Warszawa, 6.01.2006 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 29 grudnia 2005 roku (znak: BPS/DSK-043-32/05) przekazujące oświadczenie senatorów: Jarosława Chmielewskiego, Pawła Michalaka oraz Andrzeja Mazurkiewicza złożone na 3. posiedzeniu Senatu w dniu 22 grudnia 2005 roku w sprawie rozporządzeń wykonawczych do ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o partnerstwie publiczno-prywatnym pragną uprzejmie poinformować co następuje.

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie niezbędnych elementów analizy przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, przygotowywane zgodnie z delegacją zawartą w art. 11 ust. 2 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, jest w chwili obecnej przedmiotem uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych.

Jednakże, Ministerstwo Finansów stoi na stanowisku, iż przepisy ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, w tym przepisy zobowiązujące Ministra Finansów do wydania rozporządzenia określającego niezbędne elementy analiz przeprowadzanych przez podmiot publiczny przed podjęciem decyzji o realizacji przedsięwzięcia w formie partnerstwa publiczno-prywatnego, są zbyt szczegółowe. Narzucenie przez przepisy ustawy wysokich wymagań może spowodować powstanie barier zarówno formalnych, jak i psychologicznych w odniesieniu do realizowania takich przedsięwzięć, a w konsekwencji zniechęcić zarówno podmioty publiczne, jak i inwestorów prywatnych, do angażowania się w projekty realizowane tą metodą. Opinia ta znalazła potwierdzenie w formie uwag skierowanych do Ministerstwa Finansów przez organizacje zrzeszające przedsiębiorców oraz jednostki samorządu terytorialnego w trakcie prac nad projektami rozporządzeń wykonawczych do ustawy.

Dlatego też Ministerstwo Finansów, widząc konieczność uproszczenia przepisów ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz rozporządzeń wykonawczych, rozważa możliwość wystąpienia z inicjatywą nowelizacji ustawy w taki sposób, aby spełniała ona pokładane w niej oczekiwania, czyli przede wszystkim chroniła interes publiczny, jak również zachęcała podmioty publiczne i inwestorów prywatnych do realizacji zadań publicznych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

Z upoważnienia Ministra Finansów

PODSEKRETARZ STANU

Marian Moszoro

Warszawa, dnia 3 stycznia 2006 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Stanisława Koguta w sprawie problemów przy budowie nowej i przebudowie już istniejącej sieci drogowej, uprzejmie wyjaśniam, iż propozycje dotyczące uprawnienia uregulowań prawnych, umożliwiających szybszą i skuteczną budowę i przebudowę dróg, są kierunkowo słuszne i znajdują poparcie w Ministerstwie Transportu i Budownictwa. Niemniej jednak należy zaznaczyć, że szybkość budowy dróg zależy nie tylko od uregulowań prawnych, ale także od wielkości środków budżetowych przeznaczonych na drogi.

Podjęty przez Pana problem wydłużenia terminu ważności pozwolenia na budowę do pięciu lat wymaga analizy. Należałoby się zastanowić, czy nie powinno się czasu ważności pozwolenia zróżnicować w zależności od wielkości inwestycji np. od 2 lat (obecnie) do lat 5.

Odnośnie pozostałych decyzji administracyjnych, pozwoleń i uzgodnień należy do każdej grupy spraw podchodzić indywidualnie. Niektóre decyzje administracyjne np. o ustaleniu lokalizacji drogi nie mają określonego terminu ważności, natomiast decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach ma termin ważności zbyt krótki.

Proces projektowania i realizacji inwestycji nieodłącznie wiąże się z odpowiedzialnością za projekt i wykonawstwo, którą powinna ponosić osoba, a nie firma. Firma realizując zadanie musi dysponować osobami posiadającymi odpowiednie kwalifikacje i wymagane uprawnienia. Posiadanie uprawnień budowlanych przez osoby, a nie firmy nie stanowi czynnika opóźniającego proces inwestycji. Dlatego propozycja nadawania uprawnień budowlanych firmom nie jest zasadna.

