Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następna część dokumentu


Z prac komisji senackich

18 kwietnia 2006 r.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senatorowie zapoznali się z informacją przedstawiciela kancelarii premiera na temat prac nad projektem ustawy Karta Polaka. Informację przedstawił doradca premiera ds. Polonii i Polaków za granicą, szef Grupy Problemowej "Karta Polaka" w ramach Zespołu Międzyresortowego ds. Polonii i Polaków za Granicą Michał Dworczyk. Jak poinformował, obecnie trwają konsultacje międzyresortowe, a także zapoznawanie się z podobnymi rozwiązaniami przyjętymi w innych krajach. Planuje się, że projekt Karty Polaka zostanie skierowany do Sejmu do końca czerwca br.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznano się z informacją Ministerstwa Spraw Zagranicznych w sprawie sytuacji polskojęzycznego radia we Lwowie. Informacje przedstawiła sekretarz stanu w tym resorcie Anna Fotyga, a także rzecznik prasowy ministerstwa, dyrektor Departamentu Systemu Informacji Paweł Dobrowolski.

Następnie senatorowie zapoznali się ze szczegółową informacją Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" na temat wniosku o zlecenie zadania państwowego pod nazwą "Promocja spraw polonijnych". Informację przedstawił prezes stowarzyszenia prof. Andrzej Stelamachowski.

Na zakończenie posiedzenia Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą rozpatrzyła i zaopiniowała następujące wnioski o dotacje z budżetu Kancelarii Senatu na wykonanie zadań państwowych na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą:

  1. Wnioski o zlecenie zadań państwowych o charakterze programowym i przyznanie dotacji na ich wykonanie

1. Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" w Warszawie: "Media polskie na Wschodzie", całkowity koszt zadania - 187 000 zł, postulowana kwota dotacji - 187 000 zł, ZFP proponował przyznać całą kwotę. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

2. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Program wspierania polskiej kultury poza granicami kraju", całkowity koszt zadania - 4 893 098 zł, postulowana kwota dotacji - 3 455 802 zł, ZFP proponował przyznać 3 008 906 zł. Komisja przychyliła się do opinii zespołu, zaopiniowała wniosek pozytywnie na kwotę 3 008 906 zł.

II. Wnioski o zlecenie zadań państwowych o charakterze inwestycyjnym i przyznanie dotacji na ich wykonanie

1. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Remont Domu Polskiego w Skrzeczoniu, w Czechach", całkowity koszt zadania - 67 549 zł, postulowana kwota dotacji - 39 572 zł, ZFP proponował przyznać 39 572 zł. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

2. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Remont Domu Polskiego w Wędryni, w Czechach", całkowity koszt zadania - 92 059 zł, wnioskowana kwota dotacji - 89 840 zł, ZFP proponował przyznać 89 840 zł. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

3. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Remont świetlicy środowiskowej w Wilnie, na Litwie", całkowity koszt zadania - 50 501 zł, postulowana kwota dotacji - 25 775 zł, ZFP proponował nie przyznawać dotacji. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

4. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Remont przedszkola w Daugavpilsie, na Łotwie", całkowity koszt zadania - 118 793 zł, postulowana kwota dotacji - 61 016 zł, ZFP proponował przyznać 61 016 zł. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

5. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Doprowadzenie gazu do budynku DP w Bielcach, w Mołdawii", całkowity koszt zadania - 29 590 zł, postulowana kwota dotacji - 28 877 zł, ZFP proponował przyznać 28 877 zł. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

6. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Remont Domu Polskiego w Oziersku, w Rosji", całkowity koszt zadania - 97 538 zł, postulowana kwota dotacji: 95 187 zł., ZFP proponował przyznać 95 187 zł. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

7. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Budowa szkoły z przedszkolem w Pojana Mikuli, w Rumunii", całkowity koszt zadania - 1 773 221 zł, postulowana kwota dotacji 100 535 zł, ZFP proponował przyznać 100 535 zł. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

8. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w Warszawie: "Roboty renowacyjno-konserwatorskie pomnika Adama Mickiewicza we Lwowie, na Ukrainie", całkowity koszt zadania - 1 067 262 zł, postulowana kwota dotacji - 245 00 zł, ZFP proponował przyznać 120 000 zł. Komisja zaopiniowała wniosek pozytywnie.

Komisja zadecydowała również, po wysłuchaniu szczegółowych wyjaśnień Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" na temat wniosku dotyczącego zadania: "Promocja spraw polonijnych", że wstrzymuje się z zaopiniowaniem tego wniosku do czasu uzyskania zgody Ministerstwa Finansów na przesunięcie środków w ramach budżetu Kancelarii Senatu z przeznaczonych na zadania inwestycyjne na zadania o charakterze programowym. Wystąpienie do Ministerstwa Finansów tej sprawie miało miejsce 10 kwietnia br.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Nauki, Edukacji i Sportu rozpatrzyła następujące ustawy:

Opinię na temat ustaw uchwalonych przez Sejm na podstawie projektów poselskich przedstawili podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Zdzisław Hensel, wicedyrektor Departamentu Ekonomicznego w tym resorcie Witold Pakuła oraz ksiądz rektor Jacek Bolewski z Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie. Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu stwierdziło, że rozpatrywane ustawy nie budzą zastrzeżeń legislacyjnych.

Opiniowane ustawy zmierzają do przyznania trzem uczelniom wymienionym w ich tytułach prawa do otrzymywania dotacji i innych środków z budżetu państwa na zasadach określonych dla uczelni publicznych. Finansowanie z budżetu państwa nie będzie obejmowało kosztów realizacji inwestycji budowlanych.

W ramach obecnie obowiązujących przepisów ustawowych dotacje i inne środki publiczne z budżetu państwa, na zasadach określonych dla uczelni publicznych, otrzymuje Katolicki Uniwersytet Lubelski oraz Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie. W wypadku tych uczelni finansowanie z budżetu państwa nie obejmuje kosztów realizacji środków trwałych w budowie służących procesowi dydaktycznemu.

Art. 15 ust. 3 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską zobowiązał stronę polską do rozważenia udzielenia pomocy finansowej z budżetu państwa innym aniżeli Katolicki Uniwersytet Lubelski i Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie szkołom wyższym - odrębnym wydziałom - zakładanym i prowadzonym przez Kościół katolicki.

Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Konferencją Episkopatu Polski w sprawie statusu prawnego szkół wyższych zakładanych i prowadzonych przez Kościół katolicki, w tym uniwersytetów, odrębnych wydziałów i wyższych seminariów duchownych, oraz w sprawie trybu i zakresu uznawania przez Państwo stopni i tytułów nadawanych przez te szkoły wyższe, podpisana w Warszawie 1 lipca 1999 r., zawiera w § 2 katalog uczelni zakładanych i prowadzonych przez Kościół katolicki, a istniejących w dniu wejścia w życie tej umowy. Katalog ten obejmuje w szczególności uczelnie wskazane w tytułach rozpatrywanych ustaw. Ustawy wejdą w życie z początkiem roku akademickiego 2006/07, 1 października br.

W kolejnych głosowaniach Komisja Nauki, Edukacji i Sportu postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek rozpatrywanych ustaw. Ustalono, że w imieniu komisji poparte dokumenty zarekomenduje senator Jarosław Gowin.

Ponadto senatorowie rozpatrywali ustawę o zmianie ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej oraz o zmianie innych ustaw.

Rozpatrywana ustawa była projektem rządowym, do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych upoważniono ministra gospodarki. Podczas posiedzenia ustawę rekomendował senatorom wiceminister gospodarki Andrzej Kaczmarek. Szczegółowe uwagi przedstawiło senackie biuro legislacyjne.

