Diariusz Senatu nr 42
1-30 września 2009 r.

23 września 2009 r. odbyło się 40. posiedzenie Senatu.

Sejm uchwalił ustawę na 49. posiedzeniu, 10 września 2009 r., na podstawie pilnego projektu rządowego. Senatorowie w wyniku głosowania (58 głosów za, 31 przeciw) zdecydowali o jej przyjęciu bez poprawek.

Sejm znowelizował ustawę tak, by umożliwić pilne zakupy zagranicznego sprzętu i uzbrojenia dla kontyngentów z pominięciem umów mających skompensować te zakupy zamówieniami w krajowym przemyśle lub transferem technologii. W ocenie wnioskodawców nowelizacji bowiem, obecne zapisy utrudniają sprawne, z pominięciem zasad ustawy offsetowej, pozyskiwanie sprzętu wojskowego w sytuacjach nagłych dla już funkcjonującego kontyngentu.

Zgodnie z nowelizacją minister obrony będzie sam decydować o pilnych zakupach wyposażenia potrzebnego wojsku za granicą. Minister będzie miał obowiązek informowania Rady Ministrów i Sejmu o dokonanych w tym trybie transakcjach do końca marca każdego roku. Senatorowie: Stanisław Zając, Henryk Górski i Waldemar Kraska zgłosili poprawkę, popartą przez Komisję Obrony Narodowej, aby obowiązkowe informacje otrzymywał również Senat. Nie przeprowadzano jednak nad nią głosowania, gdyż Izba zdecydowała o przyjęciu rozpatrywanej nowelizacji bez poprawek.

Dotychczas, zgodnie z ustawą offsetową, jeśli wartość zagranicznego zakupu dla wojska przekraczała 5 mln euro, musiał mu towarzyszyć offset. Nowelizacja ustawy offsetowej jest częścią tzw. pakietu afgańskiego przyjętego w sierpniu przez rząd i zakładającego m.in. zwiększenie wydatków na wyposażenie polskiego kontyngentu działającego w ramach misji ISAF w Afganistanie.

Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Senatorowie zdecydowali o przyjęciu z poprawkami ustawy o dyscyplinie wojskowej, którą Sejm uchwalił na 48. posiedzeniu 28 sierpnia 2009 r., z przedłożenia rządowego.

Nowy akt prawny ma zastąpić ustawę z 1997 r., uchwaloną, gdy polskie wojsko składało się w części z poborowych, nie uczestniczyło też jeszcze w misjach wojennych takich jak afgańska.

Nowa ustawa nie tylko reguluje i upraszcza system kar, ale także dotyczy wyróżnień, zwiększając motywacyjny charakter nagród. Zaostrza kary dla żołnierzy przyłapanych na pijaństwie lub odurzaniu się, wprowadza karę stwierdzenia niepełnej przydatności na stanowisku służbowym, którą można orzec jako ostrzeżenie, poprzedzające karę wydalenia ze służby.

Zgodnie z ustawą także dowódcy drużyn jako przełożeni zyskają uprawnienia zarówno do wyróżniania, karania, jak i stosowania środków wychowawczych, kar dyscyplinarnych (upomnienie, nagana, kara pieniężna, wykonywanie czynności porządkowych poza kolejnością). W wypadkach oczywistych będzie można stosować procedurę uproszczoną, w innych sytuacjach utrzymane zostaną zwykłe postępowania dwuinstancyjne. Obwiniony będzie jednak mógł wystąpić o poddanie go zwykłemu postępowaniu dwuinstancyjnemu. W postępowaniu dyscyplinarnym żołnierza może reprezentować radca prawny lub adwokat.

Zgodnie z nowelizacją zmniejsza się lista kar, wydłuża - wyróżnień, nagroda może też polegać na uznaniu za niebyłą wcześniejszej kary. Ustawa zarazem akcentuje zasadę domniemania niewinności. Jeśli żołnierz naruszy jednocześnie dyscyplinę wojskową i prawo karne, rozpoczęcie postępowania dyscyplinarnego będzie możliwe natychmiast, bez czekania na zakończenie postępowania karnego.

W myśl nowych przepisów, wyróżniać będzie można nie tylko żołnierzy służby czynnej, ale także byłych żołnierzy, w tym również pośmiertnie.

Koszt wprowadzenia i funkcjonowania ustawy to około 12 mln zł.

Rekomendując Izbie nową ustawę, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Czesław Piątas stwierdził, że "będzie pomocna dowódcom w realizacji przedsięwzięć, sprawowaniu określonej władzy dyscyplinarnej, kształtowaniu dyscypliny, a poprzez to także morale i zdolności do realizacji zadań, bo wojsko bez dyscypliny istnieć nie może".

W wyniku kolejnych głosowań senatorowie poparli 25 poprawek, zgodnie z wnioskiem Komisji Obrony Narodowej. Zmiany mają charakter redakcyjny i doprecyzowujący.

Poprawki Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Senatorowie wprowadzili 5 poprawek do nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego. Sejm uchwalił ją na 48. posiedzeniu, 28 sierpnia 2009 r., wykonując wyrok Trybunału Konstytucyjnego z maja 2008 r. Trybunał nakazał opracowanie zasad ustawowych, mających na celu walkę z przeludnieniem w więzieniach, które jest realnym problemem polskiego więziennictwa.

Według Centralnego Zarządu Służby Więziennej, w aresztach i zakładach karnych w Polsce przebywał prawie 85,3 tys. osadzonych, a Służba Więzienna dysponuje 82 961 miejscami. Przeludnienie wynosi niecałe 3%, utrzymuje się tendencja spadkowa. Gdy chodzi o standard metrażu przypadającego na skazanego, Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc wśród krajów europejskich, np. w więzieniach Austrii jest 6 m² na skazanego, w Danii - 6-7 m², a w Belgii nawet 9 m².

Nowelizacja na nowo określa zasady, na jakich można umieścić skazanego lub aresztowanego w celi o metrażu poniżej 3 m², ale powyżej 2 m² na osobę. Będzie to możliwe jedynie na czas określony. Poprzedni przepis został uchylony przez Trybunał Konstytucyjny jako zbyt arbitralny i dający zbyt wiele władzy dyrektorom więzień.

W myśl nowych przepisów dyrektor zakładu karnego lub aresztu śledczego może umieścić skazanego w takiej celi na nie dłużej niż 90 dni w razie: stanu wojennego, wyjątkowego lub klęski żywiołowej; ogłoszenia na terenie więzienia stanu epidemii albo konieczności "zapobieżenia wystąpieniu innego zdarzenia, stanowiącego bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa skazanego" lub dla całego więzienia.

Gdy chodzi o skazanych za czyny na tle seksualnym, recydywistów, skazanych, którzy próbowali uciec z więzienia, albo skazanego na karę do 2 lat więzienia, będzie można ich umieścić w celi o pogorszonych warunkach na okres do 14 dni. Ten czas może zostać wydłużony tylko za zgodą sędziego penitencjarnego. Łączny okres umieszczenia skazanego w takich warunkach nie może przekroczyć 28 dni. Żeby minimalizować skutki przeludnienia, skazanym osadzonym w gorszych warunkach należy zapewnić codzienne spacery dłuższe o pół godziny lub np. zajęcia sportowe.

Jedna ze zmian uchwalonych przez Senat na wniosek senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego wydłuża vacatio legis do 6 grudnia 2009 r. Pozostałe wprowadzone poprawki, postulowane przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisję Ustawodawczą, miały charakter redakcyjny i doprecyzowujący. Senatorowie jednogłośnie (90 głosów za) poparli przyjęcie nowelizacji z 5 zmianami.

Teraz ustawa o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy ponownie trafi do Sejmu.

Izba głosami 84 senatorów, przy 5 przeciw i 1 wstrzymującym się, przyjęła bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Projekt nowelizacji został wniesiony przez rząd i przez Senat jako wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Sejm uchwalił ją na 48. posiedzeniu, 28 sierpnia 2009 r.

Nowelizacja zmienia przepis określający, jakie świadczenie należy się osobie podczas przerwy w zatrudnieniu wynikającej z choroby. Formułowane jest domniemanie, że jeżeli od jakiejś części składnika wynagrodzenia wypłacany jest zasiłek chorobowy, to wszystkie te elementy składników wynagrodzenia powinny wrócić do pracownika w czasie, gdy korzysta on z tego zwolnienia lekarskiego. Wynagrodzenie wówczas nalicza się w podstawie ustalenia wysokości zasiłku chorobowego albo składnik wynagrodzenia jest nadal wypłacany, pomimo że pracownik korzysta ze zwolnienia z powodu choroby. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się zatem składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku.

Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa czeka teraz na podpis prezydenta.

Senat poparł (87 głosów za, 1 wstrzymujący się) stanowisko Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Ustawodawczej i podjął uchwałę w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 16 lipca 2009 r. orzekł o niezgodności z konstytucją art. 19 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi o zmianie ustawy. Przepis ten nakazywał Narodowemu Bankowi Polskiemu zbycie akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych w ciągu 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Ten przepis przejściowy miał umożliwić realizację zakazu posiadania przez Narodowy Bank Polski akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, ustanowionego w art. 1 pkt 37 lit. a ustawy.

Trybunał uznał, że ustawodawca przekroczył w ten sposób ramy swobodnego kształtowania normy prawnej, naruszając zagwarantowaną w konstytucji ochronę własności oraz niezależności banku centralnego. Jednocześnie trybunał stwierdził, że art. 19 w związku z art. 1 pkt 37 lit. a ustawy nie jest nierozerwalnie związany z całą ustawą.

Sejm, podejmując uchwałę o usunięciu niezgodności stwierdzonej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, skreślił art. 19 ustawy i zmienił brzmienie art. 1 pkt 37 lit. a poprzez umożliwienie Narodowemu Bankowi Polskiemu posiadania akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Ma to na względzie uwzględnienie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ścisłe powiązanie tego przepisu ze skreślonym art. 19 ustawy. Uchwała przewiduje zatem, że Narodowy Bank Polski może być akcjonariuszem Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych.

Podjęcie uchwały w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw umożliwi wejście w życie całej ustawy.

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Nowelizację uchwalił Sejm na 49. posiedzeniu, 10 września 2009 r. Przewiduje ona m.in. zmianę zasady podziału środków na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej dla ubezpieczonych. Efektem tej zmiany mają być mniejsze dysproporcje w wysokości środków finansowych, którymi dysponują poszczególne oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia.

Obowiązujący obecnie algorytm podziału środków na poszczególne oddziały wojewódzkie NFZ uzależniony jest nie tylko od czynników demograficznego i epidemiologicznego, ale także od przeciętnego dochodu w danym województwie. Sytuacja taka powoduje, że do biedniejszych regionów trafia mniej pieniędzy na leczenie. Według nowych przepisów, od stycznia 2010 r. wysokość środków nie będzie uzależniona od tzw. czynnika dochodowego.

Ponadto w ustawie nowelizującej przyjęto, że wysokość kosztów finansowania świadczeń opieki zdrowotnej przez oddział NFZ w planie finansowym funduszu na 2010 r. nie może być niższa niż wysokość kosztów finansowania świadczeń przez ten oddział w planie finansowym NFZ, obowiązującym 30 czerwca 2009 r.

Zmienione przepisy umożliwiają dokonywanie zmian planu finansowego NFZ przez prezesa NFZ w zakresie środków przekazywanych funduszowi z budżetu państwa. Zwiększają także kompetencje prezesa NFZ w zakresie uruchamiania rezerwy na koszty świadczeń opieki zdrowotnej w ramach migracji ubezpieczonych. Dotychczas decyzje w tej sprawie podejmowali dyrektorzy oddziałów wojewódzkich funduszu.

Rozpatrująca ustawę Komisja Zdrowia zaproponowała wprowadzenie do niej jednej poprawki, polegającej na przedłużeniu obowiązywania umów o udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, wygasających z końcem bieżącego roku, na rok 2010. Izba przyjęła tę poprawkę.

Ustawa wróci teraz do Sejmu.

Podjęta przez Izbę uchwała okolicznościowa powstała w efekcie prac Komisji Ustawodawczej i Komisji Spraw Zagranicznych nad dwoma projektami uchwał - w 70. Rocznicę wybuchu Drugiej Wojny Światowej, wniesionego przez senatora Łukasza Abgarowicza (PO), oraz projektu uchwały autorstwa senatora Piotra Ł.J. Andrzejewskiego (PiS) w 70. rocznicę napaści przez Niemcy i Rosję na Polskę.

Komisje w swoich sprawozdaniach zaproponowały Izbie przyjęcie pierwszego projektu uchwały wraz z poprawką, a odrzucenie drugiego projektu. Senat podzielił stanowisko komisji i jednogłośnie podjął uchwałę w 70. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej.

W uchwale czytamy: "1 września 1939 r. wojska III Rzeczy Niemieckiej bez wypowiedzenia wojny wkroczyły w granice Rzeczypospolitej Polskiej. 17 dni później armia ZSRR najechała wschodnie obszary Rzeczypospolitej, uniemożliwiając dalszy opór polskiego wojska wobec hitlerowskiej napaści. Dokonał się czwarty rozbiór Polski, uzgodniony pomiędzy agresorami i przypieczętowany 23 sierpnia 1939 r. paktem Ribbentrop-Mołotow".

Senat przypomina też w podjętej uchwale, że obywatele Rzeczypospolitej Polskiej "doświadczyli ze strony obydwu najeźdźców ludobójstwa, więzień, zsyłek i wysiedleń, których symbolami są niemieckie obozy zagłady i Katyń".

W uchwale Senat "wyraża wolę pojednania i budowy przyjaznych stosunków również z państwami i narodami Europy Wschodniej. Jednak szczególnie w stosunkach polsko-rosyjskich proces pojednania wymaga szczerych intencji i bezwzględnego poszanowania prawdy historycznej, którą nie można manipulować dla doraźnych politycznych korzyści". Izba docenia "starania tych środowisk i organizacji rosyjskich, które zmierzając do ujawnienia pełnej prawdy o zbrodniach stalinowskich - popełnionych na Polakach, a także na Rosjanach i innych narodach byłego ZSRR - dążą do ich rzetelnego, wspólnego osądu".

Projekt ustawy został wniesiony przez grupę senatorów i skierowany do rozpatrzenia do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje przedstawiły Izbie sprawozdanie, w którym zaproponowały przyjęcie projektu ustawy wraz z 10 poprawkami.

Projekt ustawy umożliwia sołtysom zasiadanie w obwodowych komisjach wyborczych, powoływanych w wyborach samorządowych, parlamentarnych oraz w celu przeprowadzenia referendum.

Zdaniem projektodawców, zaproponowane zmiany mają także inne pozytywne znaczenie: "Sołtys często zawiaduje lokalem wyborczym, ma klucz do niego, dba o stan techniczny lokalu (często jest to świetlica wiejska). (...) Sołtys zna mieszkańców i oni znają jego. Przyczyni się to do usprawnienia pracy komisji, a być może wpłynie na lepszą frekwencję wyborczą".

Podczas dyskusji sekretarz Państwowej Komisji Wyborczej Kazimierz Czaplicki poinformował Izbę, że PKW podtrzymuje swoje negatywne stanowisko wobec tego projektu ustawy i nie znajduje żadnego merytorycznego uzasadnienia dokonywania zmian w istniejącym systemie powoływania komisji obwodowych. Zwrócił także uwagę, iż proponowana nowelizacja "ogranicza w gruncie rzeczy możliwości komitetu wyborczego dotyczące delegowania przedstawiciela do komisji obwodowej. Powoduje wyłom w dotychczasowym systemie, w którym tylko komitety wyborcze miały prawo delegować członków komisji obwodowych". K. Czaplicki odniósł się również do niektórych argumentów zawartych w uzasadnieniu projektu, m.in. do lokalizacji obwodów głosowania. Przypomniał, że na 25 tys. obwodów głosowania tylko niecałe 7% to świetlice wiejskie, a 70% - placówki oświatowo-kulturalne.

Sceptyczny stosunek do projektu ustawy wyrazili senatorowie: Władysław Dajczak, Zbigniew Romaszewski, Stanisław Karczewski i Piotr Kaleta. Projektu bronił senator Ireneusz Niewiarowski.

Ostatecznie, w wyniku głosowania, Senat 49 głosami za, przy 32 przeciwnych i 5 wstrzymujących się, przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw i podjął uchwałę w sprawie wniesienia go do Sejmu. Do reprezentowania Izby podczas dalszych prac nad tym projektem został upoważniony senator I. Niewiarowski.

Informację o działalności Sądu Najwyższego przedstawił Izbie jego pierwszy prezes Lech Gardocki. Na wstępie poinformował, że w roku 2008 zmniejszyła się liczba spraw wnoszonych do Sądu Najwyższego. Ogółem wpłynęło ich 8890, podczas gdy w 2007 r. - 9904. Spośród nich 5945 to kasacje (w 2007 - 6365). Najwięcej, 2672 skargi kasacyjne, wniesiono do Izby Cywilnej SN, 1717 - do Izby Karnej, 1532 do Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, 24 zaś - do Izby Wojskowej. Łącznie Sąd Najwyższy rozpoznał 9033 sprawy, czyli mniej niż w 2007 r. (9679), w tym 6053 kasacje. Pozostałe załatwione sprawy to kwestie prawne - 229, apelacje od odroczeń wojskowych sądów okręgowych, którymi zajmuje się Izba Wojskowa Sądu Najwyższego, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprawy z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, skargi na przewlekłość postępowania, skargi o wznowienie, wnioski o przekazanie sprawy innemu sądowi, o ułaskawienie, wnioski incydentalne. W roku 2008 załatwiono więcej spraw niż wpłynęło ich do Sądu Najwyższego. Dzięki temu zaległości zmniejszyły się z 2632 w 2007 r. do 2489.

Jak stwierdził L. Gardocki, dla oceny działalności Sądu Najwyższego ważne są nie tylko te dane statystyczne, ale też "aspekt jakościowy, przedmiotowy, uwzględniający wagę rozpoznawanych spraw, poruszanych w nich problemów i wkład w rozwój orzecznictwa, w rozwój myśli prawniczej". Nie zmieniły się ustrojowe cele działalności SN ani zasady funkcjonowania poszczególnych izb. Nadal pierwszoplanowym zadaniem Sądu Najwyższego jest dążenie do ujednolicenia orzecznictwa, co znalazło odzwierciedlenie zwłaszcza w jego uchwałodawczej działalności, czyli udzielaniu odpowiedzi na pytania prawne dotyczące wątpliwości interpretacyjnych.

W 2008 r. nie zmniejszyło się zapotrzebowanie na dokonywanie przez Sąd Najwyższy zasadniczej wykładni ustawy, która miała znaczenie nie tylko dla praktyki sądowej, ale i wywierała pośredni wpływ na praktykę organów ścigania, organów finansowych i celnych oraz na działalność adwokatów i radców prawnych. Oprócz rozstrzygnięcia konkretnego zagadnienia prawnego w uzasadnieniu takich uchwał i postanowień Sąd Najwyższy niekiedy stwierdzał, że choć zajęte przezeń stanowisko może budzić wątpliwości z punktu widzenia zasad słuszności, to ewentualna zmiana jest zależna od decyzji ustawowych, gdyż przekracza granice tego, co jest możliwe do osiągnięcia w ramach wykładni prawa. Jak zaznaczył prezes SN, stwierdzenia takie już kilkakrotnie w przeszłości inicjowały zmiany w obowiązującym ustawodawstwie.

Rozpoznawanie zagadnień prawnych nie tylko wiąże się obecnie ze zwiększonymi trudnościami organizacyjnymi, ale też wymaga zwiększonego nakładu pracy o charakterze studyjno-analitycznym, są to bowiem prawie zawsze zagadnienia szczególnie skomplikowane, i zwiększonego składu orzekającego. Niektóre z wydanych uchwał pomogły zająć stanowisko innym składom Sądu Najwyższego, zmagającego się w tym czasie z zagadnieniami dotyczącymi podobnych kwestii. Prawo, które obecnie musi interpretować Sąd Najwyższy, jest coraz bardziej rozbudowane i różnorodne, a jednocześnie zmienne, niejasne, pełne luk, wątpliwości, często ma niską jakość formalną i merytoryczną.

Orzecznictwo Sądu Najwyższego w coraz większym stopniu uwzględnia i respektuje rozstrzygnięcia zapadające w Trybunale Konstytucyjnym, a także w Naczelnym Sądzie Administracyjnym. W rozstrzyganiu spraw brane są również pod uwagę regulacje prawa wspólnotowego, prawa międzynarodowego, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Prezes L. Gardocki omówił następnie działalność poszczególnych izb. Poinformował, że orzeczenia Izby Cywilnej odgrywały istotną rolę w obrocie cywilnoprawnym, gospodarczym i miały duży zasięg społeczny. Dotyczyły prawa handlowego, ubezpieczeń komunikacyjnych, naprawiania szkody niemajątkowej, obrotu nieruchomościami, robót budowlanych, ksiąg wieczystych, prowadzenia działalności gospodarczej. W kilku orzeczeniach cywilnych wskazano na trudności w interpretacji przepisów przez sądy powszechne, spowodowane błędami ustawodawcy. W roku 2008 Sąd Najwyższy podjął w Izbie Cywilnej 110 uchwał, w tym 11 w rozszerzonym składzie siedmiu sędziów, 2 uchwały otrzymały moc zasady prawnej. Na rozstrzyganie przez Sąd Najwyższy tak dużej liczby zagadnień prawnych w sprawach cywilnych wpływają trudności jurysdykcyjne sądów powszechnych, dotyczące wykładni prawa o pogarszającej się jakości, a także ograniczenia w dostępie do skargi kasacyjnej.

W 2008 r. do Izby Cywilnej wpłynęło 147 zagadnień prawnych, w 48 wypadkach Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały, w niewielkiej liczbie spraw zaś zwrócił ustawę do uzupełnienia albo załatwił ją w inny sposób, na przykład poprzez umorzenie postępowania. Na 2009 r. pozostały do załatwienia 22 zagadnienia.

Wszystkie uchwały podjęte w Izbie Cywilnej w składzie siedmiu sędziów mają dużą wagę jurysdykcyjną i dotyczą bardzo ważnych zagadnień, także z punktu widzenia interesu publicznego i praktyki sądowej.

