W czwartek 23 listopada 2006 r. w Senacie z udziałem marszałka Senatu Bogdana Borusewicza odbyła się prezentacja książki pt. "Z dziejów Polaków w Kazachstanie (1936 - 1956)". Ambasador Kazachstanu w Polsce Aleksej Wołkow odznaczył prezesa Wspólnoty Polskiej Andrzeja Stelmachowskiego orderem Przyjaźni II stopnia.

Marszałek Senatu Bogdan Borusewicz podziękował władzom Kazachstanu za wydanie książki. Podkreślił, że praca specjalistów z Archiwum Prezydenta Kazachstanu i innych archiwów kazachstańskich przybliża czytelnikowi polskiemu prawdę o naszej wspólnej historii. Marszałek złożył także podziękowania na ręce ambasadora Kazachstanu za zrozumienie naszej niełatwej historii i za pomoc, jaką otrzymali Polacy od Kazachów w tym trudnym dla obu narodów okresie. Zaznaczył, że wydanie książki zbiegło się w czasie z 70. rocznicą pierwszych deportacji Polaków do Kazachstanu. "Obecnie po 70 latach tragicznych doświadczeń okresu stalinizmu Polska i Kazachstan, dwa suwerenne państwa, wzorcowo układają swoje stosunki. Jesteśmy dla siebie ważnymi partnerami i nasza współpraca gospodarcza, która rozwija się dobrze ma wspaniałe perspektywy" - powiedział marszałek.

Serdecznie powitał na uroczystości prof. Andrzeja Stelmachowskiego. Podkreślił, że jego niestrudzona działalność i troska o rodaków rozsianych po całym świecie, w tym w Kazachstanie, jego praca na rzecz zbliżenia między obu narodami dobrze służą przyszłości naszych społeczeństw.

Ambasador Republiki Kazachstanu w Polsce Aleksej Wołkow złożył kondolencje z powodu tragedii w kopalni Halemba. Powiedział, że związki Polaków z Kazachstanem mają długą tradycję. Datują się od XIII wieku, kiedy polski mnich Benedykt przeszedł przez ziemie dzisiejszego Kazachstanu, otwierając dla Europejczyków Azję Centralną. W ciężkich czasach stalinowskich represji w Kazachstanie znalazło się ok. 100 tys. deportowanych Polaków. Wielu z nich przeżyło dzięki przyjaznemu wsparciu narodu kazachskiego. Podkreślił, że prezentowana książka to zbiór dokumentów obrazujących losy Polaków, którzy znaleźli się w Kazachstanie. Jest to kolejny krok w kierunku usunięcia białych plam historii. Jego celem jest zachowanie historycznej pamięci i przekazanie tej wiedzy następnym pokoleniom.

Ambasador podkreślił, że ogromną rolę we wspieraniu Polaków w Kazachstanie i utrzymywaniu kontaktów między obu krajami odgrywa Wspólnota Polska i jej prezes prof. Andrzej Stelmachowski. Działalność Wspólnoty Polskiej sprzyja zachowaniu bliskości między obu narodami, a także współpracy kulturalnej i humanitarnej. Powiedział, że decyzją prezydenta Republiki Kazachstanu za wkład w przyjaźń i współpracę prof. Andrzej Stelmachowski został odznaczony orderem "Przyjaźń". Zaznaczył, że to, jedno z najwyższych odznaczeń w Kazachstanie.

Prof. Stelmachowski powiedział, że to dla niego dzień osobistej satysfakcji, ale i smutku z powodu żałoby narodowej, a także z powodu smutnej rocznicy deportacji Polaków do Kazachstanu. Podkreślił, że nad tym wszystkim góruje przyjaźń narodów polskiego i kazachskiego. W tamtych strasznych czasach społeczeństwo Kazachstanu potrafiło podać rękę ofiarom represji stalinowskich. "Jesteśmy za to wdzięczni i wdzięczni jesteśmy za utrwalenie w druku tamtych trudnych lat" - powiedział Stelmachowski. Na ręce ambasadora złożył podziękowania za odznaczenie prezydentowi Kazachstanu Nursułanowi Nazarbajewowi.

Książka "Z dziejów Polaków w Kazachstanie 1936 - 1956" to zbiór dokumentów archiwalnych po raz pierwszy wydany w języku polskim. Zawiera 185 dokumentów, z których 177 opublikowano po raz pierwszy w 2000 r. w Kazachstanie. Dokumenty są unikalnym świadectwem dramatycznych losów Polaków./