Procedura zajmowania terenu pod inwestycje drogowe powinna być przyspieszona. Należy jednak pamiętać, że szczegółowe rozwiązania powinny być takie, aby nie naruszały przepisów Konstytucji RP, czyli nie następowało zawłaszczenie cudzej własności bez odszkodowania. Według oceny Ministerstwa Transportu i Budownictwa najistotniejszym problemem mającym wpływ na tzw. problem pozyskiwania terenu pod inwestycje drogowe jest problemem właściwego opracowywania i stabilności wieloletnich planów w zakresie inwestycji drogowych. Wieloletnie i roczne plany rzeczowe winny zapewniać odpowiednie środki finansowe umożliwiające realizację planów w sposób zgodny z przyjętymi harmonogramami, a także uwzględniać realne terminy postępowań administracyjnych w zakresie ustalania lokalizacji i czasochłonności procedur pozyskiwania gruntów.

Odnośnie pomysłu zajmowania terenu pod inwestycje drogowe z mocy prawa nie wydaje się, aby ten tryb w znaczący sposób przyspieszył postępowanie a jego wprowadzenie wymagałoby zmiany konstytucyjnych gwarancji ochrony własności. Wydaje się, iż właściwie prowadzone postępowanie wywłaszczeniowe oraz możliwość uzyskiwania w trakcie tych postępowań decyzji zezwalającej na niezwłoczne zajęcie nieruchomości z rygorem natychmiastowej wykonalności prowadzi do uzyskania podobnych rezultatów.

W zakresie problematyki ochrony środowiska, i związanym z tym udziałem społeczeństwa w procesie inwestycyjnym należy zaznaczyć, iż wymogi środowiskowe oraz uspołecznienie procesu inwestycyjnego wynikają z regulacji prawnych. Możliwość dostępu społeczeństwa do informacji została zagwarantowana prawem Unii Europejskiej, a Polska została do dostosowania ustawodawstwa krajowego w tym zakresie. Dlatego też, w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2001 r., Nr 62, poz. 627 z późn. zm.) znajduje odzwierciedlenie dyrektywa 2003/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r., przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniająca w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE. (Dz. Urz. WE L 156 z 25 czerwca 2003 r., str. 17). Ponadto Polska podpisała Konwencję o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzoną w Aarhus z dnia 25 czerwca 1998 r.

W związku z powyższym, jak również z uwagi na wymogi stawiane przez komisje Europejską przy kwalifikowaniu projektów do dofinansowania (jednym z wymogów przy akceptacji projektu jest przedłożenie dowodów i wyników przeprowadzonych konsultacji społecznych w procesie przygotowania inwestycji) nie jest możliwa obecnie realizacja inwestycji bez udziału społeczeństwa w procesie inwestycyjnym.

Jeśli chodzi o problematykę związaną z funkcjonowaniem ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2004 r., Nr 19, poz. 177 z późn. zm.), to powinna być ona w sposób istotny zmieniona w celu istotnego przyspieszenia procedury przetargowej i zapobieżenia utracie środków unijnych, a także nie uzasadnionemu podnoszeniu kosztów realizacji projektów drogowych. Nie można stosować takich samych zasad i procedur przy zakupie komputera i realizacji budowy autostrady. Zwracam uwagę, iż na opóźnienie realizacji inwestycji drogowych wpływa wiele czynników, jak chociażby konieczność usunięcia kolizji z urządzeniami obcymi, gdy właściciel urządzenia dyktuje warunki, których inwestor drogowy nie jest w stanie przyjąć.

Pragnę wyrazić podziękowanie za przedstawione przez Pana Senatora Stanisława Koguta propozycje, które zostaną wzięte pod uwagę przy pracach nad przepisami ułatwiającymi realizację inwestycji liniowych.

Z wyrazami szacunku

Jerzy Polaczek

Warszawa, dni 4 stycznia 2006 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na pismo BPS/DSK-043-11/05 przekazujące oświadczenie senatora Romana Ludwiczuka, w sprawie budowy zachodniego odcinka obwodnicy wałbrzyskiej - równolegle skierowane do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad uprzejmie informuję, że podzielam pogląd Pana Senatora o istotnym znaczeniu tej obwodnicy dla usprawnienia ruchu w Wałbrzychu, szczególnie poprzez eliminację ciężkiego ruchu tranzytowego. Należy jednak mieć na uwadze, że przebieg zachodni obwodnicy ma charakter wewnątrzmiejski (wg generalnego pomiaru ruchu drogowego z 2000 roku, ruch wylotowy w kierunku przejścia granicznego w Golińsku wynosił zaledwie 19% ruchu wlotowego do miasta). Tym niemniej wspomniane przez pana Senatora porozumienie pomiędzy Generalnym Dyrektorem Dróg Krajowych i Autostrad, a Prezydentem Wałbrzycha pozwoli przybliżyć terminy i zakres udziału Generalnej Dyrekcji w realizacji tego zadania. Z porozumienia wynika też, że gmina Wałbrzych zobowiązuje się do przekazania Generalnej Dyrekcji gruntów niezbędnych do realizacji tego zadania, podjęcia działań związanych z ochroną środowiska oraz rozwiązywania ewentualnych konfliktów. Obecnie Oddział GDDKiA we Wrocławiu podpisał umowę z biurem projektów GIBB Polska sp. z o.o. na opracowanie Koncepcji Programowej dla układu dróg krajowych w Wałbrzychu.

