Podczas posiedzenia Komisji Praw Człowieka i Praworządności kontynuowano rozpatrywanie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pierwsze posiedzenie w tej sprawie odbyło się 18 kwietnia br.

Po wysłuchaniu wyjaśnień udzielonych przez kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Janusza Krupskiego oraz dyrektora w tym urzędzie Tomasza Lisa w głosowaniu Komisja Praw Człowieka i Praworządności postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 2 poprawek do rozpatrywanej nowelizacji. Zmierzały one do wykreślenia zapisów dotyczących współdziałania Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych z kierownikiem właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ośrodka pomocy społecznej. Komisja uznała to za uwłaczające osobom zasłużonym dla Rzeczypospolitej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wyznaczono senatora Kosmę Złotowskiego.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senatorowie rozważali podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Senatorowie zapoznali się z ideą tego projektu, zgłoszonego przez grupę senatorów na posiedzeniu 18 kwietnia. Przedłożony projekt dotyczy wysiedlonych gdynian i innych obywateli naszego kraju, których pominięto przy tworzeniu ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.

W dyskusji stwierdzano, ze należy oszacować koszty oraz liczbę osób, których dotyczyłaby proponowana ustawa. Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych zapewnił, że urząd przygotowuje nową ustawę o kombatantach, w której zostaną uwzględnione nowe grupy osób, jak np. gdynianie.

W trzecim punkcie porządku dziennego rozważono podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów i ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Dotyczyć ona miała umieszczenia w oświadczeniach lustracyjnej dodatkowej rubryki określającej sprawowaną funkcję. Taką propozycję zgłosili podczas posiedzenia 18 kwietnia br. przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej.

W dyskusji nad ewentualną nowelizacją ustawy lustracyjnej na taką potrzebę wskazywali prezes IPN Janusz Kurtyka, dyrektor Biura Lustracyjnego Jacek Wygoda oraz dyrektor Biura Prawnego Krzysztof Zając.

Senatorowie pytali, dlaczego proponowanej zmiany nie zgłoszono na etapie prac sejmowych nad ostatnią nowelizacją ustawy lustracyjnej. Po uzyskaniu wyjaśnień senatorowie postanowili wstrzymać się z pracami nad nowelizacją do czasu wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny, spodziewanego w maju br.

Następnie senatorowie przystąpili do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw.

W tej części posiedzenia udział wzięli m.in. wiceminister sprawiedliwości Andrzej Duda, poseł sprawozdawca Adam Rogacki, wiceprezes Krajowej Rady Komorniczej Andrzej Kulągowski, mecenas Jerzy Bańka ze Związku Banków Polskich. Uwagi szczegółowe przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

W dyskusji wiceprezes A. Kulągowski stwierdził, że propozycje zmian zawarte w nowelizacji ustawy o komornikach sądowych i egzekucji są zbyt radykalne i nieprecyzyjne, a koncepcja zmian nie jest do końca przemyślana. Jego zdaniem, spowodują one więcej szkód niż pożytku dla systemu sprawiedliwości w Polsce.

W opinii wiceministra A. Dudy, dotychczasowy model egzekucji jest niedoskonały i budzi wątpliwości.

Rozpatrywana nowelizacja zakłada wzrost liczby komorników oraz zwiększenie nadzoru nad nimi. Przygotowana przez resort sprawiedliwości nowela odchodzi od zasady, że w jednym rewirze może być tylko jeden komornik. Zgodnie z projektem, minister sprawiedliwości i prezesi sądów rejonowych będą mieli obowiązek prowadzenia aktualizowanych na bieżąco wykazów komorników sądowych.

Nowelizacja ma też uprościć procedury przy zasięganiu przez komornika informacji na temat dłużnika i skrócenie tego terminu do 7 dni. Dotychczas trwało to od 3 do 9 miesięcy. Nowela zakłada też, że asesura komornicza musi trwać przynajmniej dwa lata, a nie jak obecnie - rok.

Wiceprezes Krajowej Rady Komorniczej proponował, by powrócić do rozmów nad kształtem ustawy. "To nie będzie dobry pomysł, jeśli wejdzie ona w życie. Poprawienie jej nie jest ani wielkim problemem w sensie merytorycznym, ani czasowym. Jest to tylko kwestia dopracowania pewnych niewielkich szczegółów" - podkreślił A. Kulągowski.

Wiceminister sprawiedliwości powiedział, że spodziewał się takiej krytyki ze strony komorników. "Wprowadzamy projekt, który bez wątpienia doprowadzi do konkurencji na rynku komorniczym" - dodał. "Oczywistą sprawą jest, że mamy ten sam problem, z jakim spotykamy się w odniesieniu do korporacji radcowskich i adwokackich. W momencie, w którym słyszą, że ma pojawić się konkurencja, jest ogromny protest" - powiedział wiceminister A. Duda. Jak dodał, zmiana ustawy ma doprowadzić do poprawienia sytuacji obywateli, a nie komorników. Jest to poważna reforma rynku egzekucji w Polsce, który działa w sposób fatalny i który krzywdzi wszystkich.

W dyskusji propozycję zmian zgłosił przedstawiciel Związku Banków Polskich J. Bańka, senatorowie Piotr Ł.J. Andrzejewski i Jerzy Szmit. W związku z tym decyzję w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw przełożono do 26 kwietnia br., tak by ze zmianami proponowanymi w toku dyskusji mógł się zapoznać resort sprawiedliwości, a senackie biuro legislacyjne mogło je opracować.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Praw Człowieka i Praworządności rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw.

Senatorowie wysłuchali opinii o ustawie, które przedstawili prezes Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców Piotr Stachańczyk, wicedyrektor Departamentu Polityki Migracyjnej w MSWiA Monika Prus, Magdalena Kmok i Bartłomiej Tokarz z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz Agnieszka Jasiukiewicz ze Stowarzyszenia Interwencji Prawnej. Swoje uwagi przedstawiło senackie biuro legislacyjne.

Rozpatrywana nowela zmierza do zmiany systemu państwowej polityki migracyjnej i dostosowuje polskie przepisy do norm unijnych. Przewiduje ona m.in. przeniesienie spraw związanych z repatriacją i obywatelstwem z likwidowanego Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców (URIC) do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Kompetencje prezesa URIC przejmie szef Urzędu ds. Cudzoziemców.

Uchwalone zmiany to pierwszy etap przebudowy polskiego systemu migracyjno-azylowego. Rozważana jest m.in. likwidacja Rady do spraw Uchodźców. Ewentualne decyzje w tej sprawie zostały jednak odłożone do czasu zakończenia obecnej kadencji rady, co nastąpi 27 stycznia 2009 r.

Nowela dostosowuje też polskie prawo dotyczące cudzoziemców do norm UE. Chodzi m.in. o przekształcenie dotychczasowych wiz wjazdowych w wizy pobytowe krótkoterminowe.

W głosowaniu Komisja Praw Człowieka i Praworządności opowiedziała się za wprowadzeniem 14 poprawek do ustawy o zmianie o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Janusza Kubiaka.