Warszawa, 14.12.2005 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na oświadczenie senatora Romana Ludwiczuka przesłane pismem znak BPS/DSK-043-12/05/04 z dnia 23 listopada br. dotyczące wykorzystania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej na walkę z bezrobociem i wykluczeniem społecznym w załączeniu przekazuję następujące wyjaśnienia:

Ad. 1

Zmiany w strukturze ministerstw tj. zniesienie Ministerstwa Gospodarki i Pracy oraz włączenie Departamentu Wdrażania EFS (instytucji wdrażającej dla Działań 1.1, 1.5 i 1.6) oraz Departamentu Zarządzania EFS (Instytucji Zarządzającej EFS) w strukturę Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej nie spowodowało zmian w procedurach naboru, oceny i realizacji wniosków o dofinansowanie realizacji projektu w ramach SPO RZL.

Od dnia 1 stycznia 2006 r. planowane jest włączenie Departamentu Zarządzania EFS w strukturę Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, w którym znajdą się Instytucje Zarządzające dla wszystkich programów operacyjnych wdrażanych w Polsce w ramach Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006, z wyjątkiem tych, które należą do kompetencji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W opinii Instytucji Zarządzającej EFS przyczyni się to do efektywniejszego zarządzania środkami z funduszy strukturalnych oraz usprawni proces wdrażania programów operacyjnych.

Ad. 2

Modyfikacje procedur naboru i oceny wniosków wynikają przede wszystkim z doświadczeń z wdrażania Programu i są przedmiotem ustaleń grup roboczych złożonych z przedstawicieli instytucji wdrażających i Pośredniczących SPO RZL. W przyszłym roku, systematycznie co kwartał, przewiduje się spotkania ośmiu tematycznych grup roboczych, w tym Grupy Roboczej ds. Procedur.

Zmiany w procedurach będą także wynikiem planowanych zmian systemowych wpisujących się w przyjęty przez Radę Ministrów Program Naprawczy zwiększający absorpcję funduszy strukturalnych w ramach Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006. Przewiduje on znowelizowanie ustawy o Narodowym Planie Rozwoju oraz ustawy Prawo zamówień publicznych, co ułatwi beneficjentom dostęp do środków na realizację projektów oraz usprawni rozliczanie wydatków. Nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych umożliwi uproszczenie procedur przetargowych, natomiast nowelizacja ustawy o NPR pozwoli m.in. na usprawnienie opracowywania oraz modyfikacji dokumentów programowych. Szczególnie ważne jest skrócenie procedury opracowywania Uzupełnienia Programu, a także wzorów wniosków o dofinansowanie realizacji projektu oraz wzorów umów o dofinansowanie projektu. Dokumenty te, nie będą przyjmowane jak dotychczas w drodze rozporządzeń, lecz będą opracowywane i przyjmowane w ramach Instytucji Zarządzającej i podawane do publicznej wiadomości. Umożliwi to bardziej elastyczne reagowanie na trudności pojawiające się przy wdrażaniu programów operacyjnych.

Ad. 3

W chwili obecnej nie są planowane zmiany w systemie zaliczkowania w ramach SPO RZL. Najbardziej problematyczną kwestią jest rozliczanie wydatków poniesionych w projektach, nie zaś samo przekazywanie zaliczek. Propozycje dotyczące uproszczenia zasad rozliczania projektów koncentrować się będą przede wszystkim na wprowadzeniu możliwości sprawdzania próby dokumentów księgowych potwierdzających poniesione wydatki, a nie, jak dotychczas, wszystkich dokumentów księgowych. Ta zmiana wpłynie znacząco na usprawnienie rozliczania projektów zarówno z punktu widzenia projektodawcy, jak i rozliczeń z Komisją Europejską.

Odnosząc się do kwestii poziomu wykorzystania funduszy strukturalnych w Polsce należy pamiętać, że zaliczki wypłacane projektodawcom finansowane są ze środków krajowych. Dokonanie wydatku przez beneficjenta, a następnie zweryfikowanie dokumentu potwierdzającego jego dokonanie stanowią podstawę do wystąpienia o zwrot kosztów do Komisji Europejskiej. Dopiero rozliczenie wydatków wykonanych z tych zaliczek zwiększa poziom absorpcji funduszy strukturalnych.

Ad. 4

Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym prowadzi działania informacyjne i promocyjne wyznaczone dla Instytucji Zarządzającej SPO RZL przez Strategię Promocji i Informacji SPO RZL. Do najważniejszych dotychczasowych działań zaliczyć można:

1. prowadzenie serwisu internetowgo www.efs.gov.pl;

2. punkt informacyjny dot. SPO RZL (odpowiedzi na pytania telefoniczne oraz napływające drogą elektroniczną i tradycyjną);

3. wykonanie oraz dystrybucja materiałów promocyjnych i informacyjnych;

4. konferencje - organizowanie konferencji poświęconych wdrażaniu EFS, ponadto Instytucja Zarządzająca uczestniczy i będzie uczestniczyć nadal w konferencjach, targach, seminariach dotyczących SPO RZL, organizowanych przez inne podmioty;

5. media - w ramach wydawania materiałów informacyjnych, Instytucja Zarządzająca włączyła się w wydawanie i produkcję programu telewizyjnego poświęconego pracy i rynkowi pracy w Polsce pt. "Przystanek Praca" emitowanego w TVP 2. Planowana jest również współpraca z innymi producentami telewizyjnymi i radiowymi.