Jeśli chodzi o sprawy Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, to w sprawach pracowniczych wiele uchwał Sądu Najwyższego dotyczyło układów zbiorowych pracy. Doniosłe znaczenie na przyszłość dla ogółu pracowników mają rozstrzygnięcia dotyczące roszczeń o dodatkowe wynagrodzenie w razie nieudzielenia przez pracodawcę odpowiednich okresów nieprzerwanego odpoczynku (dyżury lekarskie), w których Sąd Najwyższy podkreślił między innymi rolę regulacji unijnych dotyczących czasu pracy oraz ich wykładni dokonanej przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Z zakresu prawa pracy istotne znaczenie miały też rozstrzygnięcia odnoszące się do ochrony prawnej pracownic, roszczeń z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę, dodatków funkcyjnych, roszczeń funkcjonariuszy mundurowych czy kwestii dyskryminacji pracowników.

Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych orzekała także w sprawach ubezpieczeń społecznych, między innymi w zakresie ustalania prawa do emerytury bądź renty, renty rodzinnej, emerytury wojskowej czy przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne.

Pierwszy prezes Sądu Najwyższego przypomniał, że Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych na podstawie konstytucji oraz ordynacji wyborczej stwierdziła ważność wyborów do Sejmu i Senatu, przeprowadzonych 21 października 2007 r. Rozpoznano 112 protestów wyborczych, z czego 14 nieuzasadnionych, 85 nie spełniało wymagań przewidzianych przez ordynację wyborczą.

Jeśli zaś chodzi o sprawy kasacyjne z zakresu prawa pracy, to dominowała, wzorem lat ubiegłych, problematyka dotycząca między innymi przekształcenia, ustalenia treści lub ustania stosunku pracy i roszczeń z tego tytułu, źródeł prawa pracy, a także kwestii zakazu dyskryminacji.

Jeśli chodzi o Izbę Karną, to mimo już ponaddziesięcioletniej praktyki stosowania przepisów kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego nadal pojawiały się trudne problemy interpretacyjne. Wiele wątpliwości dotyczyło na przykład czynu ciągłego, ciągu przestępstw, pojęcia "szczególnego okrucieństwa", używanego w kodeksie karnym w odniesieniu do kilku typów przestępstw. Wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć w sprawach kasacyjnych były wypadki komunikacyjne. Sąd Najwyższy szczególnie często zajmował się także prawem do obrony, gwarantowanym nie tylko przez kodeks postępowania karnego, ale także przez konstytucję i wiążące Polskę umowy międzynarodowe.

Działalność uchwałodawcza Izby Karnej Sądu Najwyższego, polegająca na rozpoznawaniu przekazywanych zagadnień prawnych, wymagające zasadniczej wykładni ustawy lub na rozstrzyganiu rozbieżności ujawniających się w orzecznictwie sądów powszechnych, sądów wojskowych lub samego Sądu Najwyższego, w roku 2008 objęła 28 spraw załatwionych. To mniej niż w latach ubiegłych.

Jeśli chodzi o Izbę Wojskową, to w 2008 r. orzekało w niej jedenastu sędziów, czyli o jednego mniej niż w roku 2007. Prezes L. Gardocki podkreślił, że sędziowie Izby Wojskowej orzekają również w Izbie Karnej, rotacyjnie przez dwa miesiące, każdy z nich w wymiarze trzech sesji w miesiącu, a także w sądach dyscyplinarnych. W Izbie Wojskowej, podobnie jak w pozostałych, wydano wiele orzeczeń o charakterze precedensowym.

Prezes L. Gardocki podkreślił, że Sądowi Najwyższemu udało się utrzymać tak zwany rozsądny termin rozpoznawania spraw kasacyjnych: w Izbie Cywilnej to przeciętnie 8 miesięcy, w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - 5 miesięcy, w Izbie Karnej - 6 miesięcy, a w Izbie Wojskowej odbywa się to na bieżąco. W porównaniu z wynikami innych państw europejskich to dobry rezultat.

W opinii prezesa Sądu Najwyższego, "znaczna liczba zagadnień prawnych rozpoznawanych w Sądzie Najwyższym uprawnia do wniosku, że poglądy formułowane w uchwałach, a dotyczące istotnych kwestii interpretacyjnych mają istotny wpływ na ujednolicanie orzecznictwa". Duża liczba pytań prawnych wpływających do Sądu Najwyższego wynika w znacznym stopniu z niskiej jakości dorobku legislacyjnego parlamentu. "Zbyt często spotykamy się z przepisami niejasnymi, sprzecznymi, wywołującymi wątpliwości w praktyce i przez to wymagającymi zasadniczej wykładni" - zaznaczył L. Gardocki. Zwrócił też uwagę, że znaczna część skarg kasacyjnych wpływających do SN ma niski poziom merytoryczny i formalny.

Prezes SN przypomniał również, iż Sąd Najwyższy kontynuuje praktykę powoływania się na orzecznictwo i prawo pozakrajowe, na piśmiennictwo, orzecznictwo międzynarodowych trybunałów. Jeśli chodzi o działalność typu organizacyjnego, zwiększono zakres orzecznictwa przeznaczonego do publikacji, w tym również dostępność w wersji elektronicznej. Wzrosła liczba opracowań i analiz orzecznictwa, jego zbiorów z biuletynów przygotowanych przez Biuro Studiów i Analiz SN.

Podsumowując, prezes L. Gardocki stwierdził, że prognozy na przyszłość są optymistyczne. Sprawne funkcjonowanie Sądu Najwyższego i rozpatrywanie spraw, utrzymywanie stosunkowo krótkich terminów rozpoznawania spraw i wysokiego poziomu merytorycznego wydawanych orzeczeń powinny zostać utrzymane.

Pierwszy prezes Sądu Najwyższego odpowiadał następnie na pytania zadawane przez senatorów.

Izba 56 głosami za, przy 32 przeciwnych, dokonała zmian w swoim regulaminie.

Projekt nowelizacji regulaminu dotyczył m.in. zasad powoływania i odwoływania przewodniczących komisji senackich i ich zastępców, ochrony danych osobowych zawartych w sprawozdaniach stenograficznych oraz przedmiotowego zakresu działania Komisji Ustawodawczej. Zaproponowano także ograniczenie od następnej kadencji Senatu liczby zastępców przewodniczących komisji poprzez wprowadzenie zasady, w myśl której 2 zastępców będzie mogła wybrać wyłącznie komisja mająca więcej niż 10 członków.

Podczas drugiego czytania najwięcej wątpliwości senatorów budził zapis dotyczący anonimizacji chronionych danych osobowych. Zdaniem senatora Witolda Idczaka zmiana ta nie gwarantuje pełnej ochrony wrażliwych danych osobowych, a senator Zbigniew Romaszewski uznał ją za kuriozalną i ingerującą w wolność słowa senatorów. Obydwaj senatorowie wnosili o skreślenie tego przepisu. Senator Piotr Zientarski zaproponował natomiast pozostawienie bez zmian regulacji dotyczącej liczby zastępców przewodniczących.

Komisja Ustawodawcza i Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich w swoim sprawozdaniu poparła część poprawek zgłoszonych w trakcie debaty.

Ostatecznie Izba zadecydowała o wprowadzeniu zasady jawnego głosowania w sprawie odwołania przewodniczącego i zastępcy przewodniczącego komisji w wypadku złożenia przez nich rezygnacji z pełnionej funkcji, rozszerzeniu przedmiotowego zakresu działania Komisji Ustawodawczej o sprawy dotyczące rozpatrywania zmian konstytucji i ustaw dotyczących ustroju organów ochrony prawnej oraz o rozszerzeniu katalogu organów, w stosunku do których Senat wyraża zgodę na powoływanie i odwoływanie, o prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Izba dokonała zmian w składach komisji senackich. Senator Witold Idczak został odwołany z Komisji Spraw Zagranicznych i wybrany do Komisji Spraw Unii Europejskiej.

Po wyczerpaniu porządku 36. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Małgorzata Adamczak, Dorota Arciszewska-Mielewczyk, Stanisław Bisztyga, Krystyna Bochenek, Lucjan Cichosz, Jan Dobrzyński, Stanisław Gogacz, Ryszard Górecki, Maciej Grubski, Tadeusz Gruszka, Stanisław Jurcewicz, Piotr Kaleta, Stanisław Kogut, Norbert Krajczy, Krzysztof Kwiatkowski, Roman Ludwiczuk, Antoni Motyczka, Michał Okła, Bohdan Paszkowski, Andrzej Person, Czesław Ryszka, Wojciech Skurkiewicz, Eryk Smulewicz, Grzegorz Wojciechowski, Jan Wyrowiński.

2 września 2009 r. odbyło się 47. posiedzenie Prezydium Senatu.

Prezydium Senatu zapoznało się z informacją na temat wniosku o zlecenie zadania o charakterze inwestycyjnym, który został złożony z naruszeniem terminu:

• wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: roboty budowlane w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Wilnie, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania – 659 727 zł, postulowana kwota dotacji – 643 826 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury. Działając na podstawie § 7 ust. 2 uchwały nr 30 Prezydium Senatu z 26 lutego 2008 r. w sprawie zlecania zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą, zdecydowano przyznać w 2009 r. 213 904 zł (w tym koszty pośrednie do 13 904 zł) na niezbędne prace przy naprawie dachu szkoły.

Prezydium zapoznało się z informacją na temat wniosków o zlecenie zadania o charakterze programowym, które zostały złożone z naruszeniem terminu:

• wniosek Towarzystwa Mokotowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Warszawie: Letni Uniwersytet Drohiczyn 2009. Całkowity koszt realizacji zadania – 45 065 zł, postulowana kwota dotacji – 37 463 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• wniosek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Zarząd Główny w Gdańsku: podróż studyjna kanadyjskich Kaszubów do ojczyzny przodków “Budowanie mostów między starym a nowym kontynentem”. Całkowity koszt realizacji zadania – 29 150 zł, postulowana kwota dotacji – 15 000 zł. Prezydium zdecydowało o niedopuszczeniu wniosku do procedury.

Przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Andrzej Person przedstawił sprawozdanie z roboczej wizyty delegacji Senatu w Jakubowie i Rydze, na Łotwie, 4–6 sierpnia 2009 r. Jej celem było podjęcie negocjacji z władzami samorządowymi Jekabpils na temat możliwości znalezienia nowej siedziby dla polskiej szkoły podstawowej, usytuowanej obecnie w budynku dawnego przedszkola.

Po rozmowach z przedstawicielami zarządu miasta wyciągnięto wniosek, że biorąc pod uwagę liczebność społeczności polskiej i zainteresowanie szkołą polską innych osób niepolskiego pochodzenia, ma ona szanse się utrzymać i rozwijać. Jak stwierdził senator A. Person, należy zatem rozważyć propozycję strony łotewskiej, popieraną przez przedstawicieli Związku Polaków na Łotwie i polską placówkę dyplomatyczną. Władze łotewskie zaproponowały partycypowanie w budowie nowego obiektu z przeznaczeniem na polską szkołę, ogólnie dostępną dla 320 dzieci, pracującą w łotewskim systemie oświaty. Koszty jej funkcjonowania obciążyłyby samorząd i państwo łotewskie.

Delegacja Senatu wyraziła zainteresowanie powrotem do dyskusji na temat budowy nowego obiektu, proponując partycypację w kosztach budowy w proporcjach: 50% – strona polska i 50% – strona łotewska. Mer miasta przyjął stanowisko strony polskiej i zadeklarował przedstawienie go Radzie Miasta, która podejmie stosowną uchwałę w tej sprawie.

Dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski przedstawił informację na temat Światowego Zjazdu Wilniuków, który odbył się 9–16 sierpnia 2009 r. Podczas tego przedsięwzięcia – zarówno w ocenie dyrektora, jak i prasy – odbywały się ciekawe spotkania, koncerty gwiazd polskiej i litewskiej muzyki, wystawy, filmy i wycieczki. Prezentacja polskiego dziedzictwa kulturowego, które stanowi nieodłączną część Wilna, była jednym z głównych celów I Światowego Zjazdu Wilniuków.

Ponadto dyrektor A. Kozłowski poinformował o środkach finansowych, jakie pozostały do dyspozycji Prezydium Senatu w 2009 r.

Prezydium Senatu uchyliło swoją uchwałę nr 197 z 28 stycznia 2009 r. w sprawie zlecenia Kujawsko-Pomorskiej Izbie Lekarskiej w Toruniu zadania o charakterze programowym w zakresie pomocy Polonii i Polakom za granicą.

Podczas posiedzenia Prezydium Senatu wicemarszałek Krystyna Bochenek poinformowała, że zwróciła się do przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu z prośbą o zorganizowanie uroczystego posiedzenia tej komisji, upamiętniającego dwusetną rocznicę urodzin Juliusza Słowackiego. W związku z przyjętym harmonogramem posiedzeń Senatu niemożliwe będzie bowiem podjęcie uchwały okolicznościowej, upamiętniającej 200. rocznicę urodzin poety.

Rozpatrzono także wniosek wicemarszałek K. Bochenek o wyrażenie zgody na zorganizowanie przez Parlamentarny Zespół ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi konferencji “Społeczeństwo obywatelskie a fundusze unijne. Partnerstwo, ale jakie?”, która odbyłaby się w Senacie 28 października 2009 r.

Prezydium Senatu postanowiło, aby obrady plenarne Senatu RP w pierwszym dniu posiedzenia zawsze odbywały się w godz. 10.00–18.00, co umożliwi organizowanie posiedzeń prezydium w stałym terminie.

24 września 2009 r. odbyło się 48. posiedzenie Prezydium Senatu.

Prezydium zdecydowało o nierozpatrywaniu wniosku przewodniczącego Komisji Środowiska o wyrażenie zgody na wybór drugiego zastępcy przewodniczącego. Następnie rozpatrzono wniosek senatora Stanisława Karczewskiego o wyrażenie zgody na zorganizowanie w Senacie wystawy prezentującej postać gen. Kazimierza Pułaskiego, 230. rocznica śmierci którego przypada 11 października 2009 r. Ekspozycja zostanie przygotowana przez Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce. Prezydium wyraziło zgodę na zorganizowanie wystawy w budynku Senatu 7–30 października 2009 r.

Prezydium Senatu rozpatrzyło także wniosek przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senatora Jerzego Chróścikowskiego o wyrażenie zgody na zorganizowanie w Senacie konferencji “Gospodarka wodna na wsi i w rolnictwie”. Jej celem jest przegląd realizacji najważniejszych zadań stojących obecnie przed gospodarką wodną wsi i rolnictwa oraz perspektyw ich wypełniania w przyszłości. W konferencji wezmą udział przedstawiciele władz centralnych i samorządowych, regionalnych zarządów gospodarki wodnej, zarządów melioracji i urządzeń wodnych, ośrodków doradztwa rolniczego, a także związków i organizacji rolniczych. Prezydium wyraziło zgodę na zorganizowanie konferencji 17 listopada 2009 r. w sali 217 oraz zaakceptowało przedstawiony kosztorys.

Podczas posiedzenia podjęto też uchwałę zmieniającą uchwałę w sprawie szczegółowych zasad i trybu wypłacania senatorom uposażenia, dodatków do uposażenia, uposażenia dodatkowego i odprawy parlamentarnej. Rozpatrzono także oświadczenia senatorów o spełnieniu warunków do otrzymywania uposażenia senatorskiego. Dyrektor Biura Spraw Senatorskich Kancelarii Senatu Piotr Świątecki poinformował, że wpłynęło oświadczenie o spełnieniu warunków do otrzymywania od 1 października 2009 r. uposażenia przez jednego senatora. Przyjęto do wiadomości, że senator spełnia warunki do otrzymywania uposażenia senatorskiego.

Prezydium zapoznało się z projektem nowelizacji rozporządzenia ministra infrastruktury, dotyczącego bezpłatnych przejazdów i przelotów posłów i senatorów na terenie kraju, i pozytywnie go zaopiniowało. Projekt pozwala na refundację kosztów przejazdu parlamentarzysty wówczas, gdy skorzystał on z usług przewoźnika, z którym kancelaria nie zawarła umowy. To niezbędna zmiana wobec rosnącej liczby przewoźników drogowych, kolejowych i lotniczych na polskim rynku. Projekt wprowadza też ważne udogodnienie w postaci możliwości udowodnienia prawa do darmowego przejazdu na podstawie zaświadczenia wydanego przez kancelarię, zastępującego zgubioną lub zniszczoną legitymację.

I. Prezydium Senatu rozpatrzyło wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym
i przyznanie dotacji na ich wykonanie:

• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska”, nazwa części zadania 2009 r.: konwencja polonijna i sympozjum naukowe w 2009 r. skierowane do młodzieży akademickiej w USA. Postulowana dotacja na zadanie w organizacji brutto – 95 828,64 zł. Prezydium rozpatrzyło pozytywnie wniosek i jednomyślnie przyznało dotację w wysokości 95 828, 64 zł (w tym koszty pośrednie do kwoty 10 828,64 zł).

II. Prezydium Senatu zapoznało się z informacją o wnioskach o zlecenie zadania
o charakterze inwestycyjnym i programowym, które zostały złożone z naruszeniem terminu i podjęło decyzję:

Wnioski o zlecenie zadania o charakterze inwestycyjnym:

• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: budowa polskiej szkoły początkowej w Mariampolu, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania – 812 851 zł, postulowana dotacja – 28 958 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: modernizacja sali wielofunkcyjnej w Domu Kultury Polskiej w Wilnie, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania – 77 948 zł, postulowana dotacja – 66 310 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: roboty budowlano-instalacyjne w Polonijnym Ośrodku Spotkań “Concordia” Polskiej Misji Katolickiej w Herdorf-Dermbach. w Niemczech. Całkowity koszt realizacji zadania – 119 457 zł, postulowana dotacja – 116 578 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: awaryjne roboty instalacyjne w szkole polskiej w Gródku Podolskim, na Ukrainie. Całkowity koszt realizacji zadania – 20 823 zł, postulowana dotacja – 20 321 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: roboty budowlano-instalacyjne w siedzibie Samorządu Mniejszości Polskiej w Budapeszcie, na Węgrzech. Całkowity koszt realizacji zadania – 147 974 zł, postulowana dotacja – 83 316 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: rozbudowa obiektu szkolnego dla Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej w Budapeszcie, na Węgrzech. Całkowity koszt realizacji zadania – 545 036 zł, postulowana dotacja – 31 630 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: odbudowa klasztoru i kościoła ss. dominikanek w Kamieńcu Podolskim, na Ukrainie. Całkowity koszt realizacji zadania – 122 032 zł, postulowana dotacja – 119 091 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: przystosowanie pomieszczeń dla przedszkola w szkole średniej w Landwarowie, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania – 48 556 zł, postulowana dotacja – 48 556 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: przystosowanie pomieszczeń dla potrzeb przedszkola w szkole średniej w Trokach, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania – 129 626 zł, postulowana dotacja – 129 626 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: roboty budowlano-instalacyjne w Domu Polskim w Oziersku, w Rosji. Całkowity koszt realizacji zadania – 9626 zł, postulowana dotacja: 9626 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: zakup 3 mikrobusów dla szkół w Starych Trokach, Połukniach i Butrymańcach, na Litwie. Całkowity koszt realizacji zadania – 119 388 zł, postulowana dotacja – 119 388. Prezydium zdecydowało o niedopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (franciszkanów): odbudowa i adaptacja polskiego klasztoru z przeznaczeniem na Młodzieżowe Centrum Pokoju i Pojednania w Bołszowcach, na Ukrainie. Całkowity koszt realizacji zadania – 57 875 zł, postulowana dotacja – 50 000 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.

Wnioski o zlecenie zadania o charakterze programowym:

• Wniosek Fundacji “Pomoc Polakom na Wschodzie” w Warszawie: promowanie kultury polskiej i ochrona dziedzictwa narodowego poza granicami kraju. Całkowity koszt realizacji zadania – 49 325,84 zł, postulowana dotacja – 49 325,84 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Fundacji “Oświata Polska za Granicą” w Warszawie: koncert w Rzymie z okazji 160. rocznicy śmierci Fryderyka Chopina. Całkowity koszt realizacji zadania – 68 900 zł, postulowana dotacja – 34 500 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Fundacji Kresy-Syberia w Warszawie: inauguracja Wirtualnego Muzeum Kresy–Syberia. Całkowity koszt realizacji zadania – 27 756 zł, postulowana dotacja – 13 096 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r. – wspieranie organizacji. Całkowity koszt realizacji zadania – 112 204,06 zł, postulowana dotacja – 37 204,06 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r. – wspieranie oświaty. Całkowity koszt realizacji zadania – 105 041,71 zł, postulowana dotacja – 49 041,71 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r. – promowanie kultury. Całkowity koszt realizacji zadania – 56 949,84 zł, postulowana dotacja – 15 219,84 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r. – kształtowanie postaw obywatelskich. Całkowity koszt realizacji zadania – 73 184,89 zł, postulowana dotacja – 28 184,89 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.
• Wniosek Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w Warszawie: pomoc Polonii i Polakom za granicą w 2009 r. – pomoc charytatywna. Całkowity koszt realizacji zadania – 48 590,76 zł, postulowana dotacja – 48 590,76 zł. Prezydium zdecydowało o dopuszczeniu wniosku do procedury.

Podczas posiedzenia wicemarszałek Krystyna Bochenek poinformowała o wpływającej do niej w 2009 r. korespondencji dotyczącej wydarzeń rocznicowych.

Prezydium Senatu wysłuchało także informacji marszałka Bogdana Borusewicza na temat wizyty delegacji Senatu RP w Moskwie 18–19 września 2009 r. na Forum Regionów Polska–Rosja. Kolejne takie spotkanie zaplanowano na drugą połowę 2010 r. w Polsce.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Spraw Unii Europejskiej zaopiniowano - w ramach projektu pilotażowego, dotyczącego kontroli zasady pomocniczości i proporcjonalności - projekt decyzji ramowej Rady UE w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 338.

Senatorowie zapoznali się ze stanowiskiem rządu w tej sprawie, które przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Igor Dzialuk. Wysłuchano także ekspertyzy prawnej dr. Adama Górskiego z Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Po zapoznaniu się z opiniami na temat omawianego projektu komisje senackie uznały, że jest on zgodny z zasadą pomocniczości.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowano następujące projekty aktów prawnych UE.

• Wniosek dotyczący decyzji ramowej Rady UE w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 338.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Sprawiedliwości.

Referent: senator Edmund Wittbrodt.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Igor Dzialuk.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt decyzji ramowej Rady.

