Odbyło się wspólne seminaryjne posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Zdrowia poświęcone spójnemu systemowi wyrównywania szans i wspierania aktywności osób niepełnosprawnych. Było to pierwsze z cyklu trzech spotkań, których celem jest podjęcie prac legislacyjnych zmierzających do stworzenia w Polsce w pełni spójnego systemu wyrównywania szans i wspierania aktywności osób niepełnosprawnych.

Współorganizatorami spotkań są: Ambasada Wielkiej Brytanii w Warszawie, Międzynarodowa Organizacja Pracy oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.

Podczas pierwszego spotkania z udziałem ekspertów skoncentrowano się na omówieniu kierunków przyszłych działań wynikających z polskich doświadczeń. Wnioski z dyskusji mają stanowić podstawę do wypracowania projektowanych zmian ustawodawczych.

Uczestnicy pierwszego posiedzenia seminaryjnego "Spójny system wyrównywania szans i wspierania aktywności osób niepełnosprawnych" postawili sobie za cel odpowiedź na trzy pytania: jakim kryteriom powinien odpowiadać system wyrównywania szans i wspierania aktywności osób niepełnosprawnych, by był systemem spójnym, zintegrowanym, komplementarnym i stabilnym; co jest przeszkodą do budowania takiego systemu oraz co należy zrobić, aby taki system zbudować?

W opinii prezydiów Komisji Zdrowia oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, spójny system powinien obejmować następujące obszary: wczesną interwencję (rozpoznanie), rehabilitację (usprawnianie) i orzecznictwo lekarskie, wyposażenie w pomoce techniczne, edukację (w systemie powszechnym, indywidualnym, specjalnym i integracyjnym - na wszystkich poziomach), zatrudnienie, zabezpieczenie socjalne, planowanie przestrzenne i budownictwo (dostępność obiektów) oraz transport.

Przy budowie nowego systemu komisje zamierzają wykorzystać przede wszystkim:

- doświadczenia z ponad 15 lat funkcjonowania rozwiązań zawartych w ustawie
z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,

- uchwałę Sejmu z 1 sierpnia 1997 r. - Karta Praw Osób Niepełnosprawnych,

- ustawę z 1990 r. o Amerykanach z niepełnosprawnością (Americans with Disabilities Act of 1990 - ADA),

- brytyjską ustawę Disabled Discrimination Act of 1996 (DDA),

- Agendę 22, czyli opracowany przez szwedzkie organizacje pozarządowe "Instruktaż w zakresie planowania polityki na rzecz osób niepełnosprawnych w społecznościach lokalnych", stanowiący sposób wdrożenia uchwalonych 3 grudnia 1993 r. przez Zgromadzenie Generalne ONZ Standardowych Zasad Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych.

Do prac nad przygotowaniem rekomendacji dla projektowanych regulacji prawnych zaproszono przedstawicieli rządu i samorządu, organizacje pozarządowe reprezentujące prawa i interesy osób niepełnosprawnych, a także naukowców i pracodawców.

W przeprowadzonej 7 listopada dyskusji zarówno przewodniczący Komisji Zdrowia senator Władysław Sidorowicz, jak i przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senator Antoni Szymański podkreślali, że podstawą sprawnego funkcjonowania systemu jest dobre i przestrzegane prawo.

Współpracująca z senackimi komisjami i polskimi organizacjami niepełnosprawnych pierwszy sekretarz Ambasady Wielkiej Brytanii w Polsce Jane Cordell podkreśliła, że dobre prawo dla niepełnosprawnych - obejmujące wszystkie aspekty życia - ma pozytywny wpływ na całe społeczeństwo i zmienia jego mentalność. Ustawodawstwo w tym zakresie należy tworzyć w konsultacji z niepełnosprawnymi, wykazując przy tym determinację i cierpliwość - w Wielkiej Brytanii obecny system tworzono 40 lat.

P.o. dyrektora Biura Pełnomocnika rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Alina Wojtowicz-Pomierna zwróciła uwagę, że niepełnosprawnych nie można traktować jako odrębnej grupy, lecz jako integralną część społeczeństwa. Celem dobrze funkcjonującego systemu powinno być: zagwarantowanie osobom niepełnosprawnym możliwości pełnego korzystania z praw, warunków do równoprawnego uczestnictwa oraz aktywnego i niezależnego życia w pełnej integracji; zwiększenie aktywności zawodowej; zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom i młodzieży startu w dorosłe życie. System powinien być nastawiony na osobę, a nie instytucje obsługujące niepełnosprawnych.

O potrzebie podmiotowego traktowania niepełnosprawnych mówiło wielu uczestników seminarium. Wielu wskazywało także na konieczność egzekwowania istniejącego prawa i potrzebę jego doskonalenia.

W dyskusji omówiono szereg problemów dotyczących osób niepełnosprawnych. Wnioski zostaną przedstawione podczas konferencji 1 grudnia br., podczas której nastąpi prezentacja rekomendacji wypracowanych na posiedzeniach 7 i 21 listopada br.

Drugie posiedzenie seminaryjne "Wyrównywanie szans i wspieranie aktywności osób niepełnosprawnych - doświadczenia brytyjskie" odbędzie się 21 listopada br. Wezmą w nim udział m.in.: minister ds. osób niepełnosprawnych w rządzie Wielkiej Brytanii Anne McGuire, ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce Charles Crawford, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Mirosław Mielniczuk, a także wybitni eksperci brytyjscy i polscy, którzy ustosunkują się również do wniosków z pierwszego seminarium. W obu seminariach wezmą udział przedstawiciele Międzynarodowej Organizacji Pracy.