11 października 2006 r.
Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o dodatkach mieszkaniowych.
Główne założenia rozpatrywanej nowelizacji, będącej projektem poselskim, omówił poseł sprawozdawca Sylwester Pawłowski. Następnie zapoznano się z pozytywną opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Stanowisko rządu w sprawie omawianej nowelizacji przedstawił dyrektor Departamentu Gospodarki Mieszkaniowej w Ministerstwie Budownictwa Zdzisław Żydak, który poinformował także o pozytywnej ocenie samorządów gminnych na temat wprowadzonych zmian.
W głosowaniu, na wniosek przewodniczącego komisji senatora Jerzego Szmita, senatorowie jednomyślnie opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o dodatkach mieszkaniowych. Na sprawozdawcą stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Andrzeja Owczarka.
W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zapoznano się ze sprawozdaniem z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2005 roku.
Sprawozdanie przedstawił przewodniczący Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych Stanisław Srocki. W swoim wystąpieniu omówił on pierwszą część sprawozdania oraz przybliżył historię powołania i pracy regionalnych izb obrachunkowych. Omówił także działalność izb obrachunkowych w krajach zachodnich, głównie w Anglii, jako przykład izby o podobnym charakterze. Następnie S. Srocki przedstawił prace regionalnych izb w 2005 roku. Przewodniczący omówił trzy rodzaje kontroli prowadzonych przez RIO, strukturę tych kontroli, kwestie rozpatrywania skarg i ich strukturę oraz działalność informacyjną i wydawniczą izb. W swoim wystąpieniu przedstawił także formy współpracy izb z różnymi organami państwa.
W dyskusji senator Andrzej Jaroch zwrócił uwagę na formę przedstawionego sprawozdania, będącego - jego zdaniem - rocznikiem statystycznym, w którym brak wniosków dotyczących funkcjonowania prawa samorządowego na tle przedstawionych zestawień, brak powiązania statystyk nieprawidłowości z dotyczącymi ich wnioskami prawnymi.
Przewodniczący S. Srocki wskazał fragmenty sprawozdania i informacje ze sprawozdań z lat poprzednich zawierających postulowane wnioski i zgodził się z propozycją rozbudowania sprawozdania w roku przyszłym o brakujące elementy.
Senator A. Owczarek zwrócił uwagę na zbyt małą liczbę szkoleń i brak doradztwa w gminach. Senator interesował się także bezpłatnymi szkoleniami dla nowych samorządów, a także wypełnianiem obowiązku udzielania przez izby odpowiedzi na pytania gmin.
Senator Elżbieta Rafalska, zwracając uwagę na obszerność przedstawionego dokumentu, odniosła się do kwestii szkoleń i jakości działania komisji rewizyjnych. Senator pytała o ocenę doświadczeń z obecnej kadencji dotyczących wyborów bezpośrednich i ocenę gospodarki finansowej samorządów. Ponadto zwróciła uwagę na duże zobowiązania w służbie zdrowia, których nie znalazła w sprawozdaniu, pytała również o kwestie oświaty, służby zdrowia, egzekucji rent planistycznych i organizowanie konferencji wojewódzkich.
Problemy służby zdrowia podniósł również senator Stanisław Karczewski, interesując się m.in. zaangażowaniem samorządów w problemy zadłużenia służby zdrowia. Poruszył także kwestię wpływania na proces zamówień publicznych i możliwości rozwiązań legislacyjnych zapobiegających próbie zwalniania tego procesu. Jak stwierdził senator, w sprawozdaniu brak analizy skuteczności wydawania środków finansowych i porównania wydatkowania tych środków.
Wyjaśnień w związku z problemami zgłaszanymi przez senatorów udzielali przewodniczący S. Srocki oraz sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jarosław Zieliński. Jak stwierdził wiceminister, to na jego resorcie spoczywa obowiązek uzupełnienia sprawozdania o wnioski, analizy i porównania. Udzielił odpowiedzi na pytania senatorów i poinformował o przygotowywaniu przez izby na zlecenie resortu materiału dotyczącego stanu zadłużenia budżetów jednostek samorządu terytorialnego w całości oraz w poszczególnych wypadkach.
Senator Janusz Kubiak poruszył kwestię weryfikacji zadłużeń gmin oraz rzecznika dyscyplinarnego.
Wiceminister J. Zieliński poinformował o włączeniu regionalnych izb obrachunkowych w działania antykorupcyjne państwa.
Następnie przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator J. Szmit przeszedł do omawiania drugiej części sprawozdania regionalnych izb obrachunkowych.
Część dotyczącą wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2005 roku przedstawił przewodniczący Komisji Analiz Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych Tadeusz Dobek; omówił on także podstawowe wielkości budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz strukturę dochodów i wydatków.
Grażyna Krupińska z Ministerstwa Finansów przedstawiła współpracę regionalnych izb obrachunkowych z resortem finansów.
W dyskusji senator E. Rafalska pytała o ocenę działań jednostek samorządu terytorialnego. Odnosząc się do Wieloletniego Planu Inwestycyjnego, interesowała się wieloletnimi planami finansowymi w gminach.
Kwestie rozwoju instytucjonalnego polskiego samorządu, jakości zasobów personalnych, a także budżetu zadaniowego podniósł senator A. Jaroch.
Senator S. Karczewski poruszył kwestię wielkości środków finansowych samorządów na służbę zdrowia oraz struktury wydatków budżetowych.
Po zakończeniu dyskusji senator J. Szmit podsumował poruszane problemy i zapowiedział przygotowanie stanowiska komisji zawierającego postulaty przygotowania zmian legislacyjnych, konsekwencji wyborów bezpośrednich, zagrożeń wynikających z zadłużenia budżetów jednostek samorządu terytorialnego i firm im podległych oraz kwestii komisji rewizyjnych w gminach oraz efektywności i skuteczności wydatkowania publicznych środków finansowych.
Senator A. Jaroch wysunął sugestię współpracy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji i regionalnych izb obrachunkowych nad rozwojem instytucjonalnym i strategią antykorupcyjną.
Podczas posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej kontynuowano prace nad inicjatywą ustawodawczą komisji dotyczącą zmiany ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa związanej z samorządową inicjatywą społeczną.
Senator J. Szmit przedstawił projekt nowelizacji opracowany przez zespól powołany na poprzednim posiedzeniu dotyczącym tej tematyki i zaproponował zmianę tytułu ustawy na ustawę o samorządowej inicjatywie społecznej.
Negatywną opinię na ten temat przedstawiło senackie biuro legislacyjne, które ponadto zgłosiło uwagi do projektu i odniosło się do propozycji poprawek senatora Ryszarda Ciecierskiego.
Następnie w dyskusji głos zabrali senatorowie J. Kubiak, P. Alexandrowicz i A. Jaroch.
Senator J. Szmit zaproponował podjęcie decyzji, czy projekt ma dotyczyć nowej ustawy o samorządowej inicjatywie społecznej czy nowelizacji ustaw.
Senator J. Kubiak zaproponował zwrócenie się o przygotowanie ekspertyzy i o opinię do organizacji samorządowych.
W opinii senackiego biura legislacyjnego, omawiany projekt ma zbyt wąski zakres, by tworzyć nową ustawę.
Przewodniczący zaproponował odniesienie się do ograniczenia zakresu działania inicjatywy i do poprawek senatora R. Ciecierskiego, które zostały przekazane senatorom na piśmie.
Senator A. Jaroch, rozumiejąc intencje wnioskodawcy poprawek, poprosił o podejmowanie decyzji w tej sprawie po przeprowadzeniu konsultacji.
Senator J. Szmit zaproponował uwzględnienie w dalszych pracach poprawek senatora R. Ciecierskiego i zwrócenie się o opinię do związków samorządowych.
Przewodniczący zamknął na tym trzeci punkt porządku obrad, zamykając jednocześnie posiedzenie komisji.