• Projekt decyzji ramowej Rady UE dotyczącej przekazywania postępowań w sprawach karnych - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Rady UE 11119/09.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Sprawiedliwości.

Referent: senator Mariusz Witczak.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu I. Dzialuk.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt decyzji ramowej Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE, zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w odniesieniu do kwalifikowalności działań w zakresie budownictwa mieszkaniowego dla zmarginalizowanych społeczności - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 382.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

Referent: senator M. Witczak.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Jarosław Pawłowski.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady UE, zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności w odniesieniu do uproszczenia niektórych przepisów oraz w odniesieniu do niektórych przepisów w zakresie zarządzania finansowego - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 384.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

Referent: senator Piotr Głowski.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu J. Pawłowski.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie europejskiego programu obserwacji Ziemi (GMES) i jego początkowych operacji (lata 2011-2013) - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 223.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Referent: senator Stanisław Gorczyca.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Jerzy Szwed.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE zmieniającej dyrektywy 2006/48/WE i 2006/49/WE w zakresie wymogów kapitałowych dotyczących portfela handlowego i resekurytyzacji oraz przeglądu nadzorczego polityki wynagrodzeń - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 362.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator Tomasz Misiak.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Dariusz Daniluk.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady UE, wprowadzającego odstępstwo od rozporządzenia (WE) nr 1234/2007 (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku) w odniesieniu do okresów interwencyjnego skupu masła i odtłuszczonego mleka w proszku w 2009 i 2010 r. - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 354.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Referent: senator Jerzy Chróścikowski.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Andrzej Dycha.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Rady.

• wnioski nierozpatrywane - propozycja zaakceptowana przez Komisję Spraw Unii Europejskiej:

- w trybie art. 8: COM (2009) 265,

- w trybie art. 9: ust. 3: COM (2009) 260, COM (2009) 131,

- propozycja nałożenia ceł antydumpingowych na import folii aluminiowej z Armenii, Brazylii i Chińskiej Republiki Ludowej; propozycja rozporządzenia Rady UE nakładającego ostateczne cła antydumpingowe na przywóz rur bez szwu (SPT) z Chińskiej Republiki Ludowej; częściowy przegląd okresowy rozporządzenia Rady UE nr 682/2007, dotyczącego ceł antydumpingowych nałożonych na przywóz kukurydzy cukrowej w postaci ziaren z Tajlandii, propozycja wycofania zobowiązań cenowych przyznanych dwóm producentom tajskim oraz nieprzyznania dalszych dziesięciu zobowiązań cenowych pozostałym ubiegającym się o nie producentom tajskim; propozycja przyznania eksporterowi indywidualnej stawki cła antydumpingowego, obowiązującego na import niektórych cegieł magnezytowych pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej (AD453); propozycja przyznania eksporterowi indywidualnej stawki cła antydumpingowego, obowiązującego na import niektórych cegieł magnezytowych pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej (AD452).

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Ustawodawczej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy.

W obradach wzięli udział podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Zbigniew Wrona, przedstawiciele Centralnego Zarządu Służby Więziennej dyrektor generalny gen. Paweł Nasiłowski i dyrektor Biura Prawnego Michał Zoń oraz ekspert - dr Piotr Kładoczny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Ustawę przedstawił wiceminister Z. Wrona, który przypomniał, że stanowi ona wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 maja 2008 r. (sygn. akt SK 25/07), stwierdzającego niezgodność art. 248 § 1 kodeksu karnego wykonawczego z konstytucją. W swoim wyroku trybunał nakazał opracowanie zasad ustawowych, mających na celu walkę z przeludnieniem w więzieniach, stanowiącym problem polskiego więziennictwa.

Rozpatrywana nowela określa na nowo zasady, na jakich można umieścić skazanego lub aresztowanego w celi o metrażu poniżej 3 m², ale powyżej 2 m² na osobę. Stanowi też, że będzie to możliwe jedynie na czas określony. Trybunał Konstytucyjny uchylił poprzedni przepis, uznając go za zbyt arbitralny i dający za dużą władzę dyrektorom więzień.

Dyrektor zakładu karnego lub aresztu śledczego może umieścić skazanego w takiej celi na nie dłużej niż 90 dni w następujących wypadkach: stanu wojennego, wyjątkowego lub klęski żywiołowej; ogłoszenia na terenie więzienia stanu epidemii albo konieczności "zapobieżenia wystąpieniu innego zdarzenia, stanowiącego bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa skazanego" lub całego więzienia. Jeśli chodzi o skazanych za czyny na tle seksualnym, recydywistów, tych, którzy próbowali uciec z więzienia, albo skazanych na karę do 2 lat więzienia, to będzie można ich umieszczać w celi o pogorszonych warunkach na okres do 14 dni. Ten czas może zostać przedłużony tylko za zgodą sędziego penitencjarnego. Łączny czas umieszczenia skazanego w takich warunkach nie może przekroczyć 28 dni. Aby minimalizować skutki przeludnienia, skazanym osadzonym w gorszych warunkach należy zapewniać codzienne spacery dłuższe o pół godziny lub np. zajęcia sportowe.

Sejm wprowadził do projektu rządowego zmiany o charakterze redakcyjnym, poparł także poprawkę autorstwa posłów Prawa i Sprawiedliwości, którzy byli przeciwni wprowadzeniu możliwości odroczenia wykonania kary każdemu skazanemu ze względu na przeludnienie. Zmiana, poparta przez sejmową większość, przewiduje, że nie dotyczyłoby to skazanych na karę powyżej 2 lat więzienia i sprawców przestępstw popełnionych z użyciem przemocy.

Podczas posiedzenia dr P. Kładoczny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zwrócił uwagę, że w Polska ma najniższy metraż przypadający na jednego osadzonego w Europie i zaapelował, by obniżony standard również miał ograniczenie - np. 2,5 m².

Wypowiedź eksperta wywołała dyskusję, w której zarówno senator Stanisław Piotrowicz, jak i senator Piotr Zientarski wskazywali, że sytuacja osadzonych nie może znacznie przewyższać standardów życia większości obywateli. Zdaniem senatorów, sytuacja więźniów jest adekwatna do kondycji finansowej całego państwa.

Jak stwierdził podczas posiedzenia szef Służby Więziennej P. Nasiłowski, w stosunku do sytuacji sprzed 2 lat udało się zredukować przeludnienie w celach ze 121-122% do 104%. Do 15 września 2009 r. nastąpiło wyrównanie dysproporcji w rozmieszczeniu osadzonych w okręgach Służby Więziennej, a obecnie dzięki programowi NOE.NET (Centralnej Bazie Danych Osób Pozbawionych Wolności) zostanie dokonane równomierne rozmieszczenie na terenie wszystkich jednostek w kraju. Działania te ułatwiły: nowa instrukcja zaludnieniowo-transportowa, okresowa zmiana przeznaczenia cel dla więźniów niebezpiecznych, a także działania legislacyjne podejmowane przez Służbę Więzienną, np. zmiana przesłanek uprawniających do złożenia wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia kary pozbawienia wolności (art. 85 kkw), możliwość popierania wniosku osadzonego przez administrację zakładu a także proces inwestycyjny - zamykanie starych i tworzenie nowych zakładów karnych, jak np. w Opolu Lubelskim.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, którego przedstawicielka zwróciła uwagę na 4 nieścisłości w sformułowaniu niektórych przepisów ustawy i przedstawiła uwagę o charakterze merytorycznym, dotyczącą możliwości długotrwałego, wbrew orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnemu, osadzania skazanych na powierzchni mniejszej niż 3 m² w sytuacji wydania decyzji w na podstawie ogólnej przesłanki o "zapobieżeniu wystąpienia innego zdarzenia". Z tą uwagą nie zgodził się wiceminister sprawiedliwości Z. Wrona. Jak stwierdził, zapis art. 110 § 2i kkw jest świadomą regulacją dotyczącą jedynie sytuacji niezależnych zarówno od samego osadzonego, jak i administracji zakładu, który i tak będzie podlegał kontroli na zasadach ogólnych.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora P. Zientarskiego, połączone komisje postanowiły zaproponować Senatowi wprowadzenie 4 poprawek do rozpatrywanej nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego. Ustalono, że ich wprowadzenie zarekomenduje Izbie senator Grażyna Sztark.

Na swym posiedzeniu Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła petycję indywidualną, dotyczącą uchylenia art. 5 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, który uzależnia wypłatę renty inwalidzkiej dla cywilnych ofiar wojny lub represji od stałego zamieszkania na terytorium Polski.

Senatorowie zapoznali się z ekspertyzą prof. Józefiny Hrynkiewicz, która stwierdziła m.in., że uchylenie tego artykułu zapewni zgodność polskiego prawodawstwa z ustawodawstwem wspólnotowym.

Pozytywną opinię o potrzebie podjęcia tej petycji przedstawił także Dział Petycji i Korespondencji Biura Komunikacji Społecznej. Jak stwierdzono, konieczność nowelizacji ustawy z 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin wynika z konieczności dostosowania prawa polskiego do obowiązującego w Unii Europejskiej. Obecnie stosowany art. 5 jest niezgodny z przepisami Wspólnot Europejskich, ponieważ uzależnia wypłatę świadczenia pieniężnego od pobytu osoby uprawnionej na obszarze państwa polskiego. Na jego mocy organy emerytalno-rentowe odmawiały wypłaty świadczeń lub zawieszały ich wypłatę osobom przebywającym poza terytorium RP. Przypomniano także, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w uzasadnieniu swojego orzeczenia z 22 maja 2008 r. wskazał, iż przepisy ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin stanowią ograniczenie swobód gwarantowanych przez art. 18 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską każdemu obywatelowi Unii Europejskiej. Uzależniają one wypłatę renty inwalidzkiej cywilnym ofiarom wojny lub represji od spełnienia wymogu mieszkania przez uprawnionych na terytorium kraju. Mogą one zatem zniechęcać obywateli polskich do korzystania z przysługującej im swobody przemieszczania się i przebywania w państwie członkowskim innym niż Polska. Zgodnie zaś z art. 18 ust. 1 traktatu każdy obywatel Unii Europejskiej ma prawo do swobodnego przemieszania się i przebywania w innym państwie członkowskim.

Podczas posiedzenia wiceminister pracy i polityki społecznej Marek Bucior poinformował, że resort przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Wprowadza on zmiany w ustawie z 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,mające na celu uchylenie art. 5. 

Z uzasadnienia tego projektu wynika, że brak danych dotyczących liczby ewentualnych beneficjentów takiego rozwiązania. Przyjmuje się, że roczne obciążenie budżetu w wypadku przyznania świadczeń pieniężnych przysługujących z mocy tej ustawy osobom przebywającym poza granicami naszego kraju (około 1000 osób) wyniesie blisko 21 mln zł.

W związku z przygotowaniem przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej odpowiedniego projektu ustawy realizującego rozpatrywaną petycję i przyjęciem go przez Radę Ministrów 15 września 2009 r. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postanowiła odroczyć podjęcie decyzji w jej sprawie na trzy miesiące.

Na wspólnym posiedzeniu zebrały się Komisja Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisja Ustawodawcza w celu rozpatrzenia uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw.

W obradach połączonych komisji wzięli udział m.in. wiceminister finansów Dominik Radziwiłł i podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Andrzej Duda. Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które stwierdziło, że rozpatrywana uchwała Sejmu nie budzi zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

Rozstrzygając o zgodności z konstytucją przepisów ustawy z 4 września 2008 r. o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw, Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 16 lipca 2009 r. (sygn. akt Kp 4/08), opublikowanym w "Monitorze Polskim" nr 46, poz. 683 stwierdził, że art. 19, w związku z art. 1 pkt 37 lit. a tej ustawy, jest niezgodny z art. 227 ust. 1, w związku z art. 2 oraz z art. 21 ust. 1, konstytucji.

Artykuł 19 ustawy nakazuje Narodowemu Bankowi Polskiemu zbycie akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych w ciągu 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Jest to przepis przejściowy, który miał umożliwić realizację zakazu posiadania przez NBP akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, ustanowionego przepisem art. 1 pkt 37 lit. a ustawy. Trybunał uznał, że ustawodawca przekroczył w ten sposób ramy swobodnego kształtowania normy prawnej, naruszając zagwarantowane w konstytucji ochronę własności i niezależność banku centralnego. Jednocześnie trybunał stwierdził, że art. 19, w związku z art. 1 pkt 37 lit. a ustawy, nie jest nierozerwalnie związany z całą ustawą.

W związku ze spełnieniem przesłanek określonych w art. 122 ust. 4 zd. drugie konstytucji prezydent RP zwrócił ustawę do Sejmu w celu usunięcia niezgodności stwierdzonej orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego. Sejm, podejmując uchwałę o usunięciu niezgodności stwierdzonej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, skreślił art. 19 ustawy. Sejm zmienił brzmienie art. 1 pkt 37 lit. a, umożliwiając Narodowemu Bankowi Polskiemu posiadanie akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Izba miała na względzie treść uzasadnienia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ścisłe powiązanie tego przepisu ze skreślanym art. 19 ustawy.

W wyniku głosowania Komisja Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisja Ustawodawcza postanowiły zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw.

Postanowiono, że stanowisko połączonych komisji podczas posiedzenia plenarnego Izby przedstawi senator Piotr Gruszczyński.

17 września 2009 r.

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Obrony Narodowej rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa.

W czasie pracy nad tym punktem gośćmi senatorów byli sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Czesław Piątas, dyrektor Departamentu Nadzoru Właścicielskiego i Prywatyzacji V w Ministerstwie Skarbu Państwa Adam Niemiec, dyrektor Departamentu Programów Offsetowych w Ministerstwie Gospodarki Hubert Królikowski, a także przedstawiciele resortu obrony - dyrektor Gabinetu Politycznego Andrzej Żak, wicedyrektor Departamentu Zaopatrywania Sił Zbrojnych płk Jerzy Pikuła i wicedyrektor Dyrektora Departamentu Prawnego płk Mariusz Tomaszewski.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które stwierdziło, że rozpatrywana nowelizacja nie budzi zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

Nowelizując ustawę o zamówieniach kompensacyjnych, postanowiono, że pilne zakupy dla wojska przebywającego na misjach zagranicznych będą możliwe z pominięciem offsetu. Sejm uchwalił tę ustawę na swoim 49. posiedzeniu, 10 września 2009 r., na podstawie projektu wniesionego w trybie pilnym przez Radę Ministrów. W toku prac sejmowych projekt budził liczne wątpliwości. Wskazywano m.in. na zagrożenie dla krajowego przemysłu zbrojeniowego. Kwestionowano także zasadność rezygnacji z wymogu uzyskania zgody rządu na odstąpienie od offsetu. Ostatecznie Sejm wprowadził poprawkę, zgodnie z którą minister obrony narodowej do 31 marca każdego roku ma przedkładać Sejmowi i Radzie Ministrów roczne sprawozdanie, dotyczące ilości, wartości oraz przeznaczenia dostaw zrealizowanych dla kontyngentów wojskowych za granicą z pominięciem ustawy offsetowej.

Dotychczas zakupy z pominięciem umów mających je kompensować inwestycjami w krajowy przemysł były możliwe tylko wtedy, gdy żołnierzy wysyłano za granicę w trybie pilnym. Z prawa tego nie można korzystać, dosyłając wyposażenie już działającym kontyngentom. Zgodnie z obowiązującą ustawą offsetową, jeśli wartość zakupu przekracza 5 mln euro, musi mu towarzyszyć offset.

Nowelizacja ustawy offsetowej jest częścią tzw. pakietu afgańskiego, przyjętego w sierpniu 2009 r. przez rząd i zakładającego m.in. zwiększenie wydatków na wyposażenie polskiego kontyngentu w ramach misji ISAF. Za ustawą, przedłożoną jako pilny rządowy projekt, głosowało 261 posłów, 13 było przeciw, 149 wstrzymało się od głosu.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora Andrzeja Owczarka, Komisja Obrony Narodowej postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Macieja Grubskiego.

W trakcie dyskusji wiceminister obrony narodowej Cz. Piątas, odpowiadając na liczne pytania senatorów, dotyczące m.in. misji afgańskiej, poinformował, że w resorcie trwają prace nad ustawowym zagwarantowaniem pomocy rodzinom żołnierzy, którzy poniosą śmierć w wyniku obrażeń odniesionych na misji, już po powrocie do kraju. Jednocześnie podkreślił, że uczyniono wiele, żeby bezpieczeństwo żołnierzy w misjach było lepsze, a także by lepsze stały się zabezpieczenie socjalne i pomoc dla poszkodowanych. Jak przypomniał wiceminister, funkcjonują już ustawowe zapisy, gwarantujące m.in. stypendia dla dzieci oraz rentę rodzinną i mieszkanie dla bliskich żołnierza poległego na misji.

W drugim punkcie porządku dziennego Komisja Obrony Narodowej rozpatrzyła ustawę o dyscyplinie wojskowej. W imieniu Ministerstwa Obrony Narodowej rekomendował ją senatorom wiceminister Cz. Piątas. W tej części posiedzenia uczestniczyli także inni przedstawiciele resortu obrony - dyrektor Departamentu Prawnego płk Piotr Pabisiak-Karwowski, szef oddziału w tym departamencie płk Tomasz Bulira, dyrektor Departamentu Wychowania i Promocji Obronności płk Jerzy Gutowski, szef oddziału w tym departamencie płk Stanisław Piwowar, sędzia w Departamencie Sądów Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości płk Mirosław Zamirski, szef Oddziału Profilaktyki Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej płk Tomasz Szałata oraz prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej Wojciech Marcinkowski.

Senatorowie zapoznali się także z uwagami szczegółowymi senackiego biura legislacyjnego, które przedstawiło propozycje poprawek do ustawy uchwalonej przez Sejm.

Uchwalony przez Sejm jednogłośnie nowy akt prawny zastąpi ustawę z 1997 r., przyjętą, gdy polskie wojsko składało się w części z poborowych, nie uczestniczyło też jeszcze w misjach wojennych, takich jak afgańska. Propozycje zmian zgłosili także przedstawiciele resortu obrony.

Nowa ustawa, której projekt rząd przyjął w styczniu 2009 r., reguluje i upraszcza system kar nie tylko, ale także wyróżnień, zwiększając motywacyjny charakter nagród. Zaostrza kary dla żołnierzy przyłapanych na pijaństwie lub odurzaniu się, wprowadza karę stwierdzenia niepełnej przydatności na stanowisku służbowym, którą można orzec jako ostrzeżenie, ostatni krok przed karą wydalenia ze służby. Zgodnie z ustawą zwiększa się krąg przełożonych uprawnionych do stosowania kar dyscyplinarnych - status ten uzyskują także dowódcy drużyn.

Obok zwykłych postępowań dwuinstancyjnych ustawa przewiduje procedurę uproszczoną, którą można będzie stosować w wypadkach oczywistych. Obwiniony otrzyma jednak możliwość wystąpienia o poddanie go zwykłemu postępowaniu dwuinstancyjnemu. W postępowaniu dyscyplinarnym żołnierza może reprezentować radca prawny lub adwokat.

Zmniejszono też listę kar, wydłużono listę wyróżnień. Nagroda może polegać na zlikwidowaniu wcześniejszej kary. Wyróżniać będzie można nie tylko żołnierzy służby czynnej, ale także byłych żołnierzy, w tym również pośmiertnie.

Ustawa zarazem akcentuje zasadę domniemania niewinności. Jeśli żołnierz naruszy jednocześnie dyscyplinę wojskową i prawo karne, rozpoczęcie postępowania dyscyplinarnego będzie możliwe natychmiast - bez czekania na zakończenie postępowania karnego.

Po rozpatrzeniu ustawy o dyscyplinie wojskowej Komisja Obrony Narodowej postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie do niej poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Piotra Kaletę.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych rozpatrzono ustawę o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o oznakowaniu i utrzymaniu wspólnej granicy na odcinkach lądowych i wodach granicznych oraz powołaniu Stałej Polsko-Niemieckiej Komisji Granicznej, podpisanej w Warszawie dnia 16 września 2004 roku.

Na temat przedmiotowej umowy mówili zastępca komendanta głównego Straży Granicznej Jacek Bajger i dyrektor Departamentu Prawnego w tej instytucji Marcin Własnowolski. Obecny był także zastępca dyrektora Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Zbigniew Czech. Żadnych uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej ustawy ratyfikacyjnej nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Przedmiotowa umowa określa zasady utrzymania i oznakowania wspólnej granicy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec, której przebieg został potwierdzony w art. 1 Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o potwierdzeniu istniejącej między nimi granicy, podpisanego w Warszawie 14 listopada 1990 r.

Jak napisano w uzasadnieniu projektu rządowego, konieczność związania się tą umową wynika przede wszystkim z potrzeby uregulowania wyżej wymienionych zagadnień w formie umowy bilateralnej i stworzenia podstaw prawnych do współpracy w tej dziedzinie między Polską a Niemcami. Wynika to z sytuacji powstałej po zjednoczeniu Niemiec, kiedy niektóre umowy międzypaństwowe, zawarte przez Polską Rzeczpospolitą Ludową z Niemiecką Republiką Demokratyczną, nie zostały przez Republikę Federalną Niemiec uznane za wiążące w stosunkach dwustronnych. Jedną z takich umów była Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Niemiecką Republiką Demokratyczną o stosunkach prawnych na wspólnej granicy państwowej oraz współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych, sporządzona w Berlinie 28 października 1969 r. W związku z tym ostatni wspólny przegląd przebiegu granicy i stanu jej oznakowania odbył się w 1980 r.

W wyniku głosowania Komisja Spraw Zagranicznych jednomyślnie postanowiła zarekomendować Izbie przyjęcie bez poprawek rozpatrzonej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Witolda Idczaka.

Podczas posiedzenia rozpatrzono także ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Państwa Kataru w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Doha dnia 18 listopada 2008 r.

Senatorowie wysłuchali informacji na temat umowy międzynarodowej, podlegającej ratyfikacji przez prezydenta, przedstawionej przez wiceministra finansów Dariusza Daniluka, któremu towarzyszył dyrektor Departamentu Polityki Podatkowej w tym resorcie Cezary Krysiak. Ministerstwo Spraw Zagranicznych reprezentował wicedyrektor Z. Czech. Pozytywną opinię o ustawie przedstawiło senackie biuro legislacyjne.