Podjęcie dalszych działań w tej sprawie wymaga dokładnej inwentaryzacji rozpoczętych prac przy obwodnicach - wschodniej i zachodniej. Po przeanalizowaniu Koncepcji pod względem funkcjonalnym i ekonomicznym z uwzględnieniem aktualnych wyników pomiaru ruchu, wybrany wariant przebiegu obwodnicy zostanie wprowadzony do planów Generalnej Dyrekcji.

Łączę wyrazy największego szacunku

Z upoważnienia

MINISTRA

TRANSPORTU i BUDOWNICTWA

Piotr Stomma

PODSEKRETARZ STANU

Warszawa, 2006-01-05

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

odpowiadając na oświadczenie Pana Senatora Romana Ludwiczuka złożone podczas 3. posiedzenia Senatu RP w dniu 22 grudnia 2005 r. w sprawie poziomu finansowania zadań oświatowych małych gmin miejskich - uprzejmie proszę Pana Marszałka o przyjęcie następujących informacji.

Ostateczne kwoty części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2005 określone zostały na podstawie:

- przyjętej w ustawie budżetowej na rok 2005 wysokości części oświatowej subwencji ogólnej,

- rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 28 grudnia 2004 w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2005 (Dz. U. Nr 286, poz. 2878),

- danych statystycznych z meldunku EN-3 o stanie zatrudnienia w dniu 10 września 2004 r. (rok szkolny 2004/2005),

- ostatecznych danych statystycznych GUS na rok szkolny 2004/2005,

- danych rzeczowych zweryfikowanych przez organy prowadzące.

Algorytm podziału subwencji oświatowej jest corocznie modyfikowany, a potrzeba tej modyfikacji wynika z analizy wskaźników ekonomicznych obrazujących przeciętne koszty kształcenia i działalności szkół oraz placówek oświatowo-wychowawczych. Zmiany te są przede wszystkim efektem prac i uzgodnień dokonywanych wspólnie z reprezentacją samorządów. W Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu przy współudziale Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego powstał algorytm podziału subwencji na rok 2005, stosownie do oczekiwań formułowanych przez poszczególne korporacje samorządowe oraz związkowe. Wypracowany ostatecznie algorytm jest rozwiązaniem kompromisowym i uzyskał zdecydowane poparcie Związku Gmin Wiejskich RP. Uwzględnione w algorytmie regulacje opierają się na rozwiązaniach dotychczasowych, polegających na zastosowaniu zasady, że "pieniądz idzie za uczniem", co oznacza naliczenie subwencji na podstawie liczby uczniów uczęszczających do szkół i placówek prowadzonych bądź dotowanych przez poszczególne gminy, powiaty i województwa samorządowe. Nowym rozwiązaniem w podziale środków subwencyjnych było zastosowanie wskaźnika korygującego (Di) bezpośrednio nawiązującego do poziomu średnich wynagrodzeń - gwarantowanych Kartą Nauczyciela - nauczycieli zatrudnionych w grupach poszczególnych stopni awansu zawodowego. Zastosowanie tego wskaźnika umożliwiło przekazanie relatywnie wyższych kwot części oświatowej subwencji ogólnej do tych jednostek samorządu terytorialnego, w których udział zatrudnionych nauczycieli o najwyższych stopniach awansu zawodowego w relacji do ogólnej liczby zatrudnionych nauczycieli - w przeliczeniu na pełne etaty - jest wyższy niż średnio w skali kraju. Algorytm jest jednak metodą statystyczną podziału subwencji oświatowej i będąc kategorią ogólną nie może uwzględniać wszystkich lokalnych problemów występujących w jednostkach samorządu terytorialnego, bowiem zatraciłby swój uniwersalny charakter.

