Oświadczenie złożone
przez senatora Czesława Ryszkę
Oświadczenie skierowane do wiceprezesa Rady Ministrów, ministra spraw wewnętrznych i administracji Ludwika Dorna
Panie Ministrze!
Skierowane do mnie pismo z dnia 4 września 2006 r., BMP-0724-6641/06/EW, będące odpowiedzią na moje oświadczenie złożone podczas piętnastego posiedzenia Senatu RP w dniu 20 lipca 2006 r., nie zawiera odpowiedzi na zawarte w nim pytania i zarzuty. Nie mogę uznać tego pisma za odpowiedź, tym bardziej że w moim odczuciu nie bez winy są urzędnicy resortu podlegający Panu Ministrowi.
Na początku pragnę stwierdzić, iż postępowanie MSWiA w Warszawie, w szczególności od 2002 r. do chwili obecnej, w sprawie parafii pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jaworznie było prowadzone stronniczo.
Stronniczość ta objawiała się poprzez: po pierwsze, nieinformowanie parafii o wszystkich okolicznościach faktycznych i prawnych oraz nieinformowanie parafii o stanowisku zajętym przez organ w zakresie złożonych przez parafię wniosków dowodowych i to pomimo wezwania go do tych czynności, co stanowi naruszenie art. 9 k.p.a.; po drugie, uniemożliwienie pełnego udziału w postępowaniu administracyjnym przed wydaniem decyzji, co narusza art. 10 k.p.a.; po trzecie, nieuwzględnienie żądań parafii co do przeprowadzenia dowodu, co narusza art. 78 k.p.a.; po czwarte, nieprzysyłanie parafii niektórych pism istotnych w sprawie, a w szczególności stanowiących podstawę orzekania, uniemożliwiając tym samym złożenie wyjaśnień i zajęcie stanowiska, co narusza art. 79 §2 k.p.a.; po piąte, dokonanie oceny przez pryzmat niektórych dowodów istniejących w sprawie z pominięciem i nieustosunkowaniem się do innych dowodów i okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, co narusza art. 80 k.p.a.; po szóste, uznanie za dowiedzione okoliczności, co do których uniemożliwiono parafii zajęcie stanowiska, co narusza art. 81 k.p.a.
Parafia nie była informowana o zajętym przez organ stanowisku w zakresie składanych przez parafię wniosków, wniosków dowodowych oraz o pismach składanych, przed wydaniem decyzji, przez PSS "Społem" w Jaworznie, a w szczególności o pismach: z dnia 2 grudnia 2003 r., z dnia 15 marca 2004 r., z dnia 24 listopada 2004 r., z dnia 30 listopada 2004 r., które, jak wynika z treści uzasadnienia, były brane pod uwagę przy rozstrzyganiu w sprawie. Tym sposobem organ uniemożliwił parafii ustosunkowanie się do przedstawionych w pismach PSS "Społem" w Jaworznie okoliczności i tym samym uniemożliwił parafii pełen udział w postępowaniu, naruszając przepisy art. 78, art. 79 §2, art. 81 k.p.a.
Organ pominął dowody i okoliczności w sprawie podnoszone przez parafię co do samej istoty rozstrzyganej materii, czyli co do wykazania władania, w rozumieniu art. 60 ustawy o stosunku państwa do kościoła katolickiego w RP, nieruchomością nr 137/4 obr. 122 w Jaworznie, co narusza art. 80 k.p.a.
Podstawą władania przez parafię nieruchomością jest umowa użytkowania wieczystego zawarta pomiędzy prezydentem miasta Jaworzna a parafią, z dnia 26 czerwca 1980 r., nr Rep. 646/80. Jak wynika z treści tej umowy, w sposób niebudzący wątpliwości, przedmiotem użytkowania są grunty objęte i wskazane w decyzji z dnia 26 maja 1980 r., nr 46/80, prezydenta miasta Jaworzna. Decyzja ta do dnia dzisiejszego jest ostateczna, prawomocna i nie uległa jakiejkolwiek zmianie, w szczególności co do przekazanych w użytkowanie nieruchomości.
