona spółdzielni socjalnych, spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością);

• z 24 do 32 rozszerzono zadania publiczne dotyczące działalności pożytku publicznego (wśród nowych znalazły się m.in.: pomoc Polonii i Polakom za granicą, promocja Polski za granicą, działalność na rzecz rodziny, przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym);

• rozszerzono formy współpracy organów administracji z organizacjami pozarządowymi (jednostki samorządu terytorialnego uzyskały możliwość udzielania organizacjom pozarządowym pożyczek, gwarancji i poręczeń na realizację zadań w sferze pożytku publicznego);

• uporządkowano definicję działalności nieodpłatnej (jest to działalność prowadzona przez organizacje pozarządowe i uprawnione podmioty w zakresie zadań publicznych, za którą nie pobierają one wynagrodzenia);

• zmieniono definicję organizacji pożytku publicznego (zaostrzono kryteria, które musi spełniać podmiot ubiegający się o status organizacji pożytku publicznego poprzez nałożenie obowiązku prowadzenia działalności przez 2 lata przed ubieganiem się o nadanie tego statusu);

• zaostrzono przepisy dotyczące sprawozdawczości (wprowadzono terminy składania oraz ogłaszania sprawozdań i obowiązek zamieszczenia ich na stronie internetowej organizacji);

• sprecyzowano zasady postępowania kontrolnego prowadzonego w organizacji pożytku publicznego;

• zmieniono zakres zadań Rady Działalności Pożytku Publicznego (wprowadzono 3-letnią kadencję rady z zastrzeżeniem, że jej członek nie może pełnić funkcji dłużej niż przez 2 kolejne kadencje; radę zobligowano do przestrzegania 30-dniowego terminu na wyrażanie opinii w kwestii projektów aktów prawnych lub programów rządowych);

• wprowadzono nową definicję wolontariatu, zgodnie z którą woluntariuszem jest każda osoba fizyczna ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonująca świadczenia na zasadach określonych ustawowo - dopuszczono wolontariat dzieci.

W trakcie dyskusji poruszano przede wszystkim kwestie sporne dotyczące omawianej nowelizacji, odnoszące się do inicjatywy lokalnej, mechanizmu 1% oraz dotacji inwestycyjnej. Jeśli chodzi o inicjatywę lokalną, zapisy wypracowane podczas prac sejmowej podkomisji różnią się od projektu rządowego w następujący sposób:

• rozszerzają krąg podmiotów mogących korzystać z inicjatywy lokalnej o nieformalne (niezrzeszone) grupy obywateli;
• upraszczają tryb składania i rozpatrywania wniosku o realizację zadania w ramach inicjatywy lokalnej;
• doprecyzowują zakresy działań związanych z inicjatywą lokalną, którą ograniczono wyłącznie do działań o charakterze infrastrukturalnym (np. budowa drogi dojazdowej, rewitalizacja terenów zielonych, budowa placu zabaw czy remont budynku) z zastrzeżeniem, że inwestycje te muszą służyć dobru publicznemu, a nie określonej grupie obywateli (np. mieszkańcom zamkniętego osiedla).

W dyskusji zgodzono się, że wersję przyjętą przez podkomisję należy zaproponować podczas dalszych prac nad ustawą w sejmowej Komisji Polityki Społecznej.

Najwięcej kontrowersji zarówno w podkomisji sejmowej, jak i w dyskusji na posiedzeniu zespołu wzbudziła kwestia mechanizmu 1%. Podkomisja poparła propozycję strony społecznej, aby utrzymać funkcjonujący od kilku lat zapis umożliwiający podatnikowi przekazywanie 1% podatku na konkretną osobę fizyczną lub cel. W opinii Jakuba Wygnańskiego z Rady Działalności Pożytku Publicznego i części parlamentarzystów, utrzymanie tego zapisu utrudni kontrolę nad wykorzystaniem środków, a także spowoduje niespójność w prawie podatkowym. Ponadto niebagatelną kwestią są koszty, które generuje wprowadzenie takiego systemu, zarówno po stronie fiskusa, jak i po stronie organizacji pozarządowych.

