Warszawa, dnia 1 grudnia 2005 r.

KANCELARIA SENATU

BIURO LEGISLACYJNE

Celem zaproponowanej nowelizacji Regulaminu Senatu jest dostosowanie jego treści do uchwalonej w dniu 28 lipca 2005 r. ustawy o zmianie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (zwanej dalej ustawą).

Znowelizowana ustawa uprawnia organ właściwy na podstawie regulaminu Senatu do wyrażania opinii w sprawie projektów aktów prawnych Unii Europejskiej, opinii o stanowiskach Rady Ministrów dotyczących procedur stanowienia prawa UE oraz opinii o stanowiskach zajmowanych podczas rozpatrywania projektu aktu prawnego w Radzie Unii Europejskiej.

W dotychczasowym stanie prawnym (tj. sprzed nowelizacji) organ właściwy na podstawie Regulaminu Senatu był uprawniony jedynie do wyrażania opinii o projekcie aktu prawnego Unii Europejskiej (w trybie art. 6 ustawy). Art. 67b Regulaminu Senatu wskazywał, iż tym organem jest senacka Komisja Spraw Unii Europejskiej. Takie ograniczenie roli organów Senatu w procesie tworzenia prawa Unii Europejskiej zakwestionowała grupa senatorów składając stosowny wniosek do Trybunał Konstytucyjnego. Trybunał w wyroku z dnia 12 stycznia 2005 r. (K 24/04) podzielił stanowisko wnioskodawców i stwierdził, iż również ocena stanowiska Rady Ministrów przed ostatecznym rozpatrywaniem projektu aktu prawnego w Radzie Unii Europejskiej (w trybie art. 9 ustawy), należy do kompetencji organu właściwego na podstawie regulaminu Senatu. Zdaniem Trybunału, w związku z przeniesieniem części kompetencji tworzenia prawa do Unii Europejskiej, nawet ograniczony wpływ na kształt aktów prawnych tworzonych w Unii jest formą realizacji funkcji ustawodawczej przez parlament narodowy. Ponieważ ustawodawca konstytucyjny określił, iż funkcja ustawodawcza jest sprawowana w systemie dwuizbowym to musi to znaleźć odzwierciedlenie również w procedurze oceny aktów prawnych Unii.

Nowelizacja ustawy rozszerzyła ponadto kompetencje właściwych organów obu Izb na ocenę stanowisk Rządu dotyczących procedur stanowienia prawa UE w trybie art. 8 ustawy.

Opiniowany projekt Regulaminu Senatu odzwierciedla zmiany zawarte w znowelizowanej ustawie i proponuje, aby również nowe kompetencje należały do Komisji Spraw Unii Europejskiej.

Projekt nie obejmuje zmian do załącznika do Regulaminu Senatu zawierającego przedmiotowy zakres działania komisji senackich ponieważ zakres zainteresowań Komisji Spraw Unii Europejskiej został określony w tym załączniku dostatecznie ogólnie: "(sprawy) związane z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej" a w przykładowym wyliczeniu zadań ujęto również: "rozpatrywanie informacji i innych dokumentów przedkładanych przez Radę Ministrów". Jednakże ewentualne uzupełnienie załącznika nie stoi w sprzeczności z zasadami legislacji.