Rozpatrywana nowelizacja zmierzała do umożliwienia przedsiębiorcom prowadzącym badania naukowe lub prace rozwojowe odliczenie (w ramach ulgi podatkowej) kosztów zakupu nowej technologii od każdego producenta. Ponadto przedstawione zmiany podyktowane były koniecznością wyłączenia ulgi podatkowej na zakup nowych technologii spod regulacji europejskich dotyczących pomocy publicznej.

W głosowaniu Komisja Nauki, Edukacji i Sportu postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 3 poprawek do rozpatrywanej nowelizacji, zbieżnych z sugestiami biura legislacyjnego i doprecyzowujących zapisy sejmowe. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Piotra Wacha.

19 kwietnia 2006 r.

Odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, podczas którego senatorowie zapoznali się z informacją ministra pracy i polityki społecznej o założeniach polityki rodzinnej rządu.

Informację przedstawiła wiceminister pracy i polityki społecznej Joanna Kluzik-Rostkowska. Jak poinformowała, w ciągu najbliższych dni powstanie międzyresortowy zespół, który opracuje wieloletni program polityki prorodzinnej rządu. Wiceminister dodała, że zespół powinien się zająć przygotowaniem bazy dotyczącej "polityki prorodzinnej, która byłaby do zaakceptowania przez wszystkie poważniejsze siły polityczne w kraju", tak by po zmianie władzy podstawy tej polityki nie podlegały drastycznym zmianom.

Wiceminister J. Kluzik-Rostkowska zaznaczyła, że bez wieloletniego programu jej działania są "doraźne". Podkreśliła, że najważniejsze dla niej są sprawy związane z likwidacją dużych domów dziecka, ściąganiem alimentów i powstaniem sieci przedszkoli w małych miejscowościach. Wiceminister powiedziała, że obecnie wprowadzany jest pilotażowy program dotyczący ściągania długów alimentacyjnych. Według niej ściągalność alimentów jest "na skandalicznym poziomie", bo wynosi zaledwie 10%. "Dłużnicy alimentacyjni są nam winni 8 mld zł. Za te pieniądze można by opłacać podwójne becikowe przez 11 lat" - mówiła wiceminister J. Kluzik-Rostkowska. Sposobami na nękanie dłużników alimentacyjnych jest m.in. możliwość odebrania im prawa jazdy i wpisania na listę dłużników, co powoduje, że nie mogą m.in. zaciągnąć kredytów w bankach czy kupić telefonu komórkowego.

Wiceminister pracy i polityki społecznej poinformowała, że ministerstwo ma w tym roku do wykorzystania 20 mln zł z Europejskiego Funduszu Społecznego na programy związane z rodziną. Zapowiedziała, że resort chce wykorzystać całą kwotę. Kolejną sprawą jest program likwidacji dużych domów dziecka i przeniesienie wychowanków do rodzin zastępczych. Wiceminister przyznała, że sprawa ta budzi sprzeciw przede wszystkim zatrudnionych tam osób. "Potrzebujemy tutaj współpracy ze strony samorządów i stworzenia dla tej kadry miejsc pracy. Jednym z pomysłów jest konieczność zapewnienia rodzinom zastępczym pomocy psychologicznej. Tym mogliby się m.in. zająć pracownicy domów dziecka" - mówiła J. Kluzik-Rostkowska. Wiceminister powiedziała, że dobrym momentem do dyskusji na ten temat będzie 30 maja - Dzień Rodzicielstwa Zastępczego. Wiceminister J. Kluzik-Rostkowska wymieniła jeszcze programy dotyczące powstania tzw. mikroprzedszkoli na terenach wiejskich i program "dzieciństwo pod ochroną", dotyczący walki z przemocą w rodzinie.

W dyskusji senatorowie z Komisji Rodziny i Polityki Społecznej mówili, że propozycje przedstawione przez wiceminister pracy i polityki społecznej są bardzo dobre, ale konieczny jest wieloletni rządowy program polityki prorodzinnej, bez którego nie da się poprawić sytuacji, zwłaszcza rodzin wielodzietnych.

Senator Ewa Tomaszewska powiedziała, że po przedstawieniu projektu programu konieczna jest dyskusja, w której oprócz polityków powinny wziąć udział organizacje pozarządowe zajmujące się pomocą rodzinie.

Senatorowie podkreślili też, że niezwykle ważna jest promocja ministerialnych programów w mediach. "Trzeba odbudować etos rodziny" - mówiła senator Elżbieta Rafalska.

Przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senator Antoni Szymański na zakończenie zapowiedział, że na następnym posiedzeniu komisja podejmie uchwałę zobowiązującą międzyresortowy zespół do przedstawienia raportu z prac nad programem dotyczącym polityki prorodzinnej.

* * *

Odbyło się posiedzenie Komisji Ustawodawczej, podczas którego rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego.

Na temat zapisów zawartych w rozpatrywanej nowelizacji sejmowej głos zabrał wiceminister sprawiedliwości Andrzej Grzelak. Zapoznano się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

W dyskusji wprowadzenie poprawki do omawianej ustawy zaproponował senator Aleksander Bentkowski. W głosowaniu uzyskała ona poparcie członków komisji. Następnie przegłosowano przyjęcie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego wraz z zaakceptowaną wcześniej zmianą. Ustalono, że sprawozdanie w tej sprawie złoży w imieniu Komisji Ustawodawczej senator Janusz Gałkowski.

Następnie komisja przystąpiła do prac nad przygotowaniem czterech inicjatyw ustawodawczych, mających na celu wykonanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Senatorowie zdecydowali o podjęciu inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 13 grudnia 2005 r. orzekł o niezgodności art. 19 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie, w jakim ogranicza przesłankę wyłączenia sędziego jedynie do stosunku osobistego, pomijając inne okoliczności, które mogą mieć wpływ na ocenę bezstronności sędziego, z art. 45 ust. 1 konstytucji.

Uznał, że względna przesłanka wyłączenia sędziego przewidziana w ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, tj. stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego, ogranicza wyraźnie zakres sytuacji, które mogą być uwzględniane jako podstawa wyłączenia sędziego. W kodeksie postępowania karnego oraz w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym względnymi przesłankami wyłączenia są okoliczności, które mogłyby wywołać uzasadnione wątpliwości co do bezstronności sędziego w danej sprawie.

Od momentu wejścia w życie wyroku, tj. od 21 grudnia 2005 r., przepis art. 19 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakwestionowanym zakresie jest niezgodny z konstytucją. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że zmiana ustawodawcza "powinna nastąpić w możliwie krótkim terminie, ponieważ utrzymywanie istniejącego stanu rzeczy, a więc bez wskazanej interwencji ustawodawczej, przez dłuższy okres może naruszać zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, wyrażoną w art. 2 konstytucji.".

Istnieje zatem konieczność podjęcia inicjatywy ustawodawczej w kierunku wskazanym przez Trybunał Konstytucyjny. W projekcie nowelizacji przewidziano, że względną przesłanką wyłączenia sędziego będzie istnienie okoliczności tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie. Przesłanka ta będzie na tyle szeroka, że swym zakresem pojęciowym obejmie także dotychczasową względną przesłankę wyłączenia sędziego.

Proponowana ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Ustawa nie wymaga wydania aktów wykonawczych. Ustawa przywróci stan konstytucyjności w zakresie instytucji iudex suspectus. Ponadto ustawa nie wywoła negatywnych skutków społecznych, gospodarczych, finansowych i prawnych, a jej przedmiot pozostaje poza obszarem regulacji prawa Unii Europejskiej.

Ustalono, że w dalszych pracach nad projektem nowelizacji ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Komisję Ustawodawczą będzie reprezentować senator J. Gałkowski.