Przedmiotowa umowa jest pierwszym porozumieniem w sprawie unikania podwójnego opodatkowania między Polską a Katarem i określa zakres oraz zasady opodatkowania podatkami dochodowymi - w Polsce dotyczy to podatków dochodowych od osób fizycznych i od osób prawnych - podmiotów mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym z umawiających się państw lub w obu. Jako zasadę przyjęto opodatkowanie dochodu w jednym albo drugim państwie. Jedynie niektóre dochody (dywidendy, odsetki, należności licencyjne) będą podlegać opodatkowaniu w obu państwach z tym że w państwie, w którym znajduje się źródło dochodu, wymierzony podatek zostanie obniżony w stosunku do ogólnie obowiązujących stawek do 5% dywidend (odsetki, należności licencyjne) brutto. Umowa zawiera także postanowienia dotyczące metod unikania podwójnego opodatkowania, zasad polubownego rozstrzygania sporów, równego traktowania oraz wymiany informacji podatkowych.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu rządowego projektu ustawy, wykonanie tej umowy nie wymaga przyjęcia dodatkowych krajowych środków prawnych, a związanie nią nie spowoduje obciążeń finansowych dla sektora finansów publicznych.

W wyniku głosowania Komisja Spraw Zagranicznych opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek rozpatrzonej ustawy ratyfikacyjnej. Ustalono, że podczas posiedzenia plenarnego Izby stanowisko komisji w tej sprawie przedstawi senator Paweł Klimowicz.

Podczas posiedzenia senatorowie nie zgłosili także zastrzeżeń do ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Serbii o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, podpisanej w Warszawie dnia 15 maja 2007 r.

Podczas rozpatrywania tego punktu porządku dziennego obecni byli wicedyrektor Departamentu Polityki Celnej w Ministerstwie Finansów Piotr Pogorzelski i naczelnik Wydziału Międzynarodowej Współpracy Celnej w tym departamencie Mariola Stępień, a także wicedyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Z. Czech. Pozytywną opinię o ustawie przedstawiło senackie biuro legislacyjne.

Umowa określa zasady wzajemnej pomocy administracyjnej organów celnych Polski i Serbii. Strony zobowiązują się do wzajemnego dostarczania informacji, dokumentów i danych wywiadu, pomocnych w zapewnianiu prawidłowego stosowania przepisów celnych oraz wykrywaniu i zwalczaniu przestępstw celnych, a także zapobieganiu im. Umowa dotyczy m.in. współpracy przy stosowaniu metody przesyłki niejawnie nadzorowanej oraz zwalczania nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi. Informacje i dokumenty przekazywane zgodnie z umową mogą zawierać dane osobowe, które są szczególnie chronione dzięki zastosowaniu klauzuli poziomu ochrony, przewidzianego w państwie przekazującym informację. Z dniem wejścia w życie umowy w stosunkach między obu krajami traci moc porozumienie między rządami PRL i Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych z 9 maja 1967 r.

W uzasadnieniu projektu rządowego stwierdzono, że wykonanie umowy nie wymaga podjęcia specjalnych krajowych środków prawnych, a związanie nią nie spowoduje dodatkowych obciążeń finansowych dla budżetu państwa.

W wyniku głosowania Komisja Spraw Zagranicznych postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek rozpatrywanej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Janusza Rachonia.

Na wspólnym posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Ustawodawczej odbyło się pierwsze czytanie dwóch projektów uchwał, odnoszących się do 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej: projektu uchwały w 70. rocznicę wybuchu Drugiej Wojny Światowej, autorstwa senatora Łukasza Abgarowicza oraz projektu uchwały w 70. rocznicę napaści przez Niemcy i Rosję na Polskę, przedstawionego przez senatora Piotra Ł.J. Andrzejewskiego.

W projekcie przygotowanym przez senatora Ł. Abgarowicza napisano m.in., że "1 września 1939 r. wojska III Rzeszy Niemieckiej bez wypowiedzenia wojny wkroczyły w granice Rzeczypospolitej Polskiej. 17 dni później armia ZSRR najechała wschodnie obszary Rzeczypospolitej, uniemożliwiając dalszy opór polskiego wojska wobec hitlerowskiej agresji. Dokonał się IV rozbiór Polski uzgodniony pomiędzy napastnikami 23 sierpnia 1939 r. paktem Ribbentrop-Mołotow".

W projekcie przypomniano także, że obywatele polscy "doświadczyli ludobójstwa, więzień, zsyłek i wysiedleń ze strony obydwóch najeźdźców". Stwierdzono również, że "koniec wojny nie przyniósł im oczekiwanej wolności. Przez blisko półwiecze niesuwerenna Polska była podległa ZSRR, a jej mieszkańcy doświadczali dalszych zbrodni i represji, musieli też znosić obcy im system polityczny". Ponadto wyrażono wolę Senatu "pojednania i budowy przyjaznych stosunków z państwami i narodami Wschodniej Europy znajdującymi się poza UE, w tym z Rosją".

Senator P.Ł.J Andrzejewski przedstawił natomiast na posiedzeniu nowy, skrócony projekt uchwały. "Senat RP w 70. rocznicę rozpoczęcia II wojny światowej napaścią przez hitlerowskie Niemcy i stalinowską Rosję na Polskę, (...) troszcząc się o prawdę historyczną i pokojową przyszłość Europy i całego świata, uważa za niezbędne wzięcie pod uwagę, iż jedną z okoliczności wybuchu II wojny światowej stało się dokumentowane faktami porozumienie między Adolfem Hitlerem i Józefem Stalinem" - napisano w przedstawionym projekcie. Stwierdzono także, że "Okres, w którym Związek Sowiecki i III Rzesza Niemiecka prowadziły wspólną politykę eksterminacyjną przeciw RP, poza działaniami wojennymi dokonując wysiedleń, deportacji, czystek etnicznych począwszy od elit kultury, nauki, wojska, duchowieństwa, grabiąc dobra materialne i niszcząc dorobek kultury i nauki polskiej, trwał od września 1939 do 22 czerwca 1941, czyli do wojennego konfliktu sowiecko-niemieckiego". W tym czasie - zaznaczono w projekcie - "dopuszczono się zbrodni wojennych i ludobójstwa".

W projekcie przygotowanym przez senatora P.Ł.J. Andrzejewskiego Senat także wyraża wolę pojednania i budowy przyjaznych stosunków z narodami i państwami Europy oraz Rosji.

Podczas dyskusji zgłoszono szereg uwag do przedstawionych projektów. Ostatecznie połączone komisje w wyniku głosowania zdecydowały o przyjęciu projektu senatora Ł. Abgarowicza jako podstawy dalszych prac nad uchwałą Senatu dotyczącą 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Senatorowie Dorota Arciszewska-Mielewczyk i Witold Idczak zgłosili wniosek mniejszości, popierający projekt zgłoszony przez senatora P.Ł.J. Andrzejewskiego, w dalszej części posiedzenia wycofany.

W wyniku dalszej dyskusji i zgłoszonych w niej szeregu uwag komisje przyjęły następujący projekt uchwały w 70. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej:

"1 września 1939 r. wojska III Rzeszy Niemieckiej bez wypowiedzenia wojny wkroczyły w granice Rzeczypospolitej Polskiej. 17 dni później armia ZSRR najechała wschodnie obszary Rzeczypospolitej, uniemożliwiając dalszy opór polskiego wojska wobec hitlerowskiej napaści. Dokonał się czwarty rozbiór Polski, uzgodniony pomiędzy agresorami i przypieczętowany 23 sierpnia 1939 r. Paktem Ribbentrop-Mołotow.

Rozpoczęła się II wojna światowa, najbardziej ponury okres w dziejach ludzkości. Zapanował czas pogardy dla drugiego człowieka i zbrodni, które ponad 50 milionom ludzi przyniosły śmierć, niezliczonym rzeszom rany, tułaczkę i poniżenie. Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej doświadczyli ze strony obydwóch najeźdźców ludobójstwa, więzień, zsyłek i wysiedleń, których symbolami są niemieckie obozy zagłady i Katyń.

Koniec wojny nie przyniósł Polakom oczekiwanej wolności i na blisko pół wieku Polska straciła suwerenność, a jej mieszkańcy doświadczali dalszych zbrodni i represji, musieli znosić narzucony im totalitarny system.

Zachodnia Europa przerażona okropnościami II wojny światowej nieustannie dąży do pojednania między narodami, opartego na prawdzie, pamięci tamtych strasznych zdarzeń i wzajemnym wybaczeniu win.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża wolę pojednania i budowy przyjaznych stosunków również z państwami i narodami Europy Wschodniej. Jednak szczególnie w stosunkach polsko-rosyjskich proces pojednania wymaga szczerych intencji i bezwzględnego poszanowania prawdy historycznej, którą nie można manipulować dla doraźnych politycznych korzyści.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej z nadzieją i uznaniem przyjmuje starania tych środowisk i organizacji rosyjskich, które zmierzając do ujawnienia pełnej prawdy o zbrodniach stalinowskich - popełnionych na Polakach, a także na Rosjanach i innych narodach byłego ZSRR - dążą do ich rzetelnego, wspólnego osądu.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej, przypominając o 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej, składa hołd wszystkim ówczesnym obrońcom Ojczyzny i czci pamięć wszystkich jej ofiar".

Na sprawozdawcę stanowiska połączonych komisji wybrano senatora Grzegorza Czeleja.

Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej rozpatrzono wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 kwietnia 2009 r., dotyczący ustawy - Kodeks postępowania karnego (sygnatura akt P 22/07).

Orzeczenie omówił przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Marek Jarentowski. Jak wyjaśnił, trybunał orzekł o niezgodności z art. 42 ust. 2 konstytucji art. 434 § 3 i art. 443 zdanie pierwsze in fine ustawy - Kodeks postępowania karnego w zakresie, w jakim dopuszczają one możliwość orzeczenia na niekorzyść oskarżonego w sytuacji zaskarżenia wyroku, wydanego z zastosowaniem art. 387 k.p.k., wyłącznie na korzyść oskarżonego na podstawie zarzutów nieobjętych porozumieniem zawartym w trybie art. 387 k.p.k. .

Legislator poinformował także, że rozpatrywany wyrok nie został dotychczas wykonany i żaden podmiot nie wystąpił z inicjatywą ustawodawczą, mającą na celu jego wykonanie. W opinii biura legislacyjnego, celowe jest podjęcie inicjatywy ustawodawczej przez komisję w tej sprawie, ponieważ wyłączenie zakazu reformationis in peius w sytuacji, gdy dojdzie do skazania w trybie dobrowolnego poddania się karze, a następnie oskarżony zakwestionuje rozstrzygnięcie zawarte w wyroku, wskazując jako podstawę błąd lub brak należytej staranności sądu, stanowi niedopuszczalne ograniczenie konstytucyjnego prawa do obrony.

W celu wykonania wyroku, po uwzględnieniu jego sentencji i uzasadnienia, zaproponowano nadanie nowego brzmienia przepisowi § 3 w art. 434 k.p.k. W konsekwencji, przepis ten rozszerza stosowanie, korzystnego dla skazanego, zakazu reformationis in peius na sytuacje, w których od wyroku został przez niego wniesiony środek odwoławczy, a następnie uchylenie zaskarżonego wyroku nastąpiło z powodu: obrazy prawa materialnego, obrazy przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia lub uchybień stanowiących tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze. Skazany nie będzie więc mógł korzystać z tego zakazu, gdy wnosi środek odwoławczy wskazujący np. na błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia lub niewspółmierność kary.

Po zapoznaniu się z informacją przedstawioną przez przedstawiciela senackiego biura legislacyjnego przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Piotr Zientarski przedstawił wniosek o podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej nowelizacji kodeksu postępowania karnego, realizującej omawiany wyrok Trybunału Konstytucyjnego. W wyniku głosowania senatorowie jednomyślnie go poparli (5 głosów za). Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tym projektem ustawy upoważniono senatora P. Zientarskiego.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia rozpatrzono wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 14 maja 2009 r., dotyczący ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (sygnatura akt K 21/08).

Rozpatrywane orzeczenie omówiła przedstawicielka senackiego biura legislacyjnego Anna Michalak. Jak wyjaśniła, w przedmiotowym wyroku trybunał orzekł o niezgodności następujących przepisów:

• art. 8 ust. 7 ustawy w brzmieniu nadanym przez ustawę zmieniającą w zakresie, w jakim wyklucza możliwość odmowy przyjęcia wniosku o wszczęcie egzekucji lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres ustawowych zadań komornika, poza granicami właściwości sądu apelacyjnego, z art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji;
• art. 32 ust. 7 ustawy w brzmieniu nadanym przez ustawę zmieniającą w zakresie, w jakim przyznaje prezesowi sądu apelacyjnego uprawnienie do zobowiązania komornika do zatrudnienia wskazanego asesora komorniczego, z art. 2 i art. 17 ust. 1 konstytucji;
• art. 40 ust. 2, art. 45 ust. 2 oraz art. 49a ust. 3 ustawy w brzmieniu nadanym przez ustawę zmieniającą, a dotyczących egzekucji świadczeń niepieniężnych oraz zabezpieczenia roszczeń (zarówno pieniężnych, jak i niepieniężnych) niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wszczętych na wniosek Skarbu Państwa, z art. 64 ust. 2 konstytucji.

Jak stwierdziła A. Michalak, w momencie sporządzania tej informacji żaden formalnie uprawniony podmiot nie wystąpił z inicjatywą ustawodawczą, mającą na celu wykonanie przedmiotowego wyroku. Podczas rozprawy przed trybunałem, informując o zaawansowanych pracach parlamentarnych nad nowelizacją ustawy o komornikach, przedstawiciel Sejmu zadeklarował wprawdzie gotowość uwzględnienia w tych pracach wniosków wynikających z orzeczenia rozpatrywanego przez Komisję Ustawodawczą. Niemniej jednak rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (druk sejmowy nr 1810/ VI kadencja, skierowany 20 marca 2009 r. do I czytania do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka) nie zawiera regulacji w omawianym zakresie.

Mając na uwadze treść wyroku i uzasadnienia, senackie biuro legislacyjne zaproponowało nadanie nowego brzmienia art. 8 ust. 7 i 9 oraz art. 32 ust. 7 zaskarżonej ustawy. Zaproponowano, by komornik wybrany przez wierzyciela w granicach właściwości sądu apelacyjnego nie mógł odmówić przyjęcia wniosku o wszczęcie egzekucji, dokonania zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadań. W wypadku odmowy przyjęcia tych wniosków lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadań komornik ma wydać postanowienie, które doręcza się tylko wierzycielowi. Odnośnie do zatrudniania wskazanego asesora komorniczego ustanawia się możliwość zobowiązania komornika nie przez prezesa sądu, ale przez radę właściwej izby komorniczej.

Jednocześnie, w związku z wyraźnym uchyleniem przez Trybunał Konstytucyjny przepisów art. 40 ust. 2 i art. 45 ust. 2 ustawy w brzmieniu nadanym przez ustawę zmieniającą, należałoby przywrócić regulacji w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy zmieniającej. W pozostałym zakresie wyrok nie wymaga wykonania.

Po zapoznaniu się z informacją przedstawioną przez senackie biuro legislacyjne przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator P. Zientarski zgłosił wniosek o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu wykonanie rozpatrzonego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. W wyniku głosowania komisja jednogłośnie przyjęła przedstawiony wniosek (5 głosów za). Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad nowelizacją ustawy o komornikach sądowych i egzekucji upoważniono senatora Bohdana Paszkowskiego.

"Czy Polska jest atrakcyjnym miejscem dla inwestorów zagranicznych?" - to temat posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej.

Ocenę wpływu kapitału zagranicznego na rozwój gospodarczy Polski przedstawił prezes Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych Sławomir Majman. Podkreślił, że bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) stanowią ważny czynnik wzrostu i rozwoju gospodarczego kraju. W Polsce ich początek sięga lat dziewięćdziesiątych. Ówczesna wartość BIZ kształtowała się na poziomie kilku mld dolarów rocznie. Wzrost nastąpił po wejściu Polski do Unii Europejskiej, a rekordową wartość kapitału zagranicznego - 17 mld euro - odnotowano w 2007 r. W 2008 r., ze względu na światowy kryzys gospodarczy, wartość tych inwestycji zmniejszyła się do około 11 mld euro, nadal jednak wynosi ponad 160 mld dolarów i stanowi około 30% PKB z 2008 r.

Prezes S. Majman stwierdził, że na duże zaangażowanie kapitału zagranicznego w naszym kraju mają wpływ m.in. przynależność do UE, jakość kadr, stabilność polskiego prawa, dostępność do funduszy unijnych oraz zachęty inwestycyjne w specjalnych strefach ekonomicznych. Poinformował także senatorów, że obecnie w Polsce zauważa się większą aktywność firm zagranicznych z Chin i Indii, ale największą część (około 80%) stanowią inwestycje krajów UE. Przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego zatrudniają około 1,5 mln osób, co stanowi 10% ogółu zatrudnionych w Polsce.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Rafał Baniak omówił warunki funkcjonowania firm zagranicznych w Polsce. Scharakteryzował m.in. instrumenty wsparcia projektów inwestycyjnych, np. w ramach programów wieloletnich na podstawie umowy dwustronnej pomiędzy ministrem gospodarki a przedsiębiorcą, działania w ramach Programu Operacyjnego "Gospodarka 2007-2013" oraz uregulowania funkcjonujące w specjalnych strefach ekonomicznych.

Wiceminister R. Baniak wskazał także na czynniki, które mogą być barierą dla napływu inwestycji zagranicznych. Według danych zawartych w raporcie PAIiIZ dla osób prowadzących działalność gospodarczą w Polsce barierą jest przede wszystkim mała przejrzystość prawa, szczególnie prawa podatkowego, zamówień publicznych, prawa budowlanego oraz prawa pracy. Innymi przeszkodami są wydłużone procedury, nakładanie się kompetencji różnych organów, przewlekłość sądownictwa gospodarczego oraz brak właściwie przygotowanych terenów inwestycyjnych.

Przedstawiciel jednego z największych inwestorów w Polsce, prezes General Electric International Ferdinando Beccalli-Falco, podkreślił, że intensywny rozwój nowych technologii w latach osiemdzisiątych ubiegłego stulecia oraz globalizacja zmusiły inwestorów z krajów zachodnich do poszukiwania nowych terenów inwestycyjnych. Polska, dołączając do krajów Unii Europejskiej, wykorzystała swoją szansę na przyciągnięcie kapitału zagranicznego. W ocenie F. Beccalli-Falco, kondycja polskiej gospodarki w dobie kryzysu światowego jest dosyć dobra. Zwrócił się jednak z prośbą o dalsze działania rządu i parlamentu na rzecz ograniczania barier, mających wpływ na rozwój inwestycyjny.

Obecni na posiedzeniu przedstawiciele Amerykańskiej Izby Handlowej - Roman Rewald oraz Polsko-Brytyjskiej Izby Handlowej - Martin Oxley podkreślali postęp polskiej gospodarki, wskazując jednocześnie na konieczność podjęcia działań promocyjnych naszego kraju za granicą.

Podczas dyskusji senatorowie zadawali pytania o funkcjonowanie specjalnych stref ekonomicznych, planowane inwestycje, słabe i mocne strony polskiej oferty inwestycyjnej oraz strategii promocji Polski za granicą.

Przewodniczący komisji senator Jan Wyrowiński, kończąc posiedzenie, zapowiedział kontynuację tego typu spotkań.

Na wspólnym posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Ustawodawczej przeprowadzono pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2010 Rokiem Fryderyka Chopina.

Projekt uchwały zgłosiła grupa senatorów. Jak podkreślił przedstawiciel wnioskodawców, senator Stanisław Zając, dzieło Fryderyka Chopina stanowi jeden z największych skarbów kultury polskiej. Chopin był wybitną indywidualnością. Współtworząc muzykę epoki romantycznej, stał się już za życia wzorem do naśladowania dla innych kompozytorów. Senator wyraził także zadowolenie, że posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu VII kadencji, odbywające się 21-22 września 2009 r., było okazją do włączenia środowisk polonijnych w obchody upamiętniające jubileusz urodzin najwybitniejszego polskiego kompozytora.

Za rok mija dwusetna rocznica urodzin wielkiego kompozytora, w związku z tym wnioskodawcy zaproponowali ustanowienie roku 2010 Rokiem Fryderyka Chopina. Jak napisano w projekcie przedstawionym połączonym komisjom:

"Senat Rzeczypospolitej Polskiej w 200. rocznicę urodzin Fryderyka Chopina, wybitnego polskiego kompozytora, pomny jego zasług dla kultury narodowej i ogólnoświatowej, pragnąc utrwalić sławę wielkiego kompozytora i Polaka, przypominając, że Jego twórczość przyczynia się do rozwoju światowej pianistyki, składa hołd najwybitniejszemu polskiemu kompozytorowi i ogłasza rok 2010 Rokiem Fryderyka Chopina".

W uzasadnieniu uchwały wnioskodawcy stwierdzili, że dzieło Fryderyka Chopina stanowi jeden z największych skarbów kultury polskiej. Przypomnieli także słowa Cypriana Kamila Norwida: "Rodem warszawianin, sercem Polak, talentem świata obywatel...", będące świadectwem obecności muzyki kompozytora w światowym dziedzictwie kultury. Przywołano także szczególny - oprócz twórczości - obszar recepcji muzyki, którym jest tradycja wykonawcza z tak wybitnymi osobowościami światowej pianistyki, jak: Vladimir Horowitz, Artur Rubinstein, Marta Argerich czy Krystian Zimerman. Wspomniano także historię Międzynarodowych Konkursów Pianistycznych im. Fryderyka Chopina, zainicjowanych w Warszawie w roku 1922.

Jak podkreślono w uzasadnieniu, talent i twórczość Fryderyka Chopina to doskonała promocja nie tylko polskiej kultury, ale także samej Polski, ważny powód do podkreślenia naszej wartości i dumy narodowej.

W opinii wnioskodawców, ustanowienie przez Senat 2010 r. Rokiem Fryderyka Chopina będzie aktem należnego szacunku dla naszego narodowego skarbu i znakomitą okazją do wyrażenia dumy narodowej z powodu wielkiego wkładu polskiej kultury do dziedzictwa europejskiego i światowego.

