Senat RP chce pomagać samorządom terytorialnym w usuwaniu przeszkód w ich działaniu i rozwoju - zadeklarował marszałek Senatu Bogdan Borusewicz w środę 12 kwietnia 2006 r. w trakcie konferencji "Senat a Samorządy Terytorialne". Podkreślił, że Senat podjął uchwałę, w której zobowiązał się do sprawowania patronatu nad samorządem terytorialnym.

Przypomniał, że minęło 16 lat od uchwalenia zainicjowanej przez Senat pierwszej ustawy o samorządzie terytorialnym. Tak zaczął się odradzać samorząd w Polsce. To wydarzenie przesądziło o demokracji w Polsce, bo obywatele zyskali wpływ na sprawy swojego kraju. "Dziś samorząd terytorialny ma swoje miejsce w ustroju RP, co nie oznacza, że nie ma problemów" - powiedział marszałek. Dodał, że Senat pragnie współpracować z samorządowcami, praktykami, by wskazywali te problemy i można było się wspólnie zastanowić nad ich usunięciem. Zaznaczył, że samorządy pełnią coraz większą rolę w życiu kraju, zwłaszcza od czasu przystąpienia Polski do UE, co wiąże się z absorpcją unijnych funduszy.

Wicemarszałek Marek Ziółkowski zachęcał samorządowców do podjęcia regularnej i stałej współpracy z Senatem. Podkreślił, że to w Senacie udoskonalane jest prawo i głos samorządów może mieć wpływ na jego kształt. Zaznaczył, że nie chodzi o wielkie projekty, ale o wprowadzanie praktycznych rozwiązań, które ułatwią działanie samorządów. Zachęcał do podjęcia "legislacyjnej pracy organicznej". "Senat chciałby znać propozycje zmian w prawie tych, którzy to prawo stosują" - powiedział M. Ziółkowski. Zaproponował, by wspólnie zastanowić się nad formami współpracy.

Zdaniem Elżbiety Rafalskiej przewodniczącej senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej samorząd okrzepł i zmienił rzeczywistość lokalną. Dodała, że droga wielu posłów i senatorów do parlamentu wiodła przez samorząd i dlatego samorząd terytorialny ma wielu orędowników wśród parlamentarzystów. Według E. Rafalskiej samorządowcy obecnie narzekają na pogorszenie warunków funkcjonowania samorządów, na nadmiar regulacji prawnych, na niespójność i ciągłe zmiany prawa. Podkreśliła, że Komisja Samorządu Terytorialnego w najbliższym czasie zamierza się "pochylić" nad istotnymi dla samorządów kwestiami dotyczącymi m.in.: ograniczenia trudności w wykorzystaniu środków unijnych, oceny sytuacji finansowej samorządów, problemów finansowania ochrony zdrowia.

Samorządowcy dziękowali za inicjatywę Senatu, dotyczącą sprawowania opieki na samorządem i wskazywali na konieczność obrony idei samorządności. Mówili o lukach w prawie dotyczących np. przepisu o domniemaniu kompetencji gminy, które to kompetencje ograniczają ustawy finansowe, o braku polityki miejskiej, co może utrudnić dostęp do środków unijnych, o konieczności uporządkowania kompetencji jednostek samorządu terytorialnego i stworzeniu minimalnych standardów oświatowych oraz ochrony zdrowia. Na dotrzymanie tych minimalnych standardów pieniądze powinny być zapewnione z budżetu państwa. Przedstawiciele samorządów narzekali, że nakłada się na samorządy nowe zadania, ale bez gwarancji finansowania, że uchwalane są ustawy dotyczące samorządów bez przewidywanych skutków finansowych. Wszyscy podkreślali, że są zainteresowani współpracą z Senatem i cieszą z możliwości udziału w pracach legislacyjnych, co pozwoli na wprowadzenie choćby drobnych zmian w prawie, które ułatwią życie samorządowcom.