Oświadczenie skierowane do wiceprezes Rady Ministrów, minister finansów Zyty Gilowskiej

Szanowna Pani Minister!

W nawiązaniu do licznych sprzeciwów i protestów obywateli polskich w sprawie podwójnego opodatkowania Polaków pracujących w Wielkiej Brytanii, a mieszkających na stałe w Polsce, składam niniejsze oświadczenie senatorskie.

Wyjazdy do Anglii zwłaszcza młodych ludzi z miesiąca na miesiąc nabierają tempa. Jak wynika z raportu brytyjskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych - Home Office, w drugiej połowie 2004 r. do legalnej pracy wyjechało pięćdziesiąt jeden tysięcy Polaków. Rok później ta liczba wynosiła już siedemdziesiąt dwa tysiące. 97% Polaków pracuje w Anglii na pełny etat. Polacy znajdują tam coraz lepszą pracę, wymagającą większych kwalifikacji, w administracji i marketingu, produkcji, gastronomii, rolnictwie, przetwórstwie, służbie zdrowia, transporcie itp. Legalnie w Wielkiej Brytanii pracuje już dwieście pięć tysięcy Polaków, co stanowi 59% wszystkich emigrantów z nowych państw Unii. Zaraz po wejściu Polski do UE zarobki były na niskim poziomie. Później, gdy Polacy okazali się dobrymi pracownikami, stawki zaczęły wzrastać. Chociaż nie jest dobrym rozwiązaniem wyjazd młodych, zdolnych ludzi z naszego kraju do pracy za granicą, to możemy mieć powód do zadowolenia z naszych współobywateli, którzy potrafią znaleźć pracę na konkurencyjnym, unijnym rynku.

Sprawa podwójnego opodatkowania tych ludzi jest dla nich niezrozumiała, acz bardzo istotna. Rozwiązania przyjęte w umowie z 1976 r., zawartej między Polską a Wielką Brytanią w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, są dla nich krzywdzące. Nakładają one na Polaków obowiązek uiszczania podatku z tytułu dochodów osiągniętych na terenie Wielkiej Brytanii. Suma podlegająca opodatkowaniu w Polsce pomniejszana jest o podatki zapłacone w Anglii i  niewielki ryczałt na koszty utrzymania. Następnie w Polsce rozliczana jest według polskich stawek i progów podatkowych narzucających zazwyczaj 19-30% podatek. Tym samym do polskiego fiskusa trafia nawet kilka tysięcy złotych. Koszty utrzymania w Wielkiej Brytanii są wielokrotnie wyższe niż w Polsce, czego nasza skala podatkowa nie bierze pod uwagę, powodując nadmierny fiskalizm. Obowiązujące w Polsce przepisy podatkowe (ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - tekst jednolity DzU z 2000 r. nr 14 poz. 176) są w ten sposób jawnie niesprawiedliwe wobec Polaków mieszkających i pracujących w Anglii.

Warunki na polskim rynku pracy dają niewystarczające szanse na znalezienie pracy, dlatego perspektywa jej znalezienia w Wielkiej Brytanii jest dla wielu naszych rodaków często jedyną szansą na godziwe życie rodziny pozostawionej w kraju kosztem rozłąki, ciężkiej pracy i ogromnych wyrzeczeń dla zgromadzenia oszczędności. Zaoszczędzone w Anglii i przywiezione do Polski pieniądze niosą zdecydowanie wiele korzyści. Polacy po powrocie do kraju inwestują zarobione środki bądź też zakładają własne firmy. Kolejną korzyścią jest odciążenie budżetu państwa z kosztów zasiłków dla bezrobotnych i opieki społecznej. Paradoksem jest więc, że za to osoby te muszą oddać do budżetu część ciężko zarobionych pieniędzy. Polacy nie chcą łamać ani unikać polskiego prawa, chcąc jednak uciec przed absurdalnymi przepisami i fiskusem wymeldowują się z domów rodzinnych, gdyż jest to ich jedyna szansa uniknięcia podwójnego opodatkowania. Część postanawia w ogóle nie wykazywać zagranicznych zarobków lub pozostać na stałe poza granicami Polski. Żądanie, by po powrocie do kraju musieli płacić podatki jeszcze raz należy uznać za bardzo niepożądane ze względów społecznych. Decyzje o ewentualnym wymeldowaniu powodują, że cierpi na tym przede wszystkim rodzina pozostająca w kraju. Taka opresja fiskalna działa negatywnie na świadomość obywatelską.

Wątpliwa wydaje się zgodność zaistniałej sytuacji z obowiązującym prawem, z Konstytucją RP i prawem UE. Polacy żywią nadzieję, że polskie władze staną po stronie swoich obywateli i powezmą odpowiednie kroki zaradcze.

Podobne uregulowania podatkowe dotyczą osób pracujących w Belgii, Danii, Szwecji oraz Irlandii Północnej tylko dlatego, że polski rząd w umowach z tymi państwami nie przyjął odpowiednich sposobów regulowania kwestii podwójnego opodatkowania.

Jak wynika z dostępnych informacji, proces renegocjacji polsko-brytyjskiej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu może być długotrwały i nowa umowa zacznie obowiązywać najwcześniej od 2008 r. Zmiana obowiązujących zasad podatkowych wymaga również zmian legislacyjnych.

Apeluję do Pani Minister, dołączając się do licznych wniosków w tej sprawie, o przyśpieszenie prac nad wprowadzeniem odpowiednich zmian do ustaw i rozporządzeń podatkowych, które by nie nakładały na obywateli polskich pracujących w Wielkiej Brytanii i zameldowanych w Polsce obowiązku płacenia polskiemu urzędowi skarbowemu podatku od dochodów osiągniętych za granicą. Apeluję o zwolnienie z płacenia podatku w polskich urzędach skarbowych wszystkich obywateli Rzeczypospolitej osiągających dochody z tytułu pracy za granicą.

Z poważaniem
Władysław Ortyl
senator RP