Oświadczenie skierowane do ministra gospodarki Piotra Woźniaka

Szanowny Panie Ministrze!

Chciałbym przybliżyć Panu projekt systemu Polskich Czeków Turystycznych, PCT, który, moim zdaniem, pozytywnie wpłynie na zwiększenie zainteresowania Polaków wypoczynkiem, spowoduje korzystanie z usług uzdrowiskowych w szerszym zakresie oraz spędzanie wakacji w kraju. Równocześnie projekt ten, wzorem sprawdzonych rozwiązań zagranicznych, ma szansę doprowadzić do ożywienia i rozwoju krajowego rynku turystycznego.

System PCT wzorowany jest na rozwiązaniach przyjętych w innych państwach europejskich - Francja, Węgry, Szwajcaria - gdzie bon, czek, jako forma finansowania wypoczynku krajowego funkcjonuje już od wielu lat. We Francji od 1982 r., na Węgrzech od 1998 r., w Szwajcarii od 1992 r.

System PCT ma być formą finansowania usług turystycznych, wypoczynku wakacyjnego, w tym leczniczego i sanatoryjnego, także dzieci i młodzieży, oraz sposobem na ożywienie gospodarki poprzez rozwój usług turystycznych.

Główne założenia prawno-finansowe systemu PCT:

- PCT jest imiennym znakiem legitymacyjnym stwierdzającym obowiązek świadczenia usługi turystycznej na terenie kraju na rzecz posiadacza PCT przez podmiot, z którym dystrybutor PCT zawarł umowę o świadczenie tej usługi.

- PCT nie będą podlegać wymianie na gotówkę. Osobie realizującej PCT nie będzie przysługiwać prawo otrzymania reszty w gotówce. PCT będą posiadać termin ważności, po upływie którego nie można będzie nimi dokonywać płatności. Planuje się, że PCT ważny będzie trzydzieści sześć miesięcy od daty emisji.

- PCT mogą być wykorzystywane wyłącznie na terenie kraju.

- System PCT jest finansowany ze środków socjalnych zgromadzonych u pracodawców. PCT mogą być również finansowane przez pracodawcę z innych środków, na przykład z zysku, a także przez państwo i samorządy ze środków pozostających w dyspozycji ich jednostek organizacyjnych.

- System PCT jest zwolniony ze składek na ZUS, na przykład do wysokości kwoty 150% najniższego wynagrodzenia.

- Na podstawie analizy w innych krajach należy przyjąć, że fundamentalnym warunkiem uruchomienia systemu PCT jest zwolnienie podatkowe. Przyjmuje się, że kwota na zakup PCT byłaby wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych, na przykład do wysokości kwoty 150% najniższego wynagrodzenia.

Założenia organizacyjne systemu PCT:

- Wyłącznym dystrybutorem PCT będzie Polska Agencja Rozwoju Turystyki SA, spółka zależna, w której PCT ma 98% kapitału podstawowego. Do zadań dystrybutora należeć będzie organizacja sieci usługodawców - uzdrowiska, branża turystyczna, transport, gastronomia, usługi kulturalne, sport i rekreacja - czyli zawieranie umów o świadczenie usług turystycznych, a ponadto między innymi prowadzenie działalności rozliczeniowej i lokacyjnej środków ze sprzedaży PCT.

- Dystrybutor przejmie od emitenta do dystrybucji określoną liczbę czeków, a następnie sprzedaje PCT pracodawcom oraz uprawnionym instytucjom, które rozdzielać je będą wśród swoich pracowników oraz osób uprawnionych. Osoby imiennie uprawnione do korzystania z czeków będą płacić PCT za usługi turystyczne określonym usługodawcom działającym na rynku turystycznym i paraturystycznym, z którymi dystrybutor zawarł umowy o usługi turystyczne. Usługodawcy, po realizacji usługi, będą przesyłali PCT do dystrybutora, który rozliczy i wypłaci środki należne za zrealizowane PCT.

- Nadzór nad systemem PCT będzie realizowany przez Ministerstwo Gospodarki.

Niebagatelną korzyścią jest również fakt, iż system PCT stwarza możliwość wykorzystania go jako narzędzia w kreowaniu polityki socjalnej państwa za pośrednictwem dysponentów środków na cele socjalne - agendy rządowe, jak na przykład Ministerstwo Edukacji Narodowej, samorządowe, jak na przykład ośrodki pomocy społecznej, przedsiębiorcy. Istnieje na przykład możliwość zastąpienia dotacji dla podmiotów organizujących wypoczynek dzieci i młodzieży imiennymi czekami przekazywanymi uprawnionym, co dawałoby większy wybór form i możliwości wypoczynku.

