Na swym posiedzeniu Komisja Rodziny i Polityki Społecznej przyjęła jednogłośnie, przygotowane przez senatora Mieczysława Augustyna, stanowisko komisji w sprawie realizacji ustawy o pomocy społecznej:

W posiedzeniu w dniu 16 maja 2006 roku udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Narodowego Funduszu Zdrowia, Federacji Związków Zawodowych Pracowników Ochrony Zdrowia i Pomocy Społecznej, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Organizatorów i Menedżerów Pomocy Społecznej i Ochrony Zdrowia, Stowarzyszenia Dyrektorów Domów Pomocy Społecznej Ziemi Lubuskiej oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Po zapoznaniu się z informacją Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej o realizacji ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, wysłuchaniu uwag senatorów, przedstawicieli ministerstwa i zaproszonych gości komisja stwierdza, że:

1) większość zapisów ustawowych pozwala prawidłowo, na miarę możliwości finansowych państwa, realizować założenia polityki socjalnej państwa;

2) niepokój budzi sytuacja w Domach Pomocy Społecznej, jako skutek określonych w ustawie zmian zasad finansowania pobytu osób kierowanych do tych domów. Gminy, zobowiązane do ustalania odpłatności rodziny za pobyt, windykacji tych należności oraz dopłacania z własnych budżetów do pełnego kosztu utrzymania, unikają kierowania do Domów Pomocy Społecznej osób tej pomocy potrzebujących. W efekcie przy nie zmienionym poziomie świadczonych przez gminy domowych usług opiekuńczych wiele osób starszych, przewlekle chorych i niepełnosprawnych nie otrzymuje należnej pomocy, adekwatnej do ich sytuacji. Natomiast w domach pomocy poza dużymi ośrodkami miejskimi przybywa wolnych miejsc, co obniża poziom finansowania usług i prowadzi coraz częściej do zamykania domów. Dotychczasowe działania Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w tym zakresie komisja uznała za niewystarczające i wnioskuje o takie uregulowanie zasad finansowania pobytu mieszkańców Domów Pomocy Społecznej, aby sprzyjały one realizacji celów ustawy w tym zakresie i eliminowały wskazane negatywne zjawiska;

3) dane Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej i stowarzyszeń menedżerów pomocy społecznej potwierdzają, że około 20% domów pomocy nie jest w stanie spełnić w terminie standardów przewidzianych w ustawie o pomocy społecznej. Rozwiązanie tej kwestii wymaga zmian przepisów prawnych, które mobilizując samorządy do jak najszybszego dokończenia standaryzacji, nie będą prowadzić do likwidacji domów pomocy. Komisja wyraża gotowość współpracy z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej w staraniach o zapewnienie możliwości finansowania i dokończenia realizacji planów naprawczych w Domach Pomocy Społecznej, które zmierzają do osiągnięcia standardów.

4) usługi medyczne, zwłaszcza pielęgniarskie i rehabilitacyjne, są w domach pomocy świadczeniem niezbędnym. Jest to ważne obecnie, gdy w nowych warunkach finansowania, do domów pomocy trafiają osoby w szczególnie ciężkich stanach zdrowia. Zapewnienie i sfinansowanie tych świadczeń jest obowiązkiem systemu opieki zdrowotnej. Komisja oczekuje od Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej podjęcia rozmów z Ministerstwem Zdrowia i wypracowania takich zmian w ustawach, które zagwarantują mieszkańcom domów pomocy, adekwatny do potrzeb, dostęp do usług medycznych. Ze względu na powagę problemu komisja oczekuje w możliwie krótkim czasie na informację w sprawie rezultatów tych rozmów;

5) istnieje pilna potrzeba opracowania i realizacji kompleksowego programu opieki długoterminowej w Polsce. Program w tej sprawie powinien być opracowany wspólnie przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Zdrowia i stać się istotną częścią polityki rodzinnej państwa;

6) komisja zwraca uwagę na trudną sytuację placówek opiekuńczo-wychowawczych, zobowiązanych do realizacji standardów. Dochodzeniu do standardów towarzyszą nieprawidłowości, które wymagają zainteresowania Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Komisja opowiada się za rodzinnym modelem opieki nad dziećmi osieroconymi;

7) uczestnicy posiedzenia przedłożyli komisji szereg szczegółowych propozycji zmian dotyczących ustawy o pomocy społecznej. Przekazujemy je celem oceny i ewentualnego uwzględnienia w pracach legislacyjnych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej".