Na swym posiedzeniu Komisja Kultury i Środków Przekazu dokonała wyboru zastępców przewodniczącego komisji.

Podczas dyskusji zgłoszono na to stanowisko trzech kandydatów. Kandydaturę senatora Piotra Boronia przedstawił senator Adam Massalski, senatora Czesława Ryszki - senator Jan Szafraniec. Kandydaturę senatora Jacka Sauka przedstawili senatorowie Elżbieta Więcławska-Sauk i Krzysztof Piesiewicz.

W głosowaniu przeprowadzonym przez komisję skrutacyjną w składzie: senatorowie Maria Pańczyk-Pozdziej, A. Massalski i J. Szafraniec senatorów P. Boronia i Cz. Ryszkę poparło 6 osób z 9 obecnych, a za senatorem J. Saukiem opowiedziało się 3 senatorów.

Wobec wyników głosowania zastępcami wybranej 10 listopada br. na stanowisko przewodniczącej Komisji Kultury i Środków Przekazu senator Krystyny Bochenek zostali senatorowie P. Boroń i Cz. Ryszka.

Podczas posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu pracowano także nad projektem uchwały Senatu w sprawie ustanowienia roku 2006 Rokiem Języka Polskiego.

Przewodnicząca komisji senator K. Bochenek poinformowała senatorów o licznych spotkaniach i rozmowach przeprowadzonych z przewodniczącym Rady Języka Polskiego prof. Andrzejem Markowskim, dotyczących inicjatywy ogłoszenia roku 2006 Rokiem Języka Polskiego. Przewodnicząca uzasadniła potrzebę podjęcia przez Komisję Kultury i Środków Przekazu inicjatywy uchwałodawczej w tej sprawie. Jak podkreśliła, istnieje niebezpieczna tendencja lekceważenia języka i jego odrębności. W tekstach zamieszczanych w Internecie brak polskich znaków, lekceważy się ortografię, panuje bylejakość, jeśli chodzi o używanie języka polskiego. Dominuje zapis, który jest dosłownym przeniesieniem formy mówionej języka na formę pisaną. Obserwuje się stałą tendencję spadkową, jeśli chodzi o czytelnictwo, jest to główny powód ubożenia języka zarówno mówionego, jak i pisanego.

Należy pielęgnować odmiany regionalne i gwarowe polszczyzny jako element promocji małych ojczyzn. Konieczna jest, jak zaznaczyła senator K. Bochenek, dbałość o właściwą formę języka urzędowego, w tym prawniczego. Komisja Kultury i Środków Przekazu powinna jak najczęściej podejmować różnego typu akcje o charakterze promocyjnym języka ojczystego. Język polski stał się piątym pod względem ważności językiem Unii Europejskiej. Coraz większa liczba mieszkańców Europy chce się uczyć naszego języka. Zdaniem senator K. Bochenek, ustanowienie Roku Języka Polskiego wyraźnie wzmocni działania promocyjne polszczyzny także poza granicami naszego kraju.

Inicjatywę ustanowienia Roku Języka Polskiego na mocy uchwały Senatu poparł prof. A. Markowski. Jak stwierdził, liczne instytucje i organizacje zainteresowały się tym pomysłem - Komitet Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk, a także jego poszczególne komisje, na przykład Komisja Kultury Języka. Również program "Jedynka Polskie Radio" jest bardzo zainteresowany Rokiem Języka Polskiego. Prof. A. Markowski przypomniał, że zgodnie z ustawą o języku polskim Rada Języka Polskiego jest zobowiązana do przedstawienia co dwa lata Sejmowi i Senatowi sprawozdania o stanie ochrony języka polskiego.

Senator K. Bochenek poinformowała, że marszałek Bogdan Borusewicz zapewnił o poparciu tej inicjatywy uchwałodawczej. Prof. Walery Pisarek, który przewodniczy krakowskiemu Towarzystwu Miłośników Języka Polskiego, również wyraził zainteresowanie takim pomysłem.

Przewodniczący Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk prof. A. Markowski zadeklarował pomoc rady w przeprowadzeniu rozmaitych wydarzeń, a także we włączeniu konferencji naukowych, popularnonaukowych, jak również językoznawczych w obchody Roku Języka Polskiego. Zdaniem prof. A. Markowskiego, obchody Roku Języka Polskiego należałoby rozpocząć 21 lutego, który jest Międzynarodowym Dniem Języka Ojczystego, obchodzonym w wielu krajach Europy.

Podczas dyskusji senatorowie wyrażali poparcie dla przedstawionej propozycji. W ich opinii, promowanie oraz nauka poprawnego i pięknego języka polskiego będą wspólnym mianownikiem wszelkich wydarzeń kulturalnych w ramach roku 2006 - Roku Języka Polskiego.

W trakcie prac nad tekstem projektu uchwały postulowano, by sesja naukowa w ramach Roku Języka Polskiego odbyła się na terenie parlamentu i pod patronatem Senatu RP.

