Oświadczenie skierowane do prezesa Rady Ministrów, ministra skarbu państwa Kazimierza Marcinkiewicza

Szanowny Panie Ministrze!

Moje oświadczenie dotyczy zabytkowej nieruchomości z basenem termalno-solankowym w Ciechocinku. Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków we Włocławku z dnia 29 października 1993 r. obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków jako zabytek nr 322A.

Basen termalno-solankowy to kompleks budynków, urządzeń i odkrytej niecki basenowej otoczonej terenem parkowym z wytyczonymi alejkami. W 2002 r., po raz pierwszy od siedemdziesięciu lat, zabytek ten został wyłączony z eksploatacji. Do tego momentu stanowił on największą atrakcję turystyczną Ciechocinka, umożliwiał bowiem kąpiele na wolnym powietrzu w solance produkowanej w uzdrowisku. Z uwagi na fakt, iż nie została wydana w tej sprawie żadna decyzja organu architektoniczno-budowlanego wyłączająca ten obiekt z użytkowania, decyzję podjął wyłącznie właściciel.

Grunt, na którym znajduje się basen, stanowi własność Skarbu Państwa w wieczystym użytkowaniu Przedsiębiorstwa Uzdrowisko Ciechocinek PUC SA. Obszar ten nie posiada aktualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, poprzedni plan wygasł bowiem z dniem 31 grudnia 2002 r.

Zgodnie z art. 5 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (DzU z 2003 r., nr 162, poz. 1568), opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela lub posiadacza polega, w szczególności, na zapewnieniu warunków zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie, a także korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości.

Po wyłączeniu basenu z użytkowania pojawiła się inicjatywa nieodpłatnego przekazania obiektu gminie Ciechocinek, która deklarowała zdobycie funduszów na remont basenu. PUC, właściciel obiektu, nie dysponował takimi środkami i nie miał możliwości uzyskania dotacji z funduszy unijnych. Zabiegi dotyczące nieodpłatnego przejęcia obiektu przez gminę Ciechocinek trwają do dnia dzisiejszego. Mimo pozytywnej opinii Zarządu PUC SA i Rady Nadzorczej PUC SA w tej sprawie projekt nie został zrealizowany.

Nową uchwałą z 2003 r. PUC zdecydował się przekazać basen gminie w drodze sprzedaży, a ponieważ gmina wyrażała jedynie wolę nieodpłatnego przejęcia, PUC zaproponował przejęcie basenu urzędowi marszałkowskiemu na zasadzie umowy użytkownika. Marszałek województwa kujawsko-pomorskiego nie wyraził zainteresowania propozycją, popierając jednocześnie zabiegi burmistrza Ciechocinka dotyczące przejęcia obiektu. Minister skarbu państwa nie wyraził zgody na nieodpłatne przekazanie basenu gminie Ciechocinek, zaś zwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy PUC SA w dniu 28 czerwca 2003 r. podjęło uchwałę o zbyciu basenu w drodze przetargu publicznego.

W marcu 2004 r. Wielkopolska Spółka Leasingowo-Handlowa przedstawiła w siedzibie Zarządu PUC w Ciechocinku koncepcję zatytułowaną "Aquabasen termalno-solankowy z zabudową terenu międzytężniowego w Ciechocinku", dotyczą zabudowania całego terenu pomiędzy tężniami zespołem hoteli, restauracji, sklepów i aquaparkiem. Realizacja takiej koncepcji zabudowy zlikwidowałaby częściowo obszar zabytkowego Parku Tężniowego, wbrew zasadom ochrony zabytków, jak i sferę ochrony obszaru Uzdrowiska Ciechocinek.

Kujawsko-pomorski wojewódzki konserwator zabytków w Toruniu na wniosek PUC pismem z dnia 31 stycznia 2005 r. określił warunki konserwatorskie zagospodarowania i użytkowania terenu Parku Tężniowego i znajdujących się na nim budowli, wskazując, że obecny i przyszły sposób zagospodarowania i użytkowania obiektu winien być zgodny z jego historyczną funkcją i zachowywać w stanie niezmienionym i czytelnym wszystkie wartości składające się na unikalne walory tego obszaru, a więc układ przestrzenny, formę architektoniczną i lokalizację historycznych obiektów kubaturowych, układ kompozycyjny zieleni urządzonej, a także walory klimatyczne ukształtowane przez te elementy.

Negocjacje w sprawie przekazania basenu trwają nadal. Nasuwa się przypuszczenie, że brakuje dobrej woli ze strony PUC, jako że przedsiębiorstwo to prowadzi działania nieprzystające do oficjalnego toku postępowania.

Zgodnie ze stanowiskiem kierownika Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Włocławku nadrzędnym i jedynym celem w stosunku do basenu termalno-solankowego powinno być pilne podjęcie jego remontu i przywrócenie mu, a także jego otoczeniu, jako głównym elementom zagospodarowania tego terenu, ich pierwotnej funkcji i wyglądu, wykluczając jakiekolwiek inne zagospodarowanie tego obszaru. PUC jednak wielokrotnie deklarował, że nie posiada środków na remont basenu. W tej sytuacji nie może znaleźć zastosowania art. 49 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, który dopuszcza wydanie decyzji nakazującej osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytku wpisanego do rejestru, wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego lub stosunku zobowiązaniowego, przeprowadzenie prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy tym zabytku, jeśli ich wykonanie jest niezbędne ze względu na zagrożenie zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem tego zabytku. Niemożliwe jest również wykonawstwo zastępcze, jako nierealne do zastosowania.

Obecny właściciel nie wywiązuje się z ustawowych obowiązków w zakresie ochrony zabytku. Nadal niewyjaśniona jest również sprawa zmiany właściciela, która mogłaby skutkować szybkim rozpoczęciem remontu obiektu. Zwracam się więc do Pana Ministra o zbadanie tej sprawy i podjęcie działań, w wyniku których basen termalno-solankowy zostanie przywrócony do pierwotnego stanu i ponownie będzie stanowił atrakcję turystyczną Ciechocinka.

Z poważaniem
Józef Łyczak