Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego RP Zbigniewa Ziobry

Staranność postępowania sędziego bywa trudna do wychwycenia i zaskarżenia nie tylko dla strony krzywdzonej takim postępowaniem, ale także dla jej fachowego pełnomocnika, adwokata czy radcy prawnego.

Przejawami takiej sytuacji są: zwalnianie od kosztów postępowania jednej ze stron bez dogłębnego badania sytuacji majątkowej, a ma ona ogromne znaczenie przy wspólnej wartości przedmiotu sporu; stosowanie długich terminów między rozprawami; nieuwzględnianie wniosków dowodowych strony niefaworyzowanej; zarządzanie z opóźnieniem lub zaniechanie wizji lokalnej, kiedy stan faktyczny uległ istotnej zmianie od czasu rozpoczęcia procesu, na przykład stan budynku.

Mając na uwadze fakt, iż trwają prace nad ustawą o postępowaniu dyscyplinarnym wobec osób wykonujących niektóre zawody prawnicze, warto zastanowić się nad patologiami w środowisku wymiaru sprawiedliwości. Są to trudne problemy, biorąc pod uwagę hermetyczność i solidarność grup zawodowych, broniących swoich pozycji i interesów. O problemach w tym środowisku świadczy liczba petentów w biurze senatorskim, skarżących się na brak sprawiedliwości.

Za przykład w tej mierze, według mojej oceny, po rozmowie z prawnikiem, niech posłuży sprawa 1NS 706/96 z Sądu Rejonowego w Koszalinie o podział majątku dorobkowego byłych małżonków. Małżonkowie żyli we wspólnocie gospodarczej siedem lat, a sprawa sądowa o podział majątku trwała osiem lat. Przewrotnie można zaryzykować przypuszczenie, iż celem tak długiego procesu było doprowadzenie do zlicytowania nieruchomości pozwanego. Czy w ramach sprawowanego nadzoru administracyjnego prezes sądu może wymusić przyspieszenie procesu?

Podstawą ładu w państwie jest właściwe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Nie jest chyba możliwe skodyfikowanie zasad uczciwego postępowania. Nic nie zastąpi etyki i wysokiego morale sędziów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych. Lecz w przypadkach gdy tej etyki zabraknie, konieczna jest skuteczna i szybka sankcja dyscyplinarna.

Senator RP
Paweł Michalak