Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. W pierwszym punkcie porządku dziennego senatorowie rozpatrywali ustawę o czasowym posługiwaniu się dowodami osobistymi wydanymi przed dniem 1 stycznia 2001 r.

Do reprezentowania stanowiska rządu upoważniono ministra spraw wewnętrznych i administracji, którego zastępował podsekretarz stanu w tym resorcie Piotr Piętak. Założenia i uzasadnienie nowelizacji, uchwalonej na podstawie dwóch projektów: prezydenckiego i poselskiego, przedstawiła wicedyrektor Biura Prawa i Ustroju w Kancelarii Prezydenta Agnieszka Żałobka. Żadnych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Ustawa sejmowa zakłada wydłużenie okresu wymiany dowodów osobistych do 31 marca 2008 r. Zgodnie z dotychczasowi przepisami ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, dowody osobiste miały zostać wymienione do 31 grudnia br. Ponieważ jednak w urzędach zaczęły się tworzyć kolejki, a z danych z końca sierpnia wynikało, że na wymianę dokumentów czeka jeszcze około 5 mln osób, MSWiA zaproponowało wydłużenie tego okresu.

Do Sejmu trafiły dwa projekty: jeden poselski, zakładający przedłużenie terminu wymiany dokumentów do 31 grudnia 2008 r., oraz prezydencki, przedłużający wymianę dowodów do końca pierwszego kwartału przyszłego roku. Ostatecznie rekomendację komisji uzyskał ten ostatni.

Uzasadniając zmiany, podkreślano, że ma to być swoisty wentyl bezpieczeństwa a równocześnie motywacja dla Polaków do jak najszybszego składania wniosków. Dlatego, zgodnie z zapisami przyjętej ustawy, choć stare dowody nie stracą ważności po 1 stycznia 2008 r. (aż do końca pierwszego kwartału przyszłego roku), nie będzie można na ich podstawie przekraczać granicy z innymi krajami Unii Europejskiej, ani też z państwami Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

W dyskusji senator Jerzy Szmit pytał o sytuację osób, które mimo przedłużenia terminów dotyczących wymiany dowodów osobistych, nie złożą wniosków w tej sprawie do 31 grudnia br., a także o sytuację osób, które nie wymienią starych dowodów na nowe.

W głosowaniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o czasowym posługiwaniu się dowodami osobistymi wydanymi przed dniem 1 stycznia 2001 r. Wniosek w tej sprawie, zgłoszony przez senatora J. Szmita, poparto jednomyślnie. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wyznaczono senatora Andrzeja Owczarka.

Następnie komisja przystąpiła do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw.

W imieniu rządu, wnioskodawcy ustawy, nowelizację przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu Mirosław Chaberek. W tej części posiedzenia głos zabierał także sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Krzysztof Zaręba.

Senackie biuro legislacyjne zwróciło uwagę na zapisy niezgodne z konstytucją oraz zapisy dotyczące procedur wywłaszczeniowych. Przedstawiło także szereg propozycji poprawek, których część uzyskała akceptację przedstawicieli rządu.

Z opinią na temat niekonstytucyjności niektórych zapisów nie zgodził się wiceminister transportu, a także towarzyszący mu przedstawiciele resortu. Przywołano też pozytywną opinię sejmowego Biura Studiów i Analiz, a także powoływano się na zapisy tzw. specustawy drogowej oraz kwestię wykorzystania unijnych środków finansowych.

Proponowana nowelizacja zakłada uproszczenie procedur w inwestycjach na liniach kolejowych, wprowadza regulacje dotyczące ich lokalizacji oraz wywłaszczania nieruchomości pod ich budowę czy modernizację.

W ocenie rządu zmiana przepisów nie będzie miała wpływu na dochody budżetu państwa. Ustanowienie szybkiej ścieżki inwestycyjnej w wypadku linii kolejowych o znaczeniu państwowym ma się natomiast przyczynić do zwiększenia wykorzystania środków unijnych, a także umożliwić przyśpieszenie budowy i modernizacji linii kolejowych o znaczeniu państwowym poprzez eliminację zbędnych barier prawnych. Ma również kluczowe znaczenie dla tempa realizacji inwestycji w infrastrukturze kolejowej w ramach przygotowań do Euro 2012.

Po przeprowadzonej dyskusji i omówieniu proponowanych zmian senatorowie przystąpili do głosowania nad kolejnymi poprawkami. Ogółem akceptację komisji uzyskało 10 zmian. Całość ustawy wraz z poprawkami przyjęto jednogłośnie. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw wybrano senatora Janusza Kubiaka.

W trzecim punkcie porządku dziennego Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywała ustawę o przeprowadzeniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012.

Założenia ustawy omówiła sekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Elżbieta Jakubiak. Jak stwierdziła, państwo musi wywiązać się z przyjętych zobowiązań, a czasu jest niewiele. W jej opinii, ustawa daje szansę, aby skorzystać w wielu wypadkach ze skróconej drogi administracyjnej. Ustawa wprowadza specjalne uregulowania w sprawie wywłaszczeń w odniesieniu do nieruchomości nabywanych dla realizacji przedsięwzięć Euro 2012. Przewidziane w niej powołanie spółek celowych, tworzonych również przez miasta - gospodarzy, da możliwość przygotowania i wykonania zadań. Dzięki ustawie będzie można szybciej budować.

