Diariusz Senatu nr 32
16-31 marca 2009 r.

18 i 19 marca 2009 r. odbyło się 29. posiedzenie Senatu, któremu przewodniczyli marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie: Krystyna Bochenek, Zbigniew Romaszewski i Marek Ziółkowski.

Przed rozpoczęciem obrad senatorowie uczcili minutą ciszy pamięć zmarłego 8 marca 2009 r. prof. Zbigniewa Religi, wybitnego kardiochirurga, byłego ministra zdrowia, senatora III i V kadencji.

Senat wprowadził 25 poprawek do nowelizacji prawa o ruchu drogowym. Za przyjęciem nowelizacji ze zmianami głosowało 49 senatorów, 37 było przeciw, a 3 wstrzymało się od głosu. Wcześniej wniosek senatorów Stanisława Piotrowicza i Piotra Ł.J. Andrzejewskiego (PiS) o odrzucenie ustawy w całości nie uzyskał większości. Poparło go 35 senatorów, 50 było przeciw, a 2 wstrzymało się od głosu.

Nowelizacja przewiduje powołanie - w ramach struktury Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego - Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym. Jego celem będzie m.in. rejestrowanie naruszeń przepisów ruchu drogowego, w tym przekraczania przez kierujących dozwolonych prędkości. Nowela zakłada utworzenie automatycznego systemu fotoradarów. Zdaniem Komendy Głównej Policji, dzięki niemu nie będzie konieczności, tak jak dotychczas, prowadzenia długotrwałego postępowania ustalającego, kto prowadził samochód, który przekroczył prędkość, a kara będzie od razu wysyłana do właściciela auta. Do Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym spływałyby wszystkie zarejestrowane przez fotoradary naruszenia przepisów ruchu drogowego dotyczące prędkości, a pracownicy prowadziliby postępowania administracyjne w sprawach o nałożenie kary i obsługiwaliby urządzenia rejestrujące na większości dróg. W efekcie ok. 500 policjantów zajmujących się obecnie ustalaniem sprawców wykroczeń zostanie skierowanych do pracy na drogach.

Według nowelizowanych przepisów od maja 2010 r. mają zacząć obowiązywać sztywne stawki mandatów. Jeżeli kierowcy będą się uchylać od płacenia kar, prawo jazdy będzie tymczasowo zawieszane, a za każde kolejne wykroczenie trzeba będzie płacić dwa razy więcej.

Kary będą wyższe, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od pierwszego naruszenia przepisów kierowca zrobi to kolejne pięć razy lub łączna wysokość kar za popełnione wykroczenia przekroczy 2,5 tys. zł. Wówczas za każde kolejne wykroczenie trzeba będzie płacić dwa razy więcej. Jeśli kierowca nie zapłaci kary i nie uda się jej wyegzekwować, wówczas starosta - na wniosek organu egzekucyjnego - tymczasowo zawiesi prawo jazdy. Okres zawieszenia będzie się stopniowo zwiększał w zależności od kwoty zaległości. Do 1 tys. zł wyniesie miesiąc, a przy zaległości powyżej 4 tys. zł prawo jazdy będzie odbierane na rok.

Zmiany w prawie drogowym mają dotyczyć także ograniczenia prędkości. Limit ten podwyższono w projekcie o 10 km/h na autostradach (do 140 km/h) i drogach ekspresowych dwujezdniowych (do 120 km/h). Jak wynika z policyjnych statystyk, nadmierna prędkość jest jedną z głównych przyczyn wypadków drogowych. Rocznie na polskich drogach ginie ok. 5,5 tys. osób. W ciągu ostatnich dwóch lat liczba ta nieznacznie zmalała (48,9 tys. w 2008 r., 49,5 tys. w 2007 r.).

Senat podwyższył m.in. ze 100 do 110 km/h dopuszczalną prędkość na drodze ekspresowej jednojezdniowej i na drodze dwujezdniowej o co najmniej dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu. W opinii Izby warunki techniczne na drogach tych kategorii umożliwiają jazdę z prędkością do 110 km/h, nie obniżając przy tym w istotny sposób poziomu bezpieczeństwa.

W innej poprawce Senat uznał, że inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego powinni uzyskać niektóre prawa i obowiązki funkcjonariuszy Policji, niezbędne do skutecznego wykonywania nowych zadań, czyli do kontroli kierujących samochodami osobowymi.

Rozwiązania przyjęte przez Izbę mają też precyzyjnie określić zasady finansowania systemu fotoradarów (zakup, naprawa i czynności związane z bieżącą eksploatacją) przez Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym i jednostki samorządu terytorialnego. Poprawki doprecyzowują ponadto zasady nakładania przez Inspekcję Transportu Drogowego kar pieniężnych za przejazdy pojazdem nienormatywnym bez zezwolenia albo niezgodnie z jego warunkami, upoważniają ministra do spraw transportu do określenia zasad i warunków lokalizacji urządzeń rejestrujących i dokonywania nimi pomiarów.

Ponadto Senat zmodyfikował katalog kar za przekroczenie dopuszczalnej prędkości. Za przekroczenie prędkości w obszarze zabudowanym o 10-20 km/h kierowcy zapłacą 150 zł (teraz to 50-100 zł), a o ponad 50 km/h - 700 zł (obecnie 400-500 zł). Kary na drogach poza obszarem zabudowanym wyniosą analogicznie 100 i 600 zł.

Izba doprecyzowała także przepisy określające zasady występowania przez organ egzekucyjny z wnioskiem o cofnięcie dłużnikowi uprawnienia do kierowania pojazdem, gdy egzekucja administracyjna należności z tytułu grzywien nałożonych mandatem karnym za wykroczenia popełnione przy użyciu pojazdu lub z tytułu kar pieniężnych za naruszenie dopuszczalnej prędkości jest bezskuteczna. Senatorowie postanowili m.in., że organ egzekucyjny nie będzie wnosił o odebranie dłużnikowi prawa jazdy, jeżeli jego dochody z prowadzenia pojazdów stanowią jedyne źródło utrzymania rodziny.

Senat postanowił też objąć ochroną prawną przysługującą funkcjonariuszom publicznym nie tylko inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego, ale również pracowników Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego, mających uprawnienia kontrolne, w czasie wykonywania przez nich obowiązków służbowych.

W innej poprawce do ustawy dodano przepis przejściowy, będący konsekwencją wprowadzenia nowego systemu urządzeń rejestrujących prędkość na drogach. Na jego podstawie do 31 grudnia 2009 r. zarządcy dróg muszą usunąć urządzenia rejestrujące i obudowy na nie, zainstalowane w pasie dróg publicznych i eksploatowane przez podmioty inne niż policja, zarządcy dróg, straże gminne (miejskie) oraz Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym. Komendant główny policji, zarządcy dróg i komendanci straży gminnych (miejskich) do 31 grudnia 2009 r. mają przekazać dyrektorowi centrum nadzoru wykaz zainstalowanych stacjonarnych urządzeń rejestrujących i ich obudów, ze wskazaniem typu urządzenia i szczegółowym określeniem miejsca jego instalacji.

Pozostałe senackie poprawki mają charakter doprecyzowujący, zmierzają do zapewnienia ustawie spójności terminologicznej i dostosowaniu przepisów.

Większość znowelizowanych przepisów ma zacząć obowiązywać od maja 2010 r.

Teraz nowelizacja ze zmianami wprowadzonymi przez Senat ponownie trafi do Sejmu.

Izba uchwaliła 8 poprawek do nowelizacji ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2012. Przewidziane w niej zmiany umożliwią prywatnym inwestorom realizację inwestycji zakwalifikowanych jako “przedsięwzięcia Euro 2012” w trybie “specustawy”. W tym celu zakłada się rozdzielenie przedsięwzięć realizowanych przez podmioty publiczne (m.in. projektowanie i budowa stadionów) od inwestycji, które mogą być realizowane przy udziale kapitału prywatnego (rozbudowa zaplecza turystyczno-rekreacyjnego).

Istotne zmiany proponowane w noweli to: rezygnacja z konieczności uzyskiwania zgody ministra sportu na nierozwiązywanie spółek celowych utworzonych przez podmioty wskazane w art. 7 ust. 6; wprowadzenie podziału kompetencyjnego między spółkami celowymi przygotowującymi lub wykonującymi przedsięwzięcia Euro 2012 a spółkami koordynującymi i kontrolującymi te przedsięwzięcia; wskazanie na samorząd województwa śląskiego, a nie, jak dotychczas, na Chorzów, jako na podmiot mogący tworzyć spółki celowe na zasadach określonych w nowelizowanej ustawie, a także ograniczenie możliwości finansowania ze środków wskazanych w art. 2 ust. 1 wyłącznie do projektowania, budowy, przebudowy lub remontu stadionów i innych obiektów budowlanych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, niezbędnych do przeprowadzenia turnieju.

Senatorowie poparli poprawki zaproponowane przez rozpatrujące nowelizację komisje: Gospodarki Narodowej oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Ich akceptacji nie uzyskała natomiast zmiana autorstwa senatora Edmunda Wittbrodta, rozszerzająca katalog podmiotów mogących utworzyć spółki celowe na podstawie przepisów nowelizowanej ustawy o samorządy województw: mazowieckiego, małopolskiego, wielkopolskiego, dolnośląskiego i pomorskiego.

Jedna z senackich poprawek służy wyeliminowaniu wątpliwości interpretacyjnych dotyczących sposobu rozumienia pojęcia “podmioty nie funkcjonujące w oparciu o regulacje (…) ustawy”.

Dwie inne zmiany zmierzają do tego, aby w skład rady nadzorczej spółki celowej, utworzonej przez miasto – organizatora, wchodziła osoba zgłoszona przez zarząd województwa, a nie marszałka województwa. Zdaniem Senatu, skład rady nadzorczej spółki celowej utworzonej przez miasto powinien być ustalany tak samo, jak skład rady nadzorczej spółki celowej utworzonej przez województwo śląskie. W związku ze zmianą podmiotu kompetentnego do zgłaszania osoby do składu rady nadzorczej konieczne jest również dodanie stosownego przepisu przejściowego.

Uchwalając kolejną poprawkę, Izba miała na uwadze zapewnienie właściwej relacji

pomiędzy przepisami określającymi przedmiot działalności spółki celowej, utworzonej w celu przygotowywania lub wykonywania przedsięwzięć Euro 2012. Wśród wprowadzonych zmian znalazła się też modyfikacja katalogu zadań spółki celowej, utworzonej w celu koordynacji i kontroli przedsięwzięć Euro 2012. W myśl poprawki spółka taka nie będzie miała prawa kontrolować działalności spółek celowych utworzonych dla przygotowywania lub wykonywania przedsięwzięć Euro 2012. Zdaniem Senatu, przyznanie spółce celowej takich kompetencji nie byłoby uzasadnione ani merytorycznie, ani prawnie.

Dodany przez Izbę przepis nakłada z kolei obowiązek przedstawiania, na żądanie spółki celowej, dokumentów i informacji związanych z działalnością dotyczącą Euro 2012.

Określając podmioty zobowiązane do przedstawiania dokumentów i informacji, wskazano, że uczestniczą one w przygotowywaniu i wykonywaniu przedsięwzięć Euro 2012 i innych przygotowań do turnieju finałowego. Przyjęcie poprawki skutkować będzie tym, że podmiot wykonujący przynamniej jedno z działań wskazanych w przepisie będzie można wezwać do przedstawienia określonych dokumentów i informacji.

Poprawkami Senatu zajmie się teraz Sejm.

Senatorowie zdecydowali o wprowadzeniu 13 poprawek do ustawy o obywatelstwie polskim, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu senackiego. Zawiera ona m.in. możliwość przywrócenia obywatelstwa polskiego osobom, które je utraciły lub się go zrzekły. Według przyjętych rozwiązań decyzję w sprawie przywrócenia obywatelstwa będzie wydawał minister spraw wewnętrznych i administracji. Obywatelstwo polskie nie mogłoby być przywrócone m.in. osobie, która “działała na szkodę Polski” lub uczestniczyła w łamaniu praw człowieka. Ustawa określa też m.in. sposoby nabycia obywatelstwa polskiego: poprzez urodzenie; przysposobienie i repatriację; nadanie przez prezydenta; poprzez uznanie za obywatela polskiego i przywrócenie obywatelstwa polskiego. Uznanie za obywatela należeć ma do kompetencji wojewody.

Regulacja rozszerza ponadto krąg cudzoziemców, którzy będą mogli się ubiegać o obywatelstwo polskie. Wprowadza także dwie zasady ogólne dotyczące obywatelstwa polskiego: zasadę ciągłości obywatelstwa polskiego i zasadę jego wyłączności. Na mocy nowych przepisów o obywatelstwo polskie będą mogli się ubiegać cudzoziemcy, którzy dzięki długoletniemu pobytowi w Polsce zintegrowali się z polskim społeczeństwem, mają zapewnione mieszkanie i źródła utrzymania, respektują tutejszy porządek prawny, nie stanowią zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony i bezpieczeństwa porządku publicznego.

Ustawa wprowadza też ułatwienia w uzyskaniu obywatelstwa dla posiadaczy Karty Polaka – może się o nie ubiegać osoba, która po jej uzyskaniu przebywa na terytorium Polski co najmniej rok na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich.

Ustawa unieważnia i uznaje za niewywołujące skutków uchwały Rady Ministrów z drugiej połowy lat czterdziestych o pozbawieniu obywatelstwa polskiego m.in. gen. Władysława Andersa, byłego premiera Stanisława Mikołajczyka oraz generałów i oficerów, którzy wstąpili do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Senat uznał za konieczne dokonanie zmian porządkujących materię ustawy ze względu na uchylenie przez Sejm, na wniosek posłów PiS, przepisów normujących tzw. prawo opcji. Senat przywrócił możliwość wyboru (właśnie tzw. prawo opcji) obywatelstwa przez dzieci urodzone w małżeństwach mieszanych, tzn. zawartych przez obywatela Polski z obywatelem innego państwa. Oznacza to, że dziecko z takiego małżeństwa będzie mogło mieć obywatelstwo polskie, ale rodzice będą mogli też wybrać dla niego obywatelstwo kraju, którego obywatelem jest rodzic będący cudzoziemcem. W tym drugim wypadku dziecko nie nabędzie obywatelstwa polskiego.

Senat opowiedział się też za modyfikują dodanej przez Sejm przesłanki uznania cudzoziemca za obywatela polskiego. Zdaniem Izby, skrócenie wymaganego okresu legalnego pobytu na terytorium RP uzasadniającego ubieganie się o nadanie obywatelstwa polskiego w trybie uznania powinno dotyczyć wszystkich cudzoziemców, którzy przebywają na terytorium RP na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, uzyskanego w związku z polskim pochodzeniem, a nie być uzależnione od posiadania Karty Polaka. Izba wprowadziła też uściślenie, iż nabycie obywatelstwa polskiego następuje w dniu, w którym decyzja o przywróceniu obywatelstwa polskiego stała się ostateczna, a nie w dniu wydania decyzji o przywróceniu.

Zgodnie z inną senacką poprawką wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego musi zawierać życiorys cudzoziemca.

Zmiana uchwalona przez Senat przewiduje również precyzyjniejsze wskazanie przez prezesa IPN informacji o osobach ubiegających się o przywrócenie obywatelstwa polskiego i umożliwienie ministrowi spraw wewnętrznych wglądu w te informacje.

Izba wprowadziła też zmiany porządkujące terminy wejścia w życie poszczególnych

przepisów ustawy, nie zmieniając jednak rozwiązania przyjętego przez Sejm, zgodnie z którym przepisy regulujące przywracanie obywatelstwa polskiego wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.

Ustawa wraz z poprawkami trafi teraz ponownie do rozpatrzenia przez Sejm.

Senat wprowadził 2 doprecyzowujące i ujednolicające terminologię poprawki do nowelizacji ustawy o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych, zakładającej m.in. zwiększenie liczby instytucji, które mają dostęp do baz Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej (KCIK).

Przewiduje ona, że do baz KCIK, oprócz instytucji, które już teraz mogą z nich korzystać (m.in. policja, żandarmeria wojskowa, BOR, CBA i służby celne), dostęp będzie miała również Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, dyrektor Generalny Lasów Państwowych oraz główny inspektor służby leśnej.

Na podstawie nowelizacji zwiększy się także liczba instytucji, które mają przekazywać informacje do Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej. Znajdą się wśród nich: sądy prowadzące rejestr zastawów i organy administracji rządowej i samorządowej właściwe w sprawach ewidencji paszportowej, ewidencji wydanych i utraconych dowodów osobistych, rejestru cywilnych statków powietrznych, rejestru polskich statków żeglugi śródlądowej, polskiego rejestru jachtów oraz polskiego rejestru okrętowego, a także organy rządowe i samorządowe, właściwe w sprawach zatrudnienia i pomocy społecznej, m.in. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dotychczas zobowiązany do tego był jedynie ZUS.

Nowelizacja ma też na celu usprawnienie pracy szefa KCIK, m.in. poprzez umożliwienie odpowiedzi na zapytanie bez konieczności stosowania tzw. kart rejestracyjnych. Obecnie zapytania do baz i odpowiedzi na nie składa się na specjalnych formularzach. Zgodnie z nowelizacją, niektóre informacje można będzie wysyłać w formie pisemnej.

Ustawa wprowadza też obowiązek niezwłocznego usuwania nieprawdziwych i nieaktualnych danych z systemu. Obecnie procedura usuwania nieprawdziwych danych jest długa.

Poprawki wprowadzone przez Senat musi teraz rozpatrzyć Sejm.

Senat przyjął bez poprawek nowelizację ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Zgodnie z nią obywatel, który uważa, że postępowanie w jego sprawie jest prowadzone przewlekle, będzie mógł złożyć skargę nie tylko na sąd prowadzący proces, ale też na prokuraturę. Uchwalenie takiej ustawy zalecił Polsce Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, mając na uwadze jedną z największych spośród państw - członków Rady Europy liczbę pozwów przeciw Polsce na przewlekłość sądów.

Nowelizacja zakłada, że kryteria oceny pojęcia: “rozpoznanie sprawy w rozsądnym terminie” będą miały zastosowanie także w odniesieniu do postępowania przygotowawczego, czyli dochodzenia lub śledztwa. Kryteria te są wzorowane na stanowisku trybunału w Strasburgu. Nowelizacja przyjmuje, że skargę dotyczącą śledztwa wnosi się do prokuratora prowadzącego lub nadzorującego to postępowanie, sądem właściwym do rozpoznania skargi zaś jest sąd przełożony nad sądem, do którego skierowano by akt oskarżenia w danej sprawie.

Wzorem obowiązujących rozwiązań w postępowaniu sądowym i wykonawczym nowelizacja nakłada obowiązek niezwłocznego, bez podejmowania jakichkolwiek czynności, przedstawienia przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego śledztwo skargi razem z aktami sprawy właściwemu sądowi.

W 2004 r., po wejściu w życie ustawy o skardze na przewlekłość sądu, tj. od 17 września 2004 r. do 31 grudnia 2004 r., w sądach okręgowych i apelacyjnych załatwiono 1824 skargi, z czego 290 uwzględniono, a pozostałe oddalono lub odrzucono bez rozpoznania.

Łączna wysokość zasądzonych od Skarbu Państwa i od komorników sum pieniężnych wyniosła 396 910 zł, średnio w jednej sprawie zasądzono zatem po 2 tys. 405 zł. W kolejnych latach do sądów wpływało po kilka tysięcy podobnych skarg, z czego od 500 do 1 tys. rocznie okazywało się zasadnych. Średnie kwoty przyznawane za zwłokę w rozpoznaniu sprawy to około 2,2 tys. zł. Maksymalnie sąd może przyznać do 10 tys. zł.

Ustawa ta zyskała pełne poparcie rozpatrującej ją Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Na posiedzeniu plenarnym za jej przyjęciem w wersji uchwalonej przez posłów głosowało jednomyślnie 89 senatorów.

Nowelizacja ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki czeka teraz na podpis prezydenta.

Głosami 89 senatorów, przy 1 wstrzymującym się, Senat zdecydował o wprowadzeniu jednej poprawki do nowelizacji ustawy o prawie energetycznym. Izba zaproponowała, by aerokluby, zaopatrujące samoloty w paliwo lotnicze wykorzystywane do lotów rekreacyjnych, nie musiały ubiegać się o koncesje, jeżeli roczna wartość ich obrotu nie przekroczy równowartości 100 tys. euro.

Posłowie uchwalili, aby aerokluby nie musiały ubiegać się o koncesje na obrót paliwami, jeżeli roczna wartość ich obrotu nie przekroczy równowartości 1 mln euro. W uzasadnieniu projektu podkreślono, że z powodu uciążliwych procedur dotychczas jedynie dwa spośród 60 aeroklubów otrzymały koncesję.

Nowelizacja prawa energetycznego przewiduje, że zawarte w niej uregulowania wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Teraz trafi jednak ponownie pod obrady Sejmu, który rozpatrzy poprawkę Senatu.

Senat uznał za konieczne (86 głosów za, 4 wstrzymujące się) wprowadzenie jednej poprawki do nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej i o systemie ubezpieczeń społecznych, przewidującej przekazanie ministrowi pracy i polityki społecznej uprawnień nadzorczych nad Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

Obecnie, od 2007 r., nadzór nad ZUS sprawuje premier. Reguluje to uchwalona przez Sejm 8 grudnia 2006 r. ustawa o zmianach organizacyjnych niektórych organów administracji rządowej, przygotowana przez rząd Kazimierza Marcinkiewicza. Weszła w życie, gdy premierem był Jarosław Kaczyński, a ministrem pracy i polityki społecznej - Anna Kalata. Wcześniej nadzór nad ZUS sprawował minister pracy i polityki społecznej.

Nowelizacja zakłada, że organem nadrzędnym w postępowaniu administracyjnym w stosunku do terenowych jednostek organizacyjnych jest prezes ZUS. Nie zmieniono obowiązujących rozwiązań, zgodnie z którymi od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach kodeksu postępowania cywilnego.

Rozwiązania dotyczące sposobu wyłaniania prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na podstawie otwartego i konkurencyjnego naboru są zgodne z rozwiązaniami przyjętymi przez Radę Ministrów w projekcie ustawy o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Prezes ZUS ma być powoływany przez premiera na wniosek ministra do spraw zabezpieczenia społecznego (obecnie ministra pracy i polityki społecznej).

Nabór na stanowisko prezesa ZUS ma przeprowadzać zespół powołany przez ministra do spraw zabezpieczenia społecznego, składający się co najmniej z trzech osób. Zespół powinien wyłonić nie więcej niż trzech kandydatów, których przedstawi ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego.

Senatorowie zdecydowali o wprowadzeniu 16 zmian do rozpatrywanej nowelizacji ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne.

Jest ona konsekwencją realizacji Rządowego Planu Stabilności i Rozwoju. Ma na celu wzmocnienie systemu poręczeń i gwarancji oraz ułatwienie w ten sposób dostępu do finansowania, głównie w formie kredytów, małym i średnim przedsiębiorcom.

Zmiany w ustawie o Banku Gospodarstwa Krajowego mają m.in. na celu umożliwienie mu, jako bankowi państwowemu, wspierania rządowych programów społeczno-gospodarczych i rozwoju regionalnego. BGK będzie mógł udzielać kredytów eksportowych zagranicznym nabywcom polskich towarów.

Dla skutecznej realizacji programów rządowych minister finansów będzie przekazywał środki na zwiększenie funduszu statutowego BGK. Ponadto bank ten będzie miał możliwość sfinansowania programów rządowych ze środków pozyskanych z innych źródeł, w szczególności z zaciągniętych kredytów i pożyczek, a także z emisji obligacji w kraju i za granicą. Nowe przepisy umożliwiają ministrowi finansów przekazanie skarbowych papierów wartościowych na zwiększenie funduszu statutowego BGK.

Zmienione zostaną również regulacje związane z popieraniem budownictwa mieszkaniowego. Zaproponowano m.in. likwidację Krajowego Funduszu Mieszkaniowego i przekazanie aktywów na fundusz statutowy BGK. Wprowadzono także możliwości udzielania przez ten bank preferencyjnych kredytów m.in. towarzystwom budownictwa społecznego i spółdzielniom mieszkaniowym na przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlane, mające na celu budowę lokali na wynajem.

Spośród 87 głosujących senatorów aż 86 z nich opowiedziało się za zmianami. Mając na uwadze czytelność określenia “poręczenia lub gwarancje udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego”, Senat uchwalił poprawkę uwzględniającą sposób sformułowania definicji: “poręczenia udzielane przez Skarb Państwa” i “gwarancje udzielane przez Skarb Państwa”.

Inna wprowadzona zmiana służy ujednoliceniu klauzuli należytego wykonania umowy.

Izba uchwaliła też inną od przyjętej w ustawie koncepcję poręczania lub gwarantowania spłaty zobowiązań, wynikających z kredytów zaciągniętych na finansowanie zakupów materiałów czy wyrobów gotowych, przeznaczonych na produkcję, modernizację lub remonty w sektorze zbrojeniowym. Zdaniem Senatu, propozycja udzielania poręczeń i gwarancji za zobowiązania Agencji Rozwoju Przemysłu SA z tytułu zaciągniętych kredytów lub wyemitowanych obligacji pozwoli na szersze udzielenie wsparcia podmiotom działającym w różnych działach gospodarki, w tym również w sektorze zbrojeniowym.

Inna senacka poprawka pozwoli Bankowi Gospodarstwa Krajowego na udzielanie w trybie portfelowym poręczeń i gwarancji na podstawie badania zdolności do spłaty zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji innych banków. Tym samym umożliwi optymalną realizację zadań nałożonych na ten bank.

Uchwalono też zmiany służące ujednoliceniu przepisów dotyczących likwidacji Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych, Funduszu Poręczeń Unijnych oraz Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Zdaniem Senatu, powinny one ulec likwidacji z ostatnim dniem miesiąca, w którym wejdzie w życie ustawa nowelizująca.

Izba wprowadziła też poprawkę, polegającą na wyeliminowaniu konieczności naliczania obowiązkowej opłaty rocznej na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego od środków przekazanych na fundusz statutowy Banku Gospodarstwa Krajowego w okresie, w którym nie zostaną one jeszcze objęte odpowiednimi programami rządowymi.

Pozostałe zmiany uchwalone przez Senat poprawiły czytelność przepisów, usunęły błędy redakcyjne, a także służyły zachowaniu zasad techniki prawodawczej.

Ponieważ Senat wprowadził do ustaw swoje poprawki, nowelizacja trafi teraz do Sejmu.

Izba poparła głosami 85 senatorów nowelizację ordynacji podatkowej, która zniesie obowiązek informowania przez podatnika urzędu skarbowego o tym, że chce elektronicznie składać deklaracje podatkowe. Ustawa umożliwi też składanie e-deklaracji bez tzw. kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

Zmiany precyzują także zasady składania deklaracji drogą elektroniczną przez pełnomocnika. Nowelizacja zwalnia z opłaty skarbowej pełnomocnictwa udzielane przez podatnika do podpisywania elektronicznych deklaracji, np. doradcom podatkowym. Prostsza ma być też sama procedura udzielania pełnomocnictw do składania deklaracji drogą internetową.

Na podstawie nowelizacji resort finansów zostanie upoważniony do wydania rozporządzeń, które pozwolą na likwidację obowiązku podpisywania elektronicznych deklaracji podatkowych tzw. kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Konieczność wykupienia takiego podpisu jest wskazywana jako jedna z głównych przyczyn braku popularności elektronicznych rozliczeń.

Jak wynika z komunikatu resortu finansów, opublikowanego na początku marca, zmiany dotyczące składania e-deklaracji mają wejść w życie na przełomie marca i kwietnia 2009 r. W tym terminie zostanie udostępniony formularz interaktywny PIT-37 (dla podatników rozliczających dochody z pracy), który umożliwi złożenie zeznania bez konieczności opatrywania go bezpiecznym podpisem elektronicznym. Ministerstwo zapewnia ponadto, że dotychczas stosowane metody składania zeznania rocznego PIT-37 (dokumenty papierowe i zeznania elektroniczne opatrzone bezpiecznym podpisem kwalifikowanym) zostaną zachowane.

Senat nie wprowadził żadnych poprawek, ustawa trafi zatem do podpisu prezydenta.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z  11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej Rada Ministrów przedstawia Sejmowi i Senatowi informację o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej. Otrzymaną informację rozpatrzyła Komisja Spraw Unii Europejskiej i poinformowała o tym marszałka Senatu.

Na posiedzeniu plenarnym zaprezentował ją senatorom podsekretarz stanu w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej Maciej Szpunar. Jak przypomniał, tradycyjnie tego typu dokument obejmuje: analizę oczekiwań Rzeczypospolitej Polskiej wobec prezydencji, analizę najistotniejszych, z polskiego punktu widzenia, zagadnień, informację na temat kierunków i stopnia wykorzystania funduszy z budżetu wspólnotowego oraz przepływów finansowych między Polską a Unią Europejską, omówienie poszczególnych posiedzeń Rady Unii Europejskiej i Rady Europejskiej ze wskazaniem tematów ich obrad i przyjmowanych dokumentów, informację o wdrażaniu prawa europejskiego do krajowego porządku prawnego, a także na temat realizacji przez rząd obowiązków wynikających z ustawy o współpracy rządu z Sejmem i Senatem.

Francja nakreśliła Unii bardzo rozbudowany plan prac, do którego realizacji konsekwentnie dążyła przez sześć miesięcy sprawowania swojego przewodnictwa w Radzie. Polska aktywnie uczestniczyła w realizacji tych planów, starając się zagwarantować ochronę interesów naszego kraju.

Jak przypomniał wiceminister M. Szpunar, dla prezydencji francuskiej kluczowe były: ratyfikacja Traktatu z Lizbony, w szczególności sprostanie wyzwaniu, jakim było odrzucenie traktatu przez społeczeństwo Irlandii; polityka migracyjna, dążenie między innymi do harmonizacji wspólnego systemu azylowego i regulacji dotyczących migracji legalnej i nielegalnej, czego wyrazem miał się stać Europejski pakt na rzecz migracji i azylu; przyjęcie pakietu energetyczno-klimatycznego; osiągnięcie porozumienia politycznego w sprawie aktów prawnych tworzących tak zwany trzeci pakiet liberalizacyjny dla rynku gazu ziemnego i energii elektrycznej oraz kwestia bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Republika Francuska koncentrowała się także na wspólnej polityce rolnej i jej dalszej przyszłości, rozwoju europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony, aktualizacji europejskiej strategii bezpieczeństwa oraz uzupełnieniu jej o nowe wyzwania i wzbogacenie poprzez uwzględnienie takich zagadnień, jak współpraca operacyjna Unia–NATO. Ostatnia kwestia to uruchomienie nowej inicjatywy, nazwanej procesem barcelońskim – Unią dla Śródziemnomorza.

Jak poinformował wiceminister M. Szpunar, nie wszystkie wymienione zagadnienia były przedmiotem szerokiej debaty publicznej. “Nie oznacza to bynajmniej, że wydarzenia z nimi związane nie mają kluczowego znaczenia dla integracji gospodarczej” – podkreślił.

