Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry oraz do ministra pracy i polityki społecznej Krzysztofa Michałkiewicza

Oświadczenie to związane jest z licznie napływającymi skargami matek i ich dzieci pozostających w bardzo ciężkiej sytuacji materialnej ze względu na to, że dłużnicy alimentacyjni zamieszkują za granicą, a prezydenci, burmistrzowie i wójtowie wydają odmowne decyzje w przedmiocie przyznania zaliczki alimentacyjnej w związku z treścią informacji Sądu Okręgowego w Przemyślu, który na podstawie akt spraw informuje, że: dokumentacja została przesłana do organu przyjmującego za pośrednictwem Ministerstwa Sprawiedliwości bądź bezpośrednio do tego organu, w przypadku posiadania adresu dłużnika alimentacyjnego, a sąd nie ma wiadomości, czy została wszczęta egzekucja i przekazywane są należności w wyniku egzekucji bądź dobrowolnie przez zobowiązanego dłużnika; dokumentacja nie została przesłana, gdyż brakuje adresu dłużnika alimentacyjnego za granicą, a sąd nie ma wiadomości, czy należności są przekazywane dobrowolnie przez zobowiązanego dłużnika.

Roszczenie alimentacyjne jest dochodzone zgodnie z przepisami Konwencji o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą sporządzonej w Nowym Jorku dnia 20 czerwca 1956 r., DzU 1961 r., nr 17, poz. 87.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej konwencji Sąd Okręgowy w Przemyślu jest organem przesyłającym i do niego uprawniony zgodnie z art. 3 ust. 1 konwencji może złożyć wniosek, w którym domaga się od zobowiązanego dostarczania utrzymania. Wymogi wniosku zostały określone w ust. 2-4 wspomnianego art. 3.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 konwencji organ przesyłający przekazuje dokumenty organowi przyjmującemu, do którego należy zobowiązany, po uprzednim sprawdzeniu, czy pisma w otrzymanej formie odpowiadają przepisom prawa państwa, do którego należy uprawniony, zgodnie z ust. 2 tego artykułu. Pełna dokumentacja wraz z tłumaczeniem na język państwa przyjmującego przekazywana jest do Ministerstwa Sprawiedliwości.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 konwencji dalsze czynności właściwe do uzyskania dokumentów podejmuje organ przyjmujący, który zgodnie z ust. 2 informuje o biegu sprawy organ przesyłający, a jeżeli nie może on nadać biegu sprawie, zawiadamia organ przesyłający o przyczynie i zwraca akta.

W świetle wspomnianych przepisów sąd okręgowy nie ma żadnych uprawnień kontrolnych ani ponaglających wobec organu przyjmującego.

Celem ustalenia państwa zobowiązanego i organu przyjmującego uprawniony winien podać dokładny adres zobowiązanego, w przypadku jego braku wniosek nie może otrzymać dalszego biegu już na etapie przygotowywania dokumentów.

Równocześnie na sądzie okręgowym w obszarze jego działania spoczywa wynikający z art. 10 ust. 1a obowiązek wydania informacji o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy. Informacja ta nie jest zaświadczeniem w rozumieniu art. 217 i następnych k.p.a., chociaż nie można negować, że w jej treści zawarte są pewne ustawowe elementy zaświadczenia - urzędowe potwierdzenie określonych faktów wynikających z prowadzonej przez sąd okręgowy dokumentacji dotyczącej danej sprawy.

Wśród załączników wymienionych w rozporządzeniu ministra polityki społecznej z 7 czerwca 2005 r. w sprawie wzoru wniosku o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej oraz odpowiednich zaświadczeń, DzU nr 105, poz. 882, nie ma wzoru tejże informacji.

W nawiązaniu do ustawowego zakresu informacji ma ona zawierać dane o stanie egzekucji konkretnego świadczenia alimentacyjnego w oparciu o tytuł wykonawczy i dokumentację posiadaną przez sąd okręgowy zgodnie z przywołanymi przepisami konwencji. Taka informacja w oparciu o dokumentację zostaje udzielona w każdej sprawie tylko w takim zakresie, jaki jest wyznaczony przepisami dla organu przesyłającego.

Mając na uwadze przedstawioną analizę przepisów i wydawanie decyzji odmownych, zwracam się do panów ministrów, ministra sprawiedliwości oraz ministra pracy i polityki społecznej, o wyjaśnienie przyczyn takiego stanowiska organów orzekających w przedmiocie przyznania zaliczki alimentacyjnej.

Andrzej Mazurkiewicz