1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do projektu uchwały Senatu w sprawie polityki Państwa Polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą.

Rozpoczynamy obrady komisji. Jeżeli szanowni goście mają ochotę zostać i przysłuchiwać się, to zapraszam. Prosiłabym jednak o zakończenie rozmów w sali posiedzeń.

Szanowni Państwo, rozpoczynamy wspólne posiedzenie Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, poświęcone rozpatrzeniu poprawek zgłoszonych dzisiaj, w czasie drugiego czytania uchwały w sprawie polityki Państwa Polskiego wobec Polonii i Polaków za Granicą.

Mamy zgłoszone cztery poprawki: jedną poprawkę pana senatora Wielowieyskiego i trzy poprawki pana senatora Rzemykowskiego. Pan Senator Rzemykowski jest nieobecny z powodów usprawiedliwionych. W jego imieniu idee i uzasadnienie poprawek przedstawi pan przewodniczący, tak? Czy przyjmujemy, że są one tak jasne, iż nie wymagają uzasadnienia, i od razu będziemy pytać o...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Pierwsza poprawka, pana senatora Rzemykowskiego, dotyczy wprowadzenia do uchwały. Chodzi o to, żeby zawarte we wprowadzeniu słowa "w obecności Prezesa Rady Ministrów" zastąpić słowami "przedstawicieli Rządu", ponieważ premier nie był obecny na posiedzeniu Senatu.

(Głos z sali: Jeszcze moment, Pani Przewodnicząca, musimy najpierw...)

(Głos z sali: Bardzo bym prosił o zestawienie poprawek dla pani przewodniczącej. Teraz musimy przegłosować pierwszy wniosek.)

Pan senator Wielowieyski, proszę bardzo.

Można coś dodać, można coś poprawić, ale proszę Wysokie Komisje o nieprzegłosowanie wniosku pierwszego, dlatego że mój wniosek, zwłaszcza po wypowiedziach pana Zachariasiewicza i pani Bogackiej, wskazuje na wyraźną sprzeczność punktu oznaczonego rzymską dwójką ze wstępem. Te dwa fragmenty uchwały są zdecydowanie sprzeczne, dlatego że w uchwale używa się dwóch kategorii określeń: Polacy i ludzie polskiego pochodzenia, a bardzo ważny punkt oznaczony rzymską dwójką, mówiący o tym, jak zjednoczyć wysiłki państwa polskiego i tych ludzi na całym świecie, mówi tylko o Polakach. Zachariasiewicz miał rację, podkreślając, że tu jest bardzo ostry zgrzyt. To musi być poprawione.

Dziękuję, Panie Senatorze.

Nikt nie wstrzymał się od głosu, nie było też głosów przeciwnych, wobec tego wniosek został przyjęty jednogłośnie.

Wysokie Komisje! Osobiście jestem przekonany, że uchwała, nad projektem której głosujemy, będzie czytana przez wielu członków Polonii. Opublikują ją między innymi różne biuletyny i gazety. Dlatego konkretyzacja pewnych rzeczy jest konieczna i wydaje mi się, że dobrze by było wziąć pod uwagę również to, iż setki tysięcy ludzi co najmniej przeczytają tę uchwałę.

Czy pan przewodniczący także chce zabrać głos?

Tak, mam wątpliwości co do tej poprawki i prosiłbym, żeby pan senator był łaskaw je wyjaśnić. Bo proszę zobaczyć: w preambule naszej uchwały pierwsze zdanie brzmi prawie dokładnie tak, jak pan senator proponuje, nie ma żadnych zmian. Czy więc nie powtarzamy pewnych elementów? Nie wiem, czy byłby pan skłonny do wprowadzenia autopoprawki, inaczej bowiem po przyjęciu poprawki w takim brzmieniu powstanie powtórzenie. Proszę zobaczyć: "Rzeczpospolita Polska jest Ojczyzną wszystkich Polaków rozsianych po świecie..." i tutaj "Polska jest Macierzą wszystkich Polaków, a także rozsianych po całym świecie, stanowiących Polonię...". A więc niemal powtarzamy ten zapis.

Prosiłbym o wypowiedź na ten temat Biuro Legislacyjne? Czy nie byłaby tu potrzebna autopoprawka?

Może jednak najpierw poprosimy pana senatora, czy jest skłonny wnieść autopoprawkę? Dokładnego powtórzenia nie ma, jest to zawarte w innych słowach.

Istotą rzeczy punktu oznaczonego rzymską dwójką jest walka o utrzymanie i zacieśnianie więzi z krajem przodków. To jest rzecz kluczowa, dlatego ten punkt istnieje, prawda? Formułując ten punkt, trzeba jednak to rozróżnić. Nie można mówić tylko o Polakach, ale również o ludziach pochodzenia polskiego, którzy uczestniczą we wspólnym dziedzictwie, interesują się tym, chcą tego. Na czym ma polegać tutaj autopoprawka, nie chwyciłem. Może jestem mało bystry?

Panie Senatorze, a może by zrezygnować przynajmniej z jednego zdania: "Łączy ich bowiem z Polską wspólne dziedzictwo...", bo to jest kolejna deklaracja. Żeby nie rozbudowywać części stwierdzającej, ale żeby mocniej zabrzmiało to zdanie, o które tutaj chodzi, o to, że Rzeczpospolita wspiera wysiłki zmierzające do utrzymywania i zacieśniania więzi...

Panie Senatorze, punkt oznaczony rzymską dwójką dokładnie mówi, co ma robić rząd: "Rzeczpospolita Polska, będąc ojczyzną wszystkich Polaków rozsianych po świecie, wspiera Ich wysiłki...". A więc co robi? Wspiera. "Senat z uznaniem wita złożoną przez Prezydenta Rzeczypospolitej zapowiedź intensyfikacji działań..." A więc co robi? Wspiera. I dalej: nadzieję budzi zapowiedź... Co robi? Czy celem tego punktu było pokazanie, że my już chcemy coś robić, czy że już coś się robi? W momencie wprowadzenia pańskiej poprawki jest to jakby pewna deklaracja, która całkowicie pasuje, ale do preambuły, a nie do punktu drugiego, który z założenia miał mieć zupełnie inny charakter. Pan całkowicie zmienił punkt drugi. Bo tu było powiedziane, co już robimy: Polska wspiera, Senat intensyfikuje, prezydent coś robi. Przy poprawce, którą pan proponuje, jest opis, który pasuje jak najbardziej, ale do punktu oznaczonego rzymską jedynką, do preambuły, która została już przedstawiona. W związku z tym według mnie ten punkt drugi jest w tym momencie niepotrzebny, a pańska poprawka jest w całości jakby włożona, może w troszeczkę innym brzmieniu, do preambuły.

Panie Senatorze, czy mogłabym spróbować wyjść naprzeciw sugestiom pana przewodniczącego? Czy mogłoby to być tak sformułowane: "Rzeczpospolita Polska, będąc Ojczyzną wszystkich Polaków rozsianych po świecie i wspólnym domem dla osób pochodzenia polskiego, które uważają za swoją Ojczyznę kraj swego urodzenia i stałego pobytu, wspiera Ich wysiłki...". Gdyby wbudować to w dotychczasową konstrukcję, to zdanie będzie tylko trochę dłuższe. Może ja sobie pozwolę jeszcze raz tę propozycję przeczytać: "Rzeczpospolita Polska, będąc Ojczyzną wszystkich Polaków rozsianych po świecie oraz wspólnym domem dla tych osób pochodzenia polskiego, które uważają za swoją Ojczyznę kraj swego urodzenia i stałego pobytu, wspiera Ich wysiłki zmierzające do...".

Co pan przewodniczący na tak rozbudowane pierwsze zdanie, ale w dotychczasowej konwencji?

(Przewodnicząca Teresa Liszcz: To już jest kwestia następnej poprawki; o tym nie mówimy...)

