2 grudnia 2006 r. w Senacie odbyła się konferencja "25 lat działalności Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych "Solidarność" - i co dalej?", zorganizowana przez Komisję Rolnictwa i Ochrony Środowiska. W skład Komitetu Honorowego wchodzili: ksiądz biskup Józef Zawitkowski, ksiądz biskup Edward Frankowski, prof. Andrzej Stelmachowski, wicemarszałek Krzysztof Putra, prof. Tomasz Borecki i dr Gabryjel Janowski.

Konferencję otworzył przewodniczący Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska senator Jerzy Chróścikowski. Senator przypomniał, że w maju br. Senat podjął uchwałę w sprawie 25. rocznicy rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego rolników Indywidualnych "Solidarność", w której, doceniając wagę i znaczenie istnienia w Polsce niezależnych rolniczych związków zawodowych, wyraził głębokie uznanie i podziękowanie założycielom, członkom i władzom NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność", wszystkim tym, którzy przyczynili się do jego powstania i zarejestrowania, a także tym, którzy wspierali związek i jego członków. Z tej okazji 5 maja br. otwarto w Senacie wystawę "Chłopska droga do wolności". Jako myśl przewodnią konferencji senator zaproponował stwierdzenie ojca Jana Golonki sformułowane podczas otwarcia tej wystawy na Jasnej Górze: "Narodzie Polski, naucz się jednoczyć, bo w kłótni łatwo Ojczyznę przeoczyć".

W konferencji wzięli działacze Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych "Solidarność", a także doradca prezydenta były premier Jan Olszewski, ksiądz Ireneusz Juszczyński, proboszcz parafii w Brześciu Kujawskim, bliski współpracownik nieżyjącego już krajowego duszpasterza rolników księdza biskupa Romana Andrzejewskiego, dr G. Janowski.

Podczas konferencji doradca prezydenta J. Olszewski w imieniu prezydenta Lecha Kaczyńskiego wręczył odznaczenia dwóm działaczom rolniczej "Solidarności": Władysławowi Piksie - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Józefowi Wójcikowi - Złoty Krzyż Zasługi.

Podczas konferencji genezę powstania NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność" i funkcjonowanie związku w latach 1980-89 przedstawił Cezary Jagiełło.

Na temat działalności związku w latach 1990-2006 - jego osiągnięć i niewykorzystanych szans, a także o wpływie związku na kierunek ustrojowych i społecznych zmian w Polsce mówił dr hab. Kazimierz Korab z Katedry Nauk Humanistycznych w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Wystąpienie senatora Romana Wierzbickiego, przewodniczącego NSZZ RI "Solidarność" poświęcone było wpływowi partii politycznych na działalność związku.

"Działalność NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność" w latach 1992-2006 - rys historyczny" to temat wystąpienia Elżbiety Miziołek, członka Prezydium Rady Krajowej NSZZ RI "Solidarność".

O roli i zadaniach rolniczych związków zawodowych w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej mówił przewodniczący Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska senator J. Chróścikowski.

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych "Solidarność" został zarejestrowany 12 maja 1981 r. Rejestrację poprzedziło szereg dramatycznych wydarzeń. Strajki robotnicze na Wybrzeżu w 1980 r. zaktywizowały rolników i dały impuls działaniom opozycji na wsi. Organizatorzy chłopskich komitetów samoobrony zaangażowali się w działalność niezależnego ruchu związkowego na wsi. Na zgromadzeniu w Warszawie 21 września 1980 r. delegaci z 14 województw powołali do życia NSZZ RI "Solidarność Wiejska". Opracowano statut i złożono w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie wniosek o rejestrację związku. Wniosek został oddalony z uzasadnieniem, że rolnicy nie są w rozumieniu prawa pracownikami (obowiązująca wtedy ustawa o związkach zawodowych nie przewidywała organizacji pracowniczych dla rolników).

Momentem przełomowym dla chłopskiego ruchu zawodowego był I Zjazd "Solidarności Wiejskiej", który odbył się 14 grudnia 1980 r. Zjazd podjął uchwałę, w której określał cele związku. Miał zabiegać m.in. o obronę godności i praw rolnika i jego rodziny, zagwarantowanie indywidualnej własności ziemi oraz o swobodę jej sprzedaży i nabywania, a także o zrównanie praw indywidualnych gospodarstw rolnych z innymi sektorami rolnictwa.

W końcu grudnia 1980 r. odbyła się rozprawa odwoławcza, po której odroczono bezterminowo rozpatrzenie rejestracji związku. Potem nastąpiły strajki w Ustrzykach i Rzeszowie.

Po 52 dniach strajku 19 i 20 lutego 1981 r. podpisano porozumienia w Rzeszowie i Ustrzykach. Władze uznały gospodarstwa indywidualne za trwały element gospodarki narodowej i przystały na równouprawnienie wszystkich sektorów rolnictwa. Nadal nie uzyskano zgody na rejestrację związku rolniczego.

Na zjeździe w Poznaniu w marcu 1981 r. wybrano Komitet Założycielski NSZZRI "S" i uchwalono statut. W Bydgoszczy chłopscy działacze związkowi zostali pobici przez milicję. Doszło do kolejnego strajku ostrzegawczego, a potem do rozmów z rządem. Zostało zawarte tzw. Porozumienie warszawskie, które usunęło bariery prawne blokujące rejestracje związku. Dużą rolę w konsolidacji chłopskiego ruchu związkowego odegrał kościół i osobiście prymas Stefan Wyszyński. Władze wyraziły zgodę na legalizację związku 6 maja 1981 r. Wówczas Sejm uchwalił ustawę o Związkach Zawodowych Rolników Indywidualnych. Związek został zarejestrowany 12 maja 1981 r.