Kolejna kontrowersyjna kwestia dotyczyła dotacji inwestycyjnej. Strona społeczna postulowała rozszerzenie definicji dotacji przekazywanej na realizację zadań ze sfery pożytku publicznego, tak by można było udzielać dotacji na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji zarówno przez jednostki administracji rządowej, jak i przez jednostki samorządu terytorialnego. W trakcie prac sejmowej podkomisji poseł Tadeusz Tomaszewski zwrócił się do Ministerstwa Finansów o interpretację przepisów ustawy o finansach publicznych w tym zakresie. Posłowie zapowiedzieli, że powrócą do tego tematu podczas dalszych prac legislacyjnych.

Na zakończenie posiedzenia wicemarszałek Krystyna Bochenek zaprosiła na konferencję "Społeczeństwo obywatelskie a fundusze unijne. Partnerstwo, ale jakie?", która odbędzie się 28 października 2009 r. w budynku Senatu. Jest to wspólna inicjatywa Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, Instytutu Spraw Publicznych oraz Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych.

8 października 2009 r. marszałek Bogdan Borusewicz został uhonorowany tegorocznym Diamentowym Laurem Umiejętności i Kompetencji. To wyróżnienie w dziedzinie gospodarczej, naukowej i kulturalnej, przyznawane od 1992 r. przez środowiska gospodarcze województwa śląskiego i Opolszczyzny. Gala wręczenia nagród odbędzie się 16 stycznia 2010 r. w Zabrzu.

Kapituła laurów uhonorowała marszałka B. Borusewicza jako jednego z najważniejszych przywódców podziemnej "Solidarności", organizatora sierpniowego strajku w Stoczni Gdańskiej, jednego z budowniczych wolnej Polski po 1989 r. Marszałek Senatu dołączy do grona dotychczasowych laureatów nagrody, wśród których są m.in.: papież Jan Paweł II, Lech Wałęsa, Jerzy Buzek, Javier Solana, Vaclaw Havel, Jan Nowak Jeziorański, Aleksander Kwaśniewski, Władysław Bartoszewski, Leszek Balcerowicz, Andrzej Wajda, komisarz UE ds. energii Andris Piebalgs.

To już 18. edycja nagrody, którą otrzymują również firmy i instytucje. Doroczna gala laurów gromadzi co roku około 2 tys. gości - polityków, samorządowców, przedstawicieli świata nauki, twórców kultury i przedsiębiorców. Otrzymują oni Kryształowe, Platynowe oraz Złote Laury Umiejętności i Kompetencji. Diamentowy laur zarezerwowany jest dla osobistości i autorytetów.

W założeniach pomysłodawców wyróżnienia, ma ono promować przedsiębiorczość firm, instytucji i organizacji, które wyróżniają się na tle gospodarczym, a jednocześnie są zdolne do dzielenia się swoim sukcesem poprzez aktywność społeczną i wspieranie inicjatyw lokalnych.

9 października 2009 r. w Warszawie odbyły się uroczystości pogrzebowe ostatniego przywódcy powstania w Getcie Warszawskim Marka Edelmana.

Na uroczystość pożegnalną przed pomnikiem Bohaterów Getta przybyli m.in. prezydent Lech Kaczyński, marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, były prezydent Lech Wałęsa i były premier Tadeusz Mazowiecki, minister kultury Bogdan Zdrojewski, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, członkowie rodziny i wielu mieszkańców stolicy.

"Żegnamy dziś człowieka wielkich zasług, człowieka, który był dla nas oparciem. Strażnika zasad i pamięci, Polaka i Żyda" - mówił podczas uroczystości T. Mazowiecki. "Nie znam drugiego człowieka tak skromnego, który zrobiwszy tak wiele, tak mało by pozwalał o sobie mówić. (...) Bywał kategoryczny, nie przebierał w słowach i nie znosił sprzeciwu, ale to było jakby po wierzchu. Głębiej był to człowiek uważnie przyglądający się innym, życzliwy i dobry. Wszystko to składało się na jego niezwykły urok osobisty i na jego mocne przyjaźnie. Marek Edelman uważał, że to natura daje życie i przynosi śmierć, ale w nim samym była jakaś siła wewnętrzna, która wykraczała poza naturę" - powiedział były premier.