Ponadto, poszczególne instytucje wdrażające SPO RZL organizują tzw. "dni otwarte" dla potencjalnych projektodawców, którzy w czasie ich trwania mogą zapoznać się z etapami składania wniosku o dofinansowanie realizacji projektu. Niektóre z instytucji, na przykład PFRON, przeprowadzają szkolenia dla tych beneficjentów, których wnioski zostały odrzucone z przyczyn formalnych lub merytorycznych. Celem tych szkoleń jest wskazanie beneficjentom sposobów rozwiązania najczęściej popełnianych błędów oraz nauka prawidłowego wypełniania wniosku.

Dodatkowo, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości prowadzi Krajowy Ośrodek Szkoleniowy Europejskiego Funduszu Społecznego, którego głównym celem jest dostarczanie wiedzy o EFS w Polsce. Poza krajowym ośrodkiem szkoleniowym, obecnie działają 32 regionalne ośrodki szkoleniowe. Celem działania sieci Regionalnych Ośrodków szkoleniowych Europejskiego Funduszu Społecznego (ROSzEFS) jest promowanie wiedzy wśród instytucji regionalnych o możliwościach związanych z działalnością EFS oraz rozwój lokalny.

W 2006 roku Instytucja Zarządzająca planuje podjęcie następujących działań:

- promocja najlepszych praktyk, dobrych projektów, które zostały zrealizowane w Polsce, poprzez wydawanie publikacji oraz przygotowanie i wydanie na Video-CD, DVD i WHS spotu i filmu reklamowego dotyczącego EFS: Film "Najlepsze Praktyki EFS" - ok. 60 minut oraz 30 sekundowy spot reklamowy EFS (wiosna 2006);

- wydanie segregatorów zawierających Wytyczne dla instytucji uczestniczących w realizacji SPO RZL, Poradnik dla Beneficjentów oraz Wytyczne w sprawie kwalifikowalności w ramach SPO RZL (styczeń 2006);

- przygotowanie płyt CD zawierających wszelkie niezbędne informacje dot. Europejskiego Funduszu Społecznego (styczeń 2006)

- wydanie broszur ogólnych oraz tematycznych pt. "EFS w Polsce" (luty/marzec 2006);

- wydanie Biuletynu Informacyjnego SPO RZL (od stycznia co dwa miesiące); w okresie od stycznia do końca września 2006 roku zorganizowana zostanie w Warszawie konferencja dla 1000 uczestników oraz 22 regionalne konferencje dla 100 uczestników każda;

- stworzenie bazy ok. 35 tys. potencjalnych projektodawców EFS oraz wysłanie do każdego z tych podmiotów listu zachęcającego do składania wniosków w ramach SPO RZL;

- wydanie "Podręcznika Zarządzania Miękkimi Projektami w kontekście Europejskiego Funduszu Społecznego;

- przewiduje się ponadto produkcję materiałów dostosowanych do aktualnych potrzeb - specjalistyczne na konferencje, seminaria, warsztaty, promujące poszczególne Działania SPO RZL lub też prezentujące stan absorpcji środków oraz system wdrażania SPO RZL.

Oprócz działań prowadzonych na szczeblu centralnym przewiduje się również działania o charakterze promocyjnym i informacyjnym prowadzone przez instytucje wdrażające na szczeblu regionalnym.

Ad. 5

W obecnym okresie programowania ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego współfinansowane są Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich oraz Inicjatywa Wspólnotowa EQUAL. Komplementarne działania w zakresie rozwoju zasobów ludzkich podejmowane są również w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwój Regionalny (Priorytet II). Działania w ramach tych programów koncentrują się na poprawie zdolności do uzyskania i utrzymania zatrudnienia poprzez rozwój jakości zasobów ludzkich, rozwoju przedsiębiorczości oraz poprawie zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstw i ich pracowników do warunków zmieniającego się rynku wzmocnieniu polityki równości szans.

W obecnym okresie programowania obejmującym lata 2007-2013 w Polsce przewiduje się ograniczenie liczby programów operacyjnych finansowanych z EFS. Podstawowymi obszarami interwencji staną się:

- wspieranie wzrostu zatrudnialności obejmujące tworzenie nowych miejsc pracy przez rozwój przedsiębiorczości i samozatrudnienia, rozwój jakości zasobów ludzkich, adaptacyjności, alternatywnych form zatrudnienia oraz zarządzania jakością, bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwach, wspieranie transferu wiedzy w gospodarce, wsparcie systemu i struktur rozwoju przedsiębiorczości,

- wspieranie systemów edukacyjnych poprzez kształcenie i doskonalenie kadry systemu edukacji, wsparcie edukacji na rzecz zatrudnienia i konkurencyjności, wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez opracowanie programu stypendialnego, a także dostosowanie programów kształcenia do potrzeb rynku pracy,

- wzmacnianie potencjału administracji publicznej obejmujące podnoszenie kwalifikacji kadry urzędniczej, wdrażanie nowoczesnych narzędzi zarządzania, usprawnienie mechanizmów koordynacji między jednostkami administracji publicznej, jak również wdrożenie standardów służby cywilnej w administracji samorządowej oraz współpracę administracji publicznej z partnerami społeczno-gospodarczymi w zakresie budowania więzów partnerskich i zlecania zadań publicznych.

Koncepcja ograniczenia liczby programów ma na celu uproszczenie systemu oraz nadanie mu większej przejrzystości i ułatwi zarządzanie Europejskim Funduszem Społecznym w Polsce.

Z poważaniem

Krzysztof Michałkiewicz