18 września 2003 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Ustawodawstwa i Praworządności przystąpiła do pierwszego czytania projektu ustawy o amnestii dla osób, które z przyczyn ekonomicznych blokowały ruch na drodze publicznej.

Projekt, na podstawie art. 77 ust. 1, w związku z art. 76 ust. 1 Regulaminu Senatu, zgłosiła grupa senatorów, których podczas posiedzenia reprezentował senator Sławomir Izdebski.

W uzasadnieniu projektu stwierdzono, że od stycznia do marca br. na terenie całej Polski miały miejsce protesty rolnicze w formie czasowego blokowania dróg publicznych. Rolnicy, którzy w ten sposób sprzeciwiali się rządowej polityce rolnej, skutkującej drastycznym pogorszeniem ich sytuacji bytowej, wcześniej wykorzystali łagodniejsze i mniej uciążliwe formy protestów.

Ponieważ rolnicze postulaty kierowane do najwyższych władz państwowych (również za pośrednictwem parlamentarzystów) nie zostały uwzględnione w działaniach rządu, rolnicy zdecydowali o zaostrzeniu protestu - w formie tzw. blokad dróg. Jak stwierdzili projektodawcy, protesty te prowadzone były przez rolników w sposób kulturalny, zdyscyplinowany i jak najmniej uciążliwy dla użytkowników dróg. Blokady powstawały spontanicznie, oddolnie i w porozumieniu z policją, dlatego - w opinii projektodawców - muszą być traktowane jako wiarygodne i ze szczególnym zrozumieniem.

Zdaniem wnioskodawców, polscy rolnicy, uczestnicząc w blokadach, wykazali patriotyczną odpowiedzialność za losy narodu i państwa. Poprzez drastyczną formę protestu sygnalizowali społeczeństwu i rządzącym zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego naszej ojczyzny. W swoich postulatach rolnicy upominali się o godne życie dla wszystkich współobywateli, apelowali o walkę z bezrobociem i ratowanie polskiej gospodarki.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu, organy stanowiące prawo w Rzeczypospolitej Polskiej winny w swej pracy uwzględniać czynnik społeczny oraz szerszy kontekst aktualnej rzeczywistości. Ostatnie blokady i protesty rolników, choć niewątpliwie naruszały obowiązujące prawo, miały swoje głębokie społeczne i socjalne uzasadnienie.

Zdaniem autorów rozpatrywanego projektu, ukaranie rolników za to, że wyrazili swój protest przeciw polityce rządu, że wyrazili swój sprzeciw wobec biedy na wsi byłoby aktem niesprawiedliwym.

W tym stanie faktycznym stosowanie wszelkich represji wobec protestujących jest moralnie niesłuszne. Zdaniem wnioskodawców, jest rzeczą absolutnie konieczną, aby dokonać aktu amnestii wobec członków blokad rolniczych. Byłaby to, choć cząstkowa, forma rekompensaty oraz sygnał, że dostrzega się powagę problemów polskiej wsi.

Projekt ustawy reguluje tryb postępowania w sprawach amnestii wobec protestujących rolników.

Przyjęcie ustawy nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa. Projekt ustawy nie jest objęty zakresem prawa wspólnotowego i obowiązkiem dostosowawczym wynikającym z Układu Europejskiego.

W dyskusji senator Andrzej Jaeschke zgłosił wniosek o odrzucenie zgłoszonego przez grupę senatorów projektu ustawy o amnestii dla osób, które z przyczyn ekonomicznych blokowały ruch na drodze publicznej. W głosowaniu nie uzyskał on akceptacji Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. W związku z tym komisja postanowiła kontynuować pracę nad rozpatrywanym projektem, a także zwrócić się o ekspertyzy prawne. Ustalono także, iż na następne posiedzenie komisji w tej sprawie zostaną zaproszeni przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.