W rozporządzeniu MENiS, na podstawie którego dokonano naliczenia ostatecznych kwot subwencji oświatowej na rok 2005 dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego, wprowadzono - w porównaniu z rokiem 2004 - zmiany w algorytmie podziału subwencji oświatowej polegającej m.in. na:

- likwidacji wagi należnej od dochodów gmin, w których dochód na jednego mieszkańca stanowił nie więcej niż 92% średniego dochodu na mieszkańca w kraju, co znacznie wpłynęło na wysokość subwencji oświatowej w 2005 r. dla niektórych gmin otrzymujących w latach ubiegłych w subwencji oświatowej środki finansowej zaliczone ww. wagą. Likwidacja tej wagi nastąpiła na wniosek strony samorządowej Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Uznano bowiem, że poziom dochodu na jednego mieszkańca znajduje już swoje odzwierciedlenie w mechanizmie kalkulacji kwot części wyrównawczej subwencji ogólnej dla JST i nie powinien być on uwzględniany również przy kalkulowaniu części oświatowej subwencji ogólnej. Należy zauważyć, że w celu złagodzenia samorządom skutków finansowych likwidacji w algorytmie podziału subwencji oświatowej wagi wyrównującej dochody, proces zmian został rozłożony na okres dwóch lat. W roku 2004 nastąpiło obniżenie wartości wspomnianej wagi w stosunku do poziomu obowiązującego w roku 2003, natomiast w roku 2005 już całkowicie odstąpiono od jej stosowania w algorytmie;

- zmodyfikowano mechanizm dotyczący uwzględniania w algorytmie wyższych jednostkowych kosztów kształcenia uczniów w szkołach zlokalizowanych na terenach wiejskich i w miastach do 5 tys. mieszkańców - poprzez uwzględnienie następujących rozwiązań: wprowadzenie wagi P₁ = 0,38 oraz zastosowanie w ramach wskaźnika korygującego Di dodatkowej wagi R = 0,12 (zastąpiły one stosowane w roku 2004 wagi dotyczące uczniów szkół położonych na terenach wiejskich i w miastach do 5 tys. mieszkańców). Wprowadzenie wagi R związane jest z wyższymi jednostkowymi kosztami kształcenia uczniów w szkołach wiejskich i w miastach do 5 tys. mieszkańców, wynikającymi z konieczności wypłacania nauczycielom dodatków socjalnych. Należy podkreślić, że waga P₁ przeznaczona jest dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów dla dzieci i młodzieży na terenach wiejskich (liczona jest według miejsca położenia szkoły). Celem prowadzenia tej wagi oraz jej utrzymania w roku 2005 było wyrównywanie szans edukacyjnych, poprzez częściowe zrekompensowanie gminom wyższych kosztów nauczania wynikających z faktu mniejszej liczebności oddziałów w szkołach położonych na terenach wiejskich i w miastach do 5 tys. mieszkańców, a nie dofinansowywanie kosztów dowożenia uczniów do szkół.

Należy też zaznaczyć, że użyte w algorytmie pojęcie ucznia przeliczeniowego oraz wartości wag odpowiadają średnim statystycznym, podczas gdy rzeczywiste zróżnicowanie kosztów pomiędzy szkołami, nawet pomiędzy szkołami tego samego typu w tej samej jednostce samorządu terytorialnego, jest ogromne i wynika z bardzo wielu szczegółowych przyczyn. Dlatego też finansowy standard podziału subwencji ustalony w rozporządzeniu nie może być rozumiany jako kwota, która przechodzi bezpośrednio z budżetu jednostki samorządu terytorialnego do szkoły. Kwota subwencji oświatowej przypadająca na jednego ucznia przeliczeniowego stanowi finansowy standard A podziału subwencji i jest swoistym, kalkulacyjnym bonem oświatowym na uczni dla danej jednostki samorządu terytorialnego.

Warto zauważyć, że część oświatowa subwencji ogólnej, w tym również rezerwa tej części subwencji, nie jest instrumentem dla łagodzenia różnic w poziomie dochodów pomiędzy poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego. Do tego celu służy część wyrównawcza subwencji ogólnej, która jest jednym ze źródeł dochodów JST. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966) czynniki takie jak poziom dochodów podatkowych poszczególnych samorządów, niska gęstość zaludnienia, stopa bezrobocia znajdują swoje odzwierciedlenie w wysokościach kwoty podstawowej oraz kwoty uzupełniającej wchodzących w skład części wyrównawczej subwencji ogólnej.