Rozpatrywany projekt uchwały nie budził zastrzeżeń zarówno reprezentantów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jak i przedstawicielki Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Podczas dyskusji uwagi zgłosili senatorowie: P. Zientarski, Zbigniew Cichoń, S. Zając i Andrzej Grzyb.

W wyniku głosowania połączone komisje: kultury i ustawodawcza jednomyślnie (15 głosów za) poparły poprawkę, nadającą nowe brzmienie projektowi uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2010 Rokiem Fryderyka Chopina. M.in. zgodnie z tą zmianą tytuł uchwały brzmiałby: "uchwała w sprawie ustanowienia roku 2010 Rokiem Fryderyka Chopina".

Do przedstawienia sprawozdania komisji na posiedzeniu Senatu został wybrany senator Czesław Ryszka.

Na swym posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznała się z informacją dotyczącą projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, a także na temat sprzedaży ziemi z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke. Jak powiedział, obecnie w resorcie trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Przewiduje on wypowiedzenie umów dzierżawy gruntów należących do Agencji Nieruchomości Rolnych i przeznaczenie 30% ziemi do sprzedaży dla rolników. Wiceminister uważa, że przepisy dotyczące umów dzierżawnych wzbudzają wiele kontrowersji.

Od 1992 r. do chwili obecnej Agencja Nieruchomości Rolnych z przejętych około 4,7 mln ha nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa trwale zagospodarowała jedynie 50% gruntów. Przedłużające się rozdysponowywanie nieruchomości zasobu było główną przyczyną przygotowania projektu nowelizacji. Drugim bardzo istotnym powodem była potrzeba wsparcia gospodarstw rodzinnych, które - zgodnie z art. 23 konstytucji - są podstawą ustroju rolnego w Polsce.

Zdaniem wiceministra rolnictwa, kluczowe jest rozwiązanie sprawy związanej z wypowiadaniem umów dzierżawcom i uzyskiwaniem 30% użytkowanych przez nich gruntów po to, by je przeznaczyć dla rolników - na powiększenie gospodarstw rodzinnych lub założenie nowego gospodarstwa. Wiceminister zaznaczył, że projekt będzie w najbliższym czasie dyskutowany na posiedzeniu Komitetu Rady Ministrów. Wymaga analiz pod względem konstytucyjnym i dalszych uzgodnień co do ostatecznego kształtu.

Informację na temat sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa przedstawił prezes Agencji Nieruchomości Rolnych Tomasz Nawrocki. Od 1992 r. do lipca 2009 r. trwale rozdysponowano 2,4 mln ha, z czego 1,9 mln ha sprzedano. Do rozdysponowania pozostaje 2,1 mln. Obecnie większość gruntów zbywa się w trybie bezprzetargowym, przede wszystkim na rzecz dotychczasowych dzierżawców. W ostatnich latach agencja sprzedawała rocznie ponad 100 tys. ha gruntów, a tylko w 2008 r. to było 78,2 tys. ha. Analiza uwarunkowań sprzedaży nieruchomości zasobu wskazuje, że obecne przeszkody w szybkiej prywatyzacji gruntów przede wszystkim są spowodowane przez czynniki zewnętrzne, wynikające z szeregu różnego rodzaju regulacji i ograniczeń natury formalnoprawnej. Istotne uproszczenie procedur i przyspieszenie tempa czynności związanych ze sprzedażą nastąpiłoby dzięki wyłączeniu działania ustawy o zamówieniach publicznych - w odniesieniu do usług przygotowujących nieruchomości do sprzedaży.

Zwiększona podaż gruntów zasobu nie przyniesie jednak efektów, jeżeli nie zostanie utrzymane wsparcie w postaci kredytów preferencyjnych dla rolników na zakup ziemi oraz sprzedaży przez agencję gruntów na raty przy preferencyjnym oprocentowaniu. Co najmniej zaś powinno się umożliwić stosowanie stopy referencyjnej przez agencję poprzez nowelizację ustawy i rozporządzenia. Niekorzystna sytuacja dochodowa w rolnictwie, na którą wpływ mają przede wszystkim kształtujące się ceny zbytu produktów rolnych, powoduje, że potencjalni nabywcy gruntów oferowanych przez agencję nie są w stanie finansować zakupu z własnych środków. Mimo pewnego osłabienia rynku nieruchomości, obserwowanego w roku ubiegłym i bieżącym, ceny nieruchomości rolnych stale wzrastają.

Podczas dyskusji senatorowie pytali o cel zmian proponowanych przez resort. Odnosząc się do niektórych zapisów, nie zgadzano się z zaproponowaną definicją rolnika indywidualnego. Wskazywano, że rozdysponowanie gruntów utrudnia brak planów zagospodarowania przestrzennego. Odpowiadając, wiceminister K. Plocke wskazał, że przepisy zaproponowane w projekcie mają przede wszystkim ułatwić sprzedaż państwowej ziemi. Jak stwierdził, to polityczna decyzja rządu, by do 2016 r. rozdysponować trwale ziemię wśród polskich rolników. Po tym terminie obywatele UE będą mogli kupować ziemię bez ograniczeń. Obecnie cudzoziemiec, który chciałby nabyć w Polsce gospodarstwo, musi uzyskać na to zgodę ministra spraw wewnętrznych. Od 1992 r. do chwili obecnej Agencja Nieruchomości Rolnych sprzedała obywatelom UE 1,5 tys. ha, spółki z udziałem kapitału zagranicznego natomiast wydzierżawiły w tym czasie ponad 113 tys. ha.

Jak stwierdził prezes T. Nawrocki, bez określenia przez gminę, w jaki sposób będzie wykorzystywana ziemia, agencja nie może zbyć takiej nieruchomości. Przypomniał, że - zgodnie z zaleceniem wydanym przez premiera Jerzego Buzka - zamrożono sprzedaż około 600 tys. ha, i to głównie na terenach o największym zapotrzebowaniu na ziemię. Chodzi o nieruchomości w województwach wielkopolskim i kujawsko-pomorskim, gdzie roszczenia dotyczą 80% gruntów.

Senatorowie z Komisji Rodziny i Polityki Społecznej postanowili nie zgłaszać zastrzeżeń do ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Ustalono, że podczas posiedzenia plenarnego Izby sprawozdanie w tej sprawie złoży senator Jan Rulewski.

Sejmową nowelizację przedstawił dyrektor Piotr Gryska z Rządowego Centrum Legislacji. Pozytywną opinię o ustawie przedstawił także wiceminister pracy i polityki społecznej Marek Bucior. Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które stwierdziło, że rozpatrywana nowela sejmowa nie budzi zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

Rozpatrywana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca 2008 r. (sygn. SK 16/06). Trybunał orzekł, że art. 41 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, rozumiany w taki sposób, że w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się wypłaconych pracownikowi - w okresie przyjętym do jej ustalenia - składników wynagrodzenia, od których pracownik ten uiścił składkę na ubezpieczenie chorobowe, a które nie są mu wypłacane w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby albo zasiłku chorobowego, jest niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.

Kierując się brzmieniem sentencji wyroku, dokonano zmiany w art. 41 w ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, której celem jest zapewnienie równowagi między składnikami wynagrodzenia, od których odprowadzana jest składka na ubezpieczenie chorobowe (zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzeniem ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe), a składnikami wliczanymi do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Materia uregulowana w ustawie stanowiła przedłożenie dwóch projektów, oba dotyczyły wykonania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Senacki projekt ustawy został przyjęty przez Izbę 14 maja 2009 r., rządowy projekt wpłynął do Sejmu 3 czerwca 2009 r.

Oba projekty rozpatrywano wspólnie, a pierwsze czytanie odbyło się w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Komisja przyjęła przedłożenie rządowe jako projekt bazowy do prac legislacyjnych. Sprawozdanie z pracy komisji zawiera tekst w brzmieniu uwzględniającym poprawkę doprecyzowującą terminologię.

Propozycja przedstawiona w projekcie senackim stanowi powrót do treści przepisu, który obowiązywał poprzednio, tj. § 10 ust. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 14 lutego 1995 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru i obliczania zasiłków z ubezpieczenia społecznego. Senat wprowadził do niego modyfikację, uwzględniającą sytuację pracowników, których pracodawcy nie są zobowiązani do tworzenia układów zbiorowych pracy ani regulaminów wynagrodzeń. W uzasadnieniu projektu rządowego podniesiono natomiast, że analiza przepisu zakwestionowanego przez trybunał powinna uwzględniać uregulowanie § 2 pkt 24 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Na swym posiedzeniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzyła ustawę o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o oznakowaniu i utrzymaniu wspólnej granicy na odcinkach lądowych i wodach granicznych oraz powołaniu Stałej Polsko-Niemieckiej Komisji Granicznej, podpisanej w Warszawie dnia 16 września 2004 roku.

Informację na temat przedmiotowej umowy przedstawił zastępca dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Andrzej Misztal. Umowa podlegająca ratyfikacji dotyczy oznakowania i utrzymania wspólnej granicy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec, której przebieg został potwierdzony w art. 1 Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o potwierdzeniu istniejącej między nimi granicy, podpisanej w Warszawie 14 listopada 1990 r.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym.

Rozpatrywana ustawa ratyfikacyjna nie budziła zastrzeżeń senatorów i nikt nie zgłosił się do dyskusji. W wyniku głosowania Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, na wniosek senatora Stanisława Jurcewicza, postanowiła jednomyślnie zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek sejmowej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Marka Konopkę.

W drugim punkcie porządku dziennego senatorowie rozpatrywali ustawę o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Nowelizację, uchwaloną z przedłożenia Rady Ministrów, przedstawił wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji Jacek Krawczyk. Obecna na posiedzeniu komisji przedstawicielka Departamentu Informatyzacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji zwróciła uwagę na zasadę przyjętą przez ustawodawcę, że urzędy terenowych organów administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego będą nieodpłatnie udostępniać w formie dokumentu elektronicznego "Dziennik Ustaw" i "Monitor Polski" na stronach internetowych tych urzędów.

Rozpatrywana nowelizacja przewiduje, że wszystkie akty prawne - zarówno na szczeblu centralnym, jak i lokalnym - będą dostępne od przyszłego roku w Internecie. Zobowiązuje ona przede wszystkim powiaty i gminy do udostępniania w formie elektronicznej zbiorów aktów prawa. Jak podkreślono w uzasadnieniu projektu rządowego, nowelizacja zmierza do zapewnienia obywatelom możliwie łatwego i nieodpłatnego dostępu do aktów normatywnych i innych aktów prawnych. Jak podkreślano, ustanawiane prawo lokalne dotychczas miało długą i skomplikowaną drogę do obywatela.

W myśl nowych przepisów, dzienniki urzędowe, zbiory aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat i zbiory przepisów gminnych udostępniane będą nieodpłatnie przez "środki komunikacji elektronicznej". Obecnie w Internecie można znaleźć ustawy i rozporządzenia drukowane m.in. w "Dzienniku Ustaw" i "Monitorze Polskim". Nowe przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2010 r.

Żadnych uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej nowelizacji sejmowej nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

W trakcie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. kosztami ponoszonymi przez gminy w związku z realizacją tej ustawy i korzystaniem z informatyzacji.

Odpowiadając na pytania senatorów, wiceprezes J. Krawczyk wyjaśnił, że gminy są dobrze przygotowane do realizacji ustawy, proces informatyzacji natomiast trwa już od kilku lat i podczas prac nad projektem rządowym samorządy nie zgłaszały żadnych wniosków.

W wyniku głosowania, na wniosek przewodniczącego Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senatora Mariusza Witczaka, senatorowie jednomyślnie poparli sejmową nowelę ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora S. Jurcewicza.

Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich na swym posiedzeniu rozpatrzyła wniosek senatora Witolda Idczaka o odwołanie go z Komisji Spraw Zagranicznych i wybranie do Komisji Spraw Unii Europejskiej.

W wyniku głosowania komisja przyjęła wniosek senatora i przygotowała projekt uchwały w tej sprawie. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas posiedzenia Senatu wybrano senatora Zbigniewa Szaleńca.

Na posiedzeniu Komisji Budżetu i Finansów Publicznych rozpatrzono trzy ustawy: ustawę o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego, ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Państwa Kataru w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Doha dnia 18 listopada 2008 r. oraz ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Serbii o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, podpisanej w Warszawie dnia 15 maja 2007 r.

Pierwszą z ustaw przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Dariusz Daniluk. Na wstępie przypomniał, że działalność Banku Gospodarstwa Krajowego, jako banku państwowego, koncentruje się na realizacji programów rządowych i dlatego wymaga adekwatnego do powierzonych mu zadań wyposażenia w fundusze własne.

Celem nowelizacji ustawy jest umożliwienie zasilenia funduszy własnych BGK poprzez zwiększenie jego funduszy uzupełniających. Jedna z form ich zwiększenia to możliwość zaciągnięcia tzw. pożyczki podporządkowanej, czyli pożyczki ze środków budżetu państwa udzielanej przez ministra finansów.

Przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego zgłosił kilka uwag do ustawy. Jedna z nich dotyczyła niezgodności z konstytucją przepisu, który umożliwia ministrowi finansów określenie w drodze rozporządzenia warunków i trybu udzielania pożyczek na zwiększenie funduszy uzupełniających BGK. W związku z koniecznością ustosunkowania się Ministerstwa Finansów do zastrzeżeń biura legislacyjnego senator Grzegorz Banaś zaproponował przerwę w rozpatrywaniu ustawy do następnego posiedzenia, które odbędzie się 23 września br.

Ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Państwa Kataru w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Doha dnia 18 listopada 2008 r., omówili podsekretarze stanu w Ministerstwie Finansów D. Daniluk i Maciej Grabowski. Umowa określa zakres i zasady opodatkowania podatkami dochodowymi podmiotów mających miejsce zamieszkania albo siedzibę w jednym lub obu państwach. Przyjęto zasadę opodatkowania dochodu w jednym albo w drugim państwie. Niektóre dochody, np. dywidendy, odsetki, należności licencyjne, będą podlegać opodatkowaniu w obu państwach, z tym że w państwie, w którym znajduje się źródło dochodu, podatek zostanie obniżony w stosunku do ogólnie obowiązujących stawek do kwoty 5% ww. dochodów.

Przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego nie zgłosił żadnych uwag do ustawy.

Senator Kazimierz Kleina zaproponował przyjęcie ustawy bez poprawek i komisja większością głosów przyjęła tę propozycję.

Na sprawozdawcę stanowiska komisji na posiedzenie Senatu wybrano senatora Piotra Gruszczyńskiego.

Ostatnią z rozpatrywanych ustaw przedstawili zastępca dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Andrzej Misztal oraz zastępca dyrektora Departamentu Polityki Celnej w Ministerstwie Finansów Piotr Pogorzelski.

Ustawa o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Serbii o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, podpisanej w Warszawie dnia 15 maja 2007 r., określa zasady wzajemnej pomocy administracyjnej organów celnych obydwu państw. Z dniem wejścia w życie umowy straci moc Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, podpisane w Warszawie 9 maja 1967 r. Głównymi obszarami współpracy będą: wymiana informacji między organami celnymi obydwu państw w celu zapewnienia prawidłowego poboru należności celnych i innych opłat pobieranych przez organy celne, współdziałanie w zakresie stosowania zakazów i ograniczeń przywozowych i wywozowych oraz właściwego określania wartości celnej, współpraca w dziedzinie zwalczania nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi. Podobne umowy zostały zawarte dotychczas m.in. z Norwegią, Islandią, USA, Chile, krajami sąsiadującymi bezpośrednio z Polską, a także z krajami Azji Centralnej.

Biuro legislacyjne nie przedstawiło uwag do ustawy. Senator K. Kleina zgłosił wniosek o jej przyjęcie bez poprawek, który został jednogłośnie przyjęty przez komisję. Na sprawozdawcę stanowiska komisji na posiedzenie Senatu wybrano senatora Wiesława Dobkowskiego.

Z okazji 140-lecia osadnictwa polskiego w Brazylii Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą na swoim posiedzeniu zapoznała się z informacją na temat Polonii brazylijskiej. Prezes Centralnej Reprezentacji Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej BRASPOL André Hamerski przedstawił najważniejsze fakty z historii osadnictwa polskiego w Brazylii oraz opowiedział o działalności BRASPOL-u. O Polakach w Brazylii mówił także ambasador Brazylii w Polsce Carlos Alberto Simas Magalhaes. Wyraził nadzieję, że Senat nadal będzie wspierał Polonię brazylijską.

Specyfikę polskiej grupy etnicznej w Brazylii przedstawiła Elżbieta Budakowska, profesor UW i badacz polonii brazylijskiej, członkini Towarzystwa Polsko-Brazylijskiego. Na zakończenie prezes Towarzystwa Polsko-Brazylijskiego i były ambasador RP w Brazylii Stanisław Pawliszewski podkreślił zasługi społeczności polskiej w Brazylii.

W drugiej części posiedzenia komisja rozpatrzyła skierowany przez szefa Kancelarii Senatu wniosek o zlecenie zadania w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą, złożony przez jednostkę niezaliczoną do sektora finansów publicznych. Komisja zaopiniowała wniosek Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" o zlecenie zadania o charakterze programowym i przyznanie dotacji na jego wykonanie - organizacja przez Kongres Polonii Amerykańskiej konwencji polonijnej i sympozjum naukowego dla młodzieży akademickiej w USA w 2009 r. Kwota postulowana na rok 2009 - 95 828,64 zł. Komisja zaproponowała, aby wniosek poprzeć.

W ostatniej części posiedzenia senator Stanisław Gogacz przekazał informację o zniszczeniu na cmentarzu w Grodnie nowej tablicy upamiętniającej obrońców Grodna poległych we wrześniu 1939 r. i poprosił komisję o ustosunkowanie się do tego incydentu. Przewodniczący komisji senator Andrzej Person zaproponował skierowanie przez komisję pisma w tej sprawie do Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Senator Marek Konopka zwrócił uwagę na zaniedbania na cmentarzu polskim w Wilnie. Senator Janina Fetlińska natomiast zaapelowała o wsparcie finansowe z budżetu Kancelarii Senatu inicjatywy wykupienia lub wynajmu obiektu na cmentarzu w Bonarach na Litwie. Z kolei senator S. Gogacz zapytał o możliwość udzielenia dotacji na budowę szkoły Macierzy Szkolnej w Grodnie. Dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski poinformował, że wniosek w tej sprawie wpłynął po terminie, ale po zaopiniowaniu przez Prezydium Senatu będzie przedmiotem kolejnych obrad komisji.

Informacja ministra infrastruktury na temat odprowadzania ścieków z gospodarstw domowych pozbawionych dostępu do kanalizacji, praktyki i stanu prawnego - to temat posiedzenia Komisji Środowiska.

W obradach wzięli udział m.in. sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Stanisław Gawłowski, wicedyrektor Departamentu Strategii Budownictwa i Mieszkalnictwa w Ministerstwie Infrastruktury Zdzisław Żydak, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Małgorzata Skucha, prezes Polskiej Izby Gospodarczej "Ekorozwój" Krzysztof Zaręba, Bohdan Szymański z Polskiego Klubu Ekologicznego, a także przedstawiciele Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Głównego Inspektoratu Sanitarnego, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Najwyższej Izby Kontroli i Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.

Posiedzenie zorganizowano w związku z licznymi skargami wpływającymi do komisji, dotyczącymi nielegalnego odprowadzania ścieków z gospodarstw domowych, zwłaszcza na terenach pozamiejskich. Ścieki te są odprowadzane do gleby, rowów melioracyjnych, a także bezpośrednio do zbiorników wodnych i rzek. Mieszkańcy terenów, na których notuje się takie praktyki, czują się bezradni, a zanieczyszczający w ten sposób wody i grunty pozostają bezkarni.

Obszerną informację na ten temat przedstawił wicedyrektor Z. Żydak z Ministerstwa Infrastruktury. Zawierała ona dane statystyczne dotyczące zaopatrzenia w wodę i wyposażenia w system kanalizacyjny i przydomowe oczyszczalnie ścieków na terenie poszczególnych województw, analizę przepisów prawnych, obowiązki i zadania gmin i właścicieli nieruchomości w świetle ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a także wyniki badań ankietowych. Znaczny procent ludności (blisko 90%) korzysta z sieci wodociągowej, tylko niewiele ponad 60% zaś - z sieci kanalizacyjnej. Pod tym względem szczególnie niekorzystnie wygląda sytuacja na terenach wiejskich. Na zakończenie swojego wystąpienia przedstawiciel resortu infrastruktury wyraził nadzieję, że sytuację poprawi Krajowy Plan Oczyszczania Ścieków Komunalnych, który został wdrożony i jest w trakcie realizacji.

Podczas dyskusji senatorowie opisywali sytuacje, w których, jak wynika z ich własnych doświadczeń, trudno wyegzekwować obowiązek podpisywania umów na wywóz nieczystości z terenów gospodarstw prywatnych, a także trudno ukarać tych, którzy łamią prawo, pozbywając się nieczystości nielegalnie lub użytkując nieszczelne zbiorniki odpływowe.

W opinii wiceministra środowiska S. Gawłowskiego, nie ma luk w systemie prawnym i nie jest konieczna zmiana prawa w tym zakresie. Za taki stan rzeczy na terenie gmin odpowiadają wójtowie i burmistrzowie, to oni powinni pociągać do odpowiedzialności osoby łamiące prawo. Niestety, często brak woli władz lokalnych do walki o stan środowiska, a wynika to z wielu przyczyn.

Zabierający głos w dyskusji podkreślali ogromne znaczenie edukacji ekologicznej, wskazywali także na potrzeby finansowe i konieczność zwiększenia częstotliwości kontroli wykonywania zadań przez wójtów i burmistrzów.

W drugiej części posiedzenia mowa była o najbliższych planach komisji, m.in. o senackiej konferencji na temat gminnych systemów energetyki odnawialnej, organizowanej przez Komisję Środowiska 14 października 2009 r., a także o konferencji dotyczącej systemu ochrony środowiska w nowych uwarunkowaniach prawnych i działaniach na rzecz absorpcji środków pomocowych, którą 13 października 2009 r. przygotowuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Zdrowia w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W obradach wzięli udział: sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Jakub Szulc, dyrektor i wicedyrektor Departamentu Prawnego w tym resorcie Władysław Puzoń i Alina Budziszewska-Makulska, prezes Narodowego Funduszu Zdrowia Jacek Paszkiewicz oraz posłanka sprawozdawczyni Krystyna Skowrońska.