O władaniu przez parafię gruntem świadczą ponadto oświadczenie i porozumienie z dnia 12 grudnia 1991 r., z których treści jednoznacznie wynika, iż parafia jako rozporządzająca przyjęła do wiadomości, iż bezprawne do tej pory korzystanie przez PSS "Społem" w Jaworznie z pawilonu zlokalizowanego na działce nr 137/7 będzie trwało tylko do jego technicznego zużycia; po czym PSS "Społem" w Jaworznie zobowiązało się zwrócić działkę właścicielowi, zrzekając się wszelkich roszczeń do tej nieruchomości.
Okoliczności te poświadczają fakt władania przez parafię, w rozumieniu art. 60 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku państwa do kościoła katolickiego w RP, nieruchomości nr 137/4 obr. 122. Parafia była bowiem w dniu 23 maja 1989 r. użytkownikiem wieczystym oraz podejmowała czynności świadczące o uprawnieniach do dysponowania tym gruntem.
Okoliczność tę potwierdza również świadomość PSS "Społem" w Jaworznie co do przeznaczenia gruntu. Jest to kolejny dowód potwierdzający wolę stron umowy użytkowania wieczystego, która obejmowała kompleksowe załatwienie sprawy budowy kościoła i plebani, co wynika z treści omawianego porozumienia, którego stroną był również prezydent miasta Jaworzna.
Ponadto w uchylonej przez NSA w Warszawie decyzji oraz w odpowiedzi na skargę, a w szczególności w uzasadnieniu do tej decyzji, organ ten podał niezgodnie z zebranym materiałem dowodowym i sprzecznie z dokumentami, iż pełnomocnik parafii na rozprawie w dniu 22 maja 2002 r. jakoby potwierdził, co nie jest prawdą, iż na działce nr 137/7 w dniu 23 maja 1989 r. znajdował się pawilon należący do PSS "Społem" w Jaworznie. Jak wynika z protokołu rozprawy, pełnomocnik stwierdził jedynie, iż pawilon handlowy znajdujący się na tej działce jest eksploatowany przez PSS "Społem" do czasu jego technicznego zużycia na mocy wcześniej wymienionego porozumienia z PSS i prezydentem miasta Jaworzna. Nieprawdą jest także, aby precyzował on, że numer działki to 137/7, oraz potwierdził fakt jej istnienia w dniu 23 maja 2002 r. Domagał się zaś przyznania z mocy prawa działki nr 137/4.
W zebranym materiale w sprawie jest również ustalenie przez organ, iż prawo do działki nr 137/1 obr. 122 nie zostało ujawnione w księdze wieczystej. W aktach sprawy znajduje się zawiadomienie PBN z dnia 28 czerwca 1980 r., Dkw 1165/80, o wpisaniu do KW nr 13122 działki nr 137/1 obr. 122, gdzie jako użytkownik wieczysty między innymi tej działki wpisana jest parafia, oraz odpis sporządzony w dniu 16 marca 2000 r. w Sądzie Rejonowym w Jaworznie, Wydział Ksiąg Wieczystych, z którego wynika, iż ZGT wnosi o sprostowanie w dziale I-O księgi wieczystej nr 13122 oznaczenia działki nr 137/1 obr. 122. Z odpisu wynika nadto, iż sprzecznie z podaną przez PSS "Społem" w Jaworznie okolicznością pawilon był wybudowany przez WPHS w Jaworznie, nie zaś przez PSS "Społem" w Jaworznie ani WSS "Społem" w Katowicach.
