Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej rozpatrzono wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca br., dotyczący ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

W wyniku dyskusji, a następnie głosowania połączone komisje postanowiły podjąć inicjatywę ustawodawczą zgodną z sugestiami trybunału.

W drugim punkcie porządku dziennego rozpatrzono wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 lutego br., dotyczący ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

W związku z uchwaleniem przez Sejm 9 maja br. ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, konsumującej uwagi trybunału, połączone komisje odstąpiły od podejmowania inicjatywy ustawodawczej.

Na zakończenie posiedzenia połączone komisje przeprowadziły pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej i w głosowaniu wniosły o przyjęcie go bez poprawek oraz projektu uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy. Na sprawozdawcę połączonych komisji podczas drugiego czytania projektu wyznaczono senator Ewę Tomaszewską.

W zaakceptowanym przez połączone komisje projekcie, mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2006 r. (wywołuje on skutki prawne z dniem publikacji, tj. od 13 października 2006 r.), kierując się brzmieniem sentencji wyroku oraz motywami jego uzasadnienia, zaproponowano, aby w stosunku do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne za dochód przyjmować zadeklarowaną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a jeżeli z tytułu prowadzenia tej działalności nie istnieje obowiązek ubezpieczenia społecznego - kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby.

Zaproponowana zmiana eliminuje kategorię podmiotów, którą ustawodawca wyodrębnił w sposób wadliwy. Przyjął mianowicie, że relewantnym kryterium wyodrębnienia powinna być forma opodatkowania osoby, podczas gdy kryterium zgodnym z konstytucją, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, jest rzeczywista wysokość dochodów osoby (tzw. kryterium dochodowe).

Zaproponowana zmiana umożliwia uznanie za dochód w odniesieniu do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, również kwoty niższej od najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Sposób ustalania dochodu, który warunkuje prawo do pomocy społecznej został dzięki temu powiązany z faktyczną sytuacją życiową (materialną) osób ubiegających się o świadczenia pieniężne.

Ustawa powoduje skutki finansowe dla budżetu państwa. Zmiana ustawowej definicji dochodu w stosunku do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, rozszerzy bowiem dostępność pomocy społecznej dla wymienionej kategorii osób.

Należy przy tym pamiętać, że nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, czego prostą konsekwencją są dodatkowe wydatki budżetowe, stanowi - z jednej strony - wykonanie obowiązku prawnego, jakim jest uwzględnienie w systemie prawnym skutków rozstrzygnięcia co do meritum sądu konstytucyjnego, a z drugiej strony - przywrócenie regulacji ustawowej, która gwarantuje korzystanie przez obywateli z ich praw i wolności potwierdzonych orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.

Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.