Nowelizację uchwalono na podstawie projektu poselskiego. Jak napisano w jej uzasadnieniu, ma ona na celu usunięcie dysproporcji w wysokości środków finansowych pozostających w dyspozycji poszczególnych oddziałów wojewódzkich funduszu na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej dla ubezpieczonych. Polega zaś przede wszystkim na usunięciu wskaźnika (algorytm) wynikającego ze zróżnicowania kosztu jednostkowego świadczenia opieki zdrowotnej.

Znowelizowane przepisy wprowadzają także "uelastycznienie", dotyczące możliwości pozyskiwania przez prezesa NFZ dodatkowych środków finansowych, przede wszystkim na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej. Zwiększają także jego kompetencje, jeśli chodzi o podział środków z rezerwy migracyjnej.

Ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia J. Szulc. Podkreślił, że ustawa ma na celu zmianę zasad prowadzenia gospodarki finansowej NFZ, związanych z planowaniem środków na pokrycie kosztów finansowania świadczeń zdrowotnych, uruchamianiem określonych rezerw oraz zaciąganiem pożyczek i kredytów. Zaakcentował także, że ustawa uwzględnia liczbę ubezpieczonych zarejestrowanych w oddziale wojewódzkim funduszu, grupy ubezpieczonych według wieku i płci, ryzyko zdrowotne odpowiadające danej grupie ubezpieczonych.

Przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego nie zgłosił uwag o charakterze legislacyjnym.

Senator Michał Okła zaproponował wprowadzenie do ustawy poprawki, mającej na celu skrócenie procesu zawierania umów na rok 2010. Postanowiono, że głosowanie nad tą propozycją odbędzie się 23 września 2009 r.

Wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej zwołano w celu przeprowadzenia pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

W obradach wzięli udział podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Radosław Mleczko, a także przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

O podjęcie postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej, dotyczącej projektu nowelizacji kodeksu pracy, wniosła Komisja Ustawodawcza, którą reprezentowała senator Grażyna Sztark. Przedstawiając rozpatrywany projekt, senator przypomniała, że stanowi on wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 31 marca 2009 r. (sygn. akt K 28/08), stwierdzającego niezgodność art. 103 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy z art. 92 ust. 1 konstytucji.

Mając na uwadze konieczność wykonania tego orzeczenia i kierując się brzmieniem sentencji wyroku oraz motywami jego uzasadnienia, Komisja Ustawodawcza zaproponowała nadanie nowego brzmienia art. 103 kodeksu pracy. Przedstawiona propozycja zakłada uregulowanie w ustawie, a nie w rozporządzeniu, istotnych elementów stosunku między pracodawcą a pracownikiem w zakresie ich praw i obowiązków, związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracownika. Oznacza to zbędność konstruowania upoważnienia ustawowego do wydania rozporządzenia. Pozostałe kwestie związane z prawami i obowiązkami stron, związane np. ze zobowiązaniem się pracownika, w zamian za przyznanie świadczenia na opłaty za naukę, do niewypowiadania umowy o pracę przez pewien okres, powinny być - zgodnie z potwierdzaną przez konstytucję zasadą wolności, w tym wolności pracy (art. 30 i 65) - pozostawione woli stron, wyrażonej w umowie.

Pewna regulacja jest jednak niezbędna ze względu na zobowiązania prawnomiędzynarodowe Rzeczypospolitej (dwie konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy: nr 140 z 1974 r., dotycząca płatnego urlopu szkoleniowego, nr 142 z 1975 r., dotycząca roli poradnictwa i kształcenia zawodowego w rozwoju zasobów ludzkich).

Konwencją nr 142 Polska zobowiązała się do wdrożenia płatnych urlopów szkoleniowych. W tym celu nałożono na pracodawców obowiązek udzielania pracownikowi podejmującemu naukę lub kształcenie zawodowe płatnego urlopu lub zwolnienia z części dnia pracy.

Jak napisano w uzasadnieniu rozpatrywanego projektu, przy okazji nowelizacji zakwestionowanych przepisów warto, być może, złagodzić obciążenia pracodawców w zakresie opłacania pracowniczych urlopów szkoleniowych, tak by chętniej kierowali pracowników do nauki lub kształcenia. W opinii wnioskodawców, niezbędną konsekwencją proponowanej nowelizacji będzie nowelizacja przepisów niektórych innych ustaw, które odsyłają do przepisów wydanych na podstawie art. 103 kodeksu pracy. Ponadto, ich zdaniem, proponowana lub ostatecznie uchwalona nowelizacja powinna także uwzględniać terminologię art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwalniającego z podatku wartość świadczeń przyznanych pracownikowi na naukę i kształcenie zawodowe. W uzasadnieniu stwierdzono także, że przy wykonywaniu wyroku wskazana byłaby ściślejsza współpraca z ministrami właściwymi do spraw pracy, oświaty i wychowania oraz szkolnictwa wyższego.

Projektowana nowelizacja nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa i jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Obecni na posiedzeniu przedstawiciele resortów pracy, nauki oraz edukacji narodowej, a także Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan" przedstawili swoje stanowiska do omawianego projektu ustawy.

Wiceminister pracy R. Mleczko zwrócił się o umożliwienie zaprezentowania senatorom szczegółowych założeń nowelizacji kodeksu pracy w części dotyczącej kwalifikacji zawodowych, opracowanych przez resort pracy i polityki społecznej.

W związku z licznymi poprawkami, zgłoszonymi przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, senator G. Sztark zaproponowała przedłużenie terminu rozpatrywania projektu nowelizacji kodeksu pracy. W wyniku głosowania wniosek przyjęto jednomyślnie.

Senatorowie z Komisji Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyli "Informację dla Sejmu i Senatu o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń-czerwiec 2009 roku (podczas Prezydencji czeskiej)". Dokument przyjęty przez rząd przekazywany jest parlamentowi zgodnie z art. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Podczas posiedzenia informację omówił podsekretarz stanu w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej Maciej Szpunar.

Pierwsza część rządowego dokumentu prezentuje najważniejsze dla Polski kwestie będące przedmiotem prac Unii Europejskiej podczas trwania prezydencji czeskiej, dotyczące przyszłości Traktatu z Lizbony i zagadnień instytucjonalnych, rozszerzenia Unii Europejskiej, działań na rzecz osiągnięcia globalnego porozumienia w sprawie prowadzenia polityki klimatycznej po 2012 r., przepływów finansowych, funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, przygotowań do polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej oraz zatrudnienia i statusu urzędników - obywateli polskich w instytucjach UE. W drugiej części dokumentu przedstawiono informacje na temat przebiegu posiedzeń sektorowych Rady Ministrów Unii Europejskiej, odbytych od 1 stycznia do 30 czerwca 2009 r., z uwzględnieniem stanowisk prezentowanych podczas obrad przez przedstawicieli Polski.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowano także następujące projekty aktów prawnych UE.

• Wniosek dotyczący decyzji Rady UE w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny - wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 373.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Sprawiedliwości.

Referent: senator Tadeusz Gruszka.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Igor Dzialuk.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt decyzji Rady.

• Wnioski nierozpatrywane - propozycja zaakceptowana przez Komisję Spraw Unii Europejskiej - sygnatury Komisji Europejskiej: COM (2009) 463, COM (2009) 450, COM (2009) 437, COM (2009) 431, COM (2009) 429, COM (2009) 423, COM (2009) 418, COM (2009) 410, COM (2009) 406, COM (2009) 395, COM (2009) 348.

* * *

Senatorowie z Komisji Kultury i Środków Przekazu dyskutowali nad propozycją objęcia przez nią patronatem uroczystości i imprez organizowanych w ramach przyszłorocznych obchodów Roku Fryderyka Chopina.

Przewodniczący komisji senator Piotr Ł.J. Andrzejewski poinformował, że Fundacja "Polska-Europa-Polonia" zwróciła się z prośbą o objęcie patronatu nad Multimedialnym Konkursem Chopinowskim "Chopin w XXI wieku" przez Komisję Kultury i Środków Przekazu. Celem konkursu jest przegląd dzieł filmowych i multimedialnych, pokazujących wpływ najwybitniejszego polskiego kompozytora na życie i twórczość ludzi żyjących na przełomie XX i XXI w. Najlepsze prace zostaną przedstawione i nagrodzone podczas Polonijnego Festiwalu Multimedialnego "Polskie Ojczyzny 2010", który odbędzie się w połowie października 2010 r. w Częstochowie oraz XXV Międzynarodowego Katolickiego Festiwalu Filmów i Multimediów - Niepokalanów 2010, który odbędzie się 21-24 października 2010 r.

Komisja przychyliła się do prośby fundacji. Senatorowie przyjęli również propozycję przewodniczącego Piotra Ł.J. Andrzejewskiego, aby sprawy związane z patronatem nie były przedmiotem obrad komisji.

Informację o przedsięwzięciach i audycjach zaplanowanych przez Polskie Radio z okazji ogłoszenia roku 2010 Rokiem Fryderyka Chopina przedstawili dyrektor programowy Polskiego Radia Jacek Piotrowski oraz zastępca dyrektora Programu 2 Polskiego Radia Małgorzata Małaszko. Dyrektor J. Piotrowski podkreślił, że wiodącą anteną wszystkich projektów związanych z przyszłorocznymi obchodami jest Program 2 Polskiego Radia. Poinformował także, że zostanie utworzony odrębny serwis, na którym znajdą się nie tylko wszystkie materiały dotyczące Roku Fryderyka Chopina produkowane na antenach Polskiego Radia, ale również informacje i materiały multimedialne spoza anten Polskiego Radia. Transmisje i audycje związane z Rokiem Fryderyka Chopina będą szeroko promowane w całym serwisie www.polskieradio.pl.

Wicedyrektor M. Małaszko przypomniała, że przygotowania do obchodów Roku Fryderyka Chopina rozpoczęły się po wprowadzeniu jesiennej ramówki 2008/2009. Jak podkreśliła, Program 2 Polskiego Radia będzie ściśle współpracował z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina, transmitując, retransmitując najważniejsze imprezy i zapewniając ich obsługę dziennikarską, m.in. Festiwalu "Chopin i jego Europa", Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach.

Program 2 Polskiego Radia zamierza także przekazywać informacje o wydarzeniach związanych z Rokiem Fryderyka Chopina Europejskiej Unii Nadawców (EBU). Obecnie są prowadzone rozmowy w tej sprawie z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina.

Na zakończenie posiedzenia przewodniczący komisji poinformował, że wicemarszałek Krystyna Bochenek zwróciła się z prośbą o zorganizowanie uroczystego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu z okazji 200. rocznicy urodzin Juliusza Słowackiego, która przypada 4 września 2009 r. Senator P.Ł.J. Andrzejewski zaproponował, aby takie posiedzenie odbyło się 23 października br.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych kontynuowała rozpatrywanie ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Maciej Grabowski przedstawił stanowisko ministerstwa w sprawie propozycji zmian zaproponowanych przez senackie biuro legislacyjne. Ministerstwo pozytywnie oceniło dwie poprawki, mające charakter doprecyzowujący.

W wyniku głosowania komisja jednogłośnie przyjęła te poprawki. Na sprawozdawcę stanowiska komisji na posiedzenie Senatu wybrano senatora Kazimierza Kleinę.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Zdrowia kontynuowała rozpatrywanie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W wyniku głosowania senatorowie przyjęli poprawkę zgłoszoną przez senatora Michała Okłę. Jego też wybrano na sprawozdawcę komisji na posiedzenie Senatu.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej, na podstawie ustawy z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, rozpatrzono następujące akty prawne:

• projekt decyzji Rady upoważniającej Rzeczpospolitą Polską do stosowania środka stanowiącego odstępstwo od art. 287 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, COM COM(2009) 435, sygnatura Rady UE 12828/09.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator Jan Wyrowiński.

Komisja postanowiła poprzeć projekt decyzji Rady.

• wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie współpracy administracyjnej oraz

zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej (przekształcenie), COM COM(2009) 427; sygn. Rady UE 12886/09.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator J. Wyrowiński.

Komisja postanowiła poprzeć projekt rozporządzenia Rady.

• wnioski nierozpatrywane - propozycja zaakceptowana przez komisję: COM(2009) 474 art. 6 ust. 1; COM(2009) 470 art. 6 ust. 1; COM(2009) 460 art. 6 ust. 1; COM(2009) 453 art. 6 ust. 1; COM(2009) 445 art. 6 ust. 1; COM(2009) 441 art. 6 ust. 1; COM(2009) 436 art. 6 ust. 1; COM(2009) 424 art. 6 ust. 1; COM(2009) 197 art. 6 ust. 1.

18 września 2009 r. marszałek Bogdan Borusewicz wziął udział w Forum Regionów Polska-Rosja w Moskwie. Spotkał się także z przewodniczącym Rady Federacji Rosyjskiej (izba wyższa rosyjskiego parlamentu) Siergiejem Mironowem.

W obradach Forum Regionów Polska-Rosja uczestniczyli również ministrowie rozwoju regionalnego z obu krajów - Elżbieta Bieńkowska i Wiktor Basargin, marszałkowie polskich województw i reprezentanci rosyjskich regionów. Ze strony polskiej wzięli w nim udział także wiceminister spraw zagranicznych Andrzej Kremer i wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Piotr Stachańczyk.

Podczas swego wystąpienia marszałek Senatu ocenił, że kontakty między rządami Polski i Rosji powinny być uzupełniane ożywionymi kontaktami na szczeblu regionalnym. "Dobrze, żeby było ich jak najwięcej. Forum jest krokiem na drodze do trwałych fundamentów zaufania między narodami" - podkreślił. Jako przykład udanej współpracy między samorządami obu krajów marszałek B. Borusewicz podał relacje, jakie utrzymuje z polskimi województwami obwód kaliningradzki. Marszałek zapowiedział, że kolejne spotkanie forum może się odbyć w Polsce.

Biorący udział w forum przedstawiciele regionów z Polski i Rosji debatowali w ramach trzech grup tematycznych. W pierwszej dyskutowano o współpracy w dziedzinie edukacji, nauki, kultury i sportu, w kolejnych - o możliwościach ekonomicznego rozwoju partnerstwa regionów oraz współpracy przy realizacji międzyregionalnych projektów, przeprowadzanych pod patronatem Unii Europejskiej.

Przed rozpoczęciem obrad Forum Regionów Polska-Rosja marszałek B. Borusewicz na Cmentarzu Dońskim w Moskwie złożył wieniec na symbolicznych grobach ostatniego dowódcy Armii Krajowej, generała Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" i zastępcy delegata rządu RP na kraj Stanisława Jasiukowicza "Opolskiego", skazanych w Moskwie w "procesie szesnastu" w 1945 r. Na Cmentarzu Dońskim pochowanych jest 8-10 tys. ofiar stalinowskiego terroru.

Forum Regionów Polska-Rosja odbyło się po raz pierwszy. Zostało zorganizowane z inicjatywy marszałka B. Borusewicza i przewodniczącego S. Mironowa. Przedsięwzięciu patronują Senat i Rada Federacji. Dotychczas 11 spośród 16 polskich województw zawarło dwustronne porozumienia o współpracy w różnych dziedzinach z 21 regionami i ponad 50 miastami rosyjskimi.

28 września 2009 r. w Strasburgu, w siedzibie Rady Europy, marszałek Bogdan Borusewicz oficjalnie otworzył wystawę "Dekada «Solidarności» 1979-1989", poświęconą przemianom w Polsce i innych krajach Europy Środkowowschodniej.

Marszałek przybył z jednodniową wizytą do Strasburga na inaugurację sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy i na rozmowy m.in. z przewodniczącymi wszystkich największych frakcji w zgromadzeniu: chadeckiej, socjalistycznej, demokratów i lewicy.

Na początku swego wystąpienia marszałek Senatu powitał obecnych gości, w tym senatora Włodzimierza Cimoszewicza, kandydata na stanowisko sekretarza generalnego Rady Europy. "Witam na tej wystawie, która przypomina nam dość odległy czas, ale czas, w którym wszystko się zmieniło. Mamy w tym roku XX-lecie pierwszych wolnych wyborów w Polsce" - powiedział marszałek B. Borusewicz.

"Zanim pierwsze wolne wybory odbyły się w 1989 roku, był rok 1980 - pierwszy ruch strajkowy, który zaczął się w Stoczni Gdańskiej i który zaczynało pięć osób" - mówił marszałek. "Ten ruch przekształcił się w masowy ruch «Solidarności». Można powiedzieć, że potem było 9 lat bardzo trudnej ciężkiej walki. W tej walce uczestniczyły miliony Polaków. Dzięki temu można było przetrwać, osiągnąć sukces" - podkreślił marszałek Senatu. "Wcześniej była jednak opozycja demokratyczna, była pierwsza wizyta papieża Polaka. Był też upadek dyktatur w innych częściach Europy: w Portugalii, Hiszpanii". Marszałek zauważył też, "szczególnie to, co się działo w Hiszpanii, upadek dyktatury Franco, było dla nas dobrym przykładem tego, że ostatnie dyktatury upadają".

Zaznaczył, że mówi o tym, żeby pokazać, iż wybijanie się na wolność i na demokrację poza Polską wpływało na to, co działo się w Polsce. "Wolne wybory w Polsce kompletnie załamały system komunistyczny i spowodowały załamywanie się poszczególnych reżimów u naszych sąsiadów: w Czechosłowacji, na Węgrzech, w Rumunii, Bułgarii, NRD" - powiedział na zakończenie marszałek B. Borusewicz.

W otwarciu wystawy uczestniczył również przewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego RE Lluis Maria de Puig, z którym marszałek Borusewicza rozmawiał pod koniec pobytu w Strasburgu.

Wystawa na 30 planszach ukazuje historię procesu, który doprowadził do obalenia komunizmu w Polsce i innych krajach dawnego Bloku Wschodniego. Główna część wystawy poświęcona jest ruchowi "Solidarność" i roli Polski jako kraju, który zapoczątkował przemiany w całym regionie. W końcowej części przedstawiono drogę do demokracji innych państw.

Za pomocą archiwalnych zdjęć, plakatów, ulotek, wycinków z gazet, krótkich informacji historycznych i tekstów źródłowych takich jak relacje świadków, zapisy pamiętnikarskie, dokumenty i fragmenty przemówień opisano najważniejsze momenty tego okresu: pielgrzymkę papieża Jana Pawła II, pierwszy zjazd "Solidarności", wprowadzenie stanu wojennego, otrzymanie Pokojowej Nagrody Nobla przez Lecha Wałęsę i obrady Okrągłego Stołu.

29 września 2009 r. odbyły się wybory sekretarza generalnego Rady Europy. Został nim Norweg Thorbjoern Jagland. Senator W. Cimoszewicz nie uzyskał wymaganej większości głosów. Marszałek B. Borusewicz zaznaczył, że około 50-60 z 80 głosów Cimoszewicz otrzymał od przedstawicieli Europejskiej Partii Ludowej. Do tej frakcji należą PO i PSL. Jego zdaniem frakcja socjalistów, z wyjątkiem Polaków, w całości głosowała na T. Jaglanda, podobnie jak grupa, w której znajdują się brytyjscy konserwatyści oraz frakcja Zjednoczonej Europejskiej Lewicy. Marszałek Senatu ocenił ponadto, że poparcie dla W. Cimoszewicza mogło wynikać także z tego, że jeden Polak - Jerzy Buzek jest szefem Parlamentu Europejskiego. "Opinia, że Polacy chcą za dużo, na pewno była istotna" - zaznaczył marszałek B. Borusewicz.

8 września 2009 r. w Wiedniu otwarto wystawę "Drogi do wolności - przez Solidarność do Europy".

Podczas uroczystości odczytano przemówienie marszałka Bogdana Borusewicza, który z powodu urazu kolana nie mógł wziąć udziału w tym spotkaniu. W swoim wystąpieniu podkreślił olbrzymi wysiłek polskiego narodu oraz to, że także on doświadczył w tamtym czasie "całego repertuaru represji".

Przewodnicząca Rady Narodowej, niższej izby austriackiego parlamentu, Barbara Prammer wezwała do mobilizacji sił europejskich. Jak podkreśliła, takie wystawy są dobrą okazją do wyciągania wniosków z historii i powinny zachęcać do stawienia czoła aktualnym wyzwaniom, takim jak walka z ksenofobią.

Wystawa Fundacji Centrum Solidarności z Gdańska, zorganizowana przez ambasadę RP w Wiedniu, obejmuje okres od roku 1945 do dziś. Przedstawia bezpośrednią zależność między polską historią najnowszą a przemianami w Europie. Ukazuje historię Polski i Gdańska, podkreślając, że właśnie tam rozpoczęły się polityczne przemiany w Europie. Punkt ciężkości położono na polską "Solidarność" i masowe wystąpienia, które przyczyniły się do obalenia komunizmu w Europie Środkowej i Wschodniej.

14 września 2009 r., zakończenie XVII Światowego Forum Mediów Polonijnych Tarnów - Śląsk 2009, odbywającego się pod honorowym patronatem marszałka Bogdana Borusewicza, jego uczestnicy spotkali się w Senacie z wicemarszałek Krystyną Bochenek i senatorami z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. Podczas spotkania ogłoszono zwycięzców konkursu dla dziennikarzy o nagrodę marszałka Senatu RP oraz wręczono Nagrody Fidelis Poloniae 2009.

Jak podkreśliła wicemarszałek K. Bochenek, spotkanie senatorów z polonijnymi dziennikarzami jest okazją do "krótkiego bilansu dokonań na rzecz budowy więzi Polaków żyjących poza krajem z macierzą". Przypomniała, że Senat, powołany w pierwszych powojennych w pełni demokratycznych wyborach, został wybrany przez Polonię na swojego protektora i od początku istnienia stara się wywiązywać z tego zadania, roztaczając opiekę nad Polakami mieszkającymi za granicą.

Kapituła konkursu ogłoszonego przez marszałka Senatu pod hasłem "XX-lecie polskiej demokracji - moje życie zmieniło się, bo Polska odzyskała wolność" postanowiła nie przyznawać pierwszej nagrody. II miejsce zajął Tadeusz Urbański (godło K. Rayan) za pracę "Emigracja przestała być chorobą". Artykuł dziennikarza mieszkającego w Szwecji został opublikowany w nowojorskim "Nowym Dzienniku". Jak napisał autor, wolność, którą odzyskała Polska, to dla Polaków w kraju i za granicą przede wszystkim wolność wyboru, duma z przemian i dobre samopoczucie, bo emigranci przestali być przymusowymi emigrantami, uciekinierami zza żelaznej kurtyny. Podsumowując swoje rozliczenie z minionym XX-leciem, autor stwierdził: "Jestem normalnym obywatelem swojego kraju, z powodu dawnych zaszłości jedynie zamieszkałym za granicą. Dziś, jako zagraniczny Polak, nigdzie nie czuję się gorszy".