Ponadto w aktach sprawy znajdują potwierdzenie, choćby przez pryzmat pisma parafii z dnia 22 czerwca 2004 r., l.dz.126/04 - dołączam kserokopię - zdarzenia, które powinny były stać się przedmiotem zainteresowania organów ścigania na skutek zawiadomienia organów administracji, w tym MSWiA, które wiedziały o tym oraz miały odpowiednie dokumenty w aktach spraw toczonych postępowań administracyjnych. A jest to:
Po pierwsze, sporządzona mapa fikcyjnego i dokonanego bez wymaganej decyzji podziału nieruchomości z pominięciem prawomocnej decyzji z 1973 r., i sprzecznie z nią, w sprawie podziału tej nieruchomości oraz zgłoszenie tego fikcyjnego podziału do byłego Państwowego Biura Notarialnego. Jest także dowód świadczący, iż tych wszystkich czynności, to jest: wykonania operatu podziałowego, zatwierdzenia go, wydania decyzji podziałowej, uprawomocnienia tej decyzji, zgłoszenia tego podziału do PBN oraz dokonania wpisu w księdze wieczystej, dokonano w zastanawiającym tempie jednego dnia, 28 maja 1980 r.
Po drugie, dokonanie, niezgodnie z procedurą oraz bez wymaganych prawem dokumentów, poprawek w istniejącym już i uprawomocnionym wpisie użytkowania wieczystego gruntu przekazanego parafii. Dowód: wniosek ZGT z dnia 1 sierpnia 1980 r. oraz przerobiona mapa z dnia 28 maja 1980 r., nr 257/4/672/80, które znajdują się w aktach KW nr 4180 i 13122 Sądu Rejonowego w Jaworznie, Wydział Ksiąg Wieczystych.
Po trzecie, przeprawiona mapa wspomnianego fikcyjnego podziału już po jego zgłoszeniu do byłego PBN w celu wykazania innego podziału bez jakichkolwiek procedur oraz dowód na zgłoszenie tak przerobionej mapy ponownie do PBN, który z kolei na podstawie takiej mapy bez problemu dokonał poprawek na wcześniej dokonanych już w KW wpisach.
Po czwarte, wydanie odpisu z KW poświadczającego nieprawdę w dokumencie urzędowym o dacie ustanowienia prawa użytkowania w oparciu o decyzję dotyczącą zupełnie innej nieruchomości i posługiwanie się tym dokumentem następnie przed MSWiA i Naczelnym Sądem Administracyjnym, czego skutkiem było uzyskanie korzystnych interpretacji odnośnie do pozycji procesowej. Dowód: kserokopia odpisu z KW nr 12944 z dnia 26 marca 1991 r., DKo 330/91.
Zaznaczyć należy, iż w razie uzyskania informacji o podobnych zdarzeniach noszących znamiona potencjalnego przestępstwa organ miał prawny obowiązek, zgodnie z treścią art. 304 k.p.k., powiadomić organy ścigania. A jeśli to nie nastąpiło, oznacza to co najmniej ciężkie naruszenie obowiązków przez osoby zajmujące się sprawą, jeśli nie pomocnictwo w ukrywaniu przestępstwa.
W świetle tych wszystkich znanych organowi zdarzeń, a w szczególności poświadczenia nieprawdy przez PBN w zawiadomieniu z dnia 26 marca 1991 r., Dko 330/91, i posługiwania się tym dokumentem przez PSS "Społem" w pismach, na przykład z dnia 26 marca 1991 r., 20 lutego 2001 r., 15 marca 2004 r., w postępowaniu administracyjnym, a także w postępowaniu przed NSA w Warszawie w sprawach nr I.Sa.1512/00 i I.SA 2527/00 I.SA. 569/01 - jak wynika z treści uzasadnień wyroków w tych sprawach, ustalenie pozycji procesowej PSS nastąpiło na podstawie tych czynności - zasłanianie się przez organ związaniem z orzeczeniem sądu nabiera szczególnej wymowy.
W uzasadnieniu skarżonej i uchylonej decyzji minister podał, iż okoliczność występowania w niniejszej sprawie PSS "Społem" jako strony została przesądzona wyrokiem NSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2002 r., sygn. akt. I.S.A. 569/01. Powiadomił jednocześnie, iż nie dopuścił jako dowodów dokumentów stanowiących o braku jakichkolwiek praw PSS "Społem" w Jaworznie do będącej przedmiotem postępowania nieruchomości. Tymczasem przedstawione dowody wskazują jednoznacznie, iż okoliczność będąca podstawą zajęcia przez NSA takiego stanowiska została udokumentowana przez PSS "Społem" w Jaworznie dokumentem poświadczającym nieprawdę i użytym z pełną świadomością tak przed NSA, jak i przed MSWiA.