Kończąc swoje wystąpienie, wiceminister zgłosił kilka uwag podsumowujących. Rozwój sytuacji na świecie, w szczególności narastanie kryzysu finansowo-gospodarczego czy konflikt w Gruzji, zmienił nieco plany prezydencji francuskiej. Zrodziło to potrzebę zaangażowania sił w sprawy, które nie zostały wcześniej zaplanowane. W opinii wiceministra M. Szpunara, największym sukcesem w trakcie prezydencji francuskiej było osiągnięcie porozumienia w sprawie pakietu klimatyczno-energetycznego. Wypracowane rozwiązanie uwzględnia specyficzną sytuację naszego kraju, którego energetyka w dużym stopniu opiera się na węglu. “Należy pamiętać, że wyjściowa propozycja Komisji Europejskiej była niezwykle daleka od polskich oczekiwań. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu polskiego rządu udało się osiągnąć ten kompromis satysfakcjonujący dla Polski” - dodał. Osiągnięcia prezydencji w zakresie trzeciego pakietu liberalizacyjnego i bezpieczeństwa dostaw energii stanowią, zdaniem rządu, dobrą podstawę dalszych prac w tym zakresie.

Oceniając całościowo prezydencję, wiceminister zwrócił uwagę zarówno na inicjatywy zaplanowane przez Francję, jak i na reagowanie na bieżącą sytuację polityczną i gospodarczą. “Można pokusić się o stwierdzenie, że przewodnictwo Francji w Radzie Unii Europejskiej, z jednej strony, potwierdziło sprawność administracji francuskiej, a z drugiej - pokazało jej głębokie zaangażowanie w sprawy europejskie i postrzeganie Unii jako istotnego gracza na arenie międzynarodowej” – podkreślił wiceminister.

Na zakończenie swego wystąpienia powiedział: “Nie mam wątpliwości, że Polska skutecznie wykorzystała możliwości, jakie wynikały z podejmowanych przez prezydencję francuską inicjatyw, i nie mam wątpliwości, że Polska potwierdziła swoją silną pozycję w Unii Europejskiej”.

Senatorowie zadawali pytania przedstawicielowi Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej i przeprowadzili debatę nad zaprezentowaną informacją.

Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o języku polskim odbyło się na 28. posiedzeniu Senatu, 5 marca 2009 r. Senat po przeprowadzeniu dyskusji skierował projekt ustawy do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu, aby ustosunkowały się one do wniosków zgłoszonych w toku dyskusji i przygotowały dodatkowe sprawozdanie w tej sprawie. Projekt nowelizacji, który powstał z inicjatywy Senatu, jest dostosowaniem prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 września 2005 r.

Senator Barbara Borys-Damięcka, sprawozdawczyni Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu, przedstawiła ich wniosek o przyjęcie projektu z poprawką, zmierzającą do zapewnienia ochrony stronie słabszej umowy, którą jest osoba świadcząca pracę lub konsument mający obywatelstwo polskie.

Senatorowie jednomyślnie, 88 głosami, poparli tę poprawkę, taką samą liczbą głosów podjęto uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy z przyjętą poprawką. Izba upoważniła senator B. Borys-Damięcką do reprezentowania w dalszych pracach nad tym projektem ustawy.

Projekt przewiduje, że umowy o pracę, gdy jedną ze stron jest Polak, powinny być sporządzane tylko w języku polskim. Dotychczas przedsiębiorcy mogli sporządzać umowy w dowolnym języku. Trybunał Konstytucyjny sprawdził, czy umożliwiająca to ustawa o języku polskim jest zgodna z konstytucją. Okazało się, że zapis dający dowolność wyboru języka umowy o pracę jest sprzeczny z ustawą zasadniczą. Trybunał orzekł, iż moc prawną będą miały jedynie umowy o pracę sporządzone w języku polskim, jeżeli jedną ze stron umowy jest obywatel RP.

W trakcie prac legislacyjnych senatorowie zaproponowali dodatkową możliwość sporządzenia tłumaczenia umowy o pracę z języka polskiego na inny język, jeżeli jedna ze stron umowy nie zna polskiego. Moc prawną będzie jednak miała umowa w języku polskim.

Teraz projektem nowelizacji zajmie się Sejm.

• uchwalono zmiany w składzie komisji senackich,

• wprowadzono 1 poprawkę do ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – ustawa wraca do Sejmu,
• odwołano senatora Tomasza Misiaka z funkcji przewodniczącego Komisji Gospodarki Narodowej,
• odwołano senatora Piotra Zientarskiego z funkcji przewodniczącego Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich,
• wybrano senatora Jana Wyrowińskiego na przewodniczącego Komisji Gospodarki Narodowej oraz senatora Piotra Zientarskiego na przewodniczącego Komisji Ustawodawczej,
• uchwalono zmiany w składzie komisji senackich.
  

Po wyczerpaniu porządku dziennego 29. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie:

Maciej Grubski, Jan Dobrzyński, Jan Olech, Piotr Kaleta, Krzysztof Majkowski, Andrzej Misiołek, Lucjan Cichosz, Andrzej Szewiński, Jan Wyrowiński, Waldemar Kraska, Wojciech Skurkiewicz, Henryk Woźniak, Antoni Motyczka, Piotr Zientarski, Małgorzata Adamczak, Grzegorz Wojciechowski, Bohdan Paszkowski, Grzegorz Banaś, Czesław Ryszka, Maciej Klima, Kazimierz Jaworski, Stanisław Kogut, Bronisław Korfanty, Tadeusz Skorupa, Sławomir Sadowski, Henryk Górski, Norbert Krajczy, Witold Idczak, Władysław Ortyl, Ryszard Bender, Wiesław Dobkowski, Janina Fetlińska, Dorota Arciszewska-Mielewczyk, Tadeusz Gruszka, Ryszard Górecki, Zdzisław Pupa, Kazimierz Wiatr, Stanisław Zając, Andrzej Grzyb, Sławomir Kowalski, Stanisław Jurcewicz, Piotr Gruszczyński, Andrzej Person, Eryk Smulewicz, Władysław Dajczak, Zbigniew Cichoń.

18 marca 2009 r. odbyło się 38. posiedzenie Prezydium Senatu.

Prezydium rozpatrzyło wniosek senatora Zbigniewa Cichonia o wyrażenie zgody na zorganizowanie w Senacie wystawy obrazującej życie i dzieło św. Urszuli Ledóchowskiej. Wystawę zorganizowało Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego oraz Muzeum Historyczne m.st. Warszawy.

Prezydium Senatu, po uzyskaniu informacji, iż Kancelaria Senatu nie będzie obciążona kosztami związanymi z wystawą, wyraziło zgodę na zorganizowanie jej na drugim piętrze budynku Senatu RP 1-14 kwietnia 2009 r.

Prezydium Senatu rozpatrzyło wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym i przyznanie dotacji na ich wykonanie i podjęło decyzję zgodnie z zestawieniem.

Prezydium Senatu rozpatrzyło wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym, które zostały złożone z naruszeniem terminu. Podjęto następujące decyzje:

• Wniosek Związku Sybiraków, Zarząd Główny w Warszawie: udział delegacji zagranicznych w IX Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru w Białymstoku, całkowity koszt realizacji zadania 66 000 zł, postulowana kwota dotacji 64 000 zł. Prezydium Senatu wyraziło zgodę na dopuszczenie wniosku do poddania go procedurze.
• Wniosek Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie: wystawa “Zakopane i jego artyści w zbiorach Muzeum Literatury”, całkowity koszt realizacji zadania 11 500 zł, postulowana kwota dotacji 11 500 zł. Prezydium Senatu nie wyraziło zgody na dopuszczenie wniosku do poddania go procedurze.
• Wniosek Fundacji ARTGARD – Art Guard Foundation w Warszawie: promocja polskiej kultury w środowiskach polonijnych, całkowity koszt realizacji zadania 30 000 zł, postulowana kwota dotacji 30 000 zł. Prezydium Senatu wyraziło zgodę na dopuszczenie wniosku do poddania go procedurze.
• Wniosek Polskiego Komitetu Olimpijskiego w Warszawie: Jubileuszowy XX Światowy Polonijny Sejmik Olimpijski, całkowity koszt realizacji zadania 242 700 zł, postulowana kwota dotacji 100 800 zł. Prezydium Senatu wyraziło zgodę na dopuszczenie wniosku do poddania go procedurze.

Prezydium Senatu zadecydowało, aby Biuro Polonijne przygotowało elektroniczną bazę danych, zawierającą informacje dotyczące pochodzenia dzieci przyjeżdżających na wakacyjne pobyty w Polsce, przyznane stypendia, rejestr zakupionego sprzętu i jego przeznaczenie.

Prezydium Senatu podjęło również decyzję, aby Biuro Polonijne przygotowało terminarz olimpiad językowych w 2009 r.

W sprawie odłożonego wniosku Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” w regionie Białoruś Prezydium Senatu poprosiło przewodniczącego Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą i dyrektora Biura Polonijnego o zorganizowanie spotkania z prezesem Stowarzyszenia“Wspólnota Polska” Maciejem Płażyńskim w celu uzyskania szczegółowych informacji na temat wniosku.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą rozpatrywano wnioski o zlecenie zadań państwowych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą.

Komisja pozytywnie zaopiniowała wnioski organizacji polonijnych – ogółem na sumę ponad 24 mln zł – z budżetu Kancelarii Senatu na wspieranie edukacji i oświaty polonijnej.

Jak poinformował dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski, do biura wpłynęło 136 wniosków od organizacji i fundacji polonijnych na łączną sumę ponad 42 mln zł. Zespół Finansów Polonijnych – jak zaznaczył – każdy wniosek rozpatrywał indywidualnie, doszukując się pozytywnych elementów w każdym zgłoszonym przedsięwzięciu. Jak stwierdził, nie wszystkie wnioski spełniały wymagane kryteria i te zostały odrzucone. Większości jednak dotacje przyznano, ale trzeba było dokonać znacznych cięć ze względu na ograniczone środki budżetowe.

Na program stypendialny w 2009 r. przeznaczono ponad 5 mln zł. Senatorowie zgłosili jednak wniosek o zwiększenie tych środków o 600 tys. zł z rezerw Prezydium Senatu, uzasadniając to niestabilnym ostatnio kursem złotego. Pieniądze przeznaczone na program stypendialny przekazywane są przede wszystkim Fundacji “Semper Polonia” i Stowarzyszeniu “Wspólnota Polska”, które rozdzielają je między polonijnych studentów. Pozostałe środki zostaną wykorzystane m.in. na wsparcie organizowania obozów językowych, pobyty edukacyjne w Polsce dla młodzieży z Białorusi, a także na pomoce dydaktyczne dla szkół, olimpiady i konkursy języka polskiego.

Senat sprawuje opiekę nad Polakami i Polonią za granicą od roku 1989. Obecnie za granicą żyje blisko 17 mln Polaków, najwięcej w Stanach Zjednoczonych, w Brazylii, Kanadzie, Niemczech i we Francji, a za wschodnią granicą – na Ukrainie (około 1 mln), na Białorusi, w Rosji i na Litwie.

“Europejski program wykorzystania ciepła z reaktorów jądrowych w procesach technologicznych. Droga do synergii węglowo-jądrowej” to temat seminaryjnego posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej.

W posiedzeniu uczestniczyli podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jerzy Duszyński, dyrektor Departamentu Dywersyfikacji Dostaw Nośników Energii w Ministerstwie Gospodarki Andrzej Chwas, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju Bogusław Smólski, przedstawiciele Europejskiej Sieci Technologicznej Reaktorów Wysokotemperaturowych (European High Temperature Reactor Technology Network HTR-TN): przewodniczący Dominique Hittner (AREVA), Sander de Groot (Nuclear Research & Consultancy Group Petten), prof. Antonio Hurtado (Technische Universität Dresden), dr Ludwik Pieńkowski (Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego), a także reprezentanci środowisk naukowo-badawczych i instytucji odpowiedzialnych za rozwój energetyki atomowej w Polsce, m.in. przewodniczący Rady Nauki przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Kazimierz Stępień, prof. Kazimierz Jeleń z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Byli też obecni posłowie Andrzej Czerwiński i Zbigniew Kozak.

Ciepło wytwarzane przez reaktory jądrowe można wykorzystywać do procesów chemicznych, np. produkcji nawozów sztucznych lub paliw syntetycznych. Dlatego komisja zorganizowała spotkanie z przedstawicielami europejskiej sieci technologicznej, działającej na rzecz rozwoju tzw. reaktorów wysokotemperaturowych (HTR). Sieć zrzesza placówki naukowe i firmy zajmujące się energetyką jądrową. W Polsce działa konsorcjum instytucji badawczych, które ubiega się o dofinansowanie budowy prototypowej instalacji wykorzystującej ciepło wytwarzane przez HTR np. do rozkładania wody na wodór i tlen.

Podczas posiedzenia przewodniczący europejskiej sieci technologicznej na rzecz HTR (HTR-TN) D. Hittner z francuskiej firmy AREVA poinformował senatorów, że tylko 16% światowego zużycia energii stanowi prąd elektryczny. Pozostałe potrzeby, np. napędzanie samochodów, produkcja przemysłowa, zaspokajane są głównie dzięki wykorzystaniu procesu spalania paliw kopalnych – węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego. Tymczasem część tego zapotrzebowania na energię można by zaspokoić, wykorzystując reaktory jądrowe. Reaktory jądrowe nie muszą bowiem być źródłem elektryczności, ale ciepła.

Jak stwierdził D. Hittner, dla fabryk chemicznych przydatne byłyby zwłaszcza takie reaktory, które – inaczej niż powszechnie stosowane w energetyce – mają małą moc, ale wytwarzają wysoką temperaturę. Reaktory HTR, nad którymi pracuje obecnie kilka państw na świecie, działają z mocą kilkuset megawatów i wytwarzają ciepło rzędu 800–900 stopni Celsjusza. Wystarczy to do zasilenia wielu procesów chemicznych. Jak podkreślił D. Hittner, fabryka będzie w stanie zużyć taką moc, więc funkcjonowanie reaktora stanie się opłacalne.

Metody stosowane dotychczas w wymienionych procesach technologicznych wiążą się z bardzo dużą emisją dwutlenku węgla i nieefektywną gospodarką surowcową, np. stosunek zużytego surowca do masy produktu jest ponadpięciokrotny, a pozostałość stanowi emitowany dwutlenek węgla.

Wsparcie technologii węglowych poprzez zasilanie procesów chemicznych wysokotemperaturowym ciepłem z bezemisyjnego źródła, tj. reaktora jądrowego typu HTR, umożliwi lepsze i wydajniejsze wykorzystanie węgla. Prace nad konstrukcją reaktorów HTR prowadzone są od ponad 40 lat, a obecny rozwój technologii HTR w największym stopniu zależy od stworzenia rynku nabywców reaktorów. Przydatna okazałaby się współpraca z przemysłem zainteresowanym wykorzystaniem wysokotemperaturowego ciepła wytwarzanego bez emisji dwutlenku węgla. Obecnie testowe reaktory HTR funkcjonują m.in. w Chinach, Japonii, Korei, Rosji i Francji.

Zdaniem koordynatora polskiego konsorcjum instytucji naukowych “Synergia węglowo-jądrowa” dr. hab. L. Pieńkowskiego z Uniwersytetu Warszawskiego, taka technologia byłaby bardzo przydatna zwłaszcza w Polsce. Nasza energetyka, jak tłumaczył, oparta jest na węglu, z czego nie możemy i nie powinniśmy rezygnować. Zastosowanie reaktorów HTR pomogłoby jednak ograniczyć emisję gazów cieplarnianych, np. ciepło reaktora można by wykorzystać do termolizy wody. W uzyskanym w ten sposób tlenie spalany byłby węgiel, co uczyniłoby proces spalania bardziej wydajnym i czystym. Wodór natomiast mógłby zostać zastosowany jako surowiec w przemyśle chemicznym lub jako paliwo do ogniw wodorowych. Ponadto, w opinii dr. L. Pieńkowskiego, zastosowanie ciepła z reaktorów jądrowych w fabrykach chemicznych pozwoliłoby wykorzystywać gaz ziemny lub węgiel jako surowiec do przetworzenia. Nie marnowałby się jako paliwo, jak dzieje się to obecnie.

Podkreślano możliwość realizacji w Polsce dużego europejskiego programu badawczego, którego celem będzie wykorzystanie ciepła z reaktorów HTR w przemyśle chemicznym. Program mógłby wykorzystać polską bazę ekspercką z obszaru technologii węglowych i chemicznych oraz zagraniczne technologie jądrowe i zaproszonych do Polski ekspertów z krajów wiodących w tworzeniu nowoczesnej energetyki jądrowej.

Prof. K. Jeleń z Akademii Górniczo-Hutniczej, która prowadzi w Polsce badania w zakresie synergii węglowo-jądrowej, wskazał na duże korzyści gospodarcze, społeczne, ekonomiczne i ekologiczne. Zadeklarował gotowość AGH do współdziałania z innymi uczelniami i jednostkami gospodarczymi w pracach nad rozwojem omawianej technologii.

Są już w Polsce przedsiębiorstwa zainteresowane użyciem reaktorów HTR. Dwa z nich – warszawski “Prochem”, zajmujący się projektowaniem i budową fabryk oraz Zakłady Azotowe “Kędzierzyn” w Kędzierzynie-Koźlu – należą do międzynarodowej grupy Europairs, utworzonej przez 19 firm i instytucji naukowych planujących rozwój zastosowania reaktorów HTR w przemyśle. Wniosek o dofinansowanie działalności grupy został niedawno zaakceptowany przez Komisję Europejską.

Uczestnicy posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej wskazywali, że prototypowa instalacja, wykorzystująca ciepło z reaktora HTR do produkcji przemysłowej, mogłaby powstać w Polsce, gdzie można byłoby przetestować współdziałanie HTR z energetyką węglową lub przemysłem chemicznym.

Wicemarszałek Zbigniew Romaszewski podkreślił, że realizacja prezentowanego programu w Polsce jest szansą na rozwój nauki i nowoczesnych technologii, a także na wykształcenie kadr w tej dziedzinie. Stanowić też będzie gwarancję bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Przedstawiciele instytucji badawczych i naukowych poparli kontynuację prac nad prezentowanym projektem, zadeklarowali współpracę swoich macierzystych placówek. Wskazali też na konieczność wsparcia finansowego ze strony resortów nauki i gospodarki. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego J. Duszyński oraz dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju B. Smólski obiecali wsparcie prowadzonych badań. Przewodniczący Rady Nauki przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. K. Stępień stwierdził, że takie wsparcie jest prawdopodobne, gdyż rozwój technologii reaktorów wysokotemperaturowych i możliwość ich zastosowania w przemyśle mieści się w strategii rozwoju polskiej nauki i wspierania innowacji.

Jak dodał dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju prof. B. Smólski, NCBiR ogłosił na razie program strategiczny “Zaawansowane technologie pozyskiwania energii”, w którym nie przewidziano dofinansowania badań związanych z energetyką jądrową. “Mam jednak nadzieję, że deklaracja prof. Stępnia oznacza, iż wkrótce otrzymamy pieniądze na strategiczny program poświęcony specjalnie rozwojowi technologii jądrowych” – powiedział.

* * *

Na posiedzeniu Komisji Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowano następujące projekty aktów prawnych UE:

• Projekt dotyczący decyzji ramowej Rady UE w sprawie zapobiegania konfliktom jurysdykcji w postępowaniu karnym i w sprawie rozstrzygania takich konfliktów – wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej 2009/C 39/03.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Sprawiedliwości.

Referent: senator Roman Ludwiczuk.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Igor Dzialuk.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt decyzji ramowej Rady UE.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE ustanawiającego obowiązki podmiotów wprowadzających drewno i produkty z drewna na rynek – wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2008) 644.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Środowiska.

Referent: senator Tadeusz Gruszka.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Janusz Zaleski.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE ustanawiającej ramy dla ochrony gleby – propozycja Prezydencji – wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2006) 232.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Środowiska.

Referent: senator Grzegorz Wojciechowski.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu J. Zaleski.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła stanowisko rządu w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE.

Wnioski nierozpatrywane – propozycja zaakceptowana przez komisję:

• w trybie art. 6 ust. 4: COM(2009) 060, COM(2009) 054 art. 6 ust. 4;
• w trybie art. 6 ust. 1: COM(2009) 055, COM(2009) 053, COM(2009) 052, COM(2009) 050,COM(2009) 049, COM(2009) 048, COM(2009) 045, COM(2009) 028, COM(2009) 018, COM(2009) 014, COM(2008) 869.

Tego samego dnia Komisja Spraw Unii Europejskiej dyskutowała na temat projektu regulacji krajowych dotyczących GMO w świetle obowiązujących przepisów Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem projektu ustawy – Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych.

W tej części posiedzenia udział wzięli przedstawiciele resortów zaangażowanych w prace nad projektem ustawy o GMO, a także środowisk zainteresowanych tą tematyką – reprezentanci nauki, organizacji pozarządowych: wicedyrektor Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wiesław Podyma i naczelnik Wydziału ds. Zasobów Genowych i Roślin Genetycznie Zmodyfikowanych w tym departamencie Małgorzata Woźniak, wiceminister środowiska J. Zaleski, wicedyrektor Agnieszka Dalbiak i Michał Giziński z Departamentu Ochrony Przyrody w tym resorcie, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Jerzy Duszyński, członkowie Komisji ds. GMO (organ opiniodawczo-doradczy ministra środowiska) – prof. dr hab. Andrzej Anioł z Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, dr Lucjan Szponar z Instytutu Żywności i Żywienia oraz prof. Zbigniew Dąbrowski ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, przedstawiciele UKIE, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Głównego Inspektoratu Sanitarnego, wiceprezes Izby Zbożowo-Paszowej Witold Obidziński, przedstawiciele Agencji Rynku Rolnego, Krajowej Izby Drobiarstwa, Krajowej Izby Gospodarczej, dyrektor Instytutu Genetyki i Biotechnologii Uniwersytetu Warszawskiego prof. Piotr Węgleński, prof. Maria Ewa Rembiałkowska z SGGW –  członkini Koalicji “Polska Wolna od GMO”, Paweł Połanecki z “Koalicji Polska Wolna od GMO”, Aleksandra Franczak ze Stowarzyszenia Koalicja na rzecz Nowoczesnego Rolnictwa.

Swoje stanowiska przesłali: prof. Tomasz Twardowski –  prezes Polskiej Federacji Biotechnologii, członek Prezydium Komisji ds. GMO i prof. Zbigniew Mirek –  przewodniczący Komitetu Ochrony Przyrody PAN.

Senator Edmund Wittbrodt zaznaczył na wstępie, że spotkanie to nie ma służyć wypracowaniu konkretnych zaleceń czy stanowiska w kwestii stosowania GMO w rolnictwie i produkcji żywności. Nowe Ramowe Stanowisko Polski w sprawie GMO z 18 listopada 2008 r. i prace na projektem ustawy – Prawo o GMO wydają się dobrym punktem wyjścia do zastanowienia się, czy możliwy jest kompromis między skrajnymi propozycjami i pogodzenie różnych interesów branżowych; czy osiągalne jest rozwiązanie, które pozwoli zachować możliwość wyboru, tak aby korzyści jednych podmiotów gospodarczych i społecznych zainteresowanych obecnością lub zakazem stosowania GMO nie były realizowane kosztem innych. Ma to być próba przyjrzenia się, jak oba dokumenty wpisują się w regulacje wspólnotowe. Senator przypomniał, że zmieniona latem ub.r. ustawa o paszach przedłuża możliwość stosowania pasz z GMO do 2012 r.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska J. Zaleski przedstawił materiał przygotowany przez resort na temat wspólnotowych i krajowych regulacji prawnych w zakresie stosowania organizmów genetycznie zmodyfikowanych, ze szczególnym uwzględnieniem projektu ustawy – Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych.

Poinformował, że w najbliższym czasie dotychczasowy system prawnej reglamentacji w obszarze organizmów genetycznie zmodyfikowanych zostanie gruntownie przebudowany, ponieważ projekt ustawy o GMO stanowi kompleksową regulację prawną w tej dziedzinie. Podstawowy cel projektu to transpozycja do polskiego porządku prawnego dyrektyw Wspólnot Europejskich, regulujących zagadnienia dotyczące GMO, oraz zapewnienie stosowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepisów rozporządzeń Wspólnot Europejskich w tym zakresie. Kształtując przepisy projektu ustawy, uwzględniono również wytyczne, zawarte w ramowym stanowisku rządu RP dotyczącym GMO. Dodatkowo zamiarem projektodawcy jest sprecyzowanie tych przepisów, które na gruncie ustawy z 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych budziły wątpliwości interpretacyjne.

Projektowany zakres zmian i ich liczba spowodowały konieczność opracowania projektu nowej ustawy, a nie nowelizacji obecnie obowiązującej. Zmiany wprowadzane przez projekt mają zasadnicze znaczenia dla charakteru i kształtu instytucji prawnych funkcjonujących na gruncie ustawy z 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie modyfikowanych.

Projekt ustawy reguluje zagadnienia dotyczące GMO w zakresie:

• prowadzenia zakładów inżynierii genetycznej,

• zamkniętego użycia mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych oraz zamkniętego użycia organizmów genetycznie zmodyfikowanych,

• zamierzonego uwolnienia organizmów genetycznie zmodyfikowanych do środowiska w celach doświadczalnych,

• wprowadzenia do obrotu organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako produktów lub w produktach,

• upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych,

• udostępniania informacji o organizmach genetycznie zmodyfikowanych.

Projekt ustawy zawiera 11 działów. Przepisy w nim zawarte nie mają zastosowania do produktów leczniczych oraz żywności i pasz zawierających GMO, składających się lub wytworzonych z organizmów genetycznie zmodyfikowanych, o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003.

Profesor P. Węgleński, zadeklarowany zwolennik upowszechniania stosowania GMO, autor listu otwartego w tej sprawie do premiera Donalda Tuska, wystosowanego w 2008 r., stwierdził, że – jego zdaniem – trwającą w Polsce od kilku lat dyskusję wokół spraw związanych z GMO zdominowali przeciwnicy modyfikacji genetycznych. Twierdzenie, że żywność tak zmieniona szkodzi, jest bezzasadne, a strach towarzyszący GMO to wyolbrzymia. Zdaniem rzeczników roślin transgenicznych, są one również szansą na walkę z głodem na świecie.

Profesor E. Rembiałkowska z SGGW, członkini Koalicji “Polska Wolna od GMO”, reprezentującej ponad 80 organizacji pozarządowych, naukowców i rolników, była odmiennego zdania. Według niej, wbrew twierdzeniom biotechnologów o braku naukowych dowodów o szkodliwości GMO dla człowieka i środowiska ekspansywność tych upraw wydaje się ogromna, rozwijają się kosztem roślin konwencjonalnych. Wprowadzenie ich do ekosystemów oznacza nieodwracalne zagrożenie dla różnorodności biologicznej polskiej wsi, rolnictwa ekologicznego i jakości polskiej żywności.

Jak wyjaśniła prof. E. Rembiałkowska, problem głodu nie polega wcale, jak twierdzą zwolennicy upraw transgenicznych, na braku żywności (np. Europa ma jej nadprodukcję), ale na utrudnionym dostępie do niej. Tak więc sprawiedliwa redystrybucja żywności to problem natury ekonomicznej i politycznej.

W podobnym tonie wypowiadał się ekspert Koalicji “Polska Wolna od GMO” P. Połanecki, podkreślając znaczenie zasady przezorności. Odpowiednie działania powinny być podejmowane z wyprzedzeniem, już wtedy, gdy zachodzi uzasadnione prawdopodobieństwo, że powstanie problem ekologiczny, wymagający rozwiązania, a nie dopiero wtedy, gdy praktyka lub nauka potwierdzą jego istnienie. Jego zdaniem, dotychczasowa polityka Unii Europejskiej i tych krajów członkowskich, które podporządkowują się jej bezkrytycznie w sferze regulacji dotyczących organizmów genetycznie modyfikowanych, ma jednak znamiona systemowego omijania, lub wręcz jawnego łamania zasady przezorności.

Senator Jerzy Chróścikowski, przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, również opowiedział się za daleko posuniętą ostrożnością w stosowaniu GMO w rolnictwie.

Senator Grzegorz Wojciechowski zwrócił uwagę na odmienne traktowanie argumentacji obu stron debaty na szczeblu europejskim. Opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), że wprowadzenie na rynek produktów z GMO “najprawdopodobniej nie będzie miało negatywnego wpływu na zdrowie zwierząt, człowieka ani na środowisko naturalne”, uznaje się za wystarczający argument za stosowaniem czy dopuszczeniem do obrotu GMO. Niestety, ani EFSA, ani Komisja Europejska nie uznają analogicznego argumentu rzeczników ostrożności wobec GMO, którzy twierdzą, że “mogą być potencjalnie niebezpieczne”, ale żąda się od nich niepodważalnych dowodów naukowych.

Wszyscy zabierający głos w dyskusji przeciwnicy i rzecznicy większej powściągliwości w stosowaniu GMO w rolnictwie podkreślali konieczność przestrzegania zasady przezorności i zachowania ostrożności.

Przedstawiciel branży paszowej zwrócił uwagę na opłacalność i konkurencyjność produkcji rolnej, ponieważ pasze z zawartością GMO są znacznie tańsze od tradycyjnych.

Na zakończenie senator E. Wittbrodt przypomniał stanowisko ramowe rządu, podkreślając, że w kwestii GMO rząd zachowuje daleko posuniętą ostrożność.

Podczas posiedzenia Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich przygotowano projekt uchwały Senatu w sprawie zmiany w składach komisji senackich.

Komisja rozpatrzyła wnioski senatorów: Stanisława Gogacza o odwołanie go z Komisji Zdrowia i powołanie do Komisji Ustawodawczej i Piotra Zientarskiego – o odwołanie go z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą i powołanie do Komisji Ustawodawczej.

Na podstawie art. 14 ust. 1 Regulaminu Senatu komisja postanowiła przedłożyć Senatowi projekt uchwały zgodnie z wnioskami senatorów. Na sprawozdawcę podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora P. Zientarskiego.

Senatorowie z Komisji Nauki, Edukacji i Sportu zapoznali się z informacją na temat dotychczasowej działalności i perspektyw działania Państwowej Komisji Akredytacyjnej.

Gośćmi komisji byli przedstawiciele Państwowej Komisji Akredytacyjnej: przewodniczący senator prof. Marek Rocki, sekretarz prof. Mieczysław Socha, przewodniczący Zespołu Kierunków Technicznych prof. Krzysztof Kędzior i członek Zespołu Nauk Ekonomicznych prof. Wojciech Wiszniewski.

Przewodniczący PKA senator M. Rocki omówił działalność komisji od 1 stycznia 2008 r. Jak stwierdził, w ramach komisji powołano nowe zespoły i ich członków, co – jego zdaniem – wpłynęło na spowolnienie jej prac. W 2007 r. oceniono 591 uczelni, w 2008 r. natomiast – 372.