W wyniku zastosowania tego algorytmu gminy miejsko-wiejskie otrzymały zwiększoną - w porównaniu do roku 2004 - subwencję oświatową średnio w kraju o 2,1%, gminy wiejskie o 0,2%, a w miastach nastąpił spadek wysokości subwencji oświatowej o 0,2%. Należy tu jednak zaznaczyć, że w tej ostatniej grupie samorządów liczba uczniów w roku szkolnym 2004/2005 - w porównaniu do roku szkolnego 2003/2004 - zmniejszyła się o 4,3%, podczas gdy średnio w kraju o 2,7%.

Ostateczna kwota części oświatowej subwencji ogólnej ustalona na rok 2005 dla Miasta Jedlina-Zdrój wynosiła 1.495.904 zł. Kwota ta była niższa od kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2004 (bez zwiększeń z 1% rezerwy subwencji) o 74.880 zł (tj. o 4,8%). Należy tu zaznaczyć, że w szkołach prowadzonych przez Miasto Jedlina-Zdrój liczba uczniów w roku szkolnym 2004/2005 - w porównaniu do roku szkolnego 2003/2004 - uległa zwiększeniu o 1 ucznia (tj. o 0,2%) i wynosiła 551 uczniów. Natomiast zmniejszeniu w znacznym stopniu - w porównaniu do roku 2004 - uległa liczba uczniów przeliczeniowych, bo aż o 54 uczniów (tj. 9,1%). Wskaźnik korygujący Di, zastosowany w wyliczeniach ostatecznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2005 dla Miasta Jedlina-Zdrój wynosił 0,941146328800000.

Ostateczne kwoty subwencji oświatowej ustalone dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego mogły być zwiększone jedynie ze środków rezerwy ustawowej, która w roku 2005 wynosiła 0,6% kwoty części oświatowej subwencji ogólnej. Podział rezerwy subwencji oświatowej dokonywany był wyłącznie w oparciu o kryteria jej rozdysponowania, które zostały przyjęte przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego na posiedzeniu plenarnym w dniu 30 marca 2005 r. oraz na posiedzeniu w dniu 29 września 2005 r. Wszystkie jednostki samorządu terytorialnego zostały poinformowane pismem MENiS z dnia 31 marca 2005 r. Nr DE-3-339/18/05 oraz pismem MEN z dnia 30 września 2005 r. Nr DE-3-339/18a/05 o tytułach kryteriów, wymaganych dokumentach i terminach składania wniosków w zakresie poszczególnych kryteriów. Ponadto kryteria te zostały zamieszczone na stronie internetowej resortu edukacji narodowej (www.men.gov.pl). Miasto Jedlina-Zdrój nie wystąpiło w 2005 r. - w ramach określonych kryteriów - z żadnym wnioskiem o zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej z 0,6% rezerwy subwencji.

Jednocześnie uprzejmie informuję Pana Marszałka, że na podstawie art. 48 ustawy budżetowej na rok 2005 część oświatowa subwencji ogólnej została zwiększona o kwotę 180.384.986 zł. Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego od tej kwoty odliczono 0,6%, tj. kwotę 1.082.310 zł, która zwiększyła rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej. Pozostałą kwotę 179.302.676 zł podzielono między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 grudnia 2005 r. zmieniającego wymienione na wstępie rozporządzenie w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2005. Sposób podziału dodatkowych środków pozwolił na złagodzenie różnic pomiędzy wstępną a ostateczną kwotą subwencji oświatowej na rok 2005 w tych jednostkach samorządu terytorialnego, w których kwoty subwencji oświatowej na rok 2005 były niższe od kwot projektowanych. Minister Edukacji i Nauki pismem z dnia 12 grudnia 2005 r. Nr E-De-3-339-58d/05 wystąpił z wnioskiem do Ministra Finansów o zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2005 dla tych jednostek samorządu terytorialnego - w tym dla Miasta Jedlina-Zdrój o kwotę 54.677 zł.

Przedstawiając powyższe jednocześnie uprzejmie Pana Marszałka informuję, że nie jest możliwe naliczenie kwot subwencji oświatowej dla wybranych gmin, powiatów lub województw samorządowych według zasad innych niż określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Z wyrazami szacunku

w/z MINISTRA

PODSEKRETARZ STANU

Zdzisław Hensel