Minister E. Jakubiak poinformowała, że czekają nas jeszcze uzgodnienia z resortem transportu, komunikacji, ministerstwem rozwoju regionalnego, które przygotuje podział środków na lata 2007-2013. Dopiero po ich przyjęciu i analizie wszystkimi sprawami zajmie się Rada Ministrów, która określi w drodze rozporządzenia wykaz przedsięwzięć Euro 2012.

Senatorowie zapoznali się także z uwagami senackiego biura legislacyjnego. Dotyczyły one m.in. art. 21, który stanowi, że do umów zawartych przez spółkę celową stosuje się odpowiednio art. 5 ustawy o zamówieniach publicznych.

W głosowaniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o przeprowadzeniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012. Za wnioskiem zgłoszonym przez senatora J. Szmita o opowiedziało się czterech senatorów, jeden wstrzymał się od głosu. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senator Elżbietę Rafalską.

Tego samego dnia senatorowie rozpatrywali ustawę o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.

Przyjęcie ustawy, uchwalonej z przedłożenia rządowego, rekomendowała senatorom sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Beata Kempa, której towarzyszył prokurator Jarosław Karalus. Główny geodeta kraju Wiesław Potrapeluk zwrócił się do senatorów o zagwarantowanie środków na powołanie pełnomocników do badania spójności ksiąg wieczystych z ewidencją gruntów i budynków.

Przebieg prac sejmowych omówiła posłanka sprawozdawczyni Anna Paluch, która stwierdziła, że jest to dobry akt prawny, zmierzający do uporządkowania bardzo zaniedbanych spraw ksiąg wieczystych.

Senackie biuro legislacyjne nie zgłosiło uwag o charakterze prawnym, ale zwróciło się do przedstawicieli rządu o uzasadnienie wyłączenia gruntów warszawskich. Przypomniało, że Senat wniósł do Sejmu projekt dotyczący ksiąg wieczystych, zbieżny z omawianą ustawą, ale ustawa przyjęta przez Sejm ma znacznie szerszy zakres.

Rozpatrywana ustawa ma na celu uporządkowanie stanu prawnego nieruchomości Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz zagwarantowanie obywatelom pomocy w działaniach na rzecz regulacji stanu prawnego nieruchomości.

W głosowaniu, na wniosek senatora J. Szmita, komisja postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Andrzeja Jarocha.

Następnie przystąpiono do rozpatrywania ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Ustawę, uchwaloną na podstawie dwóch projektów - obywatelskiego i poselskiego, omówiła posłanka sprawozdawczyni Małgorzata Gosiewska. W imieniu rządu pozytywną opinię przedstawiła sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Halina Olendzka. Senackie biuro legislacyjne zgłosiło uwagi do art. 14 i 15 ustawy.

W ustawie określono zasady pomocy państwa udzielanej osobom uprawnionym do alimentów zasądzonych przez sąd w wypadku bezskuteczności egzekucji orzeczenia alimentacyjnego, warunki nabywania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zasady i tryb postępowania w sprawach przyznawania i wypłacania świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz zasady finansowania świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

W głosowaniu, na wniosek senatora Ryszarda Ciecierskiego, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej opowiedziała się jednomyślnie za przyjęciem bez poprawek ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Na sprawozdawcę komisji podczas posiedzenia plenarnego wyznaczono senatora Czesława Żelichowskiego.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.

Założenia rozpatrywanej nowelizacji, uchwalonej na podstawie projektu rządowego i będącej realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego, omówiła i uzasadniła sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Elżbieta Suchocka-Roguska.

Ustawa przewiduje, że ulgowe przejazdy autobusami będą finansowane z budżetu państwa. Dotychczas zadanie to realizowały samorządy wojewódzkie. Nowelizacja zakłada również, że obecny sposób podziału kwoty, stanowiącej 30% części regionalnej subwencji dla województw, będzie określany w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Dotychczas podziału dokonywał minister finansów w rozporządzeniu. W ustawie określany będzie także sposób podziału tzw. części równoważącej subwencji ogólnej dla gmin i powiatów.

Nowe rozwiązania prawne wynikają z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 25 lipca 2006 r.

Większość przepisów tej ustawy wejdzie w życie 1 stycznia 2008 r., część z nich zacznie obowiązywać z dniem ogłoszenia, a część 1 stycznia 2009 r.

W swoim wyroku trybunał uznał za niekonstytucyjne przepisy nakładające na samorządy obowiązek finansowania niektórych zadań. Wśród nich wymienił dotowanie ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego oraz opieki zdrowotnej dla części skazańców.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się z uwagami senackiego biura legislacyjnego, które stwierdziło, że art. 10 jest niezgodny z zasadą techniki prawodawczej.

Z tą opinią nie zgodziła się wiceminister E. Suchocka-Roguska i zwróciła się do senatorów o przyjęcie rozpatrywanej nowelizacji bez poprawek.

W głosowaniu, na wniosek senator E. Rafalskiej, komisja jednomyślnie postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wyznaczono senatora J. Szmita.