Następnie, odpowiadając na pytania senatorów, przewodniczący senator M. Rocki i sekretarz prof. M. Socha omówili zasady i praktykę funkcjonowania Państwowej Komisji Akredytacyjnej.

Senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych podczas swego posiedzenia spotkali się z ambasadorem nadzwyczajnym i pełnomocnym RP w Republice Cypryjskiej Pawłem Dobrowolskim.

W posiedzeniu uczestniczył też dyrektor Departamentu Europy Środkowej i Południowej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Adam Hałaciński.

Posiedzenie miało charakter zamknięty ze względu na przedstawienie na nim informacji chronionych ustawą z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

Tego samego dnia senatorowie odbyli spotkanie z ambasadorem nadzwyczajnym i pełnomocnym RP w Nowej Zelandii Beatą Stoczyńską.

W posiedzeniu uczestniczył zastępca dyrektora Departamentu Azji i Pacyfiku w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Krzysztof Majka.

Posiedzenie w tej części również miało charakter zamknięty ze względu na przedstawienie informacji chronionych ustawą z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

Senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych tego dnia spotkali się również z ambasadorem Japonii Ryuichi Tanabe z okazji dziewięćdziesięciolecia nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską a Japonią.

W posiedzeniu uczestniczyli także radca minister Kazuko Shiraishi i II sekretarz Michiko Makino z ambasady Japonii w Polsce oraz przedstawiciele senackiej Polsko-Japońskiej Grupy Parlamentarnej, sejmowej Polsko-Japońskiej Grupy Parlamentarnej, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jacek Najder i dyrektor Departamentu Azji i Pacyfiku w tym resorcie Tadeusz Chomicki.

Witając gości, przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych senator Leon Kieres przypomniał, jak istotne znaczenie – z politycznego, gospodarczego, historycznego i kulturalnego punktu widzenia – mają kontakty Polski i Japonii. Podziękował ambasadzie japońskiej za ogromny wkład w rozwijanie tych kontaktów i aktywny udział w obchodach 90-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Japonią.

Ambasador Japonii w Polsce R. Tanabe w swoim wystąpieniu nakreślił historię stosunków japońsko-polskich, przywołał najważniejsze fakty, przypomniał osobistości odgrywające istotną rolę na kolejnych etapach historii. Mówił o roli, jaką w historii polsko-japońskich kontaktów odegrali Józef Piłsudski i jego brat Bronisław, o. Maksymilian Kolbe i brat Zenon Żebrowski.

Podkreślił, że z roku na rok zwiększa się liczba inwestycji japońskich w Polsce, intensyfikacji podlega też wymiana gospodarcza i naukowa. Zaakcentował ponadto niezwykłą funkcję kultury w kontaktach polsko-japońskich, w szczególności muzyki Chopina i Wieniawskiego.

Wiceminister spraw zagranicznych J. Najder przedstawił dziewięćdziesięcioletnią historię oficjalnych kontaktów pomiędzy Polską i Japonią, szczególną uwagę zwracając na politykę międzynarodową i dyplomację. Przypomniał, że nieoficjalny początek historii stosunków bilateralnych datuje się od czasów wcześniejszych niż 1919 r.

Senator Ryszard Górecki, przewodniczący senackiej Polsko-Japońskiej Grupy Parlamentarnej, złożył na ręce ambasadora R. Tanabe podziękowania dla władz japońskich za życzliwość, warunkującą jakość wzajemnych kontaktów, i za wieloletnią współpracę. Podkreślił rolę wymiany stypendialnej, z której sam mógł skorzystać. Podziękował również za wkład ambasady w rozwój wzajemnych relacji. Zwrócił uwagę na wartość i istotną rolę wymiany kulturalnej, a także na szczególne znaczenie muzyki Chopina jako łącznika między obu narodami.

Senator Włodzimierz Cimoszewicz również złożył na ręce ambasadora podziękowania za obecność Japonii, jej kultury i dzieł takich mistrzów jak Akira Kurosawa czy Masaki Kobayashi w Polsce w latach sześćdziesiątych. Podkreślił, że była to wartość nie do przecenienia w tym okresie. Zaakcentował, że japońska kultura stanowiła odskocznię od rzeczywistości.

Senator Dorota Arciszewska-Mielewczyk, wiceprzewodnicząca senackiej Polsko-Japońskiej Grupy Parlamentarnej, zwróciła się z podziękowaniami i gratulacjami do ambasadora R. Tanabe oraz radcy ministra K. Shiraishi. Podkreśliła znakomitą pracę placówki i jej wybitną rolę w korpusie dyplomatycznym, a także znakomitą współpracę z senacką Polsko-Japońską Grupą Parlamentarną.

Na zakończenie spotkania senatorowie wraz z zaproszonymi gośćmi zwiedzili okolicznościową wystawę, poświęconą 90. rocznicy nawiązania polsko-japońskich stosunków dyplomatycznych, przygotowaną przez ambasadę Japonii w Warszawie. Została ona wysoko oceniona przez parlamentarzystów i przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Tego samego dnia gościem Komisji Spraw Zagranicznych był dyrektor Francuskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych Thierry de Montbrial. Spotkanie poświęcono współpracy w ramach Trójkąta Weimarskiego.

Gośćmi senatorów byli też przedstawiciele ambasady Francji w Polsce z ambasadorem François Barry Delongchamps’em, a także podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Grażyna Bernatowicz oraz dyrektor Departamentu Europy Zachodniej i Północnej w tym resorcie Jacek Bazański, przedstawiciele senackiej i sejmowej Polsko-Francuskiej Grupy Parlamentarnej i Stowarzyszenia Promowania Myślenia Obywatelskiego.

W swoim wystąpieniu dyrektor Francuskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych T. de Montbrial, nawiązując do głównego tematu posiedzenia, podkreślił, że najważniejsze dla inicjatywy Trójkąta Weimarskiego, której formuła po wstąpieniu Polski do UE stała się anachroniczna, jest określenie, czy jest ona żywotna, w jakim stopniu można ją poddać koniecznym zmianom i przedefiniować jej formułę. Dyrektor uznał, że istnienie trójkąta nadal wydaje się uzasadnione, lecz powinien się zmienić katalog spraw poruszanych w jego ramach. Jego zdaniem, mogą to być np. kwestie dotyczące kontaktów UE z Białorusią i Ukrainą, konsultacje na temat linii polityki zagranicznej Wspólnoty, a także inicjatyw skierowanych na Wschód. Ten kierunek w nowej formule mógłby odegrać istotną rolę w zjednoczonej Europie.

W odniesieniu do ostatnich zmian w polityce zagranicznej Francji, T. de Montbrial omówił powrót tego kraju do struktur militarnych NATO (spotkanie w Senacie miało miejsce w przeddzień głosowania nad tą decyzją przez Francuskie Zgromadzenie Narodowe). Przypomniał, że wystąpienie Francji w 1966 r. ze struktur natowskich wiązało się z ambicjami stania się mocarstwem atomowym i prowadzenia własnej, niezależnej od ustaleń sojuszu polityki. Obecny powrót jest natomiast naturalną konsekwencją uczestnictwa Francji w operacjach pokojowych i niektórych inicjatywach sojuszu. Dlatego pojawiła się chęć współdecydowania o kształcie tych operacji i polityki NATO, co skłania Francję do powrotu do struktur militarnych paktu.

Na zakończenie swojego wystąpienia dyrektor T. de Montbrial podkreślił, że Unia Europejska jest wielkim i nieprawdopodobnym projektem na miarę całego XX w. Wskazał także na ogromne zasługi Wspólnoty dla pokoju w Europie i na świecie oraz dla szerzenia demokracji.

Wiceminister spraw zagranicznych G. Bernatowicz zgodziła się, że formułę Trójkąta Weimarskiego należy wypełnić nową treścią. Wskazała jednak na użyteczność dotychczasowej formuły dla współpracy parlamentów, urzędów administracji centralnej, współdziałania w zakresie obronności (projekt Weimarskiej Grupy Bojowej UE), a także współpracy samorządów lokalnych i regionów (Nord Pas-de-Calais–Nadrenia-Westfalia–Śląsk). Wiceminister uznała możliwość prowadzenia rozszerzonych konsultacji eksperckich w sprawach Europy Wschodniej i Kaukazu w ramach obszerniejszej formuły Trójkąta.

W dyskusji, w której wzięli udział senatorowie D. Arciszewska-Mielewczyk i W. Cimoszewicz, posłowie Mirosław Sekuła i Jan Kuriata, a także profesorowie Klaus Ziemer i Edward Mierzwa, mówiono zarówno o propozycjach nowej formuły Trójkąta Weimarskiego, najczęściej dotyczących współpracy na poziomie regionów i samorządów lokalnych, jak również o europejskiej pamięci historycznej i nierówności stosunków polsko-francuskich i francusko-polskich w porównaniu z kontaktami francusko-amerykańskimi.

Dyrektor T. de Montbrial podziękował uczestnikom dyskusji za propozycje dotyczące Trójkąta Weimarskiego. Podkreślił, że współpraca na szczeblu administracji centralnych może być wydajna, pod warunkiem że obfituje w decyzje. W odniesieniu do kontaktów polsko-francuskich zapewnił, że dla prezydenta Sarkozy’ego dobre stosunki z Polską są jednym z priorytetów jego polityki zagranicznej. Dyrektor Francuskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych podkreślił, iż Europa potrzebuje pamięci historycznej, by nie utracić własnej tożsamości. Przypomniał ponadto, że po II wojnie światowej realnym zagrożeniem była perspektywa Francji komunistycznej. Udało się tego uniknąć dzięki współpracy europejskiej i spowodować, iż zjednoczona Europa stała się demokratyczną rodziną. Mimo poczucia wspólnoty i dążenia do wspólnej i jednolitej polityki zagranicznej nie należy się jednak godzić z błędami popełnianymi przez USA, szczególnie podczas prowadzenia operacji pokojowych. Dlatego Francja chce być głosem rozsądku, który postara się to skorygować.

Na zakończenie spotkania dyrektor Francuskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych podziękował senatorom za możliwość wzięcia udziału w posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i w niezwykle interesującej dyskusji.

Na swym posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zajęła się problematyką GMO. W tym kontekście rozpatrzono:

• informację Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat legalności upraw GMO w świetle ustawy o nasiennictwie zakazującej obrotu nasionami genetycznie modyfikowanymi;
• informację Ministerstwa Środowiska na temat ramowego stanowiska rządu RP dotyczącego GMO wobec programu uwalniania roślin genetycznie zmodyfikowanych do środowiska;
• informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli doraźnej postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi.

W posiedzeniu wzięli udział podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Janusz Zaleski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak i wicedyrektor Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin w tym resorcie Wiesław Podyma, wicedyrektor Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego w Najwyższej Izbie Kontroli Waldemar Wojnicz. Gośćmi senatorów byli także przedstawiciele organizacji i związków rolniczych: Greenpeace – Joanna Miś, Międzynarodowej Koalicji dla Ochrony Wsi Polskiej – Ewa Rembiałkowska i Paweł Połanecki, Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych – Tadeusz Szymańczak, Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych z Rodzinnych Gospodarstw Ekologicznych – Danuta Pilarska, Polskiego Związku Pszczelarskiego – Piotr Czajkowski i Piotr Krawczyk.

Podczas posiedzenia wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi A. Ławniczak przedstawił informację na temat legalności upraw GMO w świetle ustawy o nasiennictwie, zakazującej obrotu nasionami genetycznie modyfikowanymi. Poinformował także senatorów o grożących Polsce sankcjach finansowych w razie uznania przez Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich zakazów zawartych w ustawie o nasiennictwie za niegodne z prawem Unii Europejskiej.

Informację na temat ramowego stanowiska rządu RP, dotyczącego GMO wobec programu uwalniania roślin genetycznie zmodyfikowanych do środowiska, przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska J. Zaleski. Jego zdaniem, zamierzonego uwalniania GMO do środowiska nie należy utożsamiać z prowadzeniem komercyjnych upraw roślin transgenicznych. Uprawa roślin będących produktami genetycznie zmodyfikowanymi dopuszczonymi do obrotu z możliwością uprawy we Wspólnocie nie wymaga uzyskania zgody ministra środowiska ani innego organu krajowego. Jak poinformował wiceminister J. Zaleski, przed wydaniem decyzji w sprawie zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska minister środowiska zawsze konsultuje to z władzami lokalnymi, informując je o zamiarze przeprowadzenia przez wnioskodawców testów polowych na terenach przez nie zarządzanych. Daje im też czas na powiadomienie o tym fakcie lokalnej społeczności i na zgłoszenie ewentualnych uwag.

Wicedyrektor Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego Najwyższej Izby Kontroli W. Wojnicz przedstawił uwagi końcowe i wnioski z przeprowadzonej przez izbę kontroli doraźnej postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi. Zwrócił uwagę, że system nadzoru i kontroli nad uwolnionymi do środowiska i wprowadzonymi do obrotu GMO był niepełny i nieskuteczny, a główne utrudnienie prawidłowego postępowania w sprawach GMO stanowił brak właściwych regulacji prawnych. Prace nad tworzeniem nowych przepisów trwają już od kilku lat i nie zostaną szybko zakończone.

W trakcie dyskusji senatorowie zwrócili się o wyjaśnienie definicji “uwalnianie GMO do środowiska a uprawa roślin genetycznie zmodyfikowanych”. Podnoszono również, że nie jest możliwa koegzystencja upraw GMO i upraw bez GMO.

Przedstawiciel Międzynarodowej Koalicji dla Ochrony Wsi Polskiej P. Połanecki zwrócił się z apelem o wprowadzenie – w formie rozporządzenia z terminem wejścia w życie przed nachodzącym sezonem siewnym – zakazu upraw kukurydzy MON 810. Zdaniem koalicji, na forum Unii Europejskiej należy podjąć skuteczne działania na rzecz zmiany prawodawstwa wspólnotowego w kierunku pełnej implementacji zasady przezorności poprzez wprowadzenie całkowitego zakazu użycia roślin GMO w żywieniu ludzi i zwierząt oraz uwalnianiu do środowiska.

Zdaniem przedstawicielki Greenpeace J. Miś, jeżeli chodzi o zagadnienia związane z GMO to, z jednej strony, rząd RP deklaruje niechęć do tych technologii, z drugiej – od kilku lat nie powstał żaden akt prawny będący rzeczywistym gwarantem ochrony środowiska, rolnictwa i zdrowia obywateli przed zagrożeniami, jakie niesie uprawa i rozprzestrzenianie roślin transgenicznych.

E. Rembiałkowska z Międzynarodowej Koalicji dla Ochrony Wsi Polskiej podnosiła, że w chwili obecnej polski rząd nie może wmawiać społeczeństwu, iż będziemy płacić wysokie kary, jeśli zabronimy upraw GMO, ponieważ kolejne państwa - Węgry i Austria wbrew KE utrzymały zakaz upraw kukurydzy genetycznie modyfikowanej MON 810. Ponadto poinformowała, że prowadzone np. w Austrii badania laboratoryjne na myszach wykazują pojawianie się zaburzeń funkcjonowania organów wewnętrznych w trzecim pokoleniu. E. Rembiałkowska uważa również, że w Polsce łamana jest zasada przezorności, ponieważ żywność zawierająca GMO dopuszcza się do obrotu.

D. Pilarska, przedstawicielka Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych z Rodzin Gospodarstw Ekologicznych, była zdania, że rząd polski powinien dbać o interesy polskich rolników i zdrowie obywateli oraz chronić polskie rolnictwo ekologiczne. Przedstawiła też postulaty akcji obywatelskiej “Krocząca głodówka dla Polski wolnej od GMO”.

W podsumowaniu dyskusji przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Jerzy Chróścikowski wskazał między innymi, że zbyt swobodne wprowadzenie GMO może się okazać eksperymentem na dużą skalę, którego skutki będziemy mogli zaobserwować dopiero w przyszłości.

Następnie senatorowie przystąpili do rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie. W imieniu rządu przyjęcie nowelizacji sejmowej rekomendował senatorom podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi A. Ławniczak. Przedstawiając jej założenia, wyjaśnił, że ma ona na celu implementację do polskiego porządku prawnego postanowień dyrektywy Komisji 2007/72/WE z 13 grudnia 2007 r., zmieniającej dyrektywę Rady 66/401/EWG w odniesieniu do włączenia gatunku Galega orientalis Lam. Zmiana polega na umieszczeniu rutwicy wschodniej na liście gatunków roślin pastewnych – motylkowatych drobnonasiennych, określonej w załącznikach nr 1–3 do nowelizowanej ustawy.

Sejm, nowelizując ustawę o nasiennictwie, wpisał rutwicę wschodnią na listę roślin uprawnych. Jest ona rośliną z rodziny motylkowatych, która daje wysokie plony masy zielonej o dużej zawartości białka. Może służyć jako pasza dla wszystkich gatunków zwierząt gospodarskich. W Polsce jest na razie mało znana. Największe uprawy są na Łotwie, w Finlandii, Estonii i Rosji.

Ustawa o nasiennictwie z 2003 r. reguluje rejestrację odmian roślin uprawnych, a także wytwarzanie i obrót nasionami siewnymi. Zawiera rejestr odmian, który prowadzi Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. Obecnie w rejestrze umieszczono około 250 różnych roślin.

Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu nie zgłosiło żadnych uwag do ustawy sejmowej. W opinii jego przedstawicielki, nie budzi ona zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator J. Chróścikowski zgłosił wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy sejmowej bez poprawek. W wyniku głosowania wniosek uzyskał jednomyślne poparcie komisji. Ustalono, że przyjęcie bez poprawek ustawy o nasiennictwie zarekomenduje Izbie senator Zdzisław Pupa.

Podczas posiedzenia rozpatrzono także ustawę o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej założenia przedstawił wiceminister rolnictwa A. Ławniczak. Jak stwierdził, jej celem jest wdrożenie dyrektywy Rady 2007/43/WE z 28 czerwca 2007 r., dotyczącej ustanowienia minimalnych zasad ochrony kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa. Dyrektywa ta nie ma zastosowania do gospodarstw posiadających mniej niż 500 sztuk kurcząt, gospodarstw, w których są utrzymywane wyłącznie stada hodowlane, wylęgarni oraz gospodarstw stosujących ekstensywny chów ściółkowy lub ekologiczny. Przepisy dyrektywy zezwalają na zwiększenie zagęszczenia kurnika w wypadku spełnienia przez podmiot utrzymujący kurczęta dodatkowych wymagań, określonych w załącznikach do tej dyrektywy.

Rozpatrzona przez komisję nowelizacja ustawy o ochronie zwierząt wdraża m.in. unijną dyrektywę, która określa minimalne normy chowu kurcząt (brojlerów) na 33 kg na metr kwadratowy. W Sejmie poparło ją 407 posłów, 5 było przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.

Nowelizacja, określająca minimalne normy obsady kurcząt chowanych na mięso, ma poprawić warunki życia zwierząt, tzw. dobrostan zwierząt. Normy dotyczą gospodarstw, w których jest więcej niż 500 brojlerów. Obecnie w Polsce obowiązuje norma, która przewiduje 17 sztuk dorosłych kurczaków ma metr kwadratowy, tj. około 35 kg.

Zgodnie z nowelizacją, posiadacze kurników lub opiekunowie mają przekazywać osobom zajmującym się brojlerami informacje i instrukcje, dotyczące ich utrzymywania, wyłapywania, załadunku i uśmiercania. Ponadto nowe przepisy zobowiązują do prowadzenia dokumentacji każdego kurnika, dotyczącej m.in. liczby wprowadzanych brojlerów, powierzchni użytkowej, liczby padłych zwierząt z podaniem przyczyn zgonu. Dokumentacja byłaby przechowywana przez trzy lata od dnia umieszczenia kurcząt w kurniku i udostępniania powiatowemu lekarzowi weterynarii.

Osoby opiekujące się kurczętami będą musiały odbyć szkolenia dotyczące przepisów i zagadnień związanych z dobrostanem kurcząt. Ustawa pozwala jednak uznać za wystarczające wcześniej nabyte i udokumentowane kwalifikacje w tym zakresie.

Za zatrudnianie do opieki nad kurczętami osób bez odpowiednich kwalifikacji, za zwiększanie zagęszczenia kurcząt niezgodnie z wymogami ustawowymi i za brak dokumentacji lub prowadzenie jej niezgodnie z przepisami przewidziano sankcje karne.

Podczas posiedzenia przedstawicielka senackiego biura legislacyjnego zwróciła uwagę na nieścisłości w sformułowaniu niektórych przepisów rozpatrywanej nowelizacji sejmowej i przedstawiła uwagi, które uzyskały akceptację Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Senator J. Chróścikowski zaproponował zatem wprowadzenie pięciu poprawek doprecyzowujących zapisy ustawy. Uzyskały one akceptację komisji. Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt wybrano senatora Przemysława Błaszczyka.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Zdrowia, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej rozpatrywano wnioski zgłoszone do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy na 28. posiedzeniu Senatu.

Jak przypomniał wiceprzewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Marek Trzciński, podczas drugiego czytania projektu senatorowie Piotr Ł.J. Andrzejewski i Tomasz Misiak zgłosili wnioski o charakterze legislacyjnym, dotyczące wprowadzenia poprawek do rozpatrywanej przez Izbę inicjatywy ustawodawczej.

Pozytywną opinię na temat wniosku senatora T. Misiaka przedstawiła Anita Gwarek, wicedyrektor Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Resort nie poparł natomiast propozycji senatora P.Ł.J. Andrzejewskiego.

Senatorowie uznali jednak, że opinia przedstawiona przez resort wymaga rozszerzenia, i na wniosek senatora Jana Rulewskiego zdecydowali o przerwie w obradach połączonych komisji do czasu przedstawienia stanowiska Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy i poprawek zgłoszonych do niego. W wyniku głosowania za tym wnioskiem opowiedziało się 11 senatorów, 5 było przeciw, a 2 wstrzymało się od głosu.

Ostatecznie połączone komisje odroczyły rozpatrzenie poprawek zgłoszonych na 28. posiedzeniu Senatu do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy do czasu przekazania opinii w tej sprawie przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej podczas pierwszego czytania, skierowanego przez marszałka Senatu 14 listopada 2008 r. projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, senatorowie wnioskodawcy: Andrzej Owczarek, Antoni Motyczka, Henryk Woźniak, Stanisław Bisztyga, Michał Okła, Mieczysław Augustyn, Małgorzata Adamczak, wycofali swoje poparcie dla tego projektu. Zgodnie z Regulaminem Senatu, zmniejszenie poniżej dziesięciu liczby senatorów popierających projekt powoduje jego wycofanie.

Przedstawiona inicjatywa zawierała propozycję podwyższenia o 20% miesięcznych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) przy jednoczesnym wprowadzeniu możliwości zaliczenia ich w koszty podatkowe.

Obecnie pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 osób muszą dokonywać miesięcznych wpłat na PFRON. Ich wysokość zależy m.in. od przeciętnego wynagrodzenia i liczby zatrudnionych niepełnosprawnych. W efekcie przedsiębiorstwo, które nie zatrudnia niepełnosprawnych, musi płacić na PFRON więcej niż to, które ich zatrudnia. Pracodawcy opłacający podatki dochodowe nie mogą zaliczyć wpłat do kosztów uzyskania przychodu. Projekt miał umożliwić firmom zaliczenie wydatków na PFRON do kosztów uzyskania przychodów przy jednoczesnym podwyższeniu podstawy obliczenia składki do 48% przeciętnego wynagrodzenia. Według inicjatorów projektu nowelizacja zwiększyłaby motywację pracodawców do zatrudniania pracowników niepełnosprawnych, a zwłaszcza motywację instytucji budżetowych do zatrudniania osób niepełnosprawnych.

Zdaniem resortów: finansów i pracy skutek zmian byłby jednak odwrotny od zamierzonego. Możliwość zaliczenia wpłat do kosztów podatkowych zniechęcałaby firmy do zatrudniania niepełnosprawnych i tworzenia dla nich miejsc pracy.

Podczas posiedzenia dyrektor Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Sylwia Boratyńska wyraziła wiele wątpliwości co do zasadności uchwalenia omawianego projektu. Jej zdaniem, projektowane rozwiązania mogą stanowić zbyt duże obciążenie dla pracodawców, szczególnie w sytuacji kryzysu gospodarczego. Mogą też spowodować ograniczenia w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych poniżej 25 osób, co zwolni te firmy z obowiązku odprowadzania składek na PFRON.

Negatywne stanowisko na temat projektu zgłoszonego przez grupę senatorów przedstawiło także Ministerstwo Finansów. Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w tym resorcie Dariusz Atłas zgodził się z wątpliwościami resortu pracy. Podkreślił ponadto, że proponowana zmiana mogłaby spowodować zmniejszenie mniej więcej o 713 mln zł wpływów z podatków dochodowych zarówno do budżetu państwa, jak i do jednostek samorządu terytorialnego w 2009 r.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia połączone komisje: gospodarki, rodziny i ustawodawcza przeprowadziły pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. W zastępstwie reprezentanta wnioskodawców projekt omówił przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Ustawa stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w zakresie niezgodności z konstytucją zapisów określających tryb wyboru oraz odwołania rady pracowników w zależności od przynależności pracowników do reprezentatywnej organizacji związkowej.

Przedstawiciel Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Marek Walaśkiewicz poinformował, że projektowane zapisy są zbieżne z regulacjami przygotowywanymi przez resort, dostosowującymi omawianą ustawę do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Przedstawiciele organizacji pracodawców poparli projektowane zapisy, reprezentanci związków zawodowych natomiast zgłosili uwagi odnośnie do przepisu przejściowego, dotyczącego sytuacji aktualnie funkcjonujących rad pracowników.

W czasie dyskusji senator Mieczysław Augustyn zgłosił poprawkę, zgodną z propozycjami związkowców. W wyniku głosowania połączone komisje poparły 10 głosami, przy 2 wstrzymujących się, zmiany zaproponowane przez senatora M. Augustyna. Do przedstawienia sprawozdania komisji podczas drugiego czytania projektu wybrano senatora M. Augustyna.

Senatorowie z Komisji Budżetu i Finansów Publicznych zapoznali się z informacją na temat sytuacji banków polskich wobec kryzysu gospodarczego.

W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele: Ministerstwa Finansów – podsekretarz stanu Dominik Radziwiłł i zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego Sebastian Skuza, Związku Banków Polskich – prezes Krzysztof Pietraszkiewicz, wiceprezes Włodzimierz Grudziński i dyrektor Jerzy Bańka, Banku PKO BP SA – prezes Jerzy Pruski, członek Rady Nadzorczej Jerzy Osiatyński, dyrektor Pionu Prezesa Zarządu Banku Anna Trzecińska, zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Analiz Łukasz Tarnawa, dyrektor Departamentu Komunikacji i Promocji Krzysztof Gacek, a także wiceprezes Narodowego Banku Polskiego Witold Koziński, dyrektor Departamentu Analiz Ekonomicznych Banku BPH SA Andrzej Halesiak, prezes Banku Wielkopolskiego Paweł Pawłowski, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego Ireneusz Fąfara, Krzysztof Kalicki z Deutsche Bank Polska SA, wiceprezes Banku PKO SA Andrzej Kopyrski, przewodniczący Rady Nadzorczej Banku Millennium SA Maciej Bednarkiewicz, prezes zarządu PA-CO-Bank Pabianice SA Jerzy Błochowiak, reprezentanci Komisji Nadzoru Finansowego - zastępca przewodniczącego Lesław Gajek, zastępca dyrektora Pionu Nadzoru Bankowego Krzysztof Broda i dyrektor zarządzający Pionem Prawno-Legislacyjnym Marek Wędrychowski, a ponadto prezes zarządu Capital Strategy Sp. z o.o. Stefan Kawalec i ekspert Aleksandra Pabiańska z Konfederacji Pracodawców Polskich.

Prezes Banku PKO BP SA J. Pruski przedstawił informację na temat “Banki polskie wobec kryzysu gospodarczego”. Poruszył m.in. problemy związane z przyczynami kryzysu na rynku finansowym i jego skutkami dla polskiej gospodarki. Odniósł się do kwestii strat poniesionych przez sektor bankowy i konsekwencji tej sytuacji. Zwrócił także uwagę na problem udzielania pomocy publicznej, co miało służyć uniknięciu upadłości banków, a także na kryzys w Europie Środkowowschodniej i Polsce. Mówił też o roli banków centralnych, wpływie finansowania zagranicznego na polski sektor bankowy. Poświęcił również uwagę sprawom struktury finansowania wzrostu akcji kredytowej, kredytów konsumpcyjnych, hipotecznych i kredytów dla przedsiębiorstw w okresie kryzysu gospodarczego, wzrostu ryzyka kredytowego, poziomu kapitału banków, barier rozwoju akcji kredytowej oraz działań zapobiegających kryzysowi.

Podsumowując, prezes J. Pruski stwierdził, że skuteczność zmniejszania skutków kryzysu zależy od kompleksowości stosowania środków zaradczych, takich jak wzrost podaży pieniądza, obniżenie kosztów depozytów, “progresywny” system gwarancji i poręczeń Skarbu Państwa, obniżenie stóp procentowych.

Następnie głos zabrał prezes Banku Gospodarstwa Krajowego I. Fąfara, który wysoko ocenił rozwiązania zawarte w ustawie o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw, wprowadzone w czasie kryzysu gospodarczego. Zwrócił również uwagę na zadania BGK przewidziane w ustawie, dotyczące wspierania eksportu.

Prezes Związku Banków Polskich K. Pietraszkiewicz poruszył problem zagrożeń kredytów konsumpcyjnych i mieszkaniowych, a także kwestię niestabilności rozwiązań prawnych. Zwrócił uwagę na brak ośrodka analityczno-strategicznego i koordynacyjnego. Uznał, że konieczne są skoordynowane działania na rzecz sektora finansowego i zwiększenie aktywności kredytowej.

Wiceminister finansów D. Radziwiłł poinformował o podejmowaniu przez rząd działań na rzecz stabilizacji sytuacji na rynku finansowym, odpowiadających na potrzeby rynku.

Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego W. Koziński mówił m.in. o podaży pieniądza. Szczególną uwagę zwrócił na kwestię wydłużenia operacji otwartego rynku.

W trakcie dyskusji senatorowie poruszyli sprawę ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw oraz roli Narodowego Banku Polskiego i Banku Gospodarstwa Krajowego.

Na pytania senatorów odpowiadali przedstawiciel Ministerstwa Finansów S. Skuza, wiceprezes NBP W. Koziński, przedstawiciel Komisji Nadzoru Finansowego K. Broda oraz prezes PKO BP J. Pruski, który podkreślił również znaczenie zwiększenia podaży pieniądza na rynku.

Prezes zarządu Capital Strategy Sp. z o.o. S. Kawalec stwierdził, że zgadza się z oceną sytuacji na rynku bankowym, przedstawioną przez prezesa J. Pruskiego. Zwrócił też uwagę na problem stabilizacji kursu walutowego i wpływ handlu zagranicznego na kryzys w Polsce.