Senatorowie proponowali również, by jedno z posiedzeń Komisji Kultury i Środków Przekazu w Roku Języka Polskiego było poświęcone analizie lektoratów języka polskiego poza granicami kraju. Ważną sprawą, na którą zwrócono uwagę, była ocena języka dziennikarzy, którzy, zdaniem członków komisji, wypowiadają się w środkach masowego przekazu w sposób niepoprawny. Problem ten jest na tyle znaczący i poważny, że miliony Polaków, słuchając audycji radiowych i telewizyjnych, przyswajają sobie właśnie taki daleki od doskonałości język polski.

Podkreślano znaczenie inicjatywy uchwałodawczej w wielu aspektach, wskazywano m.in., że język stanowi o spójności nie tylko tradycji narodowej, ale naszych dzisiejszych więzów, a odrębność języka jest podstawową odrębnością tożsamości narodowej. W opinii przewodniczącego Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich senatora Piotra Ł.J. Andrzejewskiego, w uchwale powinna znaleźć się informacja, że, zdaniem Senatu, należy podsumować w tym roku przestrzeganie norm prawa zawartych w ustawie o języku polskim. Istotnym tematem jest również dbałość o polszczyznę nie tylko w kraju, ale również o jej formy kultywowane na emigracji.

Poprawki do przedstawionego projektu tekstu uchwały zgłosili senatorowie Adam Massalski, Jacek Sauk, Jan Szafraniec, Piotr Boroń i Czesław Ryszka.

Przewodnicząca Komisji Kultury i Środków Przekazu senator K. Bochenek poddała pod głosowanie wszystkie zgłoszone przez senatorów poprawki do przedstawionego projektu uchwały Senatu w sprawie ustanowienia roku 2006 Rokiem Języka Polskiego. Następnie przyjęto projekt uchwały w tej sprawie wraz zaakceptowanymi wcześniej zmianami:

<<Polszczyzna łączyła w przeszłości i łączy dziś wszystkich Polaków, bez względu na miejsce zamieszkania, wiek, poglądy polityczne i wszelkie inne różnice czy odrębności. Nie ma innego dobra tak powszechnego i tak ważnego dla nas wszystkich, jak język ojczysty.

Po polsku rozmawiamy, przekazujemy swoje uczucia, uczymy mówić nasze dzieci, wyznajemy wiarę, piszemy wiersze. Możemy mieć różne poglądy, zajmować różne stanowiska w wielu kwestiach, możemy się spierać, dyskutować, ale zawsze będziemy to robić po polsku i nie jest obojętne to, czy będzie to język różnorodny i bogaty, piękny i poprawny, etyczny i estetyczny, czy też ubogi i prymitywny, pełen sloganów i nieporadnych sformułowań, niepotrzebnych zapożyczeń i wulgaryzmów.

Język jest podstawowym składnikiem tożsamości Polaków i dobrem kultury narodowej.

Biorąc to pod uwagę uchwala się, co następuje:

Senat ogłasza rok 2006 Rokiem Języka Polskiego.

Senat wyraża przekonanie, że w Roku Języka Polskiego należy pokazywać polszczyznę w jej bogactwie i w całej różnorodności - od języka ogólnego do odmian regionalnych i gwar ludowych, w których często wyraża się kultura małych ojczyzn; od stylów artystycznych do wypowiedzi zawodowych i środowiskowych, od języka pokolenia najstarszego do gwary młodzieżowej.

Senat przypomina, że w roku 2006 mija dwusetna rocznica rozpoczęcia edycji pierwszego słownika języka polskiego.

Zdaniem Senatu w telewizji, w radiu, na łamach prasowych należy upowszechniać wiedzę o języku, propagować dobrą polszczyznę oraz kulturę języka. To, jaka będzie polszczyzna, zależy przede wszystkim od nas samych, od naszej postawy wobec języka ojczystego; gospodarzami języka są bowiem wszyscy nim się posługujący.

W opinii Senatu ochrona i rozwijanie języka polskiego pozwoli zachować tożsamość kulturową i świadomość odrębności we wspólnej, ale przecież różnorodnej Europie. Wejście do Unii Europejskiej spowodowało, że troska o polszczyznę nabrała nowego wymiaru: nasz język stał się piątym (pod względem liczby użytkowników) językiem Unii Europejskiej i istnieje duża szansa na to, by stał się także jednym z najważniejszych języków europejskich. Powinniśmy więc nie tylko dbać o polszczyznę w kraju, ale i upowszechniać ją poza granicami Polski.

Polszczyzna nas łączy i niech to będzie język bogaty, poprawny i piękny. Z tych względów Senat zwraca się do władz publicznych i Polaków o ochronę, otaczanie opieką i kultywowanie polszczyzny.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".>>.

Ustalono, że w dalszych pracach nad projektem uchwały Komisję Kultury i Środków Przekazu reprezentować będzie senator K. Bochenek.

Na zakończenie posiedzenia przewodnicząca zwróciła się do senatorów z prośbą o przygotowanie na piśmie i złożenie w sekretariacie komisji do 13 grudnia br. propozycji dotyczących planu pracy komisji w pierwszym półroczu 2006 roku. Zgłoszone tematy będą omawiane na najbliższym posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu. Chodzi przede wszystkim o działalność merytoryczną związaną z zakresem problematyki komisji, poza pracami legislacyjnymi nad ustawami, które Senat RP otrzyma z Sejmu.