Adam Michnik określił Marka Edelmana jako "polskiego Żyda i żydowskiego Polaka". "Edelman był zawsze wzorem, szanowanym podziwianym i kochanym. Łączył w sobie odwagę polskiego ułana z sarkazmem i melancholią Żyda" - powiedział.

Następnie uczestnicy uroczystości przeszli w kondukcie pogrzebowym na Cmentarz Żydowski, gdzie zmarły został pochowany zgodnie z ceremoniałem wojskowym. Odegrano hymn państwowy, a Kompania Reprezentacyjna oddała trzykrotną salwę honorową.

Na cmentarzu zmarłego pożegnali m.in. naczelny rabin Polski Michael Schudrich, były ambasador Izraela w Polsce Szewach Weiss, przewodniczący warszawskiej gminy żydowskiej Piotr Kadlcik, a także przyjaciele zmarłego Agnieszka Holland, Jacek Bocheński i Konstanty Gebert.

Marek Edelman - ostatni przywódca powstania w Getcie Warszawskim, uczestnik Powstania Warszawskiego, po wojnie wybitny kardiolog, opozycjonista i działacz KOR-u - zmarł 2 października w wieku 87 lat.

9 października 2009 r. wicemarszałek Krystyna Bochenek otworzyła szkołę w Pojana Mikuli, w Rumunii. Budynek szkolny, w którym mieści się także przedszkole, wybudowano ze środków Senatu RP. Zadanie to zostało zrealizowane na wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska".

W uroczystości otwarcia udział wzięli: przewodniczący i wiceprzewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senatorowie Andrzej Person i Bronisław Korfanty oraz członek tej komisji senator Marek Konopka, prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Maciej Płażyński, wojewoda Suczawy Sorin Arcadie Popescu, poseł do rumuńskiego parlamentu, prezes Związku Polaków w Rumunii Gerwazy Longher oraz rumuńscy posłowie i senatorowie. Podczas uroczystości nową szkołę poświęcił biskup diecezji Jassy Petru Gherghel. Uroczystość poprzedziła msza święta w miejscowym kościele celebrowana przez biskupa J.P. Gherghela.

Dziękując Senatowi i Stowarzyszeniu "Wspólnota Polska" za pomoc w budowie szkoły, prezes G. Longher podkreślił, że "może dzieci w tej chwili nie rozumieją, że są świadkami wielkiego wydarzenia, ale z czasem zapewne docenią wagę tego daru". Podziękował także władzom rumuńskim, parlamentarzystom, księżom i społeczności Pojany Mikuli za życzliwość i wsparcie.

"To wielka satysfakcja widzieć radość na twarzach rodziców i dzieci, to wielka satysfakcja z dobrze zainwestowanych polskich pieniędzy" - mówiła podczas uroczystości wicemarszałek K. Bochenek. Jak dodała, pieniądze wydane na edukację zwracają się wielokrotnie. Wicemarszałek wyraziła nadzieję, że być może spośród dzieci uczących się w tej pięknej szkole znajdzie się następca przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka. Życzyła dzieciom samych dobrych ocen, a rodzicom, by byli obecni w życiu szkoły. Wicemarszałek Senatu dziękowała wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tej szkoły i prosiła o otoczenie opieką tej nowej, wspaniałej placówki.

"Dostaliście od Polski wspaniały prezent. Ten prezent należy wam się za polską tożsamość, za to, że mówicie i modlicie się po polsku" - powiedział prezes M. Płażyński.

Otwarcie szkoły w Pojana Mikuli uświetnił spektakl folklorystyczny, przygotowany przez dziecięce zespoły Sołonczanka i Mała Pojana.

Podczas wizyty w Rumunii delegacja polskiego Senatu spotkała się także z władzami Suczawy. Wicemarszałek K. Bochenek podziękowała władzom rumuńskim i regionu za opiekę nad polską mniejszością w tym kraju i za "zielone światło" dla nauki języka polskiego. Prosiła o pieczę nad nowo wybudowaną szkołą. Podczas spotkania wojewoda Suczawy mówił o planach rozwoju regionu. Podkreślił, że władze stawiają na rozwój turystyki w tym regionie. Prosił także o pomoc w promocji rumuńskiej Bukowiny.