Kończąc posiedzenie komisji, przewodniczący senator Kazimierz Kleina poinformował o kolejnych planowanych posiedzeniach komisji, których tematyka będzie poświęcona bieżącym problemom związanym z kryzysem gospodarczym.

Tego samego dnia Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zajęła się rozpatrzeniem ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim oraz ustawy – Prawo dewizowe.

W tej części posiedzenia uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Finansów: podsekretarz stanu Maciej Grabowski, radca ministra Teresa Olszówka, radca ministra Włodzimierz Gurba, dyrektor Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego S. Skuza, Narodowego Banku Polskiego: wiceprezes W. Koziński, naczelnik Wydziału Legislacji Zewnętrznej w Departamencie Prawnym Jarosław Warych, naczelnik Wydziału Prawnego w Departamencie Prawnym Agnieszka Świstak; dyrektor Departamentu Statystyki Finansów Głównego Urzędu Statystycznego Grażyna Ancyparowicz; zastępca dyrektora Departamentu Prawnego Komisji Nadzoru Finansowego Arkadiusz Famirski; poseł Jacek Brzezinka, a także przedstawiciele Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Agata Karwowska-Sokołowska i Szymon Giderewicz.

Ustawę zaprezentował wiceminister finansów M. Grabowski. Spełnia ona wymogi rozporządzenia (WE) nr 958/2007 Europejskiego Banku Centralnego z 27 lipca 2007 r., dotyczącego danych statystycznych w zakresie aktywów i zobowiązań funduszy inwestycyjnych. W nowych przepisach zawarto zasady wymiany informacji między NBP i GUS oraz przepisy pozwalające na przekazywanie danych statystycznych w formie elektronicznej.

Przedstawicielka biura legislacyjnego poinformowała, że ustawa nie budzi zastrzeżeń legislacyjnych. Zwróciła jednak uwagę na brak przepisów określających wzór dokumentu papierowego, koniecznego do przekazywania danych przez rezydentów dokonujących obrotu dewizowego.

Wyjaśniając te wątpliwości, wiceprezes NBP W. Koziński stwierdził, że przewidziano wprowadzenie rozporządzenia ministra finansów, aby rozwiązać ten problem.

Wobec braku pytań i głosów w dyskusji przewodniczący komisji senator K. Kleina zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Komisja przyjęła go jednogłośnie (5 głosów za). Na sprawozdawcę komisji na posiedzeniu Izby wybrano senatora Grzegorza Banasia.

W kolejnym punkcie posiedzenia senatorowie zajęli się rozpatrzeniem ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz ustawy o opłacie skarbowej. Wiceminister finansów M. Grabowski uzasadnił wprowadzenie nowych przepisów do ustawy. Poinformował, że celem nowelizacji jest uproszczenie zasad składania deklaracji podatkowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Płatnik zamierzający złożyć deklarację w formie elektronicznej nie będzie musiał zawiadamiać o tym naczelnika urzędu skarbowego. Nowelizacja umożliwia również podpisywanie przez pełnomocnika deklaracji podatkowej, złożonej za pośrednictwem Internetu. Wzór pełnomocnictwa i zawiadomienia o jego odwołaniu zostanie określony w drodze rozporządzenia przez ministra finansów.

Przedstawiciel biura legislacyjnego nie zgłosił uwag o charakterze legislacyjnym. Zwrócił jednak uwagę na terminy składania deklaracji podatkowych w zeznaniu rocznym o podatku dochodowym od osób prawnych (31 marca 2009 r.) i osób fizycznych (30 kwietnia 2009 r.), a także na określenie terminu wejścia w życie ustawy z dniem jej ogłoszenia. Wyraził obawy, że ze względu na ograniczenia czasowe ustawa może nie spełnić zasadniczego celu – upowszechnienia elektronicznej formy składania deklaracji w podatkach dochodowych za rok 2008. Poseł J. Brzezinka, sprawozdawca sejmowej Komisji Finansów Publicznych, przypomniał, że w Sejmie również dyskutowano o terminie wejścia ustawy w życie.

Senator Henryk Woźniak natomiast poruszył kwestię przygotowania urzędów skarbowych do realizacji nowelizowanej ustawy.

Senator K. Kleina zgłosił jednak wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, przyjęty jednomyślnie (5 głosów za). Na sprawozdawcę komisji wybrano senatora Jana Wyrowińskiego.

Ostatnim aktem prawnym rozpatrywanym tego dnia przez komisję była ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przedstawił ją wiceminister finansów M. Grabowski. Realizuje ona Rządowy Plan Stabilności i Rozwoju. Zmiany przewidziane w przepisach wprowadzają ułatwienia dla małych firm, podatników rozpoczynających działalność gospodarczą i dla podmiotów prowadzących działalność innowacyjno-rozwojową. Zwiększono limit przychodów warunkujący status przedsiębiorcy – małego podatnika z 800 000 do 1 200 000 euro. Zmiany przewidują również ułatwienia dotyczące przyspieszonej metody jednorazowej amortyzacji.

Przedstawiciel biura legislacyjnego nie zgłosił uwag o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji poruszono sprawę czasu, w jakim podjęto prace nad nowelizacją ustawy. Na pytania senatorów odpowiadał przedstawiciel Ministerstwa Finansów.

Senator K. Kleina zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Komisja przyjęła go jednogłośnie, 5 głosami. Na sprawozdawcę komisji na posiedzenie Izby wybrano senatora Piotra Gruszczyńskiego.

Tematem posiedzenia Komisji Zdrowia była rola lekarza rodzinnego w systemie ochrony zdrowia.

Gośćmi komisji byli podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Adam Fronczak i dyrektor Departamentu Dialogu Społecznego w tym resorcie Jakub Bydłoń, kierownik Sekcji ds. Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Stomatologii w Narodowym Funduszu Zdrowia Krzysztof Klichowicz, konsultant krajowy ds. medycyny rodzinnej Witold Lukas i członek Kolegium Lekarzy Rodzinnych Tomasz Sobalski.

Stanowisko rządu w sprawie roli lekarza rodzinnego w systemie ochrony zdrowia przedstawił wiceminister zdrowia A. Fronczak. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę, że podstawowa opieka zdrowotna, w ramach której funkcjonują lekarze rodzinni, stanowi podstawę systemu ochrony zdrowia w całej Unii Europejskiej. Także w Polsce reforma ochrony zdrowia, niezależnie od zmian wprowadzanych na poszczególnych etapach jej wdrażania, zakłada funkcjonowanie podstawowej opieki zdrowotnej prowadzonej przez lekarza rodzinnego. W ostatnich latach resort wspiera placówki szkoleniowe w dziedzinie medycyny rodzinnej w ramach dofinansowywania kadry nauczycieli. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej to lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny rodzinnej lub odbywający szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie medycyny rodzinnej albo mający specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej, udzielający świadczeń w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, z którym NFZ zawarł umowę.

Wiceminister A. Fronczak omówił także dostępność do świadczeń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w świetle umów na rok 2009 r., zawartych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

T. Sobalski z Kolegium Lekarzy Rodzinnych podkreślił, że system opieki zdrowotnej powinien zapewnić każdemu obywatelowi opiekę lekarza rodzinnego, który będzie umiał w sposób kompetentny odpowiedzieć na potrzeby zdrowotne pacjenta. Jego zdaniem, jednym z podstawowych zadań lekarza rodzinnego powinna być odpowiedzialność za “wprowadzenie” pacjenta do systemu ochrony zdrowia i za koordynację na wszystkich szczeblach i etapach procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Każdy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej powinien mieć wiedzę, umiejętności, a także prezentować postawę predysponującą go do przyjęcia, oceny i zajęcia się każdym problemem pacjenta. Powinien być zdolny do zapewnienia pacjentowi całościowej długotrwałej opieki.

Obecnie wielokrotnie nowelizowane ustawy o zakładach opieki zdrowotnej i powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym są nieprecyzyjne. Nierozstrzygnięta pozostaje kwestia koordynacji świadczeń w ramach opieki podstawowej. Dostęp do specjalistów z wąskich dziedzin medycyny powinien być możliwy po otrzymaniu skierowania od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

W trakcie dyskusji senatorowie podkreślali wagę problemu i konieczność przyspieszenia prac nad zmianą roli lekarza rodzinnego w systemie ochrony zdrowia.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Obrony Narodowej w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Przyjęcie sejmowej nowelizacji rekomendował senatorom sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Czesław Piątas. Projekt, uchwalony przez Sejm 5 marca 2009 r., pochodził z przedłożenia rządowego i stanowił przedmiot prac sejmowej Komisji Obrony Narodowej. Sejm uchwalił rozpatrywaną nowelizację w brzmieniu zawartym w projekcie rządowym. Zmierza ona do wprowadzenia dla wojsk specjalnych symboliki przysługującej rodzajowi Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Wojska specjalne, jako nowy rodzaj sił zbrojnych, zostały utworzone na mocy ustawy z 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Po wejściu w życie rozpatrywanej nowelizacji znakami wojsk specjalnych staną się orzeł wojskowy i flaga rodzajów sił zbrojnych, których wzory zawierają załączniki do ustawy.

Podczas posiedzenia żadnych uwag o charakterze legislacyjnym nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Wobec tego senator Henryk Górski przedstawił wniosek o przyjęcie sejmowej nowelizacji bez poprawek. W wyniku głosowania komisja jednomyślnie go poparła. Ustalono, że przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej podczas posiedzenia plenarnego zarekomenduje Izbie senator Stanisław Zając.

Następnie Komisja Obrony Narodowej przystąpiła do omówienia swojego stanowiska w sprawie finansowania wydatków obronnych w 2009 r. oraz działań wspierających funkcjonowanie i rozwój polskiego przemysłu zbrojeniowego. Projekt przedstawił senator S. Zając.

Podczas dyskusji senatorowie zgłosili propozycje poprawek. Swoje uwagi do przedstawionego projektu zgłosił również podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Zenon Kosiniak-Kamysz.

W wyniku głosowania komisja przyjęła jednomyślnie proponowane poprawki. W związku z potrzebą dokonania zmian w treści stanowiska przewodniczący komisji senator S. Zając zapowiedział jego przyjęcie na kolejnym posiedzeniu.

W pierwszym punkcie posiedzenia Komisji Rodziny i Polityki Społecznej znalazło się rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej, uchwalonej przez Sejm na 37. posiedzeniu, 5 marca 2009 r., na podstawie inicjatywy senackiej.

W posiedzeniu uczestniczyli sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Jarosław Duda, zastępca dyrektora Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej w tym resorcie Anna Prekurat, reprezentantki Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - zastępca prezesa Janina Pszczółkowska, radca prezesa do spraw ubezpieczeń Irena Frąszczak i zastępca dyrektora Biura Świadczeń Alicja Lejk-Kępka, a także przedstawicielka Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Bożena Langner.

Nowelizację przedstawił senator Mieczysław Augustyn, jeden z wnioskodawców projektu. Zmiana ustawy o pomocy społecznej stanowi realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2006 r. Zgodnie z jej przepisami za dochód osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, która ubiega się o świadczenia z pomocy społecznej, będzie uznawany dochód deklarowany także wówczas, gdy jego wysokość jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Dotychczasowe przepisy uniemożliwiały uznanie dochodu niższego od tej granicy za podstawę wyliczenia świadczenia z pomocy społecznej.

Ani przedstawiciel rządu, ani legislatorka B. Langner nie zgłosili uwag do rozpatrywanej ustawy.

W wyniku głosowania komisja jednogłośnie, 5 głosami, zaakceptowała wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Postanowiono, że sprawozdanie na posiedzeniu plenarnym przedstawi senator Małgorzata Adamczak.

W drugim punkcie obrad Komisja Rodziny i Polityki Społecznej rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, uchwaloną przez Sejm na podstawie projektu rządowego podczas 37. posiedzenia, 6 marca 2009 r.

Ustawę omówiła wiceprezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego J. Pszczółkowska. Nowelizacja wprowadza zróżnicowanie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne rolników w zależności od dochodu osiąganego z gospodarstwa rolnego, którego obszar użytków rolnych przekracza 50 ha przeliczeniowych. Tym samym ustawa zwiększa udział niektórych ubezpieczonych w finansowaniu wydatków na świadczenia emerytalno-rentowe.

Nowelizacja zakłada, że dla gospodarstw o powierzchni 50-100 ha przeliczeniowych użytków rolnych miesięczna składka będzie wynosiła 12% najniższej emerytury (przed waloryzacją emerytur było to 76,40 zł); dla gospodarstw o obszarze 100–150 ha – 24% najniższej emerytury, tj. 152,70 zł.

W wypadku gospodarstw 150-300-hektarowych składka będzie wynosiła 229,10 zł (36% emerytury), a powyżej 300 ha - 305,40 zł (48% emerytury).

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego szacuje, że wyższe składki zapłaci ok. 15,5 tys. rolników.

W trakcie dyskusji senator Piotr Kaleta podnosił kwestię liczby rolników i gospodarstw rolnych objętych nowymi przepisami. Wiceprezes J. Pszczółkowska poinformowała m.in., że nowe przepisy obejmą około 1% gospodarstw wiejskich osiągających dochody z działalności rolniczej.

Senatorowie Stanisław Kogut i M. Augustyn wyrazili zadowolenie z rozwiązań przyjętych w ustawie.

Nie zgłoszono propozycji zmian w ustawie. Senator S. Kogut złożył natomiast wniosek o jej przyjęcie bez poprawek, przyjęty 4 głosami, przy 1 wstrzymującym się. Na sprawozdawcę komisji na posiedzenie Izby wybrano senatora M. Augustyna.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przeprowadzono pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych.

O rozpoczęcie postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej tego projektu wniosła Komisja Ustawodawcza na podstawie art. 85a ust. 3 pkt 1 Regulaminu Senatu. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tym projektem ustawy upoważniona została senator Grażyna Sztark.

Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 maja 2008 r., stwierdzającego niezgodność z konstytucją przepisu art. 35 ust. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Przepis ten ustanawiał karalność czynów popełnionych przez osoby pełniące funkcje związkowe, polegających na podejmowaniu działalności sprzecznej z ustawą.

W opinii trybunału, art. 35 ust. 2 w pierwszym rzędzie naruszał konstytucyjną zasadę określoności regulacji represyjnych (nullum crimen sine lege certa), wyrażoną w art. 42 konstytucji. W świetle tej zasady, “norma karna (...) powinna (...) wskazywać w sposób jednoznaczny zarówno osobę, do której skierowany jest zakaz, znamiona czynu zabronionego, jak i rodzaj sankcji grożącej za popełnienie takiego czynu (...)”. Realizacja tego wymogu jest konieczna, ponieważ jednostka nie może pozostawać w nieświadomości czy nawet niepewności co do tego, czy pewne zachowanie stanowi czyn zabroniony pod groźbą sankcji. W związku z tym “wskazanie ogólnikowe, umożliwiające daleko idącą swobodę interpretacji co do zakresu znamion czynu zabronionego czy pewnego typu kategorii zachowań nie może być traktowane jako spełniające wymóg określoności na gruncie art. 42 ust. 1 konstytucji”.

Wskazana dyrektywa nie wprowadza nakazu, aby w ramach danej jednostki redakcyjnej tekstu prawnego zostały określone wszystkie znamiona czynu zabronionego. Ze względów legislacyjnych może być pożądane, aby w przepisie karnym, przy określeniu znamion czynu zabronionego, odwoływano się do innych przepisów danej ustawy, co może nastąpić w szczególności w postaci odesłania. W wypadku przepisów prawnokranych ustawodawca może jednakże posłużyć się wyłącznie odesłaniem do ściśle określonych przepisów prawnych. Konieczność realizacji tego obowiązku zostaje wzmocniona, gdy “w danym przepisie brak jest innych istotnych znamion czynu zabronionego, które pozwalałyby określić choćby w ogólnym zarysie zachowanie zabronione przez ustawodawcę”. Stąd posłużenie się przez ustawodawcę w art. 35 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych odesłaniem w żaden sposób nie określającym przepisów, do których następuje odesłanie, nie spełnia wymogu określoności przepisów represyjnych. Pozostaje zatem w sprzeczności z art. 42 ust. 1 konstytucji.

Ponadto art. 35 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych naruszał art. 59 ust. 2–4,
w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. Określenie przez ustawodawcę, w postaci przepisów karnych, granicy dopuszczalnych działań, które mogą być podejmowane przez osoby pełniące funkcje związkowe, stanowi niewątpliwie ograniczenie ustanowionych w art. 59 konstytucji tzw. wolności związkowych. Wprowadzanie przez ustawodawcę tego typu ograniczeń jest możliwe jedynie wówczas, gdy ograniczenia takie nie prowadzą do naruszenia wymogów konstytucyjnej zasady proporcjonalności (art. 31 ust. 3), na którą składa się m.in. wymóg określoności przepisów wprowadzających ograniczenia w zakresie konstytucyjnych wolności i praw. W wypadku art. 35 ust. 2 przepis ten nie spełnia tak rozumianego wymogu określoności, co powodowało jego sprzeczność z art. 31 ust. 3 konstytucji.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego wywołuje skutki prawne z dniem publikacji, czyli od 26 maja 2008 r. Trybunał nie odroczył terminu utraty mocy obowiązującej przepisu.

Mając na uwadze konieczność wykonania tego orzeczenia i kierując się brzmieniem jego sentencji oraz motywami uzasadnienia, Komisja Ustawodawcza zaproponowała, aby zmiana ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych polegała na dodaniu przepisu karnego, na podstawie którego będzie możliwe precyzyjne określenie czynów zabronionych przez prawo. Określenie strony podmiotowej tego przestępstwa pozostawiono w brzmieniu uchylonego przez trybunał art. 35 ust. 2, regulującego działania osób kierujących działalnością związkową, czyn zabroniony natomiast zdefiniowano poprzez odesłanie do enumeratywnie wyliczonych przepisów ustawy o związkach zawodowych. Katalog czynów zabronionych objętych wprowadzanym przepisem oparto na tym wskazanym w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 maja 2008 r.

Proponowana ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa i jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Podczas posiedzenia opinie na temat rozpatrywanego projektu przedstawili dyrektor Departamentu Dialogu i Partnerstwa Społecznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Marek Waleśkiewicz, ekspert NSZZ “Solidarność” Anna Ryder oraz Piotr Gryska z Rządowego Centrum Legislacji.

W wyniku głosowania połączone komisje, po rozpatrzeniu przedstawionego przez wnioskodawcę – Komisję Ustawodawczą projektu ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych, wprowadziły do niego poprawki i wniosły o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu ustawy i projektu uchwały w sprawie wniesienia go do Sejmu. Do reprezentowania Izby w dalszych pracach nad tym projektem upoważniono senatora Bohdana Paszkowskiego.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych rozpatrzono ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisaną w Kijowie dnia 28 marca 2008 roku, oraz Protokół, podpisany w Warszawie dnia 22 grudnia 2008 roku, między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zmianie Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego podpisanej w Kijowie dnia 28 marca 2008 roku.

W posiedzeniu uczestniczyli: zastępca dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Janusz Łącki i naczelnik w Departamencie Konsularnym i Polonii w tym resorcie Maciej Krych oraz podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Piotr Stachańczyk.

Ustawę o ratyfikacji umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisaną w Kijowie dnia 28 marca 2008 roku, oraz Protokół, podpisany w Warszawie dnia 22 grudnia 2008 roku, między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zmianie Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisanej w Kijowie dnia 28 marca 2008 roku, przedstawił wicedyrektor J. Łącki.

Określa ona w szczególności zasady małego ruchu granicznego między Rzeczpospolitą Polską a Ukrainą, w tym warunki przekraczania granicy w ramach małego ruchu granicznego, zasady i czas pobytu w strefie przygranicznej, tryb i warunki wydawania zezwoleń na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego, wysokość opłat za wydanie zezwolenia, a także sankcje wobec osób naruszających zasady małego ruchu granicznego

Głównym celem umowy jest wprowadzenie usprawnień przy przekraczaniu granicy polsko-ukraińskiej przez mieszkańców strefy przygranicznej, ułatwienie wzajemnych kontaktów między nimi i rozwój różnych dziedzin współpracy w strefie przygranicznej.

Wprowadzenie zmian do rozpatrywanej umowy stało się niezbędne w związku z opinią Komisji Europejskiej z 30 kwietnia 2008 r., wskazującą postanowienia Umowy wymagające dostosowania do przepisów rozporządzenia (WE) nr 1931/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z 20 grudnia 2006 r., ustanawiającego przepisy dotyczące małego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych państw członkowskich i zmieniającego postanowienia Konwencji z Schengen.

Warto przypomnieć, że 1 stycznia 2009 r. weszła w życie ustawa z 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (DzU Nr 216, poz. 1367), która wprowadziła do polskiego porządku prawnego regulacje dotyczące przekraczania granicy w ramach małego ruchu granicznego. Ustawa ta określa w szczególności organy właściwe do wydawania zezwoleń na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego, tryb wydawania takich zezwoleń, organ właściwy w sprawie prowadzenia centralnego rejestru wniosków o wydanie zezwolenia, rejestru wydanych i unieważnionych zezwoleń, sposób prowadzenia tego rejestru, a także wyznaczających krajowy punkt kontaktowy odpowiedzialny za udzielanie informacji na żądanie innych państw członkowskich Unii Europejskiej, dotyczących zezwoleń wprowadzonych do tego rejestru, przewidziany przepisami rozporządzenia (WE) nr 1931/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 grudnia 2006 r., ustanawiającego przepisy dotyczące małego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych państw członkowskich i zmieniającego postanowienia Konwencji z Schengen.

Komisja postanowiła zgłosić wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. Na sprawozdawcę na posiedzeniu Izby wybrano senatora Macieja Grubskiego.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyły zgłoszone na 29. posiedzeniu Senatu wnioski do ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.

W posiedzeniu uczestniczyli sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Tadeusz Jarmuziewicz, główny inspektor transportu drogowego Tomasz Połeć i przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Maciej Telec.

Przewodniczący obradom senator Mariusz Witczak przypomniał, że w trakcie debaty na posiedzeniu Senatu zostały przedstawione następujące wnioski: senatorowie Piotr Ł.J. Andrzejewski i Stanisław Piotrowicz zgłosili wniosek o odrzucenie ustawy, senatorowie wnioskodawcy, komisje oraz mniejszość komisji zgłosili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Wiceminister T. Jarmuziewicz opowiedział się za wprowadzeniem do ustawy poprawek wniesionych przez komisje.

Senator M. Witczak w pierwszej kolejności poddał pod głosowanie wniosek o odrzucenie ustawy. Nie uzyskał on jednak poparcia połączonych komisji (11 głosów za, przy 14 przeciw i 1 wstrzymującym się).

Komisje poparły poprawki swojego autorstwa i zmiany zaproponowane przez senatorów Tadeusza Gruszkę i S. Piotrowicza oraz poprawkę mniejszości komisji. Łącznie poparcie połączonych komisji zyskało 25 poprawek do ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.

Na sprawozdawcę połączonych komisji na posiedzeniu plenarnym wybrano senatora Zbigniewa Meresa.

* * *

Podczas swego posiedzenia Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich rozpatrzyła wniosek senatora Jana Wyrowińskiego o odwołanie go z Komisji Budżetu i Finansów Publicznych i powołanie do Komisji Gospodarki Narodowej.

Na podstawie art. 14 ust. 1 Regulaminu Senatu komisja postanowiła jednogłośnie przedłożyć Senatowi projekt uchwały zgodnie z wnioskiem senatora. Ustalono, że sprawozdawcą na posiedzeniu Izby zostanie senator Piotr Zientarski.

W drugim punkcie obrad komisja – na wniosek marszałka Senatu, zgodnie z art. 14 ust. 2 Regulaminu Senatu – przygotowała projekt uchwały w sprawie odwołania senatora Tomasza Misiaka z funkcji przewodniczącego Komisji Gospodarki Narodowej. Na sprawozdawcę komisji na posiedzeniu plenarnym wybrano senatora P. Zientarskiego.

Następnie Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich rozpatrzyła wniosek senatora T. Misiaka o odwołanie go ze składu Komisji Gospodarki Narodowej i powołanie do Komisji Spraw Unii Europejskiej.

Na podstawie art. 14 ust. 1 Regulaminu Senatu komisja postanowiła jednogłośnie przedłożyć Senatowi projekt uchwały zgodnie z wnioskiem senatora. Ustalono, że na posiedzeniu Izby przedstawi go senator P. Zientarski.

Senatorowie z Komisji Ustawodawczej wybrali kandydata na przewodniczącego komisji. Jak poinformował przewodniczący obradom senator Bohdan Paszkowski, zgodnie z art. 53 ust. 6 i 7 Regulaminu Senatu, głosowanie w sprawach personalnych jest tajne i odbywa się za pomocą opieczętowanych kart do głosowania. Na podstawie listy obecności stwierdził, że w posiedzeniu bierze udział wymagana liczba senatorów i zwrócił się do nich o zgłaszanie kandydatów na przewodniczącego Komisji Ustawodawczej.

Kandydaturę senatora Piotra Zientarskiego zgłosił senator Leon Kieres.

W głosowaniu tajnym, przeprowadzonym przez komisję skrutacyjną w składzie senatorowie: Zbigniew Cichoń, L. Kieres i Marek Trzciński, za wyborem senatora P. Zientarskiego opowiedziało się 6 senatorów, nikt nie głosował przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu. W związku z wynikiem głosowania senator P. Zientarski został kandydatem na przewodniczącego Komisji Ustawodawczej. Ustalono, że na posiedzeniu plenarnym Senatu tę kandydaturę przedstawi senator L. Kieres.

Posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej zostało poświęcone wyborowi kandydata na przewodniczącego komisji.

W posiedzeniu uczestniczył przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz.

Zastępca przewodniczącego senator Marek Trzciński przypomniał, że w związku ze złożoną rezygnacją senatora Tomasza Misiaka Senat odwołał go z funkcji przewodniczącego Komisji Gospodarki Narodowej.

Senator Kazimierz Kleina zgłosił kandydaturę senatora Jana Wyrowińskiego na kandydata na przewodniczącego komisji.

Przewodniczący obradom senator M. Trzciński przypomniał, że zgodnie z Regulaminem Senatu, w sprawach personalnych musi być przeprowadzone głosowanie tajne.

W wyniku głosowania tajnego komisja wybrała senatora J. Wyrowińskiego na kandydata na przewodniczącego Komisji Gospodarki Narodowej (10 głosów za, 3 przeciw, 1 wstrzymujący się).

Na swym posiedzeniu Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich, zgodnie z art. 14 ust. 2 Regulaminu Senatu, przygotowała projekt uchwały w sprawie odwołania senatora Piotra Zientarskiego z funkcji przewodniczącego Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Na sprawozdawcę komisji na posiedzeniu plenarnym wybrano senatora Zbigniewa Szaleńca.

Następnie komisja rozpatrzyła wniosek Komisji Ustawodawczej w sprawie wyboru senatora P. Zientarskiego na kandydata na jej przewodniczącego i wniosek Komisji Gospodarki Narodowej w sprawie wyboru senatora Jana Wyrowińskiego na kandydata na jej przewodniczącego.

Na podstawie art. 14 ust. 2 Regulaminu Senatu Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich jednogłośnie postanowiła przedłożyć Senatowi projekt uchwały w sprawie wyboru przewodniczącego Komisji Ustawodawczej i przewodniczącego Komisji Gospodarki Narodowej zgodnie z przedstawionymi wnioskami. Sprawozdawcą komisji został senator Z. Szaleniec.

Na swym posiedzeniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzyła ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisaną w Kijowie dnia 28 marca 2008 roku, oraz Protokół, podpisany w Warszawie dnia 22 grudnia 2008 roku, między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zmianie Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisanej w Kijowie dnia 28 marca 2008 roku.

W posiedzeniu uczestniczyli zastępca dyrektora Departamentu Unii Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Polak, zastępca dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Janusz Łącki i naczelnik wydziału w Departamencie Konsularnym tego resortu Maciej Krych, a także Iwona Kozera z Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Ustawę przedstawił wicedyrektor J. Łącki. Dotyczy ona ułatwień w przekraczaniu granicy polsko-ukraińskiej przez mieszkańców strefy przygranicznej, ułatwień wzajemnych kontaktów między nimi oraz rozwoju różnych dziedzin współpracy w strefie przygranicznej.

Przedstawicielka biura legislacyjnego nie zgłaszała uwag o charakterze legislacyjnym.

Wobec braku chętnych do zabrania głosu w dyskusji przewodniczący komisji senator Mariusz Witczak zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Komisja jednogłośnie go przyjęła. Na sprawozdawcę komisji na posiedzenie Izby wybrano senatora Janusza Sepioła.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzono wnioski zgłoszone na 29. posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA Euro 2012.

W posiedzeniu uczestniczyli dyrektor Departamentu Prawnego w Ministerstwie Sportu i Turystyki Rafał Wosik i przedstawiciel biura legislacyjnego Szymon Giderewicz.

Przewodniczący obradom senator Mariusz Witczak przypomniał, że w trakcie debaty na posiedzeniu Senatu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisja Gospodarki Narodowej oraz senator wnioskodawca Edmund Wittbrodt zgłosili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Dyrektor R. Wosik opowiedział się przeciwko wprowadzaniu do ustawy poprawki wniesionej przez senatora E. Wittbrodta.

W wyniku głosowania komisje odrzuciły poprawki senatora E. Wittbrodta (8 głosów za, 11 przeciw, 2 wstrzymujące się). Wyraziły natomiast aprobatę dla wszystkich 8 wniosków zgłoszonych przez połączone komisje, z wyjątkiem jednej poprawki Komisji Gospodarki Narodowej.

Na sprawozdawczynię połączonych komisji na posiedzeniu Izby wybrano senator Jadwigę Rotnicką.

Podczas posiedzenia Komisji Nauki, Edukacji i Sportu rozpatrywano ustawę o nadaniu Akademii Medycznej w Gdańsku nazwy “Gdański Uniwersytet Medyczny”, uchwaloną przez Sejm na 38. posiedzeniu, 19 marca 2009 r.

Sejm zdecydował, że Akademia Medyczna w Gdańsku zmieni nazwę na “Gdański Uniwersytet Medyczny”. Za przyjęciem ustawy głosowało 423 posłów, nikt nie był przeciw, jedna osoba wstrzymała się od głosu.

Zgodnie z prawem o szkolnictwie wyższym uczelnie, których jednostki organizacyjne posiadają co najmniej sześć uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora, w tym co najmniej cztery w zakresie nauk objętych profilem uczelni, mogą nosić nazwę “uniwersytet”. Akademia Medyczna w Gdańsku ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego: doktora nauk medycznych w zakresie: medycyny, biologii medycznej, stomatologii; doktora nauk farmaceutycznych, doktora nauk biologicznych w zakresie biochemii.

Senatorowie z Komisji Nauki, Edukacji i Sportu zdecydowali o poparciu stanowiska Sejmu i postanowili wnieść o przyjęcie bez poprawek rozpatrywanej ustawy. Ustalono, że sprawozdawcą na posiedzeniu Izby będzie senator Józef Bergier.