Następnie senatorowie zdecydowali o podjęciu inicjatywy ustawodawczej, dotyczącej zmiany ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.

Wyrokiem z 1 marca br. Trybunał Konstytucyjny wskazał na niezgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej niektórych rozwiązań prawnych dotyczących praw wyborczych obywateli polskich oraz obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi, wprowadzonych ustawą z 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz niektórych innych ustaw.

Trybunał uznał za niekonstytucyjne (niezgodne z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 62 i art. 169 ust. 2 zdanie pierwsze w związku z art. 16 ust. 1 konstytucji) rozwiązania, które przewidując wymóg wpisania do prowadzonego w gminie stałego rejestru wyborców najpóźniej na 12 miesięcy przed dniem wyborów, pozbawiają obywateli polskich czynnego prawa wyborczego w wyborach do rady gminy, a tym samym pozbawiają ich również biernego prawa wyborczego w tych wyborach oraz praw wyborczych w wyborach na stanowisko wójta (burmistrza, prezydenta miasta) - art. 6 ust. 1 ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, zwana dalej "ordynacją samorządową". Biorąc pod uwagę, iż analogiczna regulacja została wprowadzona w stosunku do obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi (art. 6a ust. 1 ordynacji samorządowej), trybunał stwierdził również niekonstytucyjność tego przepisu (niezgodność z art. 169 ust. 2 zdanie pierwsze w związku z art. 16 ust. 1 konstytucji).

Oba zakwestionowane przepisy uzależniają korzystanie z prawa wybierania do rad gmin przez obywateli polskich oraz obywateli innych państw członkowskich Unii Europejskiej od uzyskania wpisu do stałego rejestru wyborców najpóźniej na 12 miesięcy przed dniem wyborów. Zgodnie z art. 7 ordynacji samorządowej, prawo wybieralności przysługuje osobie, która ma prawo wybierania, a więc tym samym pozbawienie czynnego prawa wyborczego osoby niewpisanej do rejestru wyborców lub wpisanej do tego rejestru w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed dniem wyborów, uniemożliwia jej również korzystanie z biernego prawa wyborczego. Wprowadzone rozwiązanie ma także przełożenie na wykonywanie czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach organu wykonawczego gminy, gdyż posiadanie prawa wybierania i prawa wybieralności (w wypadku prawa wybieralności jest to jeden z wymogów) w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) uzależnione jest od posiadania czynnego prawa wyborczego w wyborach do rad gmin.

Rozważając status obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi w kontekście konstytucyjnych i ustawowych regulacji wyborczych do organów samorządu terytorialnego, TK zauważył, iż konieczne jest uwzględnienie wiążących RP zobowiązań traktatowych tj. art. 19 ust. 1 Traktatu ustawiającego Wspólnotę Europejską.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 TWE, obywatele Unii Europejskiej korzystają z prawa głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych w państwie członkowskim, na terytorium którego przebywają, a którego obywatelstwa nie posiadają na takich samych zasadach jak obywatele tego państwa. Zdaniem TK, wymóg równego (narodowego) traktowania obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi z obywatelami polskimi oznacza konieczność uznania za niekonstytucyjny art. 6a ust. 1, który odpowiada treści art. 6 ust. 1, uznanego za niekonstytucyjny w zakresie kolizji z art. 169 ust. 2 Konstytucji. Podkreślenia wymaga, iż w przekonaniu trybunału, treść art. 6a ust. 1 stoi również w sprzeczności z art. 19 ust. 1 TWE, gdyż wprowadzenie formalnego kryterium wpisu na listę wyborców nie może być uznane za odpowiadające przepisowi dyrektywy wykonawczej, który pozwala na uzależnienie praw wyborczych obywatela UE w państwie członkowskim, którego nie jest obywatelem, od przebywania przez określony czas na terytorium tego państwa.

Proponowana przez Komisję Ustawodawczą nowelizacja usuwa z systemu prawa niekonstytucyjne przepisy oraz przepisy, które w związku z uchyleniem tych pierwszych stają się bezprzedmiotowe. Jej wejście w życie nie będzie miało wpływu na rynek pracy, na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki, oraz nie powoduje bezpośrednich skutków społeczno-gospodarczych. Ponadto projekt nie wywołuje skutków finansowych wobec budżetu państwa i dotyczy materii objętej zakresem prawa Unii Europejskiej i jest z nim zgodny.

Ustalono, że w dalszych pracach nad projektem nowelizacji ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw komisję będzie reprezentować senator J. Gałkowski.

Na swym posiedzeniu Komisja Ustawodawcza zdecydowała również o podjęciu inicjatywy ustawodawczej, dotyczącej zmiany ustawy o kontroli skarbowej.

W wyroku z 20 czerwca 2005 r. Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu wniosku grupy posłów orzekł, iż art. 8 pkt 27 ustawy o utworzeniu Wojewódzkich Kolegiów Skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych jest niezgodny z art. 2 oraz z art. 47, art. 49 i art. 51 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji w zakresie, w jakim:

  1. nadaje nowe brzmienie art. 36 ust. 2 ustawy o kontroli skarbowej w części, w jakiej dotyczy uzyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i wykorzystywania informacji o osobach,
  2. nadaje nowe brzmienie art. 36a oraz ustala brzmienie art. 36b ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej,
  3. ustala brzmienie art. 36d ust. 4 ustawy o kontroli skarbowej w części, w jakiej dopuszcza przechowywanie materiałów uzyskanych w czasie stosowania kontroli operacyjnej, które są nieprzydatne dla celów uzasadniających tę kontrolę, przez 2 miesiące po zakończeniu kontroli.

Przepis art. 8 pkt 27 ustawy o w.k.s., w odniesieniu do wskazanych przepisów ustawy o kontroli skarbowej, traci moc obowiązującą z dniem 30 czerwca br.

Na podstawie przepisu art. 8 pkt 27 ustawy o w.k.s. nowe brzmienie otrzymał rozdział 4 ustawy o kontroli skarbowej, określający kompetencje i zasady działania wywiadu skarbowego. Przepisy, których niezgodność z konstytucją orzekł trybunał, znajdują się właśnie w tym rozdziale.

Zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy o kontroli skarbowej przeprowadzanie czynności wywiadu skarbowego polega na uzyskiwaniu, gromadzeniu, przetwarzaniu i wykorzystywaniu informacji o osobach oraz o dochodach, obrotach, rzeczach i prawach majątkowych podmiotów podlegających kontroli skarbowej - w celu ustalenia podatków stanowiących dochód budżetu państwa, a także innych należności pieniężnych budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych, dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów, oraz w celu wykonania określonych zadań należących do zakresu kontroli skarbowej.

W myśl art. 36a ustawy o kontroli skarbowej pracownicy wywiadu skarbowego, wykonując czynności, o których mowa w art. 36 ust. 2, mają prawo do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń i dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom w miejscach publicznych, a zgodnie z art. 36b ust. 1 wywiad skarbowy może uzyskiwać oraz przetwarzać dane identyfikujące abonenta, zakończenia sieci lub urządzenia telekomunikacyjnego, między którymi wykonano połączenie, oraz dane dotyczące uzyskania lub próby uzyskania połączenia między określonymi urządzeniami telekomunikacyjnymi lub zakończeniami sieci, a także okoliczności i rodzaje wykonanego połączenia.

Przepis art. 36d ust. 4 mówi z kolei, iż materiały uzyskane w czasie stosowania kontroli operacyjnej niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie albo niemające znaczenia dla postępowania kontrolnego, postępowania w sprawach o przestępstwa i wykroczenia albo w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe przechowuje się po zakończeniu kontroli przez 2 miesiące, po upływie których Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej zarządza ich protokolarne, komisyjne zniszczenie.

