PROGRAM

- senator Antoni Szymański - przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej Senatu RP

- przedstawiciel Ministerstwa Edukacji i Nauki

Część I (godz. 11.15 - 12.45)

- dr Norman Hearst (University of California, San Francisco, USA)

- pytania do dr Normana Hearsta

- dr Edward Green (Harvard University, USA)

- pytania do dr Edwarda Greena

12.45 - przerwa

Część II (godz. 13.15 - 15.15)

- dr Szymon Grzelak (Fundacja Homo Homini im. K. de Foucauld)

- prof. Andrzej Zieliński (Państwowy Zakład Higieny)

- dr Anna Marzec-Bogusławska (Krajowe Centrum ds. AIDS)

- dr Wiktoria Wróblewska (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie)

Część III (godz. 14.30 - 15.15) - dyskusja z udziałem referentów

Podsumowanie

- senator Antoni Szymański - przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej Senatu RP

15.30 - Konferencja prasowa (sala nr 179)

***

W dyskusji i działaniach nad wychowaniem prorodzinnym i seksualnym konieczne jest uwzględnianie wyników badań naukowych oceniających faktyczną skuteczność różnych strategii profilaktycznych i wychowawczych.

Prowadzone w świecie w okresie ostatnich 30 lat badania ewaluacyjne dotyczyły w szczególności najbardziej palących problemów związanych z podejmowaniem przez młodzież ryzykownych zachowań seksualnych: profilaktyki ciąż wśród nastolatek oraz profilaktyki HIV/AIDS i innych chorób przenoszonych drogą płciową.

Coroczne raporty UNAIDS potwierdzają, że ryzyko chorób przenoszonych drogą płciową (w tym AIDS) jest szczególnie wysokie wśród młodzieży.

Coraz większa liczba publikowanych raportów naukowych napływających z całego świata poddaje w wątpliwość skuteczność profilaktyki zmierzającej wyłącznie do promocji prawidłowego korzystania z prezerwatyw wskazując zarazem wagę ukierunkowania głównego nurtu profilaktyki na wzrost wstrzemięźliwości seksualnej wśród młodzieży i wzrost wierności w trwałych, monogamicznych związkach.

Ogromny sukces profilaktyki HIV/AIDS osiągnięty w Ugandzie latach 90-tych XX wieku wiązał się z realizacją strategii ABC (A - abstinence, B - be faithful, C - consistent use of condoms). Szeroka dyskusja nad sukcesem Ugandy zaowocowała w ostatnich latach coraz częstszym odwoływaniem się do strategii ABC w innych krajach świata (m. in. w USA i w Polsce). W przypadku Ugandy decydującą rolę w drastycznym zmniejszeniu się liczby zakażeń odegrały elementy A i B strategii ABC (przekładające się na wzrost wstrzemięźliwości i wierności).

Wśród krajów Unii Europejskiej Polska jest jedynym, w którym wychowanie w dziedzinie seksualności (szkolny przedmiot "WDŻ") oraz istotna część profilaktyki HIV/AIDS w tak silnym stopniu akcentują znaczenie komponentów A i B (pod tym względem profilaktykę polską cechuje podobieństwo do profilaktyki prowadzonej w ostatnich latach USA).

***

dr Edward Green (Harvard University, USA) - członek Prezydenckiej Rady ds. HIV/AIDS oraz Rady Naukowej Biura Badań nad AIDS Narodowego Instytutu Zdrowia w USA, autor książki "Rethinking AIDS Prevention" (2003).

dr Norman Hearst (University of California, San Francisco, USA) - ekspert i doradca w sprawach profilaktyki AIDS w wielu krajach świata, współautor raportu dla UNAIDS (Hearst i Chen, 2003) dotyczącego profilaktyki realizowanej w krajach rozwijających się.

dr Szymon Grzelak - wiceprezes Zarządu Fundacji Homo Homini im. K. de Foucauld, autor książki "Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych młodzieży. Aktualny stan badań na świecie i w Polsce", Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2006.

Książka załączona jako materiał konferencyjny.

dr Stanisław Sławiński - podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki

Antoni Szymański - senator RP, przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej

prof. Andrzej Zieliński - kierownik Zakładu Epidemiologii w Państwowym Zakładzie Higieny

dr Anna Marzec-Bogusławska - dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS

dr Wiktoria Wróblewska - pracownik naukowy w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie

***

Komisja Rodziny i Polityki Społecznej wyraża podziękowania Ambasadzie USA w Warszawie za pomoc w zorganizowaniu konferencji oraz Urzędowi Miasta Stołecznego Warszawy (Biuro Polityki Społecznej) za współpracę i sfinansowanie materiałów konferencyjnych.

(Opis z Diariusza Senatu)

24 kwietnia 2006 r. w Senacie odbyła się konferencja "Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych młodzieży. Aktualny stan badań na świecie i w Polsce".

Celem konferencji, zorganizowanej przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej, było ukazanie efektów wychowania w dziedzinie seksualności oraz profilaktyki HIV/AIDS i innych chorób przenoszonych drogą płciową w odniesieniu do Polski oraz innych krajów. Profilaktyka tych chorób jest poważnym wyzwaniem dla Polski oraz Europy Środkowej i Wschodniej. Na konferencji przedstawiono wyniki aktualnych badań naukowych, które pozwalają na ocenę rzeczywistej skuteczności dotychczas realizowanych strategii profilaktycznych i wychowawczych odnoszących się do zachowań seksualnych. Wnioski z tych badań i dotychczasowe doświadczenia stanowią podstawę do wskazania strategii i skutecznych działań.

