Podczas posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.

Zapisy ustawy, która była projektem poselskim, przedstawił i omówił poseł sprawozdawca Adam Puza. W dyskusji głos zabrał także kierownik Krajowego Biura Wyborczego Kazimierz Czaplicki. Ponadto zapoznano się z uwagami Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Sejm nowelizując samorządową ordynację wyborczą, dał możliwość tworzenia w wyborach samorządowych bloków list oraz zawierania przez komitety wyborcze umów o wspólnym podziale mandatów.

Nowelizacja przewiduje, że minimum dwa komitety wyborcze mogą utworzyć blok (grupę list) i zawrzeć umowę o wspólnym podziale mandatów. Bloki wyborcze można tworzyć tylko w wyborach do rad gmin liczących powyżej 20 tys. mieszkańców oraz do rad powiatów i sejmików województw.

W wypadku samodzielnych list wyborczych obowiązuje - tak jak dotychczas - 5-procentowy próg wyborczy i tylko te listy zdobędą mandaty, które osiągną co najmniej takie poparcie. W wyborach do rady gminy i rady powiatu mandaty zdobędą te bloki, które uzyskają co najmniej 10% poparcia w danej gminie czy powiecie. W wyborach do sejmiku województwa w podziale mandatów będą uczestniczyć tylko te bloki, które zdobędą w skali województwa minimum 15-procentowe poparcie.

Przy ustalaniu wyniku wyborczego bloku nie będzie się brało pod uwagę głosów oddanych na te komitety, wchodzące w jego skład, które uzyskały mniejsze niż 5-procentowe poparcie.

Jeżeli dany blok nie zdobędzie wymaganego minimalnego poparcia (10 lub 15% - w zależności od tego, czy są to wybory do rady gminy, powiatu czy do sejmiku województwa), wynik wyborczy ustala się osobno dla każdego z tworzących blok komitetów

W podziale mandatów w okręgu wyborczym między samodzielne listy oraz bloki stosowana ma być metoda d'Hondta, korzystniejsza dla ugrupowań uzyskujących wyższe poparcie. Mandaty między listy wewnątrz bloku mają być dzielone metodą St. Lague'a, która jest nieco korzystniejsza dla ugrupowań uzyskujących mniejsze poparcie.

W danej gminie, powiecie lub województwie komitet wyborczy może uczestniczyć tylko w jednym bloku. Chodzi o to, aby nie można było tworzyć kilku bloków z różnymi partnerami w tej samej gminie, powiecie albo województwie.

Zgodnie z nowelizacją zabronione jest umieszczanie w nazwie komitetu wyborczego nazwy partii politycznej, skrótu takiej nazwy lub jej części utożsamianej z daną partią bez zgody jej władz.

Nowelizacja stanowi, że jeżeli zarejestrowane są dwie - lub więcej - partie o podobnych nazwach i wyborca może w związku z tym zostać wprowadzony w błąd, zgodzić się na nazwę komitetu wyborczego musi ta partia, która pierwsza została zarejestrowana.

Nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia.

W głosowaniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparła wniosek senatora Sławomira Sadowskiego o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw bez poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Jerzego Szmita.

Akceptacji komisji nie uzyskał wniosek senatora Mariusza Witczaka dotyczący odrzucenia nowelizacji sejmowej: został on następnie zgłoszony jako wniosek mniejszości.

Senator M. Witczak, uzasadniając swój wniosek, stwierdził, że ordynacja jest zmieniana bezpośrednio przed wyborami samorządowymi, w sytuacji wielkiego pośpiechu, bałaganu i chaosu, a poprawek nie skonsultowano ze środowiskami samorządowymi. Zdaniem senatora, poprzez blokowanie list wynik wyborczy będzie rozmijał się z decyzją wyborców.

W dyskusji uwagi do zmian w ordynacji wyborczej zgłaszała także Państwowa Komisja Wyborcza oraz Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.