Trybunał podkreślił, że "zakwestionowane we wniosku przepisy nowelizujące, przyznające szczególne uprawnienia wywiadowi skarbowemu, stanowią niewątpliwie istotną ingerencję w sferę życia prywatnego jednostki. Nie oznacza to automatycznie niekonstytucyjności przyjętych rozwiązań. Oceniając dopuszczalność ingerencji, należy rozważyć czy spełnia ona warunki określone w jej art. 31 ust. 3 konstytucji. Poza tym, ustawodawca - w świetle art. 2 konstytucji - ma konstytucyjny obowiązek określić przesłanki ingerencji w sferę prywatności w sposób możliwie precyzyjny, tak aby ograniczyć zakres swobody decyzyjnej pozostawionej organom stosującym prawo, a jednocześnie ma on obowiązek stworzyć odpowiednie mechanizmy kontroli nad aktami organów władzy publicznej dotykającymi tej sfery. W sytuacji gdy chodzi o ograniczenie konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela, przepisy muszą charakteryzować się należytą precyzją i jasnością. Nakaz ten jest funkcjonalnie związany z zasadami pewności i bezpieczeństwa prawnego oraz ochrony zaufania do państwa i prawa".

W ocenie trybunału, "ustawodawca nie precyzuje jasno zakresu podmiotowego, warunków ani przesłanek, które muszą wystąpić, aby wywiad skarbowy mógł podjąć działania w stosunku do konkretnej osoby w oparciu o art. 36 ust. 2 ustawy. W aktualnym stanie prawnym ocena tych warunków i przesłanek została pozostawiona uznaniu pracowników wywiadu skarbowego". Trybunał doszedł do przekonania, że "uprawnienie do uzyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i wykorzystywania informacji o osobach, na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy, pozostawia pracownikom wywiadu skarbowego nadmierną swobodę wkraczania w sferę prywatności obywateli (...) Przepis powinien zakreślić jednoznacznie ramy takich działań. Już z tych względów należy zgodzić się z zarzutem niedookreśloności przepisu, który tak głęboko ingeruje w sferę prywatności jednostki".

Trybunał przypomniał swoje dotychczasowe orzecznictwo, w którym "stwierdził, że niejasne i nieprecyzyjne formułowanie przepisu, które powoduje niepewność jego adresatów co do ich praw i obowiązków, oceniać należy jako naruszenie wymagań konstytucyjnych. Powoduje to bowiem stworzenie nazbyt szerokich ram dla organów stosujących ten przepis, które w istocie muszą zastępować prawodawcę w zakresie tych zagadnień, które uregulował on w sposób niejasny i nieprecyzyjny. Ustawodawca nie może przez niejasne formułowanie tekstu przepisów pozostawiać organom mającym je stosować nadmiernej swobody przy ustalaniu w praktyce zakresu podmiotowego i przedmiotowego ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Założenie to można określić ogólnie jako zasadę określoności ustawowej ingerencji w sferę konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Kierując się tą zasadą, Trybunał Konstytucyjny reprezentuje stanowisko, iż przekroczenie pewnego poziomu niejasności przepisów prawnych stanowić może samoistną przesłankę stwierdzenia ich niezgodności".

Z tych samych względów należy zakwestionować, zdaniem trybunału, nowelizację przepisów art. 36a, art. 36b ust. 1 i art. 36d ust. 4 ustawy o kontroli skarbowej, które naruszają zasadę przyzwoitej legislacji, wynikającą z art. 2 konstytucji, oraz ograniczają konstytucyjne prawo do prywatności (art. 47 konstytucji), wolności komunikowania się (art. 49 konstytucji) i zasadę autonomii informacyjnej (art. 51 ust. 2 konstytucji).

Jak stwierdził trybunał, "skutkiem stwierdzenia niekonstytucyjności art. 8 pkt 27 ustawy o w.k.s. w zakresie, w jakim kształtuje brzmienie art. 36 ust. 2, art. 36a, art. 36b ust. 1 oraz art. 36d ust. 4 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej, jest w istocie eliminacja tych przepisów z porządku prawnego. Trybunał Konstytucyjny, przy określaniu terminu utraty mocy obowiązującej przepisu wziął pod uwagę konieczność nowelizacji ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 65 ze zm.) w sposób odpowiadający standardom konstytucyjnym, w szczególności z poszanowaniem zasady określoności oraz gwarancji ochrony konstytucyjnych praw i wolności".

W projekcie przyjętym przez Komisję Ustawodawczą zaproponowano nowelizację art. 36 ust. 2 ustawy o kontroli skarbowej, zmierzającą do usunięcia z tego przepisu wzmianki o tym, iż przeprowadzanie czynności wywiadu skarbowego polega na uzyskiwaniu, gromadzeniu, przetwarzaniu i wykorzystywaniu informacji o osobach. Uzyskiwanie takich informacji będzie oczywiście nadal możliwe - na podstawie przepisów art. 36a i 36c tej ustawy - ale przepisy te proponuje się jednocześnie zmodyfikować w taki sposób, aby nie naruszały zasad prawidłowej legislacji i nie wkraczały w sposób nieuzasadniony w sferę prywatności. Przepisy dotychczasowego art. 36b (dotyczące uzyskiwania danych billingowych) zostały przeniesione do art. 36c, regulującego tzw. kontrolę operacyjną, zarządzaną przez Sąd Okręgowy w Warszawie na pisemny wniosek generalnego inspektora kontroli skarbowej. Standard ochrony sfery prywatności jednostki w tym zakresie będzie zatem identyczny z kontrolą polegającą na uzyskiwaniu treści rozmów telefonicznych. W myśl nowelizowanego w projekcie art. 36d ust. 4 - materiały uzyskane w czasie stosowania kontroli operacyjnej niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie albo niemające znaczenia dla postępowania kontrolnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa i wykroczenia będą podlegały niezwłocznemu komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu.

Niedokonanie zaproponowanych w projekcie zmian ustawodawczych uniemożliwi z dniem 30 czerwca br. przeprowadzanie czynności wywiadu skarbowego, określonych w dotychczasowych przepisach art. 36a i art. 36b ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu, nie wywołuje on skutków finansowych dla budżetu państwa. Przedmiot projektowanej ustawy pozostaje poza obszarem regulacji prawa Unii Europejskiej.

Ustalono, że w dalszych pracach nad projektem nowelizacji ustawy o kontroli skarbowej Komisję Ustawodawczą będzie reprezentować senator J. Gałkowski.

Podczas posiedzenia senatorowie zdecydowali także o podjęciu inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.

Trybunał Konstytucyjny orzekł niezgodność art. 49 zd. 2 i 3 w związku z art. 45 ust. 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, w brzmieniu obowiązującym do wejścia w życie ustawy z 24 września 2004 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, z art. 2 konstytucji.

Art. 45 ust. 2 ustawy komorniczej stanowił, że za dokonaną egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia. Z przepisu tego wynikało, że warunkiem pobrania opłaty stosunkowej było skuteczne dokonanie egzekucji określonego roszczenia.

W art. 49 w zd. 1 określony był sposób ustalania oraz wysokość całej opłaty stosunkowej i ten przepis, objęty pytaniem prawnym, Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodny z art. 2 konstytucji. Zastrzeżenia trybunału wzbudziły natomiast regulacje zawarte w art. 49 zd. 2 i 3. Według nich komornik pobiera opłatę stosunkową również w razie umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela złożony przed upływem roku od dnia otrzymania wniosku o wszczęcie egzekucji.

Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że na podstawie art. 45 ust. 2 opłata stosunkowa była ściśle zależna od wartości realnie wyegzekwowanego świadczenia, a na podstawie art. 49 zd. 2 i 3 mogła zostać pobrana nawet, gdy komornik nie dokonał skutecznej egzekucji. Drugi z wymienionych przepisów wiązał bowiem opłatę stosunkową ze świadczeniem egzekwowanym, ale niekoniecznie wyegzekwowanym. Regulacje te nie zachęcają komorników do podejmowania niezwłocznie czynności, skoro opłata stosunkowa może zostać pobrana również w razie niewyegzekwowania należności, a ponadto zniechęcają dłużników do dobrowolnego regulowania zobowiązań, skoro, jeżeli w końcu spełnią świadczenie, opłata stosunkowa i tak zostanie pobrana.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 49 zd. 2 i 3 nie spełnia zasad przyzwoitej legislacji ze względu na nieracjonalność zamieszczenia w jednym akcie prawnym regulacji odmiennie kształtujących zagadnienie kosztów postępowania egzekucyjnego.

Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że nowa regulacja z 24 września 2004 r., nie tylko powtarza regulacje zakwestionowane, ale nawet została znacznie rozszerzona, gdyż obecnie opłatę stosunkową pobiera się w każdym wypadku umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela (nie ma ustawowego ograniczenia do roku od otrzymania przez komornika wniosku o wszczęcie egzekucji), a ponadto pobiera się ją w razie umorzenia postępowania na podstawie art. 823 kpc. Tym samym można przypuszczać, że zwiększy się liczba dłużników, od których będzie pobierana opłata stosunkowa, mimo że nie doszło do wyegzekwowania roszczenia. Oznacza to, że regulacja konstytucyjnie wadliwa pozostaje w porządku prawnym, czemu Trybunał Konstytucyjny, związany granicami pytania prawnego, nie może zapobiec.

Należy zatem wnioskować o pilnej potrzebie podjęcia działań ustawodawczych w celu wyeliminowania z porządku prawnego nieracjonalnych przepisów.

Zaproponowany przez Komisję Ustawodawczą projekt nowelizacji zakłada wyeliminowanie możliwości pobierania opłaty w wypadku umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 kpc. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe. Proponowana ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia i nie wymaga wydania aktów wykonawczych. Jej przedmiot nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.

Ustalono, że w dalszych pracach nad projektem nowelizacji ustawy o komornikach sądowych i egzekucji Komisję Ustawodawczą będzie reprezentować senator A. Bentkowski.

20 kwietnia 2006 r.

Odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, podczas którego rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej oraz o zmianie innych ustaw.

W imieniu rządu sejmową nowelizację rekomendował senatorom wiceminister gospodarki Andrzej Kaczmarek, któremu towarzyszył po. dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego w tym resorcie Krzysztof Gulda. Swoje uwagi przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

W głosowaniu Komisja Gospodarki Narodowej postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie do rozpatrywanej nowelizacji 3 poprawek, analogicznych do zmian zawartych w stanowisku Komisji Nauki, Edukacji i Sportu. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senatora Lesława Podkańskiego.

Ponadto senatorowie rozpatrzyli następujące ustawy:

Stanowisko na temat ustaw uchwalonych przez Sejm przedstawił w imieniu rządu wiceminister nauki i edukacji Stefan Jurga. Zapoznano się także z pozytywną opinią senackiego biura legislacyjnego.

W kolejnych głosowaniach Komisja Gospodarki Narodowej postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie rozpatrywanych ustaw bez poprawek. Ustalono, że sprawozdanie w tej sprawie złoży podczas posiedzenia plenarnego senator Mirosława Nykiel.

21 kwietnia 2006 r.

Odbyło się posiedzenie Komisji Obrony Narodowej, podczas którego senatorowie omówili działalność Agencji Mienia Wojskowego oraz Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.

W imieniu Ministerstwa Obrony Narodowej działalność obu agencji przedstawił wiceminister Marek Zająkała. Następnie prezes Agencji Mienia Wojskowego Maciej Maria Olex-Szczytkowski omówił aktualne działania i przedsięwzięcia agencji. Pracę Wojskowej Agencji Mieszkaniowej omówił prezes Andrzej Jaworski.

W dyskusji udział wzięli także inni zaproszeni goście: wiceszef Biura Bezpieczeństwa Narodowego admirał Ryszard Łukasik, przewodniczący Rady Nadzorczej Agencji Mienia Wojskowego Zbigniew Zalewski, przewodniczący Rady Nadzorczej Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Roman Dysarz oraz zastępca prezesa tej agencji Leszek Łuczak, a także dyrektor Departamentu Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Najwyższej Izbie Kontroli Wiesław Kurzyca i dyrektor Departamentu Finansowania Bezpieczeństwa Państwa w Ministerstwie Finansów Grażyna Żywiecka. W posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej wzięli także udział przedstawiciele Konwentu Dziekanów Korpusu Oficerów Wojska Polskiego.

Na zakończenie przewodniczący komisji senator Franciszek Adamczyk zapowiedział przyjęcie opinii na temat funkcjonowania Agencji Mienia Wojskowego oraz Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.

 

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska senatorowie zapoznali się z informacją o uzyskaniu przez zakłady pozwoleń zintegrowanych, według stanu na 31 grudnia 2005 r.

Informację przedstawił główny inspektor ochrony środowiska Wojciech Stawiany. Jak poinformował, w grudniu ub.r. Inspekcja Ochrony Środowiska przeprowadziła rozpoznanie w zakresie wywiązywania się przez operatorów istniejących instalacji i nowych instalacji z obowiązku uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Ustalono, że obowiązkowi uzyskania pozwolenia zintegrowanego podlegało łącznie 645 istniejących instalacji w 607 zakładach, przy czym w terminie do 30 kwietnia 2004 r. - 94 instalacje w 85 zakładach, do 31 grudnia 2004 r. - 130 instalacji w 111 zakładach, natomiast do 31 grudnia 2005 r. - 421 instalacji w 411 zakładach oraz 86 nowych instalacji w 85 zakładach, które zostały zrealizowane lub ich realizacja znajduje się na etapie ukończenia. Pozwolenie zintegrowane (stan na 31 grudnia 2005 r.) spośród zobowiązanych do uzyskania przedmiotowej decyzji uzyskało 251 operatorów prowadzących eksploatację 278 instalacji. Odnośnie do podmiotów zobowiązanych do posiadania pozwolenia zintegrowanego w terminie do 31 grudnia 2005 r., które nie uzyskały przedmiotowej decyzji, wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska w pierwszym półroczu br. sprawdzą stan wywiązywania się z tego obowiązku i na podstawie kontroli podejmą działania zgodne z kompetencjami.

Jak podkreślono, prowadzone przez Inspekcję Ochrony Środowiska kontrole w znacznym stopniu przyczyniły się do wyjaśnienia problemów prawnych związanych z koniecznością uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Miały również wpływ na przyspieszenie procesu decyzyjnego związanego z opracowaniem wniosku i uzyskaniem tego pozwolenia.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska senatorowie zapoznali się z raportem wskaźnikowym 2004, przygotowanym przez Inspekcję Ochrony Środowiska, a dotyczącym stanu środowiska w Polsce na tle celów i priorytetów Unii Europejskiej. Informację na ten temat przedstawił główny inspektor ochrony środowiska W. Stawiany. Jak stwierdził m.in., obecny stan środowiska w Polsce można uznać za w miarę dobry, mimo istniejących niedociągnięć i potrzeby podejmowania nowych działań w tym zakresie. Wyraźna jest tendencja poprawy stanu środowiska naturalnego w Polsce.