Zakładane korzyści z wdrożenia systemu PCT.

Dla pracownika: stworzenie możliwości wypoczynku oraz korzystania z usług uzdrowiskowych osobom o niskich dochodach; dodatkowe źródło finansowania profilaktyki zdrowotnej; nowy sposób na wykorzystanie istniejących środków z zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz z innych źródeł będących w dyspozycji pracodawców; dostęp do zweryfikowanej i skatalogowanej sieci usług turystycznych i okołoturystycznych; możliwość korzystania z atrakcyjnych ofert turystycznych przygotowanych specjalnie dla posiadaczy PCT, na przykład pakietowane usługi.

Dla gospodarki polskiej: efektywniejsze wykorzystanie środków przeznaczonych na wypoczynek dzieci i młodzieży; restrukturyzacja gospodarcza regionów atrakcyjnych turystycznie, a dotkniętych obecnie zwiększonym bezrobociem i gorszą niż przeciętna sytuacją ekonomiczną w regionach; rozwój obszarów wiejskich poprzez rozwój agroturystyki; zmniejszenie bezrobocia w regionach atrakcyjnych turystycznie; rozwój małej i średniej przedsiębiorczości na rynku usług turystycznych i tym samym powstawanie nowych miejsc pracy; wzrost popytu wewnętrznego na usługi turystyczne na terenie kraju; rozszerzenie dystrybucji krajowych usług turystycznych oraz przedłużenie sezonu turystycznego; wzrost inwestycji w sektorze turystyki i wykreowanie produktów turystycznych oraz marek turystycznych; zwiększenie turystyki przyjazdowej w wyniku zaoferowania produktów i usług turystycznych o wyższej jakości i bardziej atrakcyjnych; aktywizacja zawodowa społeczeństwa i zwiększenie zatrudnienia w turystyce oraz branżach okołoturystycznych; przyspieszenie tempa wzrostu PKB średnio o około 0,2% rocznie; stworzenie około trzydziestu tysięcy miejsc pracy w okresie pięciu lat funkcjonowania systemu; zwiększenie wpływów budżetowych - CIT, PIT, VAT - ze względu na przesunięcie popytu do turystyki jako sektora o wysokim udziale wartości dodanej; poprawa bilansu płatniczego kraju.

Dla potrzeb pokazania skutków makroekonomicznych projektu PCT Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przeprowadził symulację, w której pokazał efekt w pełni działającego systemu w pierwszym roku działalności. Wnioski z tego badania jednoznacznie pokazują, iż po wprowadzeniu systemu występują dwa efekty w zakresie popytu krajowego.

Po pierwsze, przesunięcie popytu z "pozaturystycznej części gospodarki" do szeroko rozumianej turystyki. System będzie wpływał na zmiany w strukturze popytu krajowego. Część środków z ZFŚS, która do tej pory wydawana była na produkty sektorów niezwiązanych z turystyką, zostanie przesunięta do działalności turystycznych, w efekcie część popytu zostanie przeniesiona z dóbr konsumpcyjnych do usług turystycznych.

Po drugie, zwiększenie popytu w wyniku zmniejszenia liczby wyjazdów zagranicznych, zwiększenia wydatków towarzyszących turystyce, zmniejszenia wydatków konsumpcyjnych, w tym z importu, w wyniku ograniczenia zakresu bonów towarowych.

Na zakończenie chciałbym szczególnie podkreślić, iż oprócz zmiany struktury nastąpi także zwiększenie popytu krajowego. Stanie się tak, gdy część osób, które wcześniej korzystały z turystyki zagranicznej, zachęcona atrakcyjnością finansowych bonów zdecyduje się na wypoczynek w kraju. Oznacza to, że popyt, który do tej pory był realizowany za granicą, będzie częściowo realizowany w kraju. Ponadto większe natężenie turystyki w Polsce przyczyni się do wzrostu wydatków towarzyszących turystyce oraz spowoduje dodatkowe inwestycje w turystykę. Przełoży się to na zwiększenie zatrudnienia w gospodarce oraz zwiększenie wpływów do budżetu.

Z poważaniem
Jarosław Chmielewski
senator RP