Komisja Praw Człowieka i Praworządności zebrała się w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy - Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o prokuraturze.

Na temat zapisów zawartych w ustawach znowelizowanych na podstawie projektu rządowego wypowiadali się wicedyrektor Departamentu Legislacyjno-Prawnego w Ministerstwie Sprawiedliwości Jan Bołonkowski oraz prokurator Renata Jabłońska. Swoje uwagi zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Celem rozpatrywanej nowelizacji jest stworzenie podstaw prawnych umożliwiających delegowanie sędziów i prokuratorów do udziału w pracach organów Unii Europejskiej oraz w misjach zagranicznych. W ostatnich latach Polska była wielokrotnie zapraszana do uczestniczenia w pracach takich organów lub misji. Jednocześnie obowiązujący stan prawny zmuszał zainteresowanych wyjazdami sędziów lub prokuratorów do zrzeczenia się urzędu. Tymczasem zachowanie statusu zawodowego przez te osoby ma podstawowe znaczenie ze względu na charakter i zakres podejmowanych zadań.

W uzasadnieniu projektu zawarto listę zadań, do wykonywania których zaproszeni zostali polscy sędziowie i prokuratorzy. Są to m.in. udział w Eurojust w Hadze, misje OBWE w Kosowie czy udział w procesie odbudowy Iraku.

Nowelizacja wprowadza możliwość delegowania sędziego lub prokuratora, za jego zgodą, do pełnienia obowiązków lub określonej funkcji w ramach działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe. Delegowanym sędziom i prokuratorom zapewnia się oprócz wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za długoletnią pracę szereg dodatkowych świadczeń, w tym dodatek zagraniczny, jednorazowy dodatek adaptacyjny, pokrycie kosztów podróży przesiedleniowej, kosztów (raz na dwa lata) przejazdu do kraju, pokrywanie kosztów podróży służbowych oraz podróży do kraju i z powrotem w wypadkach losowych.

Ustawa w zmianie dotyczącej ustawy o prokuraturze umożliwia prokuratorom wojskowych jednostek organizacyjnych delegowanie do powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz do Ministerstwa Sprawiedliwości, a ponadto dodaje możliwość delegowania ich do pełnienia obowiązków lub określonej funkcji w ramach działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe.

W głosowaniu Komisja Praw Człowieka i Praworządności postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 5 poprawek do ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy - Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o prokuraturze. Jak ustalono, sprawozdanie w tej sprawie przedstawi Izbie senator Aleksander Bentkowski.

Następnie komisja przystąpiła do rozpatrzenia "Informacji Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej o działalności Sądu Najwyższego w roku 2005". Informację przedstawił I prezes SN Lech Gardocki. Przedstawił on m.in. dane statystyczne dotyczące spraw, które wpłynęły w ubiegłym roku, a także omówił najważniejsze problemy orzecznictwa i podejmowanych uchwał.

Po zapoznaniu się z informacją komisja poinformowała o tym marszałka Senatu.

Na zakończenie posiedzenia senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. W tym punkcie wysłuchano informacji przedstawionej przez wicedyrektora Departamentu Legislacyjno-Prawnego w Ministerstwie Sprawiedliwości J. Bołonkowskiego oraz zapoznano się z pozytywną opinią o nowelizacji senackiego biura legislacyjnego.

Rozpatrywana ustawa ma na celu wprowadzenie obowiązku tworzenia akt komorniczych oraz ich archiwizowania. Taka zmiana związana jest ze zmianą statusu komornika, który nie jest już pracownikiem sądu, ale funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym.

Zgodnie z ustawą dla każdej sprawy z zakresu czynności egzekucyjnych w sprawach cywilnych oraz innych czynności przekazanych na podstawie odrębnych przepisów komornik będzie tworzył akta. Akta będą mogły być tworzone i przetwarzane również
z wykorzystaniem technik informatycznych.

Akta spraw, w których postępowanie zostało zakończone, oraz zbędne urządzenia ewidencyjne przechowywać będzie Krajowa Rada Komornicza.

Po okresie przechowywania akta spraw oraz urządzenia ewidencyjne stanowiące materiały archiwalne zostaną przekazane do właściwych archiwów państwowych wskazanych w zarządzeniu prezesa sądu, przy którym działa komornik. Akta spraw oraz urządzenia ewidencyjne niestanowiące materiałów archiwalnych za zgodą dyrektora właściwego archiwum państwowego zostaną zniszczone.

Ustawa zawiera upoważnienie dla ministra sprawiedliwości do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków, trybu i terminów przechowywania
i przekazywania akt spraw oraz zbędnych urządzeń ewidencyjnych, a także warunków i trybu ich niszczenia.

W dyskusji przedstawiciele Krajowej Rady Komorniczej Andrzej Kulągowski i Jan Krajewski wskazywali, że przyjęty w ustawie termin jej wejścia w życie - po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia - może być zbyt krótki.

W głosowaniu Komisja Praw Człowieka i Praworządności opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senator Annę Kurską.