W dyskusji senatorowie zwracali uwagę na zagadnienia wymagające poprawy, takie jak hałas czy gospodarka odpadami.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zapoznała się z informacją na temat wykorzystania funduszy strukturalnych. Informację przedstawiła minister rozwoju regionalnego Grażyna Gęsicka. Ponadto gośćmi komisji byli poseł do Parlamentu Europejskiego Mieczysław Janowski, dyrektor Departamentu w Ministerstwie Gospodarki Małgorzata Świderska oraz Agnieszka Czarnecka z Departamentu Instytucji Płatniczej w Ministerstwie Finansów.

W wyniku dyskusji ustalono, że komisja przygotuje stanowisko w sprawie wykorzystania funduszy strukturalnych, które zostanie przekazane premierowi oraz resortowi rozwoju regionalnego. W celu opracowania stanowiska powołano zespół w składzie: senatorowie Przemysław Alexandrowicz, Ryszard Ciecierski, Andrzej Jaroch i Jerzy Szmit. Postanowiono, że stanowisko zostanie przyjęte na posiedzeniu 26 kwietnia br.

* * *

Podczas swego posiedzenia senatorowie z Komisji Zdrowia zapoznali się z informacją na temat zaawansowania prac i stopnia realizacji Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata 2004-2007.

Informację przedstawił wiceminister zdrowia Jarosław Pinkas. Dodatkowych wyjaśnień udzielali także dyrektor Centrum Onkologii w Warszawie prof. Marek Nowacki, dyrektor Centrum Onkologii w Gliwicach prof. Bogusław Maciejejwski oraz dyrektor Departamentu Polityki Zdrowotnej w Ministerstwie Zdrowia Dariusz Adamczewski.

25 kwietnia 2006 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowała następujące projekty aktów prawnych UE.

Rozpatrzenie w trybie art. 6 ustawy

Resort wiodący: Ministerstwo Transportu i Budownictwa.

Referent: senator Paweł Michalak.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Piotr Stomma.

Komisja Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyła projekt decyzji Rady i postanowiła nie wnosić uwag.

Resort wiodący: Ministerstwo Transportu i Budownictwa.

Referent: senator P. Michalak.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu P. Stomma.

Komisja Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyła projekt rozporządzenia i postanowiła nie wnosić uwag.

Resort wiodący: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

Referent: senator Przemysław Berent.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Tomasz Nowakowski.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt aktu prawnego wraz z zastrzeżeniami zawartymi w stanowisku rządu.

Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1673/2000 w odniesieniu do dotacji dla przetwórstwa lnu i konopi uprawianych na włókno, oraz rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 w odniesieniu do konopi kwalifikujących się do objęcia systemem płatności jednolitych COM (2006) 125; sygnatura Rady UE 7529/06.

Resort wiodący: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju i Wsi.

Referent: senator Mieczysław Szyszka.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Andrzej Kowalski.

Komisja Spraw Unii Europejskiej poparła projekt rozporządzenia Rady wraz z zastrzeżeniami zawartymi w stanowisku rządu.

Resort wiodący: Ministerstwo Sprawiedliwości.

Referent: senator M. Szyszka.

Przedstawiciel rządu: wicedyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Prawa Europejskiego.

Komisja Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyła projekt dyrektywy i postanowiła nie wnosić uwag.

Resort wiodący: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator Kosma Złotowski.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Zbigniew Dynak.

Komisja Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyła projekt dyrektywy i postanowiła nie wnosić uwag.

* * *

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych dyskutowali na temat stosunków polsko-białoruskich i polsko-ukraińskich.

W wyniku dyskusji - przeprowadzonej z udziałem zaproszonych gości, m.in. przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Ośrodka Studiów Wschodnich, Centrum Stosunków Międzynarodowych - komisja przyjęła stanowiska w sprawie stosunków polsko-białoruskich oraz w sprawie stosunków polsko-ukraińskich:

"Komisja Spraw Zagranicznych stoi na stanowisku, że łamanie demokracji i praw obywatelskich pod rządami Aleksandra Łukaszenki jest trwałą rzeczywistością Białorusi. Ostatnie wybory i towarzyszące im represje były tego kolejnym potwierdzeniem. Dlatego solidaryzując się z ludźmi walczącymi o przywrócenie demokracji na Białorusi, zwracamy się do rządu o zamrożenie politycznych stosunków polsko-białoruskich na możliwie najniższym poziomie. Proponujemy też zawieszenie członkostwa Białorusi w Inicjatywie Środkowoeuropejskiej".

"Komisja Spraw Zagranicznych, doceniając rolę Ukrainy w transformacji Sojuszu Północnoatlantyckiego, uznaje członkostwo Ukrainy w NATO za ważny czynnik stabilizacji europejskiej i dlatego zwraca się do rządu o zintensyfikowanie dotychczasowych działań zmierzających do osiągnięcia tego celu.

Komisja zwraca się do rządu o poparcie dla zawarcia pomiędzy Ukrainą a Unią Europejską układu o stowarzyszeniu, jako wyraz uznania dla europejskich aspiracji Ukrainy i jej znaczenia dla jednoczącej się Europy".

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych przyjęto także projekt uchwały komisji w sprawie udziału ekspertów i specjalistów z Tajwanu w Światowej Organizacji Zdrowia:

"Komisja Spraw Zagranicznych uważa, że w obliczu problemów, których rozwiązanie wymaga współpracy całej społeczności międzynarodowej, niestosowne i szkodliwe są motywowane kalkulacjami politycznymi wykluczenia z tej współpracy niektórych społeczności i terytoriów. W związku z tym popieramy udział ekspertów i specjalistów z Tajwanu w obradach Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na prawach obserwatorów.

Uważamy, że zwłaszcza w obliczu rozprzestrzeniającej się na obszarach Azji, krajów położonych w rejonie Pacyfiku, a także w innych rejonach ptasiej grypy, mogącej przybrać rozmiary groźnej i trudnej do opanowania epidemii, udział przedstawicieli wszystkich państw zainteresowanych współpracą w jej zwalczaniu jest niezbędny. Podkreślamy duże doświadczenie oraz znaczący udział Tajwanu w akcjach humanitarnych, medycznych, a także wszelkich działaniach mających na celu przeciwdziałanie skutkom naturalnych katastrof, takich jak mająca miejsce w 2004 roku tragedia tsunami.
Komisja zwraca uwagę, że parlamenty kilku krajów Unii Europejskiej uchwaliły rezolucje popierające udział przedstawicieli Tajwanu w pracach Światowej Organizacji Zdrowia, dlatego też apelujemy do państw członkowskich Unii Europejskiej o poparcie dla naszego stanowiska, mającego na celu rozwój współpracy dla dobra międzynarodowej społeczności".

* * *

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Ustawodawczej rozpatrzono wnioski zgłoszone na 9. posiedzeniu Senatu do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących przekształceń własnościowych nieruchomości.

W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Transportu i Budownictwa: dyrektor i wicedyrektor Departamentu Polityki Miejskiej Zdzisław Żydak i Ewa Żurawska-Ptaszek oraz wicedyrektor Departamentu Regulacji Rynku Nieruchomości Małgorzata Kutyła.

W kolejnych głosowaniach połączone komisje, po rozpatrzeniu przedstawionego projektu ustawy oraz wniosków zgłoszonych w toku dyskusji podczas drugiego czytania przez senatorów Piotra Ł.J. Andrzejewskiego, Adama Bielę oraz Jerzego Szmita, poparły 9 wniosków. Dwa wnioski zgłoszone przez senatora P.Ł.J. Andrzejewskiego uzyskały poparcie mniejszości komisji. Komisje wniosły o przyjęcie zaakceptowanych zmian wraz z jednolitym projektem ustawy oraz projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.