Budynek szkoły i przedszkola w Pojanie Mikuli wybudowano w ciągu dwóch i pół roku.

Do nowej szkoły uczęszczać będzie ponad 100 uczniów. W Pojanie Mikuli mniejszość polska stanowi 70% mieszkańców. Według oficjalnych danych w Rumunii mieszka około 4 tys. Polaków. W nowej szkole dzieci będą się uczyć po polsku 4 godziny dziennie. Obecnie szkoła jest własnością Związku Polaków w Rumunii. Obiekt zostanie włączony w system oświaty rumuńskiej.

10 października 2009 r. prezydent Lech Kaczyński podpisał akt ratyfikacji Traktatu Lizbońskiego. Podpis głowy państwa kończy procedurę ratyfikacji traktatu w Polsce.

Prezydent L. Kaczyński ratyfikował Traktat Lizboński na uroczystości w Pałacu Prezydenckim, w obecności m.in. szefa Komisji Europejskiej Jose Manuela Barroso, przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka, premiera Szwecji przewodniczącej w tym półroczu UE Frederika Reinfeldta, szefa rządu Donalda Tuska, a także marszałka Senatu Bogdana Borusewicza oraz dyplomatów akredytowanych w Polsce.

"Dzisiejszy dzień jest dniem polskiej pewności siebie" - mówił po złożeniu podpisu prezydent. Szef Komisji Europejskiej podkreślał, że L. Kaczyński przypieczętował bardzo ważny rozdział w historii Polski i Unii Europejskiej. "Bez polskiej walki o wolność nie mielibyśmy zjednoczonej Europy, którą mamy dzisiaj" - powiedział M. Barroso.

"Przed chwilą Polska dołączyła do 26 innych państw, które już ratyfikowały Traktat Lizboński. Można powiedzieć: czas najwyższy" - podkreślił przewodniczący Parlamentu Europejskiego J. Buzek.

Premier Szwecji dziękował prezydentowi, że podjął tę ważną decyzję, a premier D. Tusk mówił, że traktat to kolejny etap wzmacniania wspólnoty europejskiej.

Traktat Lizboński podpisali przywódcy państw UE w grudniu 2007 r. Ma on usprawnić funkcjonowanie rozszerzonej UE dzięki uproszczonemu procesowi podejmowania decyzji i odejściu od prawa weta mniej więcej w 40 dziedzinach. Traktat zakłada utworzenie stanowiska stałego przewodniczącego Rady Europejskiej oraz unijnej służby dyplomatycznej.

W Polsce w lutym 2008 r. rząd przyjął projekt ustawy o ratyfikacji Traktatu. Pod koniec lutego 2008 r. Sejm zdecydował, że ratyfikacja odbędzie się w drodze parlamentarnej. Wcześniej toczyła się dyskusja, w której pojawiły się też głosy zwolenników ratyfikacji traktatu w wyniku referendum. Sejm 1 kwietnia 2008 r. uchwalił ustawę upoważniającą prezydenta do ratyfikacji Traktatu z Lizbony, 2 kwietnia zgodę na ratyfikację wydał Senat. Prezydent podpisał ustawę ratyfikacyjną 10 kwietnia 2008 r.

14 października 2009 r. w Senacie odbyła się konferencja "Gminne systemy energetyki odnawialnej", zorganizowana przez Komisję Środowiska we współpracy z Polską Izbą Gospodarczą "Ekorozwój". W senackim spotkaniu wzięli udział m.in. parlamentarzyści, wiceminister środowiska Bernard Błaszczyk, przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki, Urzędu Regulacji Energetyki, Narodowego Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej, Polskiej Izby Gospodarczej "Ekorozwój", Polskiej Izby Energetyki Odnawialnej, Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej, a także przedstawiciele samorządów lokalnych, naukowcy i eksperci zajmujący się problematyką energetyczną.

