Tematem posiedzenia Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska była restrukturyzacja Krajowej Spółki Cukrowej - realizacja porozumień podpisanych w 2006 r.

Materiał dotyczący tego zagadnienia przekazało senatorom Ministerstwo Skarbu Państwa. Podczas posiedzenia wysłuchano szczegółowej informacji przedstawionej przez dyrektora Departamentu Restrukturyzacji w Krajowej Spółce Cukrowej Marka Zepę.

W 2006 r. dodatkowym powodem do bezwzględnej realizacji planów restrukturyzacji okazały się szczegółowe rozwiązania i konsekwencje unijnej reformy rynku cukru. Operacyjne szczegóły aktów prawnych reformujących rynek cukru w UE potwierdziły, że działalność europejskich producentów cukru w okresie 2006-2010 będzie odbywała się w bardzo trudnych warunkach ekonomiczno-rynkowych. Reforma wprowadziła bowiem następujące rozwiązania i zasady funkcjonowania rynku:

1) nastąpiła zmiana formuły "gwarantowanej ceny minimalnej" cukru na "cenę referencyjną" oraz spadek ceny referencyjnej z 631,9 do 404,4 euro/t (36% w ciągu 4 lat),

2) w okresie reformy minimalne ceny skupu surowca - buraków cukrowych zmniejszono o 20%,

3) nastąpiła zmiana zasad interwencjonizmu UE na rynku cukru - spadek ceny interwencyjnej z 505,5 euro/t do 323,5 euro/t w 2010 r. (-36%),

4) wprowadzono dodatkowe obciążenia dla podmiotów kontynuujących produkcję cukru białego w postaci opłat restrukturyzacyjnych (opłata w wysokości od 113 do 176 euro/t posiadanej kwoty produkcyjnej w latach 2006-2008),

5) wprowadzono opłatę produkcyjną dla podmiotów wytwarzających cukier biały w kwocie 12 euro/t,

6) wprowadzono zmianę zasad i wartości limitów produkcyjnych dla wytwórców cukru, czego skutkiem jest ograniczenie produkcji cukru w KSC w bieżącym roku obrotowym do poziomu 75% wielkości produkcji w latach 2004-2006.

W związku z tym w 2006 r. zarząd KSC SA prowadził szerokie konsultacje na temat uwarunkowań osiągnięcia celu restrukturyzacyjnego związanego z wyłączeniem produkcji w 5 cukrowniach. W wyniku ustaleń prowadzonych z organizacjami pracowniczymi, samorządowymi i konsultacji parlamentarno-rządowych KSC zawarła porozumienia z pracownikami określające zasady restrukturyzacji oddziału cukrowni wyłączanej z produkcji cukru białego. Porozumienia restrukturyzacyjne zawierają trzy zasadnicze pakiety postępowania pracodawcy wobec pracowników:

1) gwarancje wynagrodzenia oraz pracy do 2010 r.,

2) dążenie do dalszego wykorzystywania zasobów oddziałów na potrzeby KSC oraz uruchamiania alternatywnych rodzajów działalności gospodarczej,

3) programy osłon socjalnych dla pracowników dobrowolnie korzystających z Programu Dobrowolnych Odejść wraz z działaniami wspierającymi samodzielną aktywizację zawodową.

Jak podkreślono, KSC nie dokonywała w 2006 r. zwolnień grupowych na zasadach przewidzianych w odrębnych ustawach.

Przy realizacji porozumień restrukturyzacyjnych KSC nie naruszyła praw pracowniczych zawartych w porozumieniach odnośnie prawa do pracy oraz wynagrodzenia. We wszystkich wyłączonych cukrowniach prowadzona jest gospodarka magazynowania cukru na potrzeby KSC. W trzech wyłączonych cukrowniach realizowane są procesy pakowania i konfekcjonowania cukru. W dwóch oddziałach utrzymano pełną aktywność służb surowcowych i realizowano skup surowca na rzecz KSC. Z programu adaptacji i aktywizacji zawodowej skorzystało 153 pracowników (19% zatrudnionych), 20 pracowników (2,5% zatrudnionych) zostało przejętych przez oddziały docelowo prowadzące produkcję cukru. Z Programu Dobrowolnych Odejść skorzystało 341 pracowników (42,3%).

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska omawiała rozporządzenie Ministra Finansów z 22 grudnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego.

Na temat rozporządzenia wypowiadali się podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jacek Dominik i sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryk Kowalczyk.

Omawiana zmiana w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego w zakresie zwolnienia od akcyzy paliw silnikowych z zawartością biokomponentów podyktowana była stanowiskiem Komisji Europejskiej. Zgodnie z jej opinią określone w rozporządzeniu ministra finansów z 26 kwietnia 2006 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego kwoty zwolnień od akcyzy dla biopaliw zawierających niektóre biokomponenty powodowały, ze ich produkcja była nadkompensowana. Zwolnienia te pozostawały zatem w sprzeczności z postanowieniami Dyrektywy 2003/96/WE i tym samym stanowiły pomoc publiczną. W omawianym rozporządzeniu zaproponowano zmniejszenie kwoty zwolnień od podatku akcyzowego z tytułu zawartości biokomponentów w paliwach w celu dostosowania obowiązujących regulacji do tej dyrektywy.

