Wystawa "Nobilitacje"

23 maja 2006 r. w Senacie, w ramach obchodów Roku Języka Polskiego, otwarto wystawę "Nobilitacje". Ekspozycja przypomina sylwetki i dokonania wybitnych polskich pisarzy uhonorowanych literacką Nagrodą Nobla - Henryka Sienkiewicza, Władysława Reymonta, Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej.

Wystawa Nobilitacje

Ekspozycja "Nobilitacje - Sienkiewicz, Reymont, Miłosz, Szymborska" pokazywana była od października 2005 r. do stycznia 2006 r. w warszawskim Muzeum Literatury.

Przybyłych gości powitała przewodnicząca Komisji Kultury i Środków Przekazu senator Krystyna Bochenek. W uroczystości wzięli m.in. udział członkowie Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN prof. Andrzej Markowski i Jacek Bocheński, sekretarz rady Agata Hącia, pisarz Marek Nowakowski z komitetu honorowego obchodów Roku Języka Polskiego, dyrektor i wicedyrektor Muzeum Literatury Janusz Odrowąż-Pieniążek i Elżbieta Bańko-Sitek, kurator wystawy Dorota Pieńkowska.

Otwierając wystawę, marszałek Bogdan Borusewicz przypomniał, że ekspozycja jest ważnym elementem obchodów Roku Języka Polskiego, a jej pokazanie w Senacie było możliwe dzięki zaangażowaniu dyrektora Muzeum Literatury J. Odrowąża-Pieniążka. Dyrektor Muzeum Literatury w Warszawie J. Odrowąż-Pieniążek przypomniał, że wystawę "Nobilitacje" sprowokowała szczególna koncentracja rocznic - w 2005 r. minęła setna rocznica wręczenia Nagrody Nobla H. Sienkiewiczowi, dwa lata temu minęło 80 lat od uhonorowania tą nagrodą W. Reymonta, ponad ćwierć wieku temu nagrodzono C. Miłosza, w tym roku zaś mija dziesięć lat od przyznania Nobla W. Szymborskiej.

Na wystawie można zobaczyć fotografie polskich noblistów, dokumenty - m.in. kopie dyplomów Nagrody Nobla, wydania dzieł noblistów, m.in. "Ziemię obiecaną" W. Reymonta z 1899 r., fragmenty prozy i wierszy, w tym rękopisy W. Szymborskiej, prywatne listy, dedykacje noblistów składane na stronach tytułowych swoich książek.

Nobilitacje Nobilitacje

Od 1901 r. do chwili obecnej przyznano 102 Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Polakowi pierwszy literacki Nobel przypadł w 1905 r., przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości.

"Zaszczyt ten, cenny dla wszystkich, o ileż jeszcze cenniejszym być musi dla syna Polski!... Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że ona żyje!... Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać!" - mówił pierwszy polski laureat noblowskiej nagrody H. Sienkiewicz podczas uroczystości wręczenia nagrody.

W 1924 r. Nagrodę Nobla otrzymał W. Reymont za "Chłopów". Z powodu choroby pisarz nie mógł sam odebrać nagrody. Reymont zmarł rok później - w Warszawie, w grudniu 1925 r.

C. Miłosz w 1980 r. w momencie otrzymania wiadomości o przyznaniu mu Nobla był wykładowcą literatury na Uniwersytecie w Berkeley w Stanach Zjednoczonych. Po latach tak opisywał tę chwilę w "Autoportrecie przekornym": "Kiedy dostałem Nagrodę Nobla, to już całkowicie straciłem kontrolę i tylko włosy wydzierałem z głowy, dowiadując się, kim jestem w oczach innych. Zawsze uważałem siebie, na przykład, za poetę dość hermetycznego, dla pewnej nielicznej publiczności. I co się dzieje, kiedy tego rodzaju poeta staje się sławny, głośny, kiedy staje się kimś w rodzaju Jana Kiepury, tenora, albo gwiazdy futbolu? Naturalnie, powstaje jakieś zasadnicze nieporozumienie".

W 1996 r. Akademia Szwedzka ogłosiła, że laureatką Nagrody Nobla została W. Szymborska. Poetka nie kryła swego zaskoczenia, pozostała też jedną z najskromniejszych laureatek w historii nagrody. "Ja całe życie chcę być określoną osobą, natomiast teraz chcą ze mnie zrobić osobistość. I tu się nie dam. Dlatego, że instynkt mi mówi, że to jest niebezpieczeństwo" - powiedziała W. Szymborska w jednym z wywiadów prasowych tuż po otrzymaniu nagrody. Wystawę w Senacie można zwiedzać do końca czerwca br.