Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry

Dziękuję bardzo za przesłanie odpowiedzi na moje dwa kolejne oświadczenia dotyczące spraw sądowych, których podstawą prawną są przepisy ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności nieruchomości - DzU nr 157 poz. 1315.

Chciałbym jednak w związku z tym podnieść podstawową kwestię interpretacyjną związaną z najważniejszą intencją ustawodawcy senackiego, gdyż ustawa ta była projektem Senatu.

Otóż w ust. 4 art. 4 ustawy jest zapis, który wymaga od sądu prowadzącego postępowanie orzeczenia w kwestii: czy podmiot określony w ust. 1 tego artykułu, a więc przedsiębiorstwo państwowe, państwowa osoba prawna, inna państwowa jednostka organizacyjna lub spółka handlowa, w której Skarb Państwa był podmiotem dominującym w rozumieniu przepisów ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi, dał najemcy mieszkania zakładowego, zanim zostanie ono zbyte, przekazane lub sprzedane osobie trzeciej, prawo pierwokupu, a w szczególności prawo pierwszeństwa nabycia tego mieszkania.

Tymczasem sądy w Tarnowskich Górach orzekają, iż Skarb Państwa nie jest podmiotem dominującym i w związku z tym nie zostało naruszone prawo pierwokupu. Przecież wcale nie o to chodzi. Z przepisów tych wynika, że sąd ma rozstrzygać kwestie, czy Skarb Państwa wówczas, gdy był podmiotem dominującym, przed zbyciem mieszkania zakładowego jakiejś osobie trzeciej dał czy też nie najemcy tego mieszkania prawo, o którym mowa w ust. 2.

Te podstawowe nieporozumienia interpretacyjne są aktualnie podstawą nowelizacji w Senacie przepisów art. 4 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. Zanim jednak zostaną zakończone prace legislacyjne nad nowelizacją tej ustawy, prosiłbym o objęcie pieczą postępowań sądowych w Tarnowskich Górach w przedmiotowej sprawie w takim zakresie, w jakim minister sprawiedliwości może mieć wpływ na działalność administracyjną sądów. Chodzi głównie o to, żeby sąd nie obciążał nadmiernymi kosztami osób starających się o nabycie swoich mieszkań w sytuacji, gdy nie mają one z czego pokryć wiążących się z tym kosztów, albo żeby nie obciążał ich w ogóle kosztami, gdy toczone są prace nowelizacyjne nad ustawą.

Sąd w Tarnowskich Górach stosuje naprawdę drakońskie opłaty sądowe lub inne koszty postępowania, podczas gdy ustawodawca w ustawie takich kosztów w ogóle nie przewidywał. Wręcz przeciwnie, zawarł w ustawie zapis o zwolnieniu z opłat. Zamiast życzliwie pouczyć starszych ludzi i doradzić im w trudnej dla nich sytuacji starania się o prawo do własności swojego mieszkania, sąd ten doprowadza do nagminnego wycofywania złożonych wniosków, a nawet tych, którzy wnioski wycofali, "karze" poprzez zasądzanie kosztów zastępstwa procesowego.

Przykładowo w postępowaniu o stwierdzenie naruszenia prawa pierwokupu z powództwa Jerzego Bochniaka - sygnatura akt IC 536/05 - Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach Wydział I Cywilny po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2006 r. na posiedzeniu niejawnym tej sprawy potraktował ją jako skierowaną przeciwko Garoplast Spółka z o.o. w Tarnowskich Górach jako aktualnemu właścicielowi mieszkań zakładowych, gdzie ewidentnie Skarb Państwa nie jest podmiotem dominującym. Jest to przykład wadliwego rozpoznania przedmiotu postępowania. Przepisy art. 4 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. wymagają zaś, żeby sąd rozpoznał w tym konkretnym przypadku, czy Fabryka Zmechanizowanych Obudów Ścianowych "Fazos" SA z siedzibą w Tarnowskich Górach przy ulicy Zagórskiej 161 przed dniem 26 lutego 1999 r., to jest przed sprzedaniem swoich mieszkań zakładowych prywatnej firmie "Garoplast" Spółka z o.o. w Tarnowskich Górach, dała najemcom swoich mieszkań zakładowych prawo pierwokupu tych mieszkań czy też nie. Stało się niestety tak, iż jak twierdzą najemcy tych mieszkań, odmówiono im prawa pierwokupu, a całe osiedle z basenem, kioskami, infrastrukturą - trzynaście bloków, pięćset siedemdziesiąt dziewięć mieszkań - sprzedano za 11 milionów zł, płatnych w nieoprocentowanych ratach, dwóch ratach rocznie przez piętnaście lat. Sąd w Tarnowskich Górach nie był w stanie tego faktu rozpoznać i ustalić, zgodnie z ust. 2 art. 4, głoszącym, iż sąd ten miał to stwierdzić, czy w "procesach przekształceniowych wymienionych w ust. 1" nastąpiło naruszenie prawa pierwokupu lub interesu prawnego najemcy, czy też nie. Tego sąd w Tarnowskich Górach nie uczynił.