* * *

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Nauki, Edukacji i Sportu. Senatorowie zapoznali się ze stanem i perspektywami rozwoju kultury fizycznej i sportu. Informację na ten temat przedstawił minister sportu Tomasz Lipiec. Minister poinformował o działaniach podejmowanych przez resort i omówił zmiany projektowane w ustawach regulujących obszar sportu i kultury fizycznej.

W dyskusji senatorowie zwracali uwagę na liczne problemy dotyczące m.in. wychowania, zwłaszcza związane z wykorzystywaniem sportowych obiektów szkolnych i samorządowych, przede wszystkim w kontekście upowszechniania sportu i rekreacji.

26 kwietnia 2006 r.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska zakończono pierwsze czytanie projektu uchwały Senatu w sprawie 25. rocznicy rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych "Solidarność". Do rozpatrywania projektu przystąpiono na posiedzeniu 25 kwietnia br.

Po przedstawieniu projektu przez senatora Jerzego Chróścikowskiego i przegłosowaniu poprawek zgłoszonych w trakcie dyskusji połączone komisje wniosły o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu uchwały w sprawie 25. rocznicy rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych "Solidarność":

<<Dwadzieścia pięć lat temu, 12 maja 1981 r., po wieloletniej walce rolników całego kraju o należne im prawo do obrony swoich interesów została zarejestrowana pierwsza w historii Polski chłopska organizacja związkowa - Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych "Solidarność". Wydarzenie to, wieńczące działania na rzecz zjednoczenia rolniczego ruchu związkowego, a także będące następstwem strajków i porozumień ustrzycko-rzeszowskich oraz wydarzeń bydgoskich, wpisuje się w ciąg osiągnięć wielkiego ruchu solidarnościowego początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku.

Urzeczywistnianie przez rolników idei związkowości miało silne poparcie znakomitej części polskiego społeczeństwa. Ponadto starania chłopów o posiadanie własnej organizacji związkowej niezłomnie wspierał Kościół katolicki, a osobiste zaangażowanie w sprawę oraz bezwarunkowe poparcie dla niej prymasa Polski, ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, przyczyniło się do jej sukcesu.

Waga faktu rejestracji NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność" jest nie do przecenienia. Dzięki niemu możliwe stało się pokonanie przez polską wieś kolejnego etapu w walce o przywrócenie jej równoprawnego miejsca w polskim społeczeństwie, a także umocniło świadomość podmiotowości tej grupy zawodowej.

Historyczne zasługi NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność" dla wolnej Polski, represyjny charakter jego delegalizacji po wprowadzeniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego oraz działanie w podziemiu do kwietnia 1989 r. nadają temu związkowi wymiar symbolu - symbolu kształtującej się tożsamości i świadomości rolników.

Przypomnienie roli i znaczenia NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność" jest szczególnie istotne obecnie, gdy polskie rolnictwo boryka się z wieloma problemami i gdy konieczna jest ponowna walka, walka wespół z Rządem i Parlamentem o równoprawną pozycję Polski i polskiego rolnictwa w Unii Europejskiej.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej, doceniając wagę i znaczenie istnienia w Polsce niezależnych rolniczych związków zawodowych, wyraża swoje głębokie uznanie i podziękowanie założycielom, członkom i władzom NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność", wszystkim tym, którzy przyczynili się do jego powstania i zarejestrowania, a także tym, którzy wspierali związek i jego członków.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski">>.

* * *

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Rodziny i Polityki Społecznej zapoznali się z aktualną sytuacją kurateli sądowej w Polsce. Informacje na ten temat przedstawiła sędzia Urszula Wieczorek, naczelnik wydziału w Departamencie Wykonywania Orzeczeń i Probacji Ministerstwa Sprawiedliwości.

Następnie przeprowadzono dyskusję z udziałem przedstawicieli Krajowej Rady Kuratorów Sądowych: przewodniczącego Andrzeja Martuszewicza, wiceprzewodniczącego Andrzeja Rzepniewskiego, przewodniczącego Komisji Legislacyjnej Henryka Pawlaczyka oraz zastępcy kuratora okręgowego w Słupsku Tadeusza Jedynaka. W dyskusji uczestniczył także przewodniczący Komisji Praw Człowieka i Praworządności senator Zbigniew Romaszewski.

W wyniku dyskusji Komisja Rodziny i Polityki Społecznej podjęła następującą uchwałę w sprawie aktualnej sytuacji kurateli sądowej w Polsce:

"Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zapoznała się z aktualną sytuacją kurateli sądowej w Polsce podczas posiedzenia w dniu 26 kwietnia 2006 r.

Proces reformowania polskiej kurateli sądowej trwa od 1992 r. Od 2002 roku stała się ona profesjonalną kuratorską służbą sądową, regulowaną przez ustawę o kuratorach sądowych. Przyjęte rozwiązania ustawowe oparto na tradycji organizacji kurateli w Polsce oraz najlepszych wzorach europejskich. Przygotowywane zmiany ustawowe w zakresie kurateli powinny uwzględniać dotychczasowy dorobek tej instytucji, ewolucyjnie poprawiając jej stan.

Komisja uważa, że konieczne jest rozwijanie służby kuratorskiej w kierunku kurateli zawodowo-społecznej z uwzględnieniem specyfiki indywidualnego oddziaływania na podopiecznych, która sprzyja korzystnej zmianie ich postaw i zachowań. Jakość oddziaływania kuratorów zależy zarówno od ich profesjonalnego przygotowania i zaangażowania w wykonywane obowiązki jak i powierzonej im liczby spraw. Projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zwiększający skokowo liczbę nadzorów i dozorów własnych sprawowanych przez kuratorów oraz przygotowywanych wywiadów środowiskowych budzi wątpliwości, ponieważ nie będzie sprzyjać jakości ich wykonywania.

Proponowane w projekcie rozporządzenia obciążenia kuratorów obowiązkami służbowymi mogą pozostawać w sprzeczności z zasadą indywidualizacji oddziaływań na podopiecznych sądu i uniemożliwiać osiąganie zakładanych efektów pracy resocjalizacyjnej.

Senacka Komisja Rodziny i Polityki Społecznej dostrzega również konieczność zwiększenia liczby etatów kuratorów zawodowych do poziomu uzasadnionego wielkością rosnących zadań nakładanych na kuratorów".

Podczas posiedzenia Komisji Rodziny i Polityki Społecznej rozpatrzono także, a następnie zaakceptowano projekt uchwały komisji w sprawie polityki rodzinnej rządu. Posiedzenie na ten temat odbyło się 19 kwietnia br. W podjętej uchwale napisano:

"Komisja Rodziny i Polityki Społecznej Senatu RP dostrzega potrzebę zdynamizowania działań rządu dotyczących przygotowania programu polityki społecznej na rzecz rodzin obejmującego m.in.: kwestię świadczeń i usług rodzinnych, prorodzinnych rozwiązań podatkowych, zmian prawa dotyczącego stosunków rodzinnych, rozwiązań rynku pracy sprzyjających samodzielności finansowej rodzin, rozwoju budownictwa mieszkaniowego i innych sfer istotnych z punktu widzenia rodzin.

Komisja widzi potrzebę przygotowania dokumentu o charakterze raportu o sytuacji rodzin w Polsce, ukazującego ich sytuację. Prace na tym raportem powinny być prowadzone równolegle z pracami nad instrumentami polityki rodzinnej.