W uzasadnieniu do wyroku NSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2002 r. wskazano, iż PSS "Społem" w Jaworznie przysługiwało prawo strony, ponieważ zostało ono uznane za stronę postępowania w postępowaniu o stwierdzenie nieważności, zarówno decyzji zmieniającej, jak i postanowienia prostującego. W uzasadnieniu wyroku z dnia 28 listopada 2001 r., sygn. akt I.SA 1512/00, kończącego postępowanie w sprawie nieważności wymienionej wcześniej decyzji zmieniającej, stwierdzono zaś, iż PSS "Społem" w Jaworznie winno być stroną, ponieważ wykazało tytuł prawny, podając, iż od 1979 r. działka ta znajduje się w jego prawnym użytkowaniu.
Związanie orzeczeniem NSA w sytuacji tak ewidentnych wad nie może mieć miejsca, bowiem związanie dotyczy tylko takich przypadków, kiedy stan faktyczny i prawny są tożsame ze stanem faktycznym i prawnym będącym podstawą orzeczenia NSA. W omawianej sprawie podstawa faktyczna i prawna orzeczenia NSA jest, jak wywiedziono wyżej, w sposób oczywisty odmienna od stanu rzeczywistego.
Organ również w kwestii oczywistej prawomocności decyzji wojewody katowickiego z dnia 6 marca 1991 r. zasłaniał się uzasadnieniem orzeczenia NSA, gdy tymczasem kwestia ta w ogóle przez NSA nie była podejmowana, podobnie zresztą było w przypadku braku reprezentacji przy podejmowanej przez PSS czynności odwołania. Ta ostatnia zresztą została wzięta pod uwagę dopiero w postępowaniu przed NSA w Warszawie w 2005/2006 r., zresztą stanowiła podstawę uchylenia decyzji ministra, a więc kilka lat po wspomnianym orzeczeniu NSA. Podobnie skrzętnie pomijana jest kwestia prawomocności i ostateczności decyzji, a przecież prawomocność jest stwierdzona odpowiednimi zapisami oraz opatrzona odpowiednimi pieczęciami znajdującymi się na tej decyzji.
W aktach sprawy znajdują się również: zawiadomienie z dnia 22 września 1991 r., nr SO.IX-5710/90/91, wydziału obywatelskiego urzędu wojewódzkiego w Katowicach o wszczęciu postępowania w sprawie zmiany wymienionej decyzji ostatecznej wojewody katowickiego; unieważniona decyzja z dnia 17 kwietnia 1992 r. wojewody katowickiego, nr SO.IX-5710/90/91, zmieniająca wspomnianą ostateczną decyzję z 6 marca 1991 r. w trybie art. 155 k.p.a., to jest w trybie zmiany decyzji ostatecznej; unieważnione postanowienie z dnia 15 kwietnia 1991 r., nr SO.IX-6890/3/91, prostujące, zgodnie z jego treścią, na żądanie PSS "Społem" w Jaworznie decyzję wojewody katowickiego z dnia 6 marca 1991 r.
Przedstawione okoliczności potwierdzają fakt ostateczności i prawomocności decyzji z dnia 6 marca 1991 r. wojewody katowickiego i to niezależnie od unieważnienia na żądanie parafii decyzji zmieniającej i postanowienia prostującego.
Podkreślić należy także, iż PSS "Społem" w Jaworznie akceptowało w pełni prawomocność decyzji, bowiem omawiane zawiadomienie, decyzja zmieniająca, jak i postanowienie prostujące były jemu przesłane i nie występowało ono o zmianę ich treści.