W tej sytuacji proponuję odebrać sprawy prowadzone przez sąd w Tarnowskich Górach i przekazać je innemu sądowi. Proszę też rozważyć możliwość przeprowadzenia szkoleń dla sądów w sprawie przepisów tej ustawy. Materia tej ustawy jest wyjątkowo trudna i dlatego też wymaga ona szczególnej dbałości ze strony sądów.

Przekazuję listę osób, które złożyły wnioski do sądu w Tarnowskich Górach w sprawie mieszkań zakładowych, oraz sygnatury ich akt. Częściowa lista osób, które złożyły wnioski do Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach, zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r.: Dąbrowski Jan, sygnatura akt IC 547/05, Reilich Lucjan, sygnatura akt IC 645/05, Warda Leon, sygnatura akt IC 860/05, Patauch Halina, sygnatura akt IC 624/05, Wereszczak Stanisław, sygnatura akt IC 542/05, Zegota Kazimierz, sygnatura akt 641/05, Łapok Agata, sygnatura akt IC 2/06, Stróżyk Mirosław, sygnatura akt IC 3/06, Wawrosz Maria, sygnatura akt 1/06, Zajączkowski Krzysztof, sygnatura akt 635/05, Baran Wiesław, sygnatura akt IC/586/05, Szpak Antoni, sygnatura akt C 5/05, Orlański Tadeusz, sygnatura akt IC/05, Kiszkis Edward, sygnatura akt IC/05, Studziński Henryk, sygnatura akt IC 645/05, Chodak Janina, sygnatura akt IC/05, Dżon Barbara, sygnatura akt IC/05, Knefel Damian, sygnatura akt IC/05, Łyżwiński Jan, sygnatura akt IC 618/05, Paś Mieczysław, sygnatura akt IC 4/06, Sarnicki Jan, sygnatura akt IC/05, Świdziński Krzysztof, sygnatura akt IC 654/05, Rakowiecki Henryk, sygnatura akt IC 629/05, Bochnak Elżbieta, sygnatura akt IC 536/05, Wrona Władysław, sygnatura akt IC/05, Liszczyk Jan, sygnatura akt IC/05, Wrona Józef, sygnatura akt IC 877/05, Kaniak Krzysztof, sygnatura akt IC 642/05, Dworaczek Edward, sygnatura akt IC 780/05, Ugorski Józef, sygnatura akt IC 647/05, Kauf Mirosław, sygnatura akt IC 610/05.

Niektóre wnioski sąd zwraca jako bezzasadne, zupełnie błędnie interpretując, wobec jakiego podmiotu należy rozstrzygać prawo pierwszeństwa. Niektórzy wnioskodawcy, którym zasądzono ogromne koszty zastępstwa procesowego: Kostrzewa Alfred, sygnatura akt IC 698/05, Szymański Mirosław, sygnatura akt IC 619/05, Wróblewski Józef, sygnatury akt nie podano, Soińska Maria, sygnatura akt IC 545/05, Rolek Stefan, sygnatura akt IC 530/05, odwołali się od wyroku do Sądu Okręgowego w Gliwicach. Mam nadzieję, że ten sąd będzie umiał właściwie odczytać intencje ustawodawcy wyrażone w art. 4 ustawy i stwierdzić, czy Fazos dała możliwość pierwokupu najemcom swoich mieszkań zakładowych, czy też nie, przed zbyciem tych mieszkań tarnogórskiemu Garoplastowi.

Z wyrazami wdzięczności za współpracę w realizowaniu ustawy
Adam Biela
Bronisław Korfanty