Oświadczenie skierowane do prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego oraz do minister spraw zagranicznych Anny Fotygi

Szanowny Panie Premierze! Szanowna Pani Minister!

Choć problemy związane ze stratami wojennymi poniesionymi przez Polskę w latach 1939-1945 należą już do historii, to w pewnym zakresie pozostają one jak najbardziej aktualne. Mam na myśli kwestię bezprawnego odbierania obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej ich mienia przez niemieckie władze okupacyjne i związanych z tym ewentualnych rekompensat. W związku ze skierowaną do mnie prośbą pozwolę sobie przedstawić jeden tego typu przypadek.

W roku 1940 obywatel polski zamieszkały w miejscowości Białcz Stary w powiecie Kościan w Wielkopolsce został na mocy decyzji niemieckiego urzędnika bezprawnie wywłaszczony i przesiedlony wraz z rodziną. Jego rodzice zostali pozbawieni swojej własności i ponieśli tym samym znaczne straty materialne. Dzierżawili oni zamieszkiwane przez siebie gospodarstwo rolne i planowali w niedalekiej przyszłości jego kupno. Po wojnie, a dokładniej 15 lipca roku 1945, złożyli w zarządzie gminy w Śmiglu, właściwym dla ich ówczesnego miejsca zamieszkania, wnioski o rejestrację poniesionych przez siebie strat. Wydano im potwierdzenia przyjęcia tychże wniosków - znajdują się one w załączniku - i jednocześnie pouczono, iż mogą na ich podstawie starać się o ewentualną rekompensatę tychże strat. W kolejnych latach w żaden sposób nie udało im się jednak przysługujących im praw wyegzekwować. Ich następcy prawni do dzisiaj pozostają z nierozwiązanymi problemami wyrównania strat, jakie ponieśli ich rodzice. Jest to jeden z bardzo wielu podobnych przypadków, dlatego też pragnąłbym zwrócić się do Państwa z następującymi pytaniami.

Po pierwsze: czy Rzeczpospolita Polska zrzekła się ostatecznie dochodzenia praw swoich obywateli, którzy ponieśli straty w wyszczególnionych okolicznościach, i zaniechała udzielania im pomocy w uzyskiwaniu odszkodowań od strony niemieckiej?

Po drugie: jeśli Rzeczpospolita Polska takiego dochodzenia się zrzekła, to czy w świetle prawa mogła tak postąpić?

Po trzecie: czy Rzeczpospolita Polska ostatecznie zaniechała wykonywania zarządzenia kierownika Resortu Odszkodowań Wojennych z dnia 21 września 1944 r. dotyczącego udzielania ulg i nadawania przydziałów osobom, które w wymienianych okolicznościach poniosły straty materialne?

Po czwarte: czy Rzeczpospolita Polska podjęła jakieś działania mające na celu udzielenie pomocy swoim obywatelom, którzy w wielu przypadkach od kilkudziesięciu już lat bezskutecznie starają się dochodzić swoich praw do rekompensaty za stracone mienie?

Po piąte: czy Rzeczpospolita Polska zamierza podjąć jakieś działania w tym kierunku? Na czym miałyby one polegać - pomoc prawna, negocjacje ze stroną niemiecką w sprawie zawarcia umów lub porozumień regulujących wyżej wymienione kwestie?

Ta problematyka dotyczy bardzo wielu obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, dlatego pragnąłbym uprzejmie prosić Państwa o szybką i wyczerpującą odpowiedź na zadane przeze mnie pytania. Wielu obywateli z niecierpliwością czeka na wyjaśnienie tych trudnych i bolesnych kwestii.

Z wyrazami szacunku
Janusz Gałkowski
senator RP