Komisja uważa, że duże znaczenie dla wypracowania propozycji rozwiązań polityki prorodzinej ma powołanie Międzyresortowego Zespołu ds. Rodziny i opowiada się za jak najpilniejszym podjęciem działań przez ten Zespół.

Komisja proponuje by na ostatnim, przed przerwą wakacyjną, posiedzeniu plenarnym Senatu przewidziany był punkt: informacja rządu o działaniach w zakresie polityki społecznej na rzecz rodzin".

 

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich postanowiła podjąć inicjatywę uchwałodawczą w sprawie zmiany Regulaminu Senatu.

Celem przedstawionego projektu jest:

1) przyznanie marszałkowi Senatu przewodniczącemu obradom kompetencji w zakresie dokonywania w czasie prowadzenia obrad wykładni Regulaminu Senatu oraz decydowania o sposobie stosowania jego przepisów,

2) skrócenie postępowania w sprawie uchwał Senatu innych niż uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu,

3) dostosowanie Regulaminu Senatu do przepisów ustawy z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji w zakresie liczby członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji powoływanych przez Senat.

Zasadniczą część projektu uchwały stanowią propozycje dotyczące zmiany trybu postępowania z projektami uchwał Senatu, o których mowa w dziale IX Regulaminu, innych niż projekty uchwał w sprawie zmiany Regulaminu Senatu.

W aktualnym stanie prawnym pierwsze czytanie projektu takiej uchwały, podobnie jak projektu ustawy i projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu, odbywa się na wspólnym posiedzeniu Komisji Ustawodawczej i komisji właściwej ze względu na przedmiot projektowanej regulacji. Komisje po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowują, w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące, wspólne sprawozdanie, w którym przedstawiają wniosek o przyjęcie projektu bez poprawek, przyjęcie projektu z poprawkami w formie tekstu jednolitego projektu albo odrzucenie projektu. Z kolei podczas drugiego czytania następuje przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie, przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków.

Przedstawiony projekt zmian w Regulaminie Senatu zmierza do uproszczenia przedstawionego wyżej postępowania poprzez rezygnację z unormowania, przewidującego możliwość zgłaszania wniosków o charakterze legislacyjnym podczas drugiego czytania, tj. na posiedzeniu Senatu. Konsekwencją tego byłoby ustanowienie zasady, w myśl której podstawą prac zarówno komisji, jak i Senatu odpowiednio podczas pierwszego i drugiego czytania tzw. uchwały okolicznościowej jest projekt zgłoszony przez wnioskodawców. Tak więc, w myśl projektu, pierwsze czytanie projektu takiej uchwały obejmowałoby, z jednej strony, przedstawienie projektu uchwały przez przedstawiciela wnioskodawcy, z drugiej zaś - przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków zarówno przez senatorów będących członkami komisji, jak również - zgodnie z art. 60 ust. 1 Regulaminu Senatu - przez pozostałych zainteresowanych senatorów, biorących udział w posiedzeniu komisji. Rezultatem prac komisji byłoby przedstawienie Senatowi wniosku o przyjęcie projektu bez poprawek, wprowadzenie poprawek do projektu albo odrzucenie projektu. W sprawozdaniu komisji zamieszczone byłyby nie tylko wnioski komisji, ale również wnioski mniejszości komisji oraz odrzucone przez komisje wnioski senatorów. W tym stanie rzeczy drugie czytanie projektu uchwały na posiedzeniu Senatu obejmowałoby jedynie przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie uchwały przez sprawozdawcę komisji i wniosków mniejszości komisji przez sprawozdawców mniejszości komisji, przeprowadzenie dyskusji oraz głosowanie.

Projekt zakłada utrzymanie dotychczasowego stanu prawnego w zakresie postępowania z projektami ustaw oraz projektami uchwał w sprawie zmiany Regulaminu Senatu.

Ustalono, że w dalszych pracach nad projektem Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich reprezentować będzie senator Piotr Ł.J. Andrzejewski.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, po rozpatrzeniu wniosku senatora Janusza Kubiaka, zaakceptowano projekt uchwały w sprawie zmian w składach komisji senackich. Zgodnie z projektem Senat, na podstawie art. 13 ust. 2 regulaminu Izby, odwołuje senatora J. Kubiaka z Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz wybiera go do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Uchwała w tej sprawie wchodzi w życie z dniem podjęcia. Na sprawozdawcę wniosku komisji w tej sprawie wybrano senatora Tadeusza Lewandowskiego.

* * *

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych.

Przyjęte w ustawie zapisy rekomendował senatorom wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Andrzej Kowalski. Swoją opinię przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana nowelizacja ma na celu dostosowanie polskich przepisów do prawa unijnego i wprowadza nowy rodzaj płatności dla rolników. Są one należne producentom buraków cukrowych w związku z wprowadzaną przez Komisję Europejską reformą unijnego rynku cukru, która zakłada m.in. zmniejszenie cen skupu buraków w zamian za rekompensaty. Ustawa stanowi, że pieniądze dla plantatorów buraków będzie wypłacała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wnioski o dopłaty do buraków (tzw. płatność cukrową) będą przyjmowały biura powiatowe agencji - w tym roku do 30 czerwca, w następnych zaś latach od 15 marca do 15 maja. Według wstępnych szacunków, dopłata do buraków będzie w tym roku na poziomie 8 euro do tony. Wypłaty płatności cukrowych będą finansowane ze środków budżetowych, a następnie zostaną zrefundowane Polsce z budżetu UE. Unia przeznaczyła dla polskich rolników w 2007 r. 122 mln 906 tys. euro, w 2008 r. 146 mln 677 tys. euro, w 2009 r. i kolejnych latach - 159 mln 392 tys. euro. Płatności, zgodnie z unijnymi przepisami, będą realizowane raz w roku, w okresie od 1 grudnia do 30 czerwca kolejnego roku kalendarzowego.

W głosowaniu Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek nowelizacji ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych. Ustalono, że stanowisko komisji w tej sprawie przekaże Izbie senator Jerzy Chróścikowski.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji.

Rozpatrywana nowelizacja była projektem prezydenckim. Zgodnie z przyjętą przez Sejm ustawą przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji powołuje i odwołuje Krajowa Rada, a nie tak jak dotąd - prezydent. Nowelizacja ta była konieczna po marcowym wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który za niezgodny z konstytucją uznał przepis, zgodnie z którym przewodniczącego KRRiT powołuje i odwołuje prezydent.

Podczas posiedzenia przebieg prac sejmowych nad rozpatrywaną nowelizacją przedstawił poseł sprawozdawca Paweł Kowal. Następnie, w imieniu wnioskodawcy projektu, głos zabrał sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Robert Draba. Zapoznano się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

W toku swych prac Sejm odrzucił wnioski mniejszości i poprawki, które zakładały poszerzenie składu KRRiT. Sejm odrzucił także propozycję, by skreślić z ustawy o radiofonii i telewizji artykuły, które mówią, że kadencja KRRiT wygasa w wypadku odrzucenia przez Sejm i Senat sprawozdania krajowej rady.

W dyskusji zwracano uwagę, że szybkie przyjęcie nowelizacji jest konieczne ze względu na ograniczone - w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego - możliwości działania KRRiT. W kolejce na rozpatrzenie przez radę czekają m.in. skargi na nadawców. KRRiT nie może się nimi zajmować, tylko bowiem przewodniczący KRRiT może występować do nadawców o wyjaśnienia i nakładać kary.

W głosowaniu Komisja Kultury i Środków Przekazu opowiedziała się jednogłośnie za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. Ustalono, że sprawozdanie w imieniu komisji podczas posiedzenia plenarnego złoży senator Elżbieta Więcławska-Sauk.


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następna część dokumentu