Zgodnie z rozporządzeniem kwota zwolnienia od akcyzy od każdego litra biokomponentu dodanego określonego paliwa byłaby w każdym wypadku taka sama, w odróżnieniu od poprzedniego stanu prawnego, w którym kwota zwolnienia przysługująca od 1 litra biokomponentu dodanego do paliwa mogła być różna w zależności ilości biokomponentów dodanych do paliwa.

Ponadto rozporządzenie reguluje kwestię zwolnienia przysługującego podmiotom produkującym i wykorzystującym biokomponenty jako samoistne paliwo.

W opinii resortu finansów, rozporządzenie powinno przynieść pozytywne skutki dla budżetu. Pozwoli na lepszą kontrolę rynku biopaliw. Nie będzie miało wpływu na dochody i wydatki jednostek samorządu terytorialnego. Jego wejście w życie nie powoduje konieczności wydatkowania środków finansowych.

Senatorowie z Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska zapoznali się także z rozporządzeniem. Rady Ministrów z 3 stycznia br. w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2007 r. Informację na ten temat przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi H. Kowalczyk.

Omawiane rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 4 ust. 4 ustawy z 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej.

Zgodnie z ustawą zwrot podatku będzie następować za okresy sześciomiesięczne na podstawie wniosków złożonych przez producentów rolnych do wójta, burmistrza (prezydenta miasta) wraz z fakturami VAT lub kopiami tych faktur, jednak w kwocie nieprzekraczającej równowartości kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku akcyzowego na 1 litr oleju napędowego, liczby 86 (maksymalnego zużycia oleju napędowego na 1 ha użytków rolnych) oraz powierzchni użytków rolnych będących w posiadaniu lub współposiadaniu producenta rolnego, określonej w ewidencji gruntów i budynków. Przewiduje się, że powierzchnia użytków rolnych, w stosunku do której producenci rolni będą ubiegać się o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej, nie powinna przekroczyć 13 427,6 tys. ha.

Przewiduje się, że wejście w życie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2007 r. wpłynie na obniżenie kosztów produkcji rolnej oraz wzrost konkurencyjności polskich produktów na wspólnym rynku unijnym, podniesie także konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych i pomoże w ich modernizacji i rozwoju.

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska rozpatrywano także ustawę o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych.

W imieniu rządu, wnioskodawcy projektu, przyjęcie nowelizacji rekomendował senatorom wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Marek Chrapek. Zapoznano się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana nowelizacja umożliwia rolnikom otrzymanie dopłat z Agencji Rynku Rolnego do tzw. kwalifikowanego materiału siewnego. Dopłaty będą przysługiwały producentom rolnym, którzy użyją do produkcji kwalifikowanego materiału siewnego. Ocenia się, że aby Polska mogła konkurować na rynkach Unii Europejskiej, rolnicy muszą nim obsiewać 20-50% gruntów.

Stosowanie dopłat do wysokiej jakości kwalifikowanego materiału siewnego ma także poprawić parametry jakościowe surowców roślinnych wprowadzanych do obrotu. Zdaniem resortu rolnictwa, ich zła jakość powoduje, że zakłady przetwórcze mają trudności w pozyskiwaniu jednorodnych jakościowo partii produktów.

Z dopłat do materiału siewnego będą mogli skorzystać producenci rolni poszkodowani przez tegoroczną klęskę suszy, pod warunkiem, że nasiona zbóż zakupili po 1 sierpnia 2006 r. W wypadku ziemniaków materiał musiał być zakupiony w okresie od 1 września do 30 maja, z przeznaczeniem na sadzenie w 2007 r.

Dopłat do materiału kwalifikowanego będzie udzielała ARR. Będą one wypłacane w zależności od powierzchni gruntów ornych obsianych takimi nasionami. Wysokość dopłat zależna będzie także od rodzaju roślin.

W głosowaniu Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wyznaczono senatora Józefa Łyczaka.

Podczas posiedzenia rozpatrzono także ustawę o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Jej przyjęcie w imieniu rządu rekomendował senatorom wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi M. Chrapek. Swoje uwagi zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja ma na celu doprecyzowanie i uproszczenie przepisów dotyczących systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz dotyczy m.in. zmiany wysokości niektórych opłat, a także zasad wydawania paszportów dla zwierząt.

W głosowaniu senatorowie postanowili zaproponować Senatowi wprowadzenie 9 poprawek do rozpatrywanej nowelizacji, zbieżnych z sugestiami senackiego biura legislacyjnego. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Michała Wojtczaka.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska rozpatrzono ustawę o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Ustawę, będącą projektem przedłożonym przez rząd, przedstawił i uzasadnił wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Jan Krzysztof Ardanowski. Szereg uwag szczegółowych zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

Ustawa tworzy ramy ustawowe do realizacji zadań z zakresu wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

W głosowaniu komisja poparła wprowadzenie 1 poprawki zmierzającej do rozszerzenia działań objętych programem rozwoju obszarów wiejskich na działania obejmujące wsparcie środkami Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich niskotowarowych gospodarstw rolnych w fazie restrukturyzacji. Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska w sprawie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich wybrano senatora Jerzego Chróścikowskiego.