Podczas posiedzenia Komisji Obrony Narodowej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw.

Ustawę, uchwaloną na podstawie projektu rządowego, do którego Sejm wprowadził szereg modyfikacji, przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Czesław Piątas. Jak stwierdził, rozpatrywana nowelizacja stwarza warunki ustawowe do funkcjonowania polskich Sił Zbrojnych w ramach pełnej ich profesjonalizacji. Zaproponowane rozwiązania mają zapewnić właściwą rekrutację, selekcję i racjonalne wykorzystanie zasobów kadrowych Sił Zbrojnych.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, w której zaproponowano szereg poprawek do ustawy sejmowej, przede wszystkim o charakterze porządkowym i doprecyzowującym, a także eliminujących występujące w niej sprzeczności.

Wprowadzenie szeregu zmian doprecyzowujących zapisy sejmowej nowelizacji zaproponował także dyrektor Departamentu Prawnego w Ministerstwie Obrony Narodowej Piotr Pabisiak-Karwowski.

Zmiany postulowane przez senackie biuro legislacyjne i resort obrony przejął i zgłosił jako wnioski legislacyjne senator Andrzej Owczarek. Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej senator Stanisław Zając zaproponował natomiast poprawkę umożliwiającą objęcie żołnierzy zawodowych pełną opieką stomatologiczną.

Następnie przegłosowano wszystkie zgłoszone poprawki. Uzyskały one poparcie komisji. Senatorowie nie poparli natomiast zmiany zgłoszonej przez senatora Macieja Klimę, zmieniającej zakres stanowisk służbowych właściwych do wyznaczania na stanowiska służbowe i zwalniania z tych stanowisk żołnierzy zawodowych. Tę poprawkę negatywnie ocenili obecni na posiedzeniu przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej. W wyniku głosowania za wprowadzeniem tej poprawki opowiedziało się 3 senatorów, 4 osoby były przeciw. Ostatecznie wniosek senatora M. Klimy poparła mniejszość komisji.

Wniosek o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw wraz z zaakceptowanymi wcześnie 38 poprawkami Komisja Obrony Narodowej poparła jednogłośnie (7 głosów za). Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora Andrzeja Owczarka. Ustalono, że wniosek mniejszości komisji przedstawi senator M. Klima.

Następnie senatorowie przyjęli stanowisko komisji w sprawie finansowania wydatków obronnych w roku 2009 oraz działań wspierających funkcjonowanie i rozwój polskiego przemysłu zbrojeniowego. Jego projekt przedstawił senator S. Zając. Po wprowadzeniu drobnej poprawki stylistycznej komisja przyjęła stanowisko jednogłośnie.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej senatorowie zapoznali się z informacją rządu na temat posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w Brukseli 19–20 marca 2009 r.

Następnie, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowano następujące projekty aktów prawnych UE:

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie utworzenia Europejskiego Urzędu Wsparcia w zakresie Polityki Azylowej; wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 66.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Referent: senator Maciej Klima.

Przedstawiciel rządu: dyrektor Departamentu Unii Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej Małgorzata Kutyła.

Komisja poparła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Opinia Komisji Europejskiej na mocy art. 251 ust. 2 akapit trzeci lit. c) Traktatu WE, dotycząca poprawek Parlamentu Europejskiego do wspólnego stanowiska Rady UE w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE ustanawiającej ramy wspólnotowego działania na rzecz osiągnięcia zrównoważonego stosowania pestycydów; wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie; sygnatura Komisji Europejskiej COM (2009) 63.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Referent: senator Jerzy Chróścikowski.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Andrzej Dycha.

Komisja poparła stanowisko rządu w sprawie opinii Komisji Europejskiej.

• Wnioski nierozpatrywane – propozycje poparte prze Komisję Spraw Unii Europejskiej:

- w trybie art. 6 ust. 1: sygnatury Komisji Europejskiej COM (2009) 86, COM (2009) 67, COM (2009) 65, COM (2009) 62, COM (2009) 61.

* * *

Porządek dzienny posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej przewidywał rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przyjęcie nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu rządowego, rekomendował senatorom podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Maciej Grabowski. Podczas prac sejmowych nad projektem pracowała Komisja Finansów Publicznych, która wprowadziła do niego poprawki, zgodne z meritum rozwiązań zaproponowanych przez Radę Ministrów. W trakcie drugiego czytania nie zostały zgłoszone nowe poprawki i ustawę uchwalono w brzmieniu zaproponowanym przez komisję.

Nowelizacja przewiduje wprowadzenie ułatwień podatkowych dla małych firm, podatników rozpoczynających działalność gospodarczą i dla podmiotów prowadzących działalność innowacyjno-rozwojową.

Ustawa zwiększa z 50 tys. do 100 tys. euro limit kosztów prac rozwojowych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu. Zgodnie z nowelą podwyższony limit miałby obowiązywać w latach 2009–2010. Dotyczyłby małych firm i tych, które rozpoczną działalność w latach 2009–2010, a także działających od 2008 r.

Obecne przepisy przewidują, że ulga podatkowa przysługuje małym, średnim i dużym przedsiębiorcom, ale tym ostatnim tylko w pierwszym roku ich działalności. Polega na możliwości przyspieszonej jednorazowej amortyzacji (zaliczenie do kosztów podatkowych) zakupionego środka trwałego o wartości do 50 tys. euro.

Przepisy zaproponowane w rozpatrywanej noweli przewidują też zwiększenie z 800 tys. do 1,2 mln euro limitu przychodów, po przekroczeniu którego firma traci status małego podatnika. Zmiana zaproponowana przez rząd ma zachęcić podatników do inwestowania i rozszerzenia działalności gospodarczej, jest częścią rządowego antykryzysowego “Planu stabilności i rozwoju”.

Senatorowie zapoznali się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych uwag o charakterze legislacyjnym.

Wobec braku chętnych do zabrania głosu w dyskusji przewodniczący komisji senator Jan Wyrowiński zgłosił wniosek o przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób. W wyniku głosowania uzyskał on jednomyślne poparcie. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora Marka Trzcińskiego.

W drugim punkcie porządku dziennego rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Sejmową nowelizację, uchwaloną z przedłożenia Rady Ministrów, omówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik. Jak stwierdził, przewiduje ona rozszerzenie zakresu spraw, w których Prokuratoria Generalna będzie wykonywała obowiązkowe zastępstwa procesowe Skarbu Państwa. Ustawa stanowi, że prokuratoria będzie wykonywać zastępstwo m.in. w sprawach, których wartość przedmiotu sporu przewyższa 75 tys. zł, a nie – jak dotychczas – powyżej 1 mln zł. Ponadto prokuratoria, zgodnie z zasadami określonymi w nowelizacji, uzyska w określonych wypadkach dostęp do tajemnic prawnie chronionych, niezbędnych do wykonywania zastępstwa procesowego. W Zmiany wprowadzone przez Sejm przewidują również, że – jeżeli będzie tego wymagać ochrona ważnych praw i interesów Skarbu Państwa – Prokuratoria Generalna uzyska uprawnienie do zastępowania Polski w postępowaniach przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych.

Następnie senatorowie zapoznali się z opinią senackiego biura legislacyjnego, które nie zgłosiło do ustawy sejmowej żadnych uwag o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. zakresem działania prokuratorii, liczbą prowadzonych procesów i wielkością majątku, o który toczą się te sprawy. Odpowiedzi na pytania senatorów udzielali wiceminister skarbu państwa Z. Gawlik i wiceprezes Prokuratorii Generalnej Iwona Gintowt-Juchniewicz

Wobec braku wniosków o charakterze legislacyjnym przewodniczący obradom senator J. Wyrowiński poddał pod głosowanie wniosek o przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Komisja Gospodarki Narodowej poparła ten wniosek jednomyślnie, 8 głosami. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora J. Wyrowińskiego.

Kolejnym aktem prawnym rozpatrywanym przez senatorów była ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Na temat sejmowej nowelizacji, uchwalonej 5 marca 2009 r. na podstawie projektu przygotowanego przez Komisję Nadzwyczajną “Przyjazne Państwo” do spraw związanych
z ograniczaniem biurokracji, głos zabrał dyrektor Departamentu Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bogdanowicz. Sejmowa nowela umożliwia udowodnienie przez kierowcę podczas kontroli policyjnej posiadania polisy OC telefonicznie lub przez Internet, a nie jak dotychczas – wyłącznie przez okazanie dokumentu polisy.

Początkowo projekt zakładał całkowitą rezygnację z sankcji obligatoryjnego usunięcia pojazdu z drogi na koszt właściciela w razie nieokazania stosownego dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia. Poprawki wprowadzone do projektu po rozpatrzeniu go przez sejmową Komisję Infrastruktury zmierzały do objęcia tą sankcją jedynie obywateli krajów niebędących państwami członkowskimi Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw – członków Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). W trakcie drugiego czytania nie zostały zgłoszone nowe poprawki. Ustawa została uchwalona w brzmieniu zaproponowanym przez Komisję Infrastruktury.

Podczas posiedzenia przedstawiciel senackiego biura legislacyjnego zgłosił dwie uwagi o charakterze doprecyzowująco-redakcyjnym. Pozytywną opinię na temat poprawek proponowanych przez biuro przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Tadeusz Jarmuziewicz.

W trakcie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. kontrolą polskich obywateli w innych krajach UE, składkami ubezpieczeniowymi, opłacanymi przez kierowców z innych państw członkowskich, a także sankcjami za odholowanie auta na parking. Pytano też przedstawicieli rządu o liczbę kierowców poruszających się bez wykupionej polisy OC i o kompetencje policji w takich wypadkach, a także o możliwości zmiany ubezpieczyciela.

Senator Tadeusz Gruszka zgłosił wniosek o odrzucenie ustawy. Uzasadniając swoją propozycję, stwierdził, że rozwiązania uchwalone przez Sejm powinny zostać przyjęte dopiero, gdy będzie możliwość elektronicznego sprawdzenia opłaty ubezpieczenia OC z każdego radiowozu.

Pierwszy poddano pod głosowanie wniosek o odrzucenie sejmowej nowelizacji. Nie uzyskał on poparcia komisji (2 głosy za, 5 przeciw). Senator wnioskodawca T. Gruszka wspólnie z senatorem Grzegorzem Banasiem postanowili zgłosić go zatem jako wniosek mniejszości komisji.

Następnie pod głosowanie poddano dwie poprawki proponowane przez senackie biuro legislacyjne. Przyjęto je 6 głosami, przy 1 głosie wstrzymującym się. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora M. Trzcińskiego.

W czwartym punkcie porządku dziennego Komisja Gospodarki Narodowej rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Sejmową nowelę omówiła Agnieszka Krupa, naczelnik wydziału w Departamencie Dróg i Autostrad w Ministerstwie Infrastruktury. Rozwiązania zaproponowane w nowelizacji dotyczą zasad postępowania w wypadku wywłaszczania gruntów użytkowanych dotychczas jako rodzinne ogrody działkowe, przeznaczanych pod realizację inwestycji w zakresie dróg publicznych. Zapisy przewidują wypłatę odszkodowania członkom Polskiego Związku Działkowców i zapewnienie gruntów zastępczych na odtworzenie rodzinnego ogrodu działkowego.

Ustawa, uchwalona 20 marca 2009 r., powstała na podstawie projektu poselskiego. W Sejmie zajmowała się nią Komisja Infrastruktury. W toku prac legislacyjnych projekt istotnie zmodyfikowano. Za pomocą jednej z poprawek zniesiono przepis przejściowy, przesądzający o sposobie zakończenia spraw będących w toku.

Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zgłosiło 3 uwagi doprecyzowujące zapisy ustawy sejmowej. Dwie z nich zostały poparte przez przedstawicielkę resortu infrastruktury.

Prezes Polskiego Związku Działkowców zwrócił się do senatorów z prośbą o uchwalenie ustawy w wersji przyjętej przez Sejm. Jego zdaniem, chroni ona interesy członków związku dzięki uwzględnieniu rozwiązań zawartych w ustawie o rodzinnych ogrodach działkowych. Przewiduje bowiem zapewnienie gruntów zastępczych na odtworzenie rodzinnego ogrodu działkowego. W opinii prezesa, dotychczas obowiązujące zapisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych są niezgodne z konstytucją, ponieważ nie przewidują takich rozwiązań.

Z tą opinią nie zgodził się senator Andrzej Owczarek, który zgłosił poprawkę wykluczającą zapisy zobowiązujące do zapewnienia gruntów zastępczych na odtworzenie rodzinnego ogrodu działkowego. Jak podkreślił, nowelizowana ustawa jest “specustawą” i nie przewiduje zapewnienia gruntów zastępczych żadnemu właścicielowi gruntów wywłaszczonych pod budowę dróg.

W wyniku głosowania Komisja Gospodarki Narodowej poparła poprawkę zgłoszoną przez senatora A. Owczarka 4 głosami, przy 2 wstrzymujących się. Jednomyślnie poparto zmianę zgłoszoną przez przewodniczącego senatora J. Wyrowińskiego, sugerowaną przez senackie biuro legislacyjne. Przyjęcie poprawki senatora A. Owczarka wykluczyło głosowanie drugiej propozycji senackiego biura legislacyjnego, popartej wcześniej przez przedstawicielkę resortu infrastruktury. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych na posiedzeniu Izby wybrano senatora A. Owczarka

Na zakończenie posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw. Ustawę, uchwaloną na podstawie projektu wniesionego przez Radę Ministrów, rekomendowała senatorom Magdalena Gaj, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury. Wprowadzone zapisy zmierzają do dostosowania prawa polskiego do wymogów prawa europejskiego m.in. w zakresie usprawnienia działania instytucji i mechanizmów związanych z rynkiem telekomunikacyjnym. Ustawa nowelizuje także przepisy dotyczące powoływania i odwoływania prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz realizacji obowiązków na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych.

Wiceminister M. Gaj poprosiła senatorów o wprowadzenie do ustawy kilku poprawek. Ustosunkowała się też do opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, wskazującej na niezgodność z prawem unijnym zapisów art. 39 ustawy, przyjętych przez Sejm.

Przedstawiciel biura legislacyjnego zgłosił cztery uwagi doprecyzowujące.

Część przedstawicieli organizacji samorządu gospodarczego (PKPP “Lewiatan”, Konfederacja Pracodawców Polskich, Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji) wskazywało na niezgodność z prawem unijnym niektórych zapisów ustawy, inni zaś (Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji) popierali rozwiązania przyjęte przez Sejm.

Przewodniczący komisji senator J. Wyrowiński poinformował, że – w związku z wieloma wątpliwościami co do zgodności zapisów ustawy z prawem UE i sprzecznej, na etapie prac sejmowych i senackich, opinii UKIE – stanowisko komisji w sprawie tej ustawy zostanie przyjęte na następnym posiedzeniu komisji, 31 marca br.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Środowiska i Komisji Gospodarki Narodowej przystąpiono do rozpatrzenia ustawy o bateriach i akumulatorach.

Przyjęcie ustawy, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu wniesionego przez Radę Ministrów, rekomendował senatorom podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Janusz Zaleski. Jak poinformował, ustawa wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywę 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów, uchylającą dyrektywę 91/157/EWG. Jej celem jest zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i  akumulatorów przez redukcję ilości zawartych w nich substancji niebezpiecznych, a także poprzez właściwe zbieranie i recykling powstających odpadów, w tym przez wspieranie zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych. Cel dyrektywy to również zharmonizowanie wymogów dotyczących zawartości metali ciężkich w bateriach i akumulatorach oraz ich oznakowania, a także zapewnienie sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego i uniknięcia zniekształcenia konkurencji w obrębie Unii Europejskiej.

Ustawa o bateriach i akumulatorach zakłada zmniejszenie ilości substancji niebezpiecznych w bateriach i akumulatorach, ich właściwe zbieranie i recykling. Obciąża przedsiębiorców wprowadzających na rynek baterie i akumulatory wszystkimi kosztami ich recyklingu.

Dostosowując polskie normy do przepisów UE, ustawa zakazuje wyrzucania zużytych baterii i akumulatorów razem z innymi odpadami. Dotyczy to wszystkich rodzajów baterii i akumulatorów wprowadzonych do obrotu w Unii Europejskiej, niezależnie od ich rodzajów, pojemności, masy i składu.

Zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami, sklepy o powierzchni powyżej 25 m², hurtownie i firmy zajmujące się wymianą zużytych akumulatorów i baterii będą musiały je przyjmować i oddawać do recyklingu. Zużyte baterie i akumulatory, a także akumulatory samochodowe od użytkownika będą musiały trafić do sprzedawcy, punktu serwisowego albo do punktu zbierania odpadów. Ustawa ustala też wymaganą liczbę zbieranych zużytych baterii i akumulatorów. Zajmujące się tym podmioty będą musiały informować o zebranych zużytych ogniwach.

Za wprowadzanie do obrotu baterii i akumulatorów przenośnych pobierana będzie opłata produktowa (od 80 gr do 12 zł za kilogram). Środki z tego tytułu wpływać będą do urzędu marszałkowskiego województwa, w którym działa firma. Pieniądze mają być przeznaczane na akcje edukacyjne na temat zbierania, przetwarzania i recyklingu tych produktów. Opłata depozytowa za baterię samochodową lub akumulator samochodowy ma wynieść od 30 do 50 zł za sztukę. W bateriach i akumulatorach nie będzie można stosować nadmiernej ilości rtęci i kadmu.

Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia, z wyjątkiem części przepisów, które zaczną obowiązywać po dłuższym vacatio legis.

W Sejmie prace nad projektem rządowym prowadziły Komisja Gospodarki oraz Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. W toku procesu legislacyjnego wprowadzono szereg zmian w projekcie przygotowanym przez rząd. Uporządkowano m.in. przepisy ogólne, w szczególności te określające zakres przedmiotowy i podmiotowy (art. 1–4), a także definicje zawarte w projekcie (art. 6). Słowniczek ustawy uzupełniono o definicję wewnątrzwspólnotowej dostawy. Przeredagowano także określenia: wprowadzenia do obrotu, wewnątrzwspólnotowego nabycia i  importu.

Usystematyzowano przepisy rozdz. 4, dotyczące rejestru prowadzonego przez głównego inspektora ochrony środowiska. Ujednolicono przepisy karne, doprecyzowano te z nich, które budziły wątpliwości pod względem określoności przepisów prawa. Sejm wprowadził także liczne zmiany redakcyjne, zmierzające do ujednolicenia terminologii i zachowania spójności przepisów, m.in. z ustawą z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Najistotniejszą zmianą było zrezygnowanie w projekcie ustawy z obowiązku pobierania od producentów oraz importerów baterii i akumulatorów przenośnych opłaty za ich wprowadzenie do obrotu na terytorium kraju. Uznano, że opłata stanie się zbyt dużym obciążeniem dla przedsiębiorców, którzy i tak, z mocy samej ustawy, są zobowiązani do zorganizowania i sfinansowania zbierania, recyklingu i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów. Uchwalono inne uregulowania, zobowiązujące wprowadzających na terenie Polski do użytku baterie czy akumulatory do przeznaczania 0,1% przychodów osiąganych w danym roku kalendarzowym na kampanię edukacyjną. Podmioty te albo samodzielnie będą wykorzystywać środki na kampanię reklamową, albo przekażą je na rachunek urzędów marszałkowskich, które przeznaczą te środki na kampanię edukacyjną (art. 37 ust. 4).

W celu zapewnienia spójności obowiązków, również sprawozdawczych, w tym ich uproszczenia, dokonano zmian w zakresie terminów składania sprawozdań. Wprowadzający baterie lub akumulatory, zbierający zużyte baterie i akumulatory oraz prowadzący zakłady ich przetwarzania będą mogli składać sprawozdania do 15 marca, a nie - jak to było pierwotnie - do 31 stycznia. Zmieniono również termin sprawozdania przedkładanego przez marszałka województwa i głównego inspektora ochrony środowiska.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które stwierdziło, że ustawa nie budzi zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji swoje uwagi do ustawy przedstawili reprezentanci Stowarzyszenia “Polskie Baterie”, Ogólnopolskiej Izby Recyklingu oraz Związku Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego. Propozycje zmian zgłosili senatorowie Jadwiga Rotnicka, Andrzej Grzyb i Michał Wojtczak.

Na zakończenie obrad ustalono, że senackie biuro legislacyjne przygotuje robocze zestawienie poprawek zgłoszonych w trakcie dyskusji, które zostaną przegłosowane na kolejnym posiedzeniu połączonych komisji, 31 marca 2009 r.

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, podczas którego postanowiono nie zgłaszać zastrzeżeń do ustawy o zmianie ustawy o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych.

W obradach połączonych komisji wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Finansów – podsekretarz stanu Jacek Dominik i dyrektor Departamentu Gwarancji i Poręczeń w tym resorcie Jacek Barylski.

Przyjęcie sejmowej nowelizacji, uchwalonej z przedłożenia rządowego, rekomendował senatorom wiceminister J. Dominik. Jak poinformował, wprowadza ona mechanizm pozwalający ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych na podejmowanie działań polegających na zawieraniu z kredytobiorcami umowy odroczenia, rozłożenia na raty lub umorzenia całości lub części zadłużenia wobec Skarbu Państwa z tytułu wykonania umowy poręczenia w wypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, w szczególności możliwościami płatniczymi kredytobiorców oraz uzasadnionym interesem Skarbu Państwa. Umorzenie całości lub części zadłużenia będzie możliwe w wypadku, gdy kwota uzyskana w postępowaniu egzekucyjnym nie przewyższy kosztów egzekucji.

Obecnie, zgodnie z art. 5 ustawy o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych, minister właściwy do spraw finansów publicznych podejmuje działania w celu odzyskania zadłużenia kredytobiorców poprzez wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Nie jest możliwe umorzenie lub rozłożenie na raty tych wierzytelności.

Zdaniem projektodawców, zaproponowane w nowelizacji rozwiązanie poprawi sytuację spółdzielni, które mają problemy ze spłatą swoich zobowiązań wynikających z kredytów, a także zmniejszy ryzyko konieczności dokonywania przez Skarb Państwa wypłat z tytułu poręczenia.

Pozytywną opinię o sejmowej nowelizacji przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło żadnych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

Podczas dyskusji senatorowie interesowali się liczbą spółdzielni będących dłużnikami Skarbu Państwa, a także przewidywanymi skutkami finansowymi rozpatrywanej nowelizacji.

Wobec braku wniosków o charakterze legislacyjnym senator Kazimierz Kleina zgłosił wniosek o przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych. Uzyskał on jednogłośne poparcie senatorów. Na sprawozdawcę stanowiska połączonych komisji w tej sprawie wybrano senatora Grzegorza Banasia.

Tematem posiedzenia Komisji Środowiska była przyszłość Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy w kontekście finansowania inwestycji środowiskowych.

Gośćmi komisji byli: sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Stanisław Gawłowski, przedstawiciele resortów gospodarki, rozwoju regionalnego i finansów, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Małgorzata Skucha, prezesi Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: w Poznaniu – Przemysław Gonera, w Katowicach – Gabriela Lenartowicz, w Gdańsku – Danuta Grodzicka-Kozak i we Wrocławiu – Jerzy Ignaszak, wicedyrektor Departamentu Środowiska, Rozwoju Regionalnego i Rolnictwa w Najwyższej Izbie Kontroli Teresa Warchałowska oraz doradca techniczny NIK Maria Pokora, eksperci – dziekan Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego prof. Tomasz Żylicz i prof. Andrzej Jasiński z Uniwersytetu Wrocławskiego, a także Krzysztof Zaręba z Polskiej Izby Gospodarczej “Ekorozwój”, były prezes NFOŚiGW dr Kazimierz Kujda i Bogdan Szymański z Polskiego Klubu Ekologicznego.

Dotychczasowy, dwudziestoletni już, dorobek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej omówił wiceminister środowiska S. Gawłowski. Jak poinformował, w celu udoskonalenia funkcjonowania funduszu przygotowano stosowne dokumenty: strategię działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na lata 2009–2012, wspólną strategię działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej na lata 2009–2012, a także koncepcję funkcjonowania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska od 1 stycznia 2010 r.

Wiceminister S. Gawłowski podkreślił, że NFOŚiGW ma już dwudziestoletnie, a wojewódzkie fundusze – piętnastoletnie doświadczenie w finansowym wspomaganiu przedsięwzięć związanych z ochroną środowiska i gospodarką wodną, wynikających z polityki ekologicznej państwa oraz wojewódzkich programów ochrony środowiska i wojewódzkich strategii rozwoju. Jak stwierdził, wypracowany system jest spójny, sprawnie funkcjonuje i gwarantuje bilansowanie środków na inwestycje proekologiczne, spełniające określone kryteria. Fundusze posiadają doświadczenie w finansowaniu podmiotów o różnych formach organizacyjnych i prawnych. Dysponują wykwalifikowaną kadrą, odpowiednim potencjałem organizacyjnym i ekonomicznym. Są dobrze postrzegane przez krajowe i zagraniczne organizacje finansowe działające na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, mają szczególne możliwości efektywnego działania na rzecz polityki ekologicznej kraju.

Jak poinformował wiceminister środowiska, szefowie resortów środowiska i gospodarki, działając w uzgodnieniu z ministrem rozwoju regionalnego, zawarli z funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej porozumienia, w wyniku których funkcję instytucji wdrażających powierzono:

• Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dla osi priorytetowych:

- I – gospodarka wodno-ściekowa (projekty o wartości powyżej 25 mln euro),

- II – gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (projekty o wartości powyżej 25 mln euro),

- III – zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska,

- IV – przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska,

- IX – infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna dla działań.

• wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i gospodarki wodnej dla osi priorytetowych:

- I – gospodarka wodno-ściekowa (projekty o wartości 10–25 mln euro),

- II – gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (projekty o wartości 10–25 mln euro).

Ponadto NFOŚiGW współfinansuje projekty z osi priorytetowej V (instytucją wdrażającą jest Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych zlokalizowane w Lasach Państwowych) oraz działanie 9.4 “Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, osi priorytetowej IX (instytucją wdrażającą jest Instytut Paliw i Energii Odnawialnej).

Wojewódzkie fundusze stanowią ważny instrument we wdrażaniu i dofinansowywaniu projektów środowiskowych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Fundusze finansują też projekty z zakresu edukacji ekologicznej, monitoringu środowiska, ochrony przyrody, przeciwdziałania klęskom żywiołowym oraz poważnym awariom i likwidacji ich skutków.

W swoim wystąpieniu wiceminister S. Gawłowski przedstawił także plany związane z dalszym funkcjonowaniem funduszy, które zawiera skierowana do Sejmu nowelizacja ustawy – Prawo ochrony środowiska, zmierzająca do uelastycznienia ich działalności.

Podczas posiedzenia eksperci – prof. T. Żylicz i prof. A. Jasiński – pozytywnie ocenili dotychczasową działalność funduszy ochrony środowiska. Podkreślili ich ważną rolę dla środowiska. Przedstawicielki Najwyższej Izby Kontroli także zwracały uwagę, że fundusze doskonalą swój system pracy, coraz lepiej wypełniają powierzone obowiązki i zadania, spełniają pozytywną funkcję w trosce o poprawę środowiska w naszym kraju.

Na temat dotychczasowej działalności wojewódzkich funduszy, problemów ich funkcjonowania i planów na przyszłość wypowiadali się wszyscy obecni na posiedzeniu Komisji Środowiska prezesi wojewódzkich funduszy.

W dyskusji, w której głos zabrali senatorowie: Jadwiga Rotnicka, Stanisław Gorczyca, Andrzej Grzyb, Zdzisław Pupa, Wojciech Skurkiewicz i Michał Wojtczak, podkreślano zasługi funduszy wojewódzkich dla ochrony środowiska w naszym kraju. Zwracano jednak uwagę na pewne niepokojące symptomy, m.in. na niezbyt dużą liczbę umów na realizację inwestycji ekologicznych podpisanych w ostatnim czasie. O przyczyny takiego stanu rzeczy pytał senator W. Skurkiewicz. Na pytania senatorów odpowiadali wiceminister środowiska S. Gawłowski i wiceprezes NFOŚiGW M. Skucha.

Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Gośćmi komisji byli: podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak, wicedyrektor Departamentu Doradztwa, Oświaty Rolniczej i Nauki w tym resorcie Elżbieta Karnafel-Wyka, wiceprezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Janina Pszczółkowska, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz, wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Rolnictwa “Ojczyzna” Mariusz Gołębiewski, przewodniczący Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych Marian Sikora,

Przyjęcie sejmowej nowelizacji, wypracowanej na podstawie projektu rządowego, rekomendował senatorom podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi A. Ławniczak.

Rozwiązania zaproponowane w projekcie rządowym nie zmieniły się na etapie prac legislacyjnych w Sejmie. Ich celem jest zwiększenie udziału niektórych ubezpieczonych w finansowaniu wydatków na świadczenia emerytalno-rentowe, co zniweluje nierównomierne obciążenie składką osób ubezpieczonych z punktu widzenia ich dochodów z produkcji rolniczej. Dotychczas rolnicy ubezpieczeni w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego opłacają jednakową składkę bez względu na dochód osiągany z gospodarstwa rolnego. Składka jest bardzo dużym obciążeniem dla gospodarstw o niskim poziomie dochodów z produkcji rolniczej, ale stanowi niewielki odsetek dochodów dla gospodarstw o znacznym dochodzie. Wszyscy ubezpieczeni otrzymują natomiast świadczenia emerytalne w porównywalnej wysokości. Oznacza to, że system w jednakowym stopniu dotuje rolników osiągających niskie dochody i tych, których stać na większy udział w finansowaniu świadczenia emerytalnego. Wprowadzane nowelizacją rozwiązanie, polegające na zróżnicowaniu składki, spowoduje, że dotacja z budżetu państwa będzie przede wszystkim kierowana do tych ubezpieczonych, którzy osiągają niskie dochody. W myśl przepisów wprowadzanych nowelizacją zwiększoną składką na ubezpieczenie emerytalno-rentowe będą obciążeni rolnicy prowadzący działalność rolniczą na dużą skalę, tj. prowadzący gospodarstwa rolne, których obszar użytków rolnych przekracza 50 ha przeliczeniowych.

Jak poinformowała podczas posiedzenia przedstawicielka Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, na etapie prac sejmowych ustawę poddano ocenie co do zgodności z konstytucyjną zasadą równości rozwiązań dotyczących zróżnicowania składki emerytalnej bez powiązania ze zróżnicowaniem wysokości świadczeń, które mają otrzymać rolnicy. W konkluzji Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zaproponowane rozwiązania nie powinny być narażone na zarzut niekonstytucyjności, wprowadzają bowiem bardziej sprawiedliwe rozłożenie udziału ubezpieczonych w sfinansowaniu ubezpieczenia.

Ponadto senackie biuro legislacyjne uznało, że w art. 3 należy skreślić ust. 2. Ten wniosek pozytywnie ocenili przedstawiciele resortu rolnictwa, a senator Jerzy Chróścikowski zgłosił stosowną poprawkę.

