Na wspólnym posiedzeniu Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Ustawodawczej rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego.

Na temat nowelizacji, będącej projektem prezydenckim, wypowiadali się podsekretarz stanu w Ministerstwie sprawiedliwości, prokuratorzy Elżbieta Siuda i Jerzy Łobuda z Departamentu Legislacyjno-Prawnego w tym resorcie, wicedyrektor Departamentu Prawa i Ustroju w Kancelarii Prezydenta Andrzej Dorsz oraz radca Michał Sachnowski z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Zapoznano się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana nowelizacja dotyczy Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA), który został wprowadzony do polskiego porządku prawnego w marcu 2004 r., gdy w Kodeksie postępowania karnego dodano rozdziały implementujące decyzję ramową Rady UE z czerwca 2002 r. w sprawie ENA. W kwietniu 2005 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis kpk o Europejskim Nakazie Aresztowania jest niezgodny z konstytucją, odroczył jednak czas utraty jego mocy obowiązującej o 18 miesięcy, czyli do 5 listopada br. Zgodnie ze znowelizowaną 8 września konstytucją wydanie obywatela polskiego będzie możliwe w sytuacji, gdy poza terytorium RP popełnił on czyn, który według polskiego prawa jest przestępstwem zarówno w chwili jego popełnienia, jak i w momencie złożenia wniosku o ekstradycję.

Te warunki nie muszą zajść w wypadku ekstradycji mającej nastąpić "na wniosek sądowego organu międzynarodowego powołanego na podstawie ratyfikowanej przez Polskę umowy międzynarodowej, w związku z objętą jurysdykcją tego organu zbrodnią ludobójstwa, zbrodnią przeciwko ludzkości, zbrodnią wojenną lub zbrodnią agresji", które poddane będą jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego.

Ekstradycja będzie zakazana w stosunku do osoby podejrzanej o popełnienie - bez użycia przemocy - przestępstwa z przyczyn politycznych, a także w sytuacji, gdy jej dokonanie "będzie naruszać wolności i prawa człowieka i obywatela". Zgodnie z zapisami, "w sprawie dopuszczalności ekstradycji orzeka sąd".

ENA obowiązuje na terenie Unii Europejskiej. Władze sądownicze państwa członkowskiego UE mogą wydać ENA wobec osoby podejrzanej o przestępstwo zagrożone karą co najmniej roku pozbawienia wolności lub już skazaną na co najmniej cztery miesiące pozbawienia wolności. Nakaz taki może dotyczyć np. osób ukrywających się przed policją, unikających procesu w swoim kraju lub zbiegłych z więzienia.

Zgodnie z ENA, sąd musi wydać decyzję dotyczącą przekazania danej osoby w terminie 60 dni od jej zatrzymania. Jeśli poszukiwany zgadza się na wydanie - ten okres skraca się do 10 dni od uzyskania takiej zgody. Państwo ma zaś 90 dni od momentu aresztowania ściganej osoby na przekazanie jej krajowi, który się o to ubiega.

W głosowaniu połączone komisje postanowiły zaproponować Senatowi wprowadzenie 1 poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, zmierzającej do zmiany brzmienia dotychczasowego pkt 20 (ktl w art. 1 w pkt 6, w art. 607w): "z powodów narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość" na "rasizmu". Na sprawozdawcę stanowiska połączonych komisji w tej sprawie wybrano senatora Piotra Ł.J. Andrzejewskiego.