Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej odbyło się pierwsze czytanie zgłoszonego przez grupę senatorów projektu ustawy o nauce pracy i promocji zatrudnienia oraz przedsiębiorczości młodzieży.

W imieniu wnioskodawców projekt przedstawił i uzasadnił senator Adam Biela. Jak stwierdził senator, z powodu wysokiego poziomu bezrobocia młodzieży w Polsce niezbędna jest promocja jej zatrudnienia. "Według danych EUROSTAT-u, w 2005 r. poziom bezrobocia wśród młodzieży wyniósł w Polsce 37,7% i jest to sygnał stanu alarmowego dla bezpieczeństwa i przyszłości państwa" - powiedział.

Projekt zakłada m.in. zwrot składki na ubezpieczenie społeczne dla pracodawcy zatrudniającego absolwenta przez dwa lata oraz wprowadzenie na wszystkich kierunkach studiów przedmiotu o przedsiębiorczości. Ustawa miałaby dotyczyć absolwentów szkół średnich, zawodowych i wyższych. Pracodawca, który zatrudniłby absolwenta w pełnym wymiarze czasu pracy na co najmniej dwa lata, otrzymywałby z ZUS-u zwrot składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe za zatrudnionego - w pierwszym roku 100%, w kolejnych 6 miesiącach - 75%, a kolejnych 6 miesiącach - 50%.

Ponadto projekt zakłada, że w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych program nauki przedmiotu "przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu gospodarczym" oraz "przedsiębiorczość" zostałby zmodyfikowany, tak aby promować własną przedsiębiorczość. Na wszystkich kierunkach studiów miałby być obowiązkowy nowy przedmiot "kariera zawodowa i przedsiębiorczość".

W projekcie przewidziano możliwość uzyskania na preferencyjnych warunkach (m.in. bez oprocentowania i z możliwością umorzenia połowy rat) kredytu w wysokości od 10 do 15 tys. zł na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej.

Ponadto projektodawcy proponują powołanie Powiatowych Funduszy Przedsiębiorczości i Innowacyjności, które udzielałyby gwarancji na kredyt przedsiębiorczy. Kapitał funduszu miałby pochodzić m.in. z wkładów gmin, powiatu, funduszy unijnych, budżetu oraz działalności gospodarczej funduszu.

Senator A. Biela podkreślił potrzebę stworzenia młodym ludziom warunków łatwiejszego wkroczenia w życie zawodowe. Przypomniał, że zatrudnienie służy nabyciu podstawowych nawyków umysłowych, wzorców zachowania oraz standardów organizacyjnych związanych z wykonywaniem pracy.

Na temat projektu opinię przedstawiła wiceminister pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska. Wiceminister zwróciła uwagę, że projekt nie uwzględnia już istniejących rozwiązań dla absolwentów na rynku pracy, m.in. dotacji na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Jak stwierdziła, ZUS nie jest instytucją służącą promocji zatrudnienia, więc nie powinien refundować składek. Ponadto, w jej ocenie, proponowane rozwiązania nie gwarantują, że pracodawca nie zwolni pracownika po dwóch latach. Dodała, że resort pracy przygotowuje nowelizację ustawy o rynku pracy, w której znajdą się rozwiązania promujące zatrudnienie.

Ministerstwo Finansów, w przesłanym do komisji stanowisku, także krytycznie oceniło projekt.

W opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, projekt budzi liczne zastrzeżenia legislacyjne, zawiera niespójności wewnętrzne i niekonsekwencje terminologiczne oraz napisany jest jako projekt strategii pewnych działań, nie zaś jako projekt ustawy. W opinii biura, jego poprawienie nie jest możliwe.

W dyskusji senatorowie oraz przedstawiciele resortów podkreślali, że projekt ustawy ma formę postulatu, spisu intencji, a nie przepisów prawnych, jest zbyt obszerny i wchodzi w obszary uregulowane już różnymi ustawami.

Na zakończenie posiedzenia ustalono, że połączone komisji będą kontynuowały prace nad projektem ustawy o nauce pracy i promocji zatrudnienia oraz przedsiębiorczości młodzieży.