W trakcie dyskusji zwracano uwagę, że zaproponowane rozwiązania są zmianami kosmetycznymi, ale w obecnej sytuacji rolnictwa nic innego nie można wprowadzić. Wskazywano, że w ustawie brakuje zapowiadanego wcześniej uszczelnienia systemu. W opinii senatorów, rozwiązania zaproponowane w noweli są, niestety, niewystarczające. Brakuje również rozstrzygnięcia dotyczącego sumowania świadczeń pochodzących z KRUS i ZUS. Jak stwierdzano, z tym były zawsze problemy, a w rozpatrywanej przez komisję nowelizacji można było te kwestie rozstrzygnąć. Obecny na posiedzeniu przedstawiciel ministerstwo rolnictwa poinformował, że resort w porozumieniu z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje nową nowelizację ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, która, być może, zostanie przyjęta na posiedzeniu Rady Ministrów 31 marca br.

W opinii obecnych na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawicieli związków i organizacji rolniczych, nowelizacja ustawy o KRUS-ie została wprowadzona pod wpływem mediów, to jednak bardzo dobrze, że wprowadzono tak niewiele zmian. Podnoszono również, że wyższa składka powinna pociągać za sobą wyższe świadczenie.

W trakcie dyskusji senator J. Chróścikowski zgłosił dwie poprawki. Pierwsza z nich dotyczyła art. 3 ust. 2 i w wyniku głosowania uzyskała jednomyślne poparcie. Druga dotyczyła art. 1 pkt 7 lit. b ust. 4 i również uzyskała akceptację senatorów (5 głosów za, 3 przeciw).

Całość ustawy sejmowej wraz przyjętymi wcześniej poprawkami poparło 5 senatorów, 3 osoby były przeciwne. Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wybrano senatora Lucjana Cichosza.

Porządek wspólnego posiedzenia Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przewidywał pierwsze czytania czterech projektów nowelizacji następujących ustaw: kodeksu karnego, kodeksu postępowania karnego, kodeksu postępowania cywilnego i prawa o notariacie.

Podczas posiedzenia projekt nowelizacji kodeksu karnego omówił ekspert do spraw legislacji w Biurze Legislacyjnym Kancelarii Senatu Marek Jarentowski. Projekt przygotowany przez Komisję Ustawodawczą stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2008 r. W swoim orzeczeniu trybunał orzekł o niezgodności z konstytucją art. 213 § 2 kodeksu karnego, w części obejmującej zwrot: “służący obronie społecznie uzasadnionego interesu”, gdy zarzut ten dotyczy postępowania osób pełniących funkcje publiczne.

Mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, a także kierując się brzmieniem jego sentencji i motywami uzasadnienia, Komisja Ustawodawcza zaproponowała, aby zmiana ustawy – Kodeks karny polegała na wyłączeniu przestępności zniesławienia w sytuacji, kiedy podniesiony publicznie i prawdziwy zarzut, uczyniony za pomocą środków masowego komunikowania, dotyczy postępowania osób pełniących funkcje publiczne. W stosunku do tej grupy podmiotów – zdaniem sądu konstytucyjnego – nie ma znaczenia, czy czyn daje się zakwalifikować jako dokonany w celu “obrony społecznie uzasadnionego interesu”. Sięganie po dodatkowe kryteria uzasadniające publikację – za pomocą środków społecznego przekazu – prawdziwej informacji o działalności osób wykonujących funkcje publiczne stanowi nieproporcjonalną ingerencję w wolność słowa i wolność prasy. W odniesieniu do wypowiedzi o działalności osób wykonujących funkcje publiczne z kontratypu zawartego w art. 213 § 2 k.k. należy wyeliminować zatem przesłankę “obrony społecznie uzasadnionego interesu”.

Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, iż wskazane jest, by ustawodawca rozważył podjęcie interwencji zmierzającej do nowelizacji kodeksu karnego. “Zważywszy, że utrata mocy niekonstytucyjnego zakresu art. 213 § 2 k.k. nie znajdzie odzwierciedlenia w jego brzmieniu (postaci słownej), korzystne – zwłaszcza że chodzi o regulację prawnokarną – byłoby takie zredagowanie omawianego przepisu, by jednoznacznie i klarownie określał znamiona kontratypu zniesławienia ze zróżnicowaniem uwzględniającym, z jednej strony, charakter podmiotu, którego dotyczą zarzuty podnoszone lub rozgłaszane za pomocą środków masowego komunikowania, z drugiej – zakres tych zarzutów”.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, a w ślad za tym projekt nowelizacji “nie może być rozumiany jako służący legitymizacji takich publikacji w środach masowego komunikowania, które będą dokonywane jedynie z chęci osiągnięcia zysku finansowego, związanego z wysokonakładową sprzedażą, jaka najczęściej stanowi rezultat ujawnienia skandalizujących lub drastycznych szczegółów cudzego życia. Celem depenalizacji czynów, które polegają na podnoszeniu lub rozgłaszaniu prawdziwych zarzutów postępowania, mogących poniżyć dany (wymieniony w sentencji) podmiot w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, jest ochrona prawa obywateli do swoistej kontroli działań władzy (a więc organów, instytucji i osób mających wpływ – nawet jeśli tylko pośredni – na sytuację prawną lub ekonomiczną tych obywateli) w demokratycznym państwie. Istotą i funkcją takiego prawa jest zapewnienie jawności działań tejże władzy, a w rezultacie zapewnienie możliwości wpływania obywateli na te działania, w zakresie, w jakim, z jednej strony, pozwala na to, z drugiej – wymaga tego demokratyczne państwo prawne”.

Należy też podkreślić, że projektowany kontratyp dotyczy tylko postępowania osób pełniących funkcje publiczne, a nie ich właściwości. Oznacza to, że pomówienie osób pełniących funkcje publiczne odnoszące się do ich właściwości – nawet jeśli okaże się prawdziwe – będzie podlegało karze, o której mowa w art. 212.

Podczas posiedzenia pozytywną opinię o projekcie nowelizacji kodeksu karnego przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Zbigniew Wrona.

W wyniku głosowania, na wniosek przewodniczącego Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji senatora Stanisława Piotrowicza, połączone komisje przyjęły bez poprawek przedstawiony projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny. Do przedstawienia sprawozdania komisji podczas drugiego czytania projektu wybrano senatora Zbigniewa Cichonia.

Następny projekt, także zgłoszony przez Komisję Ustawodawczą, przedstawił senator Bohdan Paszkowski. Nowelizacja stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 7 września 2006 r., w którym orzeczono, że “art. 540 § 2 k.p.k. w zakresie, w jakim ogranicza dopuszczalność wznowienia postępowania na korzyść oskarżonego tylko do przypadków, w których uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjny przepis prawny stanowił podstawę skazania lub warunkowego umorzenia, jest niezgodny z art. 190 ust. 4 w zw. z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.

Mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego i kierując się sentencją wyroku oraz motywami jego uzasadnienia, Komisja Ustawodawcza zaproponowała, aby zmiana ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego polegała na nadaniu nowego brzmienia art. 540 § 2. Szczególnie potrzebne jest to z uwagi na konieczność pewności i transparentności, jakie powinny cechować unormowania prawne. Ponadto umożliwia to prawidłowe zredagowanie przesłanek wznowienia, ujętych w wymienionej jednostce redakcyjnej.

Jak wynika z orzeczenia trybunału, jednokierunkowość wznowienia postępowania na gruncie procedury karnej zarówno czyni zadość wymogom konstytucyjnym, jak również wpisuje się w pełni “w logikę prawa karnego oraz zasad odpowiedzialności karnej”, a tym samym realizuje postulat spójności systemu prawa. Dlatego rozpatrywana propozycja nowelizacji art. 540 § 2 k.p.k. zakłada wyraźne zastrzeżenie w treści tego przepisu, iż wznowienie nie może prowadzić do pogorszenia sytuacji oskarżonego. Poza tym projektowana zmiana nawiązuje do formuł, z jakimi można się spotkać w innych procedurach. Zwrot: “jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą”, jest bowiem bardziej precyzyjny niż określenie, jakim dotychczas posługiwał się art. 540 § 2 k.p.k.: “jeżeli w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stracił moc lub uległ zmianie przepis prawny”. Zdaniem wnioskodawców, proponowane sformułowanie odzwierciedla też postanowienie art. 190 ust. 4 konstytucji.

Rozpatrywany projekt ustawy nie budził zastrzeżeń senatorów i nikt nie zgłosił się do dyskusji. Senator S. Piotrowicz zgłosił wniosek o przyjęcie go bez poprawek. W wyniku głosowania uzyskał on poparcie połączonych komisji. Do przedstawienia sprawozdania połączonych komisji podczas drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego wybrano senatora B. Paszkowskiego.

Następnie przystąpiono do pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, zgłoszonego przez Komisję Ustawodawczą. Przyjęte w nim rozwiązania omówił M. Jarentowski z senackiego biura legislacyjnego. Projekt stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 1 lipca 2008 r., w którym orzeczono, że art. 398⁶ § 2 i 3 w związku z art. 398⁴ § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego w zakresie, w jakim przewiduje odrzucenie – bez wezwania do usunięcia braków – skargi kasacyjnej niespełniającej wymagań określonych w art. 398⁴ § 1 pkt 3 k.p.k., jest niezgodny z konstytucją.

W wyniku głosowania, na wniosek przewodniczącego obradom senatora S. Piotrowicza, połączone komisje opowiedziały się za przyjęciem bez poprawek projektu nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego. Do przedstawienia sprawozdania komisji w tej sprawie podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora Piotra Zientarskiego.

Na zakończenie posiedzenia Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Ustawodawcza rozpatrzyły, zgłoszony przez grupę senatorów, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o notariacie. W imieniu wnioskodawców omówił go i uzasadnił senator Mariusz Witczak.

Proponowana inicjatywa ustawodawcza zmierza do ustanowienia w ustawie z 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie szczególnej regulacji, dotyczącej czynności dokonywanych przez notariusza, których przedmiotem jest przeniesienie prawa za zapłatą ceny, wynagrodzenia lub innych należności, polegającej na tym, że na żądanie osoby dokonującej tych czynności notariusz będzie miał obowiązek, a nie – jak dotychczas – prawo, przyjąć na przechowanie pieniądze w walucie polskiej lub obcej. W obowiązującym stanie prawnym, zgodnie z art. 108 § 1 ustawy – Prawo o notariacie, notariusz ma prawo, a nie obowiązek przyjąć na przechowanie, w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu albo jej następcy prawnemu.

W opinii wnioskodawców, zmiana ta – wzorowana częściowo na rozwiązaniach holenderskich – ma zwiększyć bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami, a w szczególności chronić zbywcę, który przy podpisaniu umowy przestaje być właścicielem zbywanej nieruchomości, ale nie ma pewności, czy i kiedy otrzyma za nią należną cenę. Jak stwierdzono, przyjęcie proponowanego rozwiązania prowadzi do sytuacji, gdy w tym samym momencie następuje wzajemne wykonanie zobowiązań przez strony umowy, tj. przeniesienie prawa wiąże się z jednoczesną zapłatą.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu, taka regulacja jest szczególnie istotna w obecnym kryzysie finansowym, którego skutkiem jest wycofywanie się banków z zawartych już umów kredytowych. Zdaniem wnioskodawców, proponowana zmiana pozytywnie wpłynie na pewność i bezpieczeństwo dokonywanych czynności prawnych dotyczących przeniesienia prawa, w szczególności przenoszących własność nieruchomości. Wzmocni także zaufanie do notariuszy jako osób zaufania publicznego.

Z uwagi na konieczność przygotowania się kancelarii notarialnych do świadczenia tego typu usług zaproponowano w projekcie, aby ustawa weszła w życie w ciągu 3 miesięcy od daty ogłoszenia.

W dyskusji nad nowelizacją udział wzięli senatorowie: Stanisław Gogacz, Leon Kieres, Krzysztof Piesiewicz, S. Piotrowicz, M. Witczak i P. Zientarski, a także zaproszeni goście: wiceminister sprawiedliwości Z. Wrona, wicedyrektor Departamentu Organizacyjnego w tym resorcie Tomasz Jaskłowski, Lech Borzemski i Robert Dor z Krajowej Rady Notarialniej, Rafał Dębowski z Naczelnej Rady Adwokackiej oraz dyrektor Zespołu Legislacyjno-Prawnego Związku Banków Polskich Jerzy Bańka.

Jak zauważył przewodniczący obradom senator S. Piotrowicz, ze względu na wagę i duży stopień skomplikowania proponowanych uregulowań ustawowych senatorowie potrzebują więcej czasu na dokładniejsze zaznajomienie się z tym projektem. W związku z tym senator zwrócił się do gości obecnych na posiedzeniu o nadsyłanie swoich opinii i uwag na piśmie do 15 kwietnia br., a następnie zgłosił wniosek o odroczenie prac nad ustawą.

Tego samego dnia Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Ustawodawcza rozpatrzyły ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego.

W tej części posiedzenia udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości: podsekretarz stanu Z. Wrona, dyrektor Departamentu Legislacyjno-Prawnego Jan Bołonkowski i prokurator w tym departamencie Wiktor Tulej. Rządowe Centrum Legislacji reprezentował dyrektor Departamentu Prawnego i Orzecznictwa Piotr Gryska, który wypowiadał się na temat rozpatrywanej nowelizacji.

Nowelizację uchwaloną przez Sejm omówiła przedstawicielka Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Beata Mandylis. Regulacja stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 1 lipca 2008 r., w którym orzeczono, że art. 398⁶ § 2 i 3, w związku z art. 398⁴ § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego w zakresie, w jakim przewiduje odrzucenie – bez wezwania do usunięcia braków – skargi kasacyjnej niespełniającej wymagań określonych w art. 398⁴ § 1 pkt 3 k.p.c., jest niezgodny z konstytucją.

Nowelizacja rozpatrywana przez połączone komisje przewiduje możliwość uzupełnienia skargi kasacyjnej o wniosek o przyjęcie do rozpoznania i jego uzasadnienie na wezwanie sądu drugiej instancji. Wymóg ten pozostanie elementem konstrukcyjnym skargi i będzie usytuowany w art. 398⁴, pomiędzy nieusuwalnymi a usuwalnymi wymogami skargi kasacyjnej.

Projekt rozpatrywanej ustawy Rada Ministrów wniosła do Sejmu 18 listopada 2008 r. Jego pierwsze czytanie odbyło się 16 grudnia 2008 r., po czym został skierowany do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. W efekcie jej prac przyjęto sprawozdanie o projekcie w brzmieniu zgodnym z przedłożeniem rządowym. Drugie czytanie przeprowadzono 18 marca 2009 r., a następnie Sejm przystąpił niezwłocznie do trzeciego czytania i uchwalił ustawę 19 marca 2009 r.

Projekt nie budził zastrzeżeń senatorów i nikt nie zgłosił się do dyskusji.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora P. Zientarskiego, połączone komisje opowiedziały się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego. Do przedstawienia sprawozdania komisji w tej sprawie wybrano senatora P. Zientarskiego.

Następnie połączone komisje rozpatrzyły ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego. Nowelizację, uchwaloną na podstawie projektu wniesionego przez Senat, omówił dyrektor J. Bołonkowski z Ministerstwa Sprawiedliwości. Stanowi ona wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 27 marca 2007 r. Trybunał orzekł, że art. 393¹⁸ § 2 kodeksu postępowania cywilnego w zakresie, w jakim uniemożliwia zaskarżenie postanowienia w przedmiocie kosztów procesu zasądzonych po raz pierwszy przez sąd drugiej instancji, jest niezgodny z konstytucją. Artykuł 393¹⁸ uchylono, nowelizowany ustawą art. 394¹ § 2 ma jednak takie samo brzmienie jak przepis zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny. Stąd konieczna była interwencja ustawodawcy.

Rozpatrywana ustawa nie budziła zastrzeżeń senatorów i nikt nie zgłosił się do dyskusji. W wyniku głosowania, na wniosek senatora S. Piotrowicza, połączone komisje postanowiły zarekomendować Izbie przyjęcie rozpatrywanej nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego bez poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora L. Kieresa.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przystąpiono do pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów.

W imieniu wnioskodawców – grupy senatorów – projekt przedstawił i uzasadnił senator Leon Kieres. Następnie zapoznano się z opiniami o projekcie, które przekazali przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości oraz zainteresowanych samorządów zawodowych – Naczelnej Rady Adwokackiej i i Krajowej Rady Notarialnej.

W intencji wnioskodawców, rozpatrywany projekt zmierza do “odformalizowania” postępowania cywilnego, administracyjnego, sądowo-administracyjnego oraz podatkowego poprzez racjonalizację obowiązku dołączania do akt sprawy dokumentów oryginalnych lub ich odpisów notarialnych. Proponowana zmiana polega na szerszym niż dotychczas umożliwieniu uwierzytelniania odpisów dokumentów przez profesjonalnych pełnomocników stron, reprezentujących zawody zaufania publicznego. Jej zamierzonym skutkiem jest wydatne zmniejszenie uciążliwości, polegającej na konieczności wyzbycia się przez strony postępowania, często na długi czas, dokumentów oryginalnych albo poniesienia kosztów ich notarialnego uwierzytelniania bądź uzyskania ich urzędowych odpisów.

Zdaniem wnioskodawców, najrozsądniejszym rozwiązaniem jest osiągnięcie pożądanego skutku przez poszerzenie kręgu podmiotów mogących poświadczać dokumenty za zgodność z oryginałem dla celów postępowań prawnych, poprzez generalne włączenie w krąg podmiotów upoważnionych profesjonalnych pełnomocników, będących również osobami zaufania publicznego.

Takie rozwiązanie byłoby jedynie rozszerzeniem kompetencji, jakie pełnomocnicy procesowi mają już w odniesieniu do niektórych dokumentów. Postulowane rozwiązanie kumulowałoby ponadto wszelkie czynności związane z przygotowaniem i prowadzeniem sprawy w postępowaniach prawnych w gestii jednego podmiotu, bez konieczności uruchamiania działań organów administracji czy notariuszy. Stanowiłoby ponadto odciążenie finansowe dla przedsiębiorców, gdyż aktualnie zdecydowana większość przedsiębiorców korzysta z fachowej obsługi kancelarii prawnych lub radców prawnych zatrudnionych w przedsiębiorstwach.

Wreszcie postulowana regulacja dąży do uproszczenia procedury korzystania z uwierzytelnionych odpisów dokumentów przez zapisanie wprost w ustawie reguły, iż prawidłowo uwierzytelniony odpis dokumentu ma moc prawną oryginału. Dla uniknięcia nadużyć i nieprawidłowych rozstrzygnięć regulacja zawiera zaznaczenie, że skutek ten powinien być wyłączony, jeżeli strona w terminie wyznaczonym przez sąd nie przedłoży dokumentu oryginalnego. Wprowadzone winno być jednak zastrzeżenie, że żądanie takie może mieć miejsce tylko wtedy, gdy zaistnieje taka potrzeba w świetle okoliczności sprawy, tj. gdy ze względu na wagę dokumentu powinien być on przedłożony w oryginale lub gdy istnieją wątpliwości co do wiarygodności wierzytelnego odpisu dokumentu.

W opinii wnioskodawców, proponowana regulacja nie stwarza nadmiernego ryzyka nadużyć związanych z rozszerzeniem listy podmiotów upoważnionych do uwierzytelniania odpisów dokumentów. Należy mieć bowiem na uwadze to, iż uzyskując status osób upoważnionych do poświadczania zgodności odpisów z oryginałem, profesjonalni pełnomocnicy będą podlegać odpowiedzialności karnej za poświadczenie nieprawdy z art. 271 kk. Ponadto w stosunku do profesjonalnych pełnomocników będzie wchodzić w grę odpowiedzialność dyscyplinarna, gdzie sankcją może być nawet pozbawienie prawa wykonywania zawodu.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu, wejście w życie proponowanej ustawy nie spowoduje wydatków ze strony budżetu państwa oraz nie wpłynie na dochody jednostek samorządu terytorialnego. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Po zapoznaniu się z przedstawionym projektem ustawy o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów połączone komisje postanowiły kontynuować pracę nad nią na posiedzeniu 31 marca 2009 r.

Senatorowie z Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przyjęli stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Opinię na temat sejmowej ustawy, uchwalonej na podstawie projektu poselskiego, przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Tadeusz Jarmuziewicz. Jak stwierdził, rozpatrywana nowela w założeniach ma zapewnić członkom Polskiego Związku Działkowców oraz samemu związkowi prawo do odszkodowania oraz nieruchomości zastępczej na odtworzenie ogrodu działkowego zlikwidowanego w związku z prowadzeniem inwestycji drogowej.

Podczas posiedzenia przedstawicielka resortu infrastruktury zwróciła uwagę, że projekt nowelizacji został znacznie zmodyfikowany w trakcie prac sejmowych, a poprawka wprowadzona podczas drugiego czytania, dotycząca zapewnienia gruntu zastępczego na odtworzenie ogrodu działkowego, może znacznie spowolnić prace drogowe.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zgłosiło uwagę o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji senator Janusz Sepioł pytał, które z rozwiązań zaproponowanych przez Sejm popiera rząd – odszkodowanie czy grunt zastępczy.

Obecny na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawiciel Polskiego Związku Działkowców zaapelował o utrzymanie zapisu sejmowego, dotyczącego gruntu zastępczego.

W wyniku głosowania, na wniosek senatora Mariusza Witczaka, komisja poparła poprawkę zaproponowaną przez senackie biuro legislacyjne. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wybrano senatora Marka Konopkę.

Senatorowie z Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postanowili zaproponować Senatowi odrzucenie ustawy o zmianie ustawy o referendum ogólnokrajowym.

Nowelizacja, uchwalona 19 marca 2009 r. na podstawie projektu poselskiego, stanowi, że gdyby nie udało się przyjąć ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej, Sejm będzie mógł ponownie określić tryb ratyfikacji, w tym zdecydować o przeprowadzeniu referendum. Za takim rozwiązaniem opowiedziało się 242 posłów, przeciw 153, a 36 wstrzymało się od głosu.

Zgodnie z konstytucją, ustawę wyrażającą zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej uchwala się większością 2/3 głosów, taka sama większość potrzebna jest również w Senacie. Uchwalona nowelizacja – jak podkreślono w jej uzasadnieniu – zmierza do wypełnienia luki w przepisach ustawy o referendum ogólnokrajowym. Dotychczas nie było regulacji dotyczących zarządzania referendum ogólnokrajowego w sytuacji, w której Sejm nie zdołał uchwalić ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej.

Nowelizacja stanowi, że gdy nie uda się uchwalić ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację, Sejm będzie mógł podjąć uchwałę o trybie wyrażenia zgody na ratyfikację. Oznacza to, że izba niższa parlamentu zdecyduje, czy w sprawie ratyfikacji danej umowy międzynarodowej odbędzie się referendum, czy też ponownie zostanie ona rozstrzygnięta za pomocą ustawy.

Podczas posiedzenia przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Jakub Zabielski poinformował, że art. 70a, dodawany do zmienianej ustawy, przewiduje, że w razie nieuchwalenia w trybie art. 90 ust. 2 konstytucji ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej Sejm może podjąć uchwałę o wyborze trybu wyrażenia zgody na ratyfikację takiej umowy. W opinii przedstawiciela senackiego biura legislacyjnego, art. 70a w zakresie, w jakim umożliwia podjęcie uchwały o wyborze ustawowego trybu wyrażania zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej, wykracza poza zakres przedmiotowy ustawy o referendum ogólnokrajowym. Wobec tego istnieją poważne wątpliwości co do tego, czy projekt ustawy jest zgodny z zasadą rzetelnej legislacji. Jak przypomniał, te obawy podnoszono także w ekspertyzach przygotowanych dla Biura Analiz Sejmowych.

W związku z przedstawionymi wątpliwościami wicemarszałek Zbigniew Romaszewski zgłosił wniosek o odrzucenie ustawy o zmianie ustawy o referendum ogólnokrajowym. W wyniku głosowania uzyskał on poparcie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Ustalono, że odrzucenie sejmowej noweli zarekomenduje Izbie w jej imieniu wicemarszałek Z. Romaszewski.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przeprowadzono pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie dekretu o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym, zgłoszonego przez Komisję Ustawodawczą.

Proponowana ustawa stanowi dostosowanie systemu prawa do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 12 czerwca 2008 r. (sygn. akt S 3/08), sygnalizującego potrzebę podjęcia inicjatywy prawodawczej w regulacjach dotyczących zasad i procedury zaliczania podatku od towarów i usług do kosztów sądowych z tytułu należności poddanych opodatkowaniu tym podatkiem biegłych sądowych i innych osób wykonujących czynności im zlecone w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym.

Mając na uwadze konieczność wykonania postanowienia Trybunału Konstytucyjnego i kierując się brzmieniem jego sentencji oraz motywami jego uzasadnienia, Komisja Ustawodawcza zaproponowała w swoim projekcie, by w dekrecie z 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym w art. 10 po ust. 2 dodać ust. 2a w brzmieniu: “Wynagrodzenie biegłego sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach”.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu, proponowana treść przepisu nie odbiega od treści przepisów regulujących wynagrodzenie adwokatów i radców prawnych, zamieszczonych w rozporządzeniach ich dotyczących. Konieczność uregulowania sprawy “zwrotu” podatku VAT biegłym wprost w akcie o randze ustawy wynika z tego, iż w dekrecie, czyli akcie o randze ustawy, brak upoważnienia do regulowania spraw wynagrodzenia biegłych w rozporządzeniu. Zawarte w nim upoważnienie dla ministra sprawiedliwości (art. 10 ust. 3) przyznaje tylko fakultatywne upoważnienie do regulowania wynagrodzenia biegłych, i to tylko biegłych tych kategorii, których wynagrodzenia nie regulują normy urzędowe, czyli odrębne przepisy. Proponowany ust. 2a pozwala na doliczanie podatku VAT do wynagrodzenia biegłych wszystkich kategorii.

Ustawa powoduje skutki finansowe dla budżetu państwa związane z koniecznością doliczania do wynagrodzenia biegłych podatku VAT i jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

W wyniku głosowania połączone komisje postanowiły zarekomendować Senatowi projekt ustawy o zmianie dekretu o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym wraz z jedną poprawką o charakterze doprecyzowującym, zgłoszoną przez senatora Stanisława Piotrowicza. Ustalono, że sprawozdanie w tej sprawie podczas drugiego czytania projektu przedstawi senator Piotr Zientarski.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Ustawodawczej odbyło się pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie inicjatywy ustawodawczej Senatu z 11 lipca 2008 r.

W przedstawionym projekcie uchwały Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zaproponowała, by Senat, na podstawie art. 119 ust. 4 konstytucji, wycofał projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczący wydłużenia terminu wpłacania ostatniej w roku podatkowym miesięcznej zaliczki na podatek, wniesiony do Sejmu uchwałą senacką z 11 lipca 2008 r.

Połączone komisje postanowiły kontynuować prace nad zgłoszonym projektem w drugiej połowie kwietnia 2009 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Gospodarki Narodowej i Komisja Środowiska kontynuowały rozpatrywanie ustawy o bateriach i akumulatorach. Pierwsze posiedzenie w tej sprawie odbyło się 25 marca 2009 r. Senatorowie zapoznali się wówczas z rozwiązaniami przyjętymi w rozpatrywanej ustawie i zgłosili propozycje poprawek.

W obradach wzięli udział m.in.: podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Janusz Zaleski, dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami w tym resorcie Beata Kłopotek, główny inspektor ochrony środowiska Andrzej Jagusiewicz i dyrektor Departamentu Kontroli Rynku w tym inspektoracie Izabela Szadura, zastępca dyrektora Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego w Najwyższej Izbie Kontroli Teresa Warchałowska, Mieczysław Gil z Agencji Rozwoju Przemysłu, prezes Polskiej Izby Gospodarczej “Ekorozwój” Krzysztof Zaręba, ekspert Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych “Lewiatan” Agata Drewniak, eksperci Konfederacji Pracodawców Polskich Michał Korkozowicz i Michał Rudnicki, Mikołaj Józefowicz ze Stowarzyszenia Producentów i Importerów Baterii Małogabarytowych “Polskie Baterie”, Michał Kanownik ze Związku Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego, główny specjalista ds. prawnych Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji Karol Stec, prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Recyklingu Jerzy Ziaja, prof. Andrzej Jasiński z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Bohdan Szymański z Polskiego Klubu Ekologicznego.

Otwierając posiedzenie, przewodniczący obradom senator Jan Wyrowiński przypomniał, że ustawa o bateriach i akumulatorach została omówiona 25 marca 2009 r., i zaproponował, aby na bieżącym posiedzeniu przystąpić do głosowania nad poprawkami zgłoszonymi przez senatorów oraz do rozpatrzenia propozycji zmian zgłoszonych przez podmioty samorządu gospodarczego. Senatorowie zaakceptowali proponowany tryb procedowania.

W wyniku głosowania połączone komisje przyjęły 1 poprawkę zgłoszoną przez senator Jadwigę Rotnicką, 2 poprawki postulowane przez senatora Andrzeja Grzyba (jedna to propozycja Polskiej Izby Gospodarczej “Ekorozwój”) i 7 zmian zgłoszonych przez senatora Michała Wojtczaka. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o bateriach i akumulatorach wybrano senatora M. Wojtczaka.

Podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej kontynuowano rozpatrywanie ustawy o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw.

Gośćmi komisji byli m.in.: dyrektor Departamentu Telekomunikacji w Ministerstwie Infrastruktury Jacek Łośnik, szef oddziału w zarządzie Sztabu Generalnego płk Ignacy Kędra, prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej Anna Streżyńska, dyrektor Departamentu Prawnego w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej Arkadiusz Pluta, Anna Cielebąk i Dariusz Piekarz z Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, wiceprezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji Maciej Rogalski, Janusz Górski i Joanna Radzikowska z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych “Lewiatan”, ekspert Konfederacji Pracodawców Polskich Marcin Walczak, ekspert Business Centre Club Marcin Urban oraz ekspert Federacji Związków Zawodowych Pracowników Telekomunikacji Marcin Kanarski.

Przewodniczący obradom senator Jan Wyrowiński przypomniał, że ustawa została omówiona przez komisję 25 marca 2009 r., i zaproponował, by na bieżącym posiedzeniu przystąpić do głosowania nad poprawkami zgłoszonymi przez senatorów oraz rozpatrzenia propozycji zmian zgłoszonych przez podmioty samorządu gospodarczego. Senatorowie zaakceptowali proponowany tryb procedowania.

Senator Stanisław Jurcewicz wygłosił oświadczenie, że nie będzie brał udziału w dyskusji ani głosowaniach nad tą ustawą.

W wyniku głosowania komisje poparły 2 poprawki zgłoszone przez senatora Antoniego Motyczkę i 17 postulowanych przez senatora J. Wyrowińskiego, w tym 7 proponowanych przez stronę rządową i Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu oraz 3 zmiany sugerowane przez Krajową Izbę Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji.

Całość ustawy o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw wraz z przyjętymi wcześniej poprawkami Komisja Gospodarki Narodowej przyjęła 5 głosami, przy 2 wstrzymujących się. Do stanowiska komisji w tej sprawie wniosek mniejszości, dotyczący wprowadzenia dwóch poprawek, zgłosili senatorowie J. Wyrowiński i Kazimierz Kleina.

Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw wybrano senatora J. Wyrowińskiego.

Tego samego dnia Komisja Gospodarki Narodowej zapoznała się z założeniami programu restrukturyzacji spółek Grupy PKP. Działaniach restrukturyzacyjne podejmowane w Grupie PKP omówiła Maria Wasiak, członek zarządu PKP SA. Z tytułu nadzoru właścicielskiego są one prowadzone i koordynowane w zakresie sfery organizacyjnej, majątkowej, finansowej i zatrudnienia przez spółkę PKP SA. Jak poinformowała, w drugim półroczu 2008 r. zakończono etap restrukturyzacji organizacyjnej poprzez zakończenie działalności ostatniej jednostki byłego przedsiębiorstwa państwowego PKP, tj. Dyrekcji Infrastruktury Kolejowej w likwidacji. Ponadto zrestrukturyzowano spółkę PKP Przewozy Regionalne sp. z o.o., przekazując m.in. wraz z pracownikami i niezbędnym majątkiem obsługę przewozów międzywojewódzkich do spółki PKP Intercity SA. Ze spółki PKP Cargo SA do spółek PKP Intercity oraz PKP Przewozy Regionalne sp. z o.o. wydzielono majątek służący realizacji przewozów pasażerskich oraz sfinalizowano proces przejścia do przewoźników pasażerskich grupy pracowników PKP Cargo.

Prowadzone są też działania mające na celu uporządkowanie sytuacji majątkowej PKP SA i spółek zależnych, w tym m.in. proces regulowania stanu prawnego posiadanych nieruchomości. Dotychczas 63,6% nieruchomości i 70,7% powierzchni gruntów, będących w posiadaniu PKP SA, ma nieuregulowany stan prawny.

Członek zarządu PKP SA Paweł Pleśniewski omówił działania w zakresie restrukturyzacji finansowej. Zaprezentował dane na temat realizacji przewozów pasażerskich i towarowych Grupy PKP, osiąganych wyników finansowych oraz nakładów inwestycyjnych. Następnie przedstawił główne cele na rok 2009 i podjęte działania antykryzysowe. Jak stwierdził, zasadniczym celem Grupy PKP jest zachowanie płynności finansowej, w tym racjonalizacja kosztów, ograniczenie inwestycji i poszukiwanie nowych źródeł przychodów oraz przeprowadzenie restrukturyzacji spółek PKP Cargo SA, PKP PLK SA i Telekomunikacji Kolejowej sp. z o.o.

W trakcie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. wynikami finansowymi, wynagrodzeniami, strukturą zatrudnienia, stawkami dostępu do infrastruktury, a także działaniami wobec zbędnego majątku PKP i współpracą w tym zakresie z jednostkami samorządu terytorialnego, modernizacją dworców oraz działaniami prywatyzacyjnymi. Pytano także o sytuację zakładów naprawczych taboru kolejowego.

Odpowiedzi na pytania senatorów udzielali: członek zarządu PKP SA M. Wasiak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Patrycja Wolińska-Bartkiewicz, prezes zarządu PKP Cargo SA Wojciech Balczun i członek zarządu PKP SA P. Pleśniewski.

Obecni na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej przedstawiciele kolejowych związków zawodowych wskazywali na tragiczną sytuację kolejowych przedsiębiorstw, niekonkurencyjność wobec przewoźników zagranicznych oraz spóźnione i nieumiejętne wprowadzanie koniecznych zmian. Apelowali o jak najszybsze przyjęcie programu naprawczego i uchwalenie stosownych ustaw.

W pierwszym punkcie porządku posiedzenia Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich zajęła się wyborem kandydata na swego przewodniczącego.

W posiedzeniu uczestniczyli minister Ewa Polkowska – szef Kancelarii Senatu, a także dyrektor Biura Spraw Senatorskich Piotr Świątecki.

Senator Piotr Zientarski zgłosił kandydaturę senatora Zbigniewa Szaleńca na przewodniczącego komisji. Senator Z. Szaleniec wyraził zgodę na kandydowanie. Komisja skrutacyjna przeprowadziła tajne głosowanie, w wyniku którego senator Z. Szaleniec został jednogłośnie wybrany na kandydata na przewodniczącego Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Postanowiono, że senator P. Zientarski przedstawi tę kandydaturę na posiedzeniu Senatu.

Następnie senatorowie rozpatrzyli wniosek senatora Zbigniewa Meresa o odwołanie go ze składu Komisji Obrony Narodowej i powołanie do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Na podstawie art. 14 ust. 1 Regulaminu Senatu komisja postanowiła przedłożyć Senatowi projekt uchwały zgodnie z wnioskiem senatora. Na sprawozdawcę komisji na posiedzeniu Izby wybrano senatora Z. Szaleńca.

Następnie minister E. Polkowska poinformowała, że przedstawiona przez marszałka do zaopiniowania nowelizacja statutu Kancelarii Senatu wprowadza zmiany polegające na podziale Biura Informacji i Dokumentacji na Biuro Analiz i Dokumentacji oraz Biuro Komunikacji Społecznej. Projekt zakłada też uchylenie przepisów dotyczących zastępcy szefa Kancelarii Senatu. Reorganizacja Kancelarii Senatu zapowiadana była w roku 2006 jako konieczny element wzmocnienia informacyjnej i analitycznej obsługi Izby i jej organów. W związku z rozszerzeniem zakresu działania Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o rozpatrywanie petycji kierowanych do Senatu i jego organów pojawiła się potrzeba stworzenia merytorycznego i organizacyjnego zaplecza dla tej komisji. Biuro Komunikacji Społecznej będzie prowadzić działalność informacyjną, edukacyjną i popularyzatorską. Zadaniem Biura Analiz i Informacji zaś stanie się przygotowywanie opracowań studyjnych, opinii i ekspertyz.

Podczas dyskusji senator Mieczysław Augustyn zgłosił wniosek, aby komisja na kolejnym posiedzeniu zaopiniowała przedstawiony projekt nowelizacji statutu Kancelarii Senatu, dając czas na dyskusję i konsultacje. Wniosek został przyjęty przez aklamację.

Na koniec posiedzenia dyrektor Biura Spraw Senatorskich P. Świątecki wskazał na problemy związane z wypełnianiem formularza oświadczeń o stanie majątkowym senatorów. Jednym ze sposobów uniknięcia wątpliwości, które pojawiają się przy jego wypełnianiu, jest nowelizacja ustawy.

Dyrektor P. Świątecki został zobowiązany przez komisję do przygotowania kilku wariantów poprawek precyzujących ustawę o wykonywaniu mandatu posła i senatora. W związku ze zleceniem przez marszałka Senatu analizy wypełniania przez senatorów obowiązków wynikających z przepisów ustawy komisja postanowiła, że w maju przeprowadzi analizę oświadczeń i danych składanych do rejestru korzyści. Rozpocznie też prace nad nowelizacją ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

Na swym posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznała się z informacją Ministerstwa Gospodarki na temat realizacji wdrażania wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008–2014 oraz z informacją Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat rynku biopaliw ze szczególnym uwzględnieniem działań podejmowanych przez ministerstwo.

W posiedzeniu uczestniczyli podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak i zastępca dyrektora Departamentu Rynków Rolnych w tym resorcie Kazimierz Żmuda, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska i zastępca dyrektora Departamentu Energetyki w tym resorcie Marek Kucharski, dyrektor Departamentu Podatku Akcyzowego i Ekologicznego w Ministerstwie Finansów Wojciech Branicki, wiceprezes Krajowej Izby Biopaliw Henryk Zamojski, prezes Krajowej Rady Gorzelnictwa i Biopaliw Leszek Jarosz, wiceprezes Związku Gorzelni Polskich Roman Maliszewski, wiceprezes Związku Gorzelni Polskich Łukasz Karmowski.

Wiceminister rolnictwa A. Ławniczak przedstawił informację przygotowaną przez resort. Wynika z niej, że w 2008 r. odnotowano dynamiczny wzrost udziału biokomponentów w rynku paliw i biopaliw ciekłych. Z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że udało się utrzymać określony w rozporządzeniu Rady Ministrów na rok 2008 na poziomie 3,45% udział biokomponentów w ogólnej masie paliw ciekłych wprowadzonych do obrotu, liczony według wartości opałowej. Istotnym czynnikiem wpływającym na wykorzystanie biokomponentów (estry, bioetanol) na rynku paliwowym jest obowiązek, pod rygorem wysokich kar, ich stosowania przez podmioty wprowadzające paliwa do obrotu. Na podstawie stałego monitorowania zdarzeń na rynku biokomponentów i biopaliw resort uznał, że wsparcie budowy rynku biopaliw nie przekłada się na realizację zakładanych i pożądanych celów społecznych. Resort podejmował działania zmierzające do zrewidowania mechanizmów wsparcia publicznego stosowanych na rynku biokomponentów i biopaliw.

Wiceminister gospodarki J. Strzelec-Łobodzińska przedstawiła założenia programu promocji biopaliw i innych paliw odnawialnych i jego realizację. Rozwiązania wprowadzane w życie mają za zadanie poprawić opłacalność ekonomiczną całego procesu – począwszy od pozyskiwania surowców rolniczych, przez wytwarzanie biokomponentów, produkcję biopaliw ciekłych i paliw ciekłych z dodatkiem biokomponentów, a kończąc na użyciu tych paliw. Powinno się również gwarantować stabilność warunków funkcjonowania wszystkim podmiotom związanym z rynkiem biokomponentów i biopaliw ciekłych, co jest niezbędne do tworzenia długookresowych planów gospodarczych, oraz uzyskiwania przez przedsiębiorców wsparcia finansowego nowych inwestycji. Istotne, że rozwiązanie w postaci dodatkowych instrumentów wsparcia produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych musi się opierać na założeniu, że rozmiar udzielanego wsparcia powinien być zgodny z przepisami Unii Europejskiej w zakresie opodatkowania produktów energetycznych i pomocy publicznej, a także spowodować, że cena paliwa zawierającego biokomponenty będzie konkurencyjna w stosunku do ceny paliwa mineralnego.

W trakcie dyskusji przedstawiciel Krajowej Izby Biopaliw wskazywał, że w przedstawionym programie wsparcie inwestycji z krajowych środków publicznych oraz funduszy Unii Europejskiej jest realizowane tylko w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka i Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. Pozostałe, prezentowane przez resort gospodarki, istnieją, ale nie przynoszą wyników.

W opinii przedstawiciela Krajowej Rady Gorzelnictwa i Biopaliw, obecnie, mówiąc o biopaliwach, myśli się najczęściej o biopaliwach pierwszej generacji, takich jak: bioetanol z procesu fermentacji alkoholowej, biodiesel z estryfikacji oleju rzepakowego, sojowego i innych, których światowa produkcja stopniowo i dość dynamicznie się zwiększa. Wytwarzane są przeważnie z roślin jadalnych lub jadalnych przystosowanych (np. rzepakowy olej bezerukowy do produkcji biodiesla). Reprezentant Krajowej Rady Gorzelnictwa i Biopaliw wskazywał, że biopaliwa transportowe drugiej generacji wytwarza się z roślin niekonsumpcyjnych – energetycznych, czy też odpadów. Biopaliwa drugiej generacji to m.in. FT-diesel, bio-DME (gazyfikacja: drewno, szybko rosnące uprawy, słoma, trawy), spirytus lignocelulozowy czy bio–SNG.

Przedstawiciele Związku Gorzelni Polskich zwracali uwagę, że należy wspierać rozwój rynku biopaliw i przeciwdziałać działaniom monopolistycznym na rynku paliw ciekłych w Polsce.

W trakcie dyskusji pytano o dopłaty do roślin energetycznych, o możliwości wykorzystania potencjału istniejącego w wygaszanych cukrowniach i o legalność importu biopaliw. Zwrócono uwagę, że Ministerstwo Gospodarki powinno prowadzić kontrolę, której celem będzie wyeliminowanie z obrotu paliw niespełniających wymagań jakościowych. Odpowiadając na pytania, zastępca dyrektora Departamentu Energetyki w Ministerstwie Gospodarki M. Kucharski powiedział, że wsparcie upraw roślin energetycznych, stanowiących surowiec do produkcji biokomponentów, zapewniono między innymi poprzez umożliwienie rolnikom uzyskania dopłat ze środków Unii Europejskiej w wysokości 45 euro za hektar i poprzez wprowadzenie dodatkowej krajowej płatności dla rolnika, któremu została przyznana płatność do upraw energetycznych do powierzchni upraw rzepaku. Płatność ta, w wysokości 176 zł za 1 ha powierzchni uprawy rzepaku, ma charakter pomocy de minimis w rolnictwie.

Wicedyrektor M. Kucharski zaznaczył również, że w resorcie gospodarki trwają prace nad rozszerzeniem katalogu możliwych do zastosowania biopaliw ciekłych, stanowiących ulepszoną formę paliw pierwszej generacji, o paliwo oparte na uwodornionych tłuszczach roślinnych i zwierzęcych. Biopaliwo to charakteryzuje się wyższym od estrów metylowych poziomem redukcji emisji gazów cieplarnianych, ma takie same parametry eksploatacyjne jak olej napędowy. Oznacza to możliwość powszechnego zastosowania biokomponentu jako dodatku do oleju napędowego lub jako samoistnego biopaliwa.

Zastępca dyrektora Departamenu Rynków Rolnych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi K. Żmuda poinformował, że minister rolnictwa wystąpił do komisarza ds. rolnictwa i rozwoju wsi Komisji Europejskiej oraz ministrów rolnictwa krajów członkowskich z propozycją modyfikacji systemu wsparcia upraw roślin energetycznych. W ostatecznym rozstrzygnięciu przyjęto rozwiązanie, że część niewykorzystanych środków na WPR będzie można przeznaczyć na wsparcie odnawialnych źródeł energii i upowszechnienie dostępu do Internetu szerokopasmowego na obszarach wiejskich.

Wicedyrektor K. Żmuda poinformował ponadto, że dobiega końca proces legislacyjny dotyczący projektu dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Nowa dyrektywa zakłada między innymi uwzględnianie efektywności poszczególnych technologii produkcji biopaliw w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Jej przepisy przewidują odpowiednie zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych dzięki wykorzystaniu biopaliw i innych biopłynów. Ograniczenie to w pierwszym okresie, tj. do roku 2017, winno wynosić minimum 35%, potem ma osiągnąć poziom 50%. Dyrektywa przewiduje zwiększenie udziału biokomponentów w paliwach ciekłych. Oznacza to obowiązek dostosowania prawa krajowego do przepisów UE, między innymi ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.

Komisja Środowiska omawiała dokument “Polityka ekologiczna państwa w latach 2009–2012 z perspektywą do roku 2016”.

W posiedzeniu wzięli udział minister środowiska Maciej Nowicki oraz podsekretarze stanu w tym resorcie Bernard Błaszczyk i Janusz Zaleski. Gośćmi komisji byli także: wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska Małgorzata Skucha, zastępca dyrektora generalnego ochrony środowiska Piotr Otawski, wicedyrektor Departamentu Środowiska, Rozwoju Regionalnego i Rolnictwa w Najwyższej Izbie Kontroli Teresa Warchałowska, dyrektor generalny Lasów Państwowych Marian Pigan, prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Leszek Karwowski, główny inspektor ochrony środowiska Andrzej Janusiewicz, przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Finansów, eksperci – dziekan Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego prof. Tomasz Żylicz i prof. Andrzej Jasiński z Uniwersytetu Wrocławskiego, Krzysztof Zaręba z Polskiej Izby Gospodarczej “Ekorozwój”, Bogdan Szymański z Polskiego Klubu Ekologicznego.

Najważniejsze plany działań resortu środowiska, zawarte w dokumencie “Polityka ekologiczna państwa w latach 2009–2012 z perspektywą do roku 2016”, omówił minister M. Nowicki. Jak przypomniał, zgodnie z ustawą – Prawo ochrony środowiska, resort środowiska jest zobowiązany do przygotowywania polityki ekologicznej państwa. Pierwszy taki dokument obejmował lata 2003–2006 z perspektywą na lata 2007–2010. Drugi dokument przygotował poprzedni rząd w 2006 r. Ten dokument wszedł w fazę legislacji, ale proces nie został zakończony. Wiele elementów tej drugiej polityki częściowo się zdezaktualizowało, ponieważ wymogi Unii Europejskiej są bardzo dynamiczne i dochodzą też nowe, więc należało wszystkie nowe zadania ująć i uwzględnić w dokumencie.

Omawiany dokument jest najbardziej ogólnym z dokumentów sektorowych, następne są strategie, a jeszcze niżej programy działania. Za istotne uznano umieszczenie w polityce priorytetów i kierunków działania. To stanowi bazę do tworzenia sektorowych programów, dotyczących poszczególnych elementów polityki. Programy w części już są przygotowane. Główne założenia zawarte są w rozdziałach od 2 do 4. Rozdział 1 jest 10-stronicowym streszczeniem najważniejszych priorytetów, które powinny być realizowane w latach 2009–2012 z perspektywą do 2016 r. W rozdziałach 2-4 przedstawione są kierunki działań, rozdział 5 omawia natomiast nakłady na realizację polityki ekologicznej. Dalej pokazane są cele średniookresowego planu do 2016 r. oraz kierunki działań w latach 2009–2012.

W obecnej PEP pewne novum stanowi podejście do tzw. zielonych zamówień. Chodzi o to, żeby przedsiębiorstwa, które mają certyfikaty jakości środowiska, miały z tego jakąś korzyść. Zdobycie certyfikatów EMAS czy ISO 14001, związanych ze stanem środowiska, powinno być premiowane. Takie mechanizmy będą stosowane. Zwrócono również uwagę na wprowadzenie etykiet informujących o produktach ekologicznych. Za ważne uznano wzmocnienie Inspekcji Ochrony Środowiska, ponieważ przybywa jej zadań.

Rozdział 3: “Ochrona zasobów naturalnych” – zgodnie z hasłem Unii Europejskiej – poświęcony jest zahamowaniu strat gatunkowych, a także budowie struktury obszarów Natura 2000 (siedliskowych i ptasich). Jak ocenił minister środowiska, współpraca w tym zakresie z organizacjami pozarządowymi jest bardzo dobra.

Kolejny problem dotyczy GMO. Generalnie Polska jest przeciwna sprowadzaniu GMO. Na forum Unii Europejskiej ta idea ma coraz więcej zwolenników. Będą podjęte starania, aby przynajmniej doprowadzić do tego, by była możliwość ustanawiania stref wolnych od GMO. PEP stawia również na aktualizację “Krajowego programu zwiększania lesistości”, reformę gospodarki wodnej (jest już gotowa “Narodowa strategia gospodarowania wodami do 2030 r.”), reformę “Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych”, opracowanie narodowej strategii ochrony gleb i wykorzystanie metanu z pokładów węgla. Pierwsze cztery priorytety PEP dotyczą ochrony powietrza: modernizacji systemu energetycznego, wdrożenia programu poprawy efektywności energetycznej. W przygotowaniu jest Krajowy Program Poprawy Efektywności Energetycznej. Kolejne zadania to promocja odnawialnych źródeł energii oraz wprowadzenie do Polski transportu intermodalnego, czyli realizacja hasła “Tiry na tory”. W PEP zwrócono uwagę na konieczność tworzenia obszarów ochronnych dla wszystkich głównych zbiorników wód podziemnych, największego rezerwuaru czystej wody w Polsce.

W swoim wystąpieniu minister M. Nowicki odniósł się do nakładów inwestycyjnych na ochronę środowiska, które są na poziomie 10 mld zł rocznie (w 2007 r.). W 2008 r. kwota powinna być nieco wyższa. Prognozuje się, że przez najbliższe lata te nakłady będą na poziomie 12–14 mld zł rocznie. Szacowane nakłady inwestycyjne na następne 4 lata są na poziomie 60–65 mld zł. Takie same szacunki są na kolejne 4 lata. Zatem łącznie będzie to 120–130 mld zł, co oznacza, że 15-16 mld zł trzeba będzie wydawać rocznie, jest jednak pewien niedobór środków.

Po wystąpieniu ministra środowiska głos zabrali eksperci – profesorowie A. Jasiński i T. Żylicz, którzy nie zgłosili zastrzeżeń do omawianego dokumentu.

Następnie wypowiedź ministra środowiska uzupełnili jego zastępcy – J. Zaleski i M. Pigan, A. Janusiewicz, L. Karwowski i P. Otawski.

W trakcie dyskusji, w której głos zabierali senatorowie: Lucjan Cichosz, Stanisław Gorczyca, Andrzej Grzyb Zdzisław Pupa, Wojciech Skurkiewicz, Michał Wojtczak, interesowano się m.in. zwiększaniem lesistości, problematyką energii odnawialnej, w tym geotermią, budową zbiorników retencyjnych, ściągalnością opłat i kar za środowisko, a także leśnymi kompleksami promocyjnymi, ochroną Żuław i zamykaniem wysypisk śmieci. Na pytania senatorów odpowiadali minister M. Nowicki, wiceminister B. Błaszczyk, wiceprezes M. Skucha, wicedyrektor T. Warchałowska i P. Otawski.

Senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą rozpatrywali wnioski o zlecenie zadań państwowych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą.

W posiedzeniu wzięli udział m.in.: dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Wojciech Tyciński, prezes Fundacji “Semper Polonia” Marek Hauszyld, prezes Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” Maciej Płażyński, prezes Fundacji “Pomoc Polakom na Wschodzie” Jerzy Marek Nowakowski.

Kancelarię Senatu reprezentował dyrektor Biura Polonijnego Artur Kozłowski, który poinformował senatorów o wysokości środków na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą pozostających aktualnie w dyspozycji kancelarii. Przedstawił także opinię Kancelarii Senatu, dotyczącą wniosków skierowanych do Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, które były przedmiotem obrad Zespołu Finansów Polonijnych 10–12 marca 2009 r. Jak zaznaczył, mimo dużej liczby rozpatrywanych wniosków zespół przeprowadził dogłębną analizę każdego z nich, starając się znaleźć pozytywne aspekty. Jak stwierdził, jedynie w kilku nielicznych wypadkach wnioski zostały odrzucone w całości.

Przed przystąpieniem do dyskusji głos zabrali przedstawiciele Fundacji “Semper Polonia”, Stowarzyszenia “Wspólnota Polska” oraz Fundacji “Pomoc Polakom na Wschodzie”.

W trakcie dyskusji, w której głos zabrali senatorowie: Barbara Borys-Damięcka, Janina Fetlińska, Maria Pańczyk-Pozdziej, Łukasz Abgarowicz, Andrzej Person, Czesław Ryszka, Andrzej Szewiński, Stanisław Zając i Piotr Zientarski, zgłoszono następujące wnioski:

• zwiększenie środków przeznaczonych na stypendia we wniosku nr 7 o 600 000 zł ze środków nierozdysponowanych przez Prezydium Senatu – senator Ł. Abgarowicz,
• odłożenie rozpatrzenia wniosku nr 47 – senator Cz. Ryszka,
• zwiększenie o 5000 zł dotacji we wniosku nr 79 ze środków rezerwowych – senator Cz. Ryszka,
• przywrócenie kwot postulowanych we wnioskach nr 84 i 110 (również ze środków rezerwowych) – senator S. Zając,
• przywrócenie kwoty postulowanej we wniosku nr 44 (ze środków rezerwowych) – senator J. Fetlińska,
• dołożenie we wniosku nr 27 ze środków rezerwowych 24 000 zł na specjalistyczny sprzęt szachowy – senatorowie M. Konopka i P. Zientarski,
• dołożenie do kwoty postulowanej we wniosku nr 32 ze środków rezerwowych 5000 zł – senator A. Szewiński,
• przywrócenie we wniosku nr 21 całej postulowanej kwoty (ze środków rezerwowych) – senator J. Fetlińska.

W wyniku głosowania Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą jednomyślnie poparła opinię Kancelarii Senatu dotyczącą zgłoszonych poprawek, a także większość wniosków zaproponowanych przez senatorów, z wyjątkiem wniosku senatorów M. Konopki i P. Zientarskiego, który odrzucono.

Tego samego dnia Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznała się z informacją Ministerstwa Spraw Zagranicznych, dotyczącą roli resortu w procesie współpracy z Polonią i Polakami za granicą (podstawy prawne, finanse, działalność urzędów konsularnych i koordynacja). Informację przedstawił W. Tyciński, dyrektor nowo powstałego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Departamentu Współpracy z Polonią. Jak podkreślił, obowiązki wobec Polonii i Polaków za granicą na instytucje państwowe nakłada konstytucja. Rola MSZ jest określona ustawą o działach administracji rządowej i z niej wynika funkcja kreująca politykę zagraniczną w tym zakresie, a także rola koordynująca. Instrument rządu w tym zakresie to Międzyresortowy Zespół ds. Polonii i Polaków za Granicą, którego przewodniczącym jest sekretarz stanu w MSZ Jan Borkowski, a zastępcą przewodniczącego wyznaczony przez ministra edukacji narodowej wiceminister w tym resorcie Krzysztof Stanowski. Około 500 pracowników placówek dyplomatyczno-konsularnych na co dzień współpracuje ze środowiskami polonijnymi na całym świecie, biorąc udział w organizacji ponad 3500 imprez, których celem jest przybliżenie kultury polskiej Polonii i Polakom za granicą. W budżecie MSZ znajdują się środki na realizację polityki polonijnej w wysokości 9 448 000 zł, przeznaczone na szkolnictwo i oświatę polonijną, kulturę i sztukę, a także kolonie i obozy.

Wśród priorytetów działań rządu wobec Polonii i Polaków za granicą należy wymienić m.in.: dbałość o ochronę i realizację praw naszych rodaków w państwach ich zamieszkania, włączywszy w to migrantów; dążenie do podnoszenia ich statusu w społecznościach miejscowych; stwarzanie Polakom zamieszkałym za granicą warunków do jak najszerszego dostępu do dóbr kultury narodowej oraz do zaspokajania potrzeb w zakresie kultywowania tradycji polskiej; budowanie związków pomiędzy Polską a Polonią i Polakami za granicą w taki sposób, by maksymalnie ich włączyć w sprawy kraju; rozszerzanie dostępu młodzieży polonijnej do nauczania języka i w języku polskim. Ważnym kierunkiem pracy MSZ jest opieka nad migracją zarobkową.

Senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych podczas swego posiedzenia spotkali się z ambasadorem nadzwyczajnym i pełnomocnym RP w Republice Chile Ryszardem Piaseckim.

W spotkaniu uczestniczył też radca ministra spraw zagranicznych Marek Makowski. Posiedzenie miało charakter zamknięty ze względu na informacje chronione ustawą z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

Na swym posiedzeniu Komisja Ustawodawcza rozpatrzyła cztery wyroki Trybunału Konstytucyjnego.

Po wnikliwym zapoznaniu się z sentencją i uzasadnieniem tych orzeczeń, przedstawionym przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, senatorowie postanowili nie podejmować inicjatywy ustawodawczej w sprawie trzech wyroków:

• wyroku z 26 kwietnia 1999 r., dotyczącego ustawy o warunkach wykonywania krajowego drogowego przewozu osób (sygn. akt K 33/98),
• wyroku z 9 grudnia 2008 r., dotyczącego ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych (sygn. akt K 61/07),
• wyroku z 8 maja 2006 r., dotyczącego ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (sygn. akt P 18/05).

Zdecydowano natomiast o podjęciu inicjatywy ustawodawczej w sprawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15 grudnia 2008 r., dotyczącego ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (sygn. akt P 57/07).

Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej przeprowadzono także pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej. Projekt uchwały zgłosiła grupa senatorów, których reprezentował senator Paweł Klimowicz.

Po rozpatrzeniu przedstawionego projektu Komisja Ustawodawcza wniosła o przyjęcie go bez poprawek, w brzmieniu zaproponowanym przez wnioskodawców.

Jak napisano w zaakceptowanym projekcie, Senat, przypominając przypadającą w 2009 r. 60. rocznicę śmierci Józefa i Wiktorii Ulmów z Markowej, na Podkarpaciu, którzy za ukrywanie ośmiu obywateli polskich narodowości żydowskiej zginęli wraz z nimi i siedmiorgiem dzieci, w tym jednym nienarodzonym, 24 marca 1944 r. z rąk niemieckiej żandarmerii, pragnie uczcić wszystkich Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej.

Jak stwierdzono, poświęcenie rodziny Ulmów winno być zaliczone do tego nurtu w tradycji narodu polskiego, który zasługuje na naszą pamięć i szczególną wdzięczność. Jak przypomniano w tekście uchwały, w Polsce uratowano około 60 tysięcy Żydów, którzy byli naszymi rodakami, chociaż różnili się wiarą, językiem, obyczajami czy szczególnym przywiązaniem do tradycji przodków. Przypomniano także słowa Arnolda Mostowicza, że żaden naród nie złożył na ołtarzu pomocy Żydom takiej “hekatomby ofiar” jak Polacy.

Zgodnie z projektem uchwały, Senat zwraca się do społeczeństwa i instytucji państwa polskiego o uznanie czynów rodziny Ulmów, Ireny Gut, Ireny Sendler czy Henryka Sławika i wielu innych Sprawiedliwych za zasługujące na szczególną pamięć i miejsce w świadomości Polaków.

Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Ustawodawczej drugiego czytania projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej wybrano senatora Piotra Zientarskiego.

Podczas posiedzenia przeprowadzono także pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci Stefana Korbońskiego (1901–1989) – wielkiego Polaka, wybitnego przedstawiciela ruchu ludowego w kraju i na emigracji.

Projekt uchwały zgłosiła grupa senatorów, których reprezentował wicemarszałek Zbigniew Romaszewski.

W wyniku głosowania Komisja Ustawodawcza opowiedziała się za wprowadzeniem trzech poprawek do rozpatrzonego projektu uchwały, m.in. zmiany tytułu uchwały: “w sprawie uczczenia pamięci wielkiego Polaka Stefana Korbońskiego (1901–1989)”.

Zgodnie z przyjętym projektem Senat w 20. rocznicę śmierci S. Korbońskiego oddaje temu oddaje hołd temu mężowi stanu, patriocie, który swoje życie poświęcił walce o wolną, niepodległą Ojczyznę, wybitnemu działaczowi ruchu ludowego. W tekście uchwały przytoczono życiorys tego polityka i jego najważniejsze dokonania, przypomniano także odznaczenia, którymi został uhonorowany.

Jak napisano, Senat uznaje życie i działalność S. Korbońskiego za świadectwo niezłomnej postawy człowieka, którego zasługi winny stanowić wzór do naśladowania dla kolejnych pokoleń Polaków, i zwraca się do środowisk wychowawczo-oświatowych i naukowych z apelem o popularyzowanie wiedzy o postaci i jego osiągnięciach.