W konferencji wzięli udział parlamentarzyści, przedstawiciele rządu, samorządu terytorialnego, instytucji zajmujących się profilaktyką HIV/AIDS, środowiska akademickiego oraz organizacji pozarządowych i mediów. Pomocy w jej zorganizowaniu udzieliły: Fundacja Homo Homini im. K. de Foucauld, Ambasada USA w Warszawie oraz Biuro Polityki Społecznej Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy.

Konferencję otworzył przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senator Antoni Szymański. Następnie głos zabrała dyrektor Departamentu Kształcenia i Doskonalenia Nauczycieli w Ministerstwie Edukacji i Nauki Anna Dakowicz-Nawrocka.

Wystąpienie dr. Normana Hearsta z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco poświęcone było ograniczeniom profilaktyki AIDS i innych chorób przenoszonych drogą płciową opartej na promocji prezerwatyw. Dr N. Hearst jest ekspertem i doradcą w sprawach profilaktyki AIDS w wielu krajach świata. Jest współautorem raportu dla UNAIDS (2003) dotyczącego profilaktyki realizowanej w krajach rozwijających się.

"Profilaktyka AIDS: Przedwczesny konsensus i zmiana paradygmatu" - to temat wystąpienia dr. Edwarda Greena z amerykańskiego Uniwersytetu Harvarda, członka Prezydenckiej Rady ds. HIV/AIDS oraz Rady Naukowej Biura Badań nad AIDS Narodowego Instytutu Zdrowia w USA, autora książki "Rethinking AIDS Prevention" (2003).

Dr Szymon Grzelak, wiceprezes Fundacji Homo Homini im. K. de Foucauld, przedstawił wnioski z polskich i zagranicznych badań dotyczących zachowań seksualnych młodzieży.

Kierownik Zakładu Epidemiologii w Państwowym Zakładzie Higieny prof. Andrzej Zieliński omówił problem występowania i zwalczania chorób przenoszonych droga płciową u młodzieży.

Działania profilaktyczne wobec zagrożenia HIV/AIDS podejmowane w środowisku młodzieży w kampaniach Krajowego Centrum ds. AIDS przedstawiła w swoim wystąpieniu dr Anna Marzec-Bogusławska, dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS.

Dr Wiktoria Wróblewska ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie omówiła postawy młodzieży w sferze seksualnej w Polsce w okresie przemian w kontekście potrzeby edukacji.

Dr Edward Green z USA podkreślił, że często mówiąc o profilaktyce ryzykownych zachowań seksualnych opartej na promowaniu zabezpieczania się prezerwatywą, pomija się kwestie promowania wierności i abstynencji seksualnej. Jego zdaniem, istotne jest to, aby promować wszystkie trzy elementy - wierność i wstrzemięźliwość oraz zabezpieczenie prezerwatywą, z naciskiem na dwa pierwsze.

Dr Wiktoria Wróblewska wskazała, iż wzrost liczby zakażeń wirusem HIV i innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową oraz ciąż wśród nastolatek jest następstwem obniżania się od początku lat 90. wieku inicjacji seksualnej wśród młodych dziewcząt i chłopców w wieku od 15 lat. Zaznaczyła, że należy wprowadzać programy profilaktyki zachowań seksualnych dla młodzieży, ponieważ dzięki nim młodzi ludzie stają się bardziej świadomi ryzyka i wstrzymują się z decyzją o inicjacji seksualnej.

Zdaniem dr. Szymona Grzelaka, należy przeprowadzać w Polsce więcej badań nad czynnikami wpływającymi na ryzykowne zachowania seksualne młodzieży. Aby tworzyć programy profilaktyczne, trzeba wiedzieć, do jakich elementów się odwoływać, po to, by zmieniać postawy młodzieży. Wciąż niewielka liczba badań przeprowadzanych w Polsce, utrudnia porównanie skuteczności programów profilaktycznych opartych na promowaniu różnych wzorców. Kształtowanie postaw etycznych wśród młodzieży sprzyja zachowaniom odpowiedzialnym i bezpiecznym dla zdrowia.

Prof. A. Zieliński podkreślił, że programy profilaktyczne powinny być zróżnicowane ze względu na specyfikę środowiska osób, do których są adresowane; nie istnieją skuteczne rozwiązania uniwersalne, które mogłyby ignorować m.in. kontekst społeczny czy kulturowy.

Dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS dr A. Marzec-Bogusławska przypomniała, że w ubiegłym roku prowadzona była kampania społeczna pod hasłem "ABC zapobiegania". Jak wyjaśniła, kampania promowała: abstynencję seksualną [A], bycie wiernym jednemu partnerowi [B] oraz zabezpieczanie się prezerwatywą [C].

Po zakończeniu obrad odbyła się konferencja prasowa.

W opinii prelegentów oraz uczestników konferencji, programy profilaktyki ryzykownych zachowań seksualnych młodzieży powinny być oparte przede wszystkim na promowaniu abstynencji seksualnej i wierności partnerów w związku. Wykazywano, iż stosowanie prezerwatyw nie stanowi w pełni skutecznego zabezpieczenia przed zakażeniem HIV/AIDS i nie powinno być traktowane jako dominujący środek profilaktyczny w kształtowaniu postaw wobec zagrożeń związanych z zachowaniami seksualnymi. Uczestnicy konferencji wyrażali opinie, że edukacja seksualna młodzieży powinna być oparta na współpracy rodziców, szkoły, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych.