Oświadczenie skierowane do ministra spraw zagranicznych Stefana Mellera oraz do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry

Szanowni Panowie!

Chciałbym zwrócić Panów uwagę na problemy naszych rodaków odbywających karę pozbawienia wolności w zakładach karnych w Ekwadorze. Ich winy niejednokrotnie nie podlegają jakiejkolwiek wątpliwości, ale warunki odbywania kary są nie tylko niewspółmierne do popełnionych przestępstw, ale wręcz nie pozwalają na jakąkolwiek normalną egzystencję. Warunki panujące w więzieniach nie przystają do godności istoty ludzkiej. Wahania temperatury, olbrzymia wilgoć, wszechobecny grzyb i choroby są zagrożeniem dla życia i zdrowia więźniów. Co więcej, skazani pochodzący z innych regionów świata, w szczególności Europejczycy, w tym Polacy, są częstokroć poniżani i maltretowani przez współwięźniów oraz strażników. Okrada się ich z żywności, odzieży i wszystkich przedmiotów osobistych. Są katowani fizycznie i psychicznie.

W związku z powyższym, a także mając na uwadze ogromną odległość dzielącą więźniów i ich pozostające w Polsce rodziny, uniemożliwiającą często jakikolwiek kontakt i pomoc, skazani wraz ze swymi bliskimi starają się o przekazanie ich do odbywania kary w ojczystym kraju.

Ich starania pozostają niestety bezskuteczne. Nie ma jakichkolwiek efektów, co wynika między innymi z opieszałości polskich organów administracji.

Od ponad dwóch lat pani Ewa Rucińska, działając jako pełnomocnik Mirosława Krygiera, obywatela polskiego odbywającego karę pozbawienia wolności w jednym z ekwadorskich więzień, walczy o przeniesienie skazanego do kraju, starając się zainteresować sprawą organy państwa polskiego i uzyskać ich pomoc. Od 2004 r. w licznej korespondencji z Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwem Sprawiedliwości pełnomocnik skazanego wielokrotnie zwracała się z apelem o pomoc. Można było odnieść wrażenie, że w swych działaniach oba urzędy koncentrowały się na przedstawianiu przeszkód stojących na drodze do repatriacji. Główną z nich był brak umowy pomiędzy Polską i Ekwadorem regulującej zasady przekazywania więźniów.

Przeszkoda ta, najpoważniejsza z istniejących, zniknęła z dniem 1 listopada 2005 r., dniem przystąpienia Ekwadoru do grona sygnatariuszy Konwencji o przekazywaniu osób skazanych z dnia 21 marca 1983 r. Stroną tej konwencji jest także Polska. Organem właściwym w przedmiotowej sprawie jest, zgodnie z postanowieniami wspomnianej konwencji, Ministerstwo Sprawiedliwości. Niemniej jednak, między innymi z powodu utrudnień napotykanych w kontaktach ze stroną ekwadorską, niezbędne jest zaangażowanie się w sprawę Ministerstwa Spraw Zagranicznych, organu mającego dużo szersze możliwości działania i wywierania nacisku na gruncie międzynarodowym.

Urzędnicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych nie są skłonni udzielać jakichkolwiek informacji o stanie zaawansowania prowadzonych działań ani pełnomocnikowi, ani samemu skazanemu, i to pomimo wielokrotnych pisemnych oraz ustnych interwencji kierowanych do ministerstwa w okresie od 1 listopada 2005 r. do dziś. Bierność i opieszałość polskich urzędników wykazana w tej sprawie budzi uzasadnione i zrozumiałe oburzenie, tym bardziej, że każdy kolejny dzień postępowania toczącego się w urzędzie jest jednocześnie kolejnym dniem kary więzienia odbywanej przez polskich obywateli na obczyźnie, w nieludzkich warunkach. Jest kolejnym dniem walki o przeżycie. Ponadto pragnę zwrócić uwagę na fakt, że działania organów innych państw Unii Europejskiej w tym zakresie są daleko bardziej skuteczne i ich obywatele mają możliwość odbywania kary w swoich krajach.

Dlaczego opieszałość naszych działań odbiera taką szansę obywatelom Polski?

Dlaczego nie dążymy do współpracy w kręgu państw Wspólnoty w procesie repatriacji więźniów, a nawet odrzucamy przedkładane propozycje? Każdemu wszak państwu powinien przyświecać nadrzędny cel, jakim jest dobro jego obywateli.

W związku z tym pytam: jakie działania zostały podjęte przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ministerstwo Sprawiedliwości w przedmiotowej sprawie?

Jakie będą kolejne działania strony polskiej w najbliższej przyszłości?

Czy istnieją jeszcze przeszkody - a jeśli tak, to jakie - niepozwalające na przekazanie pana Mirosława Krygiera i innych więźniów w celu odbywania kary w Polsce?

Kiedy obywatele polscy odbywający kary pozbawienia wolności w Ekwadorze zostaną sprowadzeni do kraju?

Jakie konsekwencje służbowe zostaną wyciągnięte wobec osób odpowiedzialnych za powstanie wspomnianych zaniedbań?

Czy zostały podjęte starania w zakresie współpracy z innymi państwami w przedmiocie współpracy w repatriacji więźniów do ich kraju ojczystego?

Z poważaniem
Zbigniew Szaleniec