Dodać należy, iż również NSA w postępowaniu nr I.SA 1512/00 podał, iż w postępowaniu tym PSS "Społem" w Jaworznie przysługiwał przymiot strony, jako że postanowienie wojewoda wydał na wniosek PSS "Społem" w Jaworznie i w celu uwzględnienia żądań spółdzielni w sprawie wyłączenia z decyzji z dnia 6 marca 1991 r. działki nr 137/4, do której rościła sobie ona prawo, jak wynika z uzasadnienia, aż od 1979 r.!
Tak więc w konsekwencji uznanie przez NSA za stronę PSS "Społem" w Jaworznie nastąpiło na podstawie dokumentu poświadczającego nieprawdę, iż PSS "Społem" w Jaworznie nabyło prawo użytkowania do działki nr 137/4 na podstawie decyzji nr 34/79 ZGT z dnia 16 listopada 1979 r. Zresztą NSA w uzasadnieniu wyroku z dnia 6 lutego 2001 r. również wskazał ten dokument jako podawany na tę okoliczność przez PSS i niekwestionowany przez NSA.
We wszystkich tych postępowaniach dokumentem potwierdzającym takie roszczenie była kserokopia wyciągu z PBN z dnia 26 marca 1991 r., Dko 330/91, w którym poświadczono nieprawdę w części dotyczącej użytkowania działki nr 137/4 obr. 122, co miało wynikać z decyzji ZGT nr 34/79 z dnia 16 listopada 1979 r.
W świetle oczywistych praw parafii prowadzenie sprawy w opisany sposób świadczy o stronniczości osób prowadzących postępowanie choćby w celu przeciągnięcia w czasie bezprawnego działania PSS w związku z przysługującą mu nieruchomością.
Przypomnieć również należy o niedopuszczalnych naciskach wywieranych na organ, co znajduje odbicie w aktach sprawy (pismo z dnia 28 czerwca 2004 r. Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielczości Spożywców w Warszawie nr II/12/04), bowiem w kierunku, w jakim zapadło rozstrzygnięcie, wywierane były na ministra szczególne i niedopuszczalne naciski osób niewystępujących w sprawie. Stanowi to dowód na nieformalne działanie określonych grup interesów i upolitycznienie postępowania, co zdaniem parafii przesądziło o jego wyniku.
Podkreślić należy, iż jak przyznał organ w odpowiedzi na skargę z dnia 24 lutego 2005 r., KZRSS w Warszawie nie był stroną postępowania i nie brał w nim udziału.
Wymienione zdarzenia można by co prawda uznać za daleko idącą nierzetelność w wykonywaniu obowiązków osób prowadzących postępowanie i zajmujących się tą sprawą, ale z uwagi na ich długoletnie doświadczenie w pracy w administracji państwowej na wysokich szczeblach oraz wymienione okoliczności nie wydaje się to prawdopodobne i stanowi dowód na stronniczość w sprawie.
W tym świetle głębokie obawy budzi dalsze prowadzenie sprawy przez osoby dotychczas się nią zajmujące, jak i podejmowane przez nich czynności, w szczególności na przykład wszczynanie postępowania, czemu wyraz dała parafia w piśmie z dnia 10 lipca 2006 r.
Na koniec zauważyć należy, iż w postępowaniu sądowym w przypadku uchylenia wyroku pierwszej instancji i skierowaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia podstawową zasadą jest, iż sprawa taka nigdy nie jest rozpatrywana przez ten sam skład osobowy, który wydał tak uchylony wyrok. Stanowi to dodatkową przesłankę świadczącą o celowości przekazania sprawy w ręce innych osób, które dają gwarancję rzetelnego i obiektywnego rozpatrzenia sprawy. Celowe jest w związku z tym skorzystanie w tej sprawie z tej dobrej praktyki sądowej.
Dotychczas sprawą zajmowali się pan Andrzej Pieniążek, pan Józef Bołdak, a przy ostatnich czynnościach wszczynania także pani Danuta Głowacka-Mazur.
Panie Ministrze, proszę powtórnie o zajęcie się tą sprawą.
Czesław Ryszka