"Rzeczpospolita Polska, będąc Ojczyzną wszystkich Polaków rozsianych po świecie oraz wspólnym domem dla tych osób pochodzenia polskiego, które uważają za swoją Ojczyznę kraj swego urodzenia i stałego pobytu, wspiera Ich wysiłki zmierzające do.." tak, jak w tekście dotychczasowym. I chyba zrezygnowalibyśmy ze zdania: "Łączy Ich bowiem z Polską wspólne dziedzictwo...", żeby tych stwierdzeń nie rozbudowywać, żeby nie odchodzić zbytnio od konwencji, o której mówił pan przewodniczący. Czy możemy tak?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Czy mogę wobec tego poddać pod głosowanie tę zmodyfikowaną poprawkę?

Kto z państwa jest za przyjęciem zmodyfikowanej poprawki pana senatora Wielowieyskiego, proszę podnieść rękę. (11)

Przechodzimy do poprawki trzeciej, autorstwa pana senatora Rzemykowskiego, który proponuje, żeby drugi akapit w punkcie oznaczonym rzymską dwójką, brzmiący obecnie: "Senat z uznaniem wita złożoną przez Prezydenta Rzeczypospolitej zapowiedź intensyfikacji działań na rzecz Polonii i Polaków za granicą..." zastąpić zdaniem: "Senat z uznaniem wita słowa Prezydenta Rzeczypospolitej o kontynuowaniu intensywnych działań na rzecz Polonii i Polaków za granicą".

Wysokie Komisje, chciałbym w imieniu Biura Legislacyjnego zwrócić uwagę na to, że tak kategoryczne stwierdzenie zaproponowane przez pana senatora Tadeusza Rzemykowskiego w projekcie uchwały mającej charakter deklaracji jest błędem z dwóch powodów. Po pierwsze, uchwała ta dotyczy tylko i wyłącznie zadań państwa polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą, nie powinna natomiast konstytuować nowego organu. Po drugie, należy zwrócić uwagę, iż tego rodzaju blankietowe sformułowanie: "Przy Marszałku Senatu powołuje się Polonijną Radę Konsultacyjną" nie jest prawidłowe. To akt wewnętrzny w Kancelarii Senatu, wydany na przykład w drodze uchwały Prezydium Senatu, powinien powoływać tego rodzaju radę o charakterze opiniodawczo-doradczym, określając między innymi zakres jej działania, skład osobowy, tryb i przesłanki powoływania oraz odwoływania przewodniczącego i innych członków, sposób finansowania, obsługi techniczno-organizacyjnej czy też szczegółowy tryb pracy i organizacji tej rady. Dziękuję bardzo.

Pani senator Serocka, proszę bardzo

Nie, nie. Pan legislator chce na pewno powiedzieć, że nie ma autora poprawki. Pan przewodniczący, który został zaproszony na wywiad do radia, upoważnił mnie do wniesienia poprawek, gdyby były jakieś uwagi do jego propozycji.

Wysokie Komisje, z regulaminowego punktu widzenia sytuacja jest jednoznaczna: tylko wnioskodawca, a więc pan senator Tadeusz Rzemykowski, może dokonać zmian treści swojego wniosku. Propozycja zgłoszona przez panów senatorów jest oczywiście zbieżna z propozycją Biura Legislacyjnego, które zamierzało przedłożyć panu senatorowi Rzemykowskiemu propozycję odpowiedniej zmiany, ale w tej sytuacji, niestety, Wysokie Komisje muszą opowiedzieć się albo za poprawką w brzmieniu zaproponowanym przez pana senatora Rzemykowskiego, albo przeciwko. Regulamin Senatu w tym zakresie jest jednoznaczny.

(Głos z sali: Nie, nie można.)

(Senator Zbigniew Kruszewski: Wybrniemy i z tego. Czy mógłby pan powiedzieć, co proponuje Biuro Legislacyjne?)