Otwierając obrady, przewodniczący Komisji Środowiska senator Zdzisław Pupa i prezes Polskiej Izby Gospodarczej "Ekorozwój" Krzysztof Zaręba przypomnieli m.in. o zobowiązaniach wynikających z członkostwa Polski w Unii Europejskiej, dotyczących zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych. Podkreślali jednocześnie znaczenie jej wykorzystania zwłaszcza przez gminy i uzyskania w ten sposób przez nie korzystnego bilansu energetycznego.

Senator Z. Pupa podkreślił, że przygotowana przez Komisję Środowiska konferencja służyć ma przede wszystkim zapoznaniu się z najważniejszymi zagadnieniami dotyczącymi energetyki odnawialnej, a także wskazaniu problemów z tym związanych, które wymagają ustawowego rozwiązania.

Podczas konferencji zapoznano się z programem krajowej energetyki do 2030 r. i prawno-organizacyjnymi podstawami tworzenia źródeł energii, a także z zagadnieniami dotyczącymi bilansowania bazy surowców w gminie. Mowa była o różnych technologiach i źródłach energii odnawialnej, takich jak biogazowanie, energia wiatrowa, energetyka wodna małej mocy czy kolektory słoneczne, i ich zastosowaniu w gospodarce energetycznej gmin.

Założenia programu rozwoju krajowej energetyki do 2030 roku, który w najbliższym czasie ma zaakceptować Rada Ministrów, przedstawił dyrektor Departamentu Energetyki w Ministerstwie Gospodarki Henryk Majchrzak. Jak podkreślił, dokument, określając podstawowe kierunki polityki energetycznej, w odróżnieniu od poprzednich wskazuje jej realizatorów i terminarz wykonania poszczególnych zadań. Do podstawowych kierunków polityki energetycznej w dokumencie zaliczono poprawę efektywności energetycznej, wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii, dywersyfikację struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej, postęp w wykorzystywaniu odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw, rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii, a także ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.

Zgodnie z przyjętymi założeniami polityka energetyczna będzie realizowana poprzez regulacje prawne, określające zasady działania sektora paliwowo-energetycznego, oraz standardy techniczne, efektywne wykorzystanie nadzoru właścicielskiego przez Skarb Państwa, bieżące działania regulacyjne prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, polegające na weryfikacji i zatwierdzaniu wysokości taryf oraz zastosowaniu analizy typu benchmarking w zakresie energetycznych rynków regulowanych, a także poprzez systemowe mechanizmy wsparcia realizacji działań zmierzających do osiągnięcia podstawowych celów polityki energetycznej, które w chwili obecnej nie są komercyjnie opłacalne, np. rynek "certyfikatów", ulgi i zwolnienia podatkowe.

Jako główne działania w zakresie odnawialnych źródeł energii dyrektor H. Majchrzak wskazał utrzymanie aktualnych i wprowadzenie dodatkowych mechanizmów wsparcia, efektywne wykorzystanie biomasy, wsparcie rozwoju technologii oraz budowy instalacji do pozyskiwania energii odnawialnej z odpadów zawierających materiały ulegające biodegradacji, stworzenie warunków do budowy farm wiatrowych na morzu, wdrożenie programu budowy biogazowni rolniczych, wsparcie inwestycji z wykorzystaniem funduszy UE.

W rządowym dokumencie przewiduje się, że pozwoli to na osiągnięcie zamierzonego udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnym bilansie energetycznym, zapewni zrównoważony rozwój - również biopaliw - bez negatywnego oddziaływania na rolnictwo, gospodarkę leśną, sektor żywnościowy i różnorodność biologiczną. Zmniejszy także emisję CO² oraz poprawi bezpieczeństwo energetyczne Polski, m.in. poprzez zwiększenie dywersyfikacji energy mix.

Według prognoz udział energii odnawialnej w krajowym bilansie energetycznym w 2030 r. wyniesie 12,4%, podczas gdy w 2008 r. stanowił 4,5%.

W intencji organizatorów konferencja miała służyć popularyzacji odnawialnych źródeł energii, a także dostarczyć informacje, dzięki którym gminy będą mogły wykorzystać zasoby energii odnawialnej na swoim terenie. Uczestnicy zapoznali się również z możliwościami ich finansowania zarówno z funduszy unijnych, jak i z Narodowego Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz przez banki spółdzielcze.

Wykaz numerów "Diariusza"