Oświadczenie skierowane do ministra skarbu państwa Wojciecha Jasińskiego oraz do wiceprezes Rady Ministrów, minister finansów Zyty Gilowskiej

Szanowna Pani Minister! Szanowny Panie Ministrze!

Wielu obywateli Polski zostało finansowo pokrzywdzonych na skutek inflacji oraz związanego z nią spadku siły nabywczej złotówki w latach 1989-1990. Pieniądze zdeponowane w bankach i posiadające w Polsce w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych znaczną siłę nabywczą, obecnie, po ich przeliczeniu i denominacji, przedstawiają wartość niewspółmiernie niską w porównaniu z wartością w momencie ich ulokowania na przykład na książeczce oszczędnościowej.

Pokrzywdzeni od wielu już lat starają się o przeliczenie ich wkładów oszczędnościowych w taki sposób, aby obecna wartość ich pieniędzy nadal zdeponowanych w banku bądź już podjętych była zbliżona do wartości wpłat przed inflacją, jeśli chodzi o ich siłę nabywczą. Swoje roszczenia opierają na gwarancjach, jakich udzielał Skarb Państwa posiadaczom książeczek oszczędnościowych w czasie, kiedy zdecydowali się oni założyć taką książeczkę, czyli przed rokiem 1989. Z tego względu, zdaniem wielu pokrzywdzonych obywateli, Skarb Państwa powinien wywiązać się ze swoich zobowiązań wynikających z udzielanych poręczeń i zrekompensować posiadaczom książeczek stratę, jaką ponieśli w wyniku inflacji.

Niestety, obecne uregulowania prawie nie pozwalają na zastosowanie takiego przeliczenia w stosunku do osób fizycznych. Ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. z 1990 r. nr 55, poz. 321) wyłączyła stosowanie art. 358¹ §3 kodeksu cywilnego między innymi do kwot zdeponowanych na rachunkach bankowych.

W tym miejscu należy nadmienić, że art. 358¹ §1 kodeksu cywilnego stanowi: "W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie". Oznacza to, że w chwili obecnej osoby, których oszczędności tak drastycznie straciły na wartości, nie mają prawnych możliwości ich odzyskania w wysokości relatywnej do wpłaconej.

W takim razie jedyną drogą do zmiany tej sytuacji jest wprowadzenie do polskiego systemu prawnego stosownych rozwiązań, które umożliwią chociażby częściową rekompensatę dóbr utraconych przez obywateli w sposób przez nich niezawiniony. Trudno przecież obciążać obywateli wszystkimi ekonomicznymi skutkami ustrojowej i gospodarczej transformacji kraju.

Z tego względu kieruję do Pani Minister oraz Pana Ministra pytanie, czy w Państwa resortach prowadzone są prace nad projektami rozwiązań prawnych, które dotyczą poruszonych przeze mnie kwestii.

Pragnę również poznać stanowisko zarówno Ministerstwa Finansów, jak i Skarbu Państwa wobec propozycji finansowej rekompensaty dla posiadaczy książeczek oszczędnościowych założonych przed rokiem 1989, którzy w wyniku dewaluacji złotówki stracili nierzadko całe swoje oszczędności.

Z poważaniem
Stanisław Piotrowicz