Oświadczenie skierowane do wiceprezesa Rady Ministrów Ludwika Dorna

Moje oświadczenie kieruję do Pana Premiera w związku z nadzorem sprawowanym przez Pana nad Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

Przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nakładają na płatników składek obowiązek przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, imiennych raportów miesięcznych, deklaracji rozliczeniowych oraz innych dokumentów niezbędnych do prowadzenia kont płatników składek i kont ubezpieczonych, a także korekt tych dokumentów, poprzez teletransmisje danych w formie dokumentu elektronicznego (art. 47a ust. 1 ustawy).

Ustawą z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (art. 40 pkt 5c) wprowadzono wymóg, iż dokument elektroniczny przekazywany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poprzez teletransmisję danych musi być opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym.

Jednocześnie przepis art. 60 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne stanowi, iż dokumenty elektroniczne przekazywane do ZUS poprzez teletransmisję danych mogą być przekazywane, bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym, w ciągu dwunastu miesięcy od wejścia w życie przepisu art. 40. Zgodnie z treścią przepisu art. 64 pkt 3 wejście w życie przepisu art. 40 ustawy następuje po upływie dwudziestu siedmiu miesięcy od dnia jej ogłoszenia. A data ogłoszenia ustawy to 20 kwietnia 2005 r.

Wynika z tego, że wejście w życie obowiązku opatrywania bezpiecznym podpisem elektronicznym dokumentów elektronicznych przekazywanych do ZUS poprzez teletransmisję danych określone zostało na lipiec 2007 r. Dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oznacza to konieczność przystosowania systemu informatycznego do przyjmowania dokumentów elektronicznych opatrzonych bezpiecznym podpisem elektronicznym, a dla płatników składek - konieczność uzyskania kwalifikowanego certyfikatu w jednym z trzech kwalifikowanych centrów certyfikacyjnych.

W tej sytuacji zasadne wydaje się pytanie o stopień przygotowania systemu informatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie jego zdolności do przyjmowania dokumentów opatrzonych bezpiecznym podpisem elektronicznym. Pytanie jest zasadne tym bardziej, że z nieoficjalnych informacji uzyskanych od firmy Prokom Software SA wynika, iż nowa wersja programu informatycznego "Płatnik - przekaz elektroniczny", przystosowana do przekazywania i przyjmowania danych opatrzonych bezpiecznym podpisem elektronicznym, wprowadzona zostanie "w miesiącach letnich - najprawdopodobniej w lipcu 2007 r.", czyli w tym samym momencie co wejście w życie obowiązku stosowania przez płatników bezpiecznego podpisu elektronicznego. Musi to budzić poważne wątpliwości co do szans powodzenia całej operacji wprowadzania bezpiecznego podpisu elektronicznego. Jeżeli dodatkowo uświadomimy sobie, iż w chwili obecnej brakuje w tej sprawie jakiejkolwiek akcji informacyjnej w tej sprawie, to już teraz można przewidzieć skutki prób uzyskania przez płatników, praktycznie w tym samym czasie, kwalifikowanych certyfikatów.

Należy wyrazić obawy co do możliwości przydzielenia przez centra certyfikacji kwalifikowanych certyfikatów wszystkim zainteresowanym, czyli płatnikom składek, w tak krótkim czasie - czasie pomiędzy wejściem w życie obowiązku stosowania bezpiecznego podpisu elektronicznego (udostępnieniem nowej wersji programu informatycznego) a datą obowiązkowego złożenia dokumentów elektronicznych do ZUS.

Czy w tej sytuacji Pan Premier przewiduje konieczność nowelizacji ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne w celu przesunięcia terminu wejścia w życie obowiązku opatrywania dokumentów elektronicznych przesyłanych do ZUS bezpiecznym podpisem elektronicznym?

Ponadto czy widzi Pan Premier konieczność przeprowadzenia w tej sprawie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie płatnikom konieczności uzyskania przez nich przed lipcem 2007 r. kwalifikowanych certyfikatów, wydawanych przez jedno z trzech krajowych centrów certyfikacji?

Zbigniew Rau