Biuro Legislacyjne proponowało, żeby pan senator Rzemykowski, jako jedyny uprawniony, wniósł autopoprawkę w następującym brzmieniu: "W związku z tym z uznaniem wita zapowiedź powołania przy urzędzie Marszałka Senatu Polonijnej Rady Konsultacyjnej, składającej się z przedstawicieli największych organizacji kontynentalnych". Dziękuję.

(Senator Zbigniew Kruszewski: Miałoby więc to powiązanie z pierwszym akapitem, tak?)

To jest zbieżne z propozycją pana senatora Jaeschke.

(Głos z sali: Nie, w radiu.)

A, w radiu, przepraszam. Bo gdyby była na dole, to można by było ściągnąć tu pana przewodniczącego.

(Głos z sali: A czy ja nie mogę zgłosić tej poprawki?)

Wszystko można, proszę państwa. Po prostu ogłosimy przerwę i przedłużymy sprawę. Nic się takiego nie dzieje, bo my jako przewodniczący mamy do tego prawo. Jeżeli nie wybrniemy inaczej, ogłaszamy przerwę do czasu powrotu pana przewodniczącego lub, jeżeli pan to zaakceptuje, łączymy się z nim za pomocą telefonu komórkowego. Jeśli nie udziela w tej chwili wywiadu - bo to była sprawa wywiadu - odbierze telefon i jeżeli pan przyjmie, że on wnosi autopoprawkę... On na pewno przyjmie to, co my zaproponujemy, ponieważ upoważnił mnie do przejęcia jego autopoprawek. Ale jeżeli pan pozostaje przy swoim stanowisku, niech tak będzie, żebyśmy nie mieli problemu.

Ja bardziej bym dążył teraz do poprawnego brzmienia tekstu i podjęcia decyzji, czy przyjmiemy to, co zaproponował pan senator Jaeschke, czy to, co zaproponowało Biuro Legislacyjne, i tego bym się trzymał.

To jest to samo. Ale ja akurat mam pewne obiekcje co do tego sformułowania.

(Senator Anna Kurska: Proszę o głos.)

Gdyby zastąpić wyrazy "powołuje się" wyrazami "zostanie powołana".

(Senator Ewa Serocka: Ja to zaproponowałam.)

(Głos z sali: Tak nie może być.)

(Przewodnicząca Teresa Liszcz: To jest właściwie sprawa gramatyki.)

(Głos z sali: Trudność jest zasadniczo tej samej natury.)

Nie, nie, dopracujmy to, dlatego że nam to później bardzo ułatwi sprawę. Rzemykowski mówi "zgoda" i natychmiast mamy kwestię rozwiązaną. Dlatego ja bym był za tym, żebyśmy bardziej, by już nie wracać do tego punktu, dopracowali brzmienie tej poprawki. W poprawce Biura Legislacyjnego nie podoba mi się to, że zdanie zaczyna się od słów: "W związku z tym..." i nie bardzo wiemy, w związku z czym.

(Senator Anna Kurska: Mnie się nie podoba, że to się powtarza.)

Mam propozycję, żebyśmy teraz ogłosili przerwę techniczną, z gorącą prośbą, żebyście się państwo nie oddalali od sali obrad. Może Biuro Legislacyjne oraz wnioskodawcy poprawek by się zebrali tutaj w pobliżu, a w międzyczasie ktoś z państwa, kto ma kontakt telefoniczny z senatorem Rzemykowskim, podejmie się jak najszybciej ten kontakt nawiązać. Zgoda? Tylko serdecznie proszę, żeby się państwo nie oddalali.

(Specjalista w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda: Już zostało ustalone z panem senatorem.)

Mamy przerwę. Państwa zainteresowanych brzmieniem tej poprawki proszę tutaj. Albo my zejdziemy do państwa, bo tu nie ma gdzie usiąść.

Ogłaszam przerwę. Gorąco proszę, żeby się nie oddalać od sali posiedzeń.

(Głos z sali: Tak.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: Nie, jeszcze całość.)

(Głos z sali: Tak.)

Kto z państwa wstrzymał się od głosu? (0)