Oświadczenie skierowane do ministra spraw wewnętrznych i administracji Janusza Kaczmarka

Szanowny Panie Ministrze!

Z początkiem roku 2007 powołany został Zespół do spraw Uregulowania Funkcjonowania Obszarów Metropolitalnych, którego jednym z najważniejszych zadań jest przygotowanie głównych założeń oraz koncepcji tak zwanej ustawy metropolitalnej. Akt ten będzie dotyczył zwłaszcza aglomeracji śląskiej i związanego z nią pomysłu utworzenia związku miast śląskich, nazwanego roboczo Silesią.

Koncepcja ta wydaje się na tyle interesująca z punktu widzenia wspólnych przedsięwzięć realizowanych przez miasta wchodzące w skład aglomeracji, w tym w szczególności zadań infrastrukturalnych i związanych z pozyskiwaniem środków z Unii Europejskiej, że należy się zastanowić nad powieleniem pomysłu w wypadku aglomeracji rybnickiej, określanej wcześniej jako Rybnicki Okręg Węglowy.

Aglomeracja rybnicka jest pod względem liczby ludności drugą po katowickiej aglomeracją na obszarze województwa śląskiego. W jej skład wchodzą trzy miasta na prawach powiatu: Rybnik, Jastrzębie Zdrój i Żory, trzy powiaty: rybnicki, wodzisławski i raciborski, oraz dwie zurbanizowane gminy wiejskie: Pawłowice (powiat pszczyński) oraz Zebrzydowice (powiat cieszyński). Łącznie obszar ten zamieszkuje około sześciuset siedemdziesięciu tysięcy mieszkańców.

Na zlecenie miasta Rybnika doktor Robert Krzysztofik z Katedry Geografii Ekonomicznej Uniwersytetu Śląskiego przeprowadził badania dotyczące struktury osadniczej na obszarze dawnego Rybnickiego Okręgu Węglowego, a następnie przygotował opracowanie pod tytułem "Aglomeracja rybnicka. Zarys typologii osadniczej". Doktor Krzysztofik dowodzi, że poszczególne gminy wchodzące w skład dawnego Rybnickiego Okręgu Węglowego tworzą typową silnie zurbanizowaną aglomerację policentryczną, w ramach której istnieją istotne powiązania funkcjonalne. Namacalnym dowodem na istnienie aglomeracji rybnickiej jest chociażby Związek Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego, którego członkami są gminy wchodzące w skład dawnego ROW. Związek realizuje wspólną i zwartą politykę, w ramach której podejmowane są działania istotne dla całego regionu. Poza tym istnieją silne i utrwalone historycznie zależności społeczno-gospodarcze pomiędzy poszczególnymi miastami i gminami subregionu.

Ogromny potencjał aglomeracji rybnickiej znalazł odzwierciedlenie w prestiżowym rankingu atrakcyjności inwestycyjnej opracowywanym co roku przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. W dokumencie tym podregion rybnicko-jastrzębski zajął drugą pozycję, ustępując miejsca jedynie podregionowi centralnego Śląska.

Doktor Krzysztofik w swoim opracowaniu zwraca jednak uwagę na zjawisko marginalizowania aglomeracji rybnickiej w krajowych systemach osadniczych. Istnieje uzasadnione zagrożenie, że w związku z brakiem bardzo wyrazistego ośrodka centrotwórczego oraz brakiem wyraźnych i rozpoznawalnych w kraju symboli tego regionu aglomeracja rybnicka pozostawać będzie w cieniu czterokrotnie większej konurbacji katowickiej, co w przyszłości może ograniczyć potencjał i możliwości rozwoju tego obszaru.

Dlatego też pragnę zwrócić się do pana ministra spraw wewnętrznych i administracji, pana Janusza Kaczmarka, z prośbą o uwzględnienie aglomeracji rybnickiej w pracach nad ustawą metropolitalną. Jestem przekonany, że może to być jedyna i niepowtarzalna szansa na zapewnienie aglomeracji rybnickiej oraz poszczególnym gminom wchodzącym w jej skład trwałego i zrównoważonego rozwoju.

Łączę wyrazy szacunku
Antoni Motyczka
senator RP