Dziękując za wyróżnienie, T. Urbański powiedział: "Skończył się czas zniewolenia emigracji, o jakim pisał Czesław Miłosz. Już nie śnimy, iż jesteśmy w PRL i nie możemy wrócić do Szwecji czy Francji. Teraz byśmy chcieli przyjeżdżać do Polski, tylko nie zawsze mamy czas".

III nagrodę w konkursie przyznano Ewie Szkurłat-Adamskiej (godło Kraków) za reportaż radiowy "Polka za szesnaście punktów", emitowany w Polskim Radiu Kraków. To gorzki materiał o tym, jak życie w wymarzonej Polsce może być trudne, opowieść o losach Polki z Białorusi, która po odzyskaniu wolności przez Polskę w ramach repatriacji zdecydowała się na powrót do macierzy i życie w Krakowie. Polska dała jej szansę w postaci stypendium rządowego. Bywa jednak i tak, że mimo wszystko ludzie nie mogą sobie sami poradzić. Okazuje się, że nie jest łatwo być w Polsce Polakiem ze wschodnim akcentem, że trzeba się zmierzyć z twardą, rynkową rzeczywistością i nie zawsze można liczyć na pomoc innych. Wolność i demokracja jednak dają możliwość wyboru i nadzieję.

Jury przyznało też dwa równorzędne wyróżnienia. Otrzymał je dziennikarz z Ukrainy Jerzy Sokalski (godło Sokół) za tekst "Polska zmieniła moje życie", opublikowany w "Dolnośląskiej Solidarności". To niezwykle optymistyczny artykuł, który pokazuje zalety polskiej demokracji i zderzenie codzienności polskiej z ukraińską. Autor napisał wprost, że zwycięstwo polskiej demokracji natchnęło go do tego, by zostać dziennikarzem i walczyć piórem o prawa człowieka - o wolność słowa, wyznania, o zwrot świątyń. Drugie wyróżnienie przyznano Małgorzacie Ptaszyńskiej (godło Małgosia) za dyskusję antenową emitowaną w Polskim Radio Chicago. Rozmówcy, Polacy - emigranci, dyskutują o wpływie przemian w Polsce na życie amerykańskiej Polonii.

Podczas uroczystości wicemarszałek K. Bochenek wręczyła także dyplomy uznania Oldze Kolesowej, Irenie Kopoć, Wiktorii Wachowskiej, ks. Jackowi Pawłowiczowi, Wiktorii Laskowskiej-Szczur i Eduardowi Perunakjanowi (godło Klucz) za program telewizyjny "20 lat na służbie Polakom na Żytomierszczyźnie". Program wyprodukowany przez Żytomierską Teleradiokompanię "Sojuz-TV", zgłoszony przez Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie, ukazuje niezmiernie istotny dla Polaków na Wschodzie efekt odzyskania przez Polskę wolności, a mianowicie tworzenie związków i organizacji Polaków.

Ogółem na senacki konkurs napłynęło 18 prac ze Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Ukrainy, Litwy, Holandii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Polski. Trzy nie spełniły kryteriów konkursowych (prace nie na temat).

Podczas uroczystości w Senacie Stanisław Lis, prezes organizującego spotkanie mediów polonijnych Małopolskiego Forum Współpracy z Polonią, wręczył też nagrody swego stowarzyszenia Fidelis Poloniae 2009. Statuetkę w kategorii "osoba" otrzymał Waldemar Tomaszewski, działacz polonijny, lider i eurodeputowany Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, obchodzącej w tym roku 15-lecie istnienia. "Nie może odebrać statuetki osobiście, ponieważ uczestniczy w inauguracyjnym posiedzeniu Parlamentu Europejskiego, które prowadzi polski eurodeputowany i przewodniczący PE Jerzy Buzek. Życie często reżyseruje lepiej niż sami byśmy to wymyślili" - powiedział S. Lis.

Nagrodę Fidelis Poloniae 2009 w kategorii "organizacja" otrzymał Polski Teatr Ludowy we Lwowie. Odbierając statuetkę, dyrektor tego teatru Zbigniew Chrzanowski przekazał wicemarszałek K. Bochenek apel do Senatu o wsparcie w staraniach o pozyskanie siedziby dla jego instytucji. "Idąc za przykładem Przemyśla, który przekazał budynek społeczności ukraińskiej, warto zacząć starania o podobną inicjatywę we Lwowie" - powiedział.

Podczas wizyty w Senacie dziennikarze polonijni wysłuchali też wykładu na temat historii polskiego parlamentaryzmu oraz roli i zadań Senatu RP. Wzięli również udział w otwarciu wystawy "Historia Kartą pisana". Goście uczestniczyli także w dyskusji z udziałem wicemarszałek K. Bochenek i przewodniczącego Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senatora Andrzeja Persona oraz senatorów Barbary Borys-Damięckiej i Łukasza Abgarowicza.

Wicemarszałek K. Bochenek przypomniała, że już 80 lat temu Senat jako pierwsza instytucja podjął wysiłek budowania mostów z Polonią. Od swego odrodzenia, czyli już od 20 lat, kontynuuje opiekę nad Polonią i Polakami za granicą. W związku z tym, że za kilka dni odbędzie się posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP, wicemarszałek zwróciła się do polonijnych dziennikarzy o wskazanie problemów i zagadnień, którymi będzie mogła się zająć rada.

Uczestnicy spotkania mówili m.in. o problemach z polską edukacją za granicą oraz o kłopotach finansowych, z jakimi się borykają. Prosili o utrzymanie dotacji Senatu. Pytali też o wsparcie finansowe i dyplomatyczne starania o poprawę sytuacji materialnej emerytowanych i niepełnosprawnych Polaków za granicą, zwłaszcza tych na Wschodzie. Dziennikarze polonijni zwrócili też uwagę na trudności administracyjne, związane z powrotem emigrantów do Polski, a także na potrzebę zmiany ordynacji wyborczej do parlamentu polskiego, tak by mogło głosować więcej Polaków mieszkających poza granicami. Nie każdy w tym celu jest w stanie dotrzeć do konsulatu, ale każdy może zagłosować np. korespondencyjnie.

Przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator A. Person zapewniał, że w miarę swoich możliwości Senat nadal będzie pomagał Polonii. Przypomniał, że Izba wspiera akcje charytatywne na rzecz Polaków za granicą, a Polska stara się o umowy międzynarodowe chroniące naszych rodaków materialnie, ale nie każdy kraj chce je zawrzeć.

Podczas uroczystości prezes Małopolskiego Forum Współpracy z Polonią S. Lis otrzymał okolicznościowy order XX-lecia odrodzenia Senatu. Wicemarszałek K. Bochenek natomiast w imieniu Senatu odebrała statuetkę Złotej Sowy Polonii, którą wręczyła jej Jadwiga Haffner z Wiednia, dziennikarka pisma "Jupiter".

Tegoroczne, XVII Światowe Forum Mediów Polonijnych Tarnów - Śląsk 2009 rozpoczęło się 7 września 2009 r. w Tarnowie. Wzięli w nim udział polonijni dziennikarze z redakcji prasowych, radiowych, telewizyjnych i portali internetowych. Spotkania dziennikarzy oraz animatorów mediów polonijnych i polskich z zagranicy odbywają się od 1999 r. Każdego roku w forum uczestniczy około 150 dziennikarzy polonijnych, m.in. z: Australii. Austrii, Argentyny, Belgii, Białorusi, Czech, Danii, Egiptu, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Holandii, Izraela, Irlandii, Kanady, Kazachstanu, Libanu, Litwy, Łotwy, Macedonii, Mołdawii, Niemiec, Polski, Rosji, RPA, Słowacji, Serbii, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainy, USA, Wielkiej Brytanii, Węgier, Włoch oraz reprezentacja mediów krajowych. Przedsięwzięcie organizuje Małopolskie Forum Współpracy z Polonią w Tarnowie. Forum służy promocji Polski poprzez prezentację poszczególnych regionów, zachęca do większego zaangażowania Polonii i Polaków za granicą w propagowanie spraw polskich w świecie.

W tym roku uczestnicy forum odwiedzili województwo śląskie, m.in. Katowice, Bytom, Siemianowice Śląskie, Zabrze (zwiedzanie Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii), Żywiec (spotkanie z księżną Marią Krystyną Habsburg), Tarnowskie Góry i Żory. Obejrzeli także śląskie zabytki techniki. Tegoroczne forum dotyczyło m.in. uwarunkowań, wyzwań i szans rozwojowych Małopolski i Śląska - regionów, które były gospodarzami spotkania w tym roku.

Uczestnicy mogli poznać m.in. z postać Henryka Sławika w 65. rocznicę jego śmierci. Ten bohaterski Ślązak w czasie II wojny światowej na Węgrzech uratował życie około 5 tys. Żydów i pomógł dziesiątkom tysięcy polskich uchodźców. Dziennikarze polonijni mieli też szansę wysłuchać wykładów i odwiedzić miejsca związane z Wojciechem Korfantym - dyktatorem III Powstania Śląskiego i śląskim politykiem okresu międzywojennego, którego postaci poświęcony jest 2009 rok w regionie. W tym roku przypada bowiem 70. rocznica śmierci W. Korfantego.

14 września 2009 r. w gmachu Senatu wicemarszałek Krystyna Bochenek otworzyła wystawę "Historia Kartą pisana", utworzoną z materiałów zebranych przez Konsulat Generalny RP w Brześciu podczas pierwszego roku realizacji ustawy o Karcie Polaka, uchwalonej przez Sejm 7 września 2007 roku. Przy okazji wykonywania czynności związanych z wydawaniem Karty - przeprowadzanych rozmów, sprawdzania znajomości języka polskiego - do konsulatu zaczęły napływać fotografie, stare pocztówki, zaświadczenia, druki urzędowe, pamiątki, a także opowieści i wspomnienia dające obraz życia Polaków na Polesiu w XX wieku. Powstał w ten sposób bogaty zbiór, który posłużył do przygotowania wystawy.

Jak podkreśliła wicemarszałek Krystyna Bochenek, tę wzruszającą wystawę, będącą żywym świadectwem historii Polesia, tworzą dokumenty, pamiątki przechowywane przez Polaków często pod groźbą kary, a niekiedy nawet utraty życia i dowodzące ich wielkiego patriotyzmu. Wystawa stanowi także szczególne podsumowanie roku funkcjonowania ustawy o Karcie Polaka. Ustawy, która dla starszego pokolenia naszych rodaków z Kresów ma wymiar emocjonalny i sentymentalny, młodym powinna natomiast umożliwić zbliżenie z Polską, nawiązanie kontaktu z krajem przodków.

W uroczystości otwarcia ekspozycji wzięli udział senatorowie, dziennikarze polonijni - uczestnicy XVII Światowego Forum Mediów Polonijnych, zaproszeni goście. Po wystawie oprowadzał Maciej Szczepański, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią MSZ.

Na zebrane i prezentowane materiały - jak pisze konsul generalny RP w Brześciu Jarosław Książek we wstępie do katalogu wystawy - warto spojrzeć "nie tylko przez pryzmat czasów dawno minionych, jak na ciekawostkę zebraną przez urzędników konsulatu, ale przede wszystkim jak na świadectwo życia ludzi zwykłych i niezwykłych zarazem. Ludzi z Brześcia i Polesia, bez których pracy, poświęcenia dziś brakowałoby nam czegoś niepowtarzalnie cennego - jakiejś części nas samych". 30 eksponowanych plansz przedstawia stare fotografie, różne dokumenty ilustrujące skomplikowane losy ludzi, którzy często wbrew wielu przeciwnościom czują się Polakami. Wystawa będzie prezentowana w Senacie do końca września 2009 r.

17 września 2009 r. w Senacie uroczyście uruchomiono Wirtualne Muzeum Kresy - Syberia, nad którym honorowy patronat objęli marszałek Bogdan Borusewicz, prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz kierownik Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Janusz Krupski.

Uroczystość poprzedziło złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą senatorów II RP, którzy zginęli lub zmarli w czasie II wojny światowej i w okresie powojennych represji. Wicemarszałek Marek Ziółkowski podziękował ich rodzinom za przybycie oraz współpracę i wsparcie, jakiego na co dzień udzielają Senatowi RP. "Pamiętamy o naszych poprzednikach i kontynuujemy ich pracę w stanowieniu prawa. Dzięki państwu możemy odtworzyć ich losy, które opisaliśmy w wydanej właśnie książce «Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej»" - powiedział wicemarszałek.

Ofiarami II wojny światowej zostało 95 senatorów. Z rąk niemieckich zginęło 51 z nich, z sowieckich - 44 (w więzieniach i łagrach co najmniej 20). Poza tym 60 senatorów zmarło śmiercią naturalną, np. po opuszczeniu więzienia. Okoliczności zgonu części z nich są niejasne. W sumie spośród 361 senatorów żyjących 31 sierpnia 1939 r. w czasie wojny życie straciło 155, czyli niemal 43%.

Otwierając Wirtualne Muzeum Kresy - Syberia, wicemarszałek M. Ziółkowski podkreślił, że data inauguracji nie jest przypadkowa. "Odbywa się w dniu ważnej rocznicy. 17 września 1939 r., 70 lat temu, wraz z agresją sowiecką i wbiciem walczącej Polsce noża w plecy, rozpoczęła się golgota Wschodu i golgota polskich Kresów". Powiedział także, iż wymienione w tytule muzeum Kresy i Syberia są miejscami niezwykłymi w polskiej narodowej pamięci i tradycji. "Kresy to historia potęgi i świetności Rzeczypospolitej, (...) a Syberia dla Polaków to nie pojęcie geograficzne, lecz inny świat, opisany cierpieniem, rozłąką i śmiercią" - zaznaczył wicemarszałek. W jego ocenie, stworzenie wirtualnego muzeum jest wspaniałym połączeniem wspólnoty uczuć i narodowej tradycji ze znakomitym pomysłem i zdobyczą techniki. Idea muzeum łączy przeszłość z teraźniejszością i przyszłością. Zdaniem wicemarszałka M. Ziółkowskiego, projekt trafi również do przedstawicieli młodego pokolenia, gdyż powstał w nowoczesnym, wirtualnym świecie, jakim żyją. Historię opowiadają w nim świadkowie i uczestnicy deportacji, członkowie rodzin, które przeżyły wojnę.

Na te wspomnienia składają się także dokumenty, mapy, fotografie. Według wicemarszałka muzeum może służyć podtrzymaniu tożsamości Polaków rozproszonych po świecie, pomóc odszukać rodzinę czy odtworzyć własną historię. "Wszyscy możemy je współtworzyć, niezależnie do tego, gdzie jesteśmy. Muzeum powstaje nie po to, by rozdrapywać dawne rany, ale aby je zabliźnić przez opowiedzenie historii do końca" - zaznaczył wicemarszałek. Następnie, klikając myszką, uroczyście uruchomił projekt.

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski w przesłaniu skierowanym do uczestników inauguracji wyraził nadzieję, że muzeum będzie nie tylko źródłem poznania polskiej historii, szczególnie dla młodego pokolenia, ale także sposobem kontaktowania się Polaków mieszkających w kraju i na emigracji. Poinformował, że MSZ udzieli twórcom wirtualnego muzeum poparcia w zbieraniu pamiątek i eksponatów. Minister wydał już ambasadom i konsulatom dyspozycje, by uzyskało ono pełną pomoc w zbieraniu dokumentów dotyczących tamtego okresu.

Po wirtualnym muzeum oprowadzał prezes Fundacji Kresy - Syberia Stefan Wiśniowski, potomek Sybiraków, na stałe mieszkający w Australii. To on wraz z grupą poznanych w Internecie Polaków, którzy szukali historycznych faktów związanych z ich rodzinami, postanowił umieścić w sieci w formie muzeum informacje o Kresach, wywózkach i życiu na Syberii, a potem o wojennym i powojennym szlaku Sybiraków. Ubolewał, że data 17 września i historie Sybiraków nie są znane na Zachodzie.

Podczas inauguracji pokazany został film dokumentalny "Zapomniana Odyseja", zawierający relacje osób represjonowanych przez ZSRR. Przypomniano w nim słowa Winstona Churchilla, że "los Polski wydaje się być niekończącą się tragedią".

Wirtualne Muzeum Kresy - Syberia, unikatowy projekt multimedialnego muzeum w Internecie, opowiada mało znane wydarzenia polskiej "gehenny Wschodu" oraz losy jej ofiar i osób ocalonych. Na stronie http://www.kresy-siberia.org docelowo, do 2011 r., będzie funkcjonować 26 muzealnych sal tematycznych, na razie jest ich 12. W poszczególnych salach będzie można znaleźć informacje, zdjęcia i materiały archiwalne, dotyczące losów obywateli II RP w czasie II wojny światowej, a w szczególności wpływu agresji sowieckiej na życie wielu tysięcy polskich rodzin. Pierwsze cztery sale muzealne, poświęcone Kresom Wschodnim II RP, wydarzeniom września 1939 r., okupacji sowieckiej oraz represjom sowieckim z lat 1939-1941, zostaną otwarte 10 lutego 2010 r., czyli w 70. rocznicę pierwszych deportacji obywateli polskich do ZSRR.

Oprócz sal tematycznych w wirtualnym muzeum znajdują się m.in. ściana pamięci, na której twórcy mogą upamiętniać wszystkie ofiary represji sowieckich i wystawy czasowe, oraz indywidualne sale pamięci, przeznaczone na opowieści prywatnych osób o losach ich rodzin, na dokumenty i fotografie ich dotyczące. Istnieje też klub dyskusyjny. Jest również miejsce na ekspozycje. Na razie uruchomiono wystawę Wiesława Adamczyka z Chicago, pokazującą pamiętniki dzieci z rodzin wywiezionych na Syberię.

Wirtualne Muzeum Kresy - Syberia powstało z inicjatywy z Fundacji Kresy - Syberia, zrzeszającej ponad 850 członków z całego świata, głównie przedstawicieli Polonii na Zachodzie, mających rodzinne korzenie na dawnych Kresach Wschodnich II RP.

W uroczystości otwarcia uczestniczyli: wiceminister spraw zagranicznych Jan Borkowski, prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Maciej Płażyński, przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Andrzej Person, szef Kancelarii Senatu minister Ewa Polkowska oraz licznie zgromadzeni senatorowie i posłowie.

Inauguracja działalności muzeum odbyła się w 70. rocznicę inwazji sowieckiej na Polskę nie tylko w naszym kraju, ale też w ośrodkach polonijnych: w Wellington (Nowa Zelandia), Sydney (Australia), Pretorii (RPA), Londynie (Wielka Brytania), Toronto (Kanada). Wkrótce zacznie ono funkcjonować także w Chicago i Waszyngtonie (USA).

18 września 2009 r. w Senacie, pod patronatem marszałka Senatu, z okazji Międzynarodowego Dnia Demokracji odbyła się debata "Mosty na Wschód. Jak polskie organizacje pozarządowe mogą wspierać młode demokracje". Senackie spotkanie zorganizowano we współpracy ze stowarzyszeniem polskich organizacji pozarządowych Grupą Zagranica.

Otwierając debatę, wicemarszałek Marek Ziółkowski stwierdził, że istnienie i działalność organizacji pozarządowych stanowią istotny element budowania zarówno demokracji, jak i społeczeństwa obywatelskiego. "Wierzę, że w ten sposób należy budować demokrację, w sposób zdecentralizowany, oddolny" - dodał.

Działalność polskich organizacji społecznych na Wschodzie przedstawił Jacek Michałowski z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Przypomniał, że działania na Wschodzie były inicjowane 20 lat temu przez instytucje funkcjonujące w konspiracji i półjawnie, m.in. Komitet Helsiński, Solidarność Polsko-Czesko-Słowacką i Kartę. W pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych zaczęły powstawać organizacje, jednym z głównych celów których była współpraca ze Wschodem. Większość działa do dziś. Obecnie na Wschodzie regularnie funkcjonuje 50 polskich organizacji pozarządowych, przede wszystkim na Ukrainie, Białorusi, w Gruzji, Mołdowie, na Bałkanach i w Azji Środkowej. Organizacje te oferują zarówno pomoc rozwojową, jak i humanitarną. Środki na swoją działalność pozyskują m.in. z budżetu Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Następnie odbył się panel dyskusyjny "Aktywność polskich organizacji w regionie. Jak i co dalej po 20 latach? Perspektywy, kierunki, możliwości". Poprowadziła go wiceprezes Fundacji "Edukacja dla Demokracji" Justyna Janiszewska, a wzięli w nim udział m.in.: przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Andrzej Person, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jan Borkowski i prezes Stowarzyszenia "Wschodnioeuropejskie Centrum Demokratyczne" Paweł Kazanecki.

Dyskusję podsumował wicemarszałek M. Ziółkowski. Jego zdaniem, organizacje potrzebują nie tylko stabilizacji finansowej, wieloletnich programów, ale i entuzjazmu, pewnej dozy szaleństwa. Wicemarszałek opowiedział się też za współpracą samorządów lokalnych i budowaniem przez nie wielokulturowych małych ojczyzn.

Debacie towarzyszyła wystawa plakatów organizacji pozarządowych, promujących postawy obywatelskie, przede wszystkim związanych z działaniami międzynarodowymi, ukierunkowanymi na Wschód.

18 września 2009 r. wicemarszałek Krystyna Bochenek otworzyła w Sosnowcu seminarium "Rola funduszy ekologicznych w likwidacji zagrożeń dla środowiska oraz tzw. bomb ekologicznych w województwie śląskim".

Podczas spotkania m.in. wicemarszałek K. Bochenek podpisała deklarację, zobowiązującą wszystkich sygnatariuszy do współdziałania w celu rozbrojenia bomb ekologicznych w województwie śląskim.

18 września 2009 r. wicemarszałek Krystyna Bochenek wzięła udział w uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Wojciechowi Korfantemu w Piekarach Śląskich. Uroczystość odbywała się w ramach Roku Wojciech Korfantego, obchodzonego w 2009 r. na Śląsku.

