Oświadczenie złożone
przez senatora Adama Bielę
Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego RP Zbigniewa Ziobry
Szanowny Panie Ministrze!
Dziękuję za udzielenie odpowiedzi na moje oświadczenie z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji pozwalającej na budowę pawilonu wystawowego sprzedaży samochodów, wydanej przez kierownika Urzędu Rejonowego w Bielsku Białej w dniu 30 maja 1996 r. (AUN7351/D/27/96/Prz) na podstawie art. 156 §1 pkt 5-7 k.p.a. dla państwa U. i M. Honkiszów.
Chciałbym jednak poruszyć dwie kwestie: postępowanie administracyjne dotyczące przedmiotowej decyzji co do jej nieważności i szkody majątkowe poniesione przez skarżących na skutek zawinionych działań organów administracji publicznej.
Państwo Honkiszowie wnieśli na podstawie przepisów art. 57 §2 k.p.a. sprawę o stwierdzenie nieważności decyzji. Tymczasem zarówno wojewoda śląski, jak i główny inspektor nadzoru budowlanego odmówili rozpoznania sprawy, pomimo że k.p.a. wskazuje na niemożliwość stwierdzenia nieważności decyzji tylko w sytuacji, o której mowa w art. 156 §2. Taka sytuacja jednak nie zaistniała w przedmiotowej sprawie.
Niestety, również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, rozpatrujący tę skargę (sygnatura akt VII SA/Wa 1216/05), w orzeczeniu z dnia 10 kwietnia 2006 r. ją oddalił, uzasadniając to tym, że przedmiotowa decyzja została wyeliminowana z obrotu prawnego wskutek uchylenia jej ostateczną decyzją wojewody śląskiego z dnia 28 czerwca 1999 r. przed wystąpieniem skarżących z wnioskiem o stwierdzenie jej nieważności. Zdaniem sądu organy obu instancji nie mogły stwierdzić nieważności decyzji, która w momencie orzekania nie funkcjonowała już w obrocie prawnym i nie wywoływała żadnych skutków prawnych.
Jednak błędna decyzja pozwalająca na budowę wywoływała przecież przez trzy lata od jej podjęcia aż do uchylenia określone skutki prawne, gdyż budowa została rozpoczęta, a koszty zostały poniesione. Chodzi tu o znaczne szkody majątkowe poniesione przez inwestora, wyrażające się nie tylko w stratach rzeczywistych związanych z kosztami kredytu, nakładami na budowę, lecz również związane z utratą zysków.
Uchylenie decyzji i stwierdzenie jej nieważności to dwa niezależne od siebie instytucje prawa. Żaden przepis prawa nie zakazuje orzekania o decyzji uchylonej i wyeliminowanej tym samym z obrotu prawnego na skutek zdarzeń późniejszych, ex nunc. Organ powinien więc rozpoznać, czy nie zachodzą przesłanki, o których wspominają skarżący, a w razie stwierdzenia ich zajścia stwierdzić nieważność decyzji już w dniu jej wydania, ex tunc.
Proszę o ustosunkowanie się do moich wątpliwości w przedmiotowej sprawie. Bardzo też proszę o sugestię, w jaki sposób, to znaczy: jakimi środkami prawnymi, państwo Honkiszowie mogą dochodzić roszczeń odszkodowawczych z tytułu zawinionych działań organu administracji publicznej, który wydał decyzję niewykonalną ze względu na odmienny niż na podkładach mapowych rzeczywisty przebieg podziemnych kabli wytyczony w terenie przez pracowników zakładów energetycznych i Telekomunikacji Polskiej.
Z wyrazami poważania
Adam Biela