Ustalono, że podczas drugiego czytania projektu uchwały poświęconej S. Korbońskiemu sprawozdanie z prac Komisji Ustawodawczej nad tym projektem przedstawi Izbie senator Stanisław Gogacz.

Komisja Ustawodawcza, Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej kontynuowały pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów. Pierwsze posiedzenie w tej sprawie odbyło się 26 marca 2009 r.

W wyniku głosowania połączone komisje opowiedziały się za przyjęciem bez poprawek przedstawionego przez wnioskodawców projektu i projektu uchwały w sprawie wniesienia go do Sejmu.

Proponowana inicjatywa ustawodawcza zmierza do “odformalizowania” postępowania cywilnego, administracyjnego, sądowo-administracyjnego oraz podatkowego poprzez racjonalizację obowiązku dołączania do akt sprawy dokumentów oryginalnych lub ich odpisów notarialnych. Zwiększa także możliwość uwierzytelniania odpisów dokumentów przez profesjonalnych pełnomocników stron, reprezentujących zawody zaufania publicznego.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przystąpiono do pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Obradom przewodniczył senator Mariusz Witczak.

Gośćmi komisji byli m.in.: Wojciech Ulitko i Piotr Pełczyński z Departamentu Legislacyno-Prawnego w Ministerstwie Sprawiedliwości, Dariusz Kołtunowicz z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, ekspert Komendy Głównej Policji Adam Jasiński.

Projekt, przedstawiony przez Komisję Ustawodawczą, omówił Zbigniew Gromek z Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Stanowi on wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 3 czerwca 2008 r., stwierdzającego niezgodność art. 130a ust. 10 oraz art. 130a ust. 11 pkt 3 ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym z konstytucją. Zaproponowana w projekcie zmiana polegała na wprowadzeniu sądowego trybu rozstrzygania w przedmiocie utraty własności pojazdu usuniętego z drogi, który w określonym w ustawie terminie nie został odebrany przez osobę uprawnioną.

Podczas posiedzenia pozytywną opinię na temat zaproponowanego rozwiązania wyraził przedstawiciel, który przedstawił także pismo resortu w tej sprawie wraz z sugestiami.

W trakcie dyskusji przedstawiciel Komendy Głównej Policji poinformował, że resort spraw wewnętrznych przygotowuje pakiet ustaw, który zawiera także wykonanie przedmiotowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Zwrócił uwagę, że rozpatrywany projekt nie reguluje kwestii jurysdykcji dotyczącej porządku na drogach wewnętrznych oraz że ustalenie właściciela porzuconego samochodu nie zawsze jest możliwe.

Senator M. Witczak zadał pytanie dotyczące terminu przekazania do Sejmu przez Radę Ministrów stosownej nowelizacji. W związku z informacją uzyskaną od przedstawicieli MSWiA senator Władysław Ortyl zgłosił wniosek o przerwanie prac nad inicjatywą ustawodawczą, dotyczącą projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Senator Leon Kieres, powołując się na pozytywną opinię Ministerstwa Sprawiedliwości, zaproponował kontynuację prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym. W wyniku głosowania połączone komisje poparły wniosek o odroczenie prac nad tą inicjatywą i przesunięcie terminu jej rozpatrzenia.

“Edukacja i promocja zdrowia – nauczanie w szkołach o nowotworach złośliwych” to temat posiedzenia Komisji Zdrowia.

W obradach wzięli udział wicedyrektor Departamentu Polityki Społecznej w Ministerstwie Zdrowia Jacek Mazur, radca ministra edukacji narodowej Marzenna Szczepanik, Romuald Krajewski z Naczelnej Rady Lekarskiej oraz dr Adam Wędrychowicz i prof. Mieczysław Chorąży z Centrum Onkologii w Gliwicach.

Wprowadzając w tematykę posiedzenia, senator Rafał Muchacki podkreślił, że nowotwory złośliwe, zwane potocznie rakiem, stanowią poważne wyzwanie i trudny problem medyczny. W Polsce zachorowalność na tę chorobę stale wzrasta. Mimo postępów w diagnostyce i wprowadzania nowych metod leczniczych liczba zgonów ciągle rośnie. Senator zaakcentował, że wieloletnie badania kliniczne i epidemiologiczne wskazują, że w społeczeństwach o wysokiej świadomości zagrożeń wyniki w walce z rakiem są znacznie lepsze niż w społeczeństwach o niskim poziomie oświaty zdrowotnej.

W wyniku dyskusji Komisja Zdrowia jednogłośnie przyjęła stanowisko w sprawie upowszechniania wiedzy onkologicznej w szkołach, wyrażając przy tym nadzieję, że dzieci i młodzież przyswoją podstawowe informacje o nowotworach i będą ją propagować w swoich środowiskach. Komisja postanowiła zwrócić się ministra zdrowia o wsparcie finansowe w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, a do ministra edukacji narodowej o wprowadzenie do programu nauczania kilku godzin lekcyjnych poświęconych zagadnieniom zdrowotnym, ze szczególnym uwzględnieniem chorób nowotworowych. W opinii senatorów, dzięki temu z czasem wyrastać będzie społeczeństwo świadome zagrożeń i aktywnie podejmujące walkę z rakiem. Temu celowi mógłby także służyć podręcznik dla nauczycieli “Nauczanie w szkołach o nowotworach złośliwych”.

W stanowisku przyjętym przez komisję napisano:

“W Polsce od 2006 r. realizowany jest Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych, na którego realizację zagwarantowano corocznie znaczne środki finansowe budżetowe. Niepokojący jest niski udział zapraszanych na proponowane badania profilaktyczne. Środki delegowane na ten cel nie są w kolejnych latach w pełni wykorzystywane.

Jedną z istotnych przyczyn jest brak wiedzy przekazywanej w okresie, gdy formuje się styl życia, tj. w okresie szkolnym. Na swoim posiedzeniu w dniu 31 marca senacka Komisja Zdrowia zapoznała się z programem edukacyjnym skierowanym do młodzieży gimnazjalnej i licealnej, realizowanym na terenie województwa śląskiego. W programie tym wykorzystano zaprezentowany komisji autorski podręcznik dla nauczycieli, na podstawie którego przeprowadzono szkolenie 800 nauczycieli biologii i pedagogów. W dyskusji wskazano, że bez zmiany świadomości nie uda się znacząco poprawić prognozy wobec epidemiologicznie narastającego problemu. Przeszkoleni nauczyciele mogą odegrać istotną rolę w tym procesie.

W tej sytuacji senacka Komisja Zdrowia zwraca się do ministra zdrowia
z postulatem wykorzystania programu edukacyjnego w województwie śląskim jako dobrej praktyki do upowszechnienia w kraju. Zasadne jest zabezpieczenie odpowiednich funduszy na zaadoptowanie podręcznika do potrzeb programu krajowego i edukację nauczycieli ze środków przeznaczonych na realizację Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych.

Uczestniczący w obradach Komisji Zdrowia przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia
i Ministerstwa Edukacji Narodowej wskazywali na konieczność koordynacji programu przez oba resorty, tak by stworzyć optymalne warunki do wykorzystania zdobytej przez nauczycieli wiedzy do skutecznego kształtowania postaw prozdrowotnych uczniów”.

18 marca 2009 r. wizytę w Senacie złożył przewodniczący Saeimy Republiki Łotwy
Gundas Daudze.

Gościa przyjął marszałek Bogdan Borusewicz, który podziękował władzom Łotwy za stworzenie dobrych warunków życia polskiej mniejszości narodowej. Jak podkreślił, Senat RP, sprawujący opiekę nad polską diasporą, docenia troskę łotewskich samorządów o polskie szkolnictwo i jest wdzięczny za współpracę przy remontach placówek oświatowych i kulturalnych polskiej mniejszości. Marszałek zapewnił, że Polacy na Łotwie to lojalni obywatele swojej nowej ojczyzny i są wdzięczni za umożliwienie im działania polskich szkół i kultywowania polskiej kultury i obyczajów.

Przewodniczący G. Daudze zaznaczył, że ponad 41 tys. spośród 55 tys. Polaków żyjących na Łotwie to obywatele Łotwy. Dodał, iż polska społeczność na Łotwie jest najlepszym przykładem integracji ze społeczeństwem łotewskim. “W trudnych czasach, gdy Łotwa walczyła o niepodległość, Polacy silnie wspierali te aspiracje” – stwierdził przewodniczący parlamentu Łotwy.

Marszałek B. Borusewicz powiedział, że współpraca Polski i Łotwy układa się bardzo dobrze. Zaznaczył, że oba kraje mają wiele wspólnych interesów i łączą je więzi historyczne i wspólnota doświadczeń.

W opinii przewodniczącego Saeimy, choć oba kraje są członkami UE, w ramach Unii muszą dbać o interesy swojego regionu. Według niego bardzo ważna jest współpraca regionalna. Zauważył, że słabością Unii jest brak wspólnej polityki zagranicznej.

Jak stwierdził marszałek B. Borusewicz, należy dążyć do tego, by Unia Europejska prowadziła jednolitą politykę zagraniczną, dlatego jest zwolennikiem przyjęcia traktatu z Lizbony. Jego zdaniem, istotną rolę odgrywa wspólna polityka zagraniczna. Chodzi też jednak o to, by polityka wschodnia była aktywna i skoordynowana i by “nowe” państwa UE miały wpływ na tę politykę. Dodał, że do krajów spoza Unii skierowany jest program Partnerstwa Wschodniego. Wyraził nadzieję, że na Białorusi nastąpią zmiany, które umożliwią objęcie tym programem także tego państwa. Marszałek podkreślił, że istotna jest również wspólna polityka energetyczna państw UE.

Podczas spotkania politycy rozmawiali także o Gazociągu Północnym. W ocenie przewodniczącego łotewskiego parlamentu, jego budowa na dnie Bałtyku to decyzja polityczna. Wskazał na zagrożenia ekologiczne związane z tą inwestycją.

Rozmawiano także o konflikcie rosyjsko-gruzińskim, polityce bezpieczeństwa. Marszałek B. Borusewicz podkreślił, że jest zwolennikiem stwarzania perspektywy europejskiej tym państwom, które o to zabiegają.

18 marca 2009 r. wicemarszałek Marek Ziółkowski przyjął przewodniczącego Grupy Węgiersko-Polskiej w Parlamencie Republiki Węgierskiej Gabora Harsa wraz z delegacją.

Podczas spotkania podkreślono potrzebę współpracy w ramach Unii Międzyparlamentarnej parlamentarzystów państw Grupy Wyszehradzkiej. Obecnie tej podgrupie przewodniczy Polska. Niedługo, podczas 120. Zgromadzenia Unii Międzyparlamentarnej, które odbędzie się w kwietniu 2009 r. w Addis Abebie, przewodnictwo mają przejąć parlamentarzyści węgierscy. Zdaniem rozmówców, ściślejsza współpraca krajów Europy Środkowej na forum Unii Europejskiej przyniosłaby pożytek państwom tego regionu.

Podczas spotkania węgierscy goście przedstawili sytuację gospodarczą w swoim kraju. Mówili o przyczynach kryzysu, porównywali stan gospodarki w Polsce i na Węgrzech. Krytycznie ocenili brak skutecznych reform gospodarczych, a także mało efektywną politykę rolną swojego kraju.

W kwestii euro goście węgierscy wypowiedzieli się jednoznacznie: chcemy wprowadzić wspólną walutę, pozostaje jednak wątpliwość, jak i kiedy. Analitycy ekonomiczni mają określić terminy do końca września br.

Wicemarszałek M. Ziółkowski podziękował G. Harsowi za jego aktywne działania na rzecz ożywienia kontaktów polsko-węgierskich.

* * *

20 marca 2009 r. w Senacie odbyło się spotkanie senatorów Andrzeja Persona –przewodniczącego Komisji Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą i Stanisława Gogacza – przewodniczącego Zespołu ds. Polaków na Białorusi w tej komisji ze słuchaczami Wschodnioeuropejskiej Szkoły Badań Politycznych. Stanowi ona część projektu Rady Europy, jako organizacja pozarządowa prowadzi swoją działalność na Białorusi.

Senator A. Person przedstawił gościom historię Senatu, jego uprawnienia ustawodawcze, a zwłaszcza misję jako opiekuna polskiej diaspory. Podkreślił, że szczególną troską otacza on rodaków na Wschodzie, gdzie Polacy żyją “u siebie”, choć w innych krajach. Im, w ocenie Senatu, potrzebna jest pomoc edukacyjna, organizacyjna i socjalna. Wsparcie Polaków na Białorusi jest jednym z czterech priorytetów wyznaczonych przez Senat w finansowaniu zadań zleconych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą.

Senator S. Gogacz zaznaczył, że szczególną troską zespołu, którym kieruje, jest zapewnienie Polakom na Białorusi praw przysługujących mniejszościom zgodnie ze standardami międzynarodowymi: prawa do nauki języka ojczystego, praktyk religijnych, zrzeszania się.

Senatorowie wyrazili nadzieję, że wyniki wyborów przeprowadzonych 18 marca 2009 r. w Związku Polaków na Białorusi zostaną uznane i uszanowane przez władze tego kraju.

Odpowiadając na pytania białoruskich gości, senatorowie zapewnili, że Polska zawsze będzie orędownikiem demokratyzacji i gwarancji praw człowieka na Białorusi.

* * *

20 marca 2009 r. wicemarszałek Zbigniew Romaszewski spotkał się w Senacie z Lwem Ponomarewem, współzałożycielem rosyjskiego ruchu “Solidarność”. Ten nowo powstały ruch zjednoczył opozycję demokratyczną w Rosji. Wśród jego twórców znaleźli się m.in. przywódca “Zjednoczonego Frontu Obywatelskiego” Garri Kasparow, były lider “Sojuszu Sił Prawicy” Borys Niemcow i szef skrzydła młodzieżowego partii “Jabłoko” Ilja Jaszyn.

L. Ponomarew jest także współzałożycielem organizacji “Memoriał” – jednej z najaktywniejszych i najbardziej niezależnych od 20 lat organizacji pozarządowych w Rosji, a także prezesem ogólnokrajowego ruchu “Za prawa człowieka”. W Polsce przebywał na zaproszenie Fundacji “Inna przestrzeń”, która działa na rzecz demokracji i praw człowieka w Europie Wschodniej i na Kaukazie.

Podczas spotkania rozmówcy zwrócili uwagę na niepokojącą sytuację więźniów w Rosji. L. Ponomarew wyraził nadzieję, że Polska wesprze działania prodemokratyczne w Rosji.

21 marca 2009 r. wicemarszałek Krystyna Bochenek przebywała z wizytą w Wilnie, gdzie wzięła udział w uroczystym zakończeniu XX Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, zorganizowanej przez szkołę średnią im. J.I. Kraszewskiego.

W czasie pobytu w Wilnie wicemarszałek K. Bochenek złożyła także kwiaty pod pomnikiem Matki i Serca Syna, który znajduje się na cmentarzu na Rossie. Następnie spotkała się z kandydatem na prezydenta Litwy Waldemarem Tomaszewskim, posłami na Sejm RL z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie oraz przedstawicielami Związku Polaków na Litwie i Polskiej Macierzy Szkolnej.

W dniach 30–31 marca 2009 r. w Warszawie odbyło się spotkanie komisji ds. europejskich parlamentów Francji, Niemiec i Polski w ramach Trójkąta Weimarskiego, zorganizowane przez senacką Komisję Spraw Unii Europejskiej. Poruszano na nim cztery zagadnienia: działania wspólnotowe na rzecz walki z globalną recesją a protekcjonizm i interwencjonizm państwowy w UE; polityka energetyczno-klimatyczna Unii Europejskiej w kontekście ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego; perspektywy i konsekwencje wejścia w życie Traktatu z Lizbony oraz Partnerstwo Wschodnie.

Omawiając działania wspólnotowe na rzecz walki z globalną recesją, podkreślano nadzwyczajny charakter obecnego kryzysu finansowego, który przerodził się w kryzys gospodarczy i społeczny. Uznano, że doraźnych działań antykryzysowych, podejmowanych przez poszczególne kraje członkowskie, nie można prowadzić kosztem słabszych ekonomicznie partnerów. Programy ratunkowe powinny być koordynowane na szczeblu unijnym. Należy także unikać działań o charakterze protekcjonistycznym. Dyskutowano o dobrych i złych stronach interwencjonizmu państwowego i o potrzebie zwiększenia zbyt małych nakładów wspólnotowych na inwestycje służące rozwojowi.

Podkreślono także konieczność lepszej współpracy międzynarodowej, zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi, w których przecież rozpoczął się obecny kryzys. Wskazano na problemy społeczne, związane z narastającym bezrobociem i poczuciem krzywdy zwykłych obywateli, którzy cierpią z powodu błędów popełnionych przez rządzących.

Omawiając politykę energetyczno-klimatyczną Unii Europejskiej w kontekście ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego, stwierdzono, że powinien on wpłynąć stymulująco na zaangażowanie w działania w sferze klimatycznej, tam także rozpoczął się bowiem kryzys. Uznano, że w trosce o przyszłość następnych pokoleń już dziś należy podjąć próby rozwiązania tego problemu. Podkreślono, iż podstawowe cele to ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz uniezależnienie się od jednego dostawcy energii i surowców energetycznych. Osiągnięcie pierwszego celu nie przyniesie jednak efektu, jeżeli gospodarka innych krajów, zarówno tych wysoko rozwiniętych, jak i rozwijających się, nie włączy się w działania na rzecz redukcji emisji szkodliwych gazów.

Dyskutując nad perspektywami i konsekwencjami wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego, wszyscy zgodnie podkreślili konieczność jego wejścia w życie. Umożliwia on pogłębienie integracji europejskiej, niezbędnej przy poszerzaniu Unii, dzięki wzmocnieniu roli Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych zaś wpływa na demokratyzację Unii.

Wyrażono pogląd, że trzeba przekonać społeczeństwa o pozytywnej roli, jaką może odegrać traktat. Zwrócono też uwagę na konieczność większego zaangażowania obywateli w sprawy Unii. Zdaniem kilku mówców, nieratyfikowanie traktatu może się przyczynić do powstania Europy dwóch prędkości.

Omawiając kwestie związane z Partnerstwem Wschodnim, podkreślono, że ma ono służyć państwom leżącym w Europie, w przeciwieństwie do Partnerstwa Śródziemnomorskiego, ukierunkowanego na kraje z nią sąsiadujące. Wszyscy uczestnicy spotkania byli zgodni, że to bardzo ważna inicjatywa, zapewniająca bezpieczeństwo europejskich granic.

Przypomniano też, iż w skład Partnerstwa Wschodniego wchodzi 5 tzw. inicjatyw flagowych: zintegrowany proces zarządzania granicami; wsparcie dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw; rozwój regionalnych rynków energii, poprawienie efektywności energetycznej; południowy korytarz energetyczny oraz przygotowanie do radzenia sobie z katastrofami wywołanymi przez czynniki naturalne i ludzkie.

Poruszono również kwestię zaangażowania Białorusi w inicjatywę Partnerstwa Wschodniego.

31 marca 2009 r. wicemarszałek Zbigniew Romaszewski spotkał się w Senacie z dziennikarzami emigracyjnego miesięcznika “Irrawaddy” Aung Zawem i Aung Naing Oo.

Wicemarszałek Z. Romaszewski mówił o swoim zainteresowaniu pomocą prześladowanym przez juntę w Birmie. Zapoznał gości z rolą i funkcjonowaniem niegdyś Komisji, a obecnie Rady Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych, w obradach której corocznie bierze udział. Wspomniał o swoim rozczarowaniu upolitycznieniem i marginalizacją kwestii praw człowieka na forum rady. W opinii wicemarszałka, odbywa się tam kolejna odsłona polityczno-gospodarczych sporów Północy z Południem.

Goście przedstawili trudną sytuację swoich rodaków pod represywnymi rządami wojskowych. Zwrócili uwagę, że unijne embargo na import birmańskich towarów, a także zakaz wjazdu przedstawicieli junty do państw UE nie przyczyniają się do złagodzenia represji. Równie nieskuteczne są sankcje ekonomiczne USA. W Birmie jest obecnie około 2 tysięcy więźniów politycznych, w tym kobiety i buddyjscy mnisi, a na granicy z Tajlandią koczuje 150 tysięcy uchodźców. Wciąż toczą się walki partyzanckie w dwóch regionach kraju. Dziennikarze uważają, że potrzebna jest nowa międzynarodowa polityka wobec junty. Tymczasem Ludowe Chiny, Indie i Rosja eksploatują surowce, w zamian sprzedając reżimowi broń.

Wicemarszałek Z. Romaszewski zgodził się, że rośnie rola Pekinu w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Zaznaczył, iż przeciwwagą dla wpływów chińskich mogą być demokratyczne Indie. Niemniej tylko USA, w jego opinii, są zdolne skutecznie egzekwować przestrzeganie praw człowieka. Waszyngton uczynił demokratyczną wspólnotę wartości dominantą polityki zagranicznej w 1977 r. i pomagał polskiej opozycji w latach osiemdziesiątych. Wicemarszałek podkreślił, że wobec odradzającego się imperializmu Rosji dziś również potrzebna jest amerykańska obecność w Europie Środkowej.

Pytany o udział w obradach Okrągłego Stołu, wicemarszałek Z. Romaszewski przybliżył birmańskim gościom bezowocne prace podstolika wymiaru sprawiedliwości, którego był ekspertem. Opowiedział także o założonym wraz z żoną Funduszu Pomocy Prawnej strajkującym i represjonowanym. Wicemarszałek wyraził opinię, że podziały polityczne wśród działaczy solidarnościowych były mniej ważne niż wspólny cel. Właśnie brak jedności utrudnia obecnie aktywność opozycji na Białorusi i Kubie.

16 marca 2009 r. w zabrzańskim Domu Muzyki i Tańca odbyła się gala, podczas której uhonorowano 50 najbardziej wpływowych kobiet województwa śląskiego. Za najbardziej wpływową kobietę w tym regionie w wyniku plebiscytu uznana została wicemarszałek Senatu Krystyna Bochenek.

Dyrektor Telewizji Silesia Sławomir Zieliński przedstawił wicemarszałek Senatu K. Bochenek poprzez przerobiony tekst dyktanda. “Każdy może liczyć na jej bezinteresowną pomoc” – powiedział. Laureatka podkreślała, że wyróżnienie zobowiązuje do bardziej wytężonej pracy.

Plebiscyt zorganizowały “Polska Dziennik Zachodni” i Telewizja Silesia.
Najbardziej wpływowe kobiety z województwa śląskiego uhonorowane zostały na specjalnej gali. Pracują w ministerstwach, parlamencie, ważnych urzędach, robią filmy, organizują akcje charytatywne, kierują wielkimi instytucjami, firmami i nie zapominają o tym, skąd pochodzą.
Dziennikarze z redakcji – organizatorów plebiscytu wybrali 50 pań, które wywarły największy wpływ w minionym roku na życie publiczne tego regionu.

Wśród wyróżnionych kobiet znalazły się m.in. założycielka Hospicjum Cordis w Mysłowicach Jolanta Markowska, wicemarszałek Senatu K. Bochenek, wiceprezes Kompanii Węglowej Ewa Piotrowska, była ambasador RP w Wiedniu prof. Irena Lipowicz, dyrektor naczelna Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach Joanna Wnuk-Nazarowa, prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik, zastępca redaktora naczelnego Radia Katowice Anna Sekudewicz, biegaczka narciarska Justyna Kowalczyk. Na widowni zasiedli także przedstawiciele władz regionu, m.in. wojewoda śląski i marszałek województwa.

20 marca 2009 r. został rozstrzygnięty konkurs na plakat “Rok Polskiej Demokracji”.

Senat RP 7 listopada 2008 r. podjął uchwałę o ustanowieniu roku 2009 Rokiem Polskiej Demokracji. Z tej okazji 15 stycznia 2009 r. Kancelaria Senatu ogłosiła konkurs na projekt plakatu “Rok Polskiej Demokracji”. Mogli w nim wziąć udział artyści plastycy, graficy i projektanci. Konkurs miał służyć promocji idei demokracji, wolności i praworządności.

Termin nadsyłania prac upłynął 16 marca 2009 r., wpłynęły 73 projekty. Komisja konkursowa w składzie: przewodniczący prof. Ksawery Piwocki - rektor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, prof. Roman Kalarus – z Pracowni Projektowania Plakatu Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, Maria Kurpik - dyrektor Muzeum Plakatu w Wilanowie, prof. Piotr Kunce – z Pracowni Projektowania Plakatu Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, prof. Tomasz Bogusławski – kierownik Katedry Grafiki Projektowej, przyznała główną nagrodę w wysokości 7000 zł Mateuszowi Gilecie, studentowi Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Dwa wyróżnienia po 4000 zł przyznano Sandrze Dudek z Rejowca Fabrycznego i Kamilowi Banachowi, studentowi ASP w Poznaniu.

Jury wysoko oceniło poziom nadesłanych prac. Doceniono pomysłowość autorów i różnorodność stosowanych przez nich technik plastycznych.

* * *

25 marca 2009 r. w Senacie odbyła się gala I edycji Konkursu Oskary Sportowe Gminess 2008. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele samorządów wszystkich szczebli z całej Polski, uczestniczących w konkursie, a także przedstawiciele świata polityki, kultury i znani olimpijczycy, dla których upowszechnianie sportu, turystyki i rekreacji jest ważne.

Uroczystość otworzył, sprawujący honorowy patronat nad konkursem, wicemarszałek Marek Ziółkowski. Podkreślił społeczny wymiar tego przedsięwzięcia i znaczenie pracy na rzecz rozwoju sportu w umacnianiu więzi lokalnych. Konkurs pokazał wielkie zaangażowanie wielu gmin. Galę w Senacie wicemarszałek nazwał świętem aktywności i współpracy. Podziękował i pogratulował wszystkim uczestnikom rywalizacji. W jego opinii, duże zainteresowanie konkursem i i pokaźna liczba zgłoszeń do pierwszej edycji są sukcesem tej nowatorskiej w skali Europy inicjatywy.

Idea Oskarów Sportowych, którego pierwsza edycja obejmuje okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r., to promowanie aktywności fizycznej i sportowej oraz turystyki i rekreacji wśród Polaków. Celem konkursu jest uhonorowanie miast, gmin, powiatów i aglomeracji, a także osób i firm zaangażowanych w rozwój fizyczny człowieka oraz całych gminnych społeczności. Organizatorzy chcą aktywizować środowiska “małych ojczyzn”, prezentować i propagować dokonania samorządów, organizatorów sportu, menadżerów, sportowców i osób fizycznych w sporcie, turystyce i rekreacji.

Do pierwszej edycji konkursu zaproszono gminy wiejskie, miejskie, miasta i aglomeracje, osoby fizyczne, organizacje sportowe, sponsorów, a także wszystkich aktywnych, zafascynowanych sportem, rekreacją i turystyką.

Ceremonię wręczania Oskarów Sportowych poprowadziła znana prezenterka i tenisistka Alicja Resich-Modlińska. Statuetki i dyplomy wręczali laureatom m.in.: Mirosław Drzewiecki – minister sportu i turystyki, Jan Kaczmarek – kompozytor, Andrzej Strzelecki – rektor Akademii Teatralnej, Izabela Dylewska, Aleksandra Socha, Grażyna Rabsztyn – olimpijki, Leszek Blanik, Andrzej Supron – olimpijczycy, Andrzej Smorawiński – rektor AWF w Poznaniu i senator Andrzej Szewiński.

Na konkurs nadesłano ponad 300 zgłoszeń. W każdej kategorii jurorzy wybierali laureata spośród trzech nominacji. Łącznie przyznano 14 Oskarów Sportowych.

Tytuł “Sportowa gmina” zdobył Urząd Gminy w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Oskar Sportowy w kategorii “Najlepszy sportowiec” powędrował do Urzędu Gminy w Mszanie Dolnej – z tej gminy pochodzi Justyna Kowalczyk.

Oskara Sportowego za “Wydarzenie sportowe” przyznano Gminnemu Ośrodkowi Kultury w Kobylnicy – organizatorowi “Wojewódzkiej inauguracji dni olimpijczyka”.

Oskara w kategorii “Sport dziecięcy i młodzieżowy” zdobył Urząd Miasta Poznania.

W kategorii “Sport osób niepełnosprawnych” zwyciężył Urząd Miasta Włocławka.

W kategorii “Masowa impreza sportowa” nagrodę przyznano Poznańskim Ośrodkom Sportu i Rekreacji, organizatorom “9. Poznań Maratonu”.

W kategorii “Gminny działacz, nauczyciel, trener” zwycięzcą okazał się Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Czeladzi, gdzie trenerem jest Wacław Majcherczyk.

Tytuł “Turystyczna gmina” zdobył Czerwonak – Centrum Rozwoju Kultury Fizycznej “Akwen”.

Oskara Sportowego za “Rekreacyjne wydarzenie gminne” przyznano Urzędowi Gminy Męcinka za dolnośląską imprezę rekreacyjno-edukacyjną “Muchowska kosa”.

Zwycięstwo w kategorii “Rekreacja i turystyka osób starszych” przyznano Uniwersytetowi Trzeciego Wieku z Nowego Sącza.

W kategorii “Gminne imprezy sportowe” nagrodę przyznano Poznańskim Ośrodkom Sportu i Rekreacji za przedsięwzięcie “Stadion miejski w Poznaniu”.

W kategorii “Gminne inwestycje marzeń” Oskara Sportowego zdobył Urząd Miasta Rybnika za “Koncepcję zagospodarowania terenu rekreacji i sportu w Rybniku”.

W kategorii “Gminny inwestor sportowo-turystyczny” nagrodę zdobył Urząd Gminy Gorzyce.

W kategorii “Sponsor gminnego sportu i klubów sportowych” Oskara Sportowego przyznano Urzędowi Gminy w Galewicach, gdzie sponsorem jest Kazimierz Olszowiak.

Nagrody specjalne konkursu Oskary Sportowe Gminess 2008 wręczał wicemarszałek Senatu RP Marek Ziółkowski. Przyznano je “najaktywniejszym z aktywnych” – samorządom, które nadesłały na konkurs najwięcej wniosków. Medale Senatu otrzymały urzędy miasta w Płocku i Śremie, a album Senatu – Urząd Miasta w Głownie. Samorządowcy z Łącka, Mławy, Tarnowa Podgórnego, Ożarowa Mazowieckiego, Lubiewa, Koźmin Wielkopolskich zaś zostali wyróżnieni albumem “Sport rządzi światem” senatora Andrzeja Persona. Nagrody wręczał autor.

Kończąc galę I edycji konkursu, wicemarszałek M. Ziółkowski jednocześnie otworzył II edycję Konkursu Oskary Sportowe Gminess 2009. Pomysłodawcą tej rywalizacji jest były samorządowiec (1998–2002), poznański radny Jacek Kurzyca. Według niego, często bywa tak, że bardzo skuteczna praca wielu ludzi jest mało widoczna, niedoceniana. “Chcemy objąć i uhonorować wszystkich, którzy wiele dobrego wnoszą do życia dzieci, młodzieży i dorosłych” - podkreślił.

Wykaz numerów "Diariusza"