19-20 września 2009 r., pod patronatem marszałka Bogdana Borusewicza, odbyły się Jubileuszowe Regaty 20-lecia Odrodzonego Senatu RP o Puchar Polski w narodowej klasie OMEGA. Wyścig na Zalewie Zegrzyńskim pod Warszawą zorganizowano w ramach jubileuszowych obchodów 85-lecia Yacht Klubu Polskiego.

Gościem regat był wicemarszałek Marek Ziółkowski. On też wręczył puchary ich zwycięzcom.

Yacht Klubu Polski powstał w 1924 r. jako pierwszy klub jachtowy w II Rzeczypospolitej. Jego historię tworzyli członkowie zarządu - generał Mariusz Zaruski i inicjator idei, przewodniczący Komitetu Założycielskiego Antoni Aleksandrowicz. Komandorem honorowym klubu był prezydent RP Ignacy Mościcki, a wicekomandorem - prezydent Warszawy Stefan Starzyński. Nawet podczas II wojny światowej klub organizował konspiracyjne szkolenia żeglarskie dla żołnierzy AK i konspiracyjne regaty na Wiśle w rejonie Józefowa (1943 r.).

Yacht Klubu Polski zrzesza dziś 2 tys. członków w 17 klubach krajowych i w 4 poza granicami RP. Chlubne tradycje sportowe klubu kontynuują dziś znamienici wychowankowie: Mariusz Kusznierewicz - mistrz olimpijski z Atlanty '96 i II wicemistrz olimpijski z Aten '04, mistrz świata z 2008 r. i czwarty na olimpiadzie w Pekinie, oraz Zofia Klepacka - uczestniczka olimpiady w Atenach '04 i Pekinie '08.

20 września 2009 r., na zaproszenie kurii diecezjalnej w Pelplinie, gminy Pelplin i starostwa powiatowego w Tczewie, marszałek Bogdan Borusewicz wziął udział w IX Jarmarku Cysterskim w Pelplinie.

Jarmark, z roku na rok mający coraz większy zasięg, wrósł na stałe w tradycje Pelplina. Licznie zgromadzeni mieszkańcy i przybyli goście podziwiali turnieje i pokazy rycerzy z pobliskiego Gniewa, a także z innych zaprzyjaźnionych bractw rycerskich. Oglądali także dramy historyczne, przygotowane przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych powiatu tczewskiego. Brali też udział w licznych imprezach towarzyszących. Można było podziwiać ciekawe prezentacje wyrobów lokalnych twórców, rzemieślników i wydawców.

20 września 2009 r. marszałek Bogdan Borusewicz uczestniczył w dożynkach w Lubaniu koło Kościerzyny.

Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą, koncelebrowaną przez biskupa diecezji pelplińskiej Jana Bernarda Szlagę. Dożynki diecezji pelplińskiej i gminy Nowa Karczma były połączone z XII Kaszubską Jesienią Rolniczą, pokazem zwierząt futerkowych i ozdobnych, kiermaszami. Odbyły się także liczne konkursy. Zwycięzca jednego z nich - konkursu na najpiękniejszy wieniec otrzymał z rąk marszałka B. Borusewicza pamiątkowy puchar.

21-22 września 2009 r. odbyło się posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu VII kadencji.

Polonijna Rada Konsultacyjna przy Marszałku Senatu powstała w 2002 r. Jej zadaniem jest wyrażanie opinii w sprawach istotnych dla Polonii i Polaków za granicą, dotyczących ich projektów aktów normatywnych, a także kierunków działań Senatu i jego organów w sprawach Polonii. Członkowie rady pełnią swoje obowiązki honorowo.

W skład rady wchodzą m.in. prezes Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys, prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej i Nowozelandzkiej Andrzej Alwast, prezes Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie Emilia Chmielowa, prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Tadeusz Pilat, prezes Centralnej Reprezentacji Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej Braspol Andre Hamerski oraz wieloletni działacz Polonii Amerykańskiej Władysław Zachariasiewicz.

Przedstawiciele organizacji i środowisk polonijnych z całego świata wspólnie z przedstawicielami ministerstw: Spraw Zagranicznych, Edukacji Narodowej, Kultury i Dziedzictwa Narodowego Nauki i Szkolnictwa Wyższego debatowali nad perspektywami współpracy kraju z emigracją w 2010 r.

Posiedzenie otworzyła wicemarszałek Krystyna Bochenek. Podkreśliła rolę Polonii w kształtowaniu pozytywnego wizerunku Polski w krajach zamieszkania naszych rodaków. Przypomniała, że o tym ważnym problemie w kontekście wyborów do Parlamentu Europejskiego mówiono podczas poprzedniego spotkania rady. "Dziś możemy cieszyć się z sukcesu, jakim jest objęcie funkcji przewodniczącego Parlamentu Europejskiego przez Jerzego Buzka" - powiedziała wicemarszałek K. Bochenek.

Omawiając program obecnego posiedzenia, podkreśliła, że przeprowadzenie - z inicjatywy MEN - dyskusji nad projektem: "Program rozwoju oświaty polskiej poza granicami i oświaty polonijnej na lata 2009-2011" wynika z wagi tego zagadnienia dla zachowania tożsamości narodowej dzieci i młodzieży polskiego pochodzenia poza granicami, a także dla promocji Polski w świecie.

Z tego samego względu za niezwykle ważny wicemarszałek uznała także drugi punkt obrad: "Wspieranie działań służących upowszechnianiu wiedzy o kulturze polskiej i dziedzictwie narodowym w środowiskach polonijnych i polskich w świecie, ze szczególnym uwzględnieniem 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina i 150. rocznicy urodzin Ignacego Jana Paderewskiego oraz rocznic narodowych". W opinii wicemarszałek K. Bochenek, Rok Chopinowski to niezwykła okazja do promocji Polski w świecie. W tę inicjatywę powinni się włączyć twórczo wszyscy, którym sprawy polskie leżą na sercu. Jak stwierdziła wicemarszałek K. Bochenek, Polonijna Rada Konsultacyjna jest najlepszym forum wymiany informacji i okazją do wypracowania formuły współpracy w tej ważnej, narodowej sprawie.

W części roboczej posiedzenia członkowie Rady Konsultacyjnej, obradujący w zespołach, zapoznali się ze szczegółami programu obchodów oraz projektu: "Program rozwoju oświaty polskiej poza granicami i oświaty polonijnej na lata 2009-2011".

Podkreślając znaczenie znajomości języka dla utrzymania tożsamości narodowej, minister edukacji narodowej Katarzyna Hall wskazała na potrzebę stworzenia jak najlepszego programu edukacji, którym objęte zostaną polskie szkoły za granicą. W jej opinii, problem dostępu do edukacji w języku polskim i nauki języka polskiego dla polskich dzieci za granicą narasta, szczególnie w krajach, gdzie zwielokrotniła się liczba migrujących polskich rodzin. Minister K. Hall zaprezentowała m.in. opracowany w jej resorcie projekt podstawy programowej dla polskich placówek edukacyjnych poza granicami kraju. Podstawa programowa stanowiłaby punkt wyjścia do tworzenia przez tamtejszych nauczycieli programów nauczania, uwzględniających potrzeby lokalnych społeczności.

Projekt zakłada, że zajęcia za granicą będą się odbywać w dwóch grupach. W jednej prowadzona będzie nauka języka polskiego, w drugiej - lekcje z wiedzy o Polsce, obejmujące m.in. zagadnienia dotyczące kultury, historii i geografii. Języka polskiego nie uczono by jak języka obcego.

Jak powiedziała pracująca nad projektem Grażyna Czetwertyńska z MEN, podstawa programowa musi zaspokoić potrzeby dzieci w różnych krajach i wywodzących się z różnych pokoleń emigracji, także tych, które nigdy nie miały styczności z językiem polskim. Służyć ma temu np. odejście od standardowego podziału na etapy kształcenia. Programy przygotowano dla trzech grup wiekowych, ale bez określania ich sztywnych progów.

Resort planuje także wparcie dla polonijnych nauczycieli, m.in. szkolenia metodyczne. Powstać ma też dla nich elektroniczny podręcznik, w którym znajdą się materiały do nauczania. Będzie obejmował m.in. dwie grupy lektur. W pierwszej z nich znajdą się teksty ważne dla świadomości i tożsamości narodowej: "Mazurek Dąbrowskiego", wybrane fraszki Jana Kochanowskiego, fragmenty "Pana Tadeusza", w drugiej zaś - m.in. utwory z XX i XXI w., pomagające kształtować pozytywny wizerunek współczesnej Polski i służące zachęceniu do czytania w ojczystym języku.

Wiceminister edukacji Krzysztof Stanowski powiedział, że resort chciałby także, aby dzieci uczące się poza granicami kraju otrzymywały jednolite świadectwa, a oceny z polskich szkół sobotnich były wpisywane do świadectw szkół należących do miejscowego systemu edukacyjnego, do których na co dzień dzieci uczęszczają. Ministerstwo pragnęłoby również, by język polski mógł być przez tych uczniów zdawany na lokalnej maturze.

Minister K. Hall zapewniła, że autorzy przedstawionego projektu są otwarci na wszelkie uwagi i sugestie. Konsultacja z radą zaś stanowi ważny element pracy nad ostatecznym kształtem programu rozwoju oświaty polonijnej.

Sekretarz stanu w MSZ Jan Borkowski podkreślił, że sprawy liczącej 17 mln polskiej diaspory stanowią priorytet polskiej polityki zagranicznej i ważny element dialogu politycznego w kontaktach międzynarodowych. Wiceminister zapowiedział, że jeszcze w tym roku MSZ przedstawi raport o sytuacji Polonii i Polaków za granicą, opracowany na podstawie danych zebranych w 29 krajach o największych skupiskach środowisk polonijnych, przygotowany przez polskie placówki dyplomatyczne i organizacje polonijne. Ze statystyk wynika, że 8% mieszkańców państw UE posługuje się językiem polskim.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jerzy Szwed poinformował o działaniach na rzecz pomocy rodakom z Litwy i Białorusi, studiującym w Polsce: o udzielanych stypendiach, współpracy naukowej polskich uczelni z naukowcami polskimi mieszkającymi za granicą, a także o pomocy udzielanej lektoratom i katedrom języka polskiego na uczelniach zagranicznych.

Dyrektor Teatru Wielkiego Opery Narodowej, pełnomocnik ministra kultury i dziedzictwa narodowego ds. obchodów chopinowskich w 2010 roku Waldemar Dąbrowski przedstawił stan przygotowań do obchodów. Podkreślił znaczenie tego ogromnego przedsięwzięcia dla promocji Polski w świecie, a także możliwości udziału środowisk polonijnych w tych obchodach.

22 września 2009 r., w drugim dniu obrad, rada omówiła sprawy dotyczące integracji ruchu polonijnego, udziału Polonii w procesie wyborczym, obrony dobrego imienia Polski, planowanych działań TVP Polonia w perspektywie roku 2010 oraz komunikat Kancelarii Senatu w sprawie wykorzystania środków finansowych w ramach programów Unii Europejskiej.

Prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych T. Pilat zwrócił uwagę na potrzebę uaktywnienia Rady Polonii Świata. Jego zdaniem głos zintegrowanej Polonii jest potrzebny zarówno Polsce, jak i środowiskom polonijnym. Koncepcję stworzenia światowego zjednoczenia Polonii poparła także Helena Miziniak, prezes Zjednoczenia w Wielkiej Brytanii i przewodnicząca Zespołu Doradców ds. Migracji Ekonomicznej Obywateli Polskich do Państw Członkowskich UE przy Marszałku Senatu VII kadencji. Doceniając prężność polonijnych organizacji kontynentalnych, H. Miziniak uznała, że zjednoczenie Polonii będzie bronić dobrego imienia Polski i Polaków oraz wesprze środowiska polskie potrzebujące pomocy. Prezes Kongresu Polonii Kanadyjskiej Władysław L. opowiedział się za reformą Rady Polonii Świata i wyznaczeniem jej nowych celów. Podkreślił też, że integracja Polonii świata to rola samych organizacji polonijnych, zwłaszcza zrzeszeń kontynentalnych. Apelował też o budowanie dumy narodowej Polaków.

Uczestnicy debaty stwierdzili, że ochrona dobrego imienia Polski i Polaków w świecie, tworzenie pozytywnego wizerunku Polski i Polaków powinny być obowiązkiem wszystkich: MSZ, organizacji polonijnych i pozarządowych. Na powstawanie fałszywego obrazu Polski często nie wpływają bowiem niechęć czy złe intencje obywateli innych państw, ale zwykła niewiedza.

Rada konsultacyjna wiele uwagi poświęciła prawu wyborczemu obywateli polskich mieszkających w innych państwach. Niektórzy jej członkowie uznali za niemoralny udział w wyborach, jeśli mieszka się i płaci podatki w innym państwie. Podnieśli też sprawę kosztów organizowania wyborów poza granicami kraju. Wszyscy byli zgodni, że w interesie Polski i Polonii jest udział naszych rodaków w wyborach kraju zamieszkania, a w wypadku mieszkających w państwach Unii - w wyborach do europarlamentu.

Rada wysłuchała informacji o planach programowych, emisyjnych i finansowych TV Polonia. Z dezaprobatą przyjęto wiadomość o zmianach organizacyjnych.

Podsumowując debatę, wicemarszałek K. Bochenek wysoko oceniła współpracę rady konsultacyjnej z Senatem - jej wkład w ocenę projektu reformy szkolnictwa polonijnego, przedstawionego przez MEN, a także gotowość do zaangażowania się w obchody Roku Chopinowskiego i 150. rocznicy urodzin Ignacego Paderewskiego. Zdaniem wicemarszałek udział Polonii w tworzeniu dobrego wizerunku Polski jest bardzo ważny. Wicemarszałek K. Bochenek zapewniła, że uwagi członków rady dotyczące ordynacji wyborczej zostaną przekazane autorom projektu ustawy zmieniającej prawo wyborcze.

Na spotkanie z radą konsultacyjną przybył też marszałek Bogdan Borusewicz. Podkreślił znaczenie jej pracy w kontaktach ze środowiskami polonijnymi i w rozwiązywaniu wielu problemów. Omówił sprawy szkolnictwa polonijnego, zwrócił uwagę na potrzebę szukania nowych form propagowania i uczenia języka polskiego. Apelował także o włączenie się Polonii w obchody Roku Chopinowskiego oraz o aktywny udział Polaków w życiu społecznym i politycznym państw, w których mieszkają.

Marszałek wyjaśnił również, że cała polska telewizja publiczna, w tym TV Polonia, znajduje się w niepewnej sytuacji. Zapewnił, iż będzie interweniował o utrzymanie na antenie tego polonijnego programu.

Marszałek B. Borusewicz podziękował uczestniczącym w obradach członkom rady, senatorom, przedstawicielom rządu i organizacji pozarządowych współpracujących z Polonią.

Członkowie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu VII kadencji zaś przekazali mu uchwałę podjętą w związku z katastrofą w kopalni "Wujek-Śląsk":

"My Polacy, członkowie Polonijnej Rady Konsultacyjnej, pragniemy wyrazić nasz głęboki smutek spowodowany katastrofą w kopalni «Wujek-Śląsk» w Rudzie Śląskiej-Kochłowicach.

Łączymy się w bólu z pogrążonymi w żałobie rodzinami, które ta tragedia dotknęła. Wszystkim Bliskim Poległych Górników składamy nasze, z głębi serca płynące, wyrazy solidarności i współczucia".

26-27 września 2009 r. w Gdańsku odbywały się obchody 30. rocznicy powstania Ruchu Młodej Polski. Uczestniczył w nich marszałek Bogdan Borusewicz.

Głównym punktem uroczystości była konferencja na Uniwersytecie Gdańskim, podczas której przypomniano historię RMP i podsumowano jego dorobek. Wzięli w niej udział m.in.: marszałkowie Sejmu i Senatu Bronisław Komorowski i Bogdan Borusewicz, b. marszałek Sejmu Wiesław Chrzanowski, minister edukacji Katarzyna Hall oraz kilkuset byłych działaczy RMP.

Deklarację ideową Ruchu Młodej Polski, nawiązującą do tradycji narodowej, podpisali w lipcu 1979 r. m.in. Aleksander Hall, Marek Jurek, Jacek Bartyzel, Maciej Grzywaczewski, Krzysztof Nowak i Arkadiusz Rybicki. Dwa lata wcześniej osoby tworzące RMP założyły opozycyjne pismo "Bratniak". Ruch jako niezależna od władz PRL konserwatywna organizacja młodzieżowa znany był m.in. z organizowania demonstracji i z druku publikacji niepodległościowych.

W czasie stanu wojennego część działaczy była internowana. Ruch Młodej Polski rozwiązał się w 1982 r., uznając, że najważniejszą siłą polityczną zdolną do odzyskania przez Polskę wolności jest "Solidarność". Wielu członków RMP zaangażowało się wówczas w tworzenie podziemnego sekretariatu Lecha Wałęsy oraz współpracę z B. Borusewiczem.

Witając uczestników spotkania, marszałek B. Komorowski podkreślił, że Ruch Młodej Polski pokazał, jak można pokonywać bariery między pokoleniami.

W swoim wystąpieniu marszałek B. Borusewicz podkreślił, że Ruch Młodej Polski tworzyło środowisko, które potrafiło "i walczyć, i budować". "Charakterystyką gdańskiego środowiska opozycji była też współpraca i przyjaźń, która górowała nad kontrowersjami" - powiedział marszałek.

Odczytano także specjalne listy, wystosowane z tej okazji przez premiera Donalda Tuska, ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego oraz b. prezydenta Lecha Wałęsę.

Niemal wszyscy prelegenci przypominający na konferencji historię RMP wspominali o dwóch obecnych zresztą na spotkaniu osobach: dominikaninie, duszpasterzu akademickim ojcu Ludwiku Wiśniewskim i prof. Wiesławie Chrzanowskim.

Jak przypominali prelegenci, jednym z najważniejszych filarów i symbolem RMP był wydawany przez jego członków "Bratniak". Ukazywał się w latach 1977-1981. Publikowano w nim m.in. teksty autorstwa Stefana Kisielewskiego, Wiesława Chrzanowskiego, Lecha Bądkowskiego czy Aleksandra Halla. Ostatni, 30. numer nie trafił do kolportażu. Jego druk miał się zakończyć 16 grudnia 1981 r., a 13 grudnia wprowadzono stan wojenny i wielu działaczy RMP zostało aresztowanych lub musiało się ukrywać.

Ten ostatni numer został jednak w końcu wydany. Z okazji 30-lecia RMP wydrukowało go Europejskie Centrum Solidarności, które pomagało też w organizacji obchodów 30-lecia Ruchu Młodej Polski. Centrum wydało też specjalny, 31. numer "Bratniaka", zawierający współcześnie napisane teksty b. członków i sympatyków RMP. Oba numery pisma otrzymali na pamiątkę wszyscy uczestnicy sobotniej konferencji.

Po zakończeniu spotkania na boisku Lechii Gdańsk rozegrano mecz piłkarski działaczy Ruchu Młodej Polski przeciwko drużynie "Reszty Świata".

27 września w gdańskim Dworze Artusa odbyło się spotkanie, podczas którego około 60 działaczy RMP otrzymało odznaczenia państwowe, a około 300 osób wspierających działaczy ruchu przed Sierpniem '80 i w czasie stanu wojennego - dyplomy i pamiątkowe medale.

Na zakończenie rocznicowych uroczystości ich uczestnicy złożyli kwiaty pod pomnikiem króla Jana III Sobieskiego i przed kamieniem z tablicą upamiętniającą zmarłego w 1995 r. b. członka RMP Dariusza Kobzdeja.

29 września 2009 r. w Gdańsku marszałek Bogdan Borusewicz wziął udział w uroczystości wręczenia Nagrody Lecha Wałęsy Shadi Sadr oraz siostrom Ladan i Royi Boroumand - irańskim działaczkom na rzecz praw człowieka, wolności słowa i demokracji.

"Mam nadzieję, że to nie była pomyłka i ta nagroda zachęci was do dalszej walki. W tym regionie świata, z którego pochodzicie, jest jeszcze wiele do zrobienia. Nam, «Solidarności», też nie dawano wielu szans" - powiedział L. Wałęsa do laureatek.

Nagrodę przyznaje kapituła, w której zasiadają: Lech Wałęsa, były prezydent Czech Vaclav Havel, były przewodniczący Rady Najwyższej Białorusi Stanisław Szuszkiewicz, minister spraw zagranicznych Francji Bernard Kouchner, były premier Jan Krzysztof Bielecki oraz były szef MSZ, obecnie pełnomocnik premiera ds. dialogu międzynarodowego Władysław Bartoszewski. Nagroda ma honorować osoby, instytucje i ruchy społeczne, działające na rzecz porozumienia i solidarnej współpracy narodów, wolności i promocji wartości, które stanowiły podstawę ruchu "Solidarności". Nagroda jest także symbolicznym wsparciem dla tych, którzy mają odwagę zabiegać o pokojowy rozwój świata i przeciwstawiać się terrorowi. Ustanowienie nagrody stanowi też formę podziękowania za międzynarodowe wsparcie udzielone w 1983 r. "Solidarności" poprzez przyznanie L. Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla.

"Ta nagroda to wielki zaszczyt. Nie odbieram jej jednak tylko personalnie, jest ona skierowana do wszystkich kobiet w Iranie, które walczą z tamtejszym terrorem. (...) Protest przeciwko gwałceniu praw człowieka w Iranie to wyzwanie globalne i dlatego też proszę o udzielenie nam pomocy" - powiedziała Shadi Sadr, odbierając nagrodę. Ladan Boroumand podkreśliła natomiast, że Nagroda Lecha Wałęsy stanowi "przesłanie do prześladowców" w jej ojczyźnie, aby porzucili kłamstwo i szerzenie zła. "Nasze myśli są teraz ze wszystkimi rodakami. Bez nich nasza walka nie miałaby sensu. Ta nagroda wzmacnia naszą działalność" - powiedziała Roya Boroumand.

Shadi Sadr jest prawniczką i dziennikarką, działaczką na rzecz praw człowieka, w szczególności praw kobiet w krajach muzułmańskich. Siostry Ladan i Roya Boroumand w założonej przez siebie fundacji od 2001 r. zajmują się promocją praw człowieka i demokracji w